Những thành tựu về đầu tư của Trung Quốc vào CHDCND Lào trong giai đoạn hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

17
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thực tiễn cho thấy đầu tư trực tiếp nước ngoài của Trung Quốc vào CHDCND Lào trong giai đoạn hiện nay ngày một tăng. Bài viết Những thành tựu về đầu tư của Trung Quốc vào CHDCND Lào trong giai đoạn hiện nay trình bày những thành tựu đầu tư của Trung Quốc vào CHDCND Lào.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Những thành tựu về đầu tư của Trung Quốc vào CHDCND Lào trong giai đoạn hiện nay

TAØI CHÍNH QUOÁC TEÁ Soá 05 (226) - 2022 NHỮNG THÀNH TỰU VỀ ĐẦU TƯ CỦA TRUNG QUỐC VÀO CHDCND LÀO TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY Syphonexay Thipdala* Thực tiễn cho thấy đầu tư trực tiếp nước ngoài của Trung Quốc vào CHDCND Lào trong giai đoạn hiện nay ngày một tăng. Các khoản đầu tư của Trung Quốc vào CHDCND Lào sẽ có tác động tích cực, tạo ra những chuyển đổi mạnh mẽ đối với quốc gia nhỏ bé này. Một số thành tựu có thể kể đến như Trung Quốc đã tích cực tham gia xây dựng các nhà máy điện ở CHDCND Lào; Trung Quốc đã giúp CHDCND Lào phóng vệ tinh đầu tiên; xây dựng thành công tuyến đường sắt cao tốc Lào - Trung; chung tay chống đại dịch COVID-19. • Từ khóa: đầu tư, Trung Quốc, CHDCND Lào, tăng trưởng kinh tế. thuộc nhiều vào đầu tư và thương mại với các nước Reality shows that China’s foreign direct láng giềng. Năm 2009, dù Lào về chính thức vẫn là investment in Lao PDR in the current period has nhà nước cộng sản, song chính quyền Obama tuyên been increasing. Chinese investments in Lao bố Lào không còn là nước Marx-Lenin và bỏ lệnh PDR have created a positive effect, creating cấm các công ty Lào nhận tài chính từ Ngân hàng dramatic transformations for this small country. Xuất nhập khẩu Hoa Kỳ (Ex-Im Bank) (Thomas Some achievements can be mentioned such as Fuller, 2009). Nông nghiệp tự cấp vẫn chiếm đến China has actively participated in the construction một nửa GDP và tạo 80% số việc làm. Chỉ có 4,01% of power plants in Lao PDR; China helped Lao diện tích lãnh thổ là đất canh tác và chỉ 0,34% diện PDR launch the first satellite; successfully built the tích lãnh thổ được sử dụng làm đất trồng trọt lâu Laos - China high-speed railway; unitedly fight the dài, đây là tỷ lệ thấp nhất trong Tiểu vùng Sông COVID-19 pandemic. Mekong Mở rộng (Field Listing, 2014). Keywords: investments, China, Lao PDR, Tổng sản phẩm quốc nội (Gross Domestic economic growth. Product - GDP) của Lào qua các năm được thể hiện như trong Hình 1 sau đây. Ngày nhận bài: 05/3/2022 Hình 1. Tổng sản phẩm quốc nội của Lào Ngày gửi phản biện: 08/3/2022 từ năm 1984 đến năm 2020 (Tỷ USD) Ngày nhận kết quả phản biện: 15/3/2022 Ngày chấp nhận đăng: 20/4/2022 1. Giới thiệu Lào có tên chính thức là Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào và là quốc gia nội lục có chủ quyền tại bán đảo Đông Dương, Đông Nam Á, phía Tây Bắc giáp với Myanmar và Trung Quốc, phía Đông giáp với Việt