Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học và ảnh hưởng của biện pháp cắt tỉa đến năng suất của giống nhãn chín muộn PH-99-1-1 tại huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên

Nguyễn Thế Huấn và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 85(09)/1: 7 - 12<br /> <br /> NGHIÊN CỨU MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA<br /> BIỆN PHÁP CẮT TỈA ĐẾN NĂNG SUẤT CỦA GIỐNG NHÃN CHÍN MUỘN<br /> PH-99-1-1 TẠI HUYỆN KHOÁI CHÂU, TỈNH HƯNG YÊN<br /> Nguyễn Thế Huấn*, Nguyễn Đức Thạnh,<br /> Vũ Thị Thanh Thủy, Đỗ Thị Phượng<br /> Trường ĐH Nông Lâm - ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Giống nhãn chín muộn PH-99-1-1 đƣợc công nhận giống quốc gia và đƣợc khu vực hóa tại các<br /> tỉnh miền Bắc. Giống có thời gian thu hoạch muộn hơn giống nhãn lồng nên đem lại hiệu quả kinh<br /> tế cao cho ngƣời làm vƣờn. Kết quả nghiên cứu cho thấy giống có khả năng sinh trƣởng tốt tại<br /> điều kiện sinh thái của huyện Khoái Châu. Áp dụng biện pháp cắt tỉa đã làm tăng năng suất và hiệu<br /> quả kinh tế của giống nhãn PHM-99-1-1. Trong đó công thức cắt tỉa 4 lần làm tăng số lƣợng cành<br /> thu, tăng tỉ lệ đậu quả, số quả sau thu hoạch và năng suất đạt 83.67kg/cây, cao hơn 28.13% so với<br /> đối chứng.<br /> Từ khóa: Giống nhãn chín muộn, cắt tỉa, Khoái Châu, đặc điểm sinh học<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Cây nhãn (Dimocarpus longan lour) thuộc họ<br /> bồ hòn (Sapindaceae) là một trong những cây<br /> ăn quả nổi tiếng của Hƣng Yên, diện tích năm<br /> 2010 khoảng 5000 ha chiếm hơn 50% diện<br /> tích trồng cây ăn quả trên toàn tỉnh. Doanh<br /> thu hàng năm đạt từ 150-180 tỉ đồng. Những<br /> năm trƣớc đây, đa số ngƣời trồng nhãn Hƣng<br /> Yên trồng giống nhãn lồng có thời gian thu<br /> hoạch vào giữa tháng 7 đến đầu tháng 8,<br /> giống ngon rất đƣợc ƣa chuộng trên thị<br /> trƣờng nhƣng do thời gian chín tập trung nên<br /> thời vụ nhãn chỉ kéo dài độ 3-4 tuần. Chính vì<br /> vậy việc tuyển chọn những giống nhãn chín<br /> sớm hoặc muộn nhằm kéo dài thời gian thu<br /> hoạch quả đƣợc các nhà làm vƣờn rất quan<br /> tâm. Giống PH-M99-1.1 (phố Hiến muộn)<br /> đƣợc tuyển chọn từ những cây đầu dòng tại<br /> các vƣờn nhãn lồng tại các huyện Châu Giang<br /> (cũ), tỉnh Hƣng Yên. Giống có lá mỏng màu<br /> xanh nhạt, mép lá hơi lƣợn sóng, phiến lá<br /> rộng, quả tròn có màu vàng sáng, vỏ dày, có<br /> nhiều gai nổi rõ, ít bị nứt quả, ăn ngọt đậm,<br /> độ brix 20,1%. Thời gian cho thu hoạch kéo<br /> dài từ 15-8 đến 15- 9, giống đƣợc công nhận<br /> giống quốc gia vào năm 2005. Huyện Khoái<br /> Châu tỉnh Hƣng Yên có diện tích trồng giống<br /> PH-M99-1.1 nhiều nhất hiện nay với diện tích<br /> hơn 200 ha. Giống nhãn muộn đã và đang<br /> đem lại hiệu quả kinh tế cao cho ngƣời làm<br /> *<br /> <br /> Tel: 0912 479928<br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> vƣờn tuy nhiên ngƣời dân ở đây vẫn trồng và<br /> chăm sóc nhãn theo kinh nghiệm cổ truyền,<br /> chƣa áp dụng các quy trình thâm canh tiến bộ<br /> trên cây nhãn. Hơn nữa, giống chín muộn có<br /> khả năng cho hiệu quả kinh tế cao nhƣng<br /> thƣờng có những yêu cầu chặt chẽ vào điều<br /> kiện ngoại cảnh và chăm sóc. Do vậy, cần có<br /> nghiên cứu về các biện pháp kỹ thuật nhằm<br /> điều chỉnh khả năng sinh trƣởng, làm tăng khả<br /> năng ra hoa, đậu quả của cây để phát huy đƣợc<br /> hết tiềm năng năng suất. Xuất phát từ thực tế<br /> trên chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài:<br /> “Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học và<br /> ảnh hưởng của biện pháp cắt tỉa đến năng<br /> suất của giống nhãn chín muộn PHM-99-1.1<br /> tại huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên”<br /> ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG<br /> PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> Nghiên cứu đƣợc tiến hành trên giống nhãn chín<br /> muộn PHM-99-1.1, giống nhãn lồng 10 tuổi<br /> trồng tại huyện Khoái Châu, tỉnh Hƣng Yên.<br /> Nội dung và phương pháp nghiên cứu<br /> Nội dung 1: Nghiên cứu một số đặc điểm sinh<br /> học của giống nhãn PHM-99-1.1 và nhãn lồng<br /> Giống nhãn chín muộn PHM-99-1-1 và giống<br /> nhãn lồng mỗi giống chọn 10 cây, có sức sinh<br /> trƣởng đồng đều, có cùng điều kiện đất đai,<br /> kỹ thuật chăm sóc để theo dõi.<br /> 7<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Nguyễn Thế Huấn và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> * Theo dõi các chỉ tiêu về sinh trưởng<br /> + Chiều cao cây: đo từ mặt đất đến đỉnh cao<br /> nhất của tán cây<br /> + Đƣờng kính tán: đo theo hƣớng Đông - Tây<br /> và Nam - Bắc<br /> + Đƣờng kính gốc: đo cách mặt đất 10 cm,<br /> định kỳ 30 ngày theo dõi 1 lần<br /> + Độ cao phân cành, phân cành cấp 1, phân<br /> cành cấp 2: đo đếm trực tiếp<br /> - Đặc điểm phát sinh của đợt lộc xuân trong<br /> năm: định kỳ theo dõi 7 ngày/lần (chọn 4 cành<br /> ngang tán về 4 hƣớng Đông, Tây, Nam, Bắc)<br /> quan sát, theo dõi đo đếm các thời kỳ ra lộc, số<br /> lƣợng lộc, chiều dài lộc, đƣờng kính lộc.<br /> * Theo dõi các chỉ tiêu về phát triển<br /> - Xác định thời điểm cây ra hoa rộ, hình thành<br /> quả, quả chín khi trên cây có 50% số lƣợng cá<br /> thể đạt chỉ tiêu. Tỷ lệ đậu quả tính bằng tổng<br /> số quả thu hoạch trên tổng số hoa hình<br /> thành tại cành theo dõi (đơn vị tính %).<br /> Tính năng suất thực thu bằng cách cân trực<br /> tiếp trên cây theo dõi.<br /> - Đặc điểm của quả (chiều cao, đƣờng kính,<br /> màu sắc): đo, đếm và quan sát trực tiếp 30<br /> quả đại diện cho các công thức ở các lần nhắc<br /> lại, tính trị số trung bình.<br /> + Chỉ tiêu về tỷ lệ ăn đƣợc, tỷ lệ hạt, tỷ lệ<br /> vỏ quả theo phƣơng pháp nghiên cứu cây<br /> ăn quả thông thƣờng.