MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI, SINH HỌC CỦA ỐC SÊN GÂY HẠI HOA LAN TẠI THỊ XÃ BẢO LỘC VÀ THÀNH PHỐ ĐÀ LẠT

Chia sẻ: Sunny_1 Sunny_1 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

153
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Những năm gần đây, do sự phát triển của nền kinh tế thị trường, nhiều gia đình người dân không chỉ lo “cơm ăn áo mặc, lo cho con cái học hành” mà còn quan tâm đến cuộc sống tinh thần, trong đó việc thưởng thức cảnh quan thiên nhiên, thưởng thức các loại hoa, cây kiểng rất quan trọng. Nhiều nhà đầu tư đã biết tận dụng cơ hội này để tạo ra những nghề nghiệp kinh doanh có lãi xuất cao. Nhiều hội thi cây hoa cây kiểng của các nghệ nhân đã được tổ chức, nhiều loại...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM HÌNH THÁI, SINH HỌC CỦA ỐC SÊN GÂY HẠI HOA LAN TẠI THỊ XÃ BẢO LỘC VÀ THÀNH PHỐ ĐÀ LẠT

NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 11 MOÄT SOÁ ÑAËC ÑIEÅM HÌNH THAÙI, SINH HOÏC CUÛA OÁC SEÂN GAÂY HAÏI HOA LAN TAÏI THÒ XAÕ BAÛO LOÄC VAØ THAØNH PHOÁ ÑAØ LAÏT SOME MORPHOLOGYCAL AND BIOLOGYCAL CHARACTERS OF SNAILS AND SLUGS DAMAGED ORCHIDS AT TOWN BAOLOC AND DALAT CITY Nguyeãn Thò Chaét vaø Ñoã Vaên Doanh Khoa Noâng hoïc, Ñaïi hoïc Noâng Laâm Tp. HCM ÑT: 8468779 - 8974701; Fax: 8960713 SUMMARY Qua keát quaû ñieàu tra cuûa Nguyeãn Thò Chaét vaø Ñoã Vaên Doanh treân hoa lan taïi thò xaõ Baûo Orchids at DaLat City and BaoLoc town were Loäc vaø Thaønh phoá Ñaø Laït bò 3 loaøi oác seân gaây damaged by 3 snails and slugs. There were White haïi khaù naëng, trong ñoù coù 1 loaøi laø oác seân voû snail, small slug and big slug. The white snails naâu vaøng vaø 2 loaøi seân traàn. Caû 3 loaøi oác seân may be brownish, are 12 – 14 mm in diameter, ñeàu taán coâng laù, hoa, maàm vaø reã hoa lan. Caây 10 – 12 mm in high and 5,0 – 5,5 curlicues. In hoa lan bò haïi nheï thì xô xaùc maát giaù trò thöông the greenhouse, in interval 4 months (from maïi, bò haïi naëng coù theå cheát. September to December/2001) the couple white snails oviposited 227 eggs. The small slugs are Ñeå nhaän bieát vaø phoøng trò coù hieäu quaû caùc ashgrey or cinereous, 25,2 – 31,4 mm in length loaïi oác seân gaây haïi treân caây hoa lan, giaûm bôùt and 4,2 – 5,1 mm in width, the couple of them söï thieät haïi do chuùng gaây ra treân ñòa baøn thò xaõ oviposited 157 eggs. The big slugs may be light Baûo Loäc vaø Thaønh phoá Ñaø Laït, chuùng toâi tieán brown or brown, 64,0 – 85 mm in length, 15 – haønh nghieân cöùu