intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

PHÂN TÂM HỌC NHẬP MÔN - NHỮNG HÀNH VI SAI LẠC – 2

Chia sẻ: Muay Thai | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:15

83
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Công việc phải làm trước hết để xây dựng một giấc mơ là sự cô đọng lại giấc mơ. Tôi muốn nói là nội dung giấc mơ rõ ràng nhỏ hơn mục đích của giấc mơ tiềm tàng và chỉ là một bản tóm tắt thôi. Cũng có khi không có sự cô đọng nhưng trong thực tế sự cô đọng này bao giờ cũng có mặt và nhiều khi tỏ ra rất quan trọng. Chưa bao giờ người ta thấy nội dung của giấc mơ rõ ràng lại rộng và dồi dào hơn giấc mơ tiềm tàng. Sự cô...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: PHÂN TÂM HỌC NHẬP MÔN - NHỮNG HÀNH VI SAI LẠC – 2

  1. Sigmund Freud 16 Cöng viïåc phaãi laâm trûúác hïët àïí xêy dûång möåt giêëc mú laâ sûå cö àoång laåi giêëc mú. Töi muöën noái laâ nöåi dung giêëc mú roä raâng nhoã hún muåc àñch cuãa giêëc mú tiïìm taâng vaâ chó laâ möåt baãn toám tùæt thöi. Cuäng coá khi khöng coá sûå cö àoång nhûng trong thûåc tïë sûå cö àoång naây bao giúâ cuäng coá mùåt vaâ nhiïìu khi toã ra rêët quan troång. Chûa bao giúâ ngûúâi ta thêëy nöåi dung cuãa giêëc mú roä raâng laåi röång vaâ döìi daâo hún giêëc mú tiïìm taâng. Sûå cö àoång tiïën haânh theo ba phûúng phaáp sau àêy: 1/ Möåt vaâi yïëu töë tiïìm taâng bõ gaåt boã dïî daâng. 2/ Giêëc mú roä raâng chó nhêån vaâi maãnh nhoã cuãa möåt vaâi phûúng diïån cuãa giêëc mú tiïìm taâng thöi. 3/ Nhûäng yïëu töë trong giêëc mú tiïìm taâng vò coá möåt vaâi àiïím àöìng nhêët àûúåc àöìng hoaá vúái giêëc mú roä raâng. Nïëu muöën, baån coá thïí daânh cho phûúng phaáp thûá ba naây caái tïn cö àoång. Hêåu quaã cuãa phûúng phaáp naây rêët dïî chûáng minh. Chó cêìn nhúá laåi giêëc mú cuãa mònh, baån cuäng dïî daâng tòm thêëy trûúâng húåp cö àoång cuãa nhiïìu ngûúâi thaânh sûå cö àoång cuãa möåt ngûúâi. Tûâ möåt öng A, chuáng ta coá thïí hiïíu öng B, röìi öng naây laâm cho ta nhúá laåi baâ C, röìi vúái têët caã ta tòm ra D. Têët nhiïn trong böën ngûúâi naây coá tñnh chêët gò àoá chung cho caã böën. Cûá nhû thïë chuáng ta coá thïí thaânh lêåp möåt húåp thïí göìm nhiïìu àöëi tûúång, vúái àiïìu kiïån laâ caác àöëi tûúång naây coá möåt vaâi àiïím chung nhau maâ giêëc mú tiïìm taâng nhêën maånh àùåc biïåt. Gêìn nhû àoá laâ möåt kó niïåm múái maâ àiïím chung nhau chñnh laâ têm àiïím. Àem nhiïìu phêìn nhoã hoaâ vaâo thaânh möåt húåp thïí nhû thïë, chuáng ta seä coá nhûäng hònh aãnh mú höì giöëng nhû möåt têëm kñnh aãnh coá thïí àûúåc in thaânh nhiïìu têëm aãnh khaác. Cöng viïåc xêy dûång giêëc mú cêìn àïí yá àïën nhûäng húåp thïí àoá thûúâng do mònh taåo ra khi chuáng khöng coá mùåt, vñ duå nhû khi chuáng ta tòm möåt chûä àïí diïîn taã möåt yá. Chuáng ta àaä gùåp nhûäng sûå cö àoång vaâ thaânh lêåp loaåi naây, vñ duå nhû trong trûúâng húåp lúä lúâi. Caác baån haäy nhúá laåi anh chaâng treã tuöíi muöën begleit — digen (do hai chûä beglei ten, ài cuâng, vaâ belei digen, thêët lïî, hoåp thaânh) möåt baâ. Coá nhûäng gaåch trñ khön cuäng àûúåc hoåp thaânh bùçng nhûäng kyä thuêåt loaåi àoá. Nhûng ngoaâi trûúâng húåp naây thò phûúng phaáp cö àoång àoá coá veã kyâ laå vaâ kyâ khöi. Sûå thaânh lêåp nhûäng húåp thïí cuäng giöëng nhûäng sûå viïåc do trñ tûúãng tûúång döìi daâo cuãa chuáng ta saáng taåo ra bùçng nhûäng yïëu töë khöng hïì coá trong cuöåc thñ nghiïåm: vñ duå nhû nhûäng con vêåt khöíng löì thúâi tiïìn sûã trong thêìn thoaåi vaâ trong caác bûác hoaå cuãa Bocklin. Vaã laåi, trñ tûúãng tûúång saáng taåo cuãa mònh thûåc ra chùèng saáng taåo àûúåc gò bao giúâ, maâ chó têåp trung laåi möåt núi nhûäng yïëu töë khaác biïåt thöi. Nhûng phûúng phaáp duâng trong http://ebooks.vdcmedia.com
  2. Phên têm hoåc nhêåp mön 17 cöng viïåc xêy dûång coá àùåc biïåt laâ nhûäng vêåt liïåu duâng àïí xêy dûång toaân laâ nhûäng yá tûúãng, trong àoá coá möåt vaâi yá thö tuåc khöng thïí àûúåc chêëp nhêån nhûng têët caã àïìu àûúåc thaânh lêåp vaâ diïîn taã möåt caách àuáng àùæn. Cöng viïåc xêy dûång gaán cho nhûäng yá tûúãng naây möåt hònh thûác khaác nhûng thûåc laâ möåt àiïìu àaáng chuá yá vaâ khoá hiïíu khi cöng viïåc naây laåi duâng sûå dung húåp àïí diïîn taã nhûäng yá tûúãng naây. Trong khi diïîn dõch chuáng ta àùåc biïåt chuá yá àïën nhûäng àiïím àùåc biïåt trong nguyïn baãn vaâ cöë traánh khöng lêîn löån nhûäng chûä coá nghôa giöëng nhau. Cöng viïåc xêy dûång traái laåi cöë gùæng coá hai yá khaác nhau àïí tòm ra möåt chûä coá thïí diïîn taã àûúåc caã hai yá. Chuáng ta khöng nïn àûa ra nhûäng kïët luêån vöåi vaä vïì àiïím àùåc biïåt naây, vò chñnh àiïím àoá coá thïí trúã thaânh quan troång trong khaái niïåm vïì cöng viïåc xêy dûång. Duâ sûå cö àoång laåi coá laâm cho giêëc mú töëi tùm hún ài nûäa, ngûúâi ta cuäng khöng cho àoá laâ kïët quaã cuãa kiïím duyïåt. Noá coá thïí coá nhûäng nguyïn nhên coá tñnh chêët cú khñ hay kinh tïë nhûng duâ sao sûå kiïím duyïåt cuäng coá dûå phêìn vaâo àoá. Nhûäng hêåu quaã cuãa sûå cö àoång coá thïí hïët sûác kyâ laå. Sûå cö àoång laâm cho chuáng ta coá thïí têåp trung vaâo trong giêëc mú roä raâng hai yá tûúãng tiïìm taâng khaác hùèn nhau, vaâ do àoá giaãi thñch àûúåc maâ khöng cêìn möåt caách giaãi thñch phuå naâo