Quyết định số 34/2003/QĐ-BGDĐT

Chia sẻ: Son Pham | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:21

Thêm vào BST

Báo xấu

84
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quyết định số 34/2003/QĐ-BGDĐT về việc ban hành Đề cương môn học Chủ nghĩa xã hội khoa học trình độ đại học do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quyết định số 34/2003/QĐ-BGDĐT

B GIÁO D C VÀ ÀO C NG HOÀ XÃ H I CH NGHĨA VI T T O NAM ******** c l p - T do - H nh phúc ******** S : 34/2003/Q -BGD T Hà N i, ngày 31 tháng 7 năm 2003 QUY T NNH C A B TRƯ NG B GIÁO D C VÀ ÀO T O S 34/2003/Q -BGD T NGÀY 31 THÁNG 7 NĂM 2003 V VI C BAN HÀNH CƯƠNG MÔN H C CH NGHĨA XÃ H I KHOA H C TRÌNH IH C B TRƯ NG B GIÁO D C VÀ ÀO T O Căn c Ngh nh s 86/2002/N -CP ngày 05/11/2002 c a Chính ph quy nh ch c năng, nhi m v , quy n h n và cơ c u t ch c c a B , cơ quan ngang B ; Căn c Ngh nh s 29/ CP ngày 30/3/1994 c a Chính ph v nhi m v , quy n h n và t ch c b máy c a B Giáo d c và ào t o; Căn c Quy t nh s 494/Q -TTg ngày 24/6/2002 c a Th tư ng Chính ph phê duy t án "M t s bi n pháp nâng cao ch t lư ng và hi u qu gi ng d y, h c t p các b môn khoa h c Mác - Lênin, tư tư ng H Chí Minh trong các trư ng i h c, cao ng; môn Chính tr trong các trư ng Trung h c chuyên nghi p và d y ngh "; Căn c vào Công văn s 1019/CV-KGTW ngày 0/7/2003 c a Ban Khoa giáo Trung ương và Công văn s 3273/CV-TTVH ngày 0/7/2003 c a Ban Tư tư ng - Văn hóa Trung ương v vi c th m nh cương môn h c Ch nghĩa Xã h i khoa h c trình i h c; Theo ngh c a V trư ng V Công tác chính tr , V trư ng V i h c, QUY T NNH: i u 1. Ban hành kèm theo Quy t nh này cương môn h c Ch nghĩa xã h i khoa h c trình i h c. i u 2. Quy t nh này có hi u l c sau 15 ngày, k t ngày ăng Công báo, ư c áp d ng t năm h c 2003 - 2004 và thay th cho Quy t nh s 2054/Q -CT-HS ngày 31/8/1991 c a B trư ng B Giáo d c và ào t o v ban hành chương trình môn Ch nghĩa xã h i khoa h c. i u 3. V trư ng V Công tác chính tr ch u trách nhi m t ch c biên so n và thNm nh giáo trình môn h c Ch nghĩa xã h i khoa h c d a theo cương này và hư ng d n các trư ng th c hi n sau khi giáo trình ư c Ban Khoa giáo Trung ương, Ban Tư tư ng - Văn hóa Trung ương thNm nh. i u 4. Chánh Văn phòng, V trư ng V Công tác chính tr , V trư ng V i h c, Hi u trư ng các trư ng i h c ch u trách nhi m thi hành Quy t nh này.
Tr n Văn Nhung ( ã ký) CƯƠNG MÔN H C CH NGHĨA XÃ H I KHOA H C (TRÌNH I H C) (Ban hành kèm theo Quy t nh s 34/2003/Q -BGD T ngày 31/7/2003 c a B trư ng B Giáo d c và ào t o) 1. Tên h c ph n: Ch nghĩa xã h i khoa h c. 2. S ơn v h c trình: 4 (60 ti t). 3. Trình : cho sinh viên i h c. 4. Phân b th i gian: - Lên l p: 70% th i gian. - Xêmina: 30% th i gian. 5. i u ki n tiên quy t: Sinh viên ph i h c qua các h c ph n: Tri t h c Mác - Lênin và Kinh t Chính tr Mác - Lênin. 6. Mô t v n t t n i dung h c ph n: G m 13 chương bao g m nh ng n i dung cơ b n c a Ch nghĩa xã h i khoa h c, cung c p cho sinh viên nh ng căn c lý lu n khoa h c hi u Cương lĩnh xây d ng t nư c, ư ng l i, chính sách xây d ng ch nghĩa xã h i Vi t Nam, lý gi i và có thái úng v i th c ti n xã h i, nâng cao lòng tin v ng ch c vào con ư ng i lên ch nghĩa xã h i, con ư ng mà ng, Ch t ch H Chí Minh và nhân dân ta ã l a ch n. 7. Nhi m v c a sinh viên: Ph i c và nghiên c u trư c giáo trình, tài li u tham kh o, chuNn b các ý ki n, xu t khi nghe gi ng. ChuNn b xêmina và c, sưu t m các tư li u có liên quan n bài gi ng 8. Tài li u h c t p: - Giáo trình Ch nghĩa xã h i khoa h c do B Giáo d c và ào t o t ch c biên so n
