Sáng kiến kinh nghiệm
Tên đề tài
Phối hợp các lực lượng giáo dục để giáo
dục đạo đức cho các em
I- Đặt vấn đề:
Bác Hồ đã dạy:
" Vì lợi ích 10 năm trồng cây,
Vì lợi ích trăm năm trồng người "
Lời dạy của Bác đã nói lên vai trò quan trọng của việc giáo dục đạo
đức cho học sinh trong nhà trường . Lời dạy của Bác cũng nhắc nhở các thế hệ
quản lí giáo dục luôn tìm tòi những biện pháp giáo dục tốt nhất để giáo dục đạo
đức cho thế hệ trẻ phù hợp với xu thế phát triển của thời đại.
1- Vài nét về trường tiểu học Cát Linh
- Trường tiểu học Cát Linh nằm trên địa bàn phường Cát Linh. Một
phường có nhiều thành tích về Văn hoá - Giáo dục và Trật tự - An toàn xã hội .
- Trường được tách khỏi Phổ thông Cơ sở năm học 1993-1994.
- Năm học 2001-2002 , nhà trường có 32 lớp ; 1642 học sinh .
Học sinh của trường phần lớn là học sinh thuộc hai phường Cát
Linh và Quốc Tử Giám . Nhìn chung các em chăm ngoan , chịu khó học tập , rèn
luyện và tham gia các hoạt động tập thể .
- Phụ huynh : Khoảng 60% là cán bộ , viên chức nhà nước . Nhà
trường được sự quan tâm , ủng hộ của Hội cha mẹ học sinh và Phụ huynh học sinh
các lớp .
- Trường có 72 cán bộ , giáo viên , nhân viên . Có đủ giáo viên
chuyên biệt để dạy các môn tự chọn : Tiếng Anh , Tin học và các môn Hát -
Nhạc , Thể dục , Mĩ thuật .
- Giáo viên của trường phần lớn đã tốt nghiệp ĐHSP - CĐSP hoặc
đang theo học ĐHSP - CĐSP Tiểu học .
- Trường có phòng đồ dùng dạy học , có nhiều phương tiện dạy học
hiện đại để giáo viên và học sinh thực hiện Đổi mới phương pháp dạy học như :
VIDEO , Cát sét , Máy chiếu hắt , Máy chiếu phim dương bản , Máy Phô tô ........
- Trường có các phòng chức năng khác như : Đoàn đội , Y tế , Hội
đồng Giáo dục , Thư viện , Bếp ăn tập thể phục vụ giáo viên và học sinh.
+ Khó khăn : Trường chưa có đủ phòng để tổ chức cho 100% học sinh
học 2 buổi / ngày ( Mục tiêu phấn đấu của ngành GD - ĐT ) .
- Chưa có phòng để triển khai các phòng học các môn năng khiếu và
chuyên biệt.
- Gần một nửa số phụ huynh làm nghề tự do , thu nhập không ổn
định, nhiều phụ huynh có hoàn cảnh rất khó khăn về kinh tế nên việc quan tâm
đến học tập của các em còn hạn chế .
Xuất phát từ thực tế như vậy, nhà trường đã kiên trì, tìm tòi thử
nghiệm các mô hình quản lý, tổ chức giáo dục đạo đức cho học sinh trong và
ngoài nhà trường.
Những phương án giáo dục đạo đức cho học sinh đã ra đời, được tập
thể thực hiện. Trải qua gần 10 năm ( Kể từ ngày tách khỏi PTTHCS ) đã mang lại
những kinh nghiệm, những gặt hái sản phẩm con người tốt đẹp. Đó là bước đi,
bước tiến hành, phương pháp tổ chức vận động các nhà sư phạm, các ngành, các
đoàn thể XH cùng phối hợp, thống nhất nội dung, mục đích, biện pháp chăm sóc
trẻ em trong trường và cụm dân cư. Đảng bộ chính quyền và các đoàn thể nhân
dân địa phương ghi nhận và biểu dương thành tích giáo dục đạo đức của trường
trong nhiều năm liền.
II- Nội dung :
Nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh Tiều học trong tình
hình đổi mới đất nước xã hội hiện nay ở trong và ngoài nhà trường .
A. Cơ sở lý luận để nghiên cứu, để ra kế hoạch tổ chức giáo dục ở nhà
trường Tiểu học Cát Linh .
Tình hình mới đặt ra cho ngành giáo dục cho mỗi cơ sở trường học:
Đào tạo thế hệ trẻ trước sự đổi mới đất nước, xã hội vế mặt đạo đức như thế nào
người quản lý giáo dục phải làm gì ? làm thế nào ? thực hiện được những mục tiêu
của Đảng của thời đại đặt ra : Đào tạo con người VN xã hội chủ nghĩa có đầy đủ
năng lực phẩm chất, lối sống vừa hiện đại, vừa đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam,
với nhận thức : Tương lai thuộc về thế hệ trẻ, người làm chủ và xây dựng đất
nước . Vì vậy, nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, đào tạo thế hệ trẻ trong giao
đoạn hiện nay có ý nghĩa hết sức quan trọng, mang tính chất chiến lược, cấp bách
và lâu dài, được toàn xã hội và cả loài người quan tâm. Khi đó toàn bộ cuộc sống
con người là một quá trình phát triển về thể chất, và về tâm lý. Quá trình đó diễn
ra mạnh nhất trong tuổi thơ ấu . Theo quan điểm duy vật biện chứng thì đó là một
quá trình phức tạp, tinh tế, sâu sắc, phong phú cả về chất và về lượng. Nhân cách
của con người được hình thành, phát triển trong quá trình đó. Nó chịu ảnh hưởng
lớn nhất của yếu tố môi trường và giáo dục, yếu tố bẩm sinh chỉ là những trường
hợp đặc biệt .