khaác nûäa. Sûå cö àoång coân coá hêåu quaã laâm cho liïn quan giûäa caác yïëu töë cuãa giêëc mú tiïìm taâng vaâ cuãa giêëc mú roä raâng trúã nïn phûác taåp. Vò thïë nïn möåt yïëu töë trong giêëc mú roä raâng coá thïí tûúng ûáng vúái nhiïìu yá tûúãng tiïìm taâng vaâ traái laåi: nhû vêåy tûác laâ coá möåt sûå trao ài àöíi laåi. Trong khi giaãi thñch giêëc mú ngûúâi ta cêìn àïí yá rùçng nhûäng yá tûúãng xuêët hiïån tuêìn tûå khöng nïn àem ra duâng ngay maâ phaãi chúâ cho chuáng ra hïët röìi múái àem duâng. Vêåy cöng viïåc xêy dûång diïîn taã nhûäng yá tûúãng trong giêëc mú möåt caách khaác thûúâng, khöng phaãi bùçng caách dõch tûâng chûä möåt, hay choån lûåa theo möåt quy tùæc naâo àoá, hay tòm caách thay thïë möåt yá naây bùçng möåt yá khaác. Cöng viïåc xêy dûång laâ möåt cöng viïåc khaác hùèn vaâ phûác taåp hún nhiïìu. Möåt hêåu quaã khaác cuãa cöng viïåc xêy dûång laâ sûå di chuyïín, möåt cöng viïåc chuáng ta àaä coá dõp àûúåc biïët àïën röìi vaâ hoaân toaân laâ cöng viïåc cuãa sûå kiïím duyïåt. Sûå di chuyïín, diïîn tiïën theo hai caách: möåt laâ thay thïë möåt yïëu töë tiïìm taâng khöng phaãi bùçng möåt yïëu töë khaác cuâng loaåi nhûng bùçng möåt yïëu töë khaác xa hún, nghôa laâ bùçng möåt sûå aám chó, hai laâ tñnh chêët tinh thêìn àûúåc chuyïín tûâ möåt yïëu http://ebooks.vdcmedia.com
  3. Sigmund Freud 18 töë quan troång àïën möåt yïëu töë búát quan troång hún laâm cho giêëc mú thaânh ra coá möåt yá nghôa khaác hùèn. Sûå thay thïë bùçng möåt sûå aám chó cuäng xaãy ra trong khi ta thûác nhûng húi khaác. Trong tû tûúãng trong khi thûác sûå aám chó cêìn dïî hiïíu, giûäa sûå aám chó vaâ yá tûúãng thûåc sûå phaãi coá möåt liïn quan vïì nöåi dung. Gaåch trñ khön thûúâng lúåi duång sûå aám chó nhûng khöng theo àiïìu kiïån phaãi coá sûå liïn tûúãng giûäa caác nöåi dung. Sûå liïn tûúãng naây àûúåc thay thïë bùçng möåt sûå liïn tûúãng bïn ngoaâi ñt khi duâng àïën, àùåt cùn baãn trïn sûå giöëng nhau giûäa caác thanh êm, caác nghôa khaác nhau cuãa möåt chûä. v.v...Nhûng gaåch trñ khön laåi theo thûåc saát àiïìu kiïån vïì sûå dïî hiïíu: gaåch trñ khön seä khöng àaåt àûúåc muåc àñch nïëu ngûúâi ta hay möåt sûå cùæt nghôa gùæng gûúång. Sûå kiïím duyïåt trong giêëc mú chó àaåt àûúåc muåc àñch khi laâm cho ngûúâi ta khöng thïí tòm ra àûúåc con àûúâng àûa tûâ sûå aám chó túái thûåc chêët cuãa noá. Sûå di chuyïín yïëu töë tinh thêìn tûâ möåt yïëu töë naây qua möåt yïëu töë khaác trong giêëc mú laâ phûúng saách töët nhêët àïí diïîn taã tû tûúãng. Nhiïìu khi thûác ta cuäng duâng noá àïí coá möåt yá nghôa khöi haâi. Töi kïí caác baån nghe cêu chuyïån sau àêy: Trong möåt laâng coá möåt anh chaâng àoáng moáng ngûåa phaåm möåt töåi nùång. Toaâ aán quyïët àõnh rùçng anh ta phaãi àïìn töåi, nhûng vò trong laâng ngoaâi anh ta ra khöng coân ngûúâi àoáng moáng naâo khaác, vò thïë anh trúã nïn cêìn thiïët khöng thïí giïët àûúåc, trong khi àoá trong laâng coá túái ba anh thúå may, nïn ba anh naây bõ treo cöí thay thïë cho anh àoáng moáng. Hêåu quaã cuãa cöng viïåc xêy dûång, vïì phûúng diïån têm lyá laâ hêåu quaã thñch thuá nhêët. Àoá laâ sûå biïën àöíi caác yá tûúãng thaânh nhûäng hònh aãnh thõ giaác. Àiïìu àoá khöng coá nghôa laâ têët caã nhûäng yïëu töë cêëu thaânh àïìu bõ biïën àöíi hïët; nhiïìu yïëu töë giûä nguyïn tñnh caách vaâ xuêët hiïån nguyïn hònh trong giêëc mú roä raâng; ngoaâi ra khöng phaãi caác yá tûúãng chó xuêët hiïån dûúái hònh thûác cuãa hònh aãnh thõ giaác. Duâ sao thò nhûäng hònh aãnh thõ giaác naây cuäng giûä phêìn chñnh yïëu trong sûå thaânh lêåp möåt giêëc mú. Phêìn viïåc naây cuãa cöng trònh xêy dûång khöng thay àöíi: chuáng ta biïët àiïìu naây röìi cuäng nhû chuáng ta àaä biïët àïën “sûå biïíu diïîn bùçng lúâi noái” cuãa nhûäng yïëu töë riïng biïåt trong mú. Têët nhiïn ngûúâi ta khöng dïî daâng gò àaåt àûúåc kïët quaã àoá. Àïí hiïíu nhûäng sûå khoá khùn àoá baån cûá tûúãng tûúång trong möåt baâi luêån thuyïët vïì chñnh trõ, nghôa laâ thay nhûäng chûä in bùçng nhûäng hònh veä. Àöëi vúái ngûúâi vaâ vêåt noái trong baâi àoá viïåc thay thïë bùçng hònh http://ebooks.vdcmedia.com
  4. Phên têm hoåc nhêåp mön 19 aãnh chùèng coá gò laâ khoá, nhûng khi muöën thay thïë nhûäng yá tûúãng trûâu tûúång hay nhûäng sûå liïn laåc giûäa yá naây vaâ yá noå thò quaã laâ möåt cöng viïåc àöåi àaá vaá trúâi. Àöëi vúái nhûäng chûä trûâu tûúång baån coá thïí duâng àuã moåi caách, vñ duå nhû coá thïí viïët laåi theo möåt löëi noái coá leä ñt àûúåc thöng duång hún nhûng chûáa àûång nhiïìu hònh aãnh cuå thïí hún. Caác baån seä nhúá laåi rùçng nhûäng tiïëng trûâu tûúång naây chñnh laâ nhûäng chûä cuå thïí ngaây xûa röìi baån seä tòm àuã moåi caách àïí tòm laåi àûúåc yá nghôa cuå thïí luác àêìu. Vñ duå baån seä rêët thñch khi coá thïí diïîn taã yá “coá möåt àöì vêåt gò” (be sizen) bùçng yá nghôa cuå thïí laâ “ngöìi trïn vêåt àoá” (àa rua fsizen). Cöng viïåc xêy dûång khöng laâm gò khaác hún. Chuáng ta khöng nïn àoâi hoãi möåt sûå chñnh xaác quaá àaáng àöëi vúái möåt sûå biïíu diïîn tiïën haânh trong àiïìu kiïån nhû thïë. Cho nïn chuáng ta khöng traánh cöng viïåc xêy dûång naây khi noá thay thïë möåt yïëu töë rêët khoá hònh dung nhû sûå ngoaåi tònh (Ehebruch) bùçng möåt hònh aãnh cuå thïí nhû “gaäy möåt caánh