1951
NGHIÊN CỨU CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN Ý ĐỊNH KHỞI
NGHIỆP KINH DOANH CỦA SINH VIÊN KHỐI NGÀNH KINH TẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HỒ CHÍ MINH (HUTECH)
Hồ Nguyễn Thanh Châu, Dương Nguyễn Nghi, Lê Thị Như Ngọc, Võ Trần Thu
Trang, Ngô Ngọc Phương Uyên
Khoa Tài chính – Thương mại, Trường Đại học Công Nghệ TP.Hồ Chí Minh (HUTECH)
GVHD: PGS.TS. Trần Văn Tùng
TÓM TẮT
Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là xác định và đo lường các nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp kinh
doanh của sinh viên khối ngành Kinh tế trường Đại học Công nghệ Tp.Hồ Chí Minh (HUTECH). Nhóm
tác giả đã sử dụng kết hợp phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng theo mô hình nhân tố khám
phá để thực hiện đề tài. Kết quả nghiên cứu đã xác định có 5 nhân tố tác động đến ý định khởi nghiệp kinh
doanh của sinh viên khối ngành Kinh tế trường Đại học Công nghệ Tp.Hồ Chí Minh (HUTECH), đó là tính
cách, nhận thức, nguồn vốn, giáo dục và đào tạo, động lực.
Từ khóa: ý định khởi nghiệp kinh doanh, sinh viên khối ngành kinh tế, HUTECH
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Theo Trần Văn Tùng và cộng sự (2016), ngày nay, không ít bạn trẻ chọn khởi nghiệp thay vì nộp đơn xin
việc vào những công ty ngay từ lúc còn ngồi trên ghế nhà trường, nhiều sinh viên đã có ý tưởng và lên cho
mình kế hoạch kinh doanh. Lĩnh vực khởi nghiệp được xem là một định hướng chiến lược của nhiều quốc
gia trên thế giới trong đó có Việt Nam. Tinh thần khởi nghiệp là một trong những giải pháp cơ bản góp
phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế giải quyết tình trạng việc làm cho nhân dân lao động đặc biệt là sinh viên
khối ngành kinh tế khi ra trường. Đánh giá về hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam của GEM qua các năm
cho thấy, trong 12 chỉ số thì chỉ số tài chính cho kinh doanh đạt điểm số khá thấp. Bộ Giáo dục & Đào tạo
cũng cho biết qua khảo sát kết quả cho thấy có phần lớn sinh viên hiện nay chưa hề biết đến các hoạt động
khởi nghiệp. Khởi nghiệp đang là vấn đề được Chính phủ và các cơ sở giáo dục đại học trên phạm vi cả
nước quan tâm, đặc biệt là khởi nghiệp trong học sinh, sinh viên. Từ năm 2018, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã
tổ chức Ngày hội khởi nghiệp Quốc gia của học sinh, sinh viên với trọng tâm là Cuộc thi Học sinh, sinh
viên với ý tưởng khởi nghiệp (SV- STARTUP) nhằm thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp cho người học; giúp
các sinh viên thay đổi tư duy, nhận thức, dám nghĩ, dám làm và có khát vọng lớn để biến ước mơ, ý tưởng
khởi nghiệp thành hiện thực
Tuy nhiên hiện nay, ý tưởng mới về khởi nghiệp có rất nhiều nhưng hầu hết đều chưa dám thực hiện do
không có ý tưởng tưởng mới hoặc có nhưng lại quá lạ lẫm trong thời điểm hiện tại ít người tiếp cận được.
Vì thế, dẫn đến các sinh viên không còn đủ sự tự tin để dám thực hiện ý định khởi nghiệp với ý tưởng lúc
ban đầu. Mặt khác có nhiều sinh viên đưa ra ý tưởng rồi nhưng lại không biết bắt đầu thực thiện thì thực
1952
hiện như thế nào mới đúng? Để giải quyết cho những thắc mắc trên, nhóm tác giả quyết định chọn đề tài
"Các yếu tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp của sinh viên khối ngành kinh tế tại trường đại học Công
nghệ TP.HCM (Hutech)"
2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT
2.1 Giới thiệu tổng quan về khởi nghiệp
Khái niệm khởi nghiệp: “Khởi nghiệp” là một từ Hán Việt đã có từ lâu nay, “khởi” trong khởi đầu, khởi
nguồn, có nghĩa là bắt đầu xây dựng nên một thứ gì đó. “Nghiệp” là sự nghiệp, công việc. Theo quan niệm
của xã hội, khởi nghiệp là khi bạn có ý tưởng kinh doanh riêng và bắt tay vào thành lập cho mình một doanh
nghiệp. Bạn chính là người trực tiếp quản lý và kinh doanh của doanh nghiệp, từ đó bạn tạo ra giá trị có lợi
cho người cho xã hội hoặc nhóm khởi nghiệp, các cổ đông của công ty, người lao động, cộng đồng và nhà
nước, và ở một góc độ nào đó bạn sẽ tham gia vào việc phát triển kinh tế và xã hội.
