SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM – MÓ THUAÄT
_________________________________________________________________________________________________________
M T S BI N PHÁPỘ Ố Ệ
GIÚP H C SINH “G N GŨI VÀ THÂN THI N” V I V T M UỌ Ầ Ệ Ớ Ậ Ẫ
TRONG HO T ĐNG QUAN SÁT NH N XÉTẠ Ộ Ậ
BÀI V THEO M U L P 4Ở Ẽ Ẫ Ớ
CH NG IƯƠ
PH N M ĐUẦ Ở Ầ
1/Lí do ch n đ tàiọ ề
Nh ng năm g n đây, v i s h i nh p sâu r ng c a n c ta v i thữ ầ ớ ự ộ ậ ộ ủ ướ ớ ế
gi i,vi c h c và d y nh ng môn h c mang tính ngh thu t trong tr ngớ ệ ọ ạ ữ ọ ệ ậ ườ
ph thông đc chú tr ng m t cách đúng v i vai trò c a nó trong cu cổ ượ ọ ộ ớ ủ ộ
s ng. Môn mĩ thu t cũng là m t môn ngh thu t, môn h c này b c ti uố ậ ộ ệ ậ ọ ở ậ ể
h c không nh m m c đích đào t o h c sinh tr thành ho sĩ hay th vọ ằ ụ ạ ọ ở ạ ợ ẽ
mà m c tiêu chính là giáo d c th m mĩ cho các em( thông qua ngôn ng mĩụ ụ ẫ ữ
h i ho :đng nét, hình m ng, b c c , màu s c,…), giúp các em ti pộ ạ ườ ả ố ụ ắ ế
xúc, làm quen v i cái đp c a thiên nhiên, c a tác ph m mĩ thu t và g nớ ẹ ủ ủ ẫ ậ ầ
gũi h n n a là v i nh ng đ v t quen thu c trong cu c s ng. ơ ữ ớ ữ ồ ậ ộ ộ ố
tr ng TH các môn h c đu c n h c sinh nh ng kĩ năng quanỞ ườ ọ ề ầ ở ọ ữ
sát s v t hi n t ng m t cách hi u qu . T đó giúp các em t duy t tự ậ ệ ượ ộ ệ ả ừ ư ố
h n trong h c t p, đ lĩnh h i ki n th c m t cách cao nh t. Môn Mĩơ ọ ậ ể ộ ế ứ ộ ấ
Thu t không ph i là m t ngo i l , h n n a ho t đng quan sát l i là m tậ ả ộ ạ ệ ơ ữ ạ ộ ạ ộ
ho t đng đc tr ng môn h c này. Đ h c t t môn Mĩ Thu t nói chungạ ộ ặ ư ở ọ ể ọ ố ậ
và môn Mĩ Thu t l p 4 nói riêng, phát huy kĩ năng quan sát đ v t là m cậ ớ ồ ậ ụ
tiêu không th thi u trong d y bài V theo m u (v hình ho ) l p 4.ể ế ạ ẽ ẫ ẽ ạ ở ớ
Ph i làm gì đ quá trình giáo d c th m mĩ cho các em đc hi u qu h n,ả ể ụ ẩ ượ ệ ả ơ
mà c th đây là quan sát t t h n t đó các em s có kĩ năng phán đoán,ụ ể ở ố ơ ừ ẽ
c l ng , so sánh,…ph c v cho vi c h c t p môn mĩ thu t cũng nhướ ượ ụ ụ ệ ọ ậ ậ ư
các môn h c khác đó là m t câu h i mà ai là giáo viên cũng trăn tr .ọ ộ ỏ ở
2/M c đích c a đ tàiụ ủ ề
-Nh m phát huy kĩ năng quan sát h c sinh.ằ ở ọ
-Giúp h c sinh phát tri n trí tu , c m quan đi v i th gi i xungọ ể ệ ả ố ớ ế ơ
quanh.
