Một số giải pháp để phát triển cây đậu tương đông ở vùng đồng bằng sông Hồng

Chia sẻ: Leon Leon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

56
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong giai đoạn từ 2007 đến 2009, các nghiên cứu và đánh giá tình hình đậu tương (Glycin Max) sản xuất mùa đông đã được thực hiện tại 11 tỉnh của Red Sông Cửu Long (đồng bằng sông Hồng). Kết quả cho thấy rằng khu vực đồng bằng sông Hồng có tiềm năng lớn để phát triển các đậu tương trong mùa đông với khoảng 600.000 ha đất phát hành sau khi thu hoạch lúa hè. Tài nguyên đất này gần đây đã được chỉ khai thác được khoảng 40%. Đối với yêu cầu thị trường, thị trường trong nước hàng năm cần khoảng 2...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Một số giải pháp để phát triển cây đậu tương đông ở vùng đồng bằng sông Hồng

M TS GI I PHÁP Đ PHÁT TRI N CÂY Đ U TƯƠNG ĐÔNG VÙNG Đ NG B NG SÔNG H NG Dương Xuân Tú1, guy n Văn Lâm1 SUMMARY Some comprehensive solutions for development of winter soybean production in Red river Delta During the period from 2007 to 2009, the researching and evaluating the situation of winter soybean (Glycin Max) production have been carried out in 11 provinces of Red River Delta (RRD). The results showed that the RRD region has great potentiality to develope soybean in the winter season with approximately 600,000 ha of land released after harvesting Summer rice. This land resource recently had been exploited only about 40%. For the market requirement, the yearly domestic market requires about 2 million tons of soybean seed for food and animal feed while we only meet about 300 thousand tons (data showed in 2008). The results also showed that, in 2007, the status of winter soybean production in RRD with 66.5 thousand ha, average yield of 1.54 tons/ha and 106.5 thousand tons of productivity. One comprehensive solution had been recommended to Develope soybean production in the winter season in RRD region for purpose of soybean productivity increase with component parts, for example: advantage varieties and cultivation techniques; suitably crop system; mechanization... application for production oriented towards market to increase efficiency in soybean production. Keywords: Soybean (Glycin Max), RRD (Red, river Delta), production, potentiality, development, solution. tri n cây u tương nư c ta b ch ng l i I. TV N c v di n tích và năng su t d n n s n u tương là cây công nghi p ng n lư ng hàng năm không áp ng ư c nhu ngày, h t u tương có giá tr dinh dư ng c u s d ng ngày càng cao. Theo C c và có giá tr kinh t cao, là ngu n th c Chăn nuôi: N ăm 2006, ch riêng ngành phNm cho con ngư i và làm th c ăn cho chăn nuôi ã ph i nh p 1,5 tri u t n khô gia súc. N goài ra, cây u tương còn óng d u u tương (tương ương 2,0 tri u t n vai trò quan tr ng trong h th ng luân u tương h t) ch bi n làm th c ăn canh c i t o t, nh các vi khuNn n t s n chăn nuôi, ngoài ra còn chưa k các c nh m làm tăng phì cho t. Tuy ngu n nh p khác. V i m c tiêu phát tri n nhiên, trong nh ng năm qua m c phát u tương c a B N ông nghi p & PTN T 1 Vi n Cây Lương th c và Cây th c phNm.
