zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Kỹ Thuật - Công Nghệ

» Kiến trúc - Xây dựng

Phân tích chi phí - lợi ích với vai trò hỗ trợ việc ra quyết định đầu tư các dự án

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

Báo xấu

22
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Phân tích chi phí - lợi ích với vai trò hỗ trợ việc ra quyết định đầu tư các dự án trình bày tổng quan về phương pháp phân tích chi phí – lợi ích; CBA và việc hỗ trợ các quyết định đầu tư - phương pháp CBA trong đánh giá dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông ở Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phân tích chi phí - lợi ích với vai trò hỗ trợ việc ra quyết định đầu tư các dự án

Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2020. ISBN: 978-604-82-3869-8 PHÂN TÍCH CHI PHÍ - LỢI ÍCH VỚI VAI TRÒ HỖ TRỢ VIỆC RA QUYẾT ĐỊNH ĐẦU TƯ CÁC DỰ ÁN Trịnh Đình Toán1, Đào Văn Đông2, Trương Thị Mỹ Thanh3 1 Khoa Công trình, Trường Đại học Thủy lợi, email: trinhdinhtoan@tlu.edu.vn 2,3 Trường Đại học Công Nghệ Giao thông Vận tải 1. TỔNG QUAN VỀ PHƯƠNG PHÁP  Các chi phí ước tính trong CBA là chi PHÂN TÍCH CHI PHÍ – LỢI ÍCH phí cơ hội - là chi phí do đã từ bỏ lựa Việc ra quyết định chấp thuận đầu tư các chọn phương án thay thế tốt nhất. dự án là một vấn đề tối quan trọng. Do đó  CBA xem xét sự khác biệt giữa một kịch việc đánh giá dự án (ĐGDA) giúp người ra bản “có” dự án với một kịch bản cơ sở quyết định lựa chọn dự án phù hợp để đầu tư “không có” dự án. luôn thu hút sự quan tâm của các nhà quản  CBA sử dụng cách tiếp cận kinh tế vi lý và các nhà kinh tế học. Đánh giá hiệu quả mô khi nghiên cứu về hành vi kinh tế kinh tế - xã hội theo phương pháp phân tích của các chủ thể liên quan đến dự án và chi phí - lợi ích (CBA) là một cách tiếp cận phân tích cơ chế thị trường. có hệ thống nhằm đạt được mục đích này.  Quan điểm dài hạn: thời gian phân tích Dưới góc độ hiệu quả kinh tế - xã hội CBA dự án thường là dài hạn, có thể lấy theo phân tích, đánh giá chi phí và lợi ích của dự tuổi thọ kỹ thuật hoặc kinh tế của dự án, án đối với cộng đồng nói chung trên các từ 10 đến 30 năm tùy thuộc lĩnh vực. khía cạnh kinh tế, xã hội, môi trường cùng Ưu điểm của phương pháp CBA: CBA là các ý nghĩa thúc đẩy sự phát triển của toàn một phương pháp đánh giá có cơ sở lý luận. xã hội. CBA dựa trên ý tưởng đơn giản và rõ CBA rất linh hoạt và về nguyên tắc có thể ràng: chỉ nên thực hiện dự án khi lợi ích của xem xét tất cả các chi phí và lợi ích, bao gồm nó vượt quá chi phí. cá nhân và xã hội, trực tiếp và gián tiếp. Trong phân tích CBA, tất cả các chi phí và CBA có tầm nhìn dài hạn và cung cấp một lợi ích có liên quan, bao gồm các khoản mục cách tiếp cận có cấu trúc và hệ thống nhằm trực tiếp và gián tiếp, về nguyên tắc đều được tính đến. Chi phí và lợi ích trong CBA rà soát phạm vi hiệu quả và các tác động của được thể hiện dưới dạng tiền tệ và được điều một dự án. chỉnh theo giá trị thời gian của dòng tiền, Hạn chế của phương pháp CBA: về mặt lý được chiết khấu về cùng một thời điểm, luận, CBA thường dựa trên một số giả định thường là năm đầu tiên khi bắt đầu triển khai chủ quan liên quan đến các biến phi kinh tế, dự án. Các chỉ tiêu như giá trị hiện tại thuần, nhưng tính xác thực của các giả định này tỷ số chi phí/ lợi ích hay suất hoàn vốn nội thường không được chứng minh. CBA là một tại thường được áp dụng để đánh giá hiệu quá trình kỹ thuật, do vậy thường tồn tại các quả tài chính và hiệu quả kinh tế theo lỗi kỹ thuật liên quan đến độ tin cậy của dự phương pháp CBA. báo, độ chính xác của các phép đo, sự trùng Một số đặc điểm cơ bản của CBA [1]: lặp hay các lỗi thao tác. Vì vậy trong mọi  Tính toán các chỉ số hiệu quả kinh tế trường hợp cần có sự phán xét và rà soát kỹ bằng tiền. lưỡng dựa trên nền tảng kỹ thuật. 132
