Đề bài: Phân tích bài thơ Chạy giặc của Nguyễn Đình Chiểu để làm sáng tỏ ý kiến: <br />
Sáng tác của ông sống dậy và hướng tới chúng ta những bài ca yêu nước<br />
Dàn ý chi tiết<br />
1/ Mở bài<br />
Giới thiệu tác phẩm: “Chạy giặc” là bài thơ tiêu biểu của Nguyễn Đình Chiểu viết về sự <br />
kiện thực dân Pháp nổ súng xâm lược Gia Định năm 1959.<br />
2/ Thân bài<br />
– Mở đầu bài thơ, Nguyễn Đình Chiểu đã miêu tả không khí hoảng loạn, nhốn nháo tột <br />
độ khi tiếng súng giặc vang lên, báo hiệu bắt đầu cuộc xâm lược.<br />
+ Khung cảnh họp chợ vốn ồn ào, nhộn nhịp và tập trung nhiều người mua, kẻ bán nhưng <br />
tiếng súng rền trời đã làm cho khung cảnh quen thuộc ấy trở nên hỗn loạn, bất ổn.<br />
+ ‘Một bàn cờ thế” thực chất là hình ảnh ẩn dụ của thời cuộc với sự giằng co, tranh đấu <br />
giữa hai bên triều đình và thực dân Pháp.<br />
+ “Phút sa tay” gợi liên tưởng đến sự thất thủ của quân đội triều đình trước sức mạnh và <br />
sự tàn bạo của kẻ thù.<br />
– Trong hai câu thực, nhà thơ đã đảo động từ “bỏ nhà”, “mất ổ” lên đầu câu để nhấn <br />
mạnh đến không khí dữ dội cùng tâm trạng hoảng hốt, sợ hãi cùng tình cảnh đáng thương <br />
của con người khi thực dân Pháp tràn tới.<br />
– Ở hai câu luận, ý thơ được mở rộng và phát triển, nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã mạnh <br />
mẽ lên án tội ác của giặc. Không khí yên bình của nhân dân bỗng chốc bị đảo lộn.<br />
+ Bến Nghé và Đồng Nai là những vùng đất rộng lớn và trù phú, là những địa điểm buôn <br />
bán sầm uất nhộn nhịp nhưng trước ngòi súng của kẻ thù những địa danh ấy cũng trở nên <br />
tiêu điều, xơ xác.<br />
– Hai câu thơ kết đã thể hiện được những trăn trở, suy tư của Nguyễn Đình Chiểu về <br />
một con đường tươi sáng cho đất nước, đồng thời bộc lộ được tấm lòng yêu thương vô <br />
hạn đối với những người dân đen đang quằn quại trong bom đạn.<br />
3/ Kết luận: Chạy giặc là bài ca yêu nước xuất sắc không chỉ tái hiện được một giai <br />
đoạn dữ dội của đất nước mà còn thể hiện được tình yêu mãnh liệt của nhà thơ Nguyễn <br />
Đình Chiểu đối với thế nước loạn lạc, đau thương.<br />
Bài tham khảo<br />
Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ tiêu biểu cho dòng văn học yêu nước cuối thế kỉ XIX, một <br />
con người luôn giữ “khí tiết của người chí sĩ yêu nước”. Những áng thơ văn của ông <br />
thường hướng đến tố cáo tội ác của thực dân Pháp, tái hiện chân thực tình cảnh của nhân <br />
dân. “Chạy giặc” là bài thơ tiêu biểu của Nguyễn Đình Chiểu viết về sự kiện thực dân <br />
Pháp nổ súng xâm lược Gia Định năm 1959.<br />
Chạy giặc là bài ca yêu nước được Nguyễn Đình Chiểu sáng tác năm 1959 khi Pháp nổ <br />
súng tấn công thành Gia Định, bài thơ đã ghi lại sự kiện bi thảm này đồng thời thể hiện <br />
thái độ xót xa, đau đớn của nhà thơ trước tình cảnh của đất nước.<br />
Mở đầu bài thơ, Nguyễn Đình Chiểu đã miêu tả không khí hoảng loạn, nhốn nháo tột độ <br />
khi tiếng súng giặc vang lên, báo hiệu bắt đầu cuộc xâm lược:<br />
“Tan chợ vừa nghe tiếng súng Tây<br />
