BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH PHÙNG QUANG DƢƠNG
PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƢỞNG CHUYÊN MÔN Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC TỈNH NGHỆ AN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 9140114
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
NGHỆ AN - 2020
1 Luận án đƣợc hoàn thành tại Trƣờng Đại học Vinh
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
TS. Phan Quốc Lâm
PGS.TS. Phan Trọng Ngọ
Phản biện 1:
Phản biện 2:
Phản biện 3:
Luận án đƣợc bảo vệ trƣớc Hội đồng đánh giá luận án tiến sĩ cấp Trƣờng
Tại Trƣờng Đại học Vinh, số 182 Lê Duẩn, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An
Vào hồi: giờ ngày tháng năm 2020
Có thể tìm hiểu Luận án tại:
- Thƣ viện Quốc gia Việt Nam
- Trung tâm TT-TV Nguyễn Thúc Hào, Trƣờng Đại học Vinh
1 MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ở trường tiểu học (TH), đội ngũ tổ trưởng chuyên môn (TTCM) là lực lượng
trực tiếp triển khai những yêu cầu về mục tiêu, nội dung, phương pháp của đổi mới
giáo dục phổ thông, là cầu nối giúp hiệu trưởng chỉ đạo hoạt động chuyên môn và các
hoạt động khác trong nhà trường, đồng thời chịu trách nhiệm về chất lượng giảng dạy
của giáo viên (GV) và chất lượng học tập của học sinh (HS) trong khối lớp phụ trách.
TTCM có vai trò “kép”, vừa là GV, vừa là nhà quản lý. Tuy nhiên, những vấn đề lý
luận về TTCM trường TH, từ vị trí, vai trò; chức năng, nhiệm vụ của TTCM trường
TH đến đặc trưng lao động sư phạm - quản lý; yêu cầu về năng lực và phẩm chất của
TTCM trường TH... chưa được nghiên cứu một cách đầy đủ, hệ thống.
Hiện nay, hoạt động của tổ chuyên môn trường TH còn nặng về “hành chính,
sự vụ” mà nhẹ về “chuyên môn - nghiệp vụ”. Vì thế, những khó khăn mà GV gặp
phải trong giảng dạy, trong giáo dục HS chưa được giải quyết ngay trong tổ chuyên
môn. Nguyên nhân chủ yếu của hạn chế nói trên là do đội ngũ TTCM trường TH còn
thiếu những năng lực (NL) cần thiết, nhất là NL lãnh đạo, quản lý.
Nghệ An là một tỉnh có phong trào giáo dục phát triển mạnh và toàn diện của cả
nước. Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo
(GD&ĐT) nói chung, đổi mới giáo dục phổ thông (GDPT) nói riêng, tỉnh còn có
những khó khăn nhất định về phát triển nguồn nhân lực giáo dục chất lượng cao,
trong đó có đội ngũ TTCM ở trường TH.
Từ những lý do trên, đề tài: “Phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở
trường tiểu học tỉnh Nghệ An theo tiếp cận năng lực” đã được chọn để làm luận án
tiến sĩ, chuyên ngành Quản lý giáo dục.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất các giải pháp phát triển đội
ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL; đáp ứng yêu cầu đổi mới GDPT.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Đội ngũ TTCM ở trường TH trong bối cảnh đổi mới GDPT.
2
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH tỉnh Nghệ An theo tiếp cận NL.
4. Giả thuyết khoa học
Đội ngũ TTCM ở các trường TH tỉnh Nghệ An hiện còn chưa đáp ứng được
yêu cầu đổi mới GDPT. Nguyên nhân của hạn chế trên là do đội ngũ TTCM ở
trường TH chưa được phát triển một cách toàn diện, vững chắc. Nếu đề xuất và
thực hiện được các giải pháp phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận
NL trên tất cả các phương diện (xây dựng kế hoạch, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng,
đánh giá, đãi ngộ...) và phù hợp với vị trí, vai trò, lao động sư phạm - quản lý của
họ thì có thể nâng cao chất lượng của đội ngũ này.
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu
5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH
theo tiếp cận NL.
5.1.2. Khảo sát thực trạng phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH tỉnh
Nghệ An theo tiếp cận NL.
5.1.3. Đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH tỉnh
Nghệ An theo tiếp cận NL; khảo sát sự cấp thiết, tính khả thi và thử nghiệm các giải
pháp đề xuất.
5.2. Phạm vi nghiên cứu
- Đề tài tập trung nghiên cứu, đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ
TTCM ở trường TH tỉnh Nghệ An theo tiếp cận NL với chủ thể quản lý chính là
Trưởng phòng GD&ĐT huyện/thị/thành phố và hiệu trưởng trường TH.
- Thời gian khảo sát thực trạng và thử nghiệm các giải pháp đề xuất trong các
năm học 2018 - 2019 và 2019 - 2020.
6. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
6.1. Phương pháp luận
Luận án sử dụng các tiếp cận hệ thống - cấu trúc; tiếp cận NL; tiếp cận phát
triển nguồn nhân lực và quan điểm thực tiễn.
3
6.2. Phương pháp nghiên cứu
6.2.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin lý luận để xây dựng cơ sở
lý luận của đề tài.
6.2.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin thực tiễn để xây dựng cơ
sở thực tiễn của đề tài.
6.2.3. Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng các công thức thống kê để xử lý dữ liệu thu được, so sánh và đưa ra
kết quả nghiên cứu của luận án.
7. Những luận điểm cần bảo vệ
7.1. Phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH là nhằm làm cho đội ngũ này đủ
về số lượng, đồng bộ về cơ cấu và nâng cao chất lượng. Trong đó, cốt lõi của chất
lượng là NL của đội ngũ. Vì vậy, để phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH có hiệu
quả cần theo tiếp cận NL, đó là cách tiếp cận mà từ xây dựng kế hoạch phát triển
đến bồi dưỡng, đánh giá đội ngũ TTCM ở trường TH phải dựa trên NL/khung NL
của chính đội ngũ này.
7.2. Đội ngũ TTCM ở trường TH tỉnh Nghệ An hiện nay về cơ bản đã thực
hiện được chức năng, nhiệm vụ của mình nhưng trước yêu cầu đổi mới GDPT họ còn
có những hạn chế nhất định mà nguyên nhân chủ yếu là do đội ngũ này chưa được
phát triển theo tiếp cận NL.