- Tài li u tham kh o: Giáo trình Ch nghĩa xã h i khoa h c c a H i ng Trung ương ch o biên so n giáo trình qu c gia các b môn khoa h c Mác - Lênin, Tư tư ng H Chí Minh, các Văn ki n i h i ng do Nhà xu t b n Chính tr qu c gia xu t b n. 9. Tiêu chuNn ánh giá sinh viên: Theo quy ch v t ch c ào t o, ki m tra, thi và công nh n t t nghi p i h c và cao ng h chính quy ban hành theo Quy t nh s 04/1999/Q -BGD T ngày 11/02/1999 c a B trư ng B Giáo d c và ào t o. 10. Thang i m:10. 11. M c tiêu c a h c ph n: - Trang b m t cách có h th ng nh ng n i dung cơ b n c a môn h c Ch nghĩa xã h i khoa h c - Cùng v i các môn khoa h c Mác - Lênin, Tư tư ng H Chí Minh và các môn h c khác giúp sinh viên có nh n th c t ng h p toàn di n v Ch nghĩa Mác - Lênin, Tư tư ng H Chí Minh và con ư ng i lên Ch nghĩa xã h i Vi t Nam. 12. N i dung chi ti t h c ph n 12.1. B trí th i gian: Th t Tên chương S ti t Lý Xêmina chương c a thuy t chương I Lư c kh o l ch s tư tư ng xã h i ch 4 3 3 nghĩa II V trí, i tư ng, phương pháp, nhi m v 4 3 c a ch nghĩa xã h i khoa h c III Xã h i xã h i ch nghĩa 5 4 IV S m nh l ch s c a giai c p công nhân 6 5 3 V Cách m ng xã h i ch nghĩa 4 3 VI Th i i hi n nay 5 4 VII N n dân ch xã h i ch nghĩa và nhà nư c 5 4 3 xã h i ch nghĩa VIII Liên minh gi a công nhân v i nông dân và 5 3 trí th c trong th i kỳ quá lên ch nghĩa xã h i IX V n dân t c trong quá trình xây d ng 4 3 3 Ch nghĩa xã h i
X V n tôn giáo trong quá trình xây d ng 4 3 Ch nghĩa xã h i XI V n gia ình trong quá trình xây d ng 4 3 ch nghĩa xã h i XII V n ngu n l c con ngư i trong quá 5 4 3 trình xây d ng ch nghĩa xã h i XIII Cách m ng xã h i ch nghĩa trên lĩnh v c 5 3 tư tư ng văn hóa T ng c ng: 60 45 15 12.2. N i dung Chương 1: LƯ C KH O LNCH S TƯ TƯ NG XÃ H I CH NGHĨA I. KHÁI NI M VÀ PHÂN LO I TƯ TƯ NG XÃ H I CH NGHĨA 1. Khái ni m tư tư ng xã h i ch nghĩa - nh nghĩa tư tư ng xã h i ch nghĩa. - Các giai o n phát tri n cơ b n c a tư tư ng xã h i ch nghĩa. II. LƯ C KH O TƯ TƯ NG XÃ H I CH NGHĨA TRƯ C CH NGHĨA XÃ H I KHOA H C 1. Tư tư ng xã h i ch nghĩa th i c , trung i - Tư tư ng xã h i ch nghĩa sơ khai, t khi tan rã c a ch c ng s n nguyên thu , s xu t hi n và phát tri n c a ch chi m h u nô l . - i u ki n l ch s , kinh t - xã h i. - N i dung, nh ng bi u hi n cơ b n. 2. Tư tư ng xã h i ch nghĩa th i kỳ t th k XVI n cu i th k XVIII - i u ki n kinh t - xã h i và hoàn c nh l ch s . - Các i bi u xu t s c và các tư tư ng xã h i ch nghĩa ch y u. 3. Ch nghĩa xã h i không tư ng - phê phán u th k XIX - Hoàn c nh l ch s và các i u ki n kinh t - xã h i. - Các nhà tư tư ng xã h i ch nghĩa tiêu bi u: H. Xanhximon, S. Phurie, R.oen.
4. Giá tr và nh ng h n ch l ch s c a ch nghĩa xã h i không tư ng trư c Mác III. S HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRI N C A CH NGHĨA XÃ H I KHOA H C 1. S hình thành c a ch nghĩa xã h i khoa h c - Nh ng i u ki n và ti n khách quan d n n s ra i c a ch nghĩa xã h i khoa h c: + i u ki n kinh t - xã h i. + Ti n văn hóa và tư tư ng. - Vai trò sáng l p c a C.Mác và Ph.Ăngghen. 2. Các giai o n cơ b n trong s phát tri n c a ch nghĩa xã h i khoa h c - Vai trò sáng l p và phát tri n ch nghĩa xã h i khoa h c c a C. Mác và Ph. Ăngghen. - V.I.Lênin v n d ng và phát tri n ch nghĩa xã h i khoa h c trong hoàn c nh l ch s m i. - S v n d ng và phát tri n ch nghĩa xã h i khoa h c t sau khi Lênin t tr n. - ng C ng s n Vi t Nam v i s v n d ng và phát tri n ch nghĩa xã h i khoa h c. Chương 2: VN TRÍ, I TƯ NG, PHƯƠNG PHÁP C A CH NGHĨA XÃ H I KHOA H C I. VN TRÍ C A CH NGHĨA XÃ H I KHOA H C 1. Quan ni m chung v ch nghĩa xã h i và ch nghĩa xã h i khoa h c - Ch nghĩa xã h i v i tư cách m t ch xã h i, m t giai o n phát tri n t t y u c a l ch s xã h i loài ngư i. - Ch nghĩa xã h i khoa h c v i tư cách là h c thuy t tư tư ng - lý lu n. 2. V trí c a ch nghĩa xã h i khoa h c - Trong l ch s các tư tư ng c a nhân lo i. - Trong l ch s các tư tư ng xã h i ch nghĩa c a nhân lo i.