<br /> Nội dung 2. Nghiên cứu ảnh hưởng của biện<br /> pháp kỹ thuật cắt tỉa đến năng suất, chất<br /> lượng nhãn PHM-99-1-1<br /> - Công thức 1: Cắt tỉa vệ sinh sau thu hoạch<br /> (1 lần). Cắt bỏ những cành mọc quá dày, cành<br /> tăm, cành trong tán, cành bị sâu bệnh, ngay<br /> sau khi thu hoạch.<br /> - Công thức 2: Cắt tỉa sau thu hoạch, tỉa lộc<br /> thu, tỉa hoa, tỉa quả (4 lần)<br /> + Lần 1: Sau khi thu hoạch tháng 8, cắt bỏ<br /> những cành mọc quá dày, cành tăm, cành trong<br /> tán, cành bị sâu bệnh, ngay sau khi thu hoạch.<br /> + Lần 2: Khi lộc thu dài 10 - 15 cm, tỉa bỏ lộc<br /> yếu, những lộc mọc không hợp lý trên cành<br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 85(09)/1: 7 - 12<br /> <br /> chỉ để 2 -3 lộc to, khỏe để làm cành mẹ cho<br /> năm sau.<br /> + Lần 3: Khi cây ra hoa (tháng 2,3) tỉa những<br /> chùm hoa bị bệnh. Đối với những cây có<br /> nhiều hoa tỉa bỏ những chùm nhỏ.<br /> + Lần 4: Tháng 5,6 cắt bỏ những cành không<br /> đậu quả, cành có quá ít quả và tỉa cành hè<br /> mọc quá dày.<br /> - Công thức 3: đối chứng (không cắt tỉa)<br /> * Phương pháp theo dõi các chỉ tiêu<br /> - Theo dõi thời gian ra lộc, số lƣợng lộc trên<br /> các đợt lộc, kích thƣớc lộc khi lộc thuần<br /> thục/đợt. Đo đếm trực tiếp bằng thƣớc mét và<br /> thƣớc kẹp panme sau đó tính trị số trung bình.<br /> - Theo dõi thời gian ra hoa, tổng số hoa,<br /> thời gian nở hoa, số quả đậu/cành khi hoa<br /> tàn, sau hoa tàn 30 ngày, 60 ngày, 90 ngày<br /> và khi thu hoạch.<br /> - Theo dõi các chỉ tiêu kích thƣớc quả, năng<br /> suất khi thu hoạch.<br /> * Xử lý số liệu<br /> Số liệu đƣợc xử lý bằng phần mềm SAS<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ<br /> THẢO LUẬN<br /> Nghiên cứu một số đặc điểm sinh học của giống<br /> nhãn nghiên cứu<br /> Chiều cao cây, đƣờng kính gốc, đƣờng kính<br /> tán của giống nhãn muộn đạt tƣơng ứng<br /> 5.49m, 17.12cm, 4.94m, không có sự khác<br /> biệt lớn về chiều cao, đƣờng kính tán, đƣờng<br /> kính gốc giữa 2 giống nhãn nghiên cứu.<br /> Không có sự khác nhau về số cành cấp 1 ở hai<br /> giống. Tuy nhiên số cành cấp 2 ở giống nhãn<br /> lồng lại thấp hơn so với giống nhãn muộn<br /> PHM-99-1-1 chắc chắn ở độ tin cậy 95%.<br /> Giống nhãn PHM-99-1-1 một năm có 4 đợt<br /> lộc, đó là lộc xuân, lộc hè, lộc thu và lộc<br /> đông. Các đợt lộc này đều có khả năng ra lộc<br /> tƣơng đối đồng đều. Thời gian xuất hiện và<br /> thời gian kết thúc lộc khá tập trung. Điều này<br /> đảm bảo cho việc dự đoán thời gian ra quả<br /> và khả năng chín tập trung của giống nhãn<br /> này. Khả năng sinh trƣởng các đợt lộc thể<br /> hiện ở bảng 2.<br /> 8<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Nguyễn Thế Huấn và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 85(09)/1: 7 - 12<br /> <br /> Bảng 1. Đặc điểm hình thái cây giống nhãn nghiên cứu<br /> Chỉ tiêu<br /> Chiều cao cây (m)<br /> Đƣờng kính gốc (cm)<br /> Đƣờng kính tán (cm)<br /> Số cành cấp 1<br /> Số cành cấp 2<br /> <br /> TT<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> <br /> Nhãn lồng<br /> 4.77<br /> 16.06<br /> 4.68<br /> 3.13<br /> 7.6<br /> <br /> Nhãn PHM-99-1-1<br /> 5.49<br /> 17.12<br /> 4.94<br /> 2.87<br /> 8.53<br /> <br /> Cv%<br /> 6.1<br /> 4.6<br /> 8.2<br /> 14.4<br /> 5.4<br /> <br /> LSD05<br /> 1.08<br /> 2.67<br /> 1.36<br /> 1.5<br /> 1.5<br /> <br /> Bảng 2. Khả năng sinh trƣởng các đợt lộc trong năm của giống nhãn nghiên cứu<br /> Đợt lộc<br /> <br /> Lộc xuân<br /> 2010<br /> <br /> Lộc hè<br /> 2010<br /> <br /> Lộc thu<br /> 2010<br /> <br /> Lộc đông<br /> 2010<br /> <br /> Chỉ tiêu<br /> Thời điểm xuất hiện lộc<br /> Thời điểm kết thúc lộc<br /> Số lộc/cành (lộc)<br /> Chiều dài cành thuần thục (cm)<br /> Đƣờng kính cành thuần thục (cm)<br /> Số lá/cành lộc (lá)<br /> Số mắt lá trên cành (mắt)<br /> Thời điểm xuất hiện lộc<br /> Thời điểm kết thúc lộc<br /> Số lộc/cành (lộc)<br /> Chiều dài cành thuần thục (cm)<br /> Đƣờng kính cành thuần thục (cm)<br /> Số lá/cành lộc (lá)<br /> Số mắt lá trên cành (mắt)<br /> Thời điểm xuất hiện lộc<br /> Thời điểm kết thúc lộc<br /> Số lộc/cành (lộc)<br /> Chiều dài cành thuần thục (cm)<br /> Đƣờng kính cành thuần thục (cm)<br /> Số lá/cành lộc (lộc)<br /> Số mắt lá trên cành (mắt)<br /> Thời điểm xuất hiện lộc<br /> Thời điểm kết thúc lộc<br /> Số lộc/cành (lộc)<br /> Chiều dài cành thuần thục (cm)<br /> Đƣờng kính cành thuần thục (cm)<br /> Số lá/cành lộc (lộc)<br /> Số mắt lá trên cành lộc (mắt)<br /> <br /> Giống<br /> Nhãn chín<br /> Nhãn lồng<br /> muộn<br /> 1/3<br /> 25/2<br /> 4/5<br /> 15/4<br /> 21.63<br /> 17.37<br /> 22.4<br /> 20.57<br /> 0.71<br /> 0.78<br /> 7.36<br /> 7.87<br /> 14.83<br /> 13.97<br /> 15/6<br /> 25/5<br /> 1/8<br /> 13/7<br /> 25.20<br /> 22.23<br /> 25.7<br /> 29.7<br /> 0.82<br /> 0.69<br /> 8.63<br /> 7.53<br /> 12.97<br /> 13.4<br /> 20/9<br /> 20/8<br /> 5/11<br /> 8/10<br /> 26.03<br /> 29.37<br /> 20.08<br /> 23.16<br /> 0.83<br /> 0.7<br /> 7.33<br /> 7.13<br /> 11.8<br /> 12.4<br /> 15/11<br /> 4/11<br /> 30/12<br /> 22/12<br /> 15.80<br /> 13.47<br /> 17.77<br /> 20.87<br /> 0.63<br /> 0.62<br /> 6.93<br /> 7.83<br /> 15.07<br /> 13.8<br /> <br /> Cv%<br /> <br /> LSD05<br /> <br /> 0.5<br /> 4.9<br /> 3.3<br /> 1.1<br /> <br /> 0.37<br /> 0.13<br /> 0.86<br /> 0.51<br /> <br /> 6.4<br /> 3.4<br /> 2.3<br /> 1.1<br /> <br /> 6.13<br /> 0.88<br /> 0.65<br /> 0.51<br /> <br /> 7.1<br /> 5.5<br /> 2.9<br /> 1.00<br /> <br /> 5.4<br /> 0.15<br /> 0.74<br /> 2.42<br /> <br /> 5.7<br /> 5.1<br /> 3.3<br /> 3.9<br /> <br /> 3.82<br /> 0.11<br /> 0.85<br /> 1.97<br /> <br /> Bảng 4. Một số chỉ tiêu về năng suất, phẩm chất nhãn nghiên cứu<br /> Chỉ tiêu<br /> Giống<br /> Nhãn PHM-99-1-1<br /> Nhãn lồng<br /> Cv%<br /> LSD05<br /> <br /> Khối<br /> lượng<br /> quả<br /> (g)<br /> 12.04<br /> 11.87<br /> 0.3<br /> 0.14<br /> <br /> Khối<br /> lượng<br /> cùi<br /> (g)<br /> 8.65<br /> 8.18<br /> 0.7<br /> 0.2<br /> <br /> Khối<br /> lượng<br /> hạt<br /> (g)<br /> 2.13<br /> 2.31<br /> 1.3<br /> 0.1<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> Khối<br /> lượng<br /> vỏ<br /> (g)<br /> 1.26<br /> 1.39<br /> 1.1<br /> 0.51<br /> 9<br /> <br /> Tỉ lệ ăn<br /> được<br /> (%)<br /> 70.49<br /> 67.18<br /> <br /> Số quả<br /> thu/<br /> chùm<br /> (quả)<br /> 28.7<br /> 25.17<br /> 11.8<br /> 11.02<br /> <br /> Năng<br /> suất<br /> thực thu<br /> (kg/cây)<br /> 67.7<br /> 62.7<br /> 1.4<br /> 3.22<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Nguyễn Thế Huấn và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Số liệu bảng 4 cho thấy nhãn PHM-99-1-1 có<br /> khối lƣợng quả trung bình đạt 12,04g trong<br /> khi nhãn lồng đạt 11.84g. Khối lƣợng cùi của<br /> giống nhãn chín muộn đạt 8,65g. Tỷ lệ ăn<br /> đƣợc của nhãn PHM-99-1-1cao đạt 70,49%,<br /> nhãn lồng chỉ đạt 67,18%. Hai giống nhãn<br /> trên đều đƣợc đánh giá là có chất lƣợng quả<br /> tốt. Tuy nhiên nhãn PHM-99-1-1 lại đƣợc<br /> đánh giá là có ƣu thế hơn do quả to, hạt bé<br /> hơn và màu sáng hơn. Do khối lƣợng quả lớn<br /> nên năng suất giống nhãn PHM-99-1-1 cao<br /> hơn đạt 67,7kg/cây, nhãn lồng là 62,7kg/cây.<br /> Ảnh hưởng của biện pháp kỹ thuật cắt tỉa<br /> đến khả năng phát sinh lộc thu của nhãn<br /> chín muộn<br /> Vũ Mạnh Hải (2001) [1] khi xây dựng mô<br /> hình thâm canh một số các giống nhãn chín<br /> muộn ở vùng đồng bằng sông Hồng kết luận:<br /> Kỹ thuật cắt tỉa đúng phƣơng pháp có thể tăng<br /> năng suất nhãn từ 15-20%.<br /> Menzel, C. M.;Waite, G. K.(2005) [2] khi<br /> nghiên cứu các biện pháp cắt tỉa cho nhãn cho<br /> thấy: diện tích lá nhãn có tƣơng quan chặt đến<br /> trọng lƣợng quả và năng suất. Khống chế diện<br /> tích lá ở một diện tích thích hợp sẽ cho năng<br /> suất cao hơn đối chứng từ 10-30%.<br /> Kết quả nghiên cứu của thí nghiệm cắt tỉa trên<br /> giống nhãn muộn tại Khoái Châu cho thấy:<br /> <br /> 85(09)/1: 7 - 12<br /> <br /> chiều dài cành lộc thuần thục ở công thức cắt<br /> tỉa một lần sau thu hoạch và cắt tỉa 4 lần sau<br /> thu hoạch đều cao hơn so với công thức đối<br /> chứng ở mức tin cậy 95%. Đặc biệt là công<br /> thức cắt tỉa 4 lần có chiều dài cành lộc đạt cao<br /> nhất là 28.5 cm.<br /> Đƣờng kính cành ở các công thức có sự sai<br /> khác ở mức độ tin cậy 95%. Đƣờng kính cành<br /> lộc thuần thục ở công thức cắt tỉa 4 lần đạt<br /> cao nhất là 0.95cm, thấp nhất là công thức đối<br /> chứng có đƣờng kính đạt 0,73 cm.<br /> Bảng 6 cho thấy biện pháp cắt tỉa không ảnh<br /> hƣởng đến thời gian ra hoa của giống nhãn<br /> chín muộn PHM-99-1-1. Các chỉ tiêu về chiều<br /> dài và chiều rộng chùm hoa không có sự sai<br /> khác so với công thức không cắt tỉa. Số hoa<br /> trên chùm ở các công thức cắt tỉa có sự sai<br /> khác so với công thức đối chứng ở mức ý<br /> nghĩa 95%. Ở công thức cắt tỉa 1 lần đạt<br /> 822.27 hoa/chùm, công thức cắt tỉa 4 lần đạt<br /> 831 hoa trên chùm, trong khi công thức đối<br /> chứng chỉ đạt 770.67 hoa/chùm.