Theo quan điểm giáo dục Mác-xít thì sự ảnh hưởng môi trường ( xã
hội và gia đình ) là tổng hợp những hiện tượng muôn hình, muôn vẻ bên ngoài tác
động một cách tự nhiên không định hướng đến con người .
Mỗi một môi trường có một tác động riêng, không có môi trường xã
hội, không có sự tiếp xúc con người với nhau thì không thể hình thành con người
được và cũng không có quá rtình truyền đạt kinh nghiệm, kiến thức chuẩn bị cho
cuộc sống và lao động - Vì con người là sản phẩm của những quan hệ xã hội .
Giáo dục trong nhà trường- 1 yếu tố quan trọng đến sự hình thành và
phát triển nhân cách học sinh . Khác với các môi trường khác, giáo dục luôn là sự
tác động có tính định hướng với những phương tiện, phương pháp, và hình thức tổ
chức được chọn lọ, nhằm thực hiện có hiệu quả nhất những mục đích đề ra .
Quá trình giáo dục hình thành nhân cách cho học sinh là tổng hoà các
tác động môi trường và giáo dục các hoạt động có mục đích, kế hoạch, có tổ chức
nhằm giáo dưỡng cho học sinh những cơ sở của thế giới khách quan duy vật biện
chứng. Những phẩm chất, năng lực, ý chí và đạo đức những tình cảm thẩm mỹ
thành những nét tính cách chọn vẹn của con người thực chất là 1 quá trình tổ chức
cuộc sống. Tổ chức hoạt động 1 cách hợp lý cho học sinh. Đó là sự kết hợp của
nhà trường, gia đình và xã hội, trong đó có nhà trường là trọng tâm, là trung tâm
giáo dục của 1 địa phương, cần chủ động giúp đỡ họ nắm được tri thức cần thiết
về công tác giáo dục và khéo léo tập hợp nhân dân trong những tổ chức và phong
trào thích hợp. Vì nhân dân ta hiếu học, thường coi trọng đạo lý.
B. Trường tiểu học Cát Linh nghiên cứu tình hình thực trạng để tìm ra
phương hướng giáo dục hiệu quả :
- Con người là sản phẩm của xã hội. Người giáo dục phải nhận thức
được thực trạng của xã hội học sinh sống, học tập, trưởng thành về các mặt tốt xấu.
- Dân cư ở khu vực Cát Linh va Quốc Tử Giám đại đa số là buôn bán,
kinh doanh thương mại và dịch vụ, giải khát, quà bánh kiếm sống hàng ngày. Bên
cạnh đó cúng có 1 số hộ là cán bộ công nhân viên nhà nước làm việc ở các cơ
quan xí nghiệp nội, ngoại thành hoặc tại tỉnh xa. Cuộc sống gia đình cũng có nhiều
đa dạng. Bên cạnh những gia đình sống hoà thuận hạnh phúc, văn minh, gia giáo
còn có những hộ cuộc sống vợ chồng không hoà thuận, từ đó có ảnh hưởng đến
đặc điểm của học sinh.
Với đặc điểm và thực trạng các gia đình như vậy đã đặt ra cho người
làm giáo dục địa phương phải cùng Đảng và chính quyền , các đoàn thể, ban
ngành tập trung chỉ đạo đồng bộ. Đẩy mạnh các hoạt động toàn diện trên các mặt
công tác, giữ vững trật tự an ninh, ổn định đời sống nhân dân, đoàn kết nhất trí,
cán bộ giáo viên và nhân dân hai phường, quyết tâm xây dựng lại nền đạo đức văn
minh cho học sinh để xua đi những sự ngộ nhận mù quáng, thiếu kiến thức nuôi
dạy con cái, chỉ chú ý đến mặt học thức, lệch lạc và chạy đua thời cuộc, phó mặc
cho nhà trường, xã hội, phá vỡ đạo lý tốt đẹp dân tộc trong quan hệ thầy trò, cha
con, ông bà, người lớn, bạn bè,. Sống không lành mạnh giữa người với người. Một
bộ phận các gia đình, các em học sinh chậm tiến mắc phải gây trở ngại cho công
cuộc trồng người ở hai phường trong những năm gần đây.
Đồng thời những tệ nạn xã hội, đề đóm, cờ bạc, nghiện hút v.v …
cũng xuất hiện, làm vẩn đục môi trường giáo dục đạo đức, đảo lộn đạo lý ở đó.