tay” (Armburch). Biïët nhûäng chi tiïët àoá baån coá thïí sûãa chûäa laåi nhûäng sûå vuång vïì cuãa hònh veä khi duâng àïí thay thïë lúâi noái. Nhûng nhûäng phûúng tiïån naây thiïëu thöën khi diïîn taã nhûäng dêy liïn laåc giûäa hai yá: búãi vò, vò lñ do, v.v... Nhûäng yïëu töë naây khöng thïí àûúåc diïîn taã bùçng hònh aãnh. Cuäng thïë, cöng trònh xêy dûång trong giêëc mú ruát goån nöåi dung giêëc mú thaânh nhûäng àöëi tûúång vaâ haânh àöång cuå thïí. Caác baån seä haâi loâng nïëu coá thïí diïîn taã nhûäng liïn quan trûâu tûúång bùçng nhûäng hònh aãnh. Cöng viïåc xêy dûång duâng nhûäng tñnh chêët hònh thûác trong giêëc mú roä raâng, nhûäng maãnh nhoã, nhûäng mûác àöå roä raâng hay tùm töëi àïí diïîn taã möåt vaâi phêìn nöåi dung nhûäng yá tûúãng tiïìm taâng trong giêëc mú. Nhûäng yá tûúãng tiïìm taâng àûúåc phên chia thaânh nhiïìu giêëc mú nhoã vaâ söë nhûäng giêëc mú naây cuäng tûúng ûáng vúái söë chuã àïì chñnh trong giêëc mú, vúái nhûäng loaåi yá tûúãng coá trong àoá; möåt giêëc mú nhoã diïîn ra trûúác giêëc mú chñnh y nhû möåt baâi múã àêìu cho möåt cuöën saách; möåt yá tûúãng phuå thuöåc thïm vaâo yá chñnh àûúåc thay thïë bùçng möåt vaâi caãnh bao göìm caác biïën cöë cuãa giêëc mú tiïìm taâng àûúåc diïîn taã trong giêëc mú roä raâng. Sûå viïåc cûá tiïëp tuåc nhû thïë. Hònh thûác cuãa giêëc mú khöng phaãi laâ khöng quan troång vaâ cuäng cêìn giaãi thñch. Nhiïìu giêëc mú coá thïí xaãy ra trong möåt àïm, giêëc mú naâo cuäng quan troång nhû nhau chûáng toã rùçng coá möåt vaâi sûå kñch àöång caâng ngaây caâng tùng cûúâng àöå cêìn phaãi bõ chïë ngûå. Trong möåt giêëc mú, möåt yïëu töë àùåc biïåt coá thïí àûúåc biïíu diïîn bùçng nhiïìu kyá hiïåu tûúång trûng. http://ebooks.vdcmedia.com
  5. Sigmund Freud 20 Laâm cöng viïåc so saánh nhûäng yá tûúãng trong giêëc mú vaâ giêëc mú thûåc sûå diïîn ra, chuáng ta biïët àûúåc nhûäng àiïìu khöng chúâ àúåi, vñ duå nhû chuáng ta thêëy rùçng ngay nhûäng àiïìu khoá hiïíu trong giêëc mú cuäng coá möåt yá nghôa àùåc biïåt. Vïì àiïím naây, sûå traái ngûúåc giûäa quan niïåm y hoåc vaâ quan niïåm phên têm hoåc vïì giêëc mú túái möåt mûác àöå ghï gúám àïën nöîi trúã thaânh tuyïåt àöëi khöng giaãi quyïët àûúåc. Theo quan niïåm trïn thò giêëc mú chùèng coá nghôa lyá gò caã, vò tinh thêìn maâ giêëc mú laâ hêåu quaã mêët hïët khaã nùng phï phaán; theo quan niïåm sau thò giêëc mú trúã thaânh vö nghôa lyá möåt khi ngay trong giêëc mú ngûúâi ta àaä phï phaán laâ àiïìu àoá thûåc vö nghôa lyá. Vñ duå nhû viïåc mua ba veá giaá 1 fl.50 maâ chuáng ta àaä thêëy. Sûå phï phaán trong dõp naây: lêëy chöìng súám quaá laâ möåt àiïìu khöng hiïíu àûúåc (hay laâ möåt àiïìu daåi döåt). Trong cöng viïåc xêy dûång giêëc mú, chuáng ta cuäng biïët àiïìu gò tûúng ûáng vúái nhûäng sûå nghi ngúâ, bêët àõnh cuãa ngûúâi nùçm mú, nghôa laâ coá thûåc möåt yïëu töë naâo àaä àûúåc diïîn taã trong giêëc mú hay khöng, vaâ yïëu töë naây coá àuáng nhû àiïìu maâ mònh nghô hay khöng hay laâ möåt àiïìu khaác. Khöng coá gò trong giêëc mú tiïìm taâng cho ta biïët vïì nhûäng àiïìu nghi ngúâ, bêët àõnh àoá; chuáng chó laâ hêåu quaã cuãa sûå kiïím duyïåt thöi vaâ phaãi àûúåc coi nhû möåt mûu toan gaåt boã àûúåc sûå döìn eáp. Möåt trong caác nhêån xeát laâm mònh ngaåc nhiïn nhêët laâ nhêån xeát liïn quan àïën caác cöng viïåc xêy dûång duâng àïí giaãi quyïët nhûäng sûå traái ngûúåc nhau trong giêëc mú tiïìm taâng. Chuáng ta àaä biïët laâ nhûäng yïëu töë tûúng tûå trong giêëc mú tiïìm taâng àûúåc thay thïë bùçng nhûäng sûå cö àoång trong giêëc mú roä raâng. Nhûng nhûäng sûå traái ngûúåc cuäng àûúåc giaãi quyïët nhû nhûäng sûå giöëng nhau vaâ cuäng àûúåc diïîn taã bùçng möåt yïëu töë nhû nhau trong giêëc mú roä raâng. Vò thïë nïn möåt yïëu töë coá àiïím traái ngûúåc trong giêëc mú roä raâng cuäng coá thïí coá yá nghôa, chuáng ta phaãi tuyâ theo yá chñnh maâ giaãi thñch. Vò thïë cho nïn chuáng ta múái hiïíu taåi sao trong giêëc mú khöng hïì coá hònh dung cêu traã lúâi “khöng” bao giúâ. Caách laâm viïåc kyâ laå cuãa cöng viïåc xêy dûång coá möåt àiïím tûúng tûå trong cöng viïåc phaát triïín ngön ngûä. Nhiïìu nhaâ ngön ngûä hoåc nhêån thêëy rùçng trong ngön ngûä thúâi cöí coá nhûäng sûå traái ngûúåc nhû: yïëu — khoeã, roä raâng — tùm töëi, lúán — nhoã àïìu àûúåc diïîn taã cuâng möåt göëc (nghôa traái ngûúåc trong nhûäng tiïëng cöí xûa). Vñ duå nhû trong tiïëng cöí Ai Cêåp yá khoeã vaâ yïëu àïìu àûúåc diïîn taã bùçng tiïëng “ken”. Khi noái ngûúâi ta duâng gioång cao hay thêëp àïí phên biïåt http://ebooks.vdcmedia.com
