BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
LÊ VĂN TẤN
QUẢN LÝ CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG HOẠT ĐỘNG ĐÀO
TẠO Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
NGHỆ AN - 2024
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. PHẠM MINH HÙNG
Phản biện 1:
Phản biện 2:
Phản biện 3:
Luận án được bảo vệ trước Hội đồng đánh giá luận án cấp cơ sở
tại Trường Đại học Vinh
Vào hồi: giờ 00 ngày tháng năm 2024
Có thể tìm hiểu Luận án tại:
- Thư viện Quốc gia Việt Nam;
- Trung tâm TT-TV Nguyễn Thúc Hào, Trường Đại học Vinh.
3
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, chuyển đổi số (Digital
transformation) được xem là một xu hướng tất yếu. Chuyển đổi số (CĐS) giữ một vai
trò quan trọng trong thay đổi tư duy quản lý, văn hóa tổ chức; cung cấp thông tin, dữ
liệu nhanh chóng; giảm chi phí vận hành; nâng cao trải nghiệm khách hàng và tăng
khả năng cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Ở Việt Nam, CĐS bắt đầu được nói đến nhiều vào khoảng năm 2018. Trong xu
thế chung của thế giới về CĐS, ngày 03/6/2020, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định
số 749/QĐ-TTg về việc phê duyệt “Chương trình CĐS quốc gia đến năm 2025, định
hướng đến năm 2030”; Đề án 131 tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và
CĐS trong giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030.
Tiếp đến, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Kế hoạch tăng cường ứng dụng
công nghệ thông tin trong giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022-2025 theo Quyết định
số 1282 ngày 10 tháng 5 năm 2022.
Đối với các trường đại học Việt Nam và thế giới, CĐS trong giáo dục đại học
nói chung, CĐS trong hoạt động đào tạo (HĐĐT) nói riêng hiện là vấn đề vừa mới
mẻ, vừa có tính cấp thiết. Do đó, nghiên cứu CĐS trong giáo dục đại học trở thành
hướng nghiên cứu quan trọng, thu hút được sự quan tâm của nhiều nhà khoa học
trong và ngoài nước. Tuy nhiên, ở trong nước và ngoài nước, hầu như rất ít các
công trình trực tiếp nghiên cứu vấn đề quản lý CĐS trong HĐĐT ở trường đại học
(ĐH). Điều rõ ràng là, nếu quá trình CĐS trong trường ĐH nói chung, CĐS trong
HĐĐT ở trường ĐH nói riêng không được tổ chức, chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá (nói
cách khác không được quản lý) một cách chặt chẽ thì hiệu quả của quá trình triển
khai CĐS sẽ bị hạn chế. Vì thế, nghiên cứu đề xuất các giải pháp quản lý triển khai
CĐS trong HĐĐT ở trường ĐH có tính cấp thiết cả về mặt lý luận và thực tiễn.
Hơn nữa, sau khi tìm hiểu các nghiên cứu về quản lý chuyển đổi số trong hoạt
động đào tạo tại trường đại học, chúng tôi nhận thấy chưa có bất kỳ công trình
nghiên cứu liên quan nào ở cấp độ bài báo khoa học hoặc luận án tiến sĩ.
Từ những lý do trên, vấn đề “Quản lý chuyển đổi số trong hoạt động đào tạo ở
trường đại học” đã được chọn để làm đề tài luận án tiến sĩ, chuyên ngành Quản lý
giáo dục nhằm nâng cao hiệu quả quản lý HĐĐT ở các trường ĐH.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn về CĐS, quản lý CĐS trong HĐĐT,
đề xuất các giải pháp quản lý CĐS trong HĐĐT ở các trường ĐH theo chu trình
PDCA nhằm nâng cao hiệu quả quản lý HĐĐT ở trường ĐH.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Chuyển đổi số trong HĐĐT ở trường ĐH.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý chuyển đổi số trong HĐĐT ở trường ĐH theo chu trình PDCA.
4. Giả thuyết khoa học
CĐS trong HĐĐT ở các trường ĐH là xu thế tất yếu, một yêu cầu bắt buộc để
thực hiện chương trình CĐS quốc gia. Mặc dù trong thời gian qua các trường ĐH
nước ta đã quan tâm chỉ đạo triển khai CĐS trong nhà trường nói chung và trong
HĐĐT nói riêng nhưng việc làm này còn thiếu tính đồng bộ, hiệu quả chưa cao.
4
Nếu đề xuất và thực hiện được các giải pháp có cơ sở khoa học, có tính khả thi
dựa trên chu trình PDCA; đồng thời đảm bảo các điều kiện cần thiết và phù hợp với
tình hình thực tế của từng trường ĐH thì có thể nâng cao hiệu quả quản lý CĐS
trong HĐĐT ở trường ĐH, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý HĐĐT ở trường ĐH.
5. Nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu
5.1. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận của quản lý CĐS trong HĐĐT ở trường đại học theo
chu trình PDCA;
- Khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý CĐS trong HĐĐT ở các trường đại
học;
- Đề xuất giải pháp quản lý CĐS trong HĐĐT ở các trường đại học theo chu
trình PDCA; khảo sát sự cấp thiết, tính khả thi của các giải pháp đề xuất và thử
nghiệm 01 giải pháp.
