ĐẠI HỌC HUẾ

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

NGUYỄN THỊ MỸ PHƢƠNG

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THỰC HÀNH

CHO HỌC SINH THÔNG QUA TỔ CHỨC DẠY HỌC NHÓM CHƢƠNG

“ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM”

VẬT LÍ 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC

THEO ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

Thừa thiên Huế, năm 2017

ĐẠI HỌC HUẾ

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

NGUYỄN THỊ MỸ PHƢƠNG

PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THỰC HÀNH

CHO HỌC SINH THÔNG QUA TỔ CHỨC DẠY HỌC NHÓM CHƢƠNG

“ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM”

VẬT LÍ 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG

Chuyên ngành: LÍ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC BỘ MÔN VẬT LÍ

Mã số: 60140111

LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC

THEO ĐỊNH HƢỚNG NGHIÊN CỨU

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:

TS. NGUYỄN THANH HẢI

Thừa thiên Huế, năm 2017

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các số liệu và kết

quả nghiên cứu ghi trong luận văn là trung thực, được các đồng tác giả cho phép

sử dụng và chưa từng được công bố trong bất kỳ một công trình nào khác.

Tác giả

Nguyễn Thị Mỹ Phương

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn này, tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Phòng

Đào tạo sau đại học, Khoa Vật lí trường Đại học Sư phạm – Đại học Huế và quý

Thầy, Cô giáo trực tiếp giảng dạy, giúp đỡ trong suốt quá trình học tập.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất đến TS. Nguyễn Thanh

Hải đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn.

Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám Hiệu cùng quý thầy cô giáo tổ Vật lí

trường THPT số I Nghĩa Hành đã tạo mọi điều kiện thuận lợi trong suốt quá trình

thực nghiệm sư phạm.

Xin được cảm ơn toàn thể đồng nghiệp, bạn bè và gia đình đã quan tâm, động

viên giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.

Xin chân thành cảm ơn!

Huế, tháng 09 năm 2017

Tác giả

Nguyễn Thị Mỹ Phương

MỤC LỤC

Trang

ĐẠI HỌC HUẾ ............................................................................................................ i

LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... iii

LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ iv

MỤC LỤC ................................................................................................................... 1

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ......................................................................... 5

DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, HÌNH, SƠ ĐỒ ....................................... 6

MỞ ĐẦU ..................................................................................................................... 7

1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................................... 7

2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu ...................................................................................... 9

3. Mục tiêu của đề tài ................................................................................................ 10

4. Giả thuyết khoa học .............................................................................................. 10

5. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................ 10

6. Đối tƣợng nghiên cứu ............................................................................................ 10

7. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................... 10

8. Phƣơng pháp nghiên cứu ....................................................................................... 11

8.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lí thuyết ..................................................................... 11

8.2. Phƣơng pháp thực tiễn ....................................................................................... 11

8.3. Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm ................................................................... 11

8.4. Phƣơng pháp thống kê toán học ......................................................................... 11

9. Những đóng góp của đề tài ................................................................................... 12

10. Cấu trúc luận văn ................................................................................................ 12

1

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN

NĂNG LỰC THỰC HÀNH CHO HỌC SINH THÔNG QUA TỔ CHỨC DẠY

HỌC NHÓM TRONG DẠY HỌC VẬT LÍ ............................................................. 13

1.1. Một số vấn đề về dạy học theo nhóm ................................................................. 13

1.1.1. Khái niệm về dạy học nhóm ........................................................................ 13

1.1.2. Bản chất của phƣơng pháp dạy học nhóm ................................................... 14

1.1.3. Tổ chức dạy học theo phƣơng pháp nhóm .................................................. 16

1.1.3.1. Mô hình lý thuyết của phƣơng pháp dạy học nhóm ................................. 16

1.1.3.2. Đặc điểm của dạy học theo nhóm ....................................................... 17

1.1.3.3. Hình thức tổ chức học tập ................................................................... 18

1.1.4. Các cách thành lập nhóm học tập ................................................................ 20

1.1.5. Ý nghĩa của việc tổ chức dạy học theo nhóm đối với việc đổi mới phƣơng

pháp dạy học ở trƣờng trung học phổ thông ......................................................... 22