Nam, phía Đông Nam giáp với Campuchia, phía Tây và Tây Nam giáp với Thái Lan. Biên giới Nguồn: World Bank quốc tế giữa CHDCND Lào và Trung Quốc kéo dài Hình 1 cho thấy GDP của Lào tăng nhẹ từ 1,7 tỷ 475 km (295 m) từ cột mốc ba nước với Myanmar ở USD năm 1984 lên 2,4 tỷ USD vào năm 1985 rồi phía tây đến điểm ba với Việt Nam ở phía Đông. giảm sâu xuống mức 0,6 tỷ USD vào năm 1988 sau Là một quốc gia không giáp biển, lại có cơ sở hạ đó tăng dần trở lại đạt đỉnh vào năm 1996 đạt 1,9 tỷ tầng chưa hoàn thiện và phần lớn lực lượng lao động USD. Từ đó đến nay, GDP của Lào duy trì mức tăng thiếu kĩ năng, CHDCND Lào vẫn là một trong những nhanh, đều đặn và bứt phá đạt mức 19,1 tỷ USD nước nghèo nhất Đông Nam Á. Kinh tế Lào phụ trong năm 2020. * NCS - Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh 84 Taïp chí nghieân cöùu Taøi chính keá toaùn
Soá 05 (226) - 2022 TAØI CHÍNH QUOÁC TEÁ Kinh tế Lào nhận được viện trợ phát triển bày trong mục 3. từ IMF, ADB và các nguồn quốc tế khác, cũng như 2. Những thành tựu đầu tư của Trung Quốc đầu tư trực tiếp nước ngoài về phát triển xã hội, vào CHDCND Lào công nghiệp thủy điện và khai mỏ (đáng chú ý nhất Trong một thời gian khá dài sau năm 1949, chính là đồng và vàng). Mức tăng trưởng đầu tư trực tiếp sách ngoại giao tổng thể của Trung Quốc là ủng hộ nước ngoài vào Lào được thể hiện trong Hình 2. phong trào giải phóng dân tộc của các nước châu Á Hình 2. Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào và châu Phi. Đối với một nước Lào có địa lý giáp CHDCND Lào từ năm 1984 đến năm 2020 ranh, việc viện trợ cho Lào không chỉ thể hiện tinh (Tỷ USD) thần đạo nghĩa mà còn bảo đảm vấn đề an ninh của Trung Quốc. Vì vậy, ngay từ thời kỳ đầu của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Trung Quốc đã có nhiều sự giúp đỡ, sau khi nước Lào được thành lập, Trung Quốc tiếp tục hỗ trợ cho Lào, song không lâu sau đó quan hệ hai nước bị gián đoạn và kéo dài cho đến giữa những năm 1980. Trong những năm 1980, do những khó khăn trong quan hệ Liên Xô - Việt Nam nên những trợ giúp của Liên Xô dành cho Việt Nam ngày càng giảm, và chính điều này cũng tác động đến sự quan tâm của Nguồn: World Bank Việt Nam đối với Lào. Khi đó, Trung Quốc đã có Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Lào chỉ đáng sự điều chỉnh trong chính sách đối nội và đối ngoại, kể từ những năm 90 của thế kỷ 20. Và tăng dần đến về đối ngoại cố gắng tạo ra môi trường bên ngoài năm 1996 đạt đỉnh cao trong giai đoạn đầu này ở hòa bình, phục vụ cho nhiệm vụ trung tâm phát triển mức 0,16 tỷ USD. Sau đó lại có xu hướng giảm và kinh tế trong nước, chính điều này tạo điều kiện cho phải sau 1 thập kỷ đến năm 2006, đầu tư trực tiếp quan hệ Trung-Lào bình thường hóa vào năm 1989. nước ngoài vào Lào mới có dấu hiệu phục hồi ở Sau khi bình thường hóa, quan hệ hai nước Trung- mức 0,19 tỷ USD. Các năm tiếp theo, đầu tư trực Lào đã được khôi phục hoàn toàn và không ngừng tiếp nước ngoài vào Lào duy trì xu hướng tăng, và phát triển, hợp tác và giao lưu trong lĩnh