  6. Phên têm hoåc nhêåp mön 21 hai nghôa; khi viïët ngûúâi ta thûúâng veä thïm möåt hònh aãnh khöng àûúåc àoåc lïn. Ngûúâi ta viïët chûä ken — khoeã bùçng caách veä bïn caånh möåt ngûúâi àûáng thùèng dêåy; vaâ ken — yïëu bùçng hònh aãnh möåt ngûúâi àang ngöìi xöím. Maäi sau naây ngûúâi ta múái dêìn dêìn thay àöíi vaâ duâng nhûäng chûä riïng àïí diïîn taã hai yá traái ngûúåc. Vò thïë ngûúâi ta àaä chia chûä ken ra thaânh hai chûä ken — khoeã vaâ ken — yïëu. Möåt vaâi ngön ngûä treã hún vaâ möåt vaâi sinh ngûä ngaây nay coân giûä laåi àûúåc dêëu vïët cuãa sûå traái ngûúåc cöí xûa àoá. Xin àún cûã möåt vaâi vñ duå theo C.Abel (1884). Tiïëng La Tinh coá nhûäng tiïëng nhiïìu nghôa nhû sau: Altus (cao, sêu, xa) vaâ sacer (thiïng liïng vaâ sûå àõa nguåc). Vaâ àêy laâ möåt vaâi vñ duå vïì nhûäng sûå thay àöíi trong chûä göëc : Clamere (kïu); clam (yïn lùång, dõu daâng, bñ mêåt); siccus (khö) vaâ succus (nûúác, àûúâng). Vaâ tiïëng Àûác: Stimme (gioång noái vaâ stumm (cêm). So saánh nhûäng sinh ngûä coá hoå haâng vúái nhau chuáng ta coá nhiïìu thñ duå cuâng loaåi: - Anh : lock (khoaá); Àûác: loch (löî), lucke (löî höíng). - Anh: cleave (böí àöi); Àûác: klenben (daán). Tiïëng Anh without theo nghôa àen laâ vúái vaâ khöng, bêy giúâ chó coân duâng möåt nghôa: khöng; tiïëng with khöng nhûäng chó àûúåc duâng theo nghôa thïm vaâo (vúái) maâ coân duâng vúái nghôa loaåi trûâ (sau straction) thñ duå nhû nhûäng chûä withdraw (ruát laåi, ruát ài) withhold (tûâ chöëi, ngùn caãn). Tiïëng Àûác wieder cuäng thïë. Möåt àiïím àùåc biïåt khaác trong cöng viïåc xêy dûång cuäng coá möåt àiïím tûúng tûå trong viïåc phaát triïín ngön ngûä. Trong tiïëng cöí Ai Cêåp cuäng nhû trong möåt vaâi thûá tiïëng treã hún tûâ ngön ngûä naây sang ngön ngûä khaác cuâng möåt tiïëng, cuâng möåt nghôa coá thïí àûúåc diïîn taã bùçng nhûäng thanh êm traái ngûúåc, vñ duå nhû nhûäng thñ duå sau àêy lêëy trong tiïëng Àûác vaâ tiïëng Anh: Topt (doå) — pot. Boat (taâu thuyã) — tub. Hurry (vöåi vaä) — Ruhe (nghó) — Balken (keâo) — Kloben (cuãi); wait (àúåi) — tawen. So saánh tiïëng La Tinh vaâ tiïëng Àûác ta coá: Capere (cêìm) — packen; ren (thên) — Niere. http://ebooks.vdcmedia.com
  7. Sigmund Freud 22 Nhûäng sûå traái ngûúåc nhû thïë naây xaãy ra trong giêëc mú bùçng nhiïìu caách khaác nhau. Chuáng ta àaä biïët nhûäng sûå traái ngûúåc vïì nghôa, sûå thay thïë nghôa bùçng tiïëng phaãn nghôa. Trong giêëc mú coá nhûäng sûå àaão löån traái ngûúåc nhûäng tònh traång, nhûäng liïn quan hai ngûúâi hònh nhû moåi sûå àïìu diïîc ra trong möåt thïë giúái àaão ngûúåc. Trong giêëc mú nhiïìu khi chñnh chuá thoã rûâng laåi sùn ngûúâi thúå sùn. Sûå tiïëp diïîn cuãa caác biïën cöë khúãi àêìu nguyïn nhên cho giêëc mú nhiïìu khi laåi ài sau nhûäng biïën cöë àaáng leä phaãi àïën sau. Àuáng nhû trong nhûäng vúã cheâo trong höåi chúå ngûúâi anh huâng ngaä lùn ra chïët trûúác khi tiïëng suáng nöí trong hêåu trûúâng. Coá nhûäng giêëc mú trong thûá tûå caác biïën cöë bõ àaão löån hoaân toaân thaânh ra muöën hiïíu ngûúâi ta phaãi bùæt àêìu bùçng biïën cöë xaãy ra trûúác mùæt. Hùèn caác baån coân nhúá nhûäng àiïìu àaä àûúåc trònh baây trong chûúng noái vïì tñnh chêët tûúång trûng cuãa giêëc mú, trong àoá chuáng töi àaä trònh baây rùçng nhaãy xuöëng nûúác cuäng àöìng nghôa vúái tûâ dûúái nûúác ài lïn, nghôa laâ sinh ra hay cho ra àúâi cuäng thïë thöi, treâo thang hay xuöëng thang cuäng coá nghôa nhû nhau. Ngûúâi ta nhòn thêëy dïî daâng àêu laâ nhûäng caái lúåi maâ sûå biïën daång cuãa giêëc mú coá thïí coá àûúåc vò sûå tûå do biïíu diïîn naây. Nhûäng àiïím àùåc biïåt naây cuãa cöng viïåc xêy dûång phaãi àûúåc coi nhû cöí löî lùæm. Chuáng gùæn liïìn vaâo vúái nhûäng löëi diïîn taã cöí xûa, nhûäng ngön ngûä vaâ chûä viïët thúâi cöí, cuäng gùåp nhûäng khoá khùn maâ sau naây chuáng ta seä noái àïën. Àïí kïët luêån, chuáng ta cêìn àûa ra möåt vaâi nhêån xeát phuå. Trong cöng viïåc xêy dûång, têët nhiïn giêëc mú phaãi biïën àöíi nhûäng yá tûúãng tiïìm taâng thaânh nhûäng hònh aãnh cuå thïí, coá tñnh caách thõ giaác caâng töët. Vêåy maâ nhûäng yá tûúãng naây laåi bùæt àêìu xuêët hiïån bùçng nhûäng hònh aãnh cuå thïí; nhûäng vêåt liïåu cuãa chuáng, giai àoaån àêìu tiïn cuãa chuáng laâ nhûäng caãm giaác vïì giaác quan hay noái àuáng hún laâ nhûäng hònh aãnh kyã niïåm cuãa caác caãm giaác àoá. Chó maäi vïì sau nhûäng tiïëng noái múái àûúåc gùæn liïìn vaâo caác hònh aãnh vaâ nöëi laåi thaânh nhûäng yá. Vêåy cöng viïåc xêy dûång laâm cho caác yá tûúãng phaãi ài thuåt luâi, vaâ trong sûå thuåt luâi naây têët caã nhûäng caái gò maâ sûå phaåt triïín caác hònh aãnh kyã niïåm vaâ sûå biïën àöíi naây thaânh yá tûúãng àaä àem àïën cho giêëc mú nhû nhûäng caái gò múái thu thêåp àûúåc àïìu phaãi biïën mêët hïët. Cöng viïåc xêy dûång trong giêëc mú diïîn tiïën nhû thïë àoá. Sûå quan têm cuãa chuáng ta àöëi vúái giêëc mú roä raâng phaãi thuåt luâi vïì sau hêåu trûúâng. Nhûng vò giêëc mú roä raâng laâ àiïìu maâ chuáng ta biïët roä http://ebooks.vdcmedia.com
  8. Phên têm hoåc nhêåp mön 23 hún caã möåt caách trûåc tiïëp, nïn chuáng ta seä daânh cho noá möåt ñt nhêån xeát nûäa. Giêëc mú roä raâng dûúái mùæt chuáng ta quaã coá mêët ài nhiïìu phêìn quan troång, àiïìu naây hïët sûác tûå nhiïn. Giêëc mú naây coá xïëp àùåt thaânh möåt khöëi hay khöng bõ phên chia thaânh nhûäng maãnh nhoã àöëi vúái chuáng ta khöng phaãi laâ àiïìu quan hïå. Ngay caã khi giêëc mú àoá coá möåt yá nghôa gò chùng nûäa thò yá nghôa àoá cuäng bùæt nguöìn úã sûå biïën daång cuãa giêëc mú vaâ khöng liïn quan gò àïën giêëc mú tiïìm taâng nhû laâ bïì mùåt cuãa möåt toaâ nhaâ thúâ bïn YÁ, liïn quan vúái sûå kiïën truác vaâ àöì baãn cuãa nhaâ thúâ àoá. Trong möåt vaâi trûúâng húåp, bïì mùåt cuãa giêëc mú coá thïí coá möåt yá nghôa lêëy tûâ nhûäng yïëu töë khöng biïën daång hay chó húi biïën daång möåt chuát nùçm trong nhûäng yá tûúãng tiïìm taâng. Möåt khi chuáng ta chûa giaãi thñch àûúåc giêëc mú, chûa hiïíu àûúåc mûác