Quyển 1_Nội dung quản lý hành chính (P3)

Chia sẻ: Tae_in Tae_in | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

198
lượt xem 93
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'quyển 1_nội dung quản lý hành chính (p3)', kinh doanh - tiếp thị, quản trị kinh doanh phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quyển 1_Nội dung quản lý hành chính (P3)

PhÇn II. C¶i c¸ch hµnh chÝnh nhµ níc vµ ch¬ng tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh cña chÝnh phñ Ch¬ng III.
c¸c vÊn ®Ò vÒ c¶i c¸ch hµnh chÝnh 1. C¶i c¸ch nhµ níc lµ mét qu¸ tr×nh tÊt yÕu vµ liªn tôc Sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x∙ héi cña c¸c quèc gia ®∙ lµm cho nhu cÇu cña x∙ héi ngµy cµng gia t¨ng c¶ vÒ sè lîng còng nh chÊt lîng. §iÒu ®ã ®ßi hái nhµ níc cÇn ph¶i ®a ra ®îc c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý hÖ thèng kinh tÕ, x∙ héi mét c¸ch hiÖu qu¶. Qu¶n lý theo nghÜa chung nhÊt cña nã lµ sù t¸c ®éng mang tÝnh chÊt quyÒn lùc cña tæ chøc th«ng qua c¸c nhµ qu¶n lý ®Õn c¸c ®èi tîng cÇn qu¶n lý. HiÖu qu¶, hiÖu lùc cña ho¹t ®éng qu¶n lý phô thuéc vµo ph¬ng ph¸p qu¶n lý ®îc ¸p dông. Qu¶n lý nhµ níc lµ sù t¸c ®éng b»ng quyÒn lùc nhµ níc quyÒn lùc c«ng, th«ng qua c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý do c¸c nhµ qu¶n lý (®¹i diÖn cho nhµ níc) ®a ra nh»m t¸c ®éng ®Õn sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, x∙ héi. Bé m¸y nhµ níc còng nh nÒn hµnh chÝnh nhµ níc ho¹t ®éng trong m«i trêng ngµy cµng trë nªn phøc t¹p. Ngay b¶n th©n mét tæ chøc, mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong m«i trêng còng chøa ®ùng nhiÒu yÕu tè ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i biÕt c¸ch ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ vµ ®óng c¸c yÕu tè t¸c ®éng míi cã thÓ ®a ra ®îc c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp. Lý thuyÕt tæ chøc vµ ph©n tÝch m«i trêng trong ®ã tæ chøc, doanh nghiÖp tån t¹i, vËn ®éng vµ ph¸t triÓn sÏ gióp cho nhµ qu¶n lý thÊy ®îc nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, nh÷ng lîi thÕ, th¸ch thøc ®e do¹ ®Õn tæ chøc, doanh nghiÖp (ph¬ng ph¸p SWOT). §ång thêi, nã còng
chØ ra ®îc ®©u lµ nh÷ng yÕu tè thuéc m«i trêng bªn trong cña tæ chøc, ë ®ã c¸c nhµ qu¶n lý cã thÓ t¸c ®éng, ¶nh hëng ®Õn; vµ ®©u lµ nh÷ng yÕu tè m«i tr êng bªn ngoµi t¸c ®éng ®Õn tæ chøc, t¸c ®éng cña c¸c nhµ qu¶n lý Ýt cã ®Õn c¸c yÕu tè ®ã, nhng nã l¹i ¶nh hëng rÊt lín ®Õn tæ chøc. NÒn hµnh chÝnh nhµ níc còng tån t¹i, vËn ®éng vµ ph¸t triÓn trong m«i trêng rÊt phøc t¹p, ®a d¹ng. TÝnh phøc t¹p, ®a d¹ng ®ã cña m«i trêng kh«ng chØ thÓ hiÖn ë quy m«, møc ®é t¸c ®éng mµ cßn ë sè lîng cña yÕu tè t¸c ®éng; thÓ hiÖn c¶ ë tÝnh phøc t¹p, ®a d¹ng cña ph¬ng thøc t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè ®ã ®Õn sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña nÒn hµnh chÝnh. NhiÒu ph¬ng thøc t¸c ®éng ®Õn nÒn hµnh chÝnh nhµ níc ®Õn tõ bªn ngoµi khã cã thÓ lîng ho¸. M«i trêng trong ®ã nÒn hµnh chÝnh nhµ níc tån t¹i, vËn ®éng vµ ph¸t triÓn lu«n biÕn ®æi (m«i tr êng ®éng). ChÝnh v× vËy nh÷ng sù thay ®æi, ®iÒu chØnh ph¬ng thøc ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ níc ®Æt ra nh lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu. Trong ho¹t ®éng qu¶n lý, mçi mét ph¬ng thøc qu¶n lý chØ thÝch øng trong m«i trêng cô thÓ. Khi m«i trêng thay ®æi, ph¬ng thøc qu¶n lý còng ph¶i ®iÒu chØnh, thay ®æi. Sù thay ®æi cña m«i trêng trong ®ã nÒn hµnh chÝnh nhµ níc tån t¹i biÓu hiÖn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc: chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x∙ héi (trong ®ã m«i trêng chÝnh trÞ cã ý nghÜa quan träng). M«i trêng chÝnh trÞ quèc tÕ ®ang cã nhiÒu biÕn ®éng phøc t¹p, kh«ng dÔ dµng cã thÓ dù b¸o nh÷ng xu
