Nâng cao chất lượng công tác tổ chức đào tạo và thi cấp chứng chỉ ngoại ngữ B1, B2 cho học viên các cơ sở đào tạo ngoại ngữ trong quân đội

v NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC<br /> TỔ CHỨC ĐÀO TẠO VÀ THI CẤP CHỨNG CHỈ<br /> NGOẠI NGỮ B1, B2 CHO HỌC VIÊN CÁC CƠ SỞ<br /> ĐÀO TẠO NGOẠI NGỮ TRONG QUÂN ĐỘI<br /> ThS. NGUYỄN THỊ TÂM1<br /> 1<br /> Học viện Khoa học Quân sự ✉ doanmaichi2007@gmail.com<br /> Ngày nhận: 09/01/2017; Ngày hoàn thiện: 24/01/2017; Ngày duyệt đăng: 26/01/2017<br /> Phản biện khoa học: PGS.TS. DƯƠNG QUỐC CƯỜNG<br /> <br /> <br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Để theo kịp sự phát triển của thời đại, của đất nước, hệ thống nhà trường quân đội phải luôn đổi<br /> mới toàn diện việc dạy và học ngoại ngữ, từng bước nâng cao trình độ ngoại ngữ cho đội ngũ cán<br /> bộ quân đội, đáp ứng yêu cầu xây dựng quân đội trong thời kỳ mới và hội nhập quốc tế. Xuất phát<br /> từ những yêu cầu đó cần có các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng công tác tổ chức đào<br /> tạo và thi cấp chứng chỉ ngoại ngữ B1, B2 cho học viên các cơ sở đào tạo ngoại ngữ trong quân đội.<br /> Từ khóa: B1, B2, cơ sở đào tạo, thi cấp chứng chỉ ngoại ngữ, tổ chức đào tạo.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> T<br /> rong văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần đội ngũ cán bộ, sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp,<br /> thứ XI có nêu, để thực hiện thắng lợi nhiệm công chức quốc phòng là việc rất quan trọng và cấp<br /> vụ bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam Xã hội thiết vào thời điểm này. Để theo kịp sự phát triển của<br /> chủ nghĩa quân đội cần phải “chủ động ngăn thời đại, của đất nước, hệ thống nhà trường quân đội<br /> chặn, làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá phải luôn đổi mới toàn diện việc dạy và học ngoại<br /> của các thể lực thù địch và sẵn sàng ứng phó với các ngữ, từng bước nâng cao trình độ ngoại ngữ cho đội<br /> mối đe dọa an ninh phi truyền thống mang tính toàn ngũ cán bộ quân đội, đáp ứng yêu cầu xây dựng quân<br /> cầu, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. đội trong thời kỳ mới và hội nhập quốc tế.<br /> Tiếp tục mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế trong lĩnh<br /> vực quốc phòng, an ninh” (Văn kiện Đại hội Đảng toàn 1.THỰC TRẠNG TỔ CHỨC ĐÀO TẠO VÀ THI CẤP<br /> quốc lần thứ XI, tr. 2). Tại Hội nghị đối thoại Shangri-La CHỨNG CHỈ NGOẠI NGỮ B1, B2 CHO HỌC VIÊN TẠI<br /> 2013, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã phát biểu với CÁC CƠ SỞ ĐÀO TẠO NGOẠI NGỮ TRONG QUÂN ĐỘI<br /> nội dung “Việt Nam đã quyết định tham gia các hoạt<br /> động gìn giữ hòa bình của Liên hiệp quốc, trước hết Có thể nhận thấy rằng, trong suốt thời gian qua, vai<br /> là trong các lĩnh vực công binh, quân y, quan sát viên trò kiểm tra, đánh giá công tác giảng dạy tại Việt Nam,<br /> quân