<br /> Tỷ lệ hoa cái và hoa lƣỡng tính có ảnh hƣởng<br /> rất quan trọng đến việc hình thành năng suất.<br /> Tỷ lệ hoa cái ở hai công thức cắt tỉa đều<br /> không có sự sai khác so với công thức đối<br /> chứng, tỉ lệ hoa cái dao động từ 28 - 30%.<br /> <br /> Bảng 5. Ảnh hƣởng của biện pháp cắt tỉa đến khả năng phát sinh lộc thu của nhãn chín muộn<br /> Chỉ tiêu<br /> Công thức<br /> Cắt tỉa 1 lần<br /> Cắt tỉa 4 lần<br /> Không cắt tỉa<br /> CV%<br /> LSD 05<br /> <br /> Ngày lộc xuất<br /> hiện<br /> (ngày/tháng)<br /> 20/9<br /> 20/9<br /> 20/9<br /> <br /> Chiều dài<br /> cành thuần<br /> thục (cm)<br /> 24.73<br /> 28.5<br /> 20.8<br /> 6.0<br /> 3.38<br /> <br /> Đường kính<br /> cành thuần<br /> thục (cm)<br /> 0.86<br /> 0.95<br /> 0.83<br /> 7.3<br /> 14.78<br /> <br /> Số lá/cành<br /> thuần thục<br /> (lá)<br /> 8.27<br /> 8.63<br /> 7.33<br /> 2.4<br /> 0.44<br /> <br /> Số mắt lá/<br /> cành thuần<br /> thục (lá)<br /> 13.13<br /> 14.67<br /> 11.8<br /> 7.7<br /> 2.31<br /> <br /> Bảng 6. Ảnh hƣởng của biện pháp cắt tỉa đến khả năng ra hoa của nhãn chín muộn<br /> Chỉ tiêu<br /> <br /> Thời<br /> gian ra<br /> hoa<br /> <br /> Công thức<br /> Cắt tỉa 1 lần<br /> Cắt tỉa 4 lần<br /> Không cắt tỉa<br /> Cv%<br /> <br /> 15/2<br /> 15/2<br /> 15/2<br /> <br /> Chiều<br /> dài<br /> chùm<br /> hoa<br /> (cm)<br /> 28.80<br /> 30.67<br /> 26.67<br /> 5.8<br /> <br /> Chiều<br /> rộng<br /> chùm<br /> hoa<br /> (cm)<br /> 24.13<br /> 25.13<br /> 23.83<br /> 3.8<br /> <br /> Tổng<br /> số hoa/<br /> chùm<br /> (hoa)<br /> <br /> Hoa cái<br /> và lưỡng<br /> tính<br /> (hoa)<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> (%)<br /> <br /> Hoa<br /> đực<br /> (hoa)<br /> <br /> Tỷ lệ<br /> (%)<br /> <br /> 822.27<br /> 831.00<br /> 770.67<br /> 1.7<br /> <br /> 239.93<br /> 239.67<br /> 219.33<br /> 1.8<br /> <br /> 29.18<br /> 28.84<br /> 28.46<br /> 6.5<br /> <br /> 282.33<br /> 591.13<br /> 551.33<br /> <br /> 70.82<br /> 71.16<br /> 71.54<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 10<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Nguyễn Thế Huấn và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 85(09)/1: 7 - 12<br /> <br /> Bảng 7. Ảnh hƣởng của biện pháp cắt tỉa đến khả năng giữ quả của nhãn chín muộn<br /> Chỉ tiêu<br /> Công thức<br /> Cắt tỉa 1 lần<br /> Cắt tỉa 4 lần<br /> Không cắt tỉa<br /> Cv%<br /> LSD05<br /> <br /> Số quả<br /> đậu/chùm sau<br /> tắt hoa<br /> (quả)<br /> 74.77<br /> 79.77<br /> 67.83<br /> 1.7<br /> 2.9<br /> <br /> Tỉ lệ đậu<br /> quả sau<br /> tắt hoa<br /> (%)<br /> 31.16<br /> 33.28<br /> 30.93<br /> <br /> Số quả đậu/chùm<br /> Sau 15<br /> ngày<br /> <br /> Sau 30<br /> ngày<br /> <br /> Sau 45<br /> ngày<br /> <br /> Sau 60<br /> ngày<br /> <br /> 59.03<br /> 64.40<br /> 52.73<br /> 1.7<br /> 2.26<br /> <br /> 42.10<br /> 45.73<br /> 36.47<br /> 4.6<br /> 4.24<br /> <br /> 38.90<br /> 41.43<br /> 33.57<br /> 