Phun nhiên liệu điện tử EFI

Chia sẻ: Tai Tieu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

265
lượt xem 78
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hệ thống EFI sử dụng các cảm biến khác nhau để phát hiện tình trạng của động cơ và điều kiện chạy của xe. Và ECU động cơ tính toán lượng phun nhiên liệu tối ưu và làm cho các vòi phun nhiên liệu

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phun nhiên liệu điện tử EFI

EFI (Phun nhiªn liÖu ®iÖn tö) M« t¶ HÖ thèng EFI sö dông c¸c c¶m biÕn kh¸c nhau ®Ó ph¸t hiÖn t×nh tr¹ng cña ®éng c¬ vµ ®iÒu kiÖn ch¹y cña xe. Vµ ECU ®éng c¬ tÝnh to¸n lîng phun nhiªn liÖu tèi u vµ lµm cho c¸c vßi phun phun nhiªn liÖu. H×nh vÏ nµy thÓ hiÖn kÕt cÊu c¬ b¶n cña EFI. · ECU ®éng c¬ ECU nµy tÝnh thêi gian phun nhiªn liÖu tèi u dùa vµo c¸c tÝn hiÖu tõ c¸c c¶m biÕn. · C¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p hoÆc c¶m biÕn ¸p suÊt ®êng èng n¹p C¶m biÕn nµy ph¸t hiÖn khèi lîng kh«ng khÝ n¹p hoÆc ¸p suÊt cña èng n¹p. · C¶m biÕn vÞ trÝ trôc khuûu C¶m biÕn nµy ph¸t hiÖn gãc quay trôc khuûu vµ tèc ®é cña ®éng c¬. · C¶m biÕn vÞ trÝ trôc cam C¶m biÕn nµy ph¸t hiÖn gãc quay chuÈn vµ thêi ®iÓm cña trôc cam. · C¶m biÕn nhiÖt ®é níc C¶m biÕn nµy ph¸t hiÖn nhiÖt ®é cña níc lµm m¸t. · C¶m biÕn vÞ trÝ bím ga C¶m biÕn nµy ph¸t hiÖn gãc më cña bím ga. · C¶m biÕn oxy C¶m biÕn nµy ph¸t hiÖn nång ®é cña oxy trong khÝ x¶. (1/1) C¸c lo¹i EFI Cã hai lo¹i hÖ thèng EFI ®îc ph©n lo¹i theo ph¬ng ph¸p ph¸t hiÖn lîng kh«ng khÝ n¹p. 1. L-EFI (Lo¹i ®iÒu khiÓn lu lîng kh«ng khÝ) Lo¹i nµy sö dông mét c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p ®Ó ph¸t hiÖn lîng kh«ng khÝ ch¹y vµo ®êng èng n¹p. Cã hai ph¬ng ph¸p ph¸t hiÖn: Mét lo¹i trùc tiÕp ®o khèi kh«ng khÝ n¹p, vµ mét lo¹i thùc hiÖn c¸c hiÖu chØnh dùa vµo thÓ tÝch kh«ng khÝ. 2. D-EFI (Lo¹i ®iÒu khiÓn ¸p suÊt ®êng èng n¹p) Lo¹i nµy ®o ¸p suÊt trong ®êng èng n¹p ®Ó ph¸t hiÖn lîng kh«ng khÝ n¹p theo tû träng cña kh«ng khÝ n¹p. (1/1) -1-
HÖ thèng nhiªn liÖu M« t¶ Nhiªn liÖu ®îc lÊy tõ b×nh nhiªn liÖu b»ng b¬m nhiªn liÖu vµ ®îc phun díi ¸p suÊt bëi vßi phun. ¸p suÊt nhiªn liÖu trong ®êng èng nhiªn liÖu ph¶i ®îc ®iÒu chØnh ®Ó duy tr× viÖc phun nhiªn liÖu æn ®Þnh b»ng bé ®iÒu ¸p vµ bé gi¶m rung ®éng. C¸c bé phËn chÝnh · B×nh nhiªn liÖu · Côm b¬m nhiªn liÖu · B¬m nhiªn liÖu · Líi läc cña b¬m nhiªn liÖu · Bé läc nhiªn liÖu · Bé ®iÒu ¸p · èng ph©n phèi · Vßi phun · Bé gi¶m rung ®éng (1/1) B¬m nhiªn liÖu B¬m nhiªn liÖu ®îc l¾p trong b×nh nhiªn liÖu vµ ®îc kÕt hîp víi bé läc nhiªn liÖu, bé ®iÒu ¸p, bé ®o nhiªn liÖu, v.v... C¸nh b¬m ®îc m« t¬ quay ®Ó nÐn nhiªn liÖu. Van mét chiÒu ®ãng l¹i khi b¬m nhiªn liÖu dõng ®Ó duy tr× ¸p suÊt trong ®êng èng nhiªn liÖu vµ lµm cho viÖc khëi ®éng ®éng c¬ dÔ dµng h¬n. NÕu kh«ng cã ¸p suÊt d, dÔ x¶y ra hiÖn tîng kho¸ h¬i ë nhiÖt ®é cao, lµm cho viÖc khëi ®éng l¹i khã kh¨n. Van an toµn më ra khi ¸p suÊt ë phÝa cöa ra trë nªn qu¸ cao, nh»m ng¨n chÆn ¸p suÊt nhiªn liÖu trë nªn qu¸ cao nµy. (1/1) -2-