àöå cuãa sûå biïën daång thò chuáng ta khöng thïí thêëy roä àiïìu naây àûúåc. Coá möåt àiïím nghi ngúâ khi hai yïëu töë trong giêëc mú coá veã nhû tiïën laåi gêìn nhau àïën mûác hoaâ àûúåc vaâo vúái nhau. Tûâ sûå kiïån naây ngûúâi ta coá thïí ài àïën kïët luêån rùçng, nhûäng yïëu töë tûúng ûáng cuãa giêëc mú tiïìm taâng cuäng phaãi xñch laåi gêìn nhau hún, nhûng trong nhiïìu trûúâng húåp khaác nhûäng yïëu töë kïët húp vúái nhau trong giêëc mú tiïìm taâng laåi taách rúâi nhau ra trong giêëc mú roä raâng. Chuáng ta khöng nïn giaãi thñch möåt phêìn cuãa giêëc mú roä raâng bùçng möåt phêìn khaác, coi giêëc mú nhû möåt caái gò coá maåch laåc vaâ húåp thaânh möåt sûå biïíu diïîn coá tñnh caách thûåc tïë. Trong phêìn lúán caác trûúâng húåp, giêëc mú giöëng nhû hoân àaá nguä sùæc àûúåc kïët húåp laåi bùçng chêët xi mùng, do àoá nhûäng hònh aãnh muön maâu xuêët hiïån trong àoá khöng phaãi laâ hònh aãnh xaác thûåc cuãa nhûäng àûúâng voâng quanh nhûäng hoân àaá àûúåc kïët húåp laåi. Thûåc ra cuäng coá möåt sûå xêy dûång thûá hai phuå thuöåc coá nhiïåm vuå laâm cho nhûäng dûä kiïån trûåc tiïëp coá ngay cuãa giêëc mú trúã thaânh húi coá maåch lac, nhûng xïëp àùåt löån xöån khöng thïí naâo hiïíu àûúåc, khi cêìn àïën nhûäng dûä kiïån naây coá thïí àûúåc böí tuác. Àùçng khaác, khöng nïn gaán cho cöng viïåc xêy dûång naây möåt têìm quan troång quaá àaáng vaâ chêëp nhêån noá khöng deâ dùåt. Sûå hoaåt àöång cuãa noá biïën mêët dêìn dêìn do nhûäng hêåu quaã cuãa chñnh noá: naâo sûå cö àoång, sûå di chuyïín, sûå hònh dung möåt caách cuå thïí, röìi xêy dûång têët caã trong möåt cöng viïåc xêy dûång thûá hai, noá chó laâm àûúåc coá thïë thöi chûá khöng laâm àûúåc gò hún. Nhûng sûå phaán àoaán, phï bònh, ngaåc nhiïn, nhûäng kïët luêån xaãy ra trong giêëc mú khöng http://ebooks.vdcmedia.com
  9. Sigmund Freud 24 bao giúâ laâ kïët quaã cuãa cöng viïåc xêy dûång, rêët ñt khi laâ hêåu quaã cuãa möåt sûå suy nghô vïì giêëc mú: àoá chñnh laâ nhûäng maãnh nhoã trong giêëc mú tiïìm taâng xêm nhêåp giêëc mú roä raâng sau khi àaä àûúåc thay àöíi chuát ñt. Cöng viïåc xêy dûång cuäng khöng thïí taåo lêåp àûúåc nhûäng diïîn tûâ. Trûâ vaâi trûúâng húåp rêët hiïëm coân nhûäng àiïìu nghe thêëy trong giêëc mú thûúâng laâ tiïëng vang cuãa nhûäng àiïìu nghe thêëy hay àaä noái trong ngaây, nhûäng àiïìu naây àûúåc àûa vaâo trong giêëc mú tiïìm taâng nhû nhûäng vêåt liïåu kñch àöång giêëc mú. Nhûäng sûå tñnh toaán cuäng khöng chõu aãnh hûúãng cuãa sûå xêy dûång; nhûäng tñnh toaán thêëy trong giêëc mú chó laâ sûå xuêët hiïån löån xöån cuãa nhûäng con söë, khöng coá nghôa gò hay chó laâ nhûäng baãn coáp laåi cuãa nhûäng sûå tñnh toaán trong giêëc mú tiïìm taâng. Trong nhûäng àiïìu kiïån àoá, chuáng ta seä khöng ngaåc nhiïn nïëu thêëy ngûúâi ta búát quan têm àïën sûå xêy dûång naây, daânh sûå chuá yá cho nhûäng yá tûúãng tiïìm taâng do giêëc mú roä raâng phaát hiïån ra trong möåt tònh traång bõ biïën daång nhiïìu hay ñt. Nhûng ngûúâi ta seä lêìm to nïëu cûá theo chiïìu hûúáng àoá maâ cho rùçng nhûäng yá tûúãng tiïìm taâng coá thïí àûúåc coi nhû chñnh giêëc mú röìi àem aáp duång cho noá nhûäng sûå kiïån thuöåc vïì giêëc mú roä raâng. Thûåc laâ kyâ khöi khi ngûúâi ta laåm duång nhûäng dûä kiïån cuãa mön Phên têm hoåc àïí lêîn löån nhûäng sûå viïåc naây. Giêëc mú khöng laâ gò khaác hún laâ hêåu quaã cuãa cöng viïåc xêy dûång; vêåy giêëc mú chñnh laâ hònh thûác maâ cöng viïåc xêy dûång bao quanh nhûäng yá tûúãng tiïìm taâng. Cöng viïåc xêy dûång laâ möåt sûå hoaåt àöång coá tñnh chêët àùåc biïåt chûa tûâng thêëy trong àúâi söëng tinh thêìn. Nhûäng sûå cö àoång, di chuyïín biïën hoaá thuåt luâi cuãa nhûäng yá tûúãng àïí trúã thaânh nhûäng hònh aãnh cuå thïí chñnh laâ nhûäng àiïìu hïët sûác múái meã do cöng cuãa mön phên têm hoåc tòm ra. Ngoaâi ra dûåa vaâo sûå kiïån tûúng tûå nhû cöng viïåc xêy dûång, chuáng ta nhêån thêëy coá nhûäng dêy liïn laåc chùåt cheä giûäa mön phên têm hoåc vaâ caác mön hoåc khaác, nhû sûå tiïën hoaá cuãa ngön ngûä vaâ tû tûúãng, Caác baån chó thêëy roä têìm quan troång cuãa vêën àïì naây sau khi biïët rùçng nhûäng sûå hoaåt àöång cuãa cöng viïåc xêy dûång sau naây seä laâ nguöìn göëc cuãa sûå phaát sinh ra caác chûáng bïånh thêìn kinh. Töi biïët laâ chuáng ta chûa thïí duyïåt laåi nhûäng àiïìu ñch lúåi maâ mön Têm lyá hoåc coá thïí ruát ra nhûäng nhêån xeát naây. Töi chó muöën caác baån àïí yá àïën nhûäng bùçng chûáng múái cuãa chuáng ta vïì sûå coá mùåt cuãa nhûäng hoaåt àöång tinh thêìn vö thûác (nhûäng yá tûúãng tiïìm taâng trong giêëc mú chùèng khaác gò hún laâ nhûäng sûå hoaåt àöång tinh thêìn http://ebooks.vdcmedia.com
