BÁO CÁO K T QU Ế Ả
NGHIÊN C U, NG D NG SÁNG KI NỨ Ứ Ụ Ế
1. L i gi i thi uờ ớ ệ
V i yêu c u c a xã h i th i kì h i nh p, h c sinh không ch c n ki n th c mà cònớ ầ ủ ộ ờ ộ ậ ọ ỉ ầ ế ứ
c n có năng l c v n d ng các ki n th c đó trong th c t . Ki n th c và thông tin liên t cầ ự ậ ụ ế ứ ự ế ế ứ ụ
thay đi và đc c p nh t theo t ng gi , các tình hu ng trong cu c s ng thì vô cùng đaổ ượ ậ ậ ừ ờ ố ộ ố
d ng. Do v y quá trình d y và h c trong nhà tr ng cũng đòi h i ph i có nh ng thay điạ ậ ạ ọ ườ ỏ ả ữ ổ
đ đào t o ra nh ng con ng i phù h p v i s phát tri n c a th i đi m i. Trong ho tể ạ ữ ườ ợ ớ ự ể ủ ờ ạ ớ ạ
đng giáo d c hi n nay, có m t v n đ khi n nh ng ng i làm công tác giáo d c c n suyộ ụ ệ ộ ấ ề ế ữ ườ ụ ầ
ng m: h c sinh th ng c m th y m t m i, áp l c khi b t đu b c vào các ti t h c. Tâmẫ ọ ườ ả ấ ệ ỏ ự ắ ầ ướ ế ọ
lí căng th ng đó s nh h ng đn hi u qu c a quá trình h c t p. Quá trình d y h cẳ ẽ ả ưở ế ệ ả ủ ọ ậ ạ ọ
tr c kia coi tr ng n i dung ki n th c nên năng l c h c sinh nhi u khi ch a đc chúướ ọ ộ ế ứ ự ọ ề ư ượ
tr ng phát tri n đúng m c, kh năng v n d ng ki n th c đ gi i quy t m t v n đ trongọ ể ứ ả ậ ụ ế ứ ể ả ế ộ ấ ề
th c ti n còn nhi u h n ch , ho t đng kh i đng trong m i bài h c ch a đc chú tr ngự ễ ề ạ ế ạ ộ ở ộ ỗ ọ ư ượ ọ
đúng m c nên ch a t o đc tâm lí h ng thú cho h c sinh.ứ ư ạ ượ ứ ọ
Xu t phát t yêu c u th c t đó, Đng và Nhà n c đã có nhi u văn b n ch đoấ ừ ầ ự ế ả ướ ề ả ỉ ạ
công tác đi m i căn b n, toàn di n giáo d c: ổ ớ ả ệ ụ Ngh quy t s 29 – NQ/TW ị ế ố ngày 4/11/2013
h i ngh l n VIII Ban Ch p hành Trung ng Đng khóa XI, ộ ị ầ ấ ươ ả Ngh quy t sị ế ố
88/2014/QH13 c a Qu c h i n c C ng hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam v đi m iủ ố ộ ướ ộ ộ ủ ệ ề ổ ớ
ch ng trình sách giáo khoa giáo d c ph thông. Nh ng ch đo này đu th hi n: ho tươ ụ ổ ữ ỉ ạ ề ể ệ ạ
đng giáo d c và đào t o c n ph i đi m i c v m c tiêu, n i dung và ph ng pháp d yộ ụ ạ ầ ả ổ ớ ả ề ụ ộ ươ ạ
h c. M t trong nh ng khâu quan tr ng c n chú ý trong quá trình đi m i là đi m i ho tọ ộ ữ ọ ầ ổ ớ ổ ớ ạ
đng d y h c theo đnh h ng phát tri n năng l c c a ng i h c.ộ ạ ọ ị ướ ể ự ủ ườ ọ
V i h c sinh l p 10 v a b c vào c p 3, c n h ng các em ti p c n v i ph ngớ ọ ớ ừ ướ ấ ầ ướ ế ậ ớ ươ
pháp h c và hình th c ki m tra phát huy đc năng l c c a mình, t o ti n đ cho vi c h cọ ứ ể ượ ự ủ ạ ề ề ệ ọ
t p nh ng năm ti p theo trong nhà tr ng và kh ng đnh đc b n thân trong cu c s ngậ ữ ế ườ ẳ ị ượ ả ộ ố
sau này.