- Trong h c thuy t Mác - Lênin (ch nghĩa Mác - Lênin) là m t trong ba b ph n h p thành ch nghĩa Mác - Lênin (g m Tri t h c Mác - Lênin, Kinh t chính tr Mác - Lênin và Ch nghĩa xã h i khoa h c). II. PH M VI VÀ I TƯ NG NGHIÊN C U C A CH NGHĨA XÃ H I KHOA H C 1. Ph m vi và i tư ng kh o sát c a ch nghĩa xã h i khoa h c 2. i tư ng nghiên c u c a ch nghĩa xã h i khoa h c Nh ng quy lu t và nh ng v n có tính quy lu t chính tr - xã h i c a quá trình phát sinh, hình thành và phát tri n hình thái kinh t - xã h i c ng s n ch nghĩa; nh ng v n có tính nguyên t c cơ b n, nh ng i u ki n, nh ng hình th c, phương pháp c a ng c a giai c p công nhân trong quá trình lãnh o th c hi n cách m ng xã h i ch nghĩa và xây d ng ch nghĩa xã h i, ch nghĩa c ng s n. 3. M i quan h gi a 3 b ph n h p thành c a ch nghĩa Mác - Lênin III. H phương pháp nghiên c u c a ch nghĩa xã h i khoa h c 1. Cơ s lý lu n, phương pháp lu n c a ch nghĩa xã h i khoa h c - Phép bi n ch ng duy v t và lý lu n nh n th c c a ch nghĩa duy v t bi n ch ng. - H c thuy t hình thái kinh t - xã h i, quan ni m giai c p và u tranh giai c p c a ch nghĩa duy v t l ch s . 2. Phương pháp nghiên c u c thù c a ch nghĩa xã h i khoa h c 3. Các phương pháp liên ngành ư c s d ng trong nghiên c u ch nghĩa xã h i khoa h c IV. Ch c năng, nhi m v c a ch nghĩa xã h i khoa h c 1. Ch c năng và nhi m v - Ch c năng trang b tri th c khoa h c, tri th c lý lu n, phương pháp lu n khoa h c. - Ch c năng giáo d c l p trư ng tư tư ng chính tr v ch nghĩa xã h i cho giai c p công nhân, ng C ng s n và nhân dân lao ng ( nh ng m c , yêu c u và hình th c c th , phù h p). - Ch c năng nh hư ng chính tr - xã h i cho ho t ng th c ti n c a ng C ng s n, Nhà nư c và nhân dân trong cách m ng xã h i ch nghĩa và xây d ng ch nghĩa xã h i. 2. Ý nghĩa c a vi c h c t p ch nghĩa xã h i khoa h c
- Nâng cao nh n th c khoa h c v ch nghĩa xã h i. - Xây d ng và c ng c ni m tin, lý tư ng c ng s n ch nghĩa. - V n d ng vào ho t ng th c ti n: h c t p, rèn luy n, lao ng s n xu t, sinh ho t xã h i. - C nh giác và u tranh v i nh ng bi u hi n sai l ch và thù ch v i ch nghĩa xã h i và ph n l i l i ích c a nhân dân và dân t c. Chương 3: XÃ H I XÃ H I CH NGHĨA I. HÌNH THÁI KINH T - XÃ H I C NG S N CH NGHĨA 1. Khái ni m "hình thái kinh t - xã h i c ng s n ch nghĩa" - Khái ni m hình thái kinh t - xã h i. - Các nhân t và i u ki n d n n s ph nh hình thái kinh t - xã h i này b ng m t hình thái kinh t - xã h i khác. - Khái ni m hình thái kinh t - xã h i c ng s n ch nghĩa các i u ki n cơ b n cho s ra i hình thái kinh t - xã h i c ng s n ch nghĩa. 2. Các giai o n phát tri n c a hình thái kinh t - xã h i c ng s n ch nghĩa - Giai o n th p c a hình thái kinh t -xã h i c ng s n ch nghĩa - xã h i xã h i ch nghĩa (hay còn g i là ch nghĩa xã h i). - Giai o n cao c a hình thái kinh t - xã h i c ng s n ch nghĩa - xã h i c ng s n ch nghĩa (hay còn g i là ch nghĩa c ng s n). II. NH NG C TRƯNG CƠ B N C A XÃ H I XÃ H I CH NGHĨA 1. Cơ s v t ch t - k thu t là n n s n xu t công nghi p v i trình công ngh hi n i 2. V ch s h u: Không còn ch chi m h u tư nhân i v i nh ng tư li u s n xu t ch y u c a xã h i 3. Các hình th c, phương pháp t ch c và k lu t lao ng mang tính ch t xã h i hóa ngày càng cao 4. Th c hi n nguyên t c "phân ph i theo lao ng" làm cơ s cho m i quan h phân ph i c a toàn xã h i 5. Nhà nư c xã h i ch nghĩa "c a dân, do dân, vì dân" và h th ng chính tr mang b n ch t giai c p công nhân, tính nhân dân r ng rãi và tính dân t c sâu s c
