Nhượng quyền thương mại: Khái niệm và hệ thống văn bản điều chỉnh của pháp luật Việt nam

Chia sẻ: Cong Thanh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

236
lượt xem 62
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhượng quyền thương mại: Khái niệm và hệ thống văn bản điều chỉnh của pháp luật Việt nam. Chúng ta thường nghe thấy thuật ngữ "nhượng quyền thương mại", "nhượng quyền thương hiệu" hay có thể đều đã nghe nói tới những hợp đồng nhượng quyền hàng tỉ đô la. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể hiểu rõ khái niệm " nhượng quyền thương mại." Nhượng quyền thương mại là gì? Đã có nhiều khái niệm được đưa ra nhằm giải thích, hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện hoạt động kinh doanh nhượng quyền đạt hiệu quả. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Nhượng quyền thương mại: Khái niệm và hệ thống văn bản điều chỉnh của pháp luật Việt nam

Nhượng quyền thương mại: Khái niệm và hệ thống văn bản điều chỉnh của pháp luật Việt nam. Chúng ta thường nghe thấy thuật ngữ "nhượng quyền thương mại", "nhượng quyền thương hiệu" hay có thể đều đã nghe nói tới những hợp đồng nhượng quyền hàng tỉ đô la. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể hiểu rõ khái niệm " nhượng quyền thương mại." Nhượng quyền thương mại là gì? Đã có nhiều khái niệm được đưa ra nhằm giải thích, hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện hoạt động kinh doanh nhượng quyền đạt hiệu quả. Tuy nhiên, do sự khác biệt về quan điểm và môi trường kinh tế, chính trị, xã hội giữa các quốc gia, nên các khái niệm này thường khác nhau. Nhưng tựu trung lại, hiểu theo nghĩa thông thường nhất, về bản chất, nhượng quyền thương mại (franchising) là một hoạt động kinh doanh trong đó có thoả thuận của hai bên (bán, mua franchising) chuyển giao mô hình kinh doanh gắn liền
với các đối tượng sở hữu trí tuệ ...trên cơ sở một hợp đồng franchising. Về phương diện pháp lý, tại Điều 284 Luật Thương mại năm 2005 của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quy định: "Nhượng quyền thương mại là hoạt động thương mại, theo đó bên nhượng quyền cho phép và yêu cầu bên nhận quyền tự mình tiến hành việc mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ theo các điều kiện sau đây:1. Việc mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ được tiến hành theo cách thức tổ chức kinh doanh do bên nhượng quyền quy định và được gắn với nhãn hiệu hàng hoá, tên thương mại, bí quyết kinh doanh, khẩu hiệu kinh doanh, biểu tượng kinh doanh, quảng cáo của bên nhượng quyền;2. Bên nhượng quyền có quyền kiểm soát và trợ giúp cho bên nhận quyền trong việc điều hành công việc kinh doanh." Khuôn khổ pháp lý cho nhượng quyền thương mại ở Việt Nam:
Trước khi có Luật Thương mại 2005, hầu như pháp luật nước ta không đề cập đến hình thức kinh doanh mới mẻ này, các doanh nghiệp kinh doanh dưới hình thức nhượng quyền thương mại phải vận dụng các quy định trong pháp luật về dân sự, kinh tế, sở hữu trí tuệ và chuyển giao công nghệ... Do đó, mặc dù hình thức nhượng quyền thương mại đã xuất hiện ở nước ta từ những năm 1990 thế kỷ trước nhưng sự phát triển còn rất hạn chế; đa số công chúng chưa có được sự nhận thức đúng đắn về hình thức kinh doanh mới mẻ này; quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ hợp đồng franchising trong nhiều trường hợp không được tôn trọng... điều đó, đòi hỏi nhà nước phải xây dựng một khuôn khổ pháp lý cho hình thức kinh doanh mới mẻ này. Ngày 14 tháng 06 năm 2005, Luật Thương mại năm 2005 được ban hành trong đó có các quy định về nhượng quyền thương mại. Tiếp đến, Nghị định số 35/2006/NĐ-CP ngày 31 tháng 03 năm 2006 của Chính phủ quy định chi tiết hoạt động nhượng quyền thương mại; Thông tư số 09/2006/TT-BTM ngày 25 tháng 05 năm 2006