7.3. Để phát triển hiệu quả đội ngũ TTCM ở trường TH tỉnh Nghệ An trong
giai đoạn hiện nay, cần có những giải pháp chủ yếu, một mặt dựa trên lý luận về phát
triển đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL; mặt khác dựa trên thực tiễn phát
triển đội ngũ TTCM ở trường TH tỉnh Nghệ An. Các giải pháp này phải phản ánh
được những nội dung cơ bản của phát triển nguồn nhân lực theo tiếp cận NL; đồng
thời tính đến những điều kiện ảnh hưởng tới sự phát triển của đội ngũ TTCM ở
trường TH tỉnh Nghệ An.
8. Đóng góp mới của luận án
8.1. Luận án đã bổ sung, hoàn thiện những vấn đề lý luận về TTCM ở trường
TH và phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL, thông qua việc làm rõ
4 vị trí, vai trò; lao động sư phạm - quản lý của TTCM trường TH, khung NL của
TTCM ở trường TH trong bối cảnh đổi mới GDPT; cũng như phát triển đội ngũ này
theo một cách tiếp cận mới so với trước đây: tiếp cận NL.
8.2. Trên cơ sở khảo sát toàn diện, đầy đủ thực trạng đội ngũ và phát triển đội
ngũ TTCM trường TH ở các địa bàn khác nhau của tỉnh Nghệ An, luận án đã có
những đánh giá khách quan, khoa học (mặt mạnh, mặt hạn chế, nguyên nhân) về đội
ngũ này, làm cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất các giải pháp của đề tài.
8.3. Sáu giải pháp mà đề tài đề xuất không chỉ có khả năng vận dụng vào phát
triển đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL trên địa bàn tỉnh Nghệ An mà còn có
thể vận dụng vào phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL trên các địa
bàn khác có đặc điểm tương đồng.
9. Cấu trúc luận án
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và khuyến nghị, Tài liệu tham khảo, Phụ lục
nghiên cứu, luận án gồm 03 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở
trường tiểu học theo tiếp cận năng lực.
Chương 2: Thực trạng phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở các trường
tiểu học tỉnh Nghệ An theo tiếp cận năng lực.
Chương 3: Giải pháp phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở các trường
tiểu học tỉnh Nghệ An theo tiếp cận năng lực.
5
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƢỞNG
CHUYÊN MÔN Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
1.1. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
1.1.1. Các nghiên cứu về phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trƣờng học
Ở nội dung này, các nghiên cứu của các tác giả nước ngoài như Henry
Mintzbeg, JaxaPob, M. Losey, S. Meinge and D. Uliich, Joan M. F...; của các tác giả
trong nước như Trịnh Hồng Hà, Bùi Minh Hiền, Nguyễn Lộc, Đặng Bá Lãm, Đặng
Xuân Hải, Đặng Thành Hưng, Trần Kiểm, Nguyễn Thị Tính, Trương Thị Bích,
Nguyễn Văn Đệ, Nguyễn Thúy Hồng...đã đề cập đến các vấn đề:
- Vị trí, vai trò của người cán bộ quản lý trường học;
- Yêu cầu đối với người cán bộ quản lý trường học và sự cần thiết phải phát
triển đội ngũ cán bộ quản lý trường học;
- Định hướng phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường học;
- Giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường học...
1.1.2. Các nghiên cứu về phát triển đội ngũ tổ trƣởng chuyên môn ở
trƣờng tiểu học theo tiếp cận năng lực
Cho đến nay, vấn đề phát triển đội ngũ TTCM (hay trưởng bộ môn) chủ yếu
mới được nghiên cứu ở trường đại học. Còn về phát triển đội ngũ TTCM trường TH,
nhất là phát triển đội ngũ TTCM trường TH theo tiếp cận NL rất ít được nghiên cứu
kể cả trong nước và ngoài nước.
Những kết quả nghiên cứu cũng như các vấn đề còn chưa được giải quyết của
các nhà khoa học trong và ngoài nước về vấn đề nghiên cứu là chỗ dựa quan trọng để
xây dựng cơ sở lý luận cho việc thực hiện đề tài luận án.
1.2. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN CỦA ĐỀ TÀI
1.2.1. Tổ trƣởng chuyên môn ở trƣờng tiểu học
TTCM ở trường TH là người đứng đầu tổ chuyên môn, trực tiếp quản lý nhiều
mặt hoạt động của GV và cả khối lớp. TTCM còn là người chịu trách nhiệm trước hiệu
trưởng về chất lượng giảng dạy của GV và kết quả học tập của HS trong tổ. TTCM ở
6 trường TH có vị trí, vai trò; chức năng, nhiệm vụ theo qui định của Điều lệ trường TH.
1.2.2. Đội ngũ tổ trƣởng chuyên môn ở trƣờng tiểu học
Đội ngũ TTCM ở trường TH là tập hợp những người làm công việc quản lý các
tổ chuyên môn của trường TH, trực tiếp đảm nhận và tổ chức, quản lý nhiệm vụ giảng
dạy, giáo dục của các tổ chuyên môn trong nhà trường, góp phần thực hiện mục tiêu
giáo dục TH là “nhằm hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển về đạo đức, trí tuệ,
thể chất, thẩm mỹ, NL của HS; chuẩn bị cho HS tiếp tục học trung học cơ sở”.
1.2.3. Phát triển đội ngũ tổ trƣởng chuyên môn
Phát triển đội ngũ TTCM là một bộ phận của phát triển nguồn nhân lực nói
chung, nguồn nhân lực cho giáo dục nói riêng. Phát triển đội ngũ TTCM là một hoạt
động quản lý nhằm đảm bảo cho đội ngũ này đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu (độ
tuổi, giới tính, trình độ) và nâng cao chất lượng.
1.2.4. Phát triển đội ngũ tổ trƣởng chuyên môn ở trƣờng tiểu học theo tiếp
cận năng lực
Phát triển đội ngũ TTCM trường TH theo tiếp cận NL là một phương pháp chuẩn
hóa tích hợp các thành tố kiến thức, kỹ năng, thái độ tạo thành một hệ thống chuẩn NL
nghề nghiệp người TTCM trường TH. Để thực hiện phương thức quản lý phát triển đội
ngũ TTCM trường TH theo tiếp cận NL, điều tiên quyết là cần có bộ chuẩn NL nghề
nghiệp; tiếp đến là “chuẩn hóa” nội dung hoạt động quản lý phát triển đội ngũ TTCM
trường TH theo tiến trình từ khâu qui hoạch, kế hoạch phát triển, tuyển dụng, phân công
sử dụng, đánh giá, đào tạo, bồi dưỡng TTCM, chính sách khen thưởng, đãi ngộ, tạo động
lực cho đội ngũ … dựa trên chuẩn NL nghề nghiệp người TTCM trường TH.