5.2. Phạm vi nghiên cứu
Về phạm vi: (1) Chuyển đối số trong hoạt động đào tạo hệ đại học chính quy.
(2) Tập trung vào các hoạt động: phát triển chương trình đào tạo; quản lý công tác
tuyển sinh và nhập học; phát triển học liệu; tổ chức hoạt động dạy học và kiểm tra
đánh giá; quản lý kết quả học tập và cấp phát văn bằng.
Về nội dung: Đề tài nghiên cứu cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn về chuyển đổi
số trong quản lý hoạt động đào tạo ở trường đại học; đề xuất các giải pháp quản
lý CĐS trong hoạt động đào tạo theo chu trình PDCA ở các trường đại học công
lập Việt Nam.
Về địa bàn khảo sát: Khảo sát thực trạng chuyển đổi số và quản lý chuyển
đổi số trong HĐĐT tại 5 trường đại học dựa trên các tiêu chí đã xác định.
Về đối tượng khảo sát: CBQL, GV và NV của các trường đại học trên.
Về thời gian nghiên cứu: Từ năm 2020 - 2023.
6. Quan điểm tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
6.1. Quan điểm tiếp cận
Các quan điểm tiếp cận được sử dụng trong nghiên cứu của luận án: Tiếp cận
hệ thống, tiếp cận chu trình quản lý chất lượng PDCA, tiếp cận thực tiễn.
6.2. Phương pháp nghiên cứu
6.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu, phương pháp khái quát hóa các
nhận định độc lập.
6.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi, phương pháp phỏng vấn, phương pháp
tổng kết kinh nghiệm, phương pháp thử nghiệm.
6.2.3. Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng phần mềm SPSS phiên bản 22.0 để xử lý dữ liệu khảo sát.
7. Luận điểm cần bảo vệ
7.1. Chuyển đổi số trong giáo dục đại học nói chung, trong hoạt động đào tạo ở
trường đại học nói riêng hiện đang là xu thế tất yếu. Quản lý chuyển đổi số trong
hoạt động đào tạo ở trường đại học có thể theo các cách tiếp cận khác nhau nhưng
theo chu trình PDCA là cách tiếp cận có nhiều ưu thế hơn.
7.2. Chuyển đổi số và quản lý chuyển đổi số trong hoạt động đào tạo ở các
trường đại học thời gian qua tuy đạt được những kết quả bước đầu nhưng còn gặp
nhiều khó khăn, hạn chế trong tổ chức thực hiện do thiếu một mô hình quản lý phù
5
hợp.
7.3. Để nâng cao hiệu quả quản lý chuyển đổi số trong hoạt động đào tạo ở các
trường đại học cần sử dụng đồng bộ các giải pháp dựa trên chu trình PDCA: Xây
dựng kế hoạch CĐS trong hoạt động đào tạo ở các trường đại học; thực hiện kế
hoạch CĐS trong hoạt động đào tạo ở các trường đại học; đánh giá CĐS trong hoạt
động đào tạo ở các trường đại học; điều chỉnh, cải tiến CĐS trong HĐĐT ở các
trường đại học.
8. Đóng góp mới của luận án
8.1. Luận án xây dựng lý luận về CĐS trong hoạt động đào tạo ở trường đại
học và quản lý CĐS trong hoạt động đào tạo ở trường đại học. Dựa trên chu trình
PDCA, luận án đã xác định được nội dung quản lý CĐS trong hoạt động đào tạo ở
trường đại học.
8.2. Luận án phát hiện các thực trạng CĐS trong hoạt động đào tạo ở trường
đại học và quản lý CĐS trong hoạt động đào tạo ở các trường đại học. Từ đó làm
rõ mặt mạnh, mặt hạn chế và nguyên nhân của thực trạng làm cơ sở thực tiễn
cho việc đề xuất các giải pháp quản lý CĐS trong hoạt động đào tạo ở các trường
đại học.
8.3. Luận án đề xuất được các giải pháp quản lý CĐS trong hoạt động đào
tạo ở các trường đại học dựa trên chu trình PDCA. Các giải pháp này không chỉ
vận dụng vào quản lý CĐS trong hoạt động đào tạo mà còn có thể vận dụng vào
quản lý CĐS trong các hoạt động khác của trường đại học.
8.4. Luận án đã xây dựng được Bộ tiêu chí đánh giá kết quả chuyển đổi số
trong hoạt động đào tạo ở trường đại học và Khung năng lực số của giảng viên
trường đại học.
9. Cấu trúc của luận án
Ngoài Mở đầu; Kết luận và Khuyến nghị; Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ
lục, luận án gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận của quản lý chuyển đổi số trong hoạt động đào tạo
ở trường đại học.
Chương 2. Thực trạng quản lý chuyển đổi số trong hoạt động đào tạo ở trường
đại học.
Chương 3. Giải pháp quản lý chuyển đổi số trong hoạt động đào tạo ở trường
đại học.