moät soá ñaëc ñieåm hình thaùi, 17 mm in width. The couple of big slugs sinh hoïc cuûa chuùng. oviposited 65 – 130 eggs, average 103 eggs. VAÄT LIEÄU VAØ PHÖÔNG PHAÙP ÑAËT VAÁN ÑEÀ Phöông phaùp quan saùt ñaëc ñieåm hình thaùi Nhöõng naêm gaàn ñaây, do söï phaùt trieån cuûa vaø sinh hoïc cuûa oác seân neàn kinh teá thò tröôøng, nhieàu gia ñình ngöôøi daân khoâng chæ lo “côm aên aùo maëc, lo cho con caùi Phöông phaùp quan saùt ñaëc ñieåm hình thaùi hoïc haønh” maø coøn quan taâm ñeán cuoäc soáng tinh vaø sinh hoïc cuûa oác seân ñöôïc tieán haønh theo thaàn, trong ñoù vieäc thöôûng thöùc caûnh quan thieân Donald J. Borror, Dwight M. Delong vaø Charles nhieân, thöôûng thöùc caùc loaïi hoa, caây kieång raát A. Triplehorn, 1981 trong coâ n g trình “An quan troïng. Nhieàu nhaø ñaàu tö ñaõ bieát taän duïng introduction to the study of insects”, cuï theå: cô hoäi naøy ñeå taïo ra nhöõng ngheà nghieäp kinh doanh coù laõi xuaát cao. Nhieàu hoäi thi caây hoa caây - Moãi loaøi oác seân baét vaø nuoâi 5 caëp khi chuùng kieång cuûa caùc ngheä nhaân ñaõ ñöôïc toå chöùc, nhieàu ñang giao phoái, coù kích thöôùc töông ñöông vaø loaïi hoa, loaïi caây kieång ñaõ ñoaït giaûi quaùn quaân, lôùn nhaát khi baét caëp. trong ñoù hoa lan vaãn laø caây hoa ñöôïc nhieàu ngöôøi quan taâm hôn caû. - Moãi caëp nuoâi trong moät huõ nhöïa rieâng coù ñöôøng kính 10 cm vaø cao 18 cm. Trong moãi huõ Baûo Loäc vaø Thaønh phoá Ñaø Laït laø vuøng chuyeân coù boû voû döøa vaø giaù theå troàng lan. troàng caùc loaïi caây hoa, caây kieång. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây vuøng troàng hoa chuyeân canh naøy ñaõ - Ñaët caùc huõ nuoâi oác seân trong vöôøn sao cho cung caáp haøng trieäu caønh hoa lan xuaát khaåu, loâi nôi ñoù coù ñieàu kieän töông ñoái gioáng vôùi ñieàu keùo ñöôïc nhieàu nhaø ñaàu tö vaø hieän ñang kinh doanh kieän vöôøn troàng lan nôi chuùng ñang soáng töï nhieàu gioáng hoa lan coù hieäu quaû kinh teá cao. nhieân. Tuy nhieân giaù trò cuûa nhöõng caây hoa, kieång - Thöùc aên ñöôïc cung caáp haøng ngaøy laø caùc vaø ñaëc bieät laø hoa lan phuï thuoäc khoâng chæ vaøo boä phaän cuûa caây lan maø chuùng ñaõ taán coâng gioáng toát, gioáng quí, vaøo kyõ thuaät canh taùc maø coøn phuï thuoäc raát nhieàu vaøo söï phaù haïi cuûa caùc Chæ tieâu ghi nhaän loaïi saâu beänh. Söï gaây haïi cuûa caùc loaïi saâu vaø ñoäng vaät duø chæ raát ít cuõng laøm maát ñi giaù trò - Moâ taû ñaëc ñieåm hình thaùi cuûa töøng giai thöông maïi cuaû hoa lan. ñoaïn sinh tröôûng Ñaïi hoïc Noâng Laâm TP.HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 2/2003