1.3. TỔ TRƢỞNG CHUYÊN MÔN Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC TRONG BỐI
CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC PHỔ THÔNG
1.3.1. Vai trò của tổ trƣởng chuyên môn ở trƣờng tiểu học
TTCM ở trường TH có các vai trò: Là CBQL cấp bộ phận của trường TH; là “cầu
nối” giữa hiệu trưởng và GV trong tổ; là người thay mặt hiệu trưởng quản lí toàn diện
một tổ chuyên môn ở trường TH...
1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ của tổ trƣởng chuyên môn ở trƣờng tiểu học
7
TTCM ở trường TH có các chức năng, nhiệm vụ: Xây dựng kế hoạch hoạt
động chung của tổ chuyên môn; quản lí hoạt động của các thành viên trong tổ; tham
gia đánh giá, xếp loại GV trong tổ…
1.3.3. Nội dung hoạt động của tổ trƣởng chuyên môn ở trƣờng tiểu học
Nội dung hoạt động của TTCM ở trường TH bao gồm: Lập kế hoạch hoạt động
của tổ chuyên môn; xây dựng nền nếp dạy - học của GV và HS trong tổ chuyên môn; tổ
chức sinh hoạt tổ chuyên môn; bồi dưỡng nâng cao tay nghề cho GV trong tổ; phân
tích, đánh giá chất lượng, hiệu quả giảng dạy và giáo dục của GV; tổ chức, khuyến
khích GV trong tổ viết sáng kiến kinh nghiệm để phổ biến và áp dụng trong tổ...
1.3.4. Đổi mới giáo dục phổ thông và ảnh hƣởng của đổi mới giáo dục phổ
thông đến tổ trƣởng chuyên môn ở trƣờng tiểu học
Cùng với sự đổi mới căn bản, toàn diện của cả hệ thống GD&ĐT, GDPT cũng
đang có sự đổi mới trên tất cả các phương diện, từ mục tiêu, nội dung, phương pháp,
đánh giá chất lượng giáo dục đến hoạt động quản lí các nhà trường.
Sự đổi mới của GDPT đã ảnh hưởng đến vai trò của TTCM trường TH; lao động
của TTCM ở trường TH; yêu cầu về phẩm chất và NL của TTCM ở trường TH...
1.3.5. Những cơ hội, thách thức đối với tổ trƣởng chuyên môn ở trƣờng
tiểu học trong bối cảnh đổi mới giáo dục phổ thông
Đổi mới GDPT đã làm thay đổi nhận thức về vị trí, vai trò của TTCM ở trường TH;
tạo thêm động lực cho TTCM ở trường TH đổi mới hoạt động của tổ chuyên môn; TTCM
có điều kiện để nâng cao trình độ chuyên môn và nghiệp vụ quản lý của bản thân.
Đổi mới GDPT cũng đặt TTCM trước những thách thức, đó là: Đảm nhận
nhiều vai trò khác nhau; tổ chức, triển khai chương trình giáo dục TH mới theo định
hướng phát triển NL HS trong khối/lớp phụ trách; tổ chức, triển khai đánh giá HS
theo tiếp cận NL trong khối/lớp phụ trách...
1.3.6. Khung năng lực của tổ trƣởng chuyên môn ở trƣờng tiểu học và
hoạt động đào tạo, bồi dƣỡng, đánh giá tổ trƣởng chuyên môn ở trƣờng tiểu học
theo khung năng lực
Khung NL của TTCM ở trường TH là bản mô tả tổng hợp các kiến thức, kỹ
năng, thái độ mà người TTCM ở trường TH cần có để hoàn thành tốt công việc của
mình. Xuất phát từ cách hiểu nói trên về khung NL và yêu cầu về phẩm chất, NL của
8 người GV, CBQL trong bối cảnh đổi mới GDPT, luận án đề xuất khung NL TTCM ở
trường TH bao gồm 6 thành tố: 1) Phẩm chất nhà giáo; 2) NL chuyên môn, nghiệp
vụ; 3) NL quản lý tổ chuyên môn; 4) NL xây dựng môi trường giáo dục; 5) NL phát
triển mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình, xã hội; 6) Các NL bổ trợ của TTCM.
Quá trình đào tạo, bồi dưỡng và đánh giá đội ngũ TTCM trường TH cần phải
dựa trên khung NL của TTCM ở trường TH.
1.4. VẤN ĐỀ VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƢỞNG CHUYÊN MÔN
Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
1.4.1. Sự cần thiết phải phát triển đội ngũ tổ trƣởng chuyên môn ở trƣờng
tiểu học theo tiếp cận năng lực
Sự cần thiết phải phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL xuất
phát từ các lý do chủ yếu sau đây: Đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục TH; hoạt động
của tổ chuyên môn ở trường TH còn nhiều hạn chế; sự thiếu hụt về kiến thức khoa
học và kỹ năng quản lý của nhiều TTCM ở trường TH...
1.4.2. Định hƣớng phát triển đội ngũ tổ trƣởng chuyên môn ở trƣờng tiểu
học theo tiếp cận năng lực
Việc phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH cần dựa trên các định hướng sau
đây: Phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH trên cơ sở phát triển đội ngũ CBQL của
cấp TH và của cả hệ thống GDPT; phát triển đội ngũ TTCM phải dựa trên nhu cầu
thực tế của từng trường TH; phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH phải mang tính
toàn diện; phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH phải tạo ra sự gắn kết chặt chẽ giữa
công tác quy hoạch, kế hoạch tuyển chọn, sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng và tạo môi
trường thuận lợi cho đội ngũ TTCM ở trường TH phát triển...
1.4.3. Nội dung phát triển đội ngũ tổ trƣởng chuyên môn ở trƣờng tiểu học
theo tiếp cận năng lực
Nội dung phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL bao gồm các
phương diện sau đây: Xây dựng kế hoạch phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH theo
tiếp cận NL; lựa chọn và sử dụng đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL; đào
tạo, bồi dưỡng đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL; đánh giá đội ngũ
TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL; thiết lập môi trường thuận lợi để đội ngũ TTCM
9
ở trường TH phát huy tốt NL của mình...