T i tr ng THPT ạ ườ Nguy n Vi t Xuânễ ế , quá trình đi m i ho t đng d y h cổ ớ ạ ộ ạ ọ
cũng đang đc đy m nh trong nh ng năm g n đây. Nhà tr ng đã áp d ng nhi u bi nượ ẩ ạ ữ ầ ườ ụ ề ệ
pháp thi t th c đ đáp ng yêu c u đi m i căn b n toàn di n giáo d c.ế ự ể ứ ầ ổ ớ ả ệ ụ
Vi c s d ng ph ng pháp m i trong d y h c c n thi t và c n đc bàn đn m tệ ử ụ ươ ớ ạ ọ ầ ế ầ ượ ế ộ
cách h t s c nghiêm túc.ế ứ Chúng ta c n đi m i ho t đng d y h c và b c đu là th cầ ổ ớ ạ ộ ạ ọ ướ ầ ự
1
hi n đa d ng hóa ho t đng kh i đng, t o h ng thú h c t p cho h c sinh s t o tâm líệ ạ ạ ộ ở ộ ạ ứ ọ ậ ọ ẽ ạ
h c t p đ đt k t qu cao.ọ ậ ể ạ ế ả
So v i các nghiên c u tr c đây v đi m i ho t đng kh i đng, trong khuôn khớ ứ ướ ề ổ ớ ạ ộ ở ộ ổ
sáng ki n kinh nghi m c a cá nhân, tôi h ng đn vi c th c hi n đa d ng hóa các hìnhế ệ ủ ướ ế ệ ự ệ ạ
th c t ch c ho t đng kh i đng đi v i đi t ng h c sinh l p 10 THPT Nguy n Vi tứ ổ ứ ạ ộ ở ộ ố ớ ố ượ ọ ớ ễ ế
Xuân trong môn Đa lí.ị
2. Tên sáng ki n kinh nghi m ế ệ
ĐA D NG HÓAẠ HO T ĐNG KH I ĐNG MÔN ĐA LÍ 10 Ạ Ộ Ở Ộ Ị
T I TR NG THPT Ạ ƯỜ NGUY N VI T XUÂNỄ Ế
3. Tác gi sáng ki n:ả ế
- H và tên: Tr ng Th Thanh Tâm ọ ươ ị
- Đa ch : Giáo viên Đa Lí - Tr ng THPT Nguy n Vi t Xuân - Huy n Vĩnh T ngị ỉ ị ườ ễ ế ệ ườ
- S đi n tho i: 0976.ố ệ ạ 669.563
E - mail: truongthithanhtam .gvnguyenvietxuan @ vinhphuc.edu.vn
4. Ch đu t t o ra sáng ki nủ ầ ư ạ ế
5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki nự ụ ế
Áp d ng trong lĩnh v c giáo d c và đào t o, dùng đ gi ng d y môn Đa lí 10.ụ ự ụ ạ ể ả ạ ị
6. Ngày sáng ki n đc áp d ng l n đu ho c áp d ng th ế ượ ụ ầ ầ ặ ụ ử
Ngày 8 tháng 10 năm 2018, t i tr ng THPT ạ ườ Nguy n Vi t Xuânễ ế
7. Mô t sáng ki n kinh nghi mả ế ệ
7.1. N i dungộ
7.1.1. C S LÍ LU N VÀ C S TH C TI N C A VI C Ơ Ở Ậ Ơ Ở Ự Ễ Ủ Ệ ĐA D NG HÓAẠ HO T Ạ
ĐNG KH I ĐNG TRONG D Y H C ĐA LÍỘ Ở Ộ Ạ Ọ Ị
7.1.1.1. C s lí lu nơ ở ậ
Ho t đng kh i đng là ạ ộ ở ộ giai đo n chu n b giúp h c sinh c m th y th giãn vàạ ẩ ị ọ ả ấ ư
t o tâm tr ng tích c c cho vi c h cạ ạ ự ệ ọ (theo Rushidi, 2013). Theo Robertson & Acklam (2000),