12 NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT - Ghi nhaän thôøi gian ñeû tröùng vaø soá löôïng tröùng thöùc aên. Caû 2 caëp raâu ñaàu ñeàu hoaït ñoäng raát linh hoaït, giuùp cho oác di chuyeån ñuùng höôùng vaø löïc Lòch theo doõi: Caùc chæ tieâu thí nghieäm ñöôïc choïn ñöôïc thöùc aên phuø hôïp. theo doõi haøng ngaøy, baét ñaåu töø thaùng 19/9/2001 ñeán 22/1/2002. Qua keát quaû theo doõi töø thaùng 9 naêm 2001 ñeán thaùng 1 naêm 2002, chuùng toâi ghi nhaän oác KEÁT QUAÛ VAØ THAÛO LUAÄN seân ñeû khoâng lieân tuïc, sau moãi laàn ñeû chuùng thöôøng nghæ 16 - 60 ngaøy, trung bình 25 - 42 Ñaëc ñieåm hình thaùi vaø sinh hoïc cuûa oác seân ngaøy. Tröùng ñöôïc ñeû thaønh töøng oå, moãi oå coù soá voû naâu vaøng Theba pisana (baûng 2) tröùng raát bieán ñoäng töø 5 - 80 tröùng. Phaàn lôùn oå tröùng coù soá löôïng 10 - < 50 tröùng. Trong thôøi Teân khoa hoïc: Theba pisana gian 4 thaùng quan saùt, moãi caëp oác seân ñeû töø 4 - Teân thöôøng goïi: oác seân 10 oå tröùng, trung bình 7,2 oå. Soá löôïng tröùng moãi Teân tieáng anh: White snail caëp coù theå ñeû bieán ñoäng töø 142 - 286 tröùng, Hoï: Helicidae Boä: Stylommatophora trung bình moãi caëp ñeû 227,4 tröùng (baûng 1). Lôùp: Gastropoda Ngaønh: Mollusca Tröùng oác seân voû naâu hình caàu coù ñöôøng kính Thaønh truøng oác seân coù voû voâi cöùng (calcium) 1,9 - 2,1 mm maøu traéng söõa, voû ngoaøi trôn vaø maøu naâu vaøng, hình hôi troøn vaø coù voøng xoaén, boùng. Tröùng ñöôïc ñeû xeáp choàng leân nhau, lieân ñöôøng kính roäng töø 12 - 14 mm vaø cao 10 - 12,5 keát vôùi nhau baèng moät lôùp keo. Tröùng thöôøng mm. Voû ngoaøi cuûa oác seân tröôûng thaønh coù 5 - 5,5 ñöôïc ñeû saâu trong lôùp giaù theå. Gaàn nôû tröùng coù voøng xoaén xeáp saùt nhau. Ñaàu oác seân coù 2 caëp raâu. maøu naâu nhaït, thôøi gian uû tröùng 18 - 25 ngaøy Caëp raâu treân daøi hôn caëp raâu döôùi vaø coù maét ôû (baûng 2). Ñieàu naøy cuõng phuø hôïp vôùi ghi nhaän ñænh raâu, do ñoù oác seân coøn coù teân thuoäc “boä maét ñöôïc cuûa David George Gordon, 2000 (hình 1). ñænh”. Caép raâu döôùi ngaén hôn coù taùc duïng löïa choïn Baûng 1. Khaû naêng ñeû tröùng cuûa oác seân voû naâu vaøng Theba pisana taïi Baûo Loäc, thaùng 9 - 12 naêm 2001 Phaân boá soá tröùng trong oå tröùng NT SLOÅT TGNG- 2 LÑ 10 -
NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 13 AÁu truøng oác seân voû môùi nôû maøu traéng söõa maàm. Nhöõng caønh hoa ñaõ nôû oác seân voû thöôøng kích thöôùc nhoû, coù 1 voøng xoaén, ñöôøng kính 1,5 gaëm phaàn bieåu bì caùnh hoa chöøa laïi lôùp maøng - 2,0 mm, chieàu cao 1,1 - 1,2 mm, ít di chuyeån, moûng maøu traéng. OÁc seân voû tieâu hoaù nhanh, di raâu ñaàu chöa roõ raøng. Aáu truøng lôùn raát chaäm, chuyeån laïi chaäm, do ñoù chuùng thöôøng baøi tieát ngay sau 30 ngaøy coù ñöôøng kính lôùn hôn vaø chieàu cao, treân ñöôøng di chuyeån. Ngoaøi ra treân ñöôøng di cao hôn môùi nôû nhöng vaãn chæ coù 1 voøng xoaén, chuyeån, oác seân voû coøn ñeå laïi veát nhôùt maøu traéng coù maøu xaùm nhaït, thaáy roõ 2 caëp raâu ñaàu. AÁu baïc. Ñaây chính laø chaát nhôùt do oác seân voû tieát ra truøng 60 ngaøy tuoåi coù 2 voøng xoaén, maøu naâu giuùp oác seân di chuyeån thuaän lôïi. nhaït, sau 120 ngaøy tuoåi aáu truøng môùi coù 2,5 voøng xoaén, ñöôøng kính 5,2 - 5,6 mm, chieàu cao Muøa khoâ khi aåm ñoä khoâng khí thaáp, oác seân 3,0 - 3,3 mm, maøu naâu vaøng vaø nhoû hôn nhieàu voû di chuyeån xuoáng döôùi daøn, nuùp trong lôùp coû so vôùi thaønh truøng. daïi hay trong khe ñaát. Tuy vaäy oác seân voû coù khaû naêng soáng tieàm sinh ngay treân tru daøn baèng xi OÁc seân voû naâu vaøng cuõng hoaït ñoäng vaø gaây haïi maêng hay coät goã. Qua quan saùt oác seân voû nhaû vaøo ban ñeâm vaø nhöõng ngaøy u aùm coù möa. Nhöõng keo gaén mieäng voû vaøo truï daøn vaø soáng tieàm ngaøy möa lôùn chuùng thöôøng baùm vaøo truï daøn boø sinh. Ñieàu naøy cuõng phuø hôïp vôùi ghi nhaän cuûa leân daøn phaù haïi maàm hoa, caùnh hoa. OÁc seân voû Ronald B. vaø ctv, 2001 (hình 2). thöôøng caén phaàn ñaàu cuûa maàm, ñoâi khi caén ñöùt caû Baûng 2. Moät soá ñaëc ñieåm hình thaùi cuûa oác seân Theba pisana trong vöôøn lan taïi Baûo Loäc, naêm 2001 Kích thöôùc (mm) TT Giai ñoaïn phaùt trieån SLCTQS Voøng xoaén Ñöôøng kính Chieàu cao 1 OÁc seân tröôûng thaønh * 20 12,0 - 14,0 10,0 - 12,5 5,0 - 5,5 2 Tröùng (18 - 25 ngaøy)** 20 1,9 - 2,1 - - 3 AÁu truøng 1 ngaøy tuoåi Hình 2. Vò trí tieàm - 2.0 cuûa 15 1,5 sinh seân voû1,2 u vaøng Theba pisana 1,1 - naâ 1 4 AÁu truøng 30 ngaøy tuoåi 15 2,8 - 3,1 1,6 - 1,8 1 5 AÁu truøng 60 ngaøy tuoåi 15 3,4 - 4,0 2,0 - 2,2 2 6 AÁu truøng 90 ngaøy tuoåi 15 4,2 - 4,6 2,5 - 2,8 2 7 AÁu truøng 120 ngaøy tuoåi 15 5,2 - 5,6 3,0 - 3,3 2,5 Ghi chuù: *: OÁc seân tröôûng thaønh quan saùt khi chuùng ñang baét caëp, STT: Soá thöù töï **: Tröùng phaùt trieån 18 - 25 ngaøy, SLCTQS: Soá löôïng caù theå quan saùt Ñaïi hoïc Noâng Laâm TP.HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 2/2003