1.2. Một số vấn đề về năng lực thực hành trong dạy học vật lí ................................ 24

1.2.1. Khái niệm về năng lực ................................................................................. 24

1.2.2. Khái niệm về năng lực thực hành và năng lực thực hành vật lí .................. 26

1.3. Phát triển năng lực thực hành cho học sinh trong dạy học vật lí ....................... 27

1.3.1. Các năng lực thành tố của năng lực thực hành ............................................ 27

1.3.2. Mối liên hệ giữa phát triển năng lực thực hành với việc tổ chức dạy học

nhóm ...................................................................................................................... 29

1.3.3. Bộ tiêu chí đánh giá kỹ năng thực hành ...................................................... 30

1.3.3.1. Cơ sở xây dựng bộ tiêu chí đánh giá kỹ năng thực hành .................... 30

1.3.3.2. Bộ tiêu chí đánh giá năng lực thực hành ............................................. 31

1.3.4. Các biện pháp phát triển năng lực thực hành cho học sinh ......................... 34

1.4. Quy trình dạy học theo hƣớng phát triển năng lực thực hành cho học sinh trong

dạy học vật lí ............................................................................................................. 36

1.5. Thực trạng của việc phát triển năng lực thực hành cho học sinh thông qua tổ

chức dạy học nhóm ở các trƣờng THPT hiện nay .................................................... 40

2

1.5.1. Đánh giá chung về thực trạng ...................................................................... 40

1.5.2. Một số thuận lợi, khó khăn trong việc phát triển năng lực thực hành cho

học sinh thông qua tổ chức dạy học nhóm ở các trƣờng THPT hiện nay ............. 42

1.5.2.1. Những thuận lợi ................................................................................... 42

1.5.2.2. Những khó khăn .................................................................................. 43

1.6. Kết luận chƣơng 1 .............................................................................................. 44

CHƢƠNG 2. TỔ CHỨC DẠY HỌC NHÓM CHƢƠNG “ ĐỘNG LỰC HỌC

CHẤT ĐIỂM” VẬT LÍ 10 NÂNG CAO THPT THEO HƢỚNG PHÁT TRIỂN

NĂNG LỰC THỰC HÀNH CHO HỌC SINH ........................................................ 46

2.1. Cấu trúc và đặc điểm nội dung chƣơng “Động lực học chất điểm” Vật lí 10

nâng cao THPT ......................................................................................................... 46

2.1.1. Cấu trúc nội dung chƣơng “Động lực học chất điểm” Vật lí 10 nâng cao

THPT ..................................................................................................................... 46

2.1.2 Đặc điểm kiến thức ....................................................................................... 47

2.2. Các đơn vị kiến thức có thể tổ chức dạy học nhóm theo hƣớng tăng cƣờng phát

triển năng lực thực hành cho học sinh ...................................................................... 48

2.3. Thiết kế tiến trình dạy học một số bài dạy chƣơng “Động lực học chất điểm”

Vật lí 10 nâng cao THPT theo hƣớng tăng cƣờng phát triển năng lực thực hành cho

học sinh thông qua phƣơng pháp dạy học nhóm ....................................................... 49

2.3.1. “Bài Lực- tổng hợp lực và phân tích lực” ................................................... 49

2.3.1.1. Quy trình .............................................................................................. 49

2.3.1.2. Giáo án................................................................................................. 54

2.3.2. Bài “ Định luật III Niu-tơn” ........................................................................ 61

2.3.2.1. Quy trình .............................................................................................. 61

2.3.2.2. Giáo án................................................................................................. 67

Phụ lục ....................................................................................................................... 72

2.3.3. Bài “Thực hành: Xác định hệ số ma sát” ........................................................ 74

2.3.3.1. Quy trình ................................................................................................... 74

3

2.3.3.2. Giáo án................................................................................................. 82

2.4. Kết luận chƣơng 2 .............................................................................................. 91

CHƢƠNG 3. THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM ............................................................. 92

3.1. Mục đích và nhiệm vụ của thực nghiệm sƣ phạm ............................................. 92

3.1.1. Mục đích thực nghiệm sƣ phạm .................................................................. 92

3.1.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sƣ phạm ................................................................. 92

3.1. Đối tƣợng, nội dung của thực nghiệm sƣ phạm ................................................. 93

3.2.1. Đối tƣợng của thực nghiệm sƣ phạm .......................................................... 93