  10. Phên têm hoåc nhêåp mön 25 vö thûác naây), nhûäng caánh cûãa maâ sûå giaãi thñch giêëc mú àaä múã cho nhûäng ngûúâi naâo muöën khaão cûáu vïì àúâi söëng tinh thêìn vö thûác naây. Vaâ bêy giúâ, töi phên tñch cho caác baån xem möåt vaâi thñ duå nhoã vïì caác giêëc mú àïí hiïën cho caác baån nhûäng chi tiïët nhûäng àiïìu maâ tûâ trûúác túái nay töi chó noái vïì àaåi thïí àïí sûãa soaån trûúác, hay chó noái möåt caách khaái quaát vaâ vùæn tùæt thöi. 12. PHÊN TÑCH MÖÅT VAÂI VÑ DUÅ VÏÌ GIÊËC MÚ Caác baån àûâng thêët voång nïëu thay vò àûa cho caác baån xem nhûäng giêëc mú àeåp àeä to taát, töi laåi chó àûa ra nhûäng maãnh giaãi thñch nho nhoã thöi. Chùæc caác baån cho rùçng sau bao nhiïu sûå sûãa soaån vûâa qua, caác baån coá quyïìn àûúåc töi tin cêåy hún vaâ sau khi àaä giaãi thñch bao nhiïu giêëc mú röìi, chuáng ta àaä coá thïí têåp trung àûúåc nhiïìu giêëc mú vúái àêìy àuã bùçng chûáng vïì nhûäng àiïìu àaä àûúåc trònh baây vïì cöng viïåc xêy dûång giêëc mú vaâ nhûäng yá tûúãng trong àoá. Caác baån coá lyá lùæm, nhûng thûåc ra coá nhiïìu lyá do khiïën töi khöng laâm haâi loâng caác baån àûúåc. Trûúác hïët caác baån nïn biïët rùçng chûa coá ngûúâi naâo coi viïåc giaãi thñch giêëc mú laâ cöng viïåc chñnh cuãa mònh. Khi naâo ngûúâi ta coá dõp giaãi thñch giêëc mú? Khi ngûúâi ta giaãi thñch möåt giêëc mú cho möåt vaâi ngûúâi baån hay suy nghô vïì giêëc mú cuãa chñnh mònh àïí tûå luyïån vïì kyä thuêåt phên têm hoåc: nhûng phêìn lúán laâ ngûúâi ta giaãi thñch giêëc mú cuãa nhûäng ngûúâi bõ bïånh thêìn kinh àûúåc àem àiïìu trõ theo phûúng phaáp phên têm hoåc. Nhûäng giêëc mú naây laâ nhûäng taâi liïåu rêët töët vaâ khöng hïì keám giaá trõ so vúái giêëc mú cuãa nhûäng ngûúâi khoãe maånh bònh thûúâng, nhûng vò bêån chûäa bïånh nïn nhiïìu khi chuáng ta bõ boá buöåc phaãi theo phûúng phaáp àiïìu trõ maâ boã qua rêët nhiïìu giêëc mú khaác. Coá nhiïìu giêëc mú xaãy ra trong luác àiïìu trõ khöng thïí àem giaãi thñch hoaân haão àûúåc. Vò chuáng xuêët hiïån trong toaân thïí nhûäng vêåt liïåu vïì tinh thêìn maâ chuáng ta chûa hiïíu, chuáng ta chó hiïíu àûúåc möåt khi viïåc chûäa chaåy àaä xong xuöi. Àûa nhûäng giêëc mú àoá ra tûác laâ àûa ra hïët nhûäng bñ mêåt cuãa möåt ngûúâi bïånh, àiïìu naây khöng húåp yá muöën cuãa chuáng ta vò chuáng ta muöën khaão saát giêëc mú laâ chó cöët àïí sûãa soaån trong viïåc trõ bïånh thêìn kinh. Noái àïën àêy chùæc caác baån khöng muöën xeát nhûäng giêëc mú bïånh hoaån naây nûäa maâ muöën xeát àïën giêëc mú cuãa caác baån hay giêëc http://ebooks.vdcmedia.com
  11. Sigmund Freud 26 mú cuãa nhûäng ngûúâi bònh thûúâng. Nhûng àiïìu àoá khöng laâm àûúåc vò nöåi dung phûác taåp cuãa chuáng. Chuáng ta khöng thïí tûå thuá vúái chuáng ta hay thuá vúái ngûúâi khaác, hay laâm cho hoå thuá vúái chuáng ta vúái möåt têëm loâng thaânh thûåc maâ mön phên têm hoåc àoâi hoãi búãi vò nhûäng giêëc mú àoá seä àûa ra aánh saáng nhûäng àiïìu bñ êín cuãa chñnh àúâi mònh. Ngoaâi sûå khoá khùn vïì viïåc thu thêåp taâi liïåu coân coá möåt sûå khoá khùn khaác. Giêëc mú àöëi vúái chñnh ngûúâi nùçm mú àaä laâ möåt sûå kyâ laå röìi, têët nhiïn àöëi vúái nhûäng ngûúâi khöng biïët gò vïì ngûúâi nùçm mú. Noá phaãi coá veã kyâ laå hún nûäa chûá. Vùn chûúng cuãa chuáng ta khöng hïì thiïëu nhûäng giêëc mú àaä àûúåc giaãi thñch hoaân haão vaâ àêìy àuã. Chñnh töi cuäng àaä cho in möåt söë phên tñch trong khi trõ liïåu. Thñ duå töët àeåp nhêët vïì sûå giaãi thñch phaãi laâ sûå phaát triïín cuãa Otto Rank. Àoá laâ hai giêëc mú cuãa möåt ngûúâi con gaái coá dñnh daáng. Trònh baây vïì nöåi dung cuãa hai giêëc mú àoá chó cêìn coá hai trang nhûng khi giaãi thñch laåi cêìn túái 76 trang. Muöën laâm cöng viïåc àoá cho caác baån xem, töi phaãi cêìn túái 6 thaáng. Khi bùæt tay vaâo viïåc giaãi thñch möåt giêëc mú húi daâi, bõ biïën daång nhiïìu hay ñt, chuáng ta phaãi laâm nhiïìu viïåc àïën nöîi seä mêët rêët nhiïìu cöng trònh maâ ruát cuåc chùèng laâm ai haâi loâng caã. Vò thïë töi yïu cêìu nïn taåm bùçng loâng vúái nhûäng maãnh nhoã cuãa caác giêëc mú nhûäng ngûúâi bõ bïånh thêìn kinh, chuáng ta seä coá thïí khaão saát tûâng yïëu töë möåt. Dïî chûáng minh nhêët laâ nhûäng kyá hiïåu tûúång trûng cuãa giêëc mú vaâ möåt vaâi àùåc àiïím cuãa sûå biïíu diïîn thuåt luâi cuãa giêëc mú. Vúái möîi giêëc mú àûúåc phên tñch, töi seä cho caác baån roä nhûäng lyá do naâo àaä laâm cho töi àûa chuáng ra. 1. Àêy laâ möåt giêëc mú chó göìm coá hai hònh aãnh vùæn tùæt. Duâ höm àoá laâ thûá baãy öng baác ngûúâi nùçm mú vêîn huát thuöëc laá. Möåt ngûúâi àaân baâ hön vaâ vuöët ve anh nhû con. Vïì hònh aãnh thûá nhêët: ngûúâi nùçm mú cho ta biïët anh ta laâ Do Thaái vaâ baác anh ta cuäng laâ Do Thaái, möåt con ngûúâi ngoan àaåo khöng bao giúâ phaåm töåi nùång àïën nöîi huát thuöëc laá trong ngaây thûá baãy. Vïì hònh aãnh thûá hai, anh ta chó nghô àïën maá anh. Giûäa hai hònh aãnh naây têët nhiïn phaãi coá liïn quan gò. Nhûng laâ liïn quan naâo? Vò öng baác khöng thïí naâo huát thuöëc laá trong ngaây thûá baãy àûúåc, chuáng ta chó coá thïí cho rùçng giûäa hai hònh aãnh àoá coá möåt sûå liïn laåc vïì thúâi gian. “Nïëu baác töi huát thuöëc trong ngaây thûá baãy thò töi múái àïí cho maá töi hön töi vaâ vuöët ve laâ àiïìu khöng thïí coá àûúåc cuäng nhû viïåc huát thuöëc laá trong ngaây thûá baãy àöëi vúái ngûúâi Do Thaái ngoan àaåo. Chùæc caác baån coân nhúá laâ töi àaä noái rùçng trong khi xêy dûång giêëc mú, têët caã nhûäng sûå liïn laåc giûäa nhûäng yá tûúãng àoá http://ebooks.vdcmedia.com