ra cho c nư c: “ n năm 2010, di n Vùng BSH bao g m 11 t nh thành tích u tương t 400 ngàn ha, năng ph , có i u ki n khá thu n l i cho vi c su t t 20 t /ha và s n lư ng t 800 phát tri n kinh t , nh t là s n xu t nông ngàn t n...”. Chính vì v y, m t h th ng nghi p. Là vùng có i u ki n th i ti t khí gi i pháp ng b tăng s n lư ng u h u, a hình, t ai màu m ... thích h p tương s n xu t trong nư c hàng năm là cho nhi u lo i cây tr ng và nhi u v trong c n thi t. Trong khuôn kh bài vi t này, năm, c bi t có mùa ông l nh càng làm chúng tôi c p n m t s nghiên c u, tăng thêm s phong phú và a d ng v ánh giá và xu t gi i pháp chính cho ch ng lo i gi ng. Nhi u cây tr ng v ông s phát tri n cây u tương vùng ng ang hình thành các vùng s n xu t hàng b ng sông H ng ( BSH), vùng ư c xác hóa t p trung v i quy mô l n em l i nh là l i th cho s phát tri n cây u ngu n thu nh p cao nh t trong năm, trong tương ông. ó có cây u tương. II. V T LI U VÀ PHƯƠNG PHÁP Ti m năng v t ai: NGHIÊN C U vùng BSH, sau thu ho ch lúa mùa 1. V t li u nghiên c u là c qu t r ng l n phát tri n cây v Cây u tương v ông trong 11 t nh ông. Theo s li u th ng kê, vùng BSH có kho ng 600.000 ha t sau khi thu ho ch vùng ng b ng sông H ng. lúa mùa có th tr ng cây v ông. Trong s 2. Phương pháp nghiên c u ó, năm 2006, di n tích cây u tương ông m i gieo tr ng ư c 59.200 ha, chi m g n - Thu th p tài li u: Thu th p tài li u, s 10% di n tích này. Di n tích cây v ông li u th ng kê di n tích, năng su t, s n lư ng cũng ch s d ng ư c kho ng 40% quĩ cây u tương v ông t i 11 t nh vùng t này còn l i ph n l n v n b hoang (S ng b ng sông H ng. Các chính sách a li u i u tra c a Trung tâm H th ng phương và nhà nư c liên quan t i vi c phát ông nghi p-CASRAD, Vi n Cây lương tri n cây v ông nói chung và cây u th c và Cây th c ph m, năm 2007). Như tương nói riêng cho vùng. v y, n u áp d ng t t công ngh s n xu t - Phương pháp GIS: S d ng b n u tương ông hi n ang ư c ph bi n, v nên hi n tr ng di n tích và cơ c u cây chúng ta có th m r ng ư c nhi u hơn u tương v ông c a 11 t nh vùng ng n a di n tích trên. b ng sông H ng. Th trư ng tiêu th s n ph m: III. K T QU VÀ TH O LU N Có th nói r ng, i v i s n phNm u 1. Ti m năng phát tri n cây u tương tương hi n nay chúng ta chưa c n ph i lo v ông vùng ng b ng sông H ng n th trư ng tiêu th vì như ã c p ( BSH) trên thì hàng năm chúng ta ph i nh p khNu u tương v i s lư ng kho ng 2 tri u t n i u ki n t nhiên: ngoài s n lư ng s n xu t ư c trong
nư c. Trong nh ng năm g n ây, trung gi ng theo t ng vùng sinh thái khác nhau. bình m i năm c nư c tr ng kho ng 200 Vi c áp d ng cơ gi i hoá vào s n xu t k t ngàn ha u tương ch y u trong v ông h p v i nh ng phương th c gieo tr ng phù v i s n lư ng t kho ng 300 ngàn t n h p (gieo vãi u tương trên n n t ư t) (Theo k t qu i u tra c a CASRAD, 2007). v i cơ gi i hoá là m t bư c t phá tăng i u ó cho th y th trư ng u tương di n tích cây u tương trong v ông. trong nư c v n còn r t l n. 2. Th c tr ng s n xu t u tương vùng gu n nhân l c và kinh nghi m s n xu t: BSH Vùng BSH có dân s là 18.207.900 ánh giá v tình hình s n xu t