-Giúp h c sinh yêu thích môn mĩ thu t là y u t quy t đnh hi uọ ậ ế ố ế ị ệ
qu vi c giáo d c th m mĩ tr ng ti u h c.ả ệ ụ ẫ ở ườ ể ọ
3/ Ph m vi nghiên c uạ ứ
-H c sinh kh i l p 4, tr ng TH Tân Hoà.ọ ố ớ ườ
Ngöôøi thöïc hieän: Nguyeãn Höõu An – Tröôøng tieåu hoïc Taân Hoaø 1
SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM – MÓ THUAÄT
_________________________________________________________________________________________________________
-Th i gian 2 năm (năm h c: 2007 – 2008 , 2008 – 2009)ờ ọ
CH NG IIƯƠ
C S LÍ LU N VÀ C S TH C TI NƠ Ở Ậ Ơ Ở Ự Ễ
1/ C s lí lu nơ ở ậ
H i ho đi v i tr em nói chung và đi v i hoc sinh l p 4 nói riêngộ ạ ố ớ ẻ ố ớ ớ
là c m t th gi i muôn hình, muôn s c v i nh ng nét v ngây th , sinhả ộ ế ớ ắ ớ ữ ẽ ơ
đng. Các em v không theo m t quy lu t nào ( nh s h p lôgíc, s hi uộ ẽ ộ ậ ư ự ợ ự ể
bi t toàn di n v t l , xa g n, gi i ph u, ánh sáng,…), mà v theo c mế ệ ề ỉ ệ ầ ả ẫ ẽ ả
xúc do môi tr ng th m mĩ t o nên. Các em v theo trí nh , v theo bi uườ ẫ ạ ẽ ớ ẽ ể
t ng đã đc hình thành ho c t ng t ng ra nhi u h n là v theo m uượ ượ ặ ưở ượ ề ơ ẽ ẫ
th c. Ví d khi v theo m u em ít nhìn m u mà v theo hình nh đã đcự ụ ẽ ẫ ẫ ẽ ả ượ
ghi nh trong đu các em. H c sinh l p 4 (10 tu i) là giai đo n chuy nớ ầ ọ ớ ổ ạ ể
ti p t t duy c th mang tính tr c quan lên t duy lôgíc , t duy tr uế ừ ư ụ ể ự ư ư ừ
t ng.ượ
Đi v i h c sinh l p 4 (10 tu i), kh năng quan sát c a các emố ớ ọ ớ ổ ả ủ
b c đu đã mang tính khái quát hóa, tr u t ng hóa h n nh ng h c sinhướ ầ ừ ượ ơ ữ ọ
l p 1,2,3. song t duy tr c quan c th v n còn trong ho t đng t duyớ ư ự ụ ể ẫ ạ ộ ư
c a các em l a tu i này. B ng th giác các em quan sát đ v t m t cáchủ ở ứ ổ ằ ị ồ ậ ộ
tr c di n theo không gian 3 chi u, nh ng khi th hi n bài v l i trên m tự ệ ề ư ể ệ ẽ ạ ộ
m t ph ng (2 chi u), do v y s d ng c quan xúc giác h tr s giúp cácặ ẳ ề ậ ử ụ ơ ỗ ợ ẽ
em n m đc b n ch t đ v t quan sát (m u). Quá trình này s làm hi nắ ượ ả ấ ồ ậ ẫ ẽ ệ
trong não ch th t t c nh ng hình nh c a đi t ng đã đc tri giác.ủ ể ấ ả ữ ả ủ ố ượ ượ
T s k t h p quan sát đó s giúp não b c a các em ghi l i hình nh m từ ự ế ợ ẽ ộ ủ ạ ả ộ
cách chi ti t và c th h n ph c v t t vi c so sánh t l n i t i đ v tế ụ ể ơ ụ ụ ố ệ ỉ ệ ộ ạ ồ ậ
cũng nh so sánh t l t ng quan chung gi a các đ v t.ư ỉ ệ ươ ữ ồ ậ
5/ C s th c ti nơ ở ự ễ
- Hi n nay khi nói đn quan sát v t m u trong v theo m u nói chungệ ế ậ ẫ ẽ ẫ
và v theo m u l p 4 nói riêng h u nh ch gi i h n m c đ bày m uẽ ẫ ở ớ ầ ư ỉ ớ ạ ở ứ ộ ẫ
và h c sinh quan sát, d n đn vi c các em th ng sao ch p m t cách r pọ ẫ ế ệ ườ ụ ộ ậ
khuôn theo các b c v m u trong sách giáo khoa ho c c a giáo viên (tuyướ ẽ ẫ ặ ủ
giáo viên đã nh c nh ph i th hi n bài v theo m u theo góc nhìn c aắ ở ả ể ệ ẽ ẫ ủ
mình).