thÕ ®ã. V× vËy, c¸c nhµ qu¶n lý nhµ níc nãi chung vµ bé m¸y hµnh chÝnh nhµ níc nãi riªng vÉn ®øng tr íc nhiÒu th¸ch thøc cña sù t¸c ®éng naú vµ nÕu kh«ng nhËn thøc ®óng néi hµm cña c¸c vÊn ®Ò t¸c ®éng ®Õn nÒn hµnh chÝnh nhµ níc, sÏ kh«ng kÞp ®a ra c¸c biÖn ph¸p ®Ó ®iÒu chØnh, can thiÖp cÇn thiÕt nh»m lµm cho nÒn hµnh chÝnh nhµ níc thÝch øng víi m«i trêng chÝnh trÞ quèc tÕ ®ang diÔn biÕn rÊt phøc t¹p nh hiÖn nay. M«i trêng kinh tÕ thÕ giíi còng ®ang t¸c ®éng rÊt m¹nh ho¹t ®éng cña bé m¸y hµnh chÝnh nhµ níc cña c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. NÕu nh c¸c yÕu tè thuéc ý thøc hÖ t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng cña nÒn hµnh chÝnh nhµ níc cã thÓ biÓu hiÖn díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau vµ th«ng qua nh÷ng ho¹t ®éng “diÔn biÕn hoµ b×nh”, khã nhËn d¹ng, th× vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi t¸c ®éng ®Õn bé m¸y nhµ níc nãi chung vµ nÒn hµnh chÝnh nhµ níc nãi riªng cã thÓ dÔ nhËn d¹ng h¬n vµ møc ®é t¸c ®éng cña nã cã thÓ rÊt m¹nh vµ ®o lêng cô thÓ. ThÞ trêng kinh tÕ thÕ giíi ®ang ngµy cµng më réng vµ tÝnh kh«ng biªn giíi cña thÞ trêng kinh tÕ cµng ngµy cµng thÓ hiÖn cô thÓ. NhiÒu khu vùc mËu dÞch tù do 1/ ®∙ ®îc h×nh thµnh nh»m gi¶i quyÕt tèt h¬n vµ thóc ®Èy bu«n b¸n gi÷a c¸c níc víi nhau vµ t¹o ra mét sù b×nh ®¼ng, cïng cã lîi v× sù ph¸t triÓn. NÕu nh tríc ®©y, c¸c níc ¸p dông nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó b¶o hé hµng s¶n xuÊt trong níc, h¹n chÕ sù 1 Khu mËu dÞch t do lµ nh÷ng khu vùc trong ®ã giao lu hµng ho¸ cã nguån gèc tõ c¸c quèc gia ®ã trªn mét tû lÖ nhÊt ®Þnh sÏ kh«ng chÞu thuÕ xuÊt, nhËp khÈu hoÆc chØ chÞu mét tû lÖ rÊt thÊp. VÝ dô tõ 05% thay cho hµng chôc, thËm chÝ hµng tr¨m% tríc khi h×nh thµnh khu mËu dÞch t do.
x©m nhËp cña hµng níc ngoµi th«ng qua hµng rµo thuÕ quan, th× sù h×nh thµnh c¸c khu mËu dÞch t do t¹o ra nh÷ng c¬ héi c¹nh tranh lín h¬n; t¹o c¬ héi sö dông tæt h¬n, hiÖu qu¶ h¬n lîi thÕ so s¸nh gi÷a c¸c níc thuéc khu vùc mËu dÞch t do. §iÒu ®ã còng cã nghÜa t¨ng hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh. TÝnh toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ vÒ kinh tÕ còng nh c¸c vÊn ®Ò kh¸c ®∙ t¹o ra nh÷ng th¸ch thøc vµ ®ßi hái míi cña chÝnh phñ nhiÒu quèc gia trong ho¹t ®éng qu¶n lý. §ã kh«ng chØ lµ sù qu¶n lý nh»m phï hîp víi ®ßi hái chung cña c¸c quèc gia trong tæ chøc cïng liªn kÕt, vÝ dô ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc ASEAN ®ßi hái nhµ níc ViÖt Nam cÇn cã mét sù thay ®æi vÒ mÆt c¬ cÊu tæ chøc; vÒ ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc hµnh chÝnh nhµ níc còng nh c¸c thñ tôc, th«ng lÖ nh»m lµm cho nÒn hµnh chÝnh nhµ níc ViÖt Nam thÝch øng víi m«i trêng ho¹t ®éng míi còng ®ång thêi ®¸p øng ®ßi hái cña sù héi nhËp ASEAN còng nh trong t¬ng lai cña APEC, WTO. ViÖt Nam gia nhËp vµ trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña ASEAN tõ 1995 ®∙ lµm cho mèi quan hÖ ViÖt Nam vµ c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ cã nh÷ng bíc thay ®æi quan träng. NhiÒu mèi quan hÖ míi ®îc thiÕt lËp do tõ sù nghi ngê chuyÓn sang sù hîp t¸c. NhiÒu vÊn ®Ò hîp t¸c ®îc thiÕt lËp, nhiÒu tæ chøc, c¬ quan trong bé m¸y hµnh chÝnh nhµ níc ®îc t¹o ra. NhiÒu vÊn ®Ò thuéc vÒ thñ tôc hµnh chÝnh, thñ tôc h¶i quan,... ph¶i ®îc xem xÐt, thay ®æi nh»m phï hîp víi xu thÕ héi nhËp. NÕu nh nÒn hµnh chÝnh nhµ níc