1.4.4. Chủ thể phát triển đội ngũ tổ trƣởng chuyên môn ở trƣờng tiểu học
theo tiếp cận năng lực
Tham gia phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL có các chủ
thể chính sau đây: Trưởng phòng GD&ĐT; hiệu trưởng trường TH.
1.4.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến phát triển đội ngũ tổ trƣởng chuyên môn ở
trƣờng tiểu học theo tiếp cận năng lực
Ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL có
nhiều yếu tố, bao gồm các yếu tố khách quan và chủ quan. Nắm vững các yếu tố và
ảnh hưởng của chúng đến phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH cũng là một trong
những cơ sở để đề xuất giải pháp phát triển đội ngũ này.
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1
Trong chương 1, luận án đã làm rõ các vấn đề lý luận về đội ngũ TTCM như
một nguồn lực quan trọng của các trường TH và phát triển đội ngũ TTCM ở trường
TH theo tiếp cận NL. Kết quả nghiên cứu của chương 1 là cơ sở lý luận quan trọng để
khảo sát thực trạng và đề xuất các giải pháp phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH
theo tiếp cận NL ở chương 2 và chương 3.
10 Chƣơng 2
THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƢỞNG CHUYÊN MÔN Ở CÁC
TRƢỜNG TIỂU HỌC TỈNH NGHỆ AN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
2.1. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, TÌNH HÌNH KINH TẾ -
XÃ HỘI VÀ GIÁO DỤC CỦA TỈNH NGHỆ AN
2.1.1. Điều kiện tự nhiên, dân số, truyền thống lịch sử
Nghệ An thuộc vùng Bắc Trung Bộ, là tỉnh có diện tích lớn nhất Việt Nam
(16.493,7 km²). Dân số của Nghệ An đông thứ tư trong cả nước (3.327.791 người),
được phân bố chủ yếu ở nông thôn (85,3%).
Nghệ An là mảnh đất “địa linh nhân kiệt”, giàu truyền thống yêu nước và cách
mạng. Nghệ An là quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ vĩ đại, anh hùng
giải phóng dân tộc của Việt Nam, danh nhân văn hóa kiệt xuất. Bản sắc văn hóa của
Nghệ An rất phong phú và đặc sắc.
2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội
Trong những năm qua, kinh tế - xã hội của Nghệ An có sự phát triển mạnh mẽ
và vững chắc. Tổng sản phẩm trong tỉnh (GDP) năm sau cao hơn năm trước. Cơ cấu
nền kinh tế của tỉnh cũng có sự chuyển dịch ngày càng hợp lý hơn. Trong những năm
qua, nhiều lĩnh vực trong xây dựng và phát triển văn hóa của Nghệ An đã thực sự
khởi sắc.
2.1.3. Tình hình giáo dục và đào tạo của tỉnh Nghệ An
Trong những năm qua, GD&ĐT Nghệ An đã có sự đổi mới căn bản, toàn diện
trên tất cả các mặt theo Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương
Đảng (khóa XI). Trong thời gian tới, Nghệ An tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ, giải
pháp để phát triển GD&ĐT.
Điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế - xã hội và giáo dục của tỉnh Nghệ An, ở
các mức độ khác nhau đều có ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH
theo tiếp cận NL.
11
2.2. TỔ CHỨC KHẢO SÁT THỰC TRẠNG
2.2.1. Mục tiêu khảo sát thực trạng
Nhằm làm rõ thực trạng đội ngũ và phát triển đội ngũ TTCM trường TH ở tỉnh
Nghệ An theo tiếp cận NL để xác lập cơ sở thực tiễn của đề tài.
2.2.2. Nội dung khảo sát thực trạng
Nội dung khảo sát tập trung vào 03 vấn đề chính sau đây: 1) Khảo sát thực
trạng đội ngũ TTCM trường TH; 2) Khảo sát thực trạng phát triển đội ngũ TTCM
trường TH; 3) Khảo sát thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ
TTCM trường TH.
2.2.3. Mẫu và đối tƣợng khảo sát
Đối với đơn vị chọn khảo sát
Dựa trên các tiêu chí đã xác định, đề tài chọn 08 đơn vị sau đây để khảo sát:
Thành phố Vinh, thị xã Thái Hòa; huyện Diễn Châu, huyện Hưng Nguyên, huyện Yên
Thành, huyện Đô Lương, huyện Tân Kỳ, huyện Tương Dương.
Đối với cán bộ quản lý, TTCM, GV trường TH
Đề tài khảo sát 100% CBQL cấp phòng và cấp trường TH; 100% TTCM và
10% đối với GV ở các đơn vị được chọn.
2.2.4. Phƣơng pháp khảo sát
Đề tài sử dụng các phương pháp: Lập phiếu điều tra để trưng cầu ý kiến của
CBQL, TTCM và GV các trường TH; trao đổi, phỏng vấn theo chủ đề; nghiên cứu
các sản phẩm hoạt động của CBQL, TTCM và GV các trường TH...
2.2.5. Cách thức xử lý số liệu và thang đánh giá
Số liệu thu được từ các phiếu điều tra được xử lý theo phần mềm SPSS với
5 mức.
2.2.6. Thời gian khảo sát
Trong năm học 2018-2019 và học kỳ 1 năm học 2019-2020.