3.2.2.Nội dung thực nghiệm sƣ phạm ................................................................... 93

3.3. Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm ................................................................... 93

3.3.1. Chọn mẫu thực nghiệm ............................................................................... 93

3.3.2. Quan sát giờ học .......................................................................................... 94

3.3.3.Kiểm tra đánh giá ......................................................................................... 94

3.4. Kết quả thực nghiệm sƣ phạm............................................................................ 96

3.4.1. Đánh giá định tính ....................................................................................... 96

3.4.2. Đánh giá định lƣợng .................................................................................... 97

3.4.3. Kiểm định giả thuyết thống kê .................................................................. 101

3.5. Kết luận chƣơng 3 ............................................................................................ 102

KẾT LUẬN ............................................................................................................. 104

TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................................... 106

4

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

STT Viết tắt Viết đầy đủ

1 CT Chƣơng trình

CTGDPT Chƣơng trình giáo dục phổ thông 2

3 ĐC Đối chứng

4 GV Giáo viên

GD-ĐT Giáo dục và Đào tạo 5

6 HS Học sinh

7 DH Dạy học

8 NLTH Năng lực thực hành

9 PP Phƣơng pháp

10 PPDH Phƣơng pháp dạy học

11 SGK Sách giáo khoa

12 THPT Trung học phổ thông

13 TN Thí nghiệm

14 TNg Thực nghiệm

15 TNSP Thực nghiệm sƣ phạm

16 VL Vật lí

5

DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, HÌNH, SƠ ĐỒ

Bảng 1.1 Các cách thành lập nhóm học tập

Bảng 1.2 Phân loại mục tiêu kỹ năng Harrow

Bảng 1.3 Phân loại mục tiêu kỹ năng Dave

Bảng 2.1 Cấu trúc chƣơng “ Động lực học chất điểm” Vật lí 10 THPT

Bảng 2.2 Kết quả đo thời gian và vận tốc của hai xe khi đi qua hai cổng E,F

Bảng 2.3 Đo hệ số ma sát nghỉ cực đại theo phƣơng án 1

Bảng 2.4 Đo hệ số ma sát trƣợt theo phƣơng án 1

Bảng 2.5 Đo hệ số ma sát nghỉ cực đại theo phƣơng án 2

Bảng 2.6 Đo hệ số ma sát trƣợt theo phƣơng án 1

Bảng 3.1. Bảng số liệu HS đƣợc chọn làm mẫu TNSP

Bảng 3.2. Bảng thống kê điểm số (Xi) của bài kiểm tra

Bảng 3.3. Bảng phân phối tần suất

Bảng 3.4. Bảng phân phối tần suất lũy tích của hai nhóm ĐC và TNg

Bảng 3.5. Các tham số thống kê

Biểu đồ 3.1. Biểu đồ phân bố điểm của hai nhóm ĐC và TNg

Đồ thị 3.1. Đồ thị phân phối tần suất

Đồ thị 3.2. Phân phối tần suất lũy tích của hai nhóm ĐC và TNg

6

MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài

Trƣớc sự phát triển không ngừng của nền kinh tế - xã hội, hội nhập kinh tế

ngày càng mở rộng đánh dấu thế kỷ XXI là thế kỷ của sự cạnh tranh về mặt trình độ

của nguồn nhân lực. Sự phát triển đó nhƣ một đơn đặt hàng hoàn toàn mới cho nền

giáo dục nƣớc ta hiện nay, yêu cầu nền giáo dục nƣớc ta phải không ngừng đổi mới

mục tiêu, nội dung cũng nhƣ phƣơng pháp nhằm tạo ra những thế hệ mới phù hợp

với thế giới và các quốc gia trong khu vựt. Những thế hệ này, không những phải

đƣợc trang bị đầy đủ về mặt kiến thức, phẩm chất nghề nghiệp mà còn đƣợc phát

triển những năng lực cần thiết và đặc biệt năng lực thực hành là rất quan trọng.

Sự quan trọng đó đã đƣợc thể hiện trong Nghị quyết số 29-NQ/TW Hội nghị

Trung ƣơng 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, xác định

rõ: “Đối với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành

phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng

nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo

dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ

năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn…”.

Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng, Báo cáo chính trị của Ban Chấp

hành Trung ƣơng Đảng khoá X nêu rõ: "Thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển

và nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo... nâng cao chất lượng giáo dục toàn

diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lý tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng,

đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý

thức trách nhiệm xã hội”.

Tuy nhiên, chƣơng trình giảng dạy ở trƣờng phổ thông hiện nay chƣa phát triển

đƣợc năng lực cũng nhƣ kỹ năng cần thiết cho học sinh. Tại hội nghị Tổng kết, đánh

giá Chƣơng trình, Sách giáo khoa Giáo dục Phổ thông hiện hành của Việt Nam, Bộ

trƣởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ chia sẻ: “ Những gì bất cập trong chƣơng trình

hiện hành thì cần điều chỉnh. Bất cập không phải là thừa, mà là chƣa hợp lý, phải

điều chỉnh. Chƣơng trình hiện hành vẫn nặng về kiến thức, nhẹ kỹ năng, đặc biệt là

chƣa tiếp cận theo hƣớng phát triễn phẩm chất, năng lực của ngƣời học.

7

Cũng theo đánh giá ghi trong Chiến lƣợc giáo dục 2011 – 2020 ban hành kèm theo

quyết định số 711/QĐ/TTg ngày 13/06/2012 của Thủ tƣớng Chính phủ thì sau hơn

20 năm đổi mới, mặc dù đã có những chuyển biến tích cực, song ngành Giáo dục

nƣớc ta vẫn đang bộc lộ nhiều hạn chế, bất cập, đó là “Nội dung chương trình còn

nặng về lí thuyết, phương pháp dạy học còn lạc hậu, chưa chú trọng giáo dục kỹ

năng sống, phát huy tính sáng tạo, năng lực thực hành của học sinh…”. Một trong

những hình thức phát huy đƣợc tính tích cực, tự lực, năng lực thực hành của học

sinh là tổ chức hoạt động theo nhóm. Trong hoạt động nhóm, học sinh có thể trao

đổi ý kiến cho nhau, mạnh dạng nói lên ý kiến của mình, hợp tác ,giúp đỡ nhau

trong quá trình thực hành. Tuy nhiên hiện nay, phần lớn ý kiến đều cho rằng tổ chức

dạy học theo nhóm gặp một số khó khăn, chẳng hạn nhƣ dễ mất thời gian, học sinh

mất trật tự,giáo viên khó quản lý…

Nguyên nhân của thực trạng trên là do việc tiếp cận với các phƣơng pháp dạy học

tích cực đối với một bộ phận giáo viên còn là vấn đề chƣa đƣợc giải quyết. Bên

cạnh đó, một phần do giáo viên chƣa chú trọng đến việc phát triển năng lực, rèn

luyện kỹ năng thực hành cho học sinh, dẫn đến việc học sinh không có thói quen

vận dụng kiến thức vào thực tiễn.

Đối với bộ môn Vật lí thì hầu hết các kiến thức vật lí đều đƣợc rút ra từ những

quan sát và thí nghiệm. Thí nghiệm có vai trò to lớn trong việc nâng cao hứng thú

học tập bộ môn, góp phần vào việc giáo dục năng lực thực hành cho học sinh trung

học phổ thông. Tuy nhiên, thực tế việc dạy học cho thấy rằng học sinh rất lúng túng

khi sử dụng các dụng cụ trong phòng thực hành - nghĩa là khả năng vận dụng kiến

thức vào thực tiễn của các em vẫn còn nhiều hạn chế.

Có thể nói, việc tổ chức DH theo PP nhóm là một hƣớng đi tốt trong quá trình đổi

mới PPDH ở trƣờng phổ thông, góp phần nâng cao chất lƣợng dạy và học bô môn Vật

lí, đáp ứng những yêu cầu của xã hội. Bên cạnh đó, việc phát triển năng lực, đặc biệt

là NLTH đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình dạy học. Ngƣời học có đƣợc

NLTH nghĩa là nền GD của chúng ta đã thực sự thành công trong việc tạo ra thế hệ

mới đáp ứng đƣợc nhu cầu xã hội hiện nay.