  12. Phên têm hoåc nhêåp mön 27 àïìu bõ tiïu huãy, vaâ nhûäng yá tûúãng naây chó coân xuêët hiïån dûúái hònh thûác cuãa nhûäng vêåt liïåu nguyïn chêët, cöng viïåc cuãa sûå giaãi thñch chñnh laâ taåo lêåp laåi nhûäng dêy liïn laåc àoá. 2. Sau khi cho xuêët baãn nhûäng cuöën saách vïì giêëc mú, töi gêìn nhû àaä trúã thaânh möåt nhaâ chuyïn mön vïì giêëc mú, àûúåc nhiïìu ngûúâi viïët thû àïën hoãi vaâ kïí chuyïìn giêëc mú cho nghe, àïí hoãi yá kiïën. Töi xin caãm taå nhûäng ai àaä hiïën cho töi nhûäng vêåt liïåu àuã duâng trong cöng viïåc giaãi thñch hay tûå yá àïì nghõ giaãi thñch cho töi nghe. Àêy laâ möåt giêëc mú do möåt sinh viïn úã Munich cung cêëp nùm 1910. Töi àún cûã giêëc mú naây àïí chûáng minh rùçng möåt giêëc mú khoá hiïíu nïëu ngûúâi nùçm mú khöng chõu cho biïët nhûäng àiïìu cêìn biïët. Töi cuäng cêìn noái laâ caác baån seä lêìm to nïëu cho rùçng sûå giaãi thñch giêëc mú trong àoá tñnh caách tûúng trûng àûúåc nhêën maånh laâ caách giaãi thñch lyá tûúãng vaâ cho caách giaãi thñch bùçng nhûäng sûå lêìm tûúãng giûäa caác yá xuêët hiïån bêët thûúâng trong giêëc mú laâ khöng quan troång. 13 thaáng 7 nùm 1910. Vaâo möåt saáng töi nùçm mú nhû sau: Töi àang ài xe àaåp trong thaânh phöë thò coá möåt con choá àen chaåy theo xe vaâ cùæn vaâo goát chên. Töi ài möåt quaäng nûäa röìi xuöëng xe, ngöìi trïn möåt bêåc thïìm röìi tòm caách chöëng laåi con choá trong luác noá vêîn suãa (töi khöng bõ khoá chõu vò choá cùæn vaâ vò caái caãnh sau àêy). Ngay trûúác mùåt töi coá hai baâ ùn mùåc rêët lõch sûå nhòn töi chïë nhaåo. Àuáng luác àoá töi tónh dêåy vaâ thêëy giêëc mú thûåc sûå roä raâng. Nhûäng kyá hiïåu tûúång trûng trong trûúâng húåp naây chùèng giuáp àûúåc gò. Nhûng ngûúâi nùçm mú cho ta biïët: töi yïu möåt cö gaái gùåp ngoaâi phöë nhûng chûa coá dõp àïí töi laâm quen vúái cö ta. Laâm quen àûúåc vúái cö ta thò töi seä thñch ghï lùæm vò riïng töi rêët thñch giöëng vêåt vaâ coá caãm tûúãng rùçng cö ta cuäng thñch. Anh thïm rùçng nhiïìu lêìn anh ta can thiïåp khöng cho choá cùæn nhau ngoaâi phöë vaâ àiïìu àoá thûúâng laâm cho nhiïìu ngûúâi ài àûúâng ngaåc nhiïn. Cö gaái luön luön ài ngoaâi phöë vúái möåt con choá. Coá àiïìu laâ trong giêëc mú roä raâng chuáng ta khöng thêëy coá ngûúâi con gaái maâ chó coá con choá thöi. Coá thïí laâ hai baâ àûáng tuöíi coá veã chïë nhaåo anh chaâng àûúåc goåi ra àïí thay thïë ngûúâi con gaái. Nhûäng àiïìu anh ta cho biïët sau àoá khöng àuã àïí giaãi thñch. Viïåc anh chaâng ài xe àaåp trong giêëc mú coá thïí cùæt nghôa àûúåc lêìn naâo gùåp ngûúâi yïu anh ta cuäng ài xe àaåp. 3. Khi möåt ngûúâi mêët ài möåt ngûúâi thên, ngûúâi ta thûúâng nùçm mú thêëy xuêët hiïån nhûäng hònh aãnh lêîn löån vïì sûå tin chùæc laâ ngûúâi thên àaä chïët song vúái loâng mong muöën ngûúâi àoá söëng laåi. Coá http://ebooks.vdcmedia.com
  13. Sigmund Freud 28 luác ngûúâi chïët, duâ àaä chïët vêîn tiïëp tuåc söëng vò khöng biïët rùçng mònh chïët, nïëu biïët thò chùæc seä chïët: coá luác anh ta nûãa chïët, nûãa söëng, hai traång thaái naây àûúåc phên biïåt bùçng nhûäng dêëu hiïåu àùåc biïåt. Chuáng ta seä lêìm to nïëu cho laâ nhûäng giêëc mú naây vö lyá; trong giêëc mú cuäng nhû trong tiïíu thuyïët con ngûúâi söëng laåi khöng phaãi laâ chuyïån àùåc biïåt vaâ vö lyá. Nhûäng giêëc mú naây coá thïí giaãi thñch dïî daâng àûúåc vaâ loâng ham muöën ngûúâi chïët söëng laåi àûúåc diïîn taã bùçng nhûäng phûúng tiïån thûåc kyâ laå. Töi phên tñch cho caác baån xem möåt giêëc mú loaåi naây, möåt giêëc mú coá veã kyâ khöi, vö lyá nhûng sau khi phên tñch xong ta múái thêëy coá nhûäng chi tiïët maâ nhûäng àiïìu àaä hoåc tûâ trûúác coá thïí giuáp ta àoaán trûúác ra àûúåc. Àoá laâ giêëc mú cuãa möåt ngûúâi mêët cha tûâ nhiïìu nùm. Ngûúâi cha àaä chïët nhûng àûúåc àaâo lïn vaâ tröng khöng àûúåc tûúi lùæm. Öng ta söëng laåi tûâ khi àûúåc àaâo lïn, vaâ ngûúâi nùçm mú duâ duâng àuã moåi caách àïí cho öng ta khöng biïët rùçng mònh söëng. (Àïën àêy giêëc mú chuyïín qua chuyïån khaác khöng liïn can gò àïën sûå viïåc trïn). Ngûúâi cha àaä chïët: Àiïìu àoá chuáng ta biïët, viïåc öng ta àûúåc àaâo lïn khöng àuáng vúái sûå thûåc, cuäng khöng àuáng vúái nhûäng àiïìu diïîn ra sau àoá trong giêëc mú. Nhûng ngûúâi nùçm mú kïí laâ luác àûa àaám ma vïì anh ta bõ àau rùng. Anh ta muöën chûäa àau rùng theo lïî nghi cuãa giaáo höåi Do Thaái: “Khi naâo anh ta bõ àau rùng, anh cûá viïåc ài nhöí ài”. Anh ta liïìn àïën phoâng rùng. Nhûng nha sô baão rùng chûa cêìn nhöí. “Töi cho thuöëc vaâo chöî àau, mai öng trúã laåi töi seä nhöí sau”. Ngûúâi nùçm mú cho rùçng chñnh sûå nhöí rùng àoá laâ sûå àaâo maã ngûúâi cha lïn. Ngûúâi nùçm mú coá lyá khöng? Khöng hoaân toaân àuáng, vò khöng phaãi caái rùng seä bõ nhöí nhûng laâ phêìn rùng bõ chïët. Nhûng àiïìu khöng chñnh xaác naây xaãy ra luön luön trong giêëc mú. Ngûúâi nùçm mú àaä laâ möåt sûå cö àoång coi viïåc ngûúâi cha chïët cuäng giöëng nhû caái rùng bõ chïët nhûng vêîn coân giûä àûúåc. Vêåy khöng coá gò àaáng ngaåc nhiïn nïëu trong giêëc mú coá àiïìu vö lyá vò laâm sao aáp duång vaâo ngûúâi cha nhûäng àiïìu aáp duång cho caái rùng àûúåc. Vêåy àiïím chung giûäa caái rùng vaâ ngûúâi cha nùçm núi naâo? Vò chñnh àiïím chung naây chñnh laâ sûå cö àoång trong giêëc mú roä raâng. http://ebooks.vdcmedia.com