Bé ®iÒu ¸p Bé ®iÒu ¸p nµy ®iÒu chØnh ¸p suÊt nhiªn liÖu vµo vßi phun ë 324 kPa (3,3 kgf/cm2). (C¸c gi¸ trÞ nµy cã thÓ thay ®æi tuú theo kiÓu cña ®éng c¬). Ngoµi ra, bé ®iÒu ¸p cßn duy tr× ¸p suÊt d trong ®êng èng nhiªn liÖu còng nh c¸ch thøc duy tr× ë van mét chiÒu cña b¬m nhiªn liÖu. Cã hai lo¹i ph¬ng ph¸p ®iÒu chØnh nhiªn liÖu. 1. Lo¹i 1 Lo¹i nµy ®iÒu chØnh ¸p suÊt nhiªn liÖu ë mét ¸p suÊt kh«ng thay ®æi. Khi ¸p suÊt nhiªn liÖu vît qu¸ lùc Ðp cña lß xo trong bé ®iÒu ¸p, van nµy më ra ®Ó tr¶ nhiªn liÖu trë vÒ b×nh nhiªn liÖu vµ ®iÒu chØnh ¸p suÊt. Gîi : Lç phun cña vßi phun cã ®é ch©n kh«ng g©y ra bëi ch©n kh«ng cña ®êng èng n¹p, nã hót nhiªn liÖu ra. §é ch©n kh«ng nµy lu«n lu«n thay ®æi tuú theo c¸c t×nh tr¹ng cña ®éng c¬. V× vËy, ®èi víi lo¹i nµy ECU ®éng c¬ tÝnh to¸n lîng phun nhiªn liÖu trong thêi gian phun theo sù thay ®æi cña ®é ch©n kh«ng trong ®êng èng n¹p ®Ó ®¶m b¶o cho vßi phun phun nhiªn liÖu thÝch hîp. (1/2) 2. Lo¹i 2 Lo¹i nµy cã èng ph©n phèi liªn tôc ®iÒu chØnh ¸p suÊt nhiªn liÖu ®Ó gi÷ cho ¸p suÊt nhiªn liÖu cao h¬n ¸p suÊt ®îc x¸c ®Þnh tõ ¸p suÊt ®êng èng n¹p. Ho¹t ®éng c¬ b¶n còng gièng nh lo¹i 1, nhng ®é ch©n kh«ng cña ®êng èng n¹p ®îc ®Æt vµo buång trªn cña mµng ch¾n, ¸p suÊt nhiªn liÖu ®îc ®iÒu chØnh b»ng c¸ch thay ®æi ¸p suÊt nhiªn liÖu khi van më ra theo ®é ch©n kh«ng cña ®êng èng n¹p. Nhiªn liÖu ®îc tr¶ vÒ b×nh nhiªn liÖu qua èng håi nhiªn liÖu. Gîi ý: Lç phun cña vßi phun cã ®é ch©n kh«ng g©y ra bëi ch©n kh«ng cña ®êng èng n¹p, nã hót nhiªn liÖu ra. §é ch©n kh«ng nµy lu«n lu«n thay ®æi theo c¸c t×nh tr¹ng cña ®éng c¬. Do ®ã, v× ¸p suÊt nhiªn liÖu cña lo¹i nµy ®îc ®iÒu chØnh liªn tôc b»ng ®é ch©n kh«ng cña ®êng èng n¹p ®Ó duy tr× ¸p suÊt nhiªn liÖu cao h¬n ¸p suÊt ®Æt tríc ®Ó duy tr× mét lîng phun ®· ®Æt trong thêi gian phun. (2/2) -3-
Bé gi¶m rung ®éng Bé gi¶m rung nµy dïng mét mµng ng¨n ®Ó hÊp thô mét lîng nhá xung cña ¸p suÊt nhiªn liÖu sinh ra bëi viÖc phun nhiªn liÖu vµ ®é nÐn cña b¬m nhiªn liÖu. Gîi ý khi söa ch÷a: Cã thÓ kiÓm tra ¸p suÊt nhiªn liÖu dÔ dµng b»ng vÝt cña bé gi¶m rung. Gîi ý: Mét sè kiÓu ®éng c¬ kh«ng cã bé gi¶m rung. (1/1) Vßi phun Vßi phun phun nhiªn liÖu vµo c¸c cöa n¹p cña c¸c xi lanh theo tÝn hiÖu tõ ECU ®éng c¬. C¸c tÝn hiÖu tõ ECU ®éng c¬ lµm cho dßng ®iÖn ch¹y vµo cuén d©y ®iÖn tõ, lµm cho pÝtt«ng b¬m bÞ kÐo, më van ®Ó phun nhiªn liÖu. V× hµnh tr×nh cña pÝt t«ng b¬m kh«ng thay ®æi, lîng phun nhiªn liÖu ®îc ®iÒu chØnh t¹i thêi ®iÓm dßng ®iÖn ch¹y vµo cuén ®iÖn tõ nµy. Gîi ý khi söa ch÷a: Sö dông gio¨ng ch÷ O: · Kh«ng ®îc dïng l¹i gio¨ng ch÷ O nµy. · Khi l¾p gio¨ng ch÷ O, tríc hÕt ph¶i b«i nã b»ng mét líp x¨ng míi. · Khi l¾p vßi phun vµo èng ph©n phèi, ph¶i cÈn thËn kh«ng ®îc lµm háng gio¨ng ch÷ O nµy. Víi vßi phun ®· ®îc l¾p vµo èng ph©n phèi, ph¶i xoay vßi phun b»ng tay. NÕu nã kh«ng quay ®îc tr¬n tru, tøc lµ gio¨ng ch÷ O nµy ®· bÞ háng. (1/1) -4-