- Đ quá trình quan sát đc nh nhàng h n, di n ra m t cách t nhiên,ể ượ ẹ ơ ễ ộ ự
l y h c sinh làm trung tâm, ch th c a ho t đng này, vi c giúp h c sinhấ ọ ủ ể ủ ạ ộ ệ ọ
ti p c n và “thân thi n” v i nh ng v t m u có d ng hình khác nhau làế ậ ệ ớ ữ ậ ẫ ạ
góp ph n giúp các em ghi nh hình dáng v t m u. áp d ng trò ch i h cầ ớ ậ ẫ ụ ơ ọ
Ngöôøi thöïc hieän: Nguyeãn Höõu An – Tröôøng tieåu hoïc Taân Hoaø 2
SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM – MÓ THUAÄT
_________________________________________________________________________________________________________
t p s d ng nhi u giác quan b c này là m t đi u mang l i hi u quậ ử ụ ề ở ướ ộ ề ạ ệ ả
thi t th c cho ti t h c v theo m u c a h c sinh l p 4.ế ự ế ọ ẽ ẫ ủ ọ ớ
6/Th c tr ngự ạ
Trong đi u ki n th c t hi n nay, vi c d y h c l y h c sinh làmề ệ ự ế ệ ệ ạ ọ ấ ọ
trung tâm là kim ch nam c a các ph ng pháp d y h c ti u h c. Songỉ ủ ươ ạ ọ ở ể ọ
đ th c hi n đc di u đó đòi h i ng i giáo viên ph i chu n b bài d yể ự ệ ượ ề ỏ ườ ả ẩ ị ạ
m t cách công phu trong đó đò dùng d y h c chi m vai trò quan tr ng. Làộ ạ ọ ế ọ
m t tr ng vùng sâu, vùng đng bào dân t c,h c sinh tr ng TH Tân Hoàộ ườ ồ ộ ọ ườ
r t ít đc ti p xúc v i nh ng đ v t mang tính ngh thu t (l hoa, ch uấ ượ ế ớ ữ ồ ậ ệ ậ ọ ậ
c nh,… và các đ g m mĩ ngh khác) do đi u ki n gia đình trên đa bànả ồ ố ệ ề ệ ị
h u h t r t khó khăn, nh ng đ v t đó các gia đình c a các em g n nhầ ế ấ ữ ồ ậ ủ ầ ư
không có. Do v y vi c cho các em làm quen và ti p xúc m t cách sâu sátậ ệ ế ộ
nh t s giúp các em có cái nhìn đúng đn và t đó phát huy óc t ngấ ẽ ắ ừ ưở
t ng, sáng t o khi th c hi n nh ng bài v theo m u.ượ ạ ự ệ ữ ẽ ẫ
CH NG IIIƯƠ
BI N PHÁP Ệ
GIÚP H C SINH “THÂN THI N” V I V T M U Ọ Ệ Ớ Ậ Ẫ
THÔNG QUA TH GIÁC VÀ XÚC GIÁCỊ
1/ Ghi nh và g n gũi nh ng đ v t có d ng hình tr , hình c u, hình kh iớ ầ ữ ồ ậ ạ ụ ầ ố
h p.ộ-M i h c sinh ph i li t kê (vào gi y) đcít nh t 3 đ v t trong giaỗ ọ ả ệ ấ ượ ấ ồ ậ
đình có d ng hình khác nhau: Hình tr , hình kh i h p, hình c u,…ạ ụ ố ộ ầ
Ví d : L hoa, trái cam, h p đng bút,… ( b ng ch t li u g m, s , thuụ ọ ộ ự ằ ấ ệ ố ứ ỷ
tinh,g ,…)ỗ
-M i h c sinh ph i s u t m ít nh t m t đ v t có d ng hình c uỗ ọ ả ư ầ ấ ộ ồ ậ ạ ầ
ho c hình tr hay hình kh i h p.ặ ụ ố ộ
L u ý: ưKhông ph i nh ng đi t ng đc đt c nh nhau đu đc ghiả ữ ố ượ ượ ặ ạ ề ượ