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2020. ISBN: 978-604-82-3869-8 2. CBA VÀ VIỆC HỖ TRỢ CÁC QUYẾT định đầu tư cần nhiều lý do khác ngoài ĐỊNH ĐẦU TƯ CBA để đưa ra một quyết định có động cơ chính trị. CBA được thực hiện ở giai đoạn thẩm định, đánh giá chi tiết trước khi ra quyết định Nghiên cứu trường hợp: Trong những năm phê duyệt dự án. Mặc dù tồn tại các phương đầu thế kỷ 21, thành phố Munich của Đức [2] thức đánh giá phối hợp khác như Phân tích đã đạt được mức tăng trưởng kinh tế cao. Kế đa chỉ tiêu (MCA), Phân tích hiệu quả chi hoạch phát triển GTVT Munich (TDP) được phí (CEA), và Phân tích tác động kinh tế đề xuất với ba Kịch bản (KB) phát triển: KB 1 (EIA) [1], CBA là một phương pháp đánh giá định hướng phát triển giao thông cá nhân; KB chính thức, có tính khoa học dựa trên logic rõ 2 khuyến khích cải thiện giao thông công ràng và hệ thống. Các cách tiếp cận còn lại cộng (GTCC); KB 3 khuyến khích phát triển thường bổ sung cho CBA hoặc chỉ thay thế tính cơ động tích cực của giao thông phi cơ với các lý do đặc biệt khi việc áp dụng CBA giới. Theo thông lệ kết quả phân tích CBA là không khả thi hay không thực tế. CBA phải đảm bảo tỷ số lợi ích/chi phí (BCR) lớn cung cấp những đóng góp có giá trị cho phép hơn 1 mới được chấp thuận. Nếu chỉ đơn đánh giá hiệu quả kinh tế, giảm thiểu rủi ro, thuần dựa trên kết quả BCR thì KB 1 sẽ được các cơ hội thúc đẩy đối thoại mang tính xây lựa chọn vì kịch bản này gắn liền với việc xây dựng và chỉ ra các vấn đề quan trọng nhằm dựng mới nhiều cơ sở hạ tầng GTVT đường hỗ trợ quá trình tạo lập quyết định. Tuy nhiên bộ và có BCR cao hơn hẳn các KB phát triển CBA không phải là công cụ duy nhất hỗ trợ GTVT bền vững (KB 2 và KB 3). Với KB 2: việc ra quyết định đầu tư, vì những lý do sau: vì thành phố đã có một mạng lưới GTCC phát  Việc ra quyết định đầu tư dự án cần triển tốt, các lợi ích bổ sung của việc nâng cấp nhiều hoạt động hơn ngoài việc đánh giá hay mở rộng mạng lưới GTCC là không đáng đơn thuần. Các quy trình ra quyết định kể, do vậy không thể kỳ vọng rằng các dự án đầu tư thường rất phức tạp, bao gồm loại này đáp ứng được yêu cầu BCR > 1 của nhiều hoạt động như xây dựng mục tiêu, thẩm định tiêu chuẩn theo CBA. Trong hoạch định chính sách, đề xuất giải “Chương trình phát triển giao thông đô thị pháp, v.v, là những nội dung quan trọng, bền vững” của thành phố, đôi khi các đánh giá nhưng CBA không hỗ trợ được nhiều dựa trên các tác động định tính lại hình thành trong các hoạt động này. CBA lượng hóa cơ sở chủ đạo trong việc ra các quyết định đầu các lợi ích bằng tiền, nhưng trên thực tế tư. Cuối cùng thành phố quyết định xử lý vấn đôi khi các vấn đề xã hội, môi trường lại đề về ngưỡng BCR của đề án, một hiện tượng đóng vai trò quyết định. không phải là cá biệt đối với Munich: giải  Việc sở hữu một nền tảng lý thuyết vững pháp TDP được lựa chọn gồm KB 2 kết hợp chắc như CBA là điều kiện cần nhưng bổ sung các biện pháp khuyến khích sự di chưa đủ để xây dựng các công cụ hữu chuyển có ý thức (KB 3). ích hỗ trợ quyết định. Quyết định đầu tư Phương pháp CBA trong ĐGDA đầu tư xây là một quyết định được chi phối bởi tâm dựng công trình giao thông (ĐTXDCTGT): lý và cơ chế tư duy của người ra quyết CBA được sử dụng rộng rãi để chứng minh định đầu tư. Quyết định này phụ thuộc các quyết định liên quan đến các dự án vào nhiều yếu tố khác như sự sáng tạo, ĐTXDCTGT quan trọng, đặc biệt tại các thành linh hoạt, và quan điểm chủ quan của phố vì các dự án này luôn là những đối tượng chủ thể ra quyết định, bên cạnh các đánh được quan tâm hàng đầu trong chính sách phát giá khách quan về dự án. triển bền vững. Tuy nhiên, CBA không phải  Một số quyết định đầu tư phản ánh ý chí lúc nào cũng có khả năng chuyển tải thành của người quyết định đầu tư trong các công các lợi ích thực sự của một dự án. Tuy cam kết chính trị. Khi đó người quyết phản ánh khá đầy đủ bức tranh tiền tệ, CBA 133
Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2020. ISBN: 978-604-82-3869-8 chưa thật hiệu quả với một số lợi ích hoặc tác giới [3] chỉ ra một số tồn tại trong đánh giá, động xã hội và môi trường rộng hơn như giá trị thẩm định dự án ĐTXD ở Việt Nam, bao bất động sản, việc làm, chất lượng cuộc sống, gồm vị thế pháp lý của quyết định đầu tư tiếng ồn và ô nhiễm không khí. chưa phù hợp, tính độc lập trong thẩm định Mặc dù về mặt phương pháp luận CBA dự án chưa đi vào thực chất, thiếu hướng dẫn được chấp nhận rộng rãi, cách thức mà CBA trong đánh giá hiệu quả kinh tế, và thiếu tính được sử dụng là khác nhau xa giữa các nước. sàng lọc, so sánh để lựa chọn phương án hay Điều đó có thể do tồn tại những vấn đề liên giải pháp đầu tư tốt nhất. quan đến tính khả dụng của phương pháp: Thẩm định, đánh giá các dự án ĐTXD nói tính tương thích về kết quả của CBA bị hạn chung, ĐTXDCTGT nói riêng theo phương chế do sự khác nhau về quy trình thực hiện, pháp CBA đòi hỏi những hiểu biết thấu đáo phương pháp đánh giá, phạm vi các tác động về nền tảng lý thuyết của kinh tế vi mô và sự được xem xét và dữ liệu sử dụng trong phân khác biệt giữa phân tích kinh tế và phân tích tích. Ngoài ra phương pháp CBA không tài chính. Hiện nay, năng lực thực hiện công thích hợp với những dự án giao thông quy tác thẩm định, đánh giá hiệu quả kinh tế - xã mô nhỏ ngoài đô thị, các dự án tạo ra sự thay hội các dự án ĐTXD ở nước ta còn rất thiếu. đổi cận biên, hay khi các yếu tố ngoại tác Các cơ quan trung ương chủ trì thẩm định động chiếm đa số. các chương trình, dự án như Bộ KH&ÐT, Bộ Ngoài ra, tuy được sử dụng rộng rãi trong Tài chính và Bộ Xây dựng cũng chưa có đánh giá các dự án GTVT, trong hầu hết các hướng dẫn kỹ thuật trong thẩm định CBA trường hợp CBA chỉ cung cấp thông tin hữu cho các bộ ngành, dẫn đến một thực tế là các ích nhằm trợ giúp cho quá trình ra quyết định dự án được làm theo kiểu tự phát, chắp vá, chứ không thay thế việc ra quyết định. CBA thiếu tính thống nhất. Do vậy vấn đề cấp là điều kiện cần nhưng chưa đủ để đi đến một bách là cần sớm ban hành các hướng dẫn kỹ quyết định có thể dung hòa những quan điểm thuật, bên cạnh việc tăng cường năng lực đa chiều. chuyên môn của các cơ quan chính phủ, cùng với công tác đào tạo và hỗ trợ kỹ thuật trong 3. PHƯƠNG PHÁP CBA TRONG ĐGDA thẩm định dự án theo phương pháp CBA. ĐTXDCTGT Ở VIỆT NAM 4. TÀI LIỆU THAM KHẢO Ở Việt Nam, CBA được áp dụng cho hầu hết các dự án ĐTXDCTGT lớn như dự án đường [1] Đ. V. Đông, T. Đ Toán, T. T. M. Thanh, cao tốc (ĐCT) Hà Nội - Hải Phòng, ĐCT Nội 2020. Đánh giá dự án đầu tư xây dựng Bài - Lào Cai, ĐCT Hà Nội - Thái Nguyên. công trình giao thông. Giáo trình cao học, Phân tích CBA là phương pháp chủ đạo khi trường Đại học Công nghệ GTVT. Nhà xem xét chấp thuận đầu tư các dự án ODA về Xuất bản GTVT (dự kiến phát hành tháng ĐTXDCTGT được tài trợ từ các tổ chức tài 10 năm 2020). [2] Rudolph, F., et al., 2014. How urban chính quốc tế như WB, ADB, và JICA. transport projects are appraised: current Ở những nơi mà phương pháp CBA được practice in the EU. Wuppertal Institute for áp dụng để hỗ trợ cho lựa chọn dự án hay Climate, Environment and Energy. biện minh cho việc chấp thuận đầu tư các dự Germany. án cũng có một số dự án làm rất tốt, nhưng [3] The World Bank, 2018. Public Investment trong nhiều trường hợp còn thiếu quan tâm Management in Vietnam. Assessment and đến việc phân tích các vấn đề nền tảng. Một Reform Priorities for Overcoming the nghiên cứu chuyên sâu của Ngân hàng Thế Bottlenecks. 134

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí

65 tài liệu

2431 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.