ViÖt Nam tríc ®©y chØ phôc vô x∙ héi, c«ng d©n ViÖt Nam th× trong xu thÕ héi nhËp kh¸ch hµng cña nÒn hµnh chÝnh ViÖt Nam ®∙ më réng h¬n, phøc t¹p h¬n vµ ®a d¹ng h¬n. Sù thay ®æi cña m«i trêng chÝnh trÞ, kinh tÕ, x∙ héi quèc gia, khu vùc vµ quèc tÕ ®∙ lµm cho nÒn hµnh chÝnh nhµ níc ph¶i biÕn ®æi theo cho phï hîp. T×m kiÕm c¸c m« h×nh tæ chøc l¹i nhµ níc vµ nÒn hµnh chÝnh nhµ níc nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n cho ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ níc lu«n lµ ®iÒu suy nghÜ cña nhiÒu nhµ l∙nh ®¹o nhµ níc khi lªn n¾m chÝnh quyÒn. §iÒu nµy cã thÓ thÊy kh«ng chØ ë c¸c níc nh Mü, Anh, Ph¸p, §øc trong thêi gian võa qua, mµ ngay c¶ c¸c níc kh¸c nh Hµn quèc, Indonesia, Philippin ë ch©u ¸, ®Õn c¸c níc ë ch©u Phi, ch©u Mü la tinh hay Trung cËn §«ng. Trong t¸c phÈm “S¸ng t¹o l¹i chÝnh phñ” 2/, D. Osborne vµ R. Gaebler còng ®∙ ®a ra mét sè ®Ò xuÊt nh»m thay ®æi, c¶i c¸ch ho¹t ®éng qu¶n lý cña chÝnh phñ sao cho phï hîp víi xu thÕ vËn ®éng, ph¸t triÓn cña m«i trêng trong ®ã nÒn hµnh chÝnh tån t¹i. Nh÷ng t duy nh: nhµ níc lµ ngêi l¸i thuyÒn chø kh«ng ph¶i lµ ngêi chÌo thuyÒn (mÆc dï ®éng lùc do nhµ níc t¹o ra ®Ó ®Èy con truyÒn ®i rÊt lín); t¨ng cêng sù tham gia cña céng ®ång trong viÖc ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n íc; khuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng cung cÊp c¸c dÞch vô cho x∙ héi. Tuy nhiªn trong mét thÕ giíi ®ang thay ®æi nh hiÖn nay, sù phøc t¹p cña m«i trêng trong ®ã nÒn hµnh chÝnh nhµ níc tån t¹i, vËn ®éng vµ ph¸t triÓn 2 S¸ch ®∙ dÉn
gia t¨ng vµ ®iÒu cÇn ®îc quan t©m lµ mçi mét níc ®Òu cã nh÷ng yÕu tè lîi thÕ so s¸nh rÊt kh¸c nhau vµ do ®ã kh«ng thÓ cã mét c¸ch tiÕp cËn chung cho tÊt c¶ c¸c níc. Tr¶ lêi cho c©u hái: “c¸i g× nhµ n íc cÇn lµm, ph¶i lµm vµ nhµ níc lµm nh÷ng viÖc ®ã ra sao?”, tëng nh lµ c©u hái mang tÝnh cæ ®iÓn cña kinh tÕ, nhng vÉn cha dÔ dµng ®a ra c©u tr¶ lêi tèt nhÊt. Ngêi ta vÉn tiÕp tôc tranh luËn víi nhau vÒ chøc n¨ng cña nhµ níc. VÊn ®Ò vÒ nh÷ng chøc n¨ng c¬ b¶n, chøc n¨ng quan träng cho ®Õn nh÷ng chøc n¨ng tÝch cùc nh»m gi¶i quyÕt tèt h¬n nh÷ng khuyÕt tËt cña thÞ trêng. C¸c chøc n¨ng nµy còng ®îc khuyÕn c¸o theo nhiÒu cÊp ®é kh¸c nhau ë tõng níc tuú thuéc vµo n¨ng lùc cña nhµ níc. C©u hái lµm nh thÕ nµo ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt khi ph¶i thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng ®ã ®ang ®Æt ra nhiÒu tranh c∙i. VÊn ®Ò ®iÒu tiÕt cña nhµ níc ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®îc thõa nhËn, ngµy cµng më réng nhng l¹i phøc t¹p h¬n, vît sang nhiÒu lÜnh vùc nh m«i trêng sinh th¸i, thÞ trêng tµi chÝnh, ®éc quyÒn. VÊn ®Ò kÕt hîp gi÷a thÞ trêng, x∙ héi c«ng d©n vµ nhµ níc trong viÖc cung cÊp nhiÒu lo¹i dÞch vô ®îc quan t©m, nhng còng hoµn toµn kh«ng gièng nhau. Chóng ta tiÕn hµnh c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh nhµ níc trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ trong níc ®ang chuyÓn ®æi rÊt m¹nh tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng, trong bèi c¶nh chÝnh trÞ, kinh tÕ, x∙ héi cña khu vùc, thÕ giíi ®ang cã nhiÒu biÕn ®éng phøc t¹p, kÓ c¶ nh÷ng biÕn ®éng kh«ng ®îc dù kiÕn cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh
khu vùc (vÝ dô, khñng ho¶ng tµi chÝnh §«ng Nam ¸ h×nh nh ®∙ kh«ng ®îc dù b¸o tríc cña c¶ Qòy tiÒn tÖ quèc tÕ (MIF), Ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸ (ADB). NhiÒu biÖn ph¸p c¶i c¸ch hµnh chÝnh nhµ níc ® îc tiÕn hµnh trong khu«n khæ cña 3 ®Þnh híng lín ®∙ ®îc Héi nghÞ ban chÊp hµnh trung ¬ng lÇn thø 8 (Kho¸ VII) ®Ò ra vµ ®îc nh¾c l¹i trong nhiÒu v¨n kiÖn kh¸c: c¶i c¸ch thÓ chÕ hµnh chÝnh; c¶i c¸ch c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y vµ c¶i c¸ch vÊn ®Ò con ngêi trong bé m¸y. §ã còng lµ nh÷ng híng vÜ m« cña c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh nhµ níc cña nhiÒu níc trªn thÕ giíi. Nhng mét vÊn ®Ò ®Æt ra trong tiÕn tr×nh c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh nhµ níc vÉn lµ nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ cña c¶i c¸ch vµ hiÖu qu¶ cña nã. Vµ ®iÒu ®ã chØ cã thÓ lµm ®îc trªn c¬ së ph©n tÝch mét c¸ch thùc tÕ m«i trêng cña c¸c ho¹t ®éng c¶i c¸ch ®îc tiÕn hµnh kÓ c¶ m«i trêng trong níc, m«i trêng khu vùc vµ m«i trêng quèc tÕ. Cã thÓ nãi, xÐt trªn gi¸c ®é vÜ m«, nhiÒu ho¹t ®éng c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh th«ng qua viÖc hoµn thiÖn c¸c thñ tôc qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc (thñ tôc hµnh chÝnh), viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt qu¶n lý nhµ níc ®îc d luËn trong vµ ngoµi níc hoan nghªnh, xem ®ã lµ nh÷ng bíc c¶i c¸ch quan träng ë níc ta. NhiÒu kÕt qu¶ cña c¶i c¸ch ®∙ thÊy râ t¸c ®éng tÝch cùc cña nã ®Õn sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x∙ héi. Nhng còng cÇn thÊy r»ng ho¹t ®éng c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh nhµ níc th«ng qua viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ níc ph¶i ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së lîi Ých quèc gia trong khu«n khæ so s¸nh lîi thÕ cña ViÖt Nam ®èi víi c¸c níc. §ång thêi còng ph¶i
v× lîi Ých cña c¸c nhµ s¶n xuÊt, ngêi tiªu dïng. §Æc biÖt trong lÜnh vùc qu¶n lý kinh tÕ, c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ph¶i võa b¶o vÖ lîi Ých cña c¸c nhµ s¶n xuÊt, ®ång thêi ph¶i b¶o vÖ lîi Ých cña ngêi tiªu dïng trong khu«n khæ cña mét thÞ trêng kh«ng chØ trong biªn giíi quèc gia mµ lµ cña c¶ khu vùc 10 níc ASEAN còng nh c¶ ch©u ¸, khu vùc APEC vµ c¶ thÕ giíi. C¸c nhµ doanh nghiÖp trong níc mong muèn ®îc b¶o vÖ nhiÒu h¬n b»ng viÖc t¨ng thuÕ nhËp khÈu c¸c lo¹i hµng ho¸ ®îc ®a vµo ViÖt Nam c¹nh tranh lµnh m¹nh víi hµng ho¸ néi ®Þa ®Ó hµng ho¸ néi ®Þa ®îc lîi vÒ gi¸, dÇn dÇn v¬n lªn. Trong khi ®ã ngêi tiªu dïng l¹i ñng hé h¬n xu thÕ më cöa theo th«ng lÖ ASEAN cµng sím cµng tèt ®Ó hä cã nhiÒu lùa chän h¬n, rÎ h¬n (vÝ dô: mÆt hµng xi m¨ng lµ mét ®iÓn h×nh; hay c«ng nghiÖp hµng ®iÖn tö). Trong khi ®ã ®èi víi c¸c lo¹i hµng ho¸ cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu, c¸c nhµ s¶n xuÊt mong muèn ®îc gi¶m thuÕ, trî cÊp vÒ thuÕ, ®Ó hä giµnh ®îc thÞ trêng. Trong bèi c¶nh quèc tÕ hiÖn nay, nÕu nh kh«ng héi nhËp, kh«ng ®Æt ViÖt Nam vµo trong m«i trêng héi nhËp, vµ nÕu c¸c tæ chøc kinh tÕ ViÖt Nam vÉn mong muèn nhËn ®îc trî cÊp cña nhµ níc th«ng qua nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau trong ®ã cã b¶o hé mµ kh«ng dùa vµo néi lùc cña m×nh, t×m kiÕm ph¬ng thøc s¶n xuÊt thÝch hîp (c«ng nghÖ, nh©n c«ng, nguyªn liÖu,...) sao cho hiÖu qu¶ cao nhÊt th× nhÊt ®Þnh kh«ng thÓ c¹nh tranh ®îc trªn thÞ trêng khu vùc vµ quèc tÕ. VÊn ®Ò quan träng ®èi víi nhµ níc lµ ph¶i t¹o ra ®îc mét hµng lang ph¸p lý võa phï hîp víi th«ng lÖ khu vùc, quèc tÕ, võa phï hîp víi ®Æc trng kinh tÕ x∙ héi ë níc