14 NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT Ñaëc ñieåm hình thaùi vaø sinh hoïc cuûa seân Qua khaûo saùt, thaønh truøng seân traàn nhoû daøi traàn nhoû 25,2 - 31,4 mm, roäng 4,2 - 5,1 mm (baûng 4). Seân traàn nhoû ñeû tröùng raûi raùc hoaëc töøng nhoùm, ñeû Teân khoa hoïc: ÑÑD nhieàu laàn treân beà maët hay khe giaù theå vaø coù theå Teân tieáng anh: Slug. choàng chaát leân nhau, giöõa caùc tröùng ñöôïc lieân keát Teân thöông goïi: Seân traàn, con nhôùt moät lôùp keo, nhôùt. Thôøi gian nghæ giöõa 2 laàn ñeû Hoï: Limacidae Boä: Stylommatophora bieán ñoäng töø 3 - 14 ngaøy. Nhieàu laàn ñeû hình thaønh Lôùp: Gastropoda Ngaønh: Mollusca ñôït ñeû tröùng. Trong 4 thaùng quan saùt chuùng toâi ghi nhaän seân traàn nhoû coù 2 ñôït ñeû tröùng. Thôøi Thaønh truøng seân traàn nhoû coù maøu xaùm ñen, gian nghæ giöõa 2 ñôït ñeû tröùng bieán ñoäng töø 34 - 50 coù nhieàu neáp nhaên, phía buïng maøu traéng lôït, ngaøy, trung bình 44 ngaøy (baûng 3). treân löng coù veät u (veát tích thoaùi hoaù cuûa voû). Seân traàn nhoû tröôûng thaønh coù 2 caëp raâu ñaàu, Keát quaû quan saùt soá löôïng tröùng seân traàn nhoû caëp treân daøi hôn caëp döôùi. Phaàn ñænh cuûa caëp ñeû trong ñôït 1 trung bình 1 caëp laø 91,2 tröùng, ñôït raâu treân coù mang maét, raâu mang maét cöû ñoäng 2 laø 66,2 tröùng. Ñieàu naøy coù theå do ñôït ñeû tröùng raát linh hoaït, coù theå co duoãi khi boø (hình 3). thöù 2 vaøo ñaàu muøa khoâ khoâng thuaän lôïi cho seân traàn phaùt trieån vaø ñeû tröùng (baûng 3). Hình 3. Seân traàn nhoû vaø oå tröùng môùi ñeû Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 2/2003 Ñaïi hoïc Noâng Laâm TP.HCM
NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 15 Tröùng seân traàn nhoû hình caàu, môùi ñeû maøu Trong quaù trình ñieàu tra khoâng ghi nhaän coù söï traéng boùng, trong suoát, coù ñöôøng kính 1,7 - 1,8 tieàm sinh cuûa seân traàn nhoû. Ñieàu naøy cuõng phuø mm. Thôøi gian tröùng phaùt trieån keùo daøi töø 8 -14 hôïp vôùi ghi nhaän cuûa Jane E. Deiler, 2001. ngaøy. Khi tröùng saép nôû, beân trong coù veät naâu nhaït, ñoù chính laø phoâi cuûa aáu truøng. Qua theo Ñaëc ñieåm hình thaùi vaø sinh hoïc cuûa seân doõi trong 4 thaùng 1 caëp seân traàn nhoû ñaõ ñeû traàn lôùn trung bình 157,4 tröùng. Teân khoa hoïc: ÑÑD AÁu truøng coù hình thaùi gioáng thaønh truøng Teân tieáng anh: Slug nhöng kích thöôùc nhoû hôn. Aáu truøng môùi nôû coù Teân thöôøng goïi: Seân traàn lôùn maøu traéng trong, ít di chuyeån, raâu ñaàu chöa roõ Hoï: Limacidae Boä: Stylommatophora raøng. Lôùp: Gastropoda Ngaønh: Mollusca AÁu truøng 30 ngaøy tuoåi maøu xaùm nhaït, 2 caëp Thaønh truøng seân traàn lôùn ñöôïc quan saùt khi raâu ñaàu roõ raøng, aáu truøng 90 ngaøy tuoåi coù maøu ñang baét caëp, chuùng coù maøu naâu nhaït hay naâu gioáng thaønh truøng nhöng kích thöôùc nhoû hôn, vaøng, hai beân söôøn coù veät maøu naâu xaùm. Treân daøi 13,6 - 15,0 mm, roäng 4,2 - 5,1 mm (baûng 4). löng seân traàn lôùn khoâng coù veät u. Seân traàn lôùn coù 2 caëp raâu ñaàu, caëp raâu treân daøi hôn caëp raâu Seân traàn nhoû cuõng nhö oác seân voû hoaït ñoäng döôùi. Maét ñöôïc naèm ôû ñænh caëp raâu treân vaø caëp gaây haïi vaøo ban ñeâm. Khi möa lôùn chuùng thöôùng raâu naøy coù khaû naêng co duoãi raát linh hoaït khi nuùp trong giaù theå, khi ngôùt möa hoaëc chieàu toái boø. Da cô theå seân traàn lôùn coù theå tieát dòch maøu chuùng boø ra gaây haïi treân caùnh hoa vaø maàm hoa. traéng söõa khi bò taùc ñoäng töø beân ngoaøi (hình 4). Baûng 4. Ñaëc ñieåm hình thaùi seân traàn nhoû taïi Baûo Loäc, thaùng 9 - 12 naêm 2001 Kích thöôùc (mm) Giai ñoaïn phaùt trieån SLCTQS Chieàu daøi hoaëc (ÑK) Chieàu roäng Tröùng (8 - 14 ngaøy)* 25 1,7 - 1,8 - AÁu truøng 1 ngaøy tuoåi 17 2,0 - 2,5 0,8 - 1,0 30 ngaøy tuoåi 15 6,0 - 6,5 1,8 - 2,0 60 ngaøy tuoåi 15 10,0 - 10,4 2,4 - 2,8 90 ngaøy tuoåi 12 13,6 - 15,0 3,0 - 3,4 Thaønh truøng 20 25,2 - 31,4 4,2 - 5,1 Ghi chuù: SLCTQS: Soá löôïng caù theå quan saùt ÑK: Ñöôøng kính; (*) Thôøi gian phaùt trieån cuûa tröùng Hình 4. Seân traàn lôùn vaø oå tröùng môùi ñeû Ñaïi hoïc Noâng Laâm TP.HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 2/2003
16 NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT Quaû keát quaû khaûo saùt sô boä, seân traàn lôùn coù Keát quaû quan saùt cho thaáy, tröùng seân traàn kích thöôùc lôùn hôn seân traàn nhoû vaø oác seân. Chieàu lôùn phaùt duïc khaù laâu. Trong ñieàu kieän taïi Baûo daøi seân traàn lôùn tröôûng thaønh ñaït 64,0 - 85,0 Loäc, thôøi gian töø thaùng 9 ñeán thaùng 12 nhieät ñoä mm, chieàu ngang 15,0 - 17,0 mm. Seân traàn lôùn bieán ñoäng 20,2 - 21, 80C, aåm ñoä bieán ñoäng 80 - coù taäp quaùn sinh hoaït raát ñaëc tröng, thaønh truøng 87%, tröùng seân traàn lôùn phaùt duïc 25 - 28 ngaøy. ñeû tröùng töông ñoái lieân tuïc, vaø nghæ raát laâu sau khi ñeû tröùng (baûng 5, 6). AÁu truøng 1 ngaøy tuoåi coù maøu traéng ñuïc, sau chuyeån sang maøu naâu hoàng, treân löng coù veät naâu Tröùng hình baàu duïc, xeáp thaønh töøng nhoùm chaïy doïc cô theå. Sau 30 ngaøy tuoåi, 2 caëp raâu ñaàu choàng leân