Quản lý rủi ro, phân luồng kiểm tra hàng hóa: Tạo lợi nhuận cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu, nâng cao hiệu quả quản lý trong lĩnh vực hải quan

Chia sẻ: Xylitol Cool | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

81
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Việc áp dụng quản lý rủi ro, phân luồng kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu là một phương thức quản lý hiện đại được áp dụng rộng rãi trên thế giới theo khuyến nghị của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO) và quy định của Luật Hải quan. Tại Việt Nam, phương thức quản lý rủi ro đang được ngành Hải quan và nhiều Bộ, ngành triển khai áp dụng nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp chấp hành tốt pháp luật, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý với các doanh nghiệp, hàng hóa có nguy cơ rủi ro cao.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quản lý rủi ro, phân luồng kiểm tra hàng hóa: Tạo lợi nhuận cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu, nâng cao hiệu quả quản lý trong lĩnh vực hải quan

QUẢN LÝ RỦI RO, PHÂN LUỒNG KIỂM TRA HÀNG HÓA: TẠO THUẬN LỢI CHO DOANH NGHIỆP XUẤT NHẬP KHẨU, NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ TRONG LĨNH VỰC HẢI QUAN Việc áp dụng quản lý rủi ro, phân luồng kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu là một phương thức quản lý hiện đại được áp dụng rộng rãi trên thế giới theo khuyến nghị của Tổ chức Hải quan thế giới (WCO) và quy định của Luật Hải quan. Tại Việt Nam, phương thức quản lý rủi ro đang được ngành Hải quan và nhiều Bộ, ngành triển khai áp dụng nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp chấp hành tốt pháp luật, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý với các doanh nghiệp, hàng hóa có nguy cơ rủi ro cao. Theo Tổng cục Hải quan, việc áp dụng quản lý rủi ro, phân luồng kiểm tra hàng hóa đối với các lô hàng xuất nhập khẩu được thực hiện theo quy định của Luật Hải quan năm 2014, Nghị định số 08/2015/NĐCP của Chính phủ và Thông tư 38/2015/TTBTC của Bộ Tài chính, quản lý rủi ro được áp dụng trong tất cả các hoạt động nghiệp vụ hải quan, từ việc cơ chế chính sách quản lý, quy trình thủ tục hải quan, đến việc tổ chức thực hiện kiểm tra, giám sát hải quan, kiểm tra sau thông quan, thanh tra và các hoạt động nghiệp vụ khác, đều dựa trên áp dụng quản lý rủi ro. Điều này đã được quy định cụ thể trong khoản 18 Điều 4 Luật Hải quan 2014: “Quản lý rủi ro là việc cơ quan hải quan áp dụng hệ thống các biện pháp, quy trình nghiệp vụ nhằm xác định, đánh giá và phân loại mức độ rủi ro, làm cơ sở bố trí, sắp xếp nguồn lực hợp lý để kiểm tra, giám sát và hỗ trợ các nghiệp vụ hải quan khác có hiệu quả”; và tại khoản 2 Điều 16 Luật này cũng quy định: “Kiểm tra, giám sát hải quan được thực hiện trên cơ sở áp dụng quản lý rủi ro nhằm bảo đảm hiệu quả, hiệu lực quản lý nhà nước về hải quan và tạo thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh”. Như vậy, vai trò của quản lý rủi ro trong quản lý hải quan được thể hiện qua việc đưa ra các quyết định kiểm tra, giám sát hải quan, kiểm tra sau thông quan và tiến hành các biện pháp nghiệp vụ khác. Về cơ chế phân luồng quyết định kiểm tra đối với các lô hàng xuất nhập khẩu sẽ được phân luồng Xanh/Vàng/Đỏ dựa trên các phân lớp tiêu chí, kết hợp với sử dụng các thuật toán để phân luồng quyết định kiểm tra theo các mức độ. Các phân lớp tiêu chí đó là: 1. Tiêu chí theo quy định của pháp luật quản lý chuyên ngành
2. 2.Tiêu chí theo quy định của pháp luật hải quan, pháp luật thuế 3. Tiêu chí theo kết quả đánh giá rủi ro tuân thủ doanh nghiệp. Cụ thể: Theo quy định tại khoản 1 Điều 8 Thông tư 38/2015/TTBTC phân loại doanh nghiệp thành 3 loại doanh nghiệp ưu tiên, doanh nghiệp tuân thủ và doanh nghiệp không tuân thủ. Hệ thống tự động đánh giá tuân thủ doanh nghiệp dựa trên các thông tin về doanh nghiệp được cập nhật vào hệ thống trên cơ sở tiêu chí đánh giá tuân thủ doanh nghiệp. Theo đó, khi hàng hóa được phân vào luồng Xanh sẽ thông quan ngay; luồng Vàng phải kiểm tra chi tiết hồ sơ; luồng Đỏ phải kiểm tra thực tế hàng hóa. Cơ quan Hải quan căn cứ vào kết quả tổng hợp, xử lý các kết quả đánh giá tuân thủ pháp luật của người khai hải quan, phân loại mức độ rủi ro theo tiêu chí do Bộ Tài chính ban hành để quyết định việc kiểm tra, giám sát hải quan, kiểm tra sau thông quan, thanh tra hải quan và các biện pháp nghiệp vụ hải quan khác. Về cơ bản, đây là các quy định được thể chế hóa từ các thông lệ quốc tế và các tiêu chuẩn, khuyến nghị của WCO nhằm đảm bảo việc hội nhập của Việt Nam với nền kinh tế thế giới, đặc biệt là