Nghiên cứu hiệu quả của phản ứng hòa hợp để sử dụng kháng globulin người tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên

Chia sẻ: Trần Thị Hạnh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

91
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu được tiến hành với mục tiêu nhằm đánh giá hiệu quả của phản ứng hòa hợp có sử dụng kháng globulin người ở bệnh nhân được truyền khối hồng cầu để nâng cao chất lượng an toàn truyền máu. Nghiên cứu được tiến hành trên các bệnh nhân được truyền khối hồng cầu tại khoa Huyết học lâm sàng Bệnh viện đa khoa trung ương Thái Nguyên

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nghiên cứu hiệu quả của phản ứng hòa hợp để sử dụng kháng globulin người tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011 NGHIÊN CỨU HIỆU QUẢ CỦA PHẢN ỨNG HÒA HỢP ĐỂ SỬ DỤNG KHÁNG GLOBULIN NGƯỜI TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TRUNG ƯƠNG THÁI NGUYÊN Vũ Bích Vân*, Cao Minh Phương*, Tăng Bá Tùng*, Nguyễn Kiều Giang*, Nguyễn Thế Tùng** TÓM TẮT Mục tiêu: “Đánh giá hiệu quả của phản ứng hòa hợp có sử dụng kháng globulin người ở bệnh nhân được truyền khối hồng cầu để nâng cao chất lượng an toàn truyền máu”. Đối tượng, phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu được tiến hành trên các bệnh nhân được truyền khối hồng cầu tại khoa Huyết học lâm sàng Bệnh viện đa khoa trung ương Thái Nguyên, nghiên cứu mô tả cắt ngang, sử dụng các kỹ thuật định nhóm và phản ứng hòa hợp phát máu trên ống nghiệm và trên gelcard. Kết quả: Qua nghiên cứu phản ứng hoà hợp có sử dụng kháng globulin người trên 100 bệnh nhân được truyền máu tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên, chúng tôi thu được một số kết quả sau: - Phát hiện được 5 bệnh nhân có phản ứng hoà hợp sử dụng kháng globulin người dương tính trên tổng số 100 bệnh nhân, chiếm 5%. - Phát hiện thêm được 3 bệnh nhân có kết quả âm tính ở điều kiện 220C nhưng lại cho kết quả dương tính khi thực hiện phản ứng hoà hợp sử dụng kháng globulin người. - Tỷ lệ bệnh nhân có phản ứng hoà hợp sử dụng kháng globulin người dương tính ở nữ cao hơn nam (nữ: 8, 1%; nam: 1, 9%). - Tỷ lệ dương tính của phản ứng hoà hợp sử dụng kháng globulin người gặp nhiều nhất ở nhóm tuổi: 41 đến 60 (9, 3%). - Tỷ lệ dương tính của phản ứng hoà hợp sử dụng kháng globulin người gặp nhiều ở nhóm bệnh nhân được truyền máu nhiều lần (5 lần: 8, 1%). Kết luận: Thực hiện phản ứng hòa hợp có sử dụng kháng globulin người là cần thiết cho tất cả bệnh nhân phải truyền máu. Từ khoá: Phản ứng hoà hợp (PƯHH), kháng globulin người (AHG), Bệnh viện đa khoa Trung ương Thái Nguyên. ABSTRACT RESEARCH EFFECT OF REACTION HARMONY USING ANTI HUMAN GLOBULIN AT THE THAI NGUYEN CENTRAL GENERAL HOSPITAL Vu Bich Van, Cao Minh Phuong, Tang Ba Tung, Nguyen Kieu Giang, Nguyen The Tung * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 4 - 2011: 432 - 437 Objective: "Research effect of reaction harmony using anti human globulin at the patients received red blood cells to