2.3. THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ TỔ TRƢỞNG CHUYÊN MÔN Ở
TRƢỜNG TIỂU HỌC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN
2.3.1. Thực trạng số lƣợng, giới tính, độ tuổi, trình độ đào tạo của đội ngũ
tổ trƣởng chuyên môn trƣờng tiểu học ở địa bàn khảo sát
12
Bảng 2.4. Số lượng, giới tính, độ tuổi, trình độ đào tạo của đội ngũ TTCM
trường TH ở địa bàn khảo sát
Trình độ Giới tính Độ tuổi đào tạo
Địa bàn Dưới Từ 30 - Trên 50 Nữ Nam CĐSP ĐH Th.S 30 tuổi 50 tuổi tuổi (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%) (%)
92,9 7,1 0,00 94,7 5,3 TP. Vinh 100,0 0,00 0,00
(53) (4) (0) (54) (3) (57) (57) (0) (0)
Thị xã 75,0 0,00 0,00 95,8 4,2 95,8 4,2 25,0 Thái Hòa (18) (0) (0) (23) (1) (23) (1) (6) (24)
98,8 1,2 2,4 94,3 3,3 Diễn Châu 95,5 4,5 0,00
(87) (1) (2) (83) (3) (88) (84) (4) (0)
Hưng 95,5 4,5 31,8 65,9 2,3 100,0 0,00 0,00 Nguyên (42) (2) (14) (29) (1) (44) (0) (0) (44)
98,8 1,2 0,00 96,3 3,7 Yên Thành 84,2 15,8 0,00
(81) (1) (0) (79) (3) (82) (69) (13) (0)
97,2 2,8 5,7 Đô Lương 94,3 0,00 100,0 0,00 0,00
(70) (0) (0) (68) (2) (4) (70) (66) (0)
97,9 2,1 0,00 97,9 2,1 Tân Kỳ 83,3 16,7 0,00
(47) (1) (0) (47) (1) (48) (40) (8) (0)
Tương 94,7 5,3 0,00 97,3 2,7 78,9 21,1 0,00 Dương (36) (2) (0) (37) (1) (30) (8) (0) (38)
91,6 8,4 1,3 96,2 2,5 3,5 93,2 3,3
(413) (38) (6) (434) (11) (16) (420) (15)
Từ số liệu của bảng 2.4, luận án đã rút ra những nhận xét về số lượng; giới tính;
độ tuổi, trình độ đào tạo của đội ngũ của TTCM ở các trường TH trên địa bàn khảo sát.
13 2.3.2. Thực trạng phẩm chất nhà giáo của tổ trưởng chuyên môn ở trường tiểu học
Bảng 2.5. Kết quả đánh giá phẩm chất nhà giáo của TTCM ở trường TH
CBQL (n=503) TTCM (n= 451) GVTH (n = 568) TT Nội dung
Mức Mức Mức
1 3,61 4 3,64 4 3,51 4
2 3,42 4 3,56 4 3,49 4
3 3,37 3 3,50 4 3,35 3
4 3,58 4 3,63 4 3,50 4
5 3,38 3 3,54 4 3,38 3
Thực hiện tốt quy định về đạo đức nhà giáo Chỉ đạo thực hiện nghiêm túc quy định về đạo đức nhà giáo trong tổ chuyên môn Có tư tưởng đổi mới trong lãnh đạo, quản lý nhằm phát triển phẩm chất, NL cho HS khối lớp phụ trách Đạt chuẩn trình độ đào tạo và hoàn thành các khóa đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ theo quy định Cập nhật kịp thời các yêu cầu đổi mới của ngành về chuyên môn, nghiệp vụ
Từ số liệu của bảng 2.5, luận án đã rút ra những nhận xét về phẩm chất nhà
giáo của đội ngũ TTCM ở trường TH trên địa bàn khảo sát.
2.3.3. Thực trạng năng lực của tổ trƣởng chuyên môn ở trƣờng tiểu học
Bảng 2.11. Kết quả đánh giá tổng hợp NL của TTCM ở trường TH
CBQL (n=503) TTCM (n= 451) GVTH (n = 568) TT Nội dung
Mức Mức Mức
1 3,36 3,45 3,43 3 4 4 NL chuyên môn, nghiệp vụ của TTCM ở trường TH
2 3,40 3,54 3,53 3 4 4 NL quản lý tổ chuyên môn của TTCM trường TH
3 3,35 3,37 3,36 3 3 3 NL xây dựng môi trường giáo dục của TTCM ở trường TH
14
4 3,36 3 3,51 4 3,45 4
NL phát triển mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình, xã hội của TTCM ở trường TH
5 2,87 3 2,90 3 2,89 3
NL sử dụng ngoại ngữ và công nghệ thông tin của TTCM ở trường TH
3,26 3 3,35 3 3,33 3
Từ kết quả của bảng 2.11 có thể rút ra nhận xét sau đây: NL của TTCM trên địa
bàn khảo sát không cao. Số NL được đánh giá ở mức khá không nhiều. Vì thế, để phát
triển hiệu quả đội ngũ TTCM cần tăng cường bồi dưỡng một cách đồng bộ các NL cho
họ, trong đó đặc biệt chú trọng đến các NL qua khảo sát còn được đánh giá thấp.
2.4. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƢỞNG CHUYÊN
MÔN Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC TỈNH NGHỆ AN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
Ở nội dung này, luận án đã làm rõ: Thực trạng nhận thức về sự cần thiết phải
phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL; thực trạng xây dựng quy
hoạch, kế hoạch phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL; thực trạng
lựa chọn và sử dụng đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL; thực trạng đào tạo,
bồi dưỡng đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL; thực trạng đánh giá đội ngũ
TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL; thực trạng thiết lập môi trường thuận lợi để đội
ngũ TTCM ở trường TH phát huy tốt vai trò của mình; thực trạng ảnh hưởng của các
yếu tố đến phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH.
2.5. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG
Từ kết quả khảo sát thực trạng, luận án đánh giá những mặt mạnh, mặt hạn chế
của đội ngũ TTCM và phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH trên địa bàn khảo sát; từ
đó làm rõ nguyên nhân của thực trạng.
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2
Trong chương 2, luận án đã làm rõ thực trạng đội ngũ TTCM và thực trạng
phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH trên địa bàn khảo sát của tỉnh Nghệ An.
Từ đó có sự đánh giá chung về mặt mạnh, mặt hạn chế và nguyên nhân của thực
trạng. Kết quả nghiên cứu của chương 2 là cơ sở thực tiễn quan trọng để đề xuất các
giải pháp phát triển đội ngũ TTCM trường TH theo tiếp cận NL ở chương 3.
15 Chƣơng 3
GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƢỞNG CHUYÊN MÔN Ở CÁC
TRƢỜNG TIỂU HỌC TỈNH NGHỆ AN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
3.1. NGUYÊN TẮC ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
Việc đề xuất giải pháp phát triển đội ngũ TTCM theo tiếp cận NL cần được
dựa trên các nguyên tắc: Bảo đảm tính mục tiêu; bảo đảm tính thực tiễn; bảo đảm tính
hệ thống; bảo đảm tính hiệu quả; bảo đảm tính khả thi.