nhau, dính keát baèng moät lôùp keo, gaàn cuûa aáu truøng xuaát hieän roõ reät vaø aáu truøng coù chieàu nôû maøu naâu nhaït, coù chieàu daøi 2,8 - 3,0 mm, daøi 8,7 - 11,6 mm, chieàu ngang 4,0 - 4,5 mm. chieàu ngang 2,0 - 2,0 mm (baûng 6). Seân traàn lôùn cuõng hoaït ñoäng maïnh vaøo buoåi Keát quaû theo doõi lieân tuïc trong 4 thaùng, coù toái. Trong muøa möa chuùng thöôøng boø leân daøn, 80 % seân traàn lôùn ñeû tröùng 2 laàn, 20% seân traàn nuùp trong giaù theå gaëm phaàn reã lan hoaëc baùm lôùn ñeû tröùng 1 laàn. Thôøi gian nghæ tröôùc khi ñeû treân maët giaù theå aên phaàn goác vaø reã lan. Muøa laàn 2 bieán ñoäng 21 - 33 ngaøy nhöng thôøi gian khoâ khi aåm ñoä xuoáng thaáp, seân traàn di chuyeån nghæ töø khi mang nuoâi ñeán khi ñeû tröùng laàn 1 xuoáng döôùi daøn, nuùp trong lôùp coû hay chui trong daøi hôn, keùo daøi töø 67 - 85 ngaøy. Sau thôøi gian hang, khe aåm thaáp. nghæ naøy 100% thaønh truøng seân traàn ñeû tröùng laàn 1. Soá löôïng tröùng 1 caëp seân traàn ñeû khoâng nhieàu, Toùm laïi: Trong thôøi gian 4 thaùng theo doõi, bieán ñoäng 43 - 70 tröùng, trung bình 55,6 tröùng. ghi nhaän ñöôïc seân traàn lôùn coù theå ñeû 2 ñôït, khoaûng caùch giöõa 2 ñôït ñeû keùo daøi 21 - 33 ngaøy. Ñaàu muøa khoâ (thaùng 11 - thaùng 12) chæ coøn Seân traàn nhoû cuõng ñeû 2 ñôït, khoaûng caùch giöõa 2 80% seân traàn lôùn ñeû tröùng laàn 2, trong ñoù 1 caëp ñôït ñeû keùo daøi 34 - 50 ngaøy, nhöng trong moãi ñeû trung bình 59,3 tröùng. Trong thôøi gian 4 thaùng ñôït, seân traàn nhoû ñeû nhieàu laàn, khoaûng caùch theo doõi, 1 caëp seân traàn lôùn coù theå ñeû töø 65 - giöõa caùc laàn ñeû ngaén hôn, bieán ñoäng töø 3 - 14 130 tröùng, trung bình 103 tröùng (baûng 5). Baûng 6. Moät soá ñaëc ñieåm hình thaùi cuûa seân traàn lôùn taïi Baûo Loäc töø thaùng 9 - 12 naêm 2001 Soá löôïng caù Kích thöôùc (mm) Giai ñoaïn phaùt trieån theå quan saùt Chieàu daøi Chieàu ngang Thaønh truøng * 10 64,0 - 85,0 15,0 - 17,0 Tröùng ** (25 - 28 ngaøy) Tröùng 1 ngaøy tuoåi 30 2,8 - 3,0 2,0 - 2,2 AÁu truøng 1 ngaøy tuoåi 27 3,2 - 3,6 1,8 - 2,0 30 ngaøy tuoåi 12 8,7 - 11,6 4,0 - 4,5 Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 2/2003 Ñaïi hoïc Noâng Laâm TP.HCM