dưới góc độ tạo thuận lợi thương mại toàn cầu. Bên cạnh đó, ngành Hải quan đang triển khai quyết liệt việc thực hiện Nghị quyết 19/NQCP v ề ti ếp t ục th ực hi ện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2018 và những năm tiếp theo. Theo đó, một trong những giải pháp trọng tâm là chuyển từ “tiền kiểm” sang “hậu kiểm”, giảm tỷ lệ kiểm tra đối với hàng hóa xuất nhập khẩu để tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Trong buổi làm việc với Bộ Giao thông vận tải và Bộ Y tế ngày 17/11/2018, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ Chủ tịch Ủy ban Chỉ đạo quốc gia Cơ chế một cửa ASEAN (ASW), Cơ chế một cửa quốc gia (NSW) và tạo thuận lợi thương mại, nhấn mạnh: Cần loại bỏ dần việc “tiền kiểm” hàng hóa xuất nhập khẩu sang “hậu kiểm” dựa trên các nguyên tắc quản trị rủi ro. “Doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn thì lần sau cứ để hàng hóa của họ đi luồng Xanh. Không doanh nghiệp nào dại dột mà lại để mất đi uy tín và quyền lợi của mình, thậm chí là bị truy tố hình sự. Nhưng cũng có loại hàng hóa bắt buộc phải kiểm tra ngay tại cửa khẩu chứ không thể “hậu kiểm” khi được lưu thông, phân phối trong nội địa được” – Phó Thủ tướng nhấn mạnh. Đại diện lãnh đạo Cục Quản lý rủi ro Tổng cục Hải quan, cho biết: Ngoài việc áp dụng quản lý rủi ro, phân luồng kiểm tra trong quá trình làm thủ tục hải quan nhằm tạo thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp, giảm thời gian thông quan hàng hóa, để đảm bảo kiểm soát chặt chẽ các hành vi vi phạm, lợi dụng chính sách thông thoáng của Nhà nước
trong hoạt động xuất nhập khẩu để buôn lậu, gian lận thương mại, ngành Hải quan đã và đang áp dụng đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp. Đó là thực hiện soi chiếu trước đối với hàng nhập khẩu. Cụ thể, cơ quan Hải quan tổ chức thu thập, phân tích thông tin trước (thông tin bản lược khai hàng hóa điển tự E manifest) nhằm kịp thời phát hiện các lô hàng có dấu hiệu rủi ro, dấu hiệu vi phạm, buôn lậu để thực hiện soi chiếu trước đối với hàng hóa nhập khẩu theo quy định tại Điều 9 Thông tư số 38/2015/TTBTC. Cập nhật từ đầu năm đến hết tháng 10/2018, toàn ngành Hải quan đã làm thủ tục hơn 10,3 triệu tờ khai hàng hóa xuất nhập khẩu, trong đó 59,5% tờ khai được phân luồng Xanh, 35,42% tờ khai được phân luồng Vàng, 5,08% tờ khai được phân luồng Đỏ. Trong đó, ngành Hải quan phát hiện hơn 19.000 tờ khai có vi phạm, thực hiện xử lý gần 15.000 lượt cá nhân, tổ chức vi phạm. Đẩy mạnh tự động hóa hoạt động kiểm tra điều kiện đăng ký tờ khai để quyết định chấp nhận hoặc không chấp nhận tờ khai của doanh nghiệp theo quy định tại khoản 2 Điều 19 Thông tư số 38/2015/TTBTC (được sửa đổi, bổ sung tại Thông tư số 39/2018/TTBTC của Bộ Tài chính). Tiến hành các biện pháp kiểm soát, giám sát hải quan; thu thập, trao đổi thông tin nghiệp vụ từ các cơ quan Hải quan, giữa cơ quan Hải quan và các cơ quan chức năng trong và ngoài nước, nguồn tin do quần chúng nhân dân cung cấp để phát hiện các doanh nghiệp, lô hàng vi phạm, kịp thời áp dụng biện pháp dừng hàng qua khu vực giám sát để kiểm tra hoặc khám xét đối với các lô hàng có dấu hiệu vi phạm theo quy định tại khoản 32 Điều 1 Thông tư 39/2018/TTBTC (bổ sung Điều 52d Thông tư 38/2015/TTBTC). Song song đó, cơ quan Hải quan cũng tăng cường công tác kiểm tra sau thông quan theo quy định tại Điều 77, Điều 78 Luật Hải quan. Theo đó, cơ quan Hải quan các cấp thường xuyên xây dựng nhiều chương trình, kế hoạch tăng cường kiểm tra sau thông quan đối với các lô hàng luồng Xanh, qua đó, mỗi năm cơ quan Hải quan phát hiện truy thu hàng nghìn tỷ đồng tiền thuế cho Nhà nước. Đối với công tác kiểm tra, soi chiếu sau đối với các tờ khai xuất khẩu luồng Xanh đã được thông quan, cơ quan Hải quan tiến hành các biện pháp thu thập thông tin nghiệp vụ, đánh giá rủi ro, xác định các lô hàng xuất khẩu có dấu hiệu rủi ro cao để lựa chọn soi chiếu, kiểm tra theo quy định tại Điều 9 Thông tư 38/2015/TTBTC.
Có thể khẳng định, việc áp dụng phương thức quản lý rủi ro, phân luồng kiểm tra trong công tác quản lý nhà nước về hải quan được thực hiện đồng bộ, chặt chẽ theo quy định của pháp luật và thông lệ quốc tế để góp phần quan trọng cải cách, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, giảm thời gian thông quan hàng hóa, góp phần cải thiện, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia theo chủ trương của Chính phủ. Cùng với đó, cơ quan Hải quan cũng triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều biện pháp để nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý, kịp thời phát hiện, xử lý các cá nhân, tổ chức cố tình thực hiện hành vi vi phạm.