  14. Phên têm hoåc nhêåp mön 29 Giûäa ngûúâi cha vaâ caái rùng phaãi coá möåt liïn quan gò vò ngûúâi nùçm mú noái rùçng möîi khi nùçm mú thêëy gaäy rùng laâ coá möåt ngûúâi thên bõ chïët. Àiïìu mï tñn naây khöng àuáng. Vò thïë nïn chuáng ta lêëy laâm laå khi thêëy sûå mï tñn naây coá mùåt trong moåi maãnh nhoã cuãa nöåi dung giêëc mú. Duâ khöng yïu cêìu, ngûúâi nùçm mú cuäng noái cho ta nghe cêu chuyïån vïì bïånh têåt vaâ caái chïët cuãa ngûúâi cha, vïì thaái àöå cuãa mònh àöëi vúái cha. Ngûúâi cha bõ bïånh rêët lêu, tiïu töën nhiïìu tiïìn, mêët nhiïìu cöng sùn soác. Nhûng ngûúâi con khöng hïì phaân naân, khöng hïì toã ra söët ruöåt hay mong muöën nhûäng sûå chêëm dûát. Anh ta khoe laâ rêët coá hiïëu, loâng hiïëu cuãa ngûúâi Do Thaái vaâ bao giúâ cuäng tin theo luêåt Do Thaái. Caác baån coá nhêån thêëy coá sûå mêu thuêîn giûäa nhûäng yá tûúãng gùæn liïìn vaâo giêëc mú khöng? Giûäa ngûúâi cha vaâ caái rùng coá sûå àöìng nhêët. Àöëi vúái caái rùng anh chaâng muöën tuên theo luêåt Do Thaái àem nhöí ngay khi bõ àau vaâ khoá chõu. Àöëi vúái cha thò anh ta cuäng laåi tuên theo luêåt Do Thaái daåy anh ta khöng àûúåc phaân naân vïì söë tiïìn àem tiïu trong sûå chûäa chaåy vaâ vïì nhûäng àiïìu khoá chõu gêy ra, phaãi kiïn nhêîn chõu àau khöí vaâ khöng àûúåc thuâ gheát àöëi tûúång gêy ra nhûäng àiïìu khoá chõu. Sûå giöëng nhau giûäa hai àöëi tûúång laâ caái rùng vaâ ngûúâi cha àaáng leä seä hoaân toaân nïëu anh ta àöëi vúái cha cuäng coá nhûäng yá nghô nhû àöëi vúái caái rùng nghôa laâ àem nhöí ngay, mong muöën cho cha chïët àïí chêëm dûát nhûäng àiïìu àau khöí, chêëm dûát cuöåc söëng vö ñch vaâ töën tiïìn àoá ài. Töi tin chùæc rùçng àoá múái chñnh laâ tònh caãm thûåc cuãa anh chaâng naây àöëi vúái ngûúâi cha vaâ nhûäng lúâi hiïëu thaão êìm ô cuãa anh chó coá muåc àñch laâm anh quïn nhûäng kyã niïåm àoá thöi. Trong nhûäng tònh traång àoá, thûúâng thûúâng ngûúâi ta muöën cho cha chïët nhûng loâng mong muöën naây àeo caái mùåt naå hiïëu thaão: caái chïët nïëu coá àïën cuäng chó laâm cha thöi àau khöí thöi. Caác baån cuäng nïn nhêån ra rùçng úã àêy chuáng ta àaä vûúåt quaá giúái haån cuãa nhûäng yá tûúãng tiïìm taâng. Sûå can thiïåp cuãa nhûäng yá tûúãng naây chó coá tñnh caách vö thûác trong thúâi gian ngùæn, trong thúâi gian giêëc mú thaânh hònh thöi; nhûng nhûäng tònh caãm chöëng àöëi ngûúâi cha coá leä àaä coá tûâ lêu trong tònh traång vö thûác, coá thïí laâ tûâ ngaây coân nhoã, nhûng chó xuêët hiïån trong yá thûác möåt caách ruåt reâ tûâ khi ngûúâi cha bõ bïånh. Chuáng ta cuäng coá thïí noái chùæc chùæn nhû thïë àöëi vúái yá tûúãng tiïìm taâng àang giuáp vaâo sûå thaânh lêåp nöåi dung giêëc mú. Trong giêëc mú khöng coá möåt dêëu hiïåu naâo vïì sûå chöëng àöëi ngûúâi cha. Nhûng nïëu http://ebooks.vdcmedia.com
  15. Sigmund Freud 30 ài tòm nguöìn göëc cuãa sûå chöëng àöëi àoá bùçng caách quay trúã laåi thúâi thú êëu, chuáng ta seä thêëy sûå chöëng àöëi àoá bùæt nguöìn tûâ loâng súå haäi ngûúâi cha, loâng súå haäi naây kòm haäm loâng ham muöën tònh duåc cuãa àûáa beá, röìi vêîn tiïëp tuåc cêëm àoaán ngay trong tuöíi dêåy thò nhên danh nhûäng lyá do vïì xaä höåi. Àiïìu naây àuáng trong thaái àöå cuãa ngûúâi nùçm mú àöëi vúái cha: loâng yïu cha bõ giaãm rêët nhiïìu búãi loâng kñnh troång vaâ súå haäi bùæt nguöìn úã sûå kòm haäm nhûäng hoaåt àöång tònh duåc cuãa ngûúâi cha àöëi vúái ngûúâi con. Nhûäng chi tiïët khaác trong giêëc mú roä raâng coá thïí àûúåc cùæt nghôa bùçng sûå thuã dêm. Cêu: ngûúâi cha coá veã khöng àûúåc tûúi; coá thïí aám chó nhûäng lúâi noái cuãa nha sô rùçng mêët ài möåt caái rùng khöng phaãi laâ àiïìu laâm cho ngûúâi ta thñch thuá. Nhûng cuäng coá thïí diïîn taã veã mùåt khöng àûúåc tûúi cuãa anh chaâng treã tuöíi bõ kòm haäm trong tònh duåc trong tuöíi dêåy thò. Ngûúâi nùçm mú thúã phaâo khi coá thïí gaán caái veã mùåt khöng àûúåc tûúi cuãa mònh cho ngûúâi cha vaâ sûå viïåc naây xaãy ra nhên danh möåt haânh àöång àaão ngûúåc cuãa cöng viïåc xêy dûång giêëc mú àaä noái úã trïn. “Ngûúâi cha vêîn tiïëp tuåc söëng”: cêu naây coá thïí vûâa laâ loâng mong ûúác cuãa ngûúâi con vûâa coá thïí laâ lúâi hûáa cuãa nha sô rùçng caái rùng coá thïí khöng bõ nhöí. Nhûng àïì nghõ “Ngûúâi nùçm mú duâng àuã moåi caách cho ngûúâi cha khöng biïët rùçng mònh söëng” coá tñnh caách hïët sûác tïë nhõ vò cêu àoá coá muåc àñch cho chuáng ta biïët laâ ngûúâi cha àaä chïët. Nhûng àiïìu kïët luêån coá yá nghôa nhêët laâ do sûå thuã dêm vò thûåc laâ dïî hiïíu khi ngûúâi nùçm mú muöën dêëu khöng cho cha biïët vïì àúâi söëng tònh duåc cuãa mònh. Caác baån nïn nhúá rùçng chuáng ta àaä nhiïìu lêìn duâng sûå thuã dêm vaâ nhûäng hònh phaåt do sûå thuã dêm gêy nïn àïí cùæt nghôa nhûäng giêëc mú trong àoá coá sûå àau rùng xuêët hiïån. Bêy giúâ thò hùèn caác baån àaä thêëy möåt giêëc mú khoá hiïíu nhû thïë àaä àûúåc thaânh hònh trong trûúâng húåp naâo. Coá nhiïìu phûúng saách àaä àûúåc àem duâng: sûå cö àoång kyâ laå, giaã taåo, di chuyïín têët caã yá tûúãng ra khoãi giêëc mú tiïìm taâng, taåo ra nhûäng sûå viïåc duâng àïí thay thïë sêu xa nhêët, cuä kyä nhêët trong thúâi gian giûäa nhûäng yá tûúãng àoá. 4. Chuáng ta àaä coá dõp noái àïën nhûäng giêëc mú têìm thûúâng, khöng coá gò vö lyá vaâ kyâ laå hïët, nhûng àöëi vúái caác giêëc mú àoá ngûúâi ta àaä àùåt cêu hoãi: Taåi sao ngûúâi ta laåi mú nhûäng sûå têìm thûúâng, vö nghôa lyá nhû thïë? Töi kïí cho caác baån nghe nhûäng giêëc mú loaåi naây: ba giêëc mú cuãa ngûúâi con gaái trong möåt àïm. http://ebooks.vdcmedia.com
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2