Một bàn cờ thế phút sa tay”<br />
Sáng tác của ông sống dậy và hướng tới chúng ta những bài ca yêu nước<br />
Hai câu đề đã tái hiện đầy chân thực thời cuộc và thế nước bất ổn, loạn lạc trước cuộc <br />
xâm lăng của kẻ thù. Khung cảnh họp chợ vốn ồn ào, nhộn nhịp và tập trung nhiều người <br />
mua, kẻ bán nhưng tiếng súng rền trời đã làm cho khung cảnh quen thuộc ấy trở nên hỗn <br />
loạn, bất ổn. ‘Một bàn cờ thế” thực chất là hình ảnh ẩn dụ của thời cuộc với sự giằng <br />
co, tranh đấu giữa hai bên triều đình và thực dân Pháp. “Phút sa tay” gợi liên tưởng đến sự <br />
thất thủ của quân đội triều đình trước sức mạnh và sự tàn bạo của kẻ thù.<br />
Hai câu thơ đầu không chỉ gợi ra tình cảnh hỗn loạn của nhân dân trước cuộc chiến mới <br />
đồng thời gợi nhắc về một sự kiện lịch sử kinh hoàng khi đất nước bị thực dân Pháp <br />
chiếm đóng, mở đầu cho quá trình cai trị, đặt ách đô hộ.<br />
“Bỏ nhà lũ trẻ lơ xơ chạy<br />
Mất ổ, đàn chim dáo dác bay”<br />
Trong hai câu thực, nhà thơ đã đảo động từ “bỏ nhà”, “mất ổ” lên đầu câu để nhấn mạnh <br />
đến không khí dữ dội cùng tâm trạng hoảng hốt, sợ hãi cùng tình cảnh đáng thương của <br />
con người khi thực dân Pháp tràn tới. Không phải ngẫu nhiên mà nhà thơ lựa chọn hình <br />
ảnh trẻ con lạc đường, chim vỡ tổ, đó là những hình ảnh chọn lọc nhằm gợi tả sự hoảng <br />
loạn đến tột độ đồng thời lên án mạnh mẽ đối với tội ác của kẻ thù.<br />
“Bến Nghé của tiền tan bọt nước<br />
Đồng Nai tranh ngói nhuốm màu mây”<br />
Ở hai câu luận, ý thơ được mở rộng và phát triển, nhà thơ NGuyễn Đình Chiểu đã mạnh <br />
mẽ lên án tội ác của giặc. Không khí yên bình của nhân dân bỗng chốc bị đảo lộn, những <br />
địa danh cũng trở nên tiêu điều, xơ xác trước tội ác của quân giặc. Bến Nghé và Đồng Nai <br />
là những vùng đất rộng lớn và trù phú, là những địa điểm buôn bán sầm uất nhộn nhịp <br />
nhưng trước ngòi súng của kẻ thù những địa danh ấy cũng trở nên tiêu điều, xơ xác. Thực <br />
dân Pháp không chỉ xâm chiếm một cách vô lý mà còn cướp bóc tài sản, tiền của mà còn <br />
phá sạch làng nước, quê hương.<br />
Không khí đau thương, loạn lạc của nhân dân đã nhuốm màu ảm đạm, tang tóc “nhuốm <br />
màu mây”, sự tiêu điều của cảnh vật cùng nỗi đau thương, tang tóc của con người làm <br />
cho khung cảnh đặc quánh lại với những ám ảnh dữ dội.<br />
“Hỏi trang dẹp loạn rày đâu vắng<br />
Nỡ để dân đen mắc nạn này”<br />
“Trang dẹp loạn” ở đây là những người anh hùng chiến trận, người có đủ tài năng và sức <br />
mạnh để cứu nước, cứu dân thoát khỏi thảm cảnh mất nước. Hai câu thơ kết đã thể hiện <br />
được những trăn trở, suy tư của Nguyễn Đình Chiểu về một con đường tươi sáng cho đất <br />
nước, đồng thời bộc lộ được tấm lòng yêu thương vô hạn đối với những người dân đen <br />
đang quằn quại trong bom đạn.<br />
Chạy giặc là bài ca yêu nước xuất sắc không chỉ tái hiện được một giai đoạn dữ dội của <br />
đất nước mà còn thể hiện được tình yêu mãnh liệt của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đối <br />
với thế nước loạn lạc, đau thương.<br />
<br />