vực kinh tế đạt mức cao nhất là 1,69 tỷ USD trong năm 2017, cũng được tăng cường. Ngoại giao láng giềng chiếm sau đó giảm dần trong các năm tiếp theo. vị trí quan trọng hàng đầu trong chiến lược ngoại Về quan hệ đối ngoại, Lào đạt thành tựu trong giao của Trung Quốc. Sau khi Chiến tranh Lạnh kết triển khai thực hiện đường lối đối ngoại hòa bình, thúc, Trung Quốc bắt đầu coi trọng phát triển quan độc lập, hữu nghị và hợp tác, chính sách đối ngoại hệ với các nước ASEAN, quan hệ chính trị và kinh đa dạng hóa, đa phương hóa, kết hợp giữa đối ngoại tế giữa Trung Quốc và các nước ASEAN ngày càng Chính phủ với các hoạt động Đảng và tổ chức quần trở nên mật thiết. chúng. Lào tăng cường hội nhập khu vực, quốc tế, Năm 2013, Trung Quốc lần đầu tiên đưa ra chiến tăng cường quan hệ với các nước đối tác chiến lược, lược “Một vành đai, một con đường” nhằm mang các nước láng giềng, ASEAN, các nước có quan hệ lại động lực mới đưa quan hệ Trung Quốc-ASEAN truyền thống nhằm bảo đảm môi trường hòa bình, phát triển sâu rộng hơn nữa, đưa quan hệ song phục vụ mục tiêu phát triển đất nước. phương bước sang một trang mới, Trung Quốc cũng Riêng với Trung Quốc, CHDCND Lào và Trung tích cực xây dựng cộng đồng vận mệnh chung mang Quốc đã đưa ra một cam kết mạnh mẽ nhằm củng lại lợi ích cho cả Trung Quốc và các nước ASEAN, cố và tăng cường hơn nữa quan hệ và hợp tác giữa tích cực tham gia tiến trình phát triển kinh tế xã hội hai nước.Năm 2016, Trung Quốc là nhà đầu tư nước của các nước ASEAN. Trong bối cảnh phát triển ngoài lớn nhất vào kinh tế Lào, tính luỹ kế họ đã đầu quan hệ giữa Trung Quốc và ASEAN, là một thành tư 5,395 tỷ USD trong giai đoạn 1989-2014, xếp thứ viên của ASEAN, Lào nhận thấy những điểm tích hai và thứ ba trong giai đoạn này là Thái Lan (4,489 cực khi chứng kiến sự phát triển nhanh chóng trong tỷ USD) và Việt Nam (3,108 tỷ USD) (Lowe, 2016). quan hệ song phương với Trung Quốc. Theo cách Ngoài phần Giới thiệu này, cấu trúc phần còn nói của các quan chức, Trung-Lào đang thúc đẩy lại của bài báo như sau: Mục 2 trình bày quá trình hơn nữa “quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn đầu tư và những thành tựu đầu tư của Trung Quốc diện với sự tin cậy cao độ, tạo ra cộng đồng vận vàoCHDCND Lào. Cuối cùng, Kết luận được trình mệnh chung Lào-Trung không thể bị phá vỡ”. Taïp chí nghieân cöùu Taøi chính keá toaùn 85
TAØI CHÍNH QUOÁC TEÁ Soá 05 (226) - 2022 Để đẩy nhanh tốc độ phát triển đất nước, Lào đã Quốc (LCRC), một liên doanh phụ trách vận hành đề ra một chiến lược lớn, cố gắng trở thành “nguồn đoạn Lào của tuyến đường sắt mới đây cho biết, tính cung cấp điện của Đông Nam Á”, trong khi đó đến ngày 2/1/2022, đoạn đường sắt bên Lào đã vận Trung Quốc cũng tích cực tham gia xây dựng các hành 64 tàu cao tốc đa năng (EMU), chở tổng số nhà máy điện ở Lào. Cuối tháng 11/2015, Trung 45.800 hành khách, khoảng 50 tàu hàng, đưa tổng Quốc đã giúp Lào phóng vệ tinh đầu tiên, điều này cộng 49.900 tấn hàng hóa sang Trung Quốc. Bất không chỉ giúp Lào nâng cao lòng tự