sự”, nên việc nâng cao trình độ ngoại ngữ của đặc biệt là trong các học viện nhà trường trong quân<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 86 Số 05 - 01/2017<br />  NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI v<br /> <br /> <br /> <br /> đội chưa được quan tâm đúng mức. Đối với việc học tượng không chuyên ngữ với thời lượng 20 đơn vị học<br /> ngoại ngữ, việc kiểm tra, đánh giá từ trước đến nay trình cho phần kiến thức chung và 5-6 học trình cho<br /> được thực hiện chỉ nhằm đánh giá khả năng học ngoại ngữ chuyên ngành. Một số học viện đã bắt đầu<br /> thuộc của người học, mà chưa tập trung vào việc giảng dạy thí điểm một số môn chuyên ngành bằng<br /> đánh giá năng lực sử dụng ngoại ngữ thực sự của tiếng Anh và đã thu được những kết quả khả quan.<br /> người học. Điều này dẫn đến việc dù đào tạo người<br /> học có năng lực chuyên môn cao nhưng không có kỹ Theo báo cáo của các cơ sở đào tạo không chuyên<br /> năng giao tiếp bằng ngoại ngữ, sẽ hạn chế giao lưu ngữ, hiện chưa có giáo trình nào dành cho đối tượng<br /> học hỏi kinh nghiệm quốc tế, giảm cơ hội toàn cầu không chuyên ngữ nên việc đáp ứng được yêu cầu<br /> hóa trong mọi lĩnh vực. nhiệm vụ đào tạo còn hạn chế. Hầu hết các trường<br /> đều tự biên soạn giáo trình, điều này dẫn đến việc<br /> Xuất phát từ nguyên nhân nêu trên, Bộ Giáo dục giảng dạy không theo hệ thống, chưa đáp ứng được<br /> và Đào tạo đã ban hành hai Thông tư (Thông tư số chất lượng đào tạo và tình hình hiện nay (Bộ Quốc<br /> 05/2012/TT-BGDĐT và Thông tư số 15/2014/TT- phòng, 2015, tr. 4).<br /> BGDĐT) đối với công tác tuyển sinh và xét tuyển đầu<br /> vào dành cho trình độ Thạc sỹ và Tiến sỹ nhằm yêu Trong hệ thống các học viện nhà trường, đội ngũ<br /> cầu mọi đối tượng khi tham gia phải đáp ứng được giảng viên được giao nhiệm vụ giảng dạy ngoại ngữ<br /> các quy chế do Bộ đề ra. cho hai đối tượng chuyên và không chuyên ngữ.<br /> Giảng viên dạy tiếng Anh chiếm 61,6%, tiếng Nga<br /> Trước tình hình này, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã chiếm 20,3%, còn lại là giảng viên dạy các ngoại ngữ<br /> ký Quyết định số 1018/QĐ-BQP ngày 04/4/2012 về<br /> khác. Tỷ lệ bình quân hiện nay là 180 học viên/giảng<br /> việc giao nhiệm vụ cho Học viện Khoa học Quân sự<br /> viên, đây là tỷ lệ cao so với tỷ lệ của Đề án ngoại ngữ<br /> (KHQS) tổ chức kiểm tra, cấp chứng chỉ ngoại ngữ<br /> quốc gia quy định (163 học viên/giảng viên). Về trình<br /> tương đương cấp độ B1, B2 theo Khung tham khảo<br /> độ học vấn, đội ngũ giảng viên ngoại ngữ trong các<br /> châu Âu chung về ngoại ngữ trong quân đội. Đồng<br /> học viện nhà trường quân đội được đào tạo cơ bản<br /> thời, vào ngày 18/4/2012 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã<br /> với 3,8% là trình độ Tiến sĩ, 46,2% là trình độ Thạc sỹ,<br /> cho phép Học viện KHQS tổ chức thi và cấp chứng chỉ<br /> 50% là trình độ Cử nhân đại học. (Theo số liệu khảo<br /> ngoại ngữ tương đương cấp độ B1, B2 theo Khung<br /> sát của Ban soạn thảo đề án của Bộ Quốc phòng, năm<br /> tham khảo châu Âu chung về ngoại ngữ cho học viên<br /> các cơ sở đào tạo trình độ Thạc sỹ, Tiến sỹ (Công văn 2013)( Bộ Quốc phòng, 2015, tr. 4).