ta song ph¶i râ rµng, minh b¹ch, b×nh ®¼ng, c«ng khai. Cã nh vËy míi t¹o cho c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c nhau ph¸t huy hÕt néi lùc cña m×nh mét c¸ch hiÖu qu¶, trung thùc. Sù tham gia cña x∙ héi c«ng d©n, cña c¸c nhãm, c¸c tæ chøc, hiÖp héi nh÷ng ngêi s¶n xuÊt sÏ cã ý nghÜa rÊt quan träng trong quyÕt ®Þnh. VÝ dô trêng hîp ph©n bæ quota xuÊt khÈu c¸c lo¹i hµng ho¸ cña ViÖt Nam ®Õn c¸c thÞ trêng cã h¹n chÕ. Thùc chÊt cña vÊn ®Ò nµy kh«ng ph¶i ViÖt Nam h¹n chÕ xuÊt khÈu mµ tõ phÝa ®èi t¸c h¹n chÕ. §èi víi ViÖt Nam, kh«ng nªn cã sù h¹n chÕ cho ai cã quyÒn xuÊt khÈu, ai kh«ng cã quyÒn xuÊt khÈu. Th«ng qua viÖc cho ai xuÊt khÈu, xuÊt bao nhiªu hoÆc kh«ng ®îc xuÊt b»ng ®Êu thÇu quota trong thêi gian qua cµng cã thÓ lµ mét cè g¾ng ®Ó lùa chän nhµ xuÊt khÈu, song còng kh«ng Ýt ®iÒu cÇn ph¶i bµn thªm vÒ viÖc ®Êu thÇu quota. NÕu nh cã ®îc c¸ch thøc phï hîp ®Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu trùc tiÕp, tr¸nh viÖc thiÕu hay mua b¸n quota. Trong lÜnh vùc ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé , c«ng chøc nhµ níc còng cÇn t×m kiÕm nh÷ng ph¬ng thøc ®µo t¹o phï hîp víi ®ßi hái ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ níc. §µo t¹o båi dìng c¸n bé, c«ng chøc cao cÊp, trung cÊp hoÆc c¸c cÊp kh¸c ®∙ ®Õn lóc còng cÇn ph¶i theo nguyªn t¾c cËp nhËt nh»m lµm cho kiÕn thøc båi dìng cña c¸n bé, c«ng chøc phï hîp vµ thÝch øng víi m«i trêng. CÇn ph¶i xem l¹i ph¬ng thøc ®µo t¹o 1 lÇn kho¶ng 23 th¸ng cho c¶ mét ng¹ch (c«ng chøc cao cÊp, trung cÊp båi dìng 23 th¸ng vµ coi nh ®∙ hoµn thµnh ch¬ng tr×nh båi dìng; c¸c ng¹ch kh¸c còng t
¬ng tù) hay lµ nªn ®µo t¹o, båi dìng mang tÝnh cËp nhËt hµng n¨m. C¶i c¸ch bé m¸y hµnh chÝnh nhµ níc nãi chung vµ c¶i c¸ch ph¬ng thøc qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc nãi riªng (nÒn hµnh chÝnh nhµ níc) lµ mét vÊn ®Ò mang tÝnh chÊt liªn tôc vµ lµ tÊt yÕu cña tÊt c¶ c¸c quèc gia. C¸c quèc gia lùa chän ph¬ng thøc kh¸c nhau ®Ó tiÕn hµnh c¶i c¸ch. Cã nh÷ng quèc gia trong tiÕn tr×nh c¶i c¸ch ®∙ r¬i vµo khñng ho¶ng, m©u thuÉn c¶ vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ, x∙ héi vµ ®Èy x∙ héi ®Õn sù chia rÏ s¾c téc, d©n téc, ph¸ vì tÝnh thèng nhÊt cña x∙ héi; cã nh÷ng quèc gia thµnh c«ng ë møc ®é thÊp, cã quèc gia thµnh c«ng cao; cã quèc gia lùa chän c¸ch tiÕp cËn chÝnh trÞ thay cho kinh tÕ. Dï lùa chän ph¬ng thøc nµo, th× môc tiªu cuèi cïng vÉn g¶I quyÕt c¸c vÊn ®Ò: T¹o khu«n khæ ph¸p luËt Tr¸ch nhiÖm cña nhµ níc trªn lÜnh vùc kinh tÕ nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, thÊt nghiÖp, dÞch vô c«ng Gia t¨ng n¨ng lùc cña bé m¸y qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc T¨ng tÝnh chÞu tr¸ch nhiÖm cña bé m¸y qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc víi c¸c quyÕt ®Þnh cña m×nh (bao gåm c¶ tËp thÓ, c¸ nh©n) HiÖu lùc, hiÖu suÊt, hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng qu¶n lý §ã còng lµ nh÷ng tiªu chÝ mµ c¸c nhµ c¶i c¸ch híng ®Õn hoÆc tõng yÕu tè hoÆc tÊt c¶ theo nhiÒu c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau trªn c¬ së ph©n tÝch ®Çy ®ñ m«i trêng trong ®ã ph¬ng thøc c¶i c¸ch ®îc ®a ra (xem s¬ ®å h×nh 6).