Bé läc nhiªn liÖu/ líi läc cña b¬m nhiªn liÖu 1. Bé läc nhiªn liÖu Bé läc nhiªn liÖu khö bôi bÈn vµ c¸c t¹p chÊt trong nhiªn liÖu ®îc b¬m lªn bëi b¬m nhiªn liÖu. 2. Líi läc cña b¬m nhiªn liÖu Líi läc cña b¬m nhiªn liÖu khö bôi bÈn vµ c¸c t¹p chÊt ra khái nhiªn liÖu tríc khi ®i vµo b¬m nhiªn liÖu. Gîi ý khi söa ch÷a: NÕu läc nhiªn liÖu bÞ t¾c, nã sÏ lµm gi¶m ¸p suÊt nhiªn liÖu ®a vµo vßi phun, lµm cho viÖc khëi ®éng ®éng c¬ khã kh¨n hoÆc kh¶ n¨ng l¸i kÐm. Gîi ý: · Mét sè b¬m nhiªn liÖu ®îc l¾p ë bªn ngoµi b×nh nhiªn liÖu. · Trong mét sè kiÓu xe, mét bu l«ng nèi hoÆc c¸c lo¹i gi¾c nèi nhanh ®îc sö dông ®Ó nèi ®êng èng nhiªn liÖu. (1/1) §iÒu khiÓn b¬m nhiªn liÖu 1. Ho¹t ®éng c¬ b¶n B¬m nhiªn liÖu chØ ho¹t ®éng khi ®éng c¬ ®ang ch¹y. ThËm chÝ khi kho¸ ®iÖn ®îc bËt ®Õn vÞ trÝ ON, nÕu ®éng c¬ cha næ m¸y, th× b¬m nhiªn liÖu sÏ kh«ng lµm viÖc. -5-
(1) Kho¸ ®iÖn ë vÞ trÝ ON: Khi bËt kho¸ ®iÖn ë vÞ trÝ IG, r¬le EFI bËt më. (2) Kho¸ ®iÖn ë vÞ trÝ START: Khi ®éng c¬ quay khëi ®éng, mét tÝn hiÖu STA (tÝn hiÖu m¸y khëi ®éng) ®îc truyÒn ®Õn ECU ®éng c¬ tõ cùc ST cña kho¸ ®iÖn. Khi tÝn hiÖu STA ®îc ®a vµo ECU ®éng c¬, ®éng c¬ bËt ON tranzito nµy vµ r¬le më m¹ch ®îc bËt ON. Sau ®ã, dßng ®iÖn ®îc ch¹y vµo b¬m nhiªn liÖu ®Ó vËn hµnh b¬m. -6-
(3) §éng c¬ quay khëi ®éng/næ m¸y Cïng mét lóc khi ®éng c¬ quay khëi ®éng, ECU ®éng c¬ nhËn tÝn hiÖu NE tõ c¶m biÕn vÞ trÝ cña trôc khuûu, lµm cho tranzito nµy tiÕp tôc duy tr× ho¹t ®éng cña b¬m nhiªn liÖu. (4) NÕu ®éng c¬ t¾t m¸y: ThËm chÝ khi kho¸ ®iÖn bËt ON, nÕu ®éng c¬ t¾t m¸y, tÝn hiÖu NE sÏ kh«ng cßn ®îc ®a vµo ECU ®éng c¬, nªn ECU ®éng c¬ sÏ ng¾t tranzito nµy, nã ng¾t r¬le më m¹ch, lµm cho b¬m nhiªn liÖu ngõng l¹i. -7-
Gîi ý khi söa ch÷a: · DLC 1 Cã mét sè xe ®îc trang bÞ DLC1 nh thÓ hiÖn ë bªn tr¸i. Khi nèi t¾t cùc +B vµ cùc FP cña DLC1 b»ng mét SST víi kho¸ ®iÖn bËt ON, dßng ®iÖn sÏ ch¹y vµo b¬m nhiªn liÖu, kh«ng ®i qua r¬le më m¹ch ®Ó ®iÒu khiÓn b¬m nhiªn liÖu. B»ng c¸ch nµy, viÖc kiÓm tra ¸p suÊt nhiªn liÖu hoÆc ho¹t ®éng cña b¬m cã thÓ thùc hiÖn b»ng c¸ch buéc b¬m nhiªn liÖu ph¶i lµm viÖc. (2/5) 2. §iÒu khiÓn tèc ®é cña b¬m nhiªn liÖu ViÖc ®iÒu khiÓn nµy lµm gi¶m tèc ®é cña b¬m nhiªn liÖu ®Ó gi¶m ®é mßn cña b¬m vµ ®iÖn n¨ng khi kh«ng cÇn nhiÒu nhiªn liÖu, nh khi ®éng c¬ ®ang ch¹y ë tèc ®é thÊp. Khi dßng ®iÖn ch¹y vµo b¬m nhiªn liÖu qua tiÕp ®iÓm B cña r¬le ®iÒu khiÓn b¬m vµ ®iÖn trë, b¬m nhiªn liÖu sÏ lµm viÖc ë tèc ®é thÊp. Khi ®éng c¬ ®ang quay khëi ®éng, khi ®éng c¬ ®ang ch¹y ë tèc ®é cao, hoÆc ë t¶i träng lín, ECU ®éng c¬ chuyÓn m¹ch tiÕp ®iÓm cña r¬le ®iÒu khiÓn b¬m nhiªn liÖu sang A ®Ó ®iÒu khiÓn b¬m nhiªn liÖu ë tèc ®é cao. -8-
Gîi : §iÒu khiÓn BËt/T¾t b»ng c¸ch ®iÒu chØnh tèc ®é (b»ng ECU ®éng c¬ vµ ECU cña b¬m nhiªn liÖu) Mét sè kiÓu xe ®iÒu khiÓn tèc ®é cña b¬m nhiªn liÖu b»ng ECU cña b¬m nhiªn liÖu thay cho r¬le më m¹ch, r¬le vµ ®iÖn trë ®iÒu khiÓn b¬m nhiªn liÖu. Ngoµi ra, lo¹i ®iÒu khiÓn nµy cßn cã chøc n¨ng chÈn ®o¸n hÖ thèng b¬m nhiªn liÖu. Khi ph¸t hiÖn mét sù cè, mét tÝn hiÖu ®îc truyÒn ®i tõ ECU cña b¬m nhiªn liÖu ®Õn cùc DI cña ECU ®éng c¬. (3/5) 3. HÖ thèng ng¾t b¬m nhiªn liÖu: ë mét sè xe cã mét c¬ cÊu ®Ó ®iÒu khiÓn lµm ngõng ho¹t ®éng cña b¬m