C NG HÒA XÃ H I CH NGHĨA VI T NAMỘ Ộ Ủ Ệ
Đc l p – T do – H nh phúcộ ậ ự ạ
------------ ------------
SÁNG KI N KINH NGHI M Ế Ệ
“T O D U N TRONG D Y H C L CH S L P 9 GIÚP H C SINHẠ Ấ Ấ Ạ Ọ Ị Ử Ớ Ọ
KH C SÂU KI N TH C VÀ TĂNG H NG THÚ H C T P”Ắ Ế Ứ Ứ Ọ Ậ
H và tên: Phan Th Bích Th yọ ị ủ
Ch c v : Giáo viênứ ụ
Đn v công tác: Tr ng THCS Phú Th yơ ị ườ ủ
1
Qu ng Bình, tháng 5 năm 2020ả
1. Ph n m đu:ầ ở ầ
1.1. Lí do ch n đ tàiọ ề :
V i th c t hi n nay, đa s h c sinh ch a th c s yêu thích môn L ch s , choớ ự ế ệ ố ọ ư ự ự ị ử
r ng đây là môn h c khô khan, khó h c, ph i h c thu c v i nhi u s ki n, con sằ ọ ọ ả ọ ộ ớ ề ự ệ ố
nhàm chán. M t ph n, do tác đng t nhi u y u t xã h i nh h ng đn tâm líộ ầ ộ ừ ề ế ố ộ ả ưở ế
c a ph huynh r i đn h c sinh nên các em đu quay l ng v i môn h c này. Giáoủ ụ ồ ế ọ ề ư ớ ọ
viên không th làm thay đi hoàn toàn th c t i đó nh ng cũng không th buôngể ổ ự ạ ư ể
xuôi. Chúng ta đu hi u đc r ng L ch s là m t môn h c có ý nghĩa to l n điề ể ượ ằ ị ử ộ ọ ớ ố
v i s ra đi và phát tri n c a m i m t gia, thông qua gi ng d y, h c t p l ch sớ ự ờ ể ủ ỗ ộ ả ạ ọ ậ ị ử
còn góp ph n hình thành nên nhân cách c a con ng i. Là m t giáo viên d y bầ ủ ườ ộ ạ ộ
môn L ch s , tôi luôn trăn tr suy nghĩ v đi u đó. Không th thay đi hoàn toàn thìị ử ở ề ề ể ổ
thay đi t ng ph n nh , ho c ít nh t có đc nh ng giây phút thăng hoa trên b cổ ừ ầ ỏ ặ ấ ượ ữ ụ
gi ng, đc nhìn th y s chăm chú c a các em vào bài gi ng c a mình, các emả ượ ấ ự ủ ả ủ
hăng say trao đi, th o lu n, các em hình thành đc m t s kĩ năng c n thi t đóổ ả ậ ượ ộ ố ầ ế
cũng là m t thành công. T suy nghĩ đó, tôi luôn tìm tòi nhi u bi n pháp đ giúpộ ừ ề ệ ể
các em yêu thích môn h c h n. ọ ơ
Qua th c t gi ng d y, tôi nh n th y r ng n u các em ti p nh n ki n th cự ế ả ạ ậ ấ ằ ế ế ậ ế ứ
m t cách h i h t, h c thu c theo ki u h c v t thì vi c ghi nh bài r t khó khăn.ộ ờ ợ ọ ộ ể ọ ẹ ệ ớ ấ
Chính đi u đó t o ra s nhàm chán. Nh ng n u ki n th c đc kh c sâu, các emề ạ ự ư ế ế ứ ượ ắ
b t đi áp l c v vi c ti p nh n cũng nh l u gi ki n th c, t đó các em s dànhớ ự ề ệ ế ậ ư ư ữ ế ứ ừ ẽ
tình c m nhi u h n cho môn h c L ch s .ả ề ơ ọ ị ử
Thành ng có câu: "th t b i là m thành công" hay "thành công c a ng i nàyữ ấ ạ ẹ ủ ườ