nh nh nhau, ch nh ng cái gì liên quan đn nhu c u, đng c , m cớ ư ỉ ữ ế ầ ộ ơ ụ
đích, tâm th , ho t đng c a các em thì m i đc ghi nh t t h n.ế ạ ộ ủ ớ ượ ớ ố ơ
2/ Trò ch i: ĐOÁN V Tơ Ậ
Ap d ng trong ho t đng quan sát- nh n xét.ụ ạ ộ ậ
a/M c tiêu: giúp h c sinh ti p c n, quan sát v t m u m t cách nhụ ọ ế ậ ậ ẫ ộ ẹ
nhàng thông qua c quan xúc giác, phát huy kh năng phán đoán. ơ ả
b/ thi t bế ị
-Túi v i màu s m kích th c: 30x50 cmả ẫ ướ
Ngöôøi thöïc hieän: Nguyeãn Höõu An – Tröôøng tieåu hoïc Taân Hoaø 3
SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM – MÓ THUAÄT
_________________________________________________________________________________________________________
-8 đ v t: 2 l hoa s có d nghình tr có ki u dáng khác nhauồ ậ ọ ứ ạ ụ ể
2 lo i trái cây có d ng hình c u.ạ ạ ầ
2 cái ly s (không quai) có d ng hình tr ki u dáng khác nhauứ ạ ụ ể
2 kh i h p ch nh t kích th c khác nhauố ộ ữ ậ ướ
2 cái chai thu tinh có d ng hình tr nh ng khác nhau v ki u dáng.ỷ ạ ụ ư ề ể
L u ý: Đ v t (1 ho c 2 đ v t) s đc dùng làm m u v trong bài h c.ư ồ ậ ặ ồ ậ ẽ ượ ẫ ẽ ọ
c/ Chu n bẩ ị
-Ch n 2 đi ch i (M i đi 4 h c sinh)ọ ộ ơ ỗ ộ ọ
-Cho 4 đ v t (m i th m t v t) vào túi v i.ồ ậ ỗ ứ ộ ậ ả
- Th i gian ch i: 1 phútờ ơ
d/ Cách ch iơ
-Đi th nh t chia thành 2 nhóm (đt tên nhóm) : nhóm th nh t 2ộ ứ ấ ặ ứ ấ
h c sinh miêu t s lu n tay vào túi v i và miêu t hình dáng, đcọ ả ẽ ồ ả ả ặ
đi m, tính ch t,… c a v t. Nhóm th 2 h c sinh s đoán v t đcể ấ ủ ậ ứ ọ ẽ ậ ượ
miêu t đó, khi nào đúng ghi lên b ng thì nhóm th nh t s miêu tả ả ứ ấ ẽ ả
v t ti p theo.ậ ế
-M i l n đoán đúng đc ghi 10 đi m.ỗ ầ ượ ể
-Th i gian s ch m d t khi h t 1 phútờ ẽ ấ ứ ế
*Đi th 2 th c hi n nh đi th nh t v i nh ng đ v t khác ki uộ ứ ự ệ ư ộ ứ ấ ớ ữ ồ ậ ể
dáng
- Giáo viên và h c sinh d i l p ch m di m và công b đi th ng. Tọ ướ ớ ấ ể ố ộ ắ ừ
đó yêu c u h c sinh nh n m nh nh ng đc đi m và hình dáng c a đầ ọ ấ ạ ữ ặ ể ủ ồ
v t s làm v t m u.ậ ẽ ậ ẫ
L u ý: ưđây là m t trò ch i đòi h i s linh ho t và chu n b kĩ l ngộ ơ ỏ ự ạ ẩ ị ưỡ
k ch b n c a giáo viên, n u không s d n đn s lúng túng khi thamị ả ủ ề ẽ ẫ ế ự
gia trò ch i.ơ
3/ Góc tr ng bàyư
- T o góc tr ng bày nh ng s n ph m (v t m u) c a giáo viênạ ư ữ ả ẩ ậ ẫ ủ
cũng nh h c sinh s u t m.ư ọ ư ầ
+S p x p góc tr ng bày theo hình d ng c a đ v t:ắ ế ư ạ ủ ồ ậ
Ví d : K đ đ v t hình tr riêng v i các k đ v t có hình d ngụ ệ ể ồ ậ ụ ớ ệ ồ ậ ạ
khác.