NGHIEÂN CÖÙU KHOA HOÏC KYÕ THUAÄT 17 ngaøy. OÁc seân voû naâu ñeû nhieàu laàn, khoaûng caùch TAØI LIEÄU THAM KHAÛO giöõa caùc laàn ñeû bieán ñoäng töø 16 - 60 ngaøy. Seân traàn lôùn ñeû ít hôn seân traàn nhoû, vaø seân voû, (baûng NGUYEÃN COÂNG THUAÄT, 1997. Noäi dung vaø 5, 3,1) coù theå ñaây laø lyù do chính maät soá seân traàn phöông phaùp ñieàu tra cô baûn saâu haïi treân caây lôùn thaáp hôn seân traàn nhoû vaø oác seân voû trong aên quaû. Baûo Veä Thöïc vaät, taäp 1, Phöông phaùp quaù trình ñieàu tra. ñieàu tra cô baûn dòch haïi noâng nghieäp vaø thieân ñòch cuûa chuùng, 100 trang. KEÁT LUAÄN VAØ ÑEÀ NGHÒ THAÙI TRAÀN BAÙI, NGUYEÃN VAÊN KHANG, Keát luaän 1998. Ñoäng vaät khoâng xöông soáng. NXB Giaùo duïc, 99 trang. - OÁc seân voû naâu, seân traàn nhoû vaø seân traàn lôùn ñeàu gaây haïi cho hoa lan vaøo buoåi chieàu toái, THAÙI TRAÀN BAÙI, TRAÀN BAÙ CÖØ, 1996. Thöïc luùc trôøi möa nhoû hoaëc aåm thaáp. Khi aåm ñoä thaáp haønh ñoäng vaät khoâng xöông soáng. NXB Giaùo hoaëc khí haäu khoâ haïn caùc loaïi seân ñeàu boø xuoáng duïc, 339 trang. khoûi daøn, chui xuoáng nuùp döôùi lôùp coû hoaëc khe aåm thaáp. BORROR D.J., DELONG D. M., TRIPLEHORN C. A., 1981. An introduction to the study of insect. - Trong thôøi gian töø thaùng 9 ñeán thaùng 12 fifth edition. naêm 2001 taïi Baûo Loäc, oác seân voû naâu ñeû nhieàu laàn, khoaûng caùch giöõa 2 laàn ñeû bieán ñoäng 16 - DAVID J. SHETLAR, 1998. Slugs and their 60 ngaøy trung bình 24,8 - 48,4 ngaøy. Moät caëp oác management. Ohio State University extent. seân voû coù theå ñeû trung bình 227,4 tröùng. DAVID GEORGE GORDON, 2000. Snails and - Trong thôøi gian theo doõi, seân traàn nhoû ñeû Slugs controlling these pests is a challenge. taäp trung trong 2 ñôït, khoaûng caùch giöõa 2 ñôït National Gardening Association. ñeû bieán ñoäng 34 - 50 ngaøy, trung bình 44 ngaøy. Trong moãi ñôït ñeû seân traàn nhoû ñeû nhieàu laàn, PASCAL P. PIRONE, 1978. Deseases and Pests khoaûng caùch giöõa 2 laàn ñeû bieán ñoäng 3 - 14 ngaøy, of ornamental plants. 584 pp. trung bình 3,4 - 7,4 ngaøy. Moät caëp seân traàn nhoû ñeû trung bình 157,6 tröùng. - Seân traàn lôùn coù theå ñeû 2 ñôït trong thôøi gian theo doõi, khoaûng caùch giöõa 2 ñôït ñeû 21 - 33 ngaøy, trung bình 26 ngaøy. Soá löôïng tröùng moät caëp seân traàn coù theå ñeû töø 65 - 130 tröùng, trung bình 103 tröùng. Ñeà nghò - Chaêm soùc kyõ vöôøn lan trong muøa möa vaø nhöõng ngaøy u aùm, laøm saïch coû daïi phía döôùi vöôøn lan, ñaëc bieät trong muøa khoâ. - Nghieân cöùu kyõ ñaëc ñieåm sinh hoïc, sinh thaùi vaø qui luaät phaùt sinh phaùt trieån cuûa oác seân voû naâu, seân traàn nhoû vaø seân traàn lôùn, ñeå coù theå döï tính döï baùo vaø tìm bieän phaùp phoøng trò caùc loaïi seân trong vuøng troàng hoa vaø caây kieång. Ñaïi hoïc Noâng Laâm TP.HCM Taïp chí KHKT Noâng Laâm nghieäp, soá 2/2003