8

Nhận thức đƣợc tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đổi mới PPDH trong giai

đoạn hiện nay; căn cứ vào các chủ trƣơng của Đảng, Nhà nƣớc, bộ GD về vấn đề

đổi mới PPDH và khả năng của bản thân, với mong muốn góp phần nâng cao chất

lƣợng dạy và học môn Vật lí, chúng tôi chọn đề tài: "Phát triển năng lực thực

hành cho học sinh thông qua tổ chức dạy học nhóm chương “ Động lực học chất

điểm ” Vật lí 10 Trung học phổ thông ".

2. Lịch sử vấn đề nghiên cứu

Kỹ năng thí nghiệm thực hành trong vật lí là một lĩnh vực rất quan trọng. Nó

có tác dụng về cả ba mặt: giáo dục, giáo dƣỡng và giáo dục kĩ thuật tổng hợp. Từ

lâu, đã có nhiều nhà nghiên cứu quan tâm nghiên cứu đến vấn đề thực nghiệm trong

dạy học vật lí ở trƣờng phổ thông nhƣ: Luận án Tiến sĩ Giáo dục học: “Bồi dưỡng

phương pháp thực nghiệm cho học sinh trong dạy học cơ học lớp 10” của tác giả

Phạm Thị Phú, Đại học Vinh, 1998.

Với PPDH nhóm, đã đƣợc nhiều tác giả nghiên cứu nhƣ: Luận văn thạc sĩ giáo

dục học của Hồ Thị Bạch Phƣơng, Huế - 2007 “Nâng cao hiệu quả dạy học Vật lí ở

trường THPT thông qua các biện pháp tổ chức hoạt động hợp tác nhóm”; Luận văn

thạc sĩ “Tổ chức hoạt động học tập theo nhóm trong quá trình dạy học phần “Điện

và Điện từ” Vật lí lớp 11 nâng cao THPT” của Lê Khắc Thuận, Huế - 2009; Lê Thị

Thuỳ Trang – 2010 “Thiết kế bài dạy học phần “Quang hình học” Vật lí 11 nâng cao

theo phương pháp dạy học hợp tác nhóm với sự hỗ trợ của máy vi tính”; “Tổ chức

hoạt động dạy học cho học sinh phần “Quang hình học” Vật lí 11 nâng cao theo

nhóm với sự hỗ trợ của sơ đồ tư duy” của Lƣu Thanh Thƣởng, Huế - 2011; Luận văn

thạc sĩ “Tổ chức dạy học chương “Động lực học chất điểm” Vật lí 10 theo phương

pháp dạy học nhóm thông qua việc xây dựng và sử dụng bài tập sáng tạo”của Võ

Đình Bảo, Huế - 2012 ; Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học : “Phát triển năng lực thực

hành cho học sinh thông qua việc tổ chức dạy học nhóm phần “Quang hình học”

Vật lí 11 THPT”, của tác giả Dƣơng Thị Hằng, Đại học Sƣ phạm Huế, 2016. Các

luận văn này đã đƣa ra đƣợc cơ sở lý luận của việc tổ chức hoạt động nhận thức cho

học sinh theo phƣơng pháp nhóm trong dạy học Vật lí.

Nhƣ vậy, đã có nhiều công trình nghiên cứu về PPDH nhóm chƣơng “Động

9

lực học chất điểm” nhƣng chúng tôi chƣa phát hiện có công trình nào đề xuất đƣợc

phƣơng án phát triển NLTH cho học sinh trong chƣơng “Động lực học chất điểm”

Vật lí 10 THPT.

3. Mục tiêu của đề tài

Đề xuất đƣợc quy trình tổ chức dạy học nhóm theo hƣớng phát triển NLTH

cho học sinh chƣơng “Động lực học chất điểm” Vật lí 10 THPT.

4. Giả thuyết khoa học

Nếu các giờ học thuộc chƣơng ” Động lực học chất điểm ” Vật lí 10 THPT

thực hiện theo đúng tiến trình đã đề xuất thì sẽ phát triển đƣợc NLTH cho học sinh,

góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học vật lí.