hào dân tộc, chấp ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, việc mua mà còn được các phương tiện truyền thông ở Lào ca vé tàu EMU trên tuyến Đường sắt Trung Quốc-Lào ngợi là một sự kiện mang tính lịch sử, một món quà vào cuối tuần hoặc ngày lễ cũng không hề dễ dàng. lớn cho ngày quốc khánh. Nhiều người xếp hàng dài tại các ga tàu để mua vé Điểm dừng chân đầu tiên của “Một vành đai, một trải nghiệm chuyến tàu cao tốc, hiện là lựa chọn tiện con đường” chính là các nước Đông Nam Á, trong lợi, an toàn và nhanh chóng của người dân Lào. Kể đó Lào là lựa chọn tốt nhất để “Một vành đai, một từ khi tuyến đường sắt này đi vào hoạt động, các con đường” đi vào Đông Nam Á bằng đường bộ. chuyến tàu hàng từ Viêng Chăn sang Trung Quốc Là một đoạn trong tuyến đường sắt nối liền Trung luôn chở đầy hàng.Phân kali được sản xuất bởi một Quốc với Singapore trong tương lai, tuyến đường liên doanh Trung Quốc-Lào, có tên là Công ty Kali sắt Trung-Lào cũng nằm trong mạng lưới đường sắt Quốc tế Sino-Agri, được vận chuyển trên chuyến nối các khu vực trong nước của Trung Quốc với các tàu chở hàng quốc tế đầu tiên của tuyến đường sắt nước bên ngoài đã chính thức được khởi động nhân đến Trung Quốc. Cao su do Công ty Đầu tư Cao su dịp quốc khách Lào, và được ghi nhận rằng nó đã Vân Nam (YRIC) thuộc Tập đoàn Nông nghiệp Nhà đưa Lào từ một nước bị phong tỏa trở thành quốc gia nước Vân Nam của Trung Quốc tại Lào sản xuất và kết nối của khu vực.Và đến ngày 03/12/2021, Lào chế biến cũng đã đi chuyến tàu quốc tế đầu tiên từ và Trung Quốc đã khánh thành tuyến đường tầu cao Lào tới Trung Quốc. Công ty cao su hiện đang có kế tốc nối thành phố Côn Minh, tỉnh Vân Nam, miền hoạch mở rộng và tổ chức lại cơ sở tại Lào.Tuyến nam Trung Quốc với thủ đô Viên Chăn, của Lào. đường sắt tốc độ cao này đánh dấu một bước phát Với tuyến đường sắt này, Lào hy vọng phá được thế triển nhảy vọt theo hướng hiện đại hóa của Lào và cô lập của đất nước. Đường tầu dài 420 km, hoàn mở ra một kỷ nguyên mới của ngành giao thông vận toàn do Trung Quốc thực hiện, bao gồm 10 nhà ga, tải đường sắt tại Lào. Dự án là một cú hích cho nền 75 đoạn đường hầm (198 km) và đi qua 167 chiếc kinh tế Lào, tạo thêm cơ hội cho công nghiệp và cầu (62 km) nằm trên tuyến đường nối thẳng Côn du lịch phát triển, đồng thời đóng vai trò định hình Minh (Vân Nam, Trung Quốc) với Bangkok (Thái mối quan hệ kinh tế giữa Lào và các nước lân cận. Lan). Đoạn đường nối Côn Minh - Viên Chăn cho Đặc biệt tuyến đường sắt còn là công cụ quang trọng phép rút ngắn thời gian vận chuyển hàng hóa và du trong việc thu hút đầu tư từ nước ngoài, giúp Lào khách xuống còn từ 6-7 giờ thay vì phải mất nhiều phát triển kinh tế, kỹ thuật hiện đại. Trong đó, tuyến ngày bằng đường bộ như hiện nay. Tổng trị giá công đường sắt sẽ thúc đẩy tăng trưởng du lịch, thương trình nằm trong khoảng 6 tỷ đô la Mỹ. Thực tế, chỉ mại và đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp sau một tháng đi vào hoạt động, tuyến đường sắt chế biến, nông sản, do đường sắt giúp tiết kiệm cả Trung Quốc - Lào đã thể hiện được ưu thế và hiệu thời gian và tiền bạc.Tuyến đường sắt cao tốc này có quả trong vận tải hành khách và hàng hóa.