3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ TỔ TRƢỞNG CHUYÊN
MÔN Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC TỈNH NGHỆ AN THEO TIẾP CẬN
NĂNG LỰC
Luận án đã đề xuất 06 giải pháp để phát triển đội ngũ TTCM ở các trường TH
tỉnh Nghệ An theo tiếp cận NL:
1) Nâng cao nhận thức của CBQL và GV về sự cần thiết phải phát triển đội
ngũ TTCM trường TH theo tiếp cận NL;
2) Quy hoạch đội ngũ TTCM trường TH dựa trên nhu cầu phát triển giáo dục
của địa phương và khả năng của từng GV;
3) Xây dựng đội ngũ TTCM cốt cán trường TH có sức lan tỏa và hỗ trợ đồng
nghiệp phát triển chuyên môn;
4) Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ TTCM theo khung NL, đáp ứng yêu cầu đổi mới
GDPT;
5) Đánh giá TTCM theo khung NL và thực hiện sự điều chỉnh, cải tiến thường
xuyên;
6) Tạo môi trường, điều kiện thuận lợi để đội ngũ TTCM phát huy, phát triển
NL làm công tác tổ chuyên môn của mình;
Trong từng giải pháp, luận án đều trình bày: Mục tiêu của giải pháp, nội dung
của giải pháp, cách thức thực hiện giải pháp và điều kiện thực hiện giải pháp.
3.3. MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT
Các giải pháp có mối quan hệ mật thiết với nhau, ảnh hưởng lẫn nhau, tạo thành
một hệ thống tác động đồng bộ đến quá trình phát triển đội ngũ TTCM trường TH theo
tiếp cận NL. Tuy nhiên, mỗi giải pháp có chức năng, nhiệm vụ khác nhau.
16
3.4. KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI
PHÁP ĐỀ XUẤT
3.4.1. Mục đích khảo sát
Mục đích của việc khảo sát là nhằm thu thập thông tin đánh giá về sự cấp thiết
và tính khả thi của các giải pháp phát triển đội ngũ TTCM trường TH theo tiếp cận
NL đã được đề xuất, trên cơ sở đó điều chỉnh các giải pháp chưa phù hợp và khẳng
định thêm độ tin cậy của các giải pháp được nhiều người đánh giá cao.
3.4.2. Nội dung và phƣơng pháp khảo sát
3.4.2.1. Nội dung khảo sát
Nội dung khảo sát tập trung vào hai vấn đề chính:
Thứ nhất: Các giải pháp được đề xuất có thực sự cấp thiết đối với phát triển
đội ngũ TTCM trường TH theo tiếp cận NL hiện nay không?
Thứ hai: Trong điều kiện hiện tại, các giải pháp được đề xuất có khả thi đối với
phát triển đội ngũ TTCM trường TH theo tiếp cận NL hiện nay không?
3.4.2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá
Trao đổi bằng bảng hỏi, với 5 mức độ đánh giá
+ Không cấp thiết; Ít cấp thiết; Tương đối cấp thiết; Khá cấp thiết và Rất
cấp thiết.
+ Không khả thi; Ít khả thi; Tương đối khả thi; Khá khả thi và Rất khả thi
3.4.3. Đối tƣợng khảo sát
Để tìm hiểu tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất, chúng tôi
đã khảo sát các đối tượng: Trưởng, phó phòng GD&ĐT huyện/thành phố/thị xã; hiệu
trưởng, phó hiệu trưởng trường TH; TTCM trường TH; GV của một số trường TH
thuộc 3 huyện/thành phố/thị xã (TP. Vinh, TX. Thái Hòa, huyện Diễn Châu của tỉnh
Nghệ An). Tổng cộng là 596 người.
3.4.4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã
đề xuất
3.4.4.1. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất
17
Bảng 3.2. Đánh giá tính cấp thiết của các giải pháp đề xuất (n=596)
Mức độ cấp thiết của các giải pháp (%)
TT Các giải pháp Rất cấp Cấp Ít cấp Không Không
thiết thiết thiết cấp thiết trả lời
Nâng cao nhận thức của cán bộ
quản lý và GV về sự cần thiết 38,7 46,4 14,9 0,0 0,0 1 phải phát triển đội ngũ TTCM ở (231) (276) (89) (0) (0)
trường TH theo tiếp cận NL
Quy hoạch đội ngũ TTCM ở
trường TH dựa trên nhu cầu phát 37,0 46,1 16,9 0,0 0,0 2 triển giáo dục của địa phương và (220) (275) (101) (0) (0)
khả năng của từng GV
Xây dựng đội ngũ TTCM cốt cán
ở trường TH có sức lan tỏa và hỗ 42,6 49,4 8,0 0,0 0,0 3 trợ đồng nghiệp phát triển (254) (294) (48) (0) (0)
chuyên môn
Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ TTCM 44,9 48,6 6,5 0,0 0,0 4 theo khung NL, đáp ứng yêu cầu (268) (290) (38) (0) (0) đổi mới giáo dục phổ thông
Đánh giá TTCM theo khung NL 41,6 49,3 9,1 0,0 0,0 5 và thực hiện sự điều chỉnh, cải (248) (294) (54) (0) (0) tiến thường xuyên
Tạo môi trường, điều kiện thuận
lợi để đội ngũ TTCM phát huy, 43,3 48,8 7,9 0,0 0,0 6 phát triển NL làm công tác tổ (258) (291) (47) (0) (0)
chuyên môn của mình
41,2 48,2 10,6 0,0 0,0
18 3.4.4.2. Kết quả khảo sát về tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất
Bảng 3.3. Đánh giá tính khả thi của các giải pháp đề xuất (n=596)
TT Các giải pháp
Mức độ khả thi của các giải pháp (%) Ít khả thi Không khả thi Khả thi Không trả lời Rất khả thi
1 29,9 (178) 48,2 (287) 21,9 (131) 0,0 (0) 0,0 (0)
2 27,9 (166) 22,9 (137) 0,0 (0) 0,0 (0)
49,2 (293)
3 34,6 (206) 46,5 (277) 18,9 (113) 0,0 (0) 0,0 (0)
4 41,6 (248) 41,5 (247) 16,9 (101) 0,0 (0) 0,0 (0)
5 31,9 (190) 48,1 (287) 20,0 (119) 0,0 (0) 0,0 (0)
6 37,0 (220) 46,1 (275) 16,9 (101) 0,0 (0) 0,0 (0)
Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý và GV về sự cần thiết phải phát triển đội ngũ TTCM ở trường TH theo tiếp cận NL Quy hoạch đội ngũ TTCM ở trường TH dựa trên nhu cầu phát triển giáo dục của địa phương và khả năng của từng GV Xây dựng đội ngũ TTCM cốt cán ở trường TH có sức lan tỏa và hỗ trợ đồng nghiệp phát triển chuyên môn Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ TTCM theo khung NL, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông Đánh giá TTCM theo khung NL và thực hiện sự điều chỉnh, cải tiến thường xuyên Tạo môi trường, điều kiện thuận lợi để đội ngũ TTCM phát huy, phát triển NL làm công tác tổ chuyên môn của mình
33,8 46,7 19,5 0,0 0,0
Kết quả khảo sát từ bảng 3.2 và bảng 3.3 cho thấy, các giải pháp đề xuất có sự
cấp thiết và tính khả thi cao.