là đng l c đ ng i khác v n t i thành công c a chính mình", trong th c tộ ự ể ườ ươ ớ ủ ự ế
cu c s ng thành công hay th t b i luôn t o ra d u n cho m i ng i trong t ngộ ố ấ ạ ạ ấ ấ ỗ ườ ừ
giai đo n c a cu c đi. Nh ng d u n y làm cho chúng ta nh mãi. Trong h cạ ủ ộ ờ ữ ấ ấ ấ ớ ọ
t p cũng v y, nh ng cái gì t o d u n s làm cho các em ghi nh lâu h n, vi c cácậ ậ ữ ạ ấ ấ ẽ ớ ơ ệ
em t mình tìm hi u m t nhân v t l ch s s giúp các em nh lâu v nhân v t đó,ự ể ộ ậ ị ử ẽ ớ ề ậ
vi c các em khai thác m t s ki n l ch s s giúp các em luôn nh v s ki n đó,ệ ộ ự ệ ị ử ẽ ớ ề ự ệ
vi c các em t mình rút ra bài h c cho chính b n thân mình t các s ki n l ch s ,ệ ự ọ ả ừ ự ệ ị ử
2
nhân v t l ch s hay v n đ l ch s s đem l i r t nhi u l i ích cho các em. Vi cậ ị ử ấ ề ị ử ẽ ạ ấ ề ợ ệ
ghi nh d dàng, ki n th c đc kh c sâu s giúp các em gi m b t gánh n ng vớ ễ ế ứ ượ ắ ẽ ả ớ ặ ề
h c t p. Vì v y, tôi l a ch n đ tài “ọ ậ ậ ự ọ ề T o d u n trong d y h c môn L ch s l p 9ạ ấ ấ ạ ọ ị ử ớ
giúp h c sinh kh c sâu ki n th c và tăng h ng thú h c t pọ ắ ế ứ ứ ọ ậ ” đ làm đ tài sángể ề
ki n kinh nghi m c a mình. ế ệ ủ
1.2. Đi m m i c a đ tàiể ớ ủ ề :
Đã có nhi u đ tài nghiên c u v vi c giúp h c sinh kh c sâu ki n th c vàề ề ứ ề ệ ọ ắ ế ứ
t o h ng thú h c t p cho các em. Tuy nhiên, vi c kh c sâu ki n th c và t o h ngạ ứ ọ ậ ệ ắ ế ứ ạ ứ
thú h c t p b ng bi n pháp t o d u n ch a đc khai thác nhi u. D a trên sọ ậ ằ ệ ạ ấ ấ ư ượ ề ự ự
tìm tòi, h c h i kinh nghi m, ch d n c a các th y cô, đng nghi p b n thân tôi đãọ ỏ ệ ỉ ẫ ủ ầ ồ ệ ả
có s đi m i trong ph ng pháp d y h c L ch s l p 9 đ ph c v cho vi c d yự ổ ớ ươ ạ ọ ị ử ớ ể ụ ụ ệ ạ
và h c t t h n. Đ tài có nh ng đi m m i nh sau:ọ ố ơ ề ữ ể ớ ư
+ Thông qua tìm hi u các v n đ, s ki n, nhân v t l ch s ...giáo viên t o raể ấ ề ự ệ ậ ị ử ạ
nh ng d u n giúp các em kh c sâu, ghi nh ki n th c lâu h n, h n ch vi c h cữ ấ ấ ắ ớ ế ứ ơ ạ ế ệ ọ
bài theo ki u h c v t, h c đi phó, tăng h ng thú v i môn h c.ể ọ ẹ ọ ố ứ ớ ọ
+ Nh ng d u n đ l i trong các em s đc các em ghi nh sâu s c t oữ ấ ấ ể ạ ẽ ượ ớ ắ ạ
ti n đ đ các em h c t t h n các l p trên.ề ề ể ọ ố ơ ở ớ