6. Con ngư i ư c gi i phóng kh i ch tư h u, áp b c, bóc l t; bình ng trư c pháp lu t và có nh ng i u ki n phát tri n toàn di n III. TH I KỲ QUÁ LÊN CH NGHĨA XÃ H I 1. Tính t t y u c a th i kỳ quá lên ch nghĩa xã h i 2. Nh ng c i m cơ b n c a th i kỳ quá lên ch nghĩa xã h i 3. Các ki u quá lên ch nghĩa xã h i IV. TH I KỲ QUÁ LÊN CH NGHĨA XÃ H I VI T NAM 1. Tính t t y u c a th i kỳ quá lên ch nghĩa xã h i Vi t Nam: Là "th i kỳ quá c bi t c a c bi t" (theo V.I.Lênin khi phân tích v tính ch t c a nh ng nư c nông nghi p l c h u i lên ch nghĩa xã h i). 2. Nh ng c i m và n i dung cơ b n c a th i kỳ quá lên ch nghĩa xã h i Vi t Nam hi n nay. Chương 4: S M NH LNCH S C A GIAI C P CÔNG NHÂN I. KHÁI NI M GIAI C P CÔNG NHÂN VÀ S M NH LNCH S c a giai c p công nhân 1. Giai c p công nhân - V phương th c lao ng, phương th c s n xu t. - V v trí trong quan h s n xu t. D a vào hai tiêu chí trên làm cơ s phương pháp lu n nghiên c u giai c p công nhân hi n i, làm sáng t s m nh l ch s c a giai c p công nhân trong th i i ngày nay c nư c tư b n ch nghĩa cũng như nư c xã h i ch nghĩa do ng c a giai c p công nhân lãnh o, c m quy n. 2. S m nh l ch s c a giai c p công nhân - S m nh hay vai trò l ch s c a m t giai c p. - S m nh l ch s c a giai c p công nhân. II. N I DUNG VÀ I U KI N KHÁCH QUAN QUY NNH S M NH LNCH S C A GIAI C P CÔNG NHÂN 1. N i dung s m nh l ch s c a giai c p công nhân
- N i dung chung. - N i dung nư c ta. 2. Nh ng i u ki n khách quan quy nh s m nh l ch s c a giai c p công nhân - N n s n xu t công nghi p v i trình công ngh hi n i, rèn luy n, oàn k t và t ch c l i thành m t t ch c xã h i hùng m nh. - a v kinh t - xã h i khách quan ó còn t o ra kh năng oàn k t các giai c p khác, kh năng i u trong cu c u tranh. III. VAI TRÒ C A NG C NG S N TRONG QUÁ TRÌNH TH C HI N S M NH LNCH S C A GIAI C P CÔNG NHÂN 1. Tính t t y u, quy lu t hình thành và phát tri n ng c a giai c p công nhân. 2. M i quan h gi a ng v i giai c p công nhân. IV. S M NH LNCH S C A GIAI C P CÔNG NHÂN VI T NAM 1. c i m cơ b n c a giai c p công nhân Vi t Nam. 2. ng C ng s n Vi t nam v i vi c th c hi n s m nh l ch s c a giai c p công nhân Vi t Nam. Chương 5: CÁCH M NG XÃ H I CH NGHĨA I. CÁCH M NG XÃ H I CH NGHĨA LÀ QUY LU T PH BI N C A QUÁ TRÌNH CHUY N BI N T CH NGHĨA TƯ B N LÊN CH NGHĨA XÃ H I 1. Cách m ng xã h i ch nghĩa - B n ch t cách m ng xã h i ch nghĩa. - Nguyên nhân c a cách m ng xã h i ch nghĩa. 2. Nh ng i u ki n c a cu c cách m ng xã h i ch nghĩa - i u ki n khách quan. - i u ki n ch quan. - Th i cơ giành chính quy n. II. M C TIÊU, NG L C VÀ N I DUNG C A CU C CÁCH M NG XÃ H I CH NGHĨA
1. M c tiêu c a cu c cách m ng xã h i ch nghĩa. 2. ng l c c a cu c cách m ng xã h i ch nghĩa. 3. N i dung c a cu c cách m ng xã h i ch nghĩa. III. LÝ LU N CÁCH M NG KHÔNG NG NG C A CH NGHĨA MÁC - LÊNIN VÀ S V N D NG VI T NAM 1. Lý lu n cách m ng không ng ng c a ch nghĩa Mác - Lênin - Tư tư ng cách m ng không ng ng c a Mác. - Lý lu n v s chuy n bi n cách m ng dân ch tư s n sang cách m ng xã h i ch nghĩa c a Lênin. 2. S chuy n bi n t cách m ng dân t c dân ch nhân dân lên cách m ng xã h i ch nghĩa Vi t Nam - Tính t t y u c a cu c cách m ng dân t c dân ch nhân dân Vi t Nam. - Tính t t y u i lên ch nghĩa xã h i Vi t Nam. Chương 6: TH I I HI N NAY I. KHÁI NI M V TH I I VÀ TH I I HI N NAY 1. Quan ni m v th i i và cơ s phân chia th i i l ch s - Quan ni m v th i i. - Cơ s phân chia th i i l ch s . 2. V th i i hi n nay và nh ng giai o n chính c a nó - Quan ni m v th i i hi n nay. - Nh ng giai o n chính c a th i i hi n nay. II. TÍNH CH T VÀ NH NG MÂU THU N CƠ B N C A TH I I HI N NAY 1. Tính ch t c a th i i hi n nay - Cu c u tranh gay go quy t li t c a cái cũ và cái m i, gi a nh ng l c lư ng ph n cách m ng và cách m ng. - Tính ch t khó khăn ph c t p c a quá trình i lên ch nghĩa xã h i.