3.5. THỬ NGHIỆM
3.5.1. Tổ chức thử nghiệm
3.5.1.1. Mục đích thử nghiệm
Nhằm xác định hiệu quả, tính khả thi và điều kiện cần thiết để triển khai các
giải pháp đã đề xuất.
19
3.5.1.2. Giả thuyết thử nghiệm
Có thể nâng cao NL làm công tác TCM cho TTCM ở trường TH, góp phần
phát triển hiệu quả đội ngũ này, nếu áp dụng giải pháp: Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ
TTCM theo khung NL, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông, do đề tài đề xuất.
3.5.1.3. Nội dung và cách thức thử nghiệm
i) Nội dung thử nghiệm
Vì điều kiện thời gian, chúng tôi chỉ chọn giải pháp Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ
TTCM theo khung NL, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông để TN.
ii) Cách thức thử nghiệm
TN được tiến hành hai lần (lần thứ nhất và lần thứ hai), theo hình thức song
song, trong đó tương ứng với các nhóm TN có các nhóm ĐC. Nhóm TN là nhóm thực
hiện việc bồi dưỡng theo khung NL với nội dung và quy trình do chúng tôi đề xuất, còn
nhóm ĐC không thực hiện việc bồi dưỡng theo nội dung và quy trình do luận án đề
xuất.
3.5.1.4. Tiêu chuẩn và thang đánh giá thử nghiệm
Kết quả TN được đánh giá dựa trên hai tiêu chí: kiến thức và kỹ năng làm công
tác tổ chuyên môn của TTCM.
3.5.1.5. Địa bàn, thời gian và mẫu khách thể thử nghiệm
i) Địa bàn thử nghiệm
Các trường TH trên địa bàn của thành phố Vinh, thị xã Thái Hòa, huyện Diễn
Châu, huyện Tân Kỳ.
ii) Thời gian thử nghiệm
- Học kỳ 2 của năm học 2018-2019: Khảo sát đầu vào và triển khai TN lần thứ nhất.
- Học kỳ 1 của năm học 2019-2020: Triển khai TN lần thứ hai.
iii) Mẫu khách thể TN
Bảng 3.5. Tổng hợp số lượng khách thể TN
Nhóm Địa bàn Số lượng khách thể
Thành phố Vinh 57 Thử nghiệm 105 Huyện Tân Kỳ 48
Huyện Diễn Châu 88 Đối chứng 112 Thị xã Thái Hòa 24
20
Mẫu khách thể TN là 217 TTCM trường TH trên địa bàn của thành phố Vinh,
thị xã Thái Hòa, huyện Diễn Châu và huyện Tân Kỳ.
3.5.1.6. Xử lý kết quả thử nghiệm
Chúng tôi sử dụng các tham số sau đây để xử lý số liệu thu được: Trung bình
cộng, phương sai, độ lệch chuẩn, hệ số biến thiên...
3.5.2. Phân tích kết quả thử nghiệm
3.5.2.1. Phân tích kết quả đầu vào
Chúng tôi khảo sát trình độ đầu vào về kiến thức và kỹ năng của TTCM. Trên
cơ sở phân tích kết quả khảo sát, chúng tôi rút ra nhận xét: Trình độ ban đầu về kiến
thức và kỹ năng của TTCM trường TH còn thấp. Để có thể nâng cao hiệu quả phát
triển đội ngũ TTCM trường TH theo tiếp cận NL, họ cần được bồi dưỡng đầy đủ về
kiến thức và kỹ năng.
3.5.2.2. Phân tích kết quả các lần thử nghiệm
i) Kết quả TN về trình độ kiến thức của TTCM trường TH
Bảng 3.11. Phân bố tần xuất và tần suất tích luỹ về kiến thức
của nhóm TN trong lần thứ nhất và thứ hai
TN (lần 1) TN (lần 2)
Xi Fi Fi
0 - - 0 - - 4
16 14,40 100 2 1,69 100 5
19 17,79 85,60 10 10,16 98,31 6
22 20,33 67,81 21 22,03 88,15 7
27 23,72 47,48 36 30,50 66,12 8
21 18,64 23,76 34 28,81 35,62 9
6 5,12 5,12 8 6,81 6,81 10
100 105 105 100
21
Biểu đồ 3.3. Biểu đồ phân bố tần suất
Biểu đồ 3.4. Biểu đồ tần suất tích lũy
Qua biểu đồ 3.3 và 3.4 có thể thấy, đường biểu diễn tần suất và tần suất tích luỹ
trong lần TN thứ hai đều cao hơn và dịch chuyển về bên phải so với lần TN thứ nhất.
Điều đó chứng tỏ kết quả của lần TN thứ hai cao hơn lần thứ nhất.