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để thực hiện mục tiêu đề ra, đề tài thực hiện những nhiệm vụ chính sau đây:

- Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của việc tổ chức dạy học nhóm để phát

triển năng lực thực hành cho học sinh;

- Đánh giá thực trạng tổ chức dạy học nhóm theo hƣớng phát triển NLTH của

học sinh trong DHVL ở một số trƣờng THPT hiện nay;

- Nghiên cứu các biện pháp và xây dựng quy trình DH nhóm theo hƣớng phát

triển năng lực thực hành cho HS trong DH vật lí;

- Đề xuất quy trình tổ chức dạy học nhóm theo hƣớng phát triển NLTH cho

HS trong dạy học vật lí;

- Thiết kế một số bài giảng cụ thể của chƣơng ” Động lực học chất điểm ” Vật

lí 10 THPT theo hƣớng dạy học nhóm, để phát triển NLTH cho HS;

- Tiến hành thực nghiệm sƣ phạm ở một số trƣờng phổ thông để đánh giá hiệu

quả của đề tài.

6. Đối tƣợng nghiên cứu

Hoạt động dạy học chƣơng “ Động lực học chất điểm ” Vật lí 10 THPT theo

phƣơng pháp nhóm trong đó đi sâu vào việc phát triển NLTH cho HS.

7. Phạm vi nghiên cứu

Do hạn chế về thời gian quy định cho một luận văn, đề tài chỉ tập trung

nghiên cứu trong phạm vi:

10

- Nội dung kiến thức chỉ đề cập chƣơng “Động lực học chất điểm” thuộc

chƣơng trình Vật lí 10 nâng cao THPT;

- Địa bàn TNSP đƣợc tiến hành tại một số lớp thuộc trƣờng THPT Nghĩa

Hành I, tỉnh Quảng Ngãi.

8. Phƣơng pháp nghiên cứu

8.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lí thuyết

- Nghiên cứu các văn kiện của Đảng, chính sách của Nhà nƣớc và các chỉ thị

của Bộ Giáo dục và Đào tạo về vấn đề đổi mới giáo dục phổ thông; phát triển

NLTH của HS;

- Nghiên cứa các sách, bài báo, luận văn, luận án, tạp chí chuyên ngành liên

quan;

- Nghiên cứu cơ sở lý luận về tâm lý học, giáo dục học và lý luận DHVL của

việc tổ chức dạy học nhóm theo hƣớng phát huy tính tích cực, sáng tạo và phát triển

NLTH của học sinh;

- Nghiên cứu nội dung và chƣơng trình sách giáo khoa, sách bài tập, tài liệu

tham khảo chƣơng “ Động lực học chất điểm” Vật lí 10 THPT.

8.2. Phƣơng pháp thực tiễn

- Quan sát hoạt động dạy và học của giáo viên và học sinh trong giờ học vật lí

ở trƣờng THPT số I Nghĩa Hành. Trao đổi trực tiếp với giáo viên và học sinh;

- Dùng phiếu điều tra để tìm hiểu về thực trạng NLTH vật lí của HS lớp 10.

8.3. Phƣơng pháp thực nghiệm sƣ phạm

- Tiến hành giảng dạy TNg ở lớp 10;

- Quan sát, kiểm tra, đánh giá hoạt động học tập của HS trong giờ học TNg

8.4. Phƣơng pháp thống kê toán học

Sử dụng phƣơng pháp thống kê toán học để xử lí số liệu và trình bày kết quả

thực nghiệm sƣ phạm và kiểm định giả thuyết thống kê về sự khác nhau trong kết

quả học tập của hai nhóm: thóm TNg và nhóm ĐC.

11

9. Những đóng góp của đề tài

- Về mặt lí luận, luận văn bổ sung thêm về cơ sở lí luận của việc phát triển

năng lực thực hành cho học sinh, đồng thời làm rõ hơn vai trò của việc phát triển

NLTH cho học sinh trong dạy học vật lí ở trƣờng THPT;

- Về mặt thực tiễn, luận văn đề xuất các biện pháp và xây dựng tiến trình dạy

học theo hƣớng phát triển NLTH cho HS.

10. Cấu trúc luận văn

Cấu trúc luận văn gồm:

MỞ ĐẦU

NỘI DUNG

Chƣơng 1. Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc phát triển năng lực thực hành cho học

sinh thông qua tổ chức dạy học nhóm trong dạy học vật lí

Chƣơng 2. Tổ chức dạy học nhóm chƣơng ”Động lực học chất điểm” Vật lí 10

THPT theo hƣớng phát triển năng lực thực hành cho học sinh

Chƣơng 3. Thực nghiệm sƣ phạm

KẾT LUẬN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC

12