Đường thể giúp tăng lưu lượng mậu dịch giữa Trung Quốc sắt Trung Quốc-Lào giúp tạo dựng một tuyến hậu và Lào. Tại Boten, nó sẽ kết nối với tuyến đường cần mới giữa Trung Quốc và Hiệp hội các quốc sắt dài 595 km tới thành phố Côn Minh ở tỉnh Vân gia Đông Nam Á, cắt giảm thời gian di chuyển của Nam, Trung Quốc. Còn ở Vientiane, đoàn tàu sẽ kết các chuyến tàu hàng nối Côn Minh và Viêng Chăn nối với một phần tuyến đường sắt Thái Lan, đi thẳng xuống chỉ còn 30 giờ khi chạy với tốc độ nhanh tới thủ đô Bangkok qua Nakhon Ratchasima. Với nhất. Hàng hóa vận chuyển qua đường sắt bao gồm khả năng mở rộng kết nối như vậy, tuyến đường sắt cao su, phân bón và các nhu yếu phẩm hàng ngày cao tốc Lào - Trung mở ra hy vọng về một tương lai cũng như đồ điện tử, sản phẩm quang điện, sản phát triển rực rỡ cho đất nước Triệu Voi. phẩm thông tin liên lạc, ô tô, dệt may, rau và hoa. Ngoài đường sắt, có lẽ dự án nổi tiếng nhất do Nhờ có tuyến đường sắt mới đi vào hoạt động, số các nhà đầu tư Trung Quốc thực hiện ở Lào là Đặc chuyến tàu ở Phổ Nhĩ và Tây Song Bản Nạp ở tỉnh khu kinh tế Đầm lầy That Luang (SEZ), đang được Vân Nam đã tăng lần lượt 92,4% và 59,9% so với xây dựng gần thủ đô Viêng Chăn. Dự án này, với một tháng trước đó.Công ty Đường sắt Lào-Trung kinh phí 1,6 tỷ USD, diễn ra trên diện tích 365 ha 86 Taïp chí nghieân cöùu Taøi chính keá toaùn
Soá 05 (226) - 2022 TAØI CHÍNH QUOÁC TEÁ sẽ là khu dân cư lớn, công viên công cộng và không chỉ cung cấp đầu tư và viện trợ trên một quy mô gian xanh, trung tâm thương mại, khách sạn, trung không nước nào sánh được (Nhật Bản, Hàn Quốc, tâm mua sắm và địa điểm vui chơi giải trí. Thái Lan hay Việt Nam), mà quan trọng hơn cả, họ Không chỉ hợp tác trên diễn đàn kinh tế, Trung có thể cung cấp đầu tư trực tiếp và các dự án cho Quốc và CHDCND Lào cũng nhất trí tăng cường các khu vực tăng trưởng chiến lược của nền kinh hợp tác trên các diễn đàn khu vực và quốc tế vì lợi tế. Chẳng hạn, có một số quan ngại trong các cơ ích chung của hai nước và trong cuộc chiến chống quan kinh tế của Lào rằng tăng trưởng đã chậm lại đại dịch COVID-19. trong “các khu vực đầu tư truyền thống” của Trung Quốc như khai khoáng, nông nghiệp, cao su và xây Theo thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư Lào, dựng đô thị. Tính đến tháng 6/2013, các dự án khai tổng đầu tư tích lũy của Trung Quốc tại Lào đã vượt khoáng chiếm đến 50% các khoản đầu tư của Trung mức 6 tỷ USD trong năm 2016 - khiến Trung Quốc Quốc tại Lào. Những lo ngại này cũng được kết hợp trở thành nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất ở nước với những lo ngại về các hạn chế do Bắc Kinh đặt này. Bộ này cũng xác định Trung Quốc là bên cung ra đối với dòng vốn chảy ra của Trung Quốc vào cấp viện trợ phát triển chính thức (ODA) lớn nhất đầu năm 2017. Tuy nhiên, những mối lo ngại này hay nhà tài trợ lớn nhất