M«i trêng bªn trong vµ bªn ngoµi c¸c c¬ quan hµnh chÝnh thay ®æi ? TrÞ trÖ, b¶o thñ, chèng l¹i ? Thay ®æi tõng bé phËn, ®iÒu chØnh ? T duy l¹i ho¹t ®éng qu¶n Thay ®æi mang tÝnh thÝch lý hµnh chÝnh nhµ níc. T¸c ®éng ®Õn c¸c yÕu tè øng ? cÊu thµnh nÒn hµnh chÝnh Thay ®æi mang tÝnh hÖ C¸c yÕu tè t¸c ®éng ®Õn thèng ? ho¹t ®éng qu¶n lý hµnh H×nh 6: T duy vÒ c¶i c¸ch chÝnh nhµ níc tõ bªn ngoµi. C¶i c¸ch ho¹t ®éng qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc. 2. Néi dung c¬ b¶n c¶i c¸ch hµnh chÝnh nhµ níc. C¶i c¸ch hµnh chÝnh thùc chÊt lµ c¶i c¸ch c¸ch thøc ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ níc cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc khi ®iÒu kiªn bªn trong vµ bªn ngoµi thay ®æi. Nguyªn t¾c chung cña ho¹t ®éng qu¶n lý (nãi chung) còng nh qu¶n lý nhµ níc cña c¸c c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ níc nãi riªng ®îc m« t¶ b»ng s¬ ®å h×nh vÏ 7. Trªn s¬ ®å nµy m« t¶ ®ßi hái tÊt yÕu ph¶i c¶i c¸ch hµnh chÝnh tøc thay ®æi c¸ch thøc ho¹t ®éng qu¶n lý t¸c ®éng cña c¸c chñ thÓ (nhµ qu¶n lý, c¬ quan qu¶n lý) ®Õn c¸c ®èi tîng bÞ qu¶n lý (tæ chøc, c«ng d©n) khi m«i trêng bªn trong vµ bªn ngoµi c¬ quan hµnh chÝnh thay ®æi. Ph¬ng thøc, ph¬ng ph¸p qu¶n lý Chñ thÓ qu¶n lý (c¸c c¬ §èi t quan hµnh îng bÞ chÝnh nhµ n qu¶n íc vµ c¸ M«i trêng lý (tæ nh©n lu«n vËn chøc ®éng, ph¸t vµ triÓn c«ng d©n ) Môc tiªu qu¶n lý H×nh 7: Thay ®æi c¸ch qu¶n lý khi m«i trêng thay ®æi VÊn ®Ò c¬ b¶n mµ c¸c nhµ qu¶n lý hµnh chÝnh ph¶i lùa chän lµ thay ®æi nh thÕ nµo; thay ®æi nh÷ng yÕu tè g×. §©y lµ mét c©u hái kh«ng dÔ tr¶ lêi. T×m ra nh÷ng néi dung c¶i c¸ch vµ ph¬ng thøc
qu¶n lý míi phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi lµ mét qu¸ tr×nh nghiªn cøu, t×m kiÕm. Vµ trong nhiÒu trêng hîp mang tÝnh “thö – bá”. C¶i c¸ch hµnh chÝnh ë ViÖt Nam ®∙ tiÕn hµnh suèt chÆng ®êng dµi cña lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nhµ níc. Tuy nhiªn, c¸c néi dung c¶i c¸ch vµ "tªn gäi cña c¶i c¸ch hµnh chÝnh" chØ xuÊt hiÖn trong thêi gian gÇn ®©y. Héi nghÞ Ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng lÇn thø 8 (kho¸ VII) ®∙ ®Ò ra 3 néi dung c¬ b¶n cña c¶i c¸ch bé m¸y hµnh chÝnh nhµ níc nh»m thÝch øng víi ®ßi hái cña c«ng cuéc ®æi míi vÒ kinh tÕ. C¶i c¸ch hµnh chÝnh tËp trung vµo ba lÜnh vùc: thÓ chÕ hµnh chÝnh; bé m¸y hµnh chÝnh vµ con ngêi hµnh chÝnh. NghÞ quyÕt 38/ CP ngµy 4/5/1994 ®a ranhiÒu néi dung, trong ®ã nhÊn m¹nh ®Õn quy ®Þnh c¶i c¸ch mét bíc thñ tôc hµnh chÝnh trong viÖc gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña c«ng d©n vµ tæ chøc. Trong giai ®o¹n ®Çu cña c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, "nÕu cã nh÷ng quy ®Þnh do cÊp trªn ban hµnh xÐt thÊy cÇn ph¶i söa ®æi, bæ sung, b∙i bá th× b¸o c¸o, kiÕn nghÞ ®Ó c¬ quan ®ã ban hµnh xem xÐt söa ®æi, bæ sung hoÆc b∙i bá. C«ng viÖc nµy ph¶i ®îc tiÕn hµnh trong tÊt c¶ c¸c kh©u vµ c¸c lÜnh vùc mµ träng t©m lµ thñ tôc giÊy phÐp xuÊt khÈu, nhËp khÈu, ®Çu , x©y cÊp t dùng, söa ch÷a nhµ cöa, cÊp ®Êt; ®¨ng ký kinh doanh, hµnh nghÒ; së h÷u vµ sö dông ph ¬ng tiÖn giao th«ng; hé khÈu; xuÊt c¶nh, nhËp c¶nh; tr íc b¹ mua chuyÓn nh c¸c lo¹i tµi s¶n; cho vay vèn; b¸n îng c«ng chøng; thanh tra doanh nghiÖp.