2. Nh ng mâu thu n cơ b n c a th i i hi n nay - Mâu thu n gi a ch nghĩa xã h i và ch nghĩa tư b n. - Mâu thu n gi a tư b n và lao ng. - Mâu thu n gi a các dân t c thu c a và ph thu c v i ch nghĩa qu c. - Mâu thu n gi a các nư c tư b n ch nghĩa. III. C I M CƠ B N VÀ XU TH V N NG CH O C A TH I I HI N NAY 1. Nh ng c i m c a th i i hi n nay - u tranh dân t c và u tranh giai c p gay g t. - Cu c cách m ng khoa h c công ngh ang di n ra như vũ bão, t o ra nhi u thay i trong các lĩnh v c. - S xu t hi n c a hơn 100 qu c gia c l p tr tu i. - Nh ng v n toàn c u òi h i m t s h p tác cùng gi i quy t c a các nư c. 2. Nh ng xu th c a th i i hi n nay - Hòa bình, n nh h p tác cùng phát tri n. - Các qu c gia l n, nh tham gia ngày càng nhi u vào quá trình h p tác và liên k t khu v c. - Các dân t c ngày càng nâng cao ý th c c l p t ch , t cư ng, u tranh ch ng l i s áp t và can thi p c a nư c ngoài. - Các nư c xã h i ch nghĩa, nh ng ngư i c ng s n, phong trào công nhân th gi i gi vai trò nòng c t trong cu c u tranh vì hòa bình và ti n b . Chương 7: N N DÂN CH XÃ H I CH NGHĨA VÀ NHÀ NƯ C XÃ H I CH NGHĨA I. N N DÂN CH XÃ H I CH NGHĨA 1. Khái ni m dân ch - Khái lư c v s phát tri n dân ch trong l ch s nhân lo i. - Quan ni m c a ch nghĩa Mác - Lênin v dân ch . 2. B n ch t n n dân ch xã h i ch nghĩa
- B n ch t chính tr . - B n ch t kinh t . - B n ch t tư tư ng - văn hóa. 3. H th ng chính tr xã h i ch nghĩa - Khái ni m h th ng chính tr xã h i ch nghĩa. - C u trúc c a h th ng chính tr xã h i ch nghĩa. II. NHÀ NƯ C XÃ H I CH NGHĨA 1. Khái ni m nhà nư c xã h i ch nghĩa 2. B n ch t, ch c năng nhi m v c a nhà nư c xã h i ch nghĩa - B n ch t c a nhà nư c xã h i ch nghĩa. - Ch c năng cơ b n c a nhà nư c xã h i ch nghĩa. - Các nhi m v ch y u c a nhà nư c xã h i ch nghĩa. III. C I CÁCH NHÀ NƯ C TRONG QUÁ TRÌNH I M I H TH NG CHÍNH TRN VI T NAM HI N NAY 1. C i cách nhà nư c - m t n i dung cơ b n c a i m i h th ng chính tr Vi t Nam hi n nay - N i dung cơ b n c a i m i h th ng chính tr nư c ta hi n nay. - V trí c a n i dung c i cách nhà nư c trong quá trình i m i h th ng chính tr . 2. C i cách nhà nư c xã h i ch nghĩa nư c ta hi n nay - Phương hư ng cơ b n. - N i dung c i cách. Chương 8: LIÊN MINH GI A CÔNG NHÂN V I NÔNG DÂN VÀ TRÍ TH C T RONG TH I KỲ QUÁ LÊN CH NGHĨA XÃ H I I. CƠ C U XÃ H I - GIAI C P TRONG TH I KỲ QUÁ LÊN CH NGHĨA XÃ H I 1. Quan ni m v cơ c u xã h i - giai c p
- Cơ c u xã h i và cơ c u xã h i - giai c p. - V trí c a cơ c u xã h i giai c p trong h th ng cơ c u xã h i. 2. Xu hư ng bi n i cơ c u giai c p trong th i kỳ quá - Xu hư ng ch y u. + S xích l i g n nhau gi a các giai t ng trong quan h v i tư li u s n xu t. + S xích l i g n nhau v tính ch t lao ng. + S xích l i g n nhau trong quan h phân ph i tiêu dùng. + S xích l i g n nhau trong i s ng tinh th n. - Nh ng v n có tính quy lu t c a s bi n i cơ c u xã h i - giai c p + Cơ c u xã h i - giai c p ư c quy nh b i cơ c u kinh t . + S bi n i cơ c u xã h i - giai c p là quá trình liên t c, bi n ch ng. 3. Tính t t y u c a liên minh gi a công nhân v i nông dân và trí th c trong th i kỳ quá lên ch nghĩa