nhiªn liÖu trong c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y ®Ó duy tr× an toµn. (1) Khi tói khÝ næ. Khi tói khÝ SRS cña l¸i xe, cña hµnh kh¸ch phÝa tríc phång lªn, viÖc ®iÒu khiÓn ng¾t nhiªn liÖu lµm b¬m nhiªn liÖu kh«ng ho¹t ®éng. Khi ECU ®éng c¬ ph¸t hiÖn mét tÝn hiÖu phång lªn cña tói khÝ tõ côm c¶m biÕn tói khÝ trung t©m, ECU ®éng c¬ sÏ ng¾t r¬le më m¹ch ®Ó ngõng ho¹t ®éng cña b¬m nhiªn liÖu. Sau khi ®iÒu khiÓn ng¾t b¬m nhiªn liÖu, viÖc ®iÒu khiÓn nµy sÏ ®îc lo¹i bá b»ng c¸ch t¾t kho¸ ®iÖn vÒ vÞ trÝ OFF, lµm cho b¬m nhiªn liÖu lµm viÖc trë l¹i. (4/5) -9-
(2) Khi xe bÞ ®©m hoÆc bÞ lËt: Khi xe bÞ ®©m, c«ng t¾c qu¸n tÝnh cña b¬m nhiªn liÖu sÏ ng¾t b¬m nhiªn liÖu ®Ó gi¶m thiÓu sù rß rØ nhiªn liÖu. C«ng t¾c qu¸n tÝnh cña b¬m nhiªn liÖu ®îc ®Æt gi÷a ECU b¬m nhiªn liÖu vµ ECU ®éng c¬. Khi viªn bi trong c«ng t¾c nµy dÞch chuyÓn v× cã va ®Ëp, c«ng t¾c nµy bÞ t¸ch khái tiÕp ®iÓm ®Ó xoay nã vÒ vÞ trÝ OFF vµ ngõng ho¹t ®éng cña b¬m nhiªn liÖu. Sau khi c¾t nhiªn liÖu, ®Èy c«ng t¾c vÒ vÞ trÝ ban ®Çu ®Ó ngõng viÖc ®iÒu khiÓn c¾t nhiªn liÖu, lµm cho b¬m nhiªn liÖu ho¹t ®éng trë l¹i. (5/5) §iÒu chØnh thêi gian phun C¸c ph¬ng ph¸p phun nhiªn liÖu vµ thêi ®iÓm phun C¸c ph¬ng ph¸p phun nhiªn liÖu bao gåm phun nhiªn liÖu ®éc lËp cho tõng xi lanh, hoÆc phun nhiªn liÖu ®ång thêi vµo tÊt c¶ c¸c xi lanh. Thêi ®iÓm phun còng kh¸c nhau, nh phun ë thêi ®iÓm ®îc x¸c ®Þnh hoÆc phun theo sù thay ®æi cña lîng kh«ng khÝ n¹p hoÆc tèc ®é cña ®éng c¬. Ph¬ng ph¸p phun nhiªn liÖu c¬ b¶n vµ thêi ®iÓm phun nh sau. Ngoµi ra, khi lîng phun cµng lín th× thêi ®iÓm b¾t ®Çu phun cµng nhanh. (1/1) -10-
1. §éc lËp (theo tr×nh tù) Nhiªn liÖu ®îc phun ®éc lËp cho tõng xi lanh mçi lÇn sau 2 vßng quay cña trôc khuûu. 2. Theo nhãm Nhiªn liÖu ®îc phun cho mçi nhãm mçi lÇn sau 2 vßng quay cña trôc khuûu. · Hai nhãm · Ba nhãm · Bèn nhãm -11-
3. §ång thêi Nhiªn liÖu ®îc phun ®ång thêi vµo c¸c xi lanh t¬ng øng mét lÇn sau mçi vßng quay cña trôc khuûu. Lîng nhiªn liÖu cÇn thiÕt ®Ó ®èt ch¸y ®îc phun trong 2 lÇn phun. (1/1) §iÒu chØnh thêi gian phun nhiªn liÖu ECU ®éng c¬ lµm thay ®æi lîng phun nhiªn liÖu b»ng c¸ch thay ®æi thêi gian phun cña vßi phun. Thêi gian phun nhiªn liÖu thùc tÕ ®îc x¸c ®Þnh b»ng 2 môc sau. 1. Thêi gian phun nhiªn liÖu c¬ b¶n ®îc x¸c ®Þnh b»ng lîng khÝ n¹p vµ tèc ®é ®éng c¬. 2. C¸c thêi gian phun hiÖu chØnh kh¸c nhau ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c c¶m biÕn kh¸c nhau. Thêi gian phun mµ ECU ®éng c¬ cuèi cïng truyÒn vµo vßi phun ®îc bæ sung c¸c hiÖu chØnh thêi gian phun c¬ b¶n. Cã c¸c hiÖu chØnh sau: · Lµm ®Ëm ®Ó khëi ®éng · Lµm ®Ëm ®Ó h©m nãng · HiÖu chØnh ph¶n håi tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu (chØ cã ë mét sè kiÓu xe) · Lµm ®Ëm ®Ó t¨ng tèc · C¾t nhiªn liÖu · Lµm ®Ëm ®Ó t¨ng c«ng suÊt · C¸c hiÖu chØnh kh¸c -12-