Héi nghÞ Ban chÊp hµnh Trung ¬ng lÇn thø 7 (kho¸ VIII) ®∙ ®Ò ra mét sè ®iÓm c¬ b¶n lµm ®Þnh h íng cho c¶i c¸ch hµnh chÝnh. Bªn c¹nh tiÕp tôc c«ng cuéc c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh theo tinh thÇn cña NghÞ quyÕt Héi nghÞ BCHTW lÇn thø 8 (Kho¸ VII), nghÞ quyÕt nhÊn m¹nh ®Þnh híng: "TÝch cùc chØ ®¹o viÖc gi¶m biªn chÕ hµnh chÝnh c¸c c¬ quan ®¶ng, nhµ níc, ®oµn thÓ, biªn chÕ gi¸n tiÕp trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp, doanh nghiÖp nhµ níc víi møc phÊn ®Êu gi¶m kho¶ng 15%. Mçi cÊp, mçi ngµnh quy ®Þnh møc gi¶m biªn chÕ cô thÓ cña tõng c¬ quan trùc thuéc víi ý thøc tr¸ch nhiÖm ®Çy ®ñ vµ chØ ®¹o thùc hiÖn tÝch cùc, chÆt chÏ, kh«ng ®Þnh tû lÖ b×nh qu©n nh nhau. Møc biªn chÕ cña tõng c¬ quan, ®¬n vÞ ë c¸c ngµnh vµ ®Þa ph¬ng ph¶i dùa trªn c¬ së x¸c ®Þnh néi dung vµ khèi lîng c«ng viÖc cô thÓ vµ tiªu chuÈn c¸c chøc danh, c¬ cÊu c¸n bé, c«ng chøc hîp lý. ChØ ®¹o thÝ ®iÓm viÖc kho¸n biªn chÕ vµ kho¸n chi phÝ hµnh chÝnh æn ®Þnh mét sè n¨m ®Ó khuyÕn khÝch viÖc gi¶m biªn chÕ vµ tiÕt kiÖm chi phÝ hµnh chÝnh ë c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ. Kh¾c phôc t×nh tr¹ng c¸c c¬ quan t¨ng thªm biªn chÕ díi bÊt cø h×nh thøc nµo. Thùc hiÖn chÕ ®é thuª, kho¸n hoÆc hîp ®ång mét sè lo¹i dÞch vô trong c¬ quan hµnh chÝnh (nh vÖ sinh, ¨n uèng, söa ch÷a nhµ cöa, ®iÖn, níc, l¸i xe...) thay cho viÖc tuyÓn ngêi vµo biªn chÕ nhµ n íc. TiÕn hµnh tõng bíc viÖc ph©n ®Þnh râ biªn chÕ trong bé m¸y hµnh chÝnh víi biªn chÕ trong c¸c
®¬n vÞ sù nghiÖp, kinh tÕ, dÞch vô c«ng; thÝ ®iÓm viÖc x∙ héi ho¸ mét sè lÜnh vùc dÞch vô, y tÕ, gi¸o dôc, khoa häc vµ ho¹t ®éng v¨n ho¸, thÓ thao... tr íc hÕt lµ ë c¸c thµnh phè vµ c¸c khu c«ng nghiÖp ®i ®«i víi ®æi míi c¬ chÕ tiÒn l¬ng, n©ng cao thu nhËp cña nh÷ng ngêi lµm viÖc trong c¸c lÜnh vùc nµy g¾n víi n©ng cao kÕt qu¶ vµ chÊt lîng ho¹t ®éng. KhÈn tr¬ng ban hµnh c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc d«i ra, b¶o ®¶m thùc hiÖn tèt viÖc tinh gi¶n bé m¸y vµ biªn chÕ, kh«ng g©y ¶nh hëng lín ®Õn t tëng vµ ®êi sèng cña c¸n bé, c«ng chøc. Tõ nay ®Õn khi x¸c ®Þnh xong ph¬ng ¸n cô thÓ vÒ tinh gi¶n biªn chÕ nãi chung kh«ng tuyÓn thªm ngêi vît biªn chÕ ®îc duyÖt. ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn th× chñ ®éng gi¶m ngay biªn chÕ, kh«ng chê ®îi " . Ch¬ng tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh n¨m 2001 cña chÝnh phñ ®Ò ra trong n¨m 2001 tËp trung vµo 8 lÜnh vùc, trong ®ã tËp trung chñ yÕu vµo viÖc kiÖn toµn c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n íc (chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n) . §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX ®¸nh gi¸ l¹i c¶i c¸ch hµnh chÝnh trong thêi gian tõ 1996 l¹i ®Õn 2001, vµ ®∙ rót ra ®¸nh gi¸: “c¶i c¸ch hµnh chÝnh tiÕn hµnh chËm, thiÕu c¬ng quyÕt vµ hiÖu qu¶ thÊp”. ChÝnh phñ ®∙ nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ thùc tiÔn c¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ ®∙ t×m ra 5 nhãm nguyªn nh©n c¬ b¶n lµm cho c¶i c¸ch hµnh chÝnh tiÕn hµnh cha ®¹t ®îc môc tiªu ®Ò ra. §ã lµ: Tríc hÕt, nhËn thøc cña c¸n bé, c«ng chøc vÒ vai trß vµ chøc n¨ng qu¶n lý cña Nhµ níc, vÒ x©y