xã h i - Ch nghĩa Mác - Lênin v tính t t y u c a liên minh trong xây d ng ch nghĩa xã h i. + Quan i m c a C.Mác, Ph. Ăngghen. + Quan i m c a V.I.Lênin. + Tính t t y u c a liên minh trong xây d ng ch nghĩa xã h i Vi t Nam. + Tính t t y u c a liên minh do s nghi p xây d ng ch nghĩa xã h i quy nh. + Quan i m ư ng l i c a ng ta. II. N I DUNG CƠ B N C A LIÊN MINH GI A CÔNG NHÂN V I NÔNG DÂN VÀ TRÍ TH C TRONG TH I KỲ QUÁ LÊN CH NGHĨA XÃ H I VI T NAM 1. c i m c a giai c p nông dân và t ng l p trí th c Vi t Nam - c i m c a giai c p nông dân Vi t Nam. - c i m c a t ng l p trí th c Vi t Nam. 2. N i dung cơ b n c a liên minh gi a công nhân v i nông dân và trí th c trong th i kỳ quá lên ch nghĩa xã h i Vi t Nam
- N i dung chính tr c a liên minh. + Xu t phát t m c tiêu ch nghĩa xã h i. + Nguyên t c v chính tr là do ng C ng s n lãnh o. + Liên minh g n li n v i s i m i h th ng chính tr . - N i dung kinh t c a liên minh. + N i dung kinh t là n i dung cơ b n, quy t nh nh t. + N i dung kinh t c a liên minh trong th i quá Vi t Nam. - N i dung văn hóa, xã h i c a liên minh. + Xu t phát t m c tiêu xã h i trong th i kỳ quá . + N i dung văn hóa, xã h i c a liên minh trong th i kỳ quá Vi t Nam. Chương 9: V N DÂN T C TRONG QUÁ TRÌNH XÂY D NG CH NGHĨA XÃ H I I. DÂN T C VÀ HAI XU HƯ NG KHÁCH QUAN c a phong trào dân t c 1. Khái ni m và nh ng c trưng cơ b n c a dân t c - Khái ni m. - Nh ng c trưng cơ b n c a dân t c. 2. Hai xu hư ng c a phong trào dân t c và bi u hi n c a hai xu hư ng khách quan ó trong th i i ngày nay - Hai xu hư ng khách quan c a phong trào dân t c. - Bi u hi n c a hai xu hư ng khách quan c a s phát tri n dân t c trong th i i hi n nay. II. N I DUNG CƯƠNG LĨNH DÂN T C C A CH NGHĨA MÁC - LÊNIN 1. Các dân t c hoàn toàn bình ng 2. Các dân t c ư c quy n t quy t 3. Liên hi p công nhân t t c các dân t c
III. V N DÂN T C VI T NAM VÀ CHÍNH SÁCH DÂN T C C A NG VÀ NHÀ NƯ C TA HI N NAY 1. c trưng cơ b n c a dân t c Vi t Nam: - Khái quát quá trình hình thành và phát tri n dân t c Vi t Nam. - c trưng cơ b n c a dân t c Vi t Nam. 2. Chính sách dân t c c a ng và Nhà nư c ta hi n nay - Căn c lý lu n và th c ti n c a xây d ng, th c hi n chính sách dân t c nư c ta: + Căn c lý lu n. + Căn c th c ti n. - Nh ng chính sách dân t c cơ b n c a ng và Nhà nư c ta. + Có chính sách phát tri n hàng hóa các vùng dân t c thi u s phù h p v i i u ki n và c i m t ng vùng c a t ng dân t c. + Tôn tr ng l i ích, truy n th ng, văn hóa, ngôn ng , t p quán, tín ngư ng c a ng bào các dân t c. + Ti p t c phát huy truy n th ng oàn k t và u tranh kiên cư ng c a các dân t c vì s nghi p dân giàu, nư c m nh, ch ng tư tư ng dân t c l n và dân t c hi p hòi, c m m i hành vi mi t th và chia r dân t c. + Tăng cư ng b i dư ng, ào t o i ngũ cán b dân t c thi u s . Chương 10: V N TÔN GIÁO TRONG QUÁ TRÌNH XÂY D NG CH NGHĨA XÃ H I I. B N CH T, NGU N G C VÀ TÍNH CH T C A TÔN GIÁO 1. B n ch t và ngu n g c c a tôn giáo: - Khái ni m và nh ng c trưng cơ b n c a tôn giáo. + Khái ni m tôn giáo. + Nh ng c trưng cơ b n c a tôn giáo. - Ngu n g c tôn giáo. + Ngu n g c kinh t - xã h i c a tôn giáo.