· C¸c hiÖu chØnh vµ tÝn hiÖu kh¸c nhau C¸c hiÖu chØnh kh¸c nhau 1. Lµm ®Ëm ®Ó khëi ®éng Kh«ng thÓ tÝnh ®îc thêi gian phun c¬ b¶n b»ng lîng kh«ng khÝ n¹p v× tèc ®é cña ®éng c¬ thÊp vµ sù thay ®æi cña lîng kh«ng khÝ n¹p rÊt lín trong lóc khëi ®éng. V× lý do nµy, thêi gian phun nhiªn liÖu lóc khëi ®éng ®îc x¸c ®Þnh b»ng nhiÖt ®é níc lµm m¸t. NhiÖt ®é cña níc lµm m¸t ®îc bé c¶m biÕn nhiÖt ®é níc ph¸t hiÖn. NhiÖt ®é níc cµng thÊp th× viÖc bèc h¬i nhiªn liÖu cµng kÐm. Do ®ã, ph¶i lµm cho hçn hîp kh«ng khÝ - nhiªn liÖu ®Ëm h¬n b»ng c¸ch kÐo dµi thêi gian phun. ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh r»ng ®éng c¬ ®ang ®îc khëi ®éng khi tèc ®é cña ®éng c¬ lµ 400 vßng/phót hoÆc thÊp h¬n. Ngoµi ra, khi tèc ®é cña ®éng c¬ ®ét ngét gi¶m xuèng díi 400 vßng/phót do t¶i träng ®Æt lªn ®éng c¬ ®ét ngét t¨ng lªn, tÝnh trÔ sÏ ®îc sö dông ®Ó ng¨n kh«ng cho ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh r»ng ®éng c¬ ®· næ m¸y ®ang ®îc khëi ®éng l¹i, trõ khi tèc ®é ®éng c¬ h¹ xuèng díi 200 vßng/phót. Gîi ý khi söa ch÷a: Khi c¶m biÕn nhiÖt ®é níc cã sù cè, ®iÒu ®ã cã thÓ coi lµ kh¶ n¨ng khëi ®éng kÐm. Tham kh¶o: §Ó t¨ng kh¶ n¨ng khëi ®éng trong khi ®éng c¬ nguéi, lo¹i EFI cò cã mét vßi phun khëi ®éng l¹nh vµ c«ng t¾c ®Þnh thêi khëi ®éng l¹nh vµ vßi phun ®iÒu chØnh ®Ó t¨ng lîng nhiªn liÖu lóc khëi ®éng. (1/11) -13-
2. Lµm ®Ëm ®Ó h©m nãng Lîng phun nhiªn liÖu ®îc t¨ng lªn v× sù bay h¬i cña nhiªn liÖu kÐm trong khi ®éng c¬ cßn l¹nh. Khi nhiÖt ®é níc lµm m¸t thÊp, thêi gian phun nhiªn liÖu ®îc t¨ng lªn ®Ó lµm cho hçn hîp kh«ng khÝ - nhiªn liÖu ®Ëm h¬n nh»m ®¹t ®îc kh¶ n¨ng lµm viÖc trong thêi gian ®éng c¬ cßn nguéi. ViÖc hiÖu chØnh tèi ®a dµi gÊp ®«i nhiÖt ®é b×nh thêng. Gîi ý khi söa ch÷a: Khi c¶m biÕn nhiÖt ®é níc cã sù cè, ®iÒu nµy ®îc coi lµ kh¶ n¨ng lµm viÖc kÐm. (2/11) 3. HiÖu chØnh ph¶n håi tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu (cho hÇu hÕt c¸c kiÓu xe) Khi cã c¸c dao ®éng kh«ng lín vÒ t¶i träng cña ®éng c¬ hoÆc tèc ®é cña ®éng c¬, nh lµ khi ch¹y kh«ng t¶i hoÆc ch¹y ë tèc ®é kh«ng ®æi sau khi ®îc h©m nãng, nhiªn liÖu (hçn hîp kh«ng khÝ-nhiªn liÖu gÇn víi tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lý thuyÕt) ®îc cung cÊp c¨n cø vµo lîng kh«ng khÝ n¹p. C¸c hiÖu chØnh sau ®©y ®îc thùc hiÖn khi xe ch¹y ë tèc ®é kh«ng ®æi sau khi ®îc h©m nãng. (1) §iÒu khiÓn ph¶n håi b»ng c¶m biÕn oxy (®iÒu khiÓn ph¶n håi tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu): ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh thêi gian phun c¬ b¶n ®Ó ®¹t ®îc tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu lý thuyÕt. Tuy nhiªn mét ®é lÖch nhá cña tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu lý thuyÕt x¶y ra theo c¸c t×nh tr¹ng thùc tÕ cña ®éng c¬, c¸c thay ®æi theo thêi gian, vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c. Do ®ã, c¶m biÕn oxy ph¸t hiÖn nång ®é cña oxy trong khÝ x¶ ®Ó x¸c ®Þnh xem thêi gian phun nhiªn liÖu hiÖn t¹i cã ph¶i lµ tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lý thuyÕt dùa vµo lîng khÝ n¹p kh«ng. NÕu ECU ®éng c¬ x¸c ®Þnh tõ c¸c tÝn hiÖu cña c¶m biÕn oxy r»ng tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu ®Ëm h¬n tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lý