improve blood transfusion safety". Methods: The study was conducted on the patient who required blood transfusion at the department of clinical hematology of Thai Nguyen national hospital general, cross-sectional descriptive study, using the techniques of identify blood group and reaction harmony in vitro and in gelcard. Resultst:By studying the reaction harmony using anti human globulin for 100 patients who received blood at the Department 2 of Thai Nguyen Central general Hospital, The results were as followed: - Identify the 5 *Trung tâm Huyết học - Truyền máu - BVĐKTƯ Thái Nguyên, **Trường Đại học Y - Dược Thái Nguyên Tác giả liên lạc: ThS.BS Nguyễn Kiều Giang, ĐT: 0983171276, Email: Drgiangk27@gmail.com 432 Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011 Nghiên cứu Y học patients positive with reaction use anti human globulin of total 100 patients, the rate is 5%. - Identify additional 3 patients’ negative results at 22oC, but positive results when performing reaction harmony using anti human globulin. - The percentage of patients with positive use reaction anti human globulin in women higher than men (women: 8.1%; men: 1.9 %). - The percentage of positive use anti human globulin met use in most age groups: 41 to 60 (9.3%). - The percentage of positive use anti human globulin met a lot of patients in multiple received bloods ( 5 times: 8.1%). Conclusions: To perform the reaction harmony using the anti human globulin is necessary for all patients who required blood transfusion. Key word: The reaction harmony, anti human globulin, Thai Nguyen Central General Hospital. ĐẶT VẤN ĐỀ ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Máu rất quan trọng và cần thiết cho cuộc sống, nhờ có truyền máu mà nhiều người bệnh đó được cứu sống, máu cần cho điều trị ngoại khoa, nội khoa, sản khoa… khi triển khai một số kỹ thuật cao như ghép tạng, mổ tim... Máu quan trọng như vậy, nhưng truyền máu cũng có thể gây ra các tai biến nghiêm trọng nếu các nguyên tắc về truyền máu không được tuân thủ(5). Hiện nay, vấn đề an toàn truyền máu (ATTM) về mặt miễn dịch ngày càng được quan tâm, do vậy việc triển khai một số xét nghiệm trước truyền máu để nâng cao hơn nữa ATTM là thực sự cần thiết. Tại các nước tiên tiến trên thế giới ATTM về mặt miễn dịch được thực hiện một cách triệt để và hạn chế được tới mức thấp nhất các tai biến truyền máu, trong khi đó tại Việt Nam mới chỉ thực hiện được việc định nhóm máu hệ ABO, Rh (D), việc định nhóm máu của một số hệ nhóm máu khác và sàng lọc kháng thể bất thường chưa được thực hiện(3). Theo quy chế truyền máu năm 2007, các cơ sở truyền máu phải triển khai phản ứng hòa hợp (PƯHH) sử dụng kháng globulin người (AHG: anti human globulin) cho những bệnh nhân bị bệnh máu được truyền khối hồng cầu trong quá trình điều trị. Để đánh giá hiệu quả của xét nghiệm này trong việc đảm bảo an toàn truyền máu, thực hiện truyền máu có hiệu lực, chúng tôi tiến hành đề tài này nhằm mục tiêu sau: Đối tượng nghiên cứu “Đánh giá hiệu quả của phản ứng hòa hợp có sử dụng kháng globulin người ở bệnh nhân được truyền khối hồng cầu để nâng cao chất lượng an toàn truyền máu”. Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học Tất cả các bệnh nhân được truyền khối hồng cầu tại khoa Nội 2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu - Thời gian nghiên cứu: từ tháng 6 đến tháng 10/2010. - Địa điểm nghiên cứu: Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên. Phương pháp nghiên cứu Thiết kế nghiên cứu Miêu tả cắt ngang. Các bước tiến hành nghiên cứu - Tất cả những bệnh nhân được chỉ định truyền khối hồng cầu, đều được định nhóm máu hệ ABO theo hai phương pháp (huyết thanh mẫu và hồng cầu mẫu), định nhóm máu hệ Rh (D). - Làm phản ứng hòa hợp ở 220C bằng phương pháp trong ống nghiệm hoặc trên gelcard và trong điều kiện sử dụng kháng globulin người. - Những trường hợp có phản ứng hòa hợp sử dụng kháng globulin người dương tính tiến hành làm nghiệm pháp Coombs trực tiếp để loại những trường hợp bệnh do nguyên nhân tự miễn đồng thời được thăm khám lâm sàng để loại những trường hợp có biểu hiện xuất huyết, tan máu và những trường hợp có sử dụng thuốc ức chế miễn dịch trong quá trình điều trị. - Những trường hợp có phản ứng hòa hợp sử dụng kháng globulin người dương tính được 433 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011 báo cho các bác sĩ lâm sàng xem xét lại chỉ định truyền máu. - Lựa chọn đơn vị máu hòa hợp nếu có chỉ định của bác sĩ lâm sàng: + Chọn 10 đơn vị máu cùng nhóm máu hệ ABO, Rh(D) với bệnh nhân để tiến hành làm xét nghiệm chọn máu. + Nếu không chọn được đơn vị máu hòa hợp, tiếp tục báo cho bác sỹ lâm sàng xem xét lại chỉ định truyền máu. Trong trường hợp bệnh nhân thiếu máu nặng, không thể trễ hơn việc truyền máu, bác sĩ lâm sàng vẫn có chỉ định truyền, thì chọn những đơn vị máu có kết quả chọn máu ngưng kết ít nhất để truyền cho bệnh nhân. Xử lý số liệu Số liệu được nhập và xử lý theo chương trình SPSS. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Đặc điểm của bệnh nhân bị bệnh máu được truyền khối hồng cầu (KHC) Bảng 1. Phân bố bệnh nhân được truyền KHC theo nhóm máu hệ ABO Nhóm máu O B A AB Tổng số Số BN 38 29 30 3 100 Tỷ lệ (%) 38,0 29,0 30,0 3,0 100 Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu Nhận xét: Bệnh nhân được truyền Khối hồng cầu gặp nhiều nhất là nhóm máu O (38%), thấp nhất là nhóm máu AB (3%). Tuổi, giới, chẩn đoán, nhóm máu, mức độ thiếu máu. Kết quả thực hiện PƯHH cho bệnh nhân bị bệnh máu được truyền Khối hồng cầu - Kết quả của phản ứng hòa hợp ở 220C và sử dụng kháng globulin người. Bảng 2. Tỷ lệ bệnh nhân được truyền Khối hồng cầu có PƯHH dương tính ở 22 C Các chỉ số nghiên cứu + Tỷ lệ dương tính của phản ứng hòa hợp ở 22 C và sử dụng kháng globulin người. Tổng số BN 0 + Các yếu tố liên quan đến tỷ lệ dương tính của phản ứng hòa hợp sử dụng AHG: Tuổi, giới, chẩn đoán, nhóm máu, số lần truyền máu. - Kết quả chọn máu khi phản ứng hòa hợp sử dụng AHG dương tính: Tỷ lệ bệnh nhân chọn