
1
ĐẶT VẤN ĐỀ
Bệnh lý dịch kính võng mạc là bệnh nặng trong nhãn khoa, nếu không
được điều trị kịp thời sẽ gây giảm thị lực trầm trọng hoặc mù lòa. Cho đến
nay phương pháp điều trị duy nhất có hiệu quả đối với hầu hết các hình thái
bệnh là phẫu thuật cắt dịch kính. Lịch sử ra đời của phẫu thuật cắt dịch kính
mới chỉ khoảng năm mươi năm gần đây nhưng đã đánh dấu những bước phát
triển vô cùng tiến bộ.
Trên thế giới, phẫu thuật cắt dịch kính với những nguyên tắc cơ bản nhất
đã được mô tả từ năm 1970 do lần đầu tiên tác giả Machermer đã phát minh
ra hệ thống cắt dịch kính kín qua pars plana [1]. Phẫu thuật cho phép lấy đi
khối dịch kính đục mà vẫn đảm bảo nhãn áp ổn định trong suốt quá trình thao
tác, mở ra một kỷ nguyên mới cho phẫu thuật dịch kính-võng mạc. Tuy nhiên,
phẫu thuật trước đây với đường mở vào nội nhãn rất rộng cỡ 17 Gause (G)
(1,5mm) đã gây nên nhiều biến chứng và kết quả phẫu thuật rất hạn chế. Cùng
với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, phẫu thuật cắt dịch kính ngày càng
tiến bộ. Sự cải tiến các dụng cụ vi phẫu cho phép thực hiện một loạt các thao
tác trong buồng dịch kính nhằm điều trị rất nhiều bệnh lý dịch kính-võng mạc
phức tạp khác nhau (bóc màng trước võng mạc, bóc màng ngăn trong, cắt tổ
chức tăng sinh dưới võng mạc, lấy dị vật nội nhãn, …). Kích thước của các
dụng cụ phẫu thuật cũng ngày càng thu nhỏ dần xuống còn cỡ 19, 20 Gauge
(0,9 – 1,1mm) đã trở thành phẫu thuật cắt dịch kính tiêu chuẩn theo ba đường
qua pars plana [2]. Phẫu thuật cắt dịch kính với hệ thống dụng cụ 20G được
sử dụng trong một thời gian dài còn bộc lộ nhược điểm, đặc biệt là dễ kẹt dịch
kính võng mạc trong quá trình phẫu thuật do đường mổ rộng [3]. Trong
khoảng gần 10 năm trở lại đây, kích thước của các dụng cụ đưa vào nội nhãn
chỉ còn cỡ 0,5 - 0,6mm (23G và 25G) mở ra một thời kỳ mới cho phẫu thuật