và phát ngư i, 2.763.801 h trong ó 1.965.343 h tri n cây u tương trong nư c, theo Niên nông nghi p (Theo k t qu i u tra c a giám Th ng kê 2008 cho th y: Năm 2000 CASRAD, 2007). ây là m t ngu n nhân di n tích tr ng u tương là 124,1 nghìn ha, l c khá d i dào cho vi c phát tri n cây v năng su t bình quân t 12,0 t /ha và s n ông nói chung và cây u tương nói riêng. lư ng t ư c là 149,3 nghìn t n u c bi t, khi thu ho ch lúa mùa xong, s n tương, n năm 2005 di n tích tăng lên xu t cây v ông là nhu c u c a ngư i s n 204,1 nghìn ha và năng su t bình quân t xu t gi i quy t th i gian nông nhàn, tăng ư c là 14,3 t /ha (năng su t cao nh t trong thu nh p. Bên c nh ó, cây u tương là kh i ASEAN và b ng 66,5% so v i năng cây tr ng truy n th ng vùng BSH nên su t bình quân c a th gi i), s n lư ng t ngư i dân ã có nh ng kinh nghi m, hi u ư c là 292,7 nghìn t n. Như v y sau 5 bi t v cây u tương do v y vi c áp d ng năm, di n tích u tương c nư c ã tăng nh ng ti n b k thu t m i vào s n xu t s 80,0 nghìn ha (tăng 64,5%), năng su t bình g p nhi u thu n l i. quân tăng 2,3 t /ha (tăng 19,2%) và s n h ng ti n b k thu t m i: lư ng tăng 143,4 nghìn t n (g n g p 2 l n). T năm 2006 n 2008 di n tích có bi n Th i gian qua, ã có nhi u TBKT m i ng gi m do i u ki n thiên tai (bão, v gi ng và bi n pháp k thu t ưa ra áp úng..), công nghi p hoá... Hi n nay, s n d ng cho s n xu t: Các gi ng u tương lư ng u tương trong nư c cũng ch áp m i ã ư c ch n t o theo hư ng ng n ng cho kho ng 15% nhu c u t i ch . ngày, năng su t cao, kh năng thích ng r ng.... ã xác nh ư c nhóm gi ng ch u V tình hình s n xu t u tương c a l nh (cho v xuân và v ông), nhóm gi ng vùng BSH, theo Niên giám Th ng kê ch u nóng (cho v hè và hè thu) và nhóm 2008, năm 2006 di n tích 66,5 nghìn ha, gi ng có th gieo tr ng ư c c 3 v /năm...; s n lư ng t 103,0 nghìn t n, n năm M t s gi ng u tương có năng su t khá 2007 tăng lên 66,7 nghìn ha, s n lư ng tăng cao trong v ông như VX-93; 9804 (20- 106,3 nghìn t n. ây cũng là vùng ã t 25 t /ha); T12; DT200 (18-20 t /ha); V ư c năng su t u tương bình quân cao các bi n pháp k thu t: ã xác nh ư c nh t so v i c nư c. V cơ c u mùa v và quy trình s n xu t u tương cho t ng h th ng luân canh: Cây u tương xuân
ư c gieo tr ng ch y u trên t bãi ven tương v ông ư c gieo tr ng ch y u trên sông, trên t chuyên màu; V hè thư ng t 2 lúa, theo công th c: Lúa xuân + lúa ư c ưa vào tham gia trong h th ng luân mùa s m + u tương ông. Song, cây u canh cho vùng phát tri n cây v ông s m, tương trong h th ng cây tr ng c a vùng v i lo i cây tr ng cho hi u qu kinh t cao v n ch mang tính ch t là cây tr ng ph , cây như: Cây rau, hoa, ngô... theo công th c c i t o t.... cho nên, di n tích u luân canh: Lúa xuân + u tương hè (hè tương có xu hư ng gi m như ng ch thu) + cây v ông s m và ngô xuân hè + cho các cây tr ng có giá tr kinh t cao như: u tương hè thu + ngô thu ông; Cây u Cây rau, cây dưa các lo i... B ng 1. Di n tích, năng su t và s n lư ng cây u tương v ông BSH Đ u tương Đông STT T nh Di n tích (ha) Năng su t (t /ha) S n lư ng (t n) 2004 2005 2006 2004 2005 2006 2004 2005 