+ Giáo viên không ph i hoàn toàn t o ra d u n cho các em mà h c sinh cũngả ạ ấ ấ ọ
t mình t o d u n trong quá trình tham gia h c.ự ạ ấ ấ ọ
Đó chính là nh ng đi m m i trong đ tài c a tôi.ữ ể ớ ề ủ
2. Ph n n i dung:ầ ộ
2.1. Th c tr ng c a vi c h c sinh ti p nh n, n m và ghi nh ki n th cự ạ ủ ệ ọ ế ậ ắ ớ ế ứ
trong quá trình h cọ L ch s c a h c sinh l p 9.ị ử ủ ọ ớ
Chúng ta đu bi t r ng, ề ế ằ vi c t ch c các ho t đng trên l p c a giáo viênệ ổ ứ ạ ộ ớ ủ
s h ng đn ch th chính là ng i h c. Tr c đây, v i ph ng pháp truy nẽ ướ ế ủ ể ườ ọ ướ ớ ươ ề
th ng l y giáo viên làm trung tâm, nh ng hi n nay ph ng pháp đó không còn phùố ấ ư ệ ươ
h p n a. Trung tâm đây chính là h c sinh. H c sinh là đi t ng mà giáo viênợ ữ ở ọ ọ ố ượ
c n h ng đn trong các ho t đng d y và h c. Đây là khâu r t quan tr ng trongầ ướ ế ạ ộ ạ ọ ấ ọ
ti n trình giáo viên truy n th ki n th c cho h c sinh và h c sinh lĩnh h i ki nế ề ụ ế ứ ọ ọ ộ ế
th c. ứ
Tuy nhiên, vi c giáo viên truy n th ki n th c nh th nào và h c sinh lĩnhệ ề ụ ế ứ ư ế ọ
h i ki n th c ra làm sao có m i quan h m t thi t v i nhau, t o ra k t qu cu iộ ế ứ ố ệ ậ ế ớ ạ ế ả ố
cùng là ch t l ng. Ch t l ng đây không ph i hoàn toàn là nh ng con s màấ ượ ấ ượ ở ả ữ ố
3
vi c hình thành nh ng kĩ năng cho h c sinh, h c sinh áp d ng nh ng kĩ năng đóệ ữ ọ ọ ụ ữ
vào trong cu c s ng c a mình. ộ ố ủ
Trong th c t gi ng d y, vi c truy n th ki n th c cho h c sinh đang xuự ế ả ạ ệ ề ụ ế ứ ọ ở
h ng m t chi u v n di n ra ph bi n t c là giáo viên gi ng và h c sinh ti pướ ộ ề ẫ ễ ổ ế ứ ả ọ ế
nh n. M c dù nh ng năm g n đây đã có s đi m i nh ng s đi m i đó ch aậ ặ ữ ầ ự ổ ớ ư ự ổ ớ ư
thay đi hoàn toàn đi sâu vào h u h t các giáo viên, đc bi t là nh ng giáo viênổ ầ ế ặ ệ ở ữ
d y L ch s , vì do đc thù c a môn h c v i l ng ki n th c nhi u, áp l c v m tạ ị ử ặ ủ ọ ớ ượ ế ứ ề ự ề ặ
th i gian. Đó là nh ng khó khăn chung. ờ ữ
Còn đi v i h c sinh, các em nghĩ r ng h c s là h c thu c, làm m t s bàiố ớ ọ ằ ọ ử ọ ộ ộ ố
t p trong sách giáo khoa, trong v bài t p l ch s ho c bài t p do th y cô giao vậ ở ậ ị ử ặ ậ ầ ề
nhà. T l i suy nghĩ đó, d n t i vi c h c c a các em tr c khi đn l p là làm bàiừ ố ẫ ớ ệ ọ ủ ướ ế ớ
t p và m v ra h c thu c nh ng ki n th c c a bài tr c đ th y cô giáo ki m traậ ở ở ọ ộ ữ ế ứ ủ ướ ể ầ ể