thuyÕt, nã sÏ rót ng¾n thêi gian phun ®Ó lµm cho hçn hîp kh«ng khÝ - nhiªn liÖu nh¹t h¬n. Ngîc l¹i, nÕu nã x¸c ®Þnh r»ng tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lµ n¹t, nã sÏ kÐo dµi thêi gian phun ®Ó lµm cho hçn hîp kh«ng khÝ - nhiªn liÖu ®Ëm h¬n. Ho¹t ®éng cña viÖc ®iÒu khiÓn ph¶n håi nh»m duy tr× tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu trung b×nh ë tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lý thuyÕt b»ng c¸ch liªn tiÕp thùc hiÖn c¸c hiÖu chØnh nhá. (§iÒu nµy ®îc gäi lµ mét ho¹t ®éng "vßng khÐp kÝn"). (3/11) -14-
§Ó ng¨n chÆn viÖc bé trung hoµ khÝ x¶ qu¸ nãng vµ ®Ó b¶o ®¶m ®éng c¬ ho¹t ®éng tèt, sù ph¶n håi tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu kh«ng x¶y ra trong c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y (ho¹t ®éng vßng-hë): · Trong khi khëi ®éng ®éng c¬ · Trong khi lµm ®Ëm sau khëi ®éng · Trong khi lµm ®Ëm ®Ó t¨ng c«ng suÊt · Khi nhiÖt ®é níc lµm m¸t ë díi møc x¸c ®Þnh. · Khi sù c¾t nhiªn liÖu x¶y ra · Khi tÝn hiÖu nh¹t tiÕp tôc dµi h¬n thêi gian x¸c ®Þnh. §iÓm gi÷a (a) sÏ thay ®æi trong khi ®iÒu chØnh ph¶n håi nµy theo thêi gian tr«i qua. Trong trêng hîp nµy, ®iÓm gi÷a nµy buéc ph¶i quay vÒ trung t©m. NÕu kh«ng, nã sÏ lµm cho viÖc ph¶n håi ®i ra ngoµi ph¹m vi hiÖu chØnh cña viÖc ®iÒu khiÓn ph¶n håi. §iÒu nµy ®îc gäi lµ viÖc ®iÒu chØnh tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu ®· biÕt hoÆc hiÖu chØnh nhiªn liÖu dµi h¹n. (4/11) (2) §iÒu khiÓn ph¶n håi b»ng c¶m biÕn tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu (c¶m biÕn A/F): §iÖn ¸p ®Çu ra cña c¶m biÕn oxy thay ®æi nhanh quanh tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lý thuyÕt nh ®îc tr×nh bµy trong h×nh minh häa (phÝa trªn). D÷ liÖu cña c¶m biÕn A/F mµ ECU ®éng c¬ ®¹t ®îc, ®îc hiÓn thÞ trong mµn h×nh cña m¸y chÈn ®o¸n nµy. (Khi tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu nh¹t, ®iÖn ¸p nµy sÏ cao. Ngîc l¹i ®iÖn ¸p nµy thÊp khi tû lÖ nµy ®Ëm). Do ®ã ®é chÝnh x¸c cña viÖc ph¸t hiÖn tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu ®· ®îc c¶i thiÖn. NÕu tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu hiÖn thêi thay ®æi tõ tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lý thuyÕt nh thÓ hiÖn trong h×nh minh ho¹ (phÝa díi), ECU ®éng c¬ tiÕp tôc hiÖu chØnh tû lÖ kh«ng khÝ-nhiªn liÖu b»ng tÝn hiÖu cña c¶m biÕn oxy. Tuy nhiªn, ®èi víi c¶m biÕn A/F, ECU ®éng c¬ liªn tôc hiÖu chØnh b»ng c¸ch x¸c ®Þnh møc thay ®æi tõ tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lý thuyÕt. (5/11) -15-