2006 ĐBSH 43497,6 52603,0 59153,0 66988,6 83064,4 85479,4 1 Hà N i 352,0 450,0 402,0 12,0 11,2 12,1 422,4 504,0 486,4 2 H i Phòng 43,0 150,0 150,0 19,0 18,1 18,4 81,7 271,5 276,0 3 Vĩnh Phúc 5269,1 4971,0 4058,0 15,5 14,9 13,4 8167,1 7426,7 5429,6 4 Hà Tây 24167,0 28638,0 30771,0 15,2 15,6 15,0 36733,8 44675,3 46156,5 5 B c Ninh 653,0 638,0 1100,0 16,2 16,3 16,2 1057,9 1039,9 1782,0 6 H i Dương 1186,0 586,0 700,0 14,0 16,0 19,1 1660,4 937,6 1337,0 7 Hưng Yên 3009,0 3658,0 2917,0 18,2 17,6 18,2 5476,4 6438,1 5308,9 8 Hà Nam 4762,0 6431,0 7127,0 16,3 16,9 14,5 7762,1 10868,4 10334,2 9 Nam Đ nh 350,0 1000,0 927,0 14,0 14,3 14,3 490,0 1430,0 1325,6 10 Thái Bình 3184,0 4742,0 4422,0 14,0 16,0 16,9 4457,6 7596,7 7459,9 11 Ninh Bình 522,5 1294,0 3579,0 13,0 14,5 15,6 679,3 1876,3 5583,2 (Ngu n: K t qu i u tra c a CASRAD, 2007)
B n 1. Di n bi n di n tích u tương ông các t nh vùng BSH (Ngu n: K t qu i u tra c a CASRAD, 2007)
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam K t qu nghiên c u 2007 cho th y: Hà Tây và Hà Nam là hai t nh tr ng nhi u u tương ông nh t và cũng là hai t nh có di n tích u tương liên t c tăng trong 2 năm t 2004 n 2006. M t khác cây u tương chưa hi u qu b ng nh ng cây rau màu khác nên nh ng t nh như H i Dương, H i Phòng, Nam nh, B c Ninh... chưa chú tr ng n cây tr ng này trong cơ c u v ông (h u h t có di n tích chưa t i 1000 ha). tăng di n tích u tương, UBND t nh B c Ninh cũng ã có Quy t nh s 2356 /Q -CT ngày 08 tháng 12 năm 2005 c a UBND t nh B c Ninh v vi c h tr gi ng u tương nguyên ch ng s n xu t gi ng xác nh n: 20ha cho s n xu t v ông trên a bàn t nh. Nh ó di n tích u tương ông c a B c Ninh năm 2006 cũng tăng lên 1100 ha (năm 2005 ch có 638 ha), tuy nhiên ây v n là con s khiêm t n so v i các t nh như Hà Nam trên 7000 ha, c bi t, Hà Tây (cũ) có t i trên 30 ngàn ha chi m t i trên 50% di n tích u tương ông c a c vùng BSH. i u này là do t năm 2000 n nay nông dân và các nhà khoa h c t i Hà Tây (cũ) luôn hoàn thi n các phương pháp tr ng u tương b ng phương pháp k thu t m i như gieo vãi h t u tương trên t ư t sau v lúa mùa, ưa cơ gi i hóa vào s n xu t u tương ông. n v ông 2006 Hà Tây (cũ) l i i u trong vi c cơ gi i hóa quy trình tr ng u tương gieo th ng trên t ư t k t h p c t ph r b ng máy; m t máy v i 2 lao ng có th gieo ư c 4 ha/ngày, l p ng u và ti t ki m gi ng hơn r t nhi u so v i gieo b ng tay. Nh v y v ông 2006 di n tích u tương ông c a Hà Tây ã lên t i trên 28,6 ngàn ha trong ó trên 60% di n tích u tương là gieo vãi. 3. Phát tri n cây u tương ông BSH - Tăng cư ng áp d ng các TBKH m i vào s n xu t: Xác nh ư c b gi ng u tương có năng su t cao, có tính thích ng r ng, có TGST trung và ng n ngày, có kh năng ch u rét, ch u h n và ch ng sâu b nh t t... phù h p v i i u ki n v ông cho các a phương trong vùng. - Ti p t c hoàn thi n các quy trình k thu t gieo tr ng u tương ông cho các i u ki n khác nhau trên t sau khi thu ho ch lúa mùa s m (chân t cao, chân vàn và t trũng) phù h p v i th c ti n s n xu t. - Tuyên truy n sâu r ng v hi u qu c a quy trình công ngh s n xu t u tương ông. Tăng cư ng m các h i ngh u b , thăm quan mô hình trình di n, ph i ánh giá t ng k t và hoàn thi n quy trình s n xu t u tương ông ã th c hi n, t ó rút ra kinh nghi m cho t ng vùng, c n chú ý coi tr ng các khâu: Gieo h t, làm t, thu ho ch... IV. K T LU N VÀ N GHN 1. K t lu n - phát tri n u tương ông t k t qu t t c n m b o các nguyên t c sau: Ph i ch n úng và gi ng m b o ch t lư ng t t. m b o gieo tr ng trong khung th i v 6