2.9<br /> 2.49<br /> <br /> 35.33<br /> 37.80<br /> 30.30<br /> 2.6<br /> 2.03<br /> <br /> Bảng 8. Ảnh hƣởng của biện pháp cắt tỉa đến các yếu tố cấu thành năng suất<br /> Chỉ tiêu<br /> Công thức<br /> Cắt tỉa 1 lần<br /> Cắt tỉa 4 lần<br /> Không cắt tỉa<br /> Cv%<br /> LSD05<br /> <br /> Số quả<br /> /chùm<br /> (quả)<br /> 32.40<br /> 36.30<br /> 28.70<br /> 2.5<br /> 1.85<br /> <br /> Tỷ lệ đậu<br /> quả so với<br /> ban đầu<br /> (%)<br /> 43.33<br /> 45.51<br /> 40.84<br /> <br /> Số chùm<br /> quả/cây<br /> (chùm)<br /> 214.83<br /> 215.5<br /> 244.83<br /> <br /> Ở các công thức cắt tỉa số quả/chùm còn<br /> duy trì đều cao hơn hẳn so với công thức<br /> đối chứng, công thức cao nhất là công thức<br /> cắt tỉa 4 lần đạt 37.8 quả/chùm. Công thức<br /> 1 lần đạt 35.3 quả/chùm, công thức đối<br /> chứng đạt 30.3 quả/chùm, sai khác chắc<br /> chắn ở độ tin cậy 95%.<br /> Biện pháp cắt tỉa làm tăng khả năng đậu quả<br /> dẫn đến sự sai khác về năng suất giữa các<br /> công thức. Công thức cắt tỉa 4 lần đạt 86.67<br /> kg/cây, tăng 28.13 % so với đối chứng, công<br /> thức cắt tỉa 1 lần đạt 75.5 kg/cây tăng 15,62<br /> % so với đối chứng. Thấp nhất là công thức<br /> đối chứng đạt 65.3 kg/cây. Nhƣ vậy năng suất<br /> ở các công thức cắt tỉa đều cao hơn so với<br /> công thức đối chứng ở mức ý nghĩa 95 %.<br /> KẾT LUẬN<br /> Các giống nhãn khác nhau có các đặc điểm<br /> hình thái, đặc điểm sinh trƣởng khác nhau.<br /> Giống nhãn muộn PHM-99-1-1 có khả năng<br /> sinh trƣởng và phát triển tốt tại điều kiện khí<br /> hậu, đất đai của huyện Khoái Châu.<br /> Áp dụng biện pháp cắt tỉa đã làm tăng năng<br /> suất và hiệu quả kinh tế của giống nhãn<br /> PHM-99-1-1. Trong đó công thức cắt tỉa 4 lần<br /> làm tăng số lƣợng cành thu, loại cành quyết<br /> định cho năng suất vụ sau, làm tăng tỉ lệ đậu<br /> quả, số quả sau thu hoạch và cho năng suất đạt<br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> Khối<br /> lượng<br /> quả<br /> (g)<br /> 12.17<br /> 12.29<br /> 12.04<br /> 0.9<br /> 0.25<br /> <br /> Năng<br /> suất lý<br /> thuyết<br /> (kg/cây)<br /> 84.71<br /> 96.16<br /> 84.63<br /> <br /> Năng suất<br /> thực thu<br /> (kg/cây)<br /> <br /> So với đối<br /> chứng<br /> (%)<br /> <br /> 75.50<br /> 83.67<br /> 65.30<br /> 4.2<br /> 7.05<br /> <br /> 115.62<br /> 128.13<br /> 100.00<br /> <br /> 83.67kg/cây, tăng 28.13% so với đối chứng.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> [1]. Vũ Mạnh Hải, Phạm Văn Côn, Nguyễn Thị<br /> Bích Hồng (2002), “Nghiên cứu và áp dụng một<br /> số biện pháp kĩ thuật nhằm nâng cao, ổn định<br /> năng suất nhãn”, Kết quả nghiên cứu khoa học về<br /> rau quả, Nxb Nông ngiệp Hà Nội.<br /> [2]. Menzel, C. M.; Waite, G. K. (2005),<br /> Photosynthesis and productivity, Litchi and<br /> longan: botany, production and uses, 2005 pp.<br /> 153-182 ISBN0-85199-696-5.<br /> <br /> 11<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br />