(3) ViÖc hiÖu chØnh khÝ x¶ CO ®èi víi c¸c xe kh«ng cã c¶m biÕn oxy hoÆc c¶m biÕn A/F: §èi víi c¸c xe kh«ng cã c¶m biÕn oxy hoÆc c¶m biÕn A/F, cã thÓ sö dông mét biÕn trë ®Ó ®iÒu chØnh nång ®é cña CO (%) trong thêi gian ch¹y kh«ng t¶i. Xoay biÕn trë nµy vÒ bªn R lµm cho nång ®é nµy ®Ëm lªn, vµ xoay vÒ bªn L ®Ó lµm nã nh¹t ®i. Tuy nhiªn ®èi víi c¸c xe cã trang bÞ c¶m biÕn oxy hoÆc c¶m biÕn A/F, viÖc ®iÒu chØnh CO kh«ng cÇn thiÕt trong thêi gian ch¹y kh«ng t¶i v× c¸c xe nµy ®îc tù ®éng ®iÒu chØnh ®Õn tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu thÝch hîp b»ng tÝn hiÖu cña c¶m biÕn. (6/11) 4. Lµm ®Ëm ®Ó t¨ng tèc Khi tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu trë nªn nh¹t, ®Æc biÖt trong khi b¾t ®Çu t¨ng tèc, v× mét ®é trÔ cña viÖc cung cÊp nhiªn liÖu thêng x¶y ra trong lóc t¨ng tèc ®èi víi viÖc thay ®æi nhanh lîng kh«ng khÝ n¹p khi ®¹p bµn ®¹p ga. V× vËy, thêi gian phun ®îc kÐo dµi ®Ó t¨ng khèi lîng phun nhiªn liÖu dùa vµo kh«ng khÝ n¹p ®Ó tr¸nh cho hçn hîp kh«ng khÝ - nhiªn liÖu trë nªn nh¹t. ViÖc t¨ng tèc ®îc x¸c ®Þnh b»ng tèc ®é thay ®æi gãc më bím ga. ViÖc hiÖu chØnh trong lóc t¨ng tèc t¨ng lªn m¹nh khi b¾t ®Çu t¨ng tèc vµ sau ®ã gi¶m dÇn cho ®Õn khi viÖc t¨ng nµy kÕt thóc. H¬n n÷a, viÖc t¨ng tèc cµng nhanh th× lîng phun nhiªn liÖu cµng lín. (7/11) -16-
5. C¾t nhiªn liÖu Trong thêi gian gi¶m tèc, ho¹t ®éng phun nhiªn liÖu bÞ ng¾t theo tr¹ng th¸i gi¶m tèc ®Ó gi¶m c¸c khÝ x¶ ®éc h¹i vµ t¨ng hiÖu øng h·m cña ®éng c¬. Sau ®ã viÖc ®iÒu khiÓn c¾t nhiªn liÖu ®îc thùc hiÖn ®Ó ngõng phun nhiªn liÖu. Tr¹ng th¸i gi¶m tèc ®îc x¸c ®Þnh tõ ®é më van tiÕt lu vµ tèc ®é cña ®éng c¬. Khi van tiÕt lu ®îc ®ãng l¹i vµ tèc ®é cña ®éng c¬ cao, ®iÒu ®ã ®îc x¸c ®Þnh lµ xe ®ang gi¶m tèc. §iÒu khiÓn c¾t nhiªn liÖu ViÖc ®iÒu khiÓn c¾t nhiªn liÖu lµm ngõng phun nhiªn liÖu khi tèc ®é cña ®éng c¬ cao h¬n tèc ®é ®îc x¸c ®Þnh vµ van tiÕt lu ®îc ®ãng l¹i. ViÖc phun nhiªn liÖu sÏ l¹i tiÕp tôc khi tèc ®é cña ®éng c¬ gi¶m xuèng ®Õn tèc ®é ®îc x¸c ®Þnh hoÆc van tiÕt lu ®îc më ra. Tèc ®é c¾t nhiªn liÖu cña ®éng c¬ vµ tèc ®é cña ®éng c¬ ®Ó tiÕp tôc phun nhiªn liÖu sÏ t¨ng lªn khi nhiÖt ®é níc lµm nguéi thÊp. Ngoµi ra tèc ®é c¾t nhiªn liÖu cña ®éng c¬ vµ tèc ®é cña ®éng c¬ ®Ó tiÕp tôc phun nhiªn liÖu t¨ng lªn khi c«ng t¾c cña m¸y ®iÒu hßa bËt më ®Ó tr¸nh cho tèc ®é cña ®éng c¬ bÞ gi¶m vµ chÕt m¸y. Còng cã mét sè kiÓu ®éng c¬, trong ®ã c¸c tèc ®é cña ®éng c¬ sÏ gi¶m trong lóc phanh (nghÜa lµ khi c«ng t¾c b¸o dõng bËt më). (8/11) 6. Lµm ®Ëm ®Ó t¨ng c«ng suÊt V× cã lîng kh«ng khÝ n¹p lín øng víi c¸c t¶i träng lín, nh khi leo ®åi dèc, nªn khã trén ®Òu nhiªn liÖu phun víi kh«ng khÝ n¹p. Vµ toµn bé kh«ng khÝ n¹p kh«ng ®îc sö dông hÕt trong lóc ®èt ch¸y, lµm cho kh«ng khÝ cßn tån d. V× vËy, lîng nhiªn liÖu nhiÒu h¬n so víi tû lÖ kh«ng khÝ - nhiªn liÖu lý thuyÕt ®îc phun ®Ó sö dông hÕt kh«ng khÝ n¹p trong khi ®èt ®Ó t¨ng c«ng suÊt. C¸c t¶i träng lín ®îc x¸c ®Þnh b»ng ®é më cña c¶m biÕn vÞ trÝ bím ga, tèc ®é cña ®éng c¬, vµ khèi lîng kh«ng khÝ n¹p (VG hoÆc PIM). Khèi lîng kh«ng khÝ n¹p (VG hoÆc PIM) cµng lín hoÆc tèc ®é cña ®éng c¬ cµng lín, th× tû lÖ cña lîng t¨ng nµy cµng lín. Ngoµi ra, møc nµy ®îc tiÕp tôc t¨ng khi gãc më cña bím ga ®¹t ®Õn mét gi¸ trÞ nµo ®ã hoÆc lín h¬n. ViÖc hiÖu chØnh møc ®é t¨ng nµy xÊp xØ tõ 10% ®Õn 30%. (9/11) -17-