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam t t nh t. Ph i b trí ru ng ch ng ngu n nư c tư i, tiêu h p lý và ph i có cán b k thu t ch o theo dõi trong quá trình th c hi n... - Chi phí s n xu t s n phNm v ông hàng hóa còn khá cao d n n ngư i s n xu t không thu ư c l i nhu n cao c bi t là chi phí nhân công và chi phí gi ng. M t gi i pháp t ra ây là có th g p thành nh ng nhóm s n xu t nh ho c thành h p tác xã l n quy mô toàn xã t ch c s n xu t, ưa máy móc và nh m gi m chi phí. ã có m t s mô hình ngư i s n xu t thu gom t c a nh ng h không s d ng tr ng cây v ông t p trung tr ng v i quy mô l n nh m s d ng máy móc gi m chi phí nhân công như m t s ch trang tr i tr ng u tương ông t i Phú Xuyên, Thanh Oai, M c, ng Hòa, Phúc Th , Ba Vì - Hà Tây (cũ) ang làm v i quy mô bình quân 7-11 ha u tương/h . ng th i, ph i xây d ng ư c vùng s n xu t h t gi ng u tương m b o tiêu chuNn, ch t lư ng ph c v cho s n xu t. - N ăng su t u tương còn ph thu c nhi u vào th i ti t sau khi thu ho ch b i n u không có n ng không phơi ư c s gây m c, gi m s n lư ng. Gi i pháp t ra ây là ưa vào lò s y (như s y long nhãn) thì m i gi i quy t ư c s n lư ng l n u tương n u s n xu t ra. N hư v y gi i pháp th trư ng cho u tương sau khi thu ho ch là g n v i các cơ s ch bi n như m t s mô hình t i M c ang áp d ng. Làm th s nâng cao s n lư ng u tương sau thu ho ch và góp ph n tăng t l ch bi n s n phNm nông nghi p giúp ngư i nông dân tăng hi u qu tr ng u tương hơn. 2. ngh + N hà nư c u tư t p trung và có chính sách nh m kích c u cây u tương phát tri n trên 2 phương di n: M r ng di n tích và tăng năng su t. + C n h tr các a phương v trang thi t b máy móc công ngh ph c v s n xu t, c bi t cho u tương ông. M t khác, có cơ ch chính sách khuy n khích phát tri n cây u tương trong nư c. + C n u tư kinh phí hơn n a cho công tác nghiên c u khoa h c v ch n t o gi ng m i và hoàn thi n các quy trình s n xu t cây u tương t năng su t cao. TÀI LI U THAM KH O 1 guy n T n Hinh, guy n Văn Lâm, Dương Xuân Tú và CTV., 2004. K t qu nghiên c u ch n t o gi ng u tương 9804. Nhà xu t b n Nông nghi p, Hà N i, 2004. 2 T ng c c Th ng kê. Niên giám th ng kê 2007. NXB. Th ng kê, 2008. 3 ào Th Anh, 2008. Nghiên c u, ánh giá tình hình s n xu t và th trư ng cây v ông vùng ng b ng sông H ng. Báo cáo k t qu nghiên c u tài: “Nghiên c u phát tri n cây v ông hàng hoá ng b ng sông H ng” năm 2007. 7
T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam 4 Ph m ng Qu ng, Lê Quý Tư ng và CTV., 2005. K t qu i u tra gi ng cây tr ng trong s n xu t vùng BSH năm 2003-2004. Tuy n t p Báo cáo H i ngh giao ban v KHCN vùng BSH, H i Dương, 4/2005. gư i ph n bi n: PGS. TS. guy n Văn Vi t 8