+ Ngu n g c nh n th c c a tôn giáo. + Ngu n g c tâm lý c a tôn giáo. 2. Tính ch t c a tôn giáo - Tính l ch s c a tôn giáo. - Tính qu n chúng c a tôn giáo. - Tính chính tr c a tôn giáo. II. V N TÔN GIÁO TRONG XÃ H I - XÃ H I CH NGHĨA 1. Nguyên nhân t n t i c a tôn giáo trong xã h i xã h i ch nghĩa - Nguyên nhân nh n th c: Trình nh n th c khoa h c c a m t s ngư i chưa cao; nhi u hi n tư ng t nhiên và xã h i n nay khoa h c chưa gi i thích ư c. - Nguyên nhân tâm lý: Tôn giáo ã t n t i lâu i trong l ch s loài ngư i, ăn sâu vào trong ti m th c c a nhi u ngư i. - Nguyên nhân chính tr - xã h i: Trong các nguyên t c tôn giáo có nhi u i m phù h p v i ch nghĩa xã h i, v i ư ng l i chính sách c a nhà nư c xã h i ch nghĩa; các th l c chính tr l i d ng tôn giáo ph c v cho mưu chính tr c a mình. - Nguyên nhân kinh t : Trong ch nghĩa xã h i v n t n t i s h u riêng, cơ ch kinh t th trư ng, i s ng kinh t chưa cao nên tôn giáo v n là m t gi i pháp i v i nhi u ngư i. - Nguyên nhân v văn hóa: a s các tôn giáo g n v i sinh ho t văn hóa c a nhân dân, do ó vi c b o t n và phát huy b n s c văn hóa òi h i ph i b o t n các giá tr tôn giáo m c nh t nh. 2. Nh ng quan i m ch o trong vi c gi i quy t v n tôn giáo dư i ch nghĩa xã h i - Kh c ph c d n nh ng nh hư ng tiêu c c c a tôn giáo trong i s ng xã h i ph i g n li n v i c i t o xã h i cũ và xây d ng xã h i m i. - Tôn tr ng, b o m quy n t do tín ngư ng và không tín ngư ng c a nhân dân. - Th c hi n oàn k t nh ng ngư i theo ho c không theo m t tôn giáo nào, oàn k t toàn dân xây d ng và b o v T qu c. - Phân bi t rõ m i quan h gi a hai m t chính tr và tư tư ng trong vi c gi i quy t v n tôn giáo. - Ph i có quan i m l ch s khi gi i quy t v n tôn giáo.
III. V N TÔN GIÁO VI T NAM VÀ CHÍNH SÁCH TÔN GIÁO C A NG VÀ NHÀ NƯ C TA HI N NAY 1. Khái quát tình hình tôn giáo Vi t Nam 2. Chính sách tôn giáo c a ng và Nhà nư c ta hi n nay - Xu t phát t nh ng quan i m ch o trong vi c gi i quy t v n tôn giáo dư i ch nghĩa xã h i và tình hình tôn giáo nư c ta, ng và Nhà nư c ta ra chính sách tôn giáo như sau: + Th c hi n quy n t do tín ngư ng và không tín ngư ng c a công dân trên cơ s lu t pháp. + Tích c c v n ng ng bào các tôn giáo tăng cư ng oàn k t toàn dân, tích c c góp ph n vào công cu c i m i xây d ng t nư c, chăm lo c i thi n i s ng v t ch t và văn hóa tinh th n cho ng bào theo các tôn giáo. + Hư ng các ch c s c giáo h i ho t ng tôn giáo theo úng pháp lu t, ng h xu hư ng ti n b trong các tôn giáo, làm cho các giáo h i g n bó v i dân t c th hi n rõ vai trò trách nhi m i v i t nư c. - Luôn luôn c nh giác, ch ng l i nh ng âm mưu và hành ng l i d ng tôn giáo ch ng l i s nghi p cách m ng c a nhân dân. - Nh ng quan h qu c t i ngo i v tôn giáo ho c có liên quan n tôn giáo ph i theo ch chính sách chung v quan h qu c t i ngo i c a Nhà nư c. - Th c hi n chính sách tôn giáo bao g m nhi u m t, v a có m t i n i, v a có m t i ngo i, xong c n ph i có nh n th c toàn di n v v n tôn giáo theo tinh th n i m i c a ng. Chương 11: V N GIA ÌNH TRONG QUÁ TRÌNH XÂY D NG CH NGHĨA XÃ H I I. GIA ÌNH, M I QUAN H GIA ÌNH VÀ XÃ H I 1. Khái ni m gia ình - nh nghĩa "gia ình". + Gia ình v i tư cách m t thi t ch xã h i. + Gia ình là m t giá tr văn hóa xã h i. - c trưng và các m i quan h cơ b n c a gia ình. + Hôn nhân và quan h hôn nhân.