dùng bé m¸y nhµ níc nãi chung vµ bé m¸y hµnh chÝnh nhµ níc trong t×nh h×nh míi, ®iÒu kiÖn míi cha thËt râ rµng vµ cha thèng nhÊt, cßn nhiÒu vÊn ®Ò vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn cha ®îc lµm s¸ng tá, cßn nhiÒu chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch, quy ®Þnh cña ph¸p luËt ra ®êi trong c¬ chÕ tËp trung, quan liªu bao cÊp cha ®îc kÞp thêi söa ®æi, thay thÕ. Thø hai, viÖc triÓn khai c¸c nhiÖm vô vÒ c¶i c¸ch hµnh chÝnh cha ®îc tiÕn hµnh ®ång bé víi ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña hÖ thèng chÝnh trÞ do §¶ng l∙nh ®¹o, c¶i c¸ch hµnh chÝnh cha g¾n bã chÆt chÏ víi ®æi míi ho¹t ®éng lËp ph¸p vµ c¶i c¸ch t ph¸p. Thø ba, c¶i c¸ch hµnh chÝnh gÆp trë ng¹i lín do ®ông ch¹m ®Õn lîi Ých côc bé cña nhiÒu c¬ quan hµnh chÝnh, nhiÒu c¸n bé, c«ng chøc trong bé m¸y nhµ níc ë trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng; ¶nh hëng cña c¬ chÕ tËp trung quan liªu, bao cÊp cßn ®Ì nÆng lªn nÕp nghÜ, c¸ch lµm cña kh«ng Ýt c¸n bé, c«ng chøc; cuéc c¶i c¸ch cha ®îc chuÈn bÞ tèt vÒ mÆt t tëng. Thø t, c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch vÒ tæ chøc vµ c¸n bé, vÒ tiÒn l¬ng cßn nhiÒu ®iÒu cha phï hîp, cha t¹o ra ®éng lùc thóc ®Èy c«ng cuéc c¶i c¸ch. Thø n¨m lµ nh÷ng thiÕu sãt trong c«ng t¸c chØ ®¹o cña ChÝnh phñ, c¸c Bé, ngµnh trung ¬ng vµ ñy ban nh©n d©n c¸c ®Þa ph¬ng trong viÖc tiÕn hµnh c¶i c¸ch hµnh chÝnh; sù chØ ®¹o thùc hiÖn c¸c chñ tr¬ng ®∙ ®Ò ra thiÕu kiªn quyÕt vµ cha thèng nhÊt. Trªn c¬ së thùc tiÔn cña c«ng cuéc c¶i c¸ch hµnh chÝnh ë ViÖt Nam thêi gian qua, chÝnh phñ ®∙
quyÕt ®Þnh phª duyÖt ch¬ng tr×nh tæng thÓ c¶i c¸ch hµnh chÝnh nhµ níc giai ®o¹n 20012010 víi môc tiªu c¬ b¶n ph¶i híng ®Õn lµ cã mét nÒn hµnh chÝnh : 1. D©n chñ; 2. Trong s¹ch; 3. V÷ng m¹nh; 4. Chuyªn nghiÖp; 5. HiÖn ®¹i hãa; 6. HiÖu lùc, hiÖu qu¶; 7. Nhµ níc ph¸p quyÒn x∙ héi chñ nghÜa; 8. §Æt díi sù l∙nh ®¹o cña §¶ng; 9. §éi ngò c¸n bé, c«ng chøc cã phÈm chÊt vµ n¨ng lùc ®¸p øng yªu cÇu; 10. Phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh høíng x∙ héi chñ nghÜa . C¶i c¸ch hµnh chÝnh ®îc tiÕn hµnh ®ång thêi trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc: ThÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ n íc; tæ chøc bé m¸y hµnh chÝnh nhµ níc; vÊn ®Ò c¸n bé, c«ng chøc vµ vÊn ®Ò tµi chÝnh c«ng. §©y lµ mét giai ®o¹n c¶i c¸ch rÊt quan träng nh»m lµm cho ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ níc cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc thÝch øng ®îc víi c¬ chÕ kinh tÕ míi; thÝch øng víi xu thÓ khu vùc ho¸, toµn cÇu ho¸.