bài cũ. Ho c đn ki m tra m t ti t, thi h c kì các em m i t p trung h c l i m tặ ế ể ộ ế ọ ớ ậ ọ ạ ộ
cách nhanh chóng ph c v cho thi c , ki m tra. Cách h c đó đang r t ph bi nụ ụ ử ể ọ ấ ổ ế
trong h u h t h c sinh hi n nay và v i cách h c đó các ki n th c l u l i trong cácầ ế ọ ệ ớ ọ ế ứ ư ạ
em không nhi u mà chúng ta hay nói đùa "ra v p hòn đá là r i h t" ho c "ki m tra,ề ấ ơ ế ặ ể
thi xong là tr ki n th c l i cho th y cô"... Đó là cách h c th đng, đi phó khôngả ế ứ ạ ầ ọ ụ ộ ố
đem l i hi u qu cho h c sinh. Không nh ng v y còn gây ra s m t mõi, chán nãnạ ệ ả ọ ữ ậ ự ệ
d n đn vi c các em không h ng thú v i môn h c. Chính cách h c th đng, điẫ ế ệ ứ ớ ọ ọ ụ ộ ố
phó lâu d n s hình thành nên thói quen không t t nh h ng đn ho t đng c aầ ẽ ố ả ưở ế ạ ộ ủ
các em trong h c t p và trong sinh ho t h ng ngày.ọ ậ ạ ằ
Trong quá trình ki m tra vi c h c bài cũ, làm bài t p v nhà c a h c sinh, tôiể ệ ọ ậ ề ủ ọ
nh n th y đa s các em đu không hoàn thành h t yêu c u c a giáo viên giao vi cậ ấ ố ề ế ầ ủ ệ
v nhà. Nguyên nhân xu t phát t phía c giáo viên và h c sinh. V phía giáo viênề ấ ừ ả ọ ề
có th giao nhi m v h i n ng đi v i h c sinh, còn v phía h c sinh cũng cóể ệ ụ ơ ặ ố ớ ọ ề ọ
nhi u nguyên nhân, c th nh : l i h c, ham ch i, ch quan, h c t vv. Khi h iề ụ ể ư ườ ọ ơ ủ ọ ủ ỏ
các em: t i sao em ch a h c bài? Đa s tôi đu nh n đc câu tr l i đi lo iạ ư ọ ố ề ậ ượ ả ờ ạ ạ
nh : em h c mãi mà không thu c; ki n th c nhi u quá em h c không k p; em chư ọ ộ ế ứ ề ọ ị ỉ
h c ph n 1 còn ph n 2 em h c s s ; em h c nh ng l i quên r i vv. Qua nh ngọ ầ ầ ọ ơ ơ ọ ư ạ ồ ữ
câu tr l i c a các em cùng v i s tìm hi u c a mình, tôi nh n th y r ng các emả ờ ủ ớ ự ể ủ ậ ấ ằ
ti p nh n ki n th c m t cách h i h t, không sâu s c d n đn khó khăn trong vi cế ậ ế ứ ộ ờ ợ ắ ẫ ế ệ
ghi nh bài và ôn bài.ớ
4
Cách h c th đng, cách ti p nh n ki n th c m t cách h i h t mang tính điọ ụ ộ ế ậ ế ứ ộ ờ ợ ố
phó cũng gây khó khăn cho giáo viên gi ng d y. Tr c khi b c vào bài m i, giáoả ạ ướ ướ ớ
viên th ng ôn l i ki n th c cũ v i nhi u hình th c khác nhau, nh ng n u h cườ ạ ế ứ ớ ề ứ ư ế ọ
sinh không n m đc ki n th c cũ s gây ra s khó khăn khi b c vào bài m i,ắ ượ ế ứ ẽ ự ướ ớ