+ Huy t th ng, quan h huy t th ng. + Quan h qu n t trong cùng m t không gian sinh t n. + Quan h nuôi dư ng. 2. Quan h gi a gia ình và xã h i - S phát tri n c a xã h i quy nh hình thái, quy mô và k t c u gia ình. - Các ch c năng cơ b n c a gia ình: + Ch c năng tái s n xu t ra con ngư i. + Ch c năng kinh t và t ch c i s ng gia ình. + Ch c năng giáo d c và t giáo d c. + Ch c năng th a mãn các nhu c u tâm - sinh lý, tình c m II. NH NG I U KI N VÀ TI N XÂY D NG GIA ÌNH TRONG CH NGHĨA XÃ H I 1. i u ki n và ti n kinh t - xã h i - Các i u ki n và ti n kinh t . - Các giá tr văn hóa c a gia ình truy n th ng Vi t Nam. 2. Ch hôn nhân - cơ s tr c ti p c a xây d ng gia ình trong xã h i xã h i ch nghĩa - K th a nh ng giá tr văn hóa truy n th ng trong quan h tình yêu, hôn nhân c a m i dân t c. - Hôn nhân m t v m t ch ng, ư c s th a nh n và b o v c a pháp lu t - cơ s tr c ti p c a xây d ng gia ình Vi t Nam hi n nay. - Quan h bình ng, tình thương - trách nhi m gi a các thành viên trong gia ình là cơ s c a t n t i và phát tri n gia ình. 3. Nh ng nh hư ng cơ b n và m t s v n t ra i v i xây d ng gia ình Vi t Nam hi n nay. - K th a, gi gìn và phát huy các giá tr t t p c a gia ình truy n th ng Vi t Nam. - Hoàn thi n lu t hôn nhân gia ình, cơ s pháp lý c a xây d ng gia ình i ôi v i giáo d c các giá tr gia ình truy n th ng Vi t Nam.
- Phát huy vai trò gia ình g n li n v i phát tri n kinh t , c i thi n nâng cao i s ng m i m t cho gia ình. - i m i và hoàn thi n h th ng các chính sách xã h i, nh t là các chính sách liên quan tr c ti p n xây d ng gia ình m i Vi t Nam. Chương 12: V N NGU N L C CON NGƯ I TRONG QUÁ TRÌNH XÂY D NG CH NGHĨA XÃ H I I. NGU N L C CON NGƯ I VÀ VAI TRÒ C A NÓ TRONG S NGHI P XÂY D NG CH NGHĨA XÃ H I 1. Con ngư i và ngu n l c con ngư i - Quan ni m v con ngư i và con ngư i xã h i ch nghĩa: + Con ngư i, quan h con ngư i và xã h i. + Con ngư i xã h i ch nghĩa. - Ngu n l c con ngư i: + Quan ni m chung v ngu n l c con ngư i. + ch nghĩa xã h i khoa h c và quan ni m v ngu n l c con ngư i. 2. Vai trò c a ngu n l c con ngư i trong s nghi p xây d ng ch nghĩa xã h i - Vai trò c a ngu n l c con ngư i trong lĩnh v c kinh t . - Vai trò c a ngu n l c con ngư i trong ho t ng chính tr . - Vai trò c a ngu n l c con ngư i trong lĩnh v c khoa h c, trong lĩnh v c i s ng tinh th n. II. PHÁT HUY NGU N L C CON NGƯ I VI T NAM 1. Th c tr ng vi c phát huy ngu n l c con ngư i Vi t Nam. Nguyên nhân c a nh ng thành công và h n ch - Th c tr ng phát huy ngu n l c con ngư i Vi t Nam hi n nay. - Nguyên nhân c a nh ng thành công và h n ch . 2. Nh ng phương hư ng và gi i pháp phát huy ngu n l c con ngư i Vi t Nam trong s nghi p xây d ng ch nghĩa xã h i - Nh ng phương hư ng:
+ Tăng trư ng kinh t g n li n v i phát tri n kinh t - xã h i và phát tri n ngu n l c con ngư i. + T ng bư c xây d ng con ngư i m t cách toàn di n, hư ng t i t ng bư c hi n th c hóa các tiêu chí c a con ngư i xã h i ch nghĩa. - Nh ng gi i pháp: + Các gi i pháp trên lĩnh v c phát tri n kinh t . + Các gi i pháp trên lĩnh v c chính tr . + Các gi i pháp trên lĩnh văn hóa xã h i, giáo d c - ào t o, khoa h c - công ngh . Chương 13: CÁCH M NG XÃ H I CH NGHĨA TRÊN LĨNH V C TƯ TƯ NG VĂN HÓA I. TÍNH T T Y U C A CÁCH M NG XÃ H I CH NGHĨA v tư tư ng và văn hóa 1. Khái ni m "cách m ng tư tư ng và văn hóa" - Tư tư ng, h tư tư ng. - Văn hóa. - Cách m ng tư tư ng và văn hóa. 2. Tính t t y u c a cách m ng xã h i ch nghĩa trên lĩnh v c tư tư ng và văn hóa - Xu t phát t cu c u tranh giai c p trên lĩnh v c tư tư ng và văn hóa. - Xu t phát t òi h i s thay i phương th c s n xu t tinh th n. - Xu t phát t yêu c u văn hóa là m c tiêu và ng l c c a quá trình xây d ng ch nghĩa xã h i. II. N I DUNG CƠ B N C A CÁCH M NG XÃ H I CH NGHĨA trên lĩnh v c tư tư ng và văn hóa 1. Giáo d c h tư tư ng c a giai c p công nhân 2. Nâng cao trình dân trí và Ny m nh s nghi p giáo d c, ào t o. Phát tri n khoa h c, k thu t, công ngh . 3. Xây d ng n n văn hóa tiên ti n, m à b n s c dân t c