<br /> số 2321/BGDĐT-GDĐH) nhằm đáp ứng xu thế phát<br /> Phương pháp dạy và học được các trường áp dụng<br /> triển, hội nhập, toàn cầu hóa trên toàn thế giới. Vào<br /> vẫn theo lối cũ, học ngữ pháp, từ vựng là chính. Các kỹ<br /> tháng 01 năm 2014 Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban<br /> năng nghe, nói, đọc, viết được rèn luyện không đồng<br /> hành Thông tư về Khung năng lực Ngoại ngữ 06 bậc<br /> đều do sỹ số lớp quá đông, khả năng bao quát lớp bị<br /> dùng cho Việt Nam. Từ đó, Bộ đã có những thay đổi<br /> mang tầm chiến lược, tác động trực tiếp đến việc dạy hạn chế, trang thiết bị còn thiếu và kỹ năng sử dụng<br /> và học ngoại ngữ nói chung, kiểm tra, đánh giá công các phương tiện giảng dạy còn chưa thông thạo. Riêng<br /> tác giảng dạy ngoại ngữ nói riêng. ở các lớp chuyên ngữ, các giảng viên đã tích cực sử<br /> dụng đèn chiếu, máy tính, phòng lab… nên hiệu quả<br /> Hiện nay, các học viện nhà trường trong quân đội dạy học được nâng lên rõ rệt.<br /> thực hiện việc dạy và học ngoại ngữ theo hai chương<br /> trình: đào tạo chuyên ngữ và không chuyên ngữ. Tại Trang thiết bị phục vụ cho công tác dạy và học đang<br /> đây, chương trình đào tạo không chuyên ngữ được Bộ trong tình trạng thiếu và rất hạn chế về công nghệ.<br /> Giáo dục quy định và học bắt buộc giống các trường Các học viện nhà trường đều đã có phòng học dành<br /> đại học dân sự, cho phép có tính đặc thù ngành trong riêng cho học ngoại ngữ. Tuy nhiên, sỹ số lớp còn khá<br /> quân sự. Ngoại ngữ được đưa vào giảng dạy chủ yếu cao (1500 học viên/lớp), cơ sở vật chất được trang bị<br /> là tiếng Anh và tiếng Nga. đã trong tình trạng xuống cấp, lạc hậu. Mặt khác, một<br /> số cơ sở đào tạo tuy được trang bị phòng lab và trang<br /> Tính tới thời điểm này, tất cả các học viện nhà trường thiết bị hiện đại, nhưng tần suất sử dụng còn hạn chế.<br /> trong quân đội đều giảng dạy ngoại ngữ cho đối Hệ thống sách vở, tài liệu tại thư viện còn thiếu, chưa<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> Số 05 - 01/2017 87<br /> v NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI<br /> <br /> <br /> đáp ứng nhu cầu đọc và học của học viên và đội ngũ độ B1 Khung tham chiếu châu Âu có trình độ không<br /> giảng viên. đồng đều, nên việc sắp xếp lớp được phân chia theo<br /> trình độ của từng nhóm học viên (trên 30 học viên/<br /> Trước năm 2016, trong quân đội có hai cơ sở đào tạo lớp). Việc giảng dạy các đối tượng này cũng phải có<br /> chuyên ngữ, đó là Học viện Khoa học Quân sự (KHQS) giáo án phù hợp để nâng cao chất lượng dạy và học<br /> và Trung tâm 871. Hiện nay, chỉ còn riêng Học viện của từng học viên.