đng th i gây tâm lí không tho i mái cho giáo viên, đôi khi tình tr ng đó l p l iồ ờ ả ạ ặ ạ
nhi u l n d làm cho giáo viên n i cáu, làm m t nhi u th i gian c a c cô và trò.ề ầ ễ ổ ấ ề ờ ủ ả
Không nh ng v y, vì không n m đc bài cũ nên ng i h c các em s m t t pữ ậ ắ ượ ồ ọ ẽ ấ ậ
trung vào bài m i. C nh v y, h c sinh chán h c là không th tránh kh i.ớ ứ ư ậ ọ ọ ể ỏ
Đ tìm hi u xem ki n th c có đc kh c sâu và các em có hào h ng v i bàiể ể ế ứ ượ ắ ứ ớ
h c không, tôi đã tr c ti p nói chuy n và cho các em làm phi u kh o sát. ọ ự ế ệ ế ả K t quế ả
kh o sát h c sinh l p 9 tr ng THCS n i tôi công tác khi ch a áp d ng đ tàiả ọ ớ ở ườ ơ ư ụ ề
nh sau:ư
SL110
%
Ki n th c đc kh c sâu vàế ứ ượ ắ
h ng thú v i môn h c vìứ ớ ọ
Ki n th c ch a đc kh c sâu và ch aế ứ ư ượ ắ ư
th c s h ng thú v i môn h c vìự ự ứ ớ ọ
D hi uễ ể nẤ
t ngượ
Lý do
khác
Nhàm chán Khó hi uểLý do khác
18
16.4%
15
13.6%
9
8.2%
34
30.9%
24
21.8%
10
9,1%
Qua b ng kh o sát cho th y, trong 110 t ng s h c sinh kh i 9 thì có đn 68ả ả ấ ổ ố ọ ố ế
h c sinh không hào h ng, ki n th c ch a đc kh c sâu chi m 61.8% v i nh ng líọ ứ ế ứ ư ượ ắ ế ớ ữ
do nh nhàm chán, khó hi u, không đ l i n t ng hay lí do khác. Đi u đó ch cư ể ể ạ ấ ượ ề ắ
ch n s nh h ng đn ch t l ng môn h c. ắ ẽ ả ưở ế ấ ượ ọ
T th c t trên tôi nghĩ r ng, ph i đi m i ph ng pháp d y h c và tôi đãừ ự ế ằ ả ổ ớ ươ ạ ọ
nghĩ đn m t quy lu t sinh h c đó là ế ộ ậ ọ nh ngữ d u n, n t ng đ l i d u v t lâuấ ấ ấ ượ ể ạ ấ ế
h n trên v nãoơ ỏ . V y d u n đây là gì? D u n là nh ng gì gây c m xúc m nhậ ấ ấ ở ấ ấ ữ ả ạ
m và t o thành n t ng trong nh n th c. Trong L ch s có r t nhi u cách t oẽ ạ ấ ượ ậ ứ ị ử ấ ề ạ
d u n đó có th là di n t m t tr n đánh h p d n; k cách đánh gi c thông minhấ ấ ể ễ ả ộ ậ ấ ẫ ể ặ
c a m t v t ng; hay t o ra tình hu ng có v n đ đ h c sinh trao đi, th o lu nủ ộ ị ướ ạ ố ấ ề ể ọ ổ ả ậ
sôi n i; rút ra bài h c cho chính b n thân mình qua quá trình h c t p L ch s vv.ổ ọ ả ọ ậ ị ử
N u t n d ng đc quy lu t này thì h c sinh s có th ti p thu bài nhanh và ghiế ậ ụ ượ ậ ọ ẽ ể ế
nh ki n th c lâu h n, giúp các em h c t t h n môn L ch s .ớ ế ứ ơ ọ ố ơ ị ử
2.2. Nh ng gi i pháp:ữ ả
5