cho Lào trong năm 2014 với đã lắng xuống một mức độ nào đó khi Trung Quốc tổng vốn tài trợ là 187 triệu USD. Hình 3 sau đây cho thấy họ có thể thay đổi đáng kể cơ cấu và đường mô tả đầu tư trực tiếp nước ngoài của Trung Quốc hướng các khoản đầu tư nước ngoài của họ. Trọng vào CHDCND Lào trong giai đoạn hiện nay. tâm hiện nay là lĩnh vực xây dựng và kết nối cơ sở Hình 3. Đầu tư trực tiếp của Trung Quốc vào hạ tầng và được gắn kết bởi lời hứa hẹn về các dự án CHDCND Lào trong giai đoạn hiện nay đầu tư mới trong khuôn khổ BRI, AIIB và Cơ chế hợp tác Lan Thương-Mekong. Các nhà hoạch định chính sách của Lào cũng đã được trấn an rằng các dự án liên quan đến chính phủ này sẽ không bị ảnh hưởng bởi việc cắt giảm vốn. Tóm lại, Lào có thể tiếp tục nhận được nhiều thành quả từ việc Trung Quốc đầu tư vào nước mình, để giúp duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế. Nguồn: www.ceicdata.com 3. Kết luận Hình 3 cho thấy, đầu tư trực tiếp của Trung Quốc Trong giai đoạn hiện nay, CHDCND Lào nhận vào CHDCND Lào là 1.072.237.229 USD trong thức rằng tác động kinh tế-xã hội của sự hiện diện năm 2019. Con số này tăng so với con số trước đó là của Trung Quốc vẫn tiếp tục mang đến những ích 755.206,922 USD so với năm 2018. Đầu tư trực tiếp lợi cho mình. Về mặt lịch sử, các cộng đồng người nước ngoài của Lào (FDI): Dữ liệu của Trung Quốc Hoa - Lào đều nhỏ và hòa nhập tốt. Điều này sẽ thay được cập nhật hàng năm, trung bình là 241.061.730 đổi ra sao với làn sóng đầu tư và di cư mới nhất của USD thứ từ tháng 12 năm 2000 đến năm 2019, với Trung Quốc, sẽ cần theo dõi và nghiên cứu. Thực 20 quan sát. Số liệu đạt mức cao nhất mọi thời đại là tiễn cho thấy đầu tư trực tiếp nước ngoài của Trung 2.758.346,750 USD vào năm 2016 và mức thấp kỷ Quốc vào CHDCND Lào vẫn tiếp tục tăng. Đồng lục 5.325.000 USD vào năm 2001. thời, các khoản đầu tư của Trung Quốc vào Lào đã Cho đến gần đây, hầu hết các khoản đầu tư của và đang có tác động chuyển đổi rất lớn đối với quốc Trung Quốc là vào năng lượng và nguyên liệu, gia nhỏ bé này. CHDCND Lào vẫn tiếp tục mong chẳng hạn như đập thủy điện, khai thác mỏ và lâm đợi những thành tựu tiếp theo nhờ các khoản đầu tư nghiệp, nhưng hiện nay nước này đang đa dạng hóa của Trung Quốc vào nước mình. sang các lĩnh vực như bất động sản và vận tải. Ở Lào, các nhà nghiên cứu thuộc Viện nghiên Tài liệu tham khảo: cứu kinh tế quốc gia (NIER) đã khẳng định rằng Field Listing - Land use, 2014-03-26 tại Wayback Machine, CIA World Factbook. đầu tư và viện trợ của Trung Quốc đóng một vai Lowe, Sandra (ngày 10 tháng 12 năm 2016). “Out of trò quan trọng trong việc duy trì tỷ lệ tăng trưởng obscurity”. www.atimes.com. cao của nước này để Lào có thể đạt được các mục Thomas Fuller (ngày 17 tháng 9 năm 2009). “Communism tiêu thoát khỏi vị thế một nước chậm phát triển vào and Capitalism Are Mixing in Laos”. New York Times. https://www.ceicdata.com/ những năm 20 của thế kỷ này. Trung Quốc không https://www.worldbank.org/ Taïp chí nghieân cöùu Taøi chính keá toaùn 87