Tinh thần khởi nghiệp: Tinh thần khởi nghiệp (Entrepreneurship) Harvard Stevenson – Giáo sư đầu ngành
kinh tế của Harvard Business School- HBS là sự dấn thân theo đuổi các cơ hội mới vượt quá các nguồn lực
bị kiểm soát hay đơn giản hơn là là tinh thần doanh nhân khởi nghiệp hay tinh thần kinh doanh – một thuật
ngữ xuất hiện khá lâu đời. Như vậy hầu hết các tác giả đều thống nhất khái niệm “tinh thần khởi nghiệp –
tinh thần kinh doanh” (entrepreneurship) gắn với khái niệm “doanh nhân” (entrepreneur).
Đặc điểm khởi nghiệp: quan điểm phổ biến nhất cho rằng, khởi nghiệp là sự bắt đầu của một nghề nghiệp
và tạo nền tảng cho một sự nghiệp. Các hoạt động khởi nghiệp đều tiềm ẩn rủi ro và thực tế chỉ ra rằng,
không phải tất cả các hoạt động khởi nghiệp đều thành công. Do đó, trước khi tập trung vào việc làm cách
nào để khởi nghiệp, cần chắc chắn rằng, đã nắm bắt được tất cả các đặc điểm của hoạt động khởi nghiệp.
Những đặc điểm này bao gồm: Sự đột phá; Sự tăng trưởng; Vốn ban đầu; Công nghệ sử dụng. Nội dung
khởi nghiệp: Sau khởi nghiệp, ta sẽ có 4 giai đoạn phát triển, đó là: Giai đoạn 1: Định hướng; Giai đoạn 2:
Thử thách; Giai đoạn 3: Hòa nhập; Giai đoạn 4: Phát triển (Trần Văn Tùng, Lý Phát Cường, 2016).
2.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng khởi nghiệp của sinh viên
Các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng khởi nghiệp của sinh viên bao gồm: Giáo dục và đào tạo; Động lực;
Nguồn vốn; Tính cách.
2.3 Đặc điểm các hoạt động của trường đại học công nghệ tphcm ảnh hưởng đến khả năng khởi
nghiệp của sinh viên
100% trường đại học, cao đẳng, cơ sở giáo dục và đào tạo đã có những hoạt động hỗ trợ học sinh, sinh viên
khởi nghiệp trong đó có trường Đại học Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh ( HUTECH), các hoạt động
đó là: Nâng cao nhận thức; Truyền cảm hứng; Thiết lập kênh thông tin; Kỹ năng công nghệ; Công tác tư
vấn hỗ trợ sinh viên.
3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
3.1 Phương pháp nghiên cứu
1953
Nghiên cứu được tiến hành thông qua nghiên cứu định tính và định lượng: (1) Nghiên cứu định tính bằng
xây dựng phát triển hệ thống khái niệm/thang đo và các biến quan sát và hiệu chỉnh biến quan sát phù hợp
với thực tế. (2) Nghiên cứu định lượng: Sử dụng hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha để kiểm định mức độ chặt
chẽ mà các mục hỏi trong thang đo tương quan với nhau; Phân tích nhân tố khám phá (EFA) được sử dụng
để kiểm định các nhân tố ảnh hưởng và nhận diện các yếu tố được cho là phù hợp; đồng thời sử dụng phân
tích hồi qui tuyến tính đa biến xác định các nhân tố và mức độ tác động của từng nhân tố ảnh hưởng đến ý
định khởi nghiệp của sinh viên khối ngành Kinh tế trường đại học Công nghệ TP.HCM
Thông qua lược khảo các tài liệu nghiên cứu và tham vấn chuyên gia, bên cạnh đó, nhóm tác giả nghiên
cứu sử dụng phương pháp thảo luận nhóm để xác định có 5 nhân tố với 22 biến quan sát được cho là có tác
động đến các nhân tố và mức độ tác động của từng nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp của sinh viên
khối ngành Kinh tế trường đại học Công nghệ TP.HCM
Nhóm tác giả sử dụng thang đo 5 Likert cho toàn bộ bảng hỏi: 1 – hoàn toàn không đồng ý, 2 – không đồng
ý, 3 – bình thường, 4 – Đồng ý, 5 – Hoàn toàn đồng ý. Nhóm tác giả đã gửi 230 bảng câu hỏi từ tháng
2/2022 đến tháng 5/2022 cho các bạn sinh viên khối ngành Kinh tế ở trường đại học Công nghệ TP.HCM.
Kết quả nhận được 230 phiếu khảo sát, trong đó có 30 phiếu bị loại do không hợp lệ. Do đó, số lượng quan
sát còn lại để đưa vào phân tích là 200 phiếu thỏa mãn điều kiện mẫu tối thiểu (K.TC-TM, Trường ĐH
Công nghệ TP.HCM, HUTECH, 2021).