- S p x p gian bi u đ hoc sinh quan sát và b sung đ v t 1 l n /ắ ế ể ể ổ ồ ậ ầ
tháng.
*L u ý: Có th s d ng m t góc c a phòng Liên đi đ làm phòngư ể ử ụ ộ ủ ộ ể
tr ng bày.ư
Ngöôøi thöïc hieän: Nguyeãn Höõu An – Tröôøng tieåu hoïc Taân Hoaø 4
SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM – MÓ THUAÄT
_________________________________________________________________________________________________________
CH NG IVƯƠ
K T QUẾ Ả
- H c sinh th t s thân thi n v i nh ng đ v t xung quanh, Luôn say mêọ ậ ự ệ ớ ữ ồ ậ
tìm tòi, khám phá, s u t m nh ng đ v t g n gũi v i cu c s ng c a cácư ầ ữ ồ ậ ầ ớ ộ ố ủ
em.
- H c sinh đam mê h n phân môn V theo m u nói riêng và Mĩ thu t nóiọ ơ ẽ ẫ ậ
chung.
- T o thói quen luôn phát huy h t các giác quan đ quan sát s v t h cạ ế ể ự ậ ở ọ
sinh.
- K t qu c th :ế ả ụ ể
Bi u hi n ể ệ
c thụ ể NĂM H CỌ
2005 - 2006 2006 - 2007 2007 - 2008 HKI
2008 - 2009
V đc khung hìnhẽ ươ 93,5% 93% 95% 98,5%
v đc hình b ng cácẽ ượ ằ
nét phác trong khung
hình 91,5% 92% 94,5% 96%
Bài v g n gi ng vẽ ầ ố ề
m u và hình dáng, tẫ ỉ
l .ệ45% 47% 55% 57,5%
HS có k t qu đcế ả ặ
bi tệ3
\
CH NG VIƯƠ
BÀI H C KINH NGHI MỌ Ệ
- Nh ng s v t h c sinh đc ti p c n m t cách “thân thi n” s phá vữ ự ậ ọ ượ ế ậ ộ ệ ẽ ỡ
ngăn cách và t o nên s g n gũi khi các em quan sát s v t y.ạ ự ầ ự ậ ấ
- S th ng xuyên quan sát nh ng đ v t xung quanh trong cu c s ngự ườ ữ ồ ậ ộ ố
hàng ngày là m t y u t giúp h c sinh th c hi n t t quá trình quan sátộ ế ố ọ ự ệ ố
m u trong bài v theo m u.ẫ ẽ ẫ
- S “thân thi n và g n gũi” gi a h c sinh và các đ v t xung quanh sự ệ ầ ữ ọ ồ ậ ẽ
giúp các em th hi n bài v có h n và sinh đng h n.ể ệ ẽ ồ ộ ơ
KI N NGHẾ Ị
Ngöôøi thöïc hieän: Nguyeãn Höõu An – Tröôøng tieåu hoïc Taân Hoaø 5