<br /> KHQS đảm nhận chức năng này.<br /> Đối với đội ngũ giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục:<br /> Trong thời gian qua, Học viện KHQS đã từng bước Học viện là cơ sở duy nhất trong toàn quân đào tạo<br /> kiện toàn hệ thống văn bản, tài liệu, cơ sở vật chất, học viên chuyên ngoại ngữ. Hiện nay, Học viện có<br /> đặc biệt là đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý nhằm các khoa đào tạo các thứ tiếng như: Anh, Nga, Pháp,<br /> hỗ trợ cho công tác ôn luyện, kiểm tra cấp chứng chỉ Trung, Lào, Thái, Khơme với đội ngũ giảng viên có<br /> B1, B2 theo Khung năng lực ngoại ngữ châu Âu cho trình độ cao, kinh nghiệm giao tiếp tốt, đã từng du<br /> toàn quân. Hàng năm, Học viện tiếp nhận hồ sơ của học và thực tế ở nước ngoài. Các cán bộ quản lý giáo<br /> hàng nghìn học viên ở các Học viện trong toàn quân dục đảm nhận công tác quản lý và tổ chức kiểm tra<br /> tham gia kiểm tra cấp chứng chỉ. Kết quả đạt yêu cầu có bề dày kinh nghiệm. Đây là lực lượng chính hỗ trợ<br /> chiếm 70% trở lên, kịp thời đáp ứng tối đa nhu cầu xét giảng viên đáp ứng được nhu cầu kiểm tra cấp chứng<br /> tuyển đầu vào và điều kiện tốt nghiệp của học viên chỉ ngoại ngữ của hàng nghìn ứng viên mỗi năm.<br /> Cao học và Nghiên cứu sinh trong các cơ sở đào tạo,<br /> cũng như phục vụ nhu cầu học tập cho các sĩ quan 2. BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TỔ CHỨC<br /> trong toàn quân. ĐÀO TẠO VÀ THI CẤP CHỨNG CHỈ NGOẠI NGỮ B1,<br /> B2 CHO HỌC VIÊN TẠI CÁC CƠ SỞ ĐÀO TẠO NGOẠI<br /> Về hệ thống giáo trình, ngân hàng đề thi: Học viện NGỮ TRONG QUÂN ĐỘI<br /> luôn tuân thủ các yêu cầu theo Khung năng lực ngoại<br /> ngữ 06 bậc dùng cho Việt Nam của Bộ GD&ĐT ban Việc đổi mới toàn diện việc dạy và học ngoại ngữ<br /> hành (Bộ Giáo dục – Đào tạo, 2014, tr.1). Tuy nhiên, trong quân đội, triển khai chương trình dạy và học<br /> trước năm 2016, Học viện đảm nhận chính công tác ngoại ngữ phù hợp với các đối tượng đào tạo, trình độ<br /> kiểm tra và cấp chứng chỉ B1, B2, từ tháng 5 năm 2015 đào tạo đạt được bước tiến rõ rệt về năng lực sử dụng<br /> Học viện được nhận nhiệm vụ tiếp nhận thêm nhiều ngoại ngữ của đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo<br /> học viên của các quân binh chủng trong toàn quân dục là công việc hết sức cấp bách, nó đòi hỏi toàn bộ<br /> về ôn thi B1, B2 tại trường nên không tránh khỏi tình hệ thống các cơ sở đào tạo phải nỗ lực chung tay xây<br /> trạng thiếu sách giáo khoa, sách tham khảo; ngân dựng một chương trình đào tạo phù hợp nhằm giúp<br /> hàng đề thi chưa hoàn thiện, cần chỉnh sửa, nên việc mọi đối tượng có thể đáp ứng được nhu cầu công<br /> đáp ứng được mọi nhu cầu của người học trong quân việc. Để công tác tổ chức đào tạo và việc kiểm tra cấp<br /> đội đôi lúc còn hạn chế. chứng chỉ ngoại ngữ Khung năng lực châu Âu được<br /> đi vào nề nếp, chuẩn mực và hệ thống các cơ sở đào<br /> Về cơ sở vật chất: Hiện nay, Học viện đang trong quá tạo ngoại ngữ trong toàn quân cần thực hiện một số<br /> trình tu sửa và làm mới nhiều hạng mục công trình biện pháp như sau:<br /> nên việc sắp xếp, bố trí phòng học, nơi kiểm tra cấp<br /> chứng chỉ còn gặp nhiều khó khăn. Một là, đổi mới hoàn thiện chương trình môn học<br /> ngoại ngữ, tài liệu, giáo trình, hệ thống sách tham<br /> Về chất lượng học viên: Trong những năm qua, Học khảo cho các đối tượng theo hướng chuẩn hóa, hiện<br /> viện đã tổ chức rất nhiều đợt kiểm tra cấp chứng chỉ đại hóa, tạo bước đột phá về nâng cao chất lượng dạy<br /> cho các cơ sở đào tạo trong quân đội. Thông qua kết và học ngoài ngữ và trình độ năng lực sử dụng ngoại<br /> quả thi cho thấy, các học viên tại các Học viện chuyên ngữ phục vụ công tác chuyên môn, trong giao tiếp,<br /> ngành kỹ thuật có kỹ năng giao tiếp tốt, khả năng đàm phán, đàm thoại…đáp ứng được mục tiêu đào<br /> đọc văn bản và viết tương đối nhuần nhuyễn; còn tạo; đổi mới học liệu và chuyển giao công nghệ dạy<br /> các học viên thuộc các cơ sở có chuyên ngành tự luận và học ngoại ngữ, sử dụng công nghệ mới tại các lớp<br /> lại phản ứng chậm khi giao tiếp, khả năng tư duy về học, đặc biệt là phòng lab.<br /> ngoại ngữ còn hạn chế. Đặc biệt, chất lượng học viên<br /> tham gia Lớp bồi dưỡng ngoại ngữ tiếng Anh trình Hai là, tiếp tục triển khai đào tạo, bồi dưỡng chuẩn<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> 88 Số 05 - 01/2017<br />  NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI v<br /> <br /> <br /> <br /> hóa đội ngũ giảng viên ngoại ngữ và cán bộ quản lý trong tương lai, đáp ứng được các yêu cầu trong việc<br /> giáo dục và học viên theo tiêu chuẩn của Nhà nước và nâng cao chất lượng giảng dạy, kiểm tra ngoại ngữ<br /> yêu cầu của Bộ Quốc phòng nhằm đáp ứng yêu cầu trong hệ thống giáo dục của quân đội./.<br /> đổi mới toàn diện dạy và học ngoại ngữ trong thời<br /> gian tiếp theo (đào tạo, bồi dưỡng ở trong và ngoài Tài liệu tham khảo:<br /> nước). Đây là đối tượng đầu tư trọng tâm mang tính<br /> quyết định đến chất lượng, hiệu quả đào tạo cũng 1. Bộ Giáo dục – Đào tạo (2014), Khung năng lực 6 bậc<br /> như hiệu quả đầu tư (bồi dưỡng năng lực quản lý; dùng cho Việt Nam, Hà Nội.<br /> nghiệp vụ sư phạm, trình độ chuyên môn, trình độ<br /> ngoại ngữ và đưa cán bộ quản lý nòng cốt đi tham 2. Bộ Quốc phòng (2015), Đào tạo, bồi dưỡng ngoại<br /> ngữ trong Quân đội giai đoạn 2015-2020 và những năm<br /> quan các mô hình đào tạo tiên tiến ở trong và ngoài<br /> tiếp theo, Hà Nội.<br /> nước). Ngoài ra, mạnh dạn bổ sung đội ngũ tình<br /> nguyện viên người nước ngoài tham gia giảng dạy để<br /> 3. Nguyễn Tấn Dũng (2013), Bài phát biểu tại Hội<br /> nâng cao chất lượng dạy và học.<br /> nghị đối thoại Shangli-La 2013 tại Singapore, www.<br /> vnexpress.net, ngày 31/5/2013.<br /> Ba là, tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học<br /> thiết yếu; ứng dụng công nghệ thông tin, đổi mới học 4. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI.<br /> liệu dạy học ngoại ngữ cho các cơ sở đào tạo ngoại ngữ<br /> trong quân đội với chất lượng: Đáp ứng được yêu cầu<br /> của các thiết bị dạy học tối thiểu của Bộ GD-ĐT quy<br /> định; Tạo được sự tương tác cao trong việc dạy và học<br /> giữa giảng viên và học viên; Đảm bảo tính dễ sử dụng<br /> IMPROVING THE QUALITY OF THE<br /> giúp người sử dụng khai thác thuận tiện; Cho phép<br /> ORGANIZATION OF TRAINING,<br /> thực hiện giao tiếp đa chiều thông qua các kỹ năng:<br /> EXAMINATION AND CERTIFICATION B1,<br /> Nghe, nói, nhìn với giảng viên hoặc với cả lớp. Mô hình<br /> phòng học có thể được thiết kế theo hai loại: Phòng B2 SERVICES FOR STUDENTS IN MILITARY<br /> học ngoại ngữ cơ bản (bảng tương tác, máy chiếu, máy FOREIGN LANGUAGE INSTITUTIONS<br /> tính, thiết bị âm thanh…), Phòng học ngoại ngữ chuyên<br /> dùng (bảng tương tác, máy chiếu, máy tính, thiết bị âm NGUYEN THI TAM<br /> thanh, tai nghe, phần mềm quản lý lớp học…).<br /> Abstract: In order to keep up the<br /> Để thực hiện tốt mục tiêu, chức năng nhiệm vụ của development of the times and of the country,<br /> mình, các cơ sở ngoại ngữ trong toàn quân cần được the military school system must always reform<br /> đầu tư các phòng học ngoại ngữ cơ bản và chuyên comprehensively the foreign languages<br /> dùng; hoàn thiện hệ thống giáo trình và tài liệu tham teaching and learning, improve gradually<br /> khảo; kịp thời bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ giảng viên, foreign language skills for military staff and<br /> cán bộ quản lý giáo dục; mạnh dạn giao lưu, hợp tác meet the requirements of army building in<br /> với giảng viên bản địa để tạo môi trường tiếng; Học the new period of international integration.<br /> viện KHQS là cơ sở duy nhất trong toàn quân được For the requirements mentioned above, there<br /> phép tổ chức thi và cấp chứng chỉ B1, B2 cho toàn should be specific measures to improve the<br /> quân phải phối kết hợp với các cơ sở đào tạo ngoại quality of the training organization and exam<br /> ngữ trong toàn quân để có đường hướng chung to get the foreign languages certifications B1,<br /> trong cách thức giảng dạy cũng như tương thích với B2 for students of Military foreign languages<br /> yêu cầu kiểm tra trong công tác thi cấp chứng chỉ B1, institutions.<br /> B2 cho toàn quân.<br /> Keywords: training organization, exam to<br /> Có thể nói rằng, các biện pháp nêu trên đều là những get the foreign languages certifications B1, B2,<br /> giải pháp tiên tiến, đang là xu hướng tất yếu của các educational institution<br /> nước có nền giáo dục phát triển trên thế giới, không<br /> chỉ mang lại hiệu quả trong giai đoạn đầu tư, mà còn<br /> là nền tảng cơ sở để đạt được các mục tiêu lâu dài<br /> <br /> <br /> KHOA HỌC NGOẠI NGỮ QUÂN SỰ<br /> Số 05 - 01/2017 89<br />