3.2. Mô hnh nghiên cứu và phương trnh hồi quy
Căn cứ vào các lý thuyết nền, tổng quan các công trình nghiên cứu trước, nghiên cứu chuyên gia, nhóm tác
giả đã xây dựng mô hình nghiên cứu như Hình 1.
1954
4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Kiểm định chất lượng thang đo (Cronbach’s Alpha)
Bảng 1: Kết quả phân tích chất lượng thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha
Thang đo
Số biến
quan sát
Cronbach’
s Alpha
Hệ số tương quan-
biến tổng nhỏ nhất
Ghi chú
Tính cách
4
0.881
0.607
Chấp nhận
Nhận thức
4
0.940
0.616
Chấp nhận
Đào tạo & Giáo dục
5
0.944
0.470
Chấp nhận
Nguồn vốn
4
0.939
0.290
Không thỏa
Động lực
5
0.952
0.631
Chấp nhận
Qua kết quả kiểm định chất lượng thang đo ở bảng 1 ta thấy hệ số Cronbach’s Alpha của tổng thể đều lớn
hơn 0.6 nhưng hệ số tương quan biến tổng của biến “Nguồn vốn” không lớn hơn 0.3 Như vậy hệ thống
thang đo được xây dựng gồm 5 thang đo đảm bảo chất lượng tốt với 18 biến quan sát đặc trưng.
Phân tích nhân tố khám phá
Phân tích nhân tố khám phá EFA biến phụ thuộc
Kết quả kiểm định Bartlett's cho thấy giữa các biến trong tổng thể có mối tương quan với nhau (sig =
0.000<0.05). Đồng thời, hệ số KMO = 0.712 lớn hơn 0.5 (> 0.5), chứng tỏ phân tích nhân tố để nhóm các
biến lại với nhau là thích hợp và dữ liệu phù hợp cho việc phân tích. Kết quả cho thấy với phương pháp rút
trích Principal components và phép quay Varimax, có 1 yếu tố được rút trích ra từ biến quan sát. Phương
sai trích là 73.092% > 50% đạt yêu cầu.
Phân tích nhân tố khám phá EFA biến độc lập
Kết quả phân tích yếu tố có hệ số KMO = 0,848 (nằm trong khoảng từ 0.5 đến 1) và kiểm định Bartlett có
ý nghĩa (sig = 0.000<0.05) cho thấy việc phân tích nhân tố là phù hợp dữ liệu và các biến quan sát là có
tương quan với nhau trong tổng thể. Kết quả phân tích EFA cho thấy 9 biến được được chia thành 2 nhóm.
Hệ số tải nhân tố (Factor Loading) của các biến > 0.5 và hiệu số giữa các thành phần trong cùng yếu tố đều
lớn hơn 0.3
Bảng 2: Hệ số KMO và kiểm định Bartlett các thành phần
Hệ số KMO
1955
Mô hình kiểm tra
Bartlett
Giá trị Chi-Square
731.384
Bậc tự do
36
Sig (p - value)
0.000
Kiểm định mô hnh hồi quy tuyến tính đa biến
Bảng 3: Thông số thống kê trong mô hình hồi quy bằng phương pháp Enter
Mô hình
Hệ số chưa chuẩn
hóa
Hệ số
chuẩn
hóa
Giá trị t
Mức ý
nghĩa
Sig.
Thống kê đa cộng
tuyến
B
Sai số
chuẩn
Beta
Hệ số
Toleranc
e
Hệ số
VIF
1
(Constant)
-1.115
0.256
-.447
0.655
GD
0.302
0.72
0.257
4.197
0.000
0.684
1.463
DL
0.639
0.74
0.528
8.636
0.000
0.684
1.463
Trong bảng số liệu, các biến độc lập GD, DL đều đạt yêu cầu và các giá trị Sig. thể hiện độ tin cậy khá cao,
đều < 0.05. Ngoài ra, hệ số VIF của các hệ số Beta đều nhỏ hơn 10 và hệ số Tolerance đều >0.5 cho thấy
không có hiện tượng đa cộng tuyến xảy ra.
Đánh giá mức độ phù hợp của mô hnh hồi qui tuyến tính đa biến
Kết quả nghiên cứu cho thấy, giá trị hệ số tương quan là > 0.5. Do vậy, đây là mô hình thích hợp để sử
dụng đánh giá mối quan hệ giữa biến phụ thuộc và các biến độc lập.
Ngoài ra hệ số xác định của mô hình hồi quy R2 hiệu chỉnh là 0.492 Nghĩa là mô hình hồi quy tuyến tính
đã xây dựng phù hợp với dữ liệu 49.2%. Điều này cho biết khoảng 49.2% sự biến thiên về nhân tố ảnh
hưởng đến ý định khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên khối ngành Kinh tế trường đại học TPHCM được
giải thích bởi 2 biến độc lập, các phần còn lại là do sai sót của các yếu tố khác. Kiểm định Durbin Watson
= 1.749 trong khoảng 1.5< D < 2.5 nên không có hiện tượng tự tương quan của các phần dư.
5. KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