7. HiÖu chØnh nhiÖt ®é cña khÝ n¹p Tû träng cña kh«ng khÝ thay ®æi theo nhiÖt ®é nã. V× vËy, ph¶i thùc hiÖn viÖc hiÖu chØnh ®Ó lµm t¨ng hoÆc gi¶m lîng nhiªn liÖu theo nhiÖt ®é cña kh«ng khÝ n¹p ®Ó tèi u hãa tû lÖ cña hçn hîp cÇn thiÕt cho c¸c ®iÒu kiÖn hiÖn t¹i cña ®éng c¬. NhiÖt ®é cña kh«ng khÝ n¹p ®îc ph¸t hiÖn bëi c¶m biÕn nhiÖt ®é khÝ n¹p. ECU ®éng c¬ ®îc ®Æt nhiÖt ®é chuÈn cña kh«ng khÝ n¹p lµ 20°C (68°F). Møc hiÖu chØnh nµy ®îc x¸c ®Þnh khi nhiÖt ®é t¨ng lªn cao h¬n hoÆc gi¶m xuèng thÊp h¬n nhiÖt ®é nµy. Khi nhiÖt ®é cña kh«ng khÝ n¹p thÊp, lîng nµy ®îc t¨ng lªn v× tû träng cña kh«ng khÝ cao. Khi nhiÖt ®é nµy cao, møc nµy ®îc gi¶m xuèng v× tû träng cña kh«ng khÝ thÊp. ViÖc hiÖu chØnh møc t¨ng/gi¶m xÊp xØ 10%. L-u : §èi víi c¸c c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p kiÓu d©y sÊy, c¶m biÕn lu lîng khÝ n¹p tù truyÒn mét tÝn hiÖu hiÖu chØnh ®èi víi nhiÖt ®é cña kh«ng khÝ n¹p. V× vËy kh«ng cÇn ®Õn viÖc hiÖu chØnh nhiÖt ®é kh«ng khÝ. (10/11) 8. HiÖu chØnh ®iÖn ¸p Cã mét møc trÔ nhá gi÷a thêi gian khi ECU ®éng c¬ truyÒn mét tÝn hiÖu b¬m ®Õn vßi phun, vµ thêi gian khi vßi phun thùc sù phun nhiªn liÖu. NÕu ®iÖn ¸p cña ¾c quy bÞ gi¶m m¹nh, th× ®é trÔ nµy sÏ dµi h¬n. Cã nghÜa lµ thêi gian vßi phun phun nhiªn liÖu ng¾n h¬n thêi gian ®îc ECU ®éng c¬ tÝnh to¸n. V× vËy tû lÖ cña kh«ng khÝ trë nªn cao h¬n (nãi kh¸c ®i lµ nh¹t h¬n) so víi tû lÖ hçn hîp mµ ®éng c¬ yªu cÇu. V× vËy ECU ®éng c¬ ®iÒu chØnh tû lÖ nµy b»ng c¸ch lµm cho thêi gian phun cña vßi phun dµi h¬n theo ®é sôt ®iÖn ¸p cña ¾c quy. (11/11) -18-
Bài tập Hãy sử dụng các bài tập này để kiểm tra mức hiểu biết của bạn về các tài liệu trong chương này. Sau khi trả lời mỗi bài tập, bạn có thể dùng nút tham khảo để kiểm tra các trang liên quan đến câu hỏi về dòng điện. Khi các bạn có câu trả lời đúng, hãy trở về văn bản để duyệt lại tài liệu và tìm câu trả lời đúng. Khi đã trả lời đúng mọi câu hỏi, bạn có thể chuyển sang chương tiếp theo. -19-
Câu hỏi- 1 Những câu sau đây liên quan đến EFI. Hãy đánh dấu Đúng hoặc Sai cho mỗi câu sau đây. Các câu trả lời No. Câu hỏi Đúng hoặc Sai đúng 1. ECU động cơ luôn luôn xác định lượng phun nhiên liệu thích hợp dựa Đúng Sai vào các tín hiệu từ các cảm biến khác nhau. 2. Van một chiều của bơm nhiên liệu đóng lại để duy trì áp suất trong Đúng Sai đường ống nhiên liệu khi bơm nhiên liệu ngừng hoạt động. 3. Bộ điều áp trong các kiểu xe hiện nay luôn luôn điều chỉnh áp suất nhiên Đúng Sai liệu ở áp suất cao dựa vào áp suất trong đường ống nạp. 4. Bộ giảm rung hấp thụ xung động của áp suất nhiên liệu trong đường cấp Đúng Sai nhiên liệu. Câu hỏi- 2 Hình minh họa sau đây thể hiện mạch điều khiển bơm nhiên liệu. Đối với hoạt động của nó, hãy chọn câu nào là Sai. 1. ECU động cơ bật mở rơle mở mạch và bơm nhiên liệu làm việc trong khi khoá điện đang ở vị trí IG. 2. Tín hiệu STA được đưa vào ECU động cơ và bơm nhiên liệu làm việc trong khi khoá điện đang ở vị trí ST. 3. Tín hiệu NE được đưa vào ECU động cơ khi động cơ đang nổ máy và bơm nhiên liệu làm việc liên tục. 4. Nếu động cơ bị chết máy, bơm nhiên liệu ngừng làm việc vì tín hiệu NE không được đưa vào ECU động cơ cho dù khoá điện ở vị trí IG. -20-