hướng dẫn đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại. Đây là hai văn bản hướng dẫn khá chi tiết và đầy đủ với việc xác định các vấn đề cơ bản như khái niệm nhượng quyền thương mại, quyền thương mại, điều kiện nhượng quyền thương mại, hợp đồng nhượng quyền thương mại, đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại và các vấn đề tài chính liên quan đến nhượng quyền thương mại. Về mặt thuật ngữ, nhượng quyền thương mại theo quy định tại Mục 8 của Luật Thương mại được hiểu là hình thức “bán” quyền thương mại, tuy nhiên, theo quy định tại Điều 284 thì lại được mô tả hết sức cụ thể của một phương thức kinh doanh với việc “mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ theo cách thức tổ chức kinh doanh do bên nhượng quyền quy định và được gắn với nhãn hiệu hàng hoá, tên thương mại, bí quyết kinh doanh, biểu tương kinh doanh, quảng cáo của bên nhượng quyền...”. Đồng thời, Nghị định số 35 còn xác lập một thuật ngữ pháp lý mới mẻ, đó là “quyền thương mại” với tư cách là điểm mấu chốt trong quan hệ nhượng quyền thương mại. Về điều kiện nhượng
quyền, theo quy định thì doanh nghiệp nhận quyền kinh doanh theo phương thức này phải có ngành nghề đăng ký kinh doanh phù hợp. Đối với bên nhượng quyền, pháp luật đòi hỏi họ phải có hệ thống kinh doanh dự định dùng để nhượng quyền đã hoạt động được ít nhất là một năm, hàng hoá dịch vụ kinh doanh thuộc đối tượng của quyền thương mại với giấy phép kinh doanh nhượng quyền trong tay. Điều kiện này là cần thiết bởi đây là hình thức kinh doanh có tính hệ thống và nhất thiết phải đòi hỏi khả năng, kinh nghiệm, uy tín trong kinh doanh của bên nhượng quyền. Đối với hợp đồng nhượng quyền thương mại, theo quy định các nội dung cơ bản cần phải đưa vào hợp đồng đó là: (i) Nội dung của quyền thương mại;(ii) Quyền và nghĩa vụ của hai bên;(iii) Giá cả, phí nhượng quyền định kỳ và phương thức thanh toán;(iv) Thời hạn hiệu lực, gia hạn, chấm dứt hợp đồng;(v) Giải quyết tranh chấp, vi phạm. Do một số đối tượng của nhượng quyền thương mại đồng thời là các đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ, do đó, khi xác lập hợp đồng nhượng quyền cần phải xây dựng
các điều khoản liên quan đến sở hữu trí tuệ, khi chuyển giao các đối tượng này cũng phải đăng ký theo quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ. Hiện nay, theo quy định khi thiết lập quan hệ nhượng quyền thương mại các bên phải tiến hành đăng ký tại Sở Thương mại đối với nhượng quyền trong nước và đăng ký tại Bộ Thương mại đối với nhượng quyền từ nước ngoài vào Việt Nam hoặc từ Việt Nam ra nước ngoài. Phí chuyển nhượng theo quy định là một khoản tiền do các bên tự thoả thuận và không chịu bất kỳ sự giới hạn nào từ phía Nhà nước. Đây là quan hệ kinh tế, các bên phải tính toán kỹ khi thiết lập quan hệ, ngoài cách tính giá trị tài sản hữu hình, cách tính giá còn phải xem xét đến “giá thương hiệu” nhượng quyền. Mà điều này rất khó đòi hỏi phải có các nhà tư vấn, cung ứng dịch vụ chuyên nghiệp. Ngày 17 tháng 11 năm 2008, Bộ trưởng Bộ tài chính cũng ra Quyết định số 106/2008/QĐ-BTC quy định về mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng lệ phí Đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại. Theo đó, lệ phí đăng ký hoạt động
nhượng quyền thương mại được áp dụng đối với các thương nhân Việt Nam và nước ngoài được cơ quan nhà nước có thẩm quyền (Bộ Công Thương và các đơn vị trực thuộc) cấp Thông báo chấp thuận điều kiện hoạt động nhượng quyền thương mại theo quy định của pháp luật. Mức lệ phí đăng ký hoạt động nhượng quyền thường mại được tính theo từng nhóm đối tượng như: Thương nhân nước ngoài nhượng quyền thương mại vào Việt Nam, thương nhân Việt Nam nhượng quyền thương mại ra nước ngoài hay Thương nhân nhượng quyền thương mại trong nước. Với một khuôn khổ pháp lý khá cụ thể và chi tiết điều chỉnh hoạt động này, chúng ta có thể hi vọng rằng mô hình nhượng quyền thương mại sắp tới sẽ có cơ hội phát triển mạnh tại Việt Nam, nhất là khi Việt Nam đã tham gia WTO.