được đơn vị máu hòa hợp. Các kỹ thuật được sử dụng trong nghiên cứu - Phản ứng hòa hợp ở 22C bằng phương pháp ống nghiệm. - Phản ứng hòa hợp sử dụng AHG trên gelcard. - Kỹ thuật làm nghiệm pháp Coombs trực tiếp trên gelcard. Các kỹ thuật xét nghiệm được thực hiện theo quy trình đang được áp dụng tại phòng xét nghiệm Miễn dịch phát máu, Trung tâm Huyết học truyền máu Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên.. 434 100 Phản ứng hòa hợp ở 22C Số BN dương tính Tỷ lệ % 2 2,0 Nhận xét: Trong 100 bệnh nhân được làm phản ứng hoà hợp ở 22oC, gặp 2 bệnh nhân có phản ứng hoà hợp dương tính. Bảng 3. Tỷ lệ bệnh nhân được truyền Khối hồng cầu có PƯHH sử dụng AHG dương tính Tổng số BN 100 Phản ứng hòa hợp sử dụng AHG Số BN dương tính Tỷ lệ % 5 5,0 Nhận xét: 5% bệnh nhân dương tính khi làm phản ứng hoà hợp có sử dụng AHG. Bảng 4. Mối liên quan giữa PƯHH ở 22ºC và PƯHH có sử dụng AHG PƯHH sử dụng AHG Tổng số Âm tính Dương tính PƯHH ở Âm tính 0 3 3 0 22 C Dương tính 0 2 2 Tổng số 0 5 5 Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 4 * 2011 Nhận xét: Trong số 2 bệnh nhân có phản ứng hoà hợp ở 22oC dương tính thì có 2 bệnh nhân dương tính trong điều kiện AHG. Bảng 5. Phân bố bệnh nhân có PƯHH sử dụng AHG dương tính theo giới Giới Nam Nữ Tổng Số BN PƯHH sử dụng AHG + Tỷ lệ % P 52 1 1,9 < 0,05 48 4 8,3 100 5 Nhận xét: Tỷ lệ phản ứng hoà hợp dương tính ở nam là 1,9%, nữ là 8,3%, tỷ lệ này có sự khác biệt víi p< 0,05. Bảng 6. Phân bố bệnh nhân có PƯHH sử dụng AHG dương tính theo nhóm tuổi Nhóm tuổi N ≤ 20 21 – 40 41 – 60 > 60 Tổng số 6 32 58 4 100 PƯHH có sử dụng AHG + 0 2 3 0 5 Tỷ lệ % 0 6,25 9,3 0 Nhận xét: Tỷ lệ phản ứng hoà hợp sử dụng AHG dương tính cao nhất trong nhóm tuổi 41 60 (9,3%), tiếp đến là nhóm tuổi 21 - 40 (6,25%), nhóm ≤ 20 tuổi và > 60 tuổi không gặp trường hợp nào dương tính. Bảng 8. Phân bố bệnh nhân có PƯHH sử dụng AHG dương tính theo số lần truyền máu Số lần nhận máu Số mẫu NC BN chưa nhận máu 20 Nhận máu ≤ 5 lần 31 Nhận máu > 5 lần 49 Tổng số 100 Số mẫu (+) 0 1 4 5 Tỷ lệ (%) 0 3,2 8,1 P < 0,05 Nhận xét: Bệnh nhân chưa truyền máu thì không gặp kháng thể bất thường, Bệnh nhân truyền máu trên 5 lần thì có tỷ lệ KTBT cao hơn những bệnh nhân truyền máu dưới 5 lần (p 5 lần khá cao 8,1%. Theo nghiên cứu của tác giả Trần Thị Thu Hà(6), tỷ lệ xuất hiện kháng thể bất thường của nhóm bệnh nhân nhận máu ≤ 5 lần là 8,04% và nhóm nhận máu > 5 lần là 16,8%. Theo nghiên cứu của tác giả Bùi Thị Mai An, tỷ lệ xuất hiện kháng thể bất thường của nhóm bệnh nhân nhận máu ≤ 5 là 8,62% và nhận máu > 5 lần là 22,8%. Tuy nhiên, để gây được đáp ứng miễn dịch các kháng nguyên phải có một liều lượng thích hợp với số lần kích thích nhất định. Khi số lần truyền máu tăng lên sẽ kích thích hệ miễn dịch sinh ra kháng thể chống lại các kháng nguyên hồng cầu không hoà hợp, do đó sẽ làm tăng khả năng sinh kháng thể bất thường hệ hồng cầu. Điều này chứng tỏ nguy cơ dẫn đến sự hình thành các kháng thể bất thường hệ hồng Chuyên Đề Truyền Máu Huyết Học