ii) Kết quả thử nghiệm về kỹ năng của TTCM trường TH
22 Bảng 3.14. So sánh kết quả về trình độ KN nghề nghiệp
của TTCM ở lần TN thứ nhất và thứ hai
Các kỹ năng (%)
Nhóm MĐ
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
41,9
38,1
40,9
30,5
38,1
40,9
33,3
39,1
39,1
37,8
37,5
Khá
(44)
(40)
(43)
(32)
(40)
(43)
(35)
(41)
(41)
(42)
TN1
49,5
50,4
51,4
52,3
52,3
51,4
53,3
53,3
50,4
50,5
TB
(105)
50,8
(52)
(53)
(54)
(55)
(55)
(54)
(56)
(56)
(53)
(56)
8,6
11,5
7,7
17,1
9,6
7,7
13,4
8,6
10,5
11,7
Yếu
11,7
(9)
(12)
(8)
(18)
(10)
(8)
(14)
(8)
(11)
(13)
56,2
50,4
54,2
51,4
53,3
50,4
49,6
53,3
50,4
52,3
Khá
52,2
(59)
(53)
(57)
(54)
(56)
(53)
(52)
(56)
(53)
(55)
TN2
43,8
49,6
45,8
48,6
46,7
49,6
50,4
46,2
49,6
47,7
TB
(105)
47,8
(46)
(52)
(48)
(51)
(49)
(52)
(53)
(49)
(52)
(50)
Yếu
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0 0,0 0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
Để có cái nhìn trực quan đối với kết quả về trình độ KN nghề nghiệp của
TTCM trường TH ở lần TN thứ nhất và thứ hai, chúng tôi sử dụng biểu đồ dưới đây:
Biểu đồ 3.5. So sánh kết quả về trình độ KN của TTCM trường TH
ở lần TN thứ nhất và thứ hai
3.4.2.3. Đánh giá kết quả thử nghiệm
Sau TN, thông qua tìm hiểu thực tế ở một số trường TH trên địa bàn thành phố
Vinh và huyện Tân Kỳ, chúng tôi có thể đưa ra những đánh giá khái quát sau đây:
Việc bồi dưỡng đội ngũ TTCM trường TH theo khung NL, đáp ứng yêu cầu đổi mới
23 giáo dục phổ thông đã góp phần nâng cao chất lượng của đội ngũ này; TTCM trường
TH sau khi được bồi dưỡng đã có hiểu biết đúng đắn về vị trí, vai trò của mình trong
các trường TH; Chức năng, nhiệm vụ của người TTCM trường TH; Những yêu cầu về
phẩm chất và NL đối với TTCM trường TH; Việc bồi dưỡng đội ngũ TTCM trường
TH đã có ảnh hưởng lớn đến chất lượng công tác TCM nói riêng, đến phát triển đội
ngũ TTCM trường TH theo tiếp cận NL nói chung.
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn, luận án đã đề xuất 06 giải pháp phát
triển đội ngũ TTCM trường TH theo tiếp cận NL. Các giải pháp đề xuất đều có sự
cấp thiết, tính khả thi cao và có tương quan chặt chẽ với nhau. Kết quả thử nghiệm
giải pháp “Tổ chức bồi dưỡng đội ngũ TTCM theo khung NL, đáp ứng yêu cầu đổi
mới GDPT” đã khẳng định thêm tính hiệu quả của các giải pháp đề xuất.
24 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận
Luận án đã góp phần bổ sung và phát triển những vấn đề lý luận về TTCM trường TH và phát triển đội ngũ TTCM trường TH. Luận án đã làm rõ mặt mạnh (phẩm chất nhà giáo, trình độ đào tạo) của đội ngũ TTCM trường TH trên địa bàn khảo sát; đồng thời chỉ ra những bất cập về cơ cấu (lứa tuổi, giới tính), những hạn chế trong lãnh đạo, quản lý; trong cập nhật kịp thời các yêu cầu đổi mới của ngành về chuyên môn, nghiệp vụ và nhất là về NL của đội ngũ TTCM trường TH.
Các giải pháp được đề xuất có cơ sở lý luận và thực tiễn vững chắc, vừa đảm bảo sự cấp thiết, vừa đảm bảo tính khả thi cao. Vì thế, có thể áp dụng ngay các giải pháp này vào thực tiễn phát triển đội ngũ TTCM trường TH theo tiếp cận NL, không chỉ trên địa bàn tỉnh Nghệ An mà trên các địa bàn khác có điều kiện tương đồng.
2. Khuyến nghị 2.1. Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo - Xây dựng chương trình bồi dưỡng TTCM trường TH theo tiếp cận NL. - Biên soạn bộ tiêu chí đánh giá công tác TCM ở trường TH và đánh giá
TTCM trường TH.
2.2. Đối với các sở giáo dục và đào tạo - Chỉ đạo triển khai chương trình bồi dưỡng TTCM trường TH theo tiếp cận
NL trên phạm vi tỉnh/thành phố.
- Chỉ đạo đánh giá công tác TCM ở trường TH và đánh giá TTCM trường TH
trên phạm vi tỉnh/thành phố.
2.3. Đối với các phòng giáo dục và đào tạo - Tổ chức triển khai chương trình bồi dưỡng TTCM trường TH theo tiếp cận
NL trên phạm vi quận/huyện.
- Tổ chức đánh giá công tác TCM ở trường TH và đánh giá TTCM trường TH
trên phạm vi quận/huyện.
2.4. Đối với các trường tiểu học - Hiệu trưởng trường TH phải chủ động, tích cực trong công phát triển đội ngũ TTCM trên tất cả các nội dung; từ quy hoạch, bồi dưỡng đến đánh giá, tạo điều kiện cho đội ngũ này phát triển một cách vững chắc.
- Hiệu trưởng trường TH nghiên cứu, vận dụng các giải pháp mà luận án đề
xuất vào phát triển đội ngũ TTCM ở cơ sở giáo dục của mình.
25 CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ ĐƢỢC CÔNG BỐ
1. Phùng Quang Dương (2019), Tổ trưởng chuyên môn trường tiểu học trong bối
cảnh đổi mới giáo dục, Tạp chí Khoa học giáo dục, số 18, tháng 6/2019, trang
95-99.
2. Phùng Quang Dương (2019), Xây dựng và sử dụng khung năng lực tổ trưởng
chuyên môn trường tiểu học, Tạp chí Khoa học Trường Đại học Vinh, Tập 48,
số 3/2019, trang 23-29.
3. Phùng Quang Dương (2019), Giải pháp phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên
môn trường tiểu học theo tiếp cận năng lực, Tạp chí Khoa học giáo dục, số 24,
tháng 12/2019, trang 78-82.
4. Phung Quang Duong, Phan Quoc Lam (2019), Role of professional elementary
school manager, Научно-методический и теоретический журнал, № 1, 2019,
pp. 100-103.
5. Phan Quoc Lam and Phung Quang Duong (2019), Training management
capacity for professional leaders at Vietnamese elementary schools to meet
equirements of education program in 2018, International Journal of Advanced
Research, Vol. 7, Issue 11, pp. 562-566, November 2019.
6. Phung Quang Duong and Phan Quoc Lam (2020), Building the capacity
framework of a professional leader for primary school, International Journal of
Advanced Research, Vol. 8, Issue 5, pp. 653-659, May 2020.