kh i đng là m t ho t đng ng n cho ph n m đu c a bài h cở ộ ộ ạ ộ ắ ầ ở ầ ủ ọ (tr.30). Tác gi Kayả
(1995) tuyên b r ng ố ằ kh i đng là các lo i ho t đng khác nhau giúp h c sinh b t đu suyở ộ ạ ạ ộ ọ ắ ầ
nghĩ, xem l i các tài li u đc gi i thi u tr c đó và quan tâm đn bài h c.ạ ệ ượ ớ ệ ướ ế ọ Lassche
2
(2005) đnh nghĩa ịr ng đi v i bài h c h c ngôn ng , giai đo n kh i đng là đnh h ngằ ố ớ ọ ọ ữ ạ ở ộ ị ướ
ban đu c a bài h cầ ủ ọ . Còn theo t đi n ti ng Vi t, kh i đng đc hi u là ừ ể ế ệ ở ộ ượ ể “th c hi nự ệ
nh ng đngữ ộ tác nh tr c khi b t đu”.ẹ ướ ắ ầ Nh v y ho t đng kh i đng đc hi u là m tư ậ ạ ộ ở ộ ượ ể ộ
ho t đngạ ộ nh m th c hi n nh ng thao tác c b n, nh nhàng tr c khi b t đu th c hi nằ ự ệ ữ ơ ả ẹ ướ ắ ầ ự ệ
m t công vi c c th nào đó.ộ ệ ụ ể
Ho t đng kh i đng th ng đc t ch c thông qua ho t đng cá nhân ho c ạ ộ ở ộ ườ ượ ổ ứ ạ ộ ặ
ho t đng nhóm s kích thích s sáng t o, giúp h c sinh hình thành năng l c h p tác, tinh ạ ộ ẽ ự ạ ọ ự ợ
th n h c h i, giúp đ nhau khi th c hi n nhi m v . Chu n b ph n kh i đng nh th nàoầ ọ ỏ ỡ ư ệ ệ ụ ẩ ị ầ ở ộ ư ế
cho hi u qu ph i d a vào n i dung bài, đi t ng h c sinh và c đi u ki n c a giáo viên.ệ ả ả ự ộ ố ượ ọ ả ề ệ ủ
Nh vây co thê hiêu, hoat đông nay ch a đoi hoi s t duy cao, không qua coi trong ư ) * * ) ) ư * ư) ư )
vê vân đê kiên th c ma chu yêu la tao tâm thê tôt nhât cho cac em nhâp cuôc, lôi keo cac em ư * ) ) )
co h ng thu v i cac hoat đông phia sau đo. ư ơ ) ) Nêu tô ch c tôt hoat đông nay se tao ra môt tâm * ư ) ) ) )
ly h ng phân, t nhiên đê lôi keo hoc sinh vao gi hoc. H n n a, nêu cang đa dang thi se ư ư) * ) ơ ) ơ ư )
luôn tao nên nh ng bât ng thu vi cho hoc sinh. Vi thê ng i hoc se không con cam giac mêt ) ư ơ ) ) ươ ) * )
moi, nham chan, năng nê, lo lăng nh khi giao viên kiêm tra bai cu. Cac em se đc thoai * ) ư * ươ) *
mai tham gia vao hoat đông hoc tâp ma không hê hay biêt. ) ) ) )
* M c đích c a ho t đng kh i đngụ ủ ạ ộ ở ộ
M c đích c a ụ ủ ho t đng kh i đng ạ ộ ở ộ là d n vào bài h c, n i li n bài cũ v i bài m i,ẫ ọ ố ề ớ ớ
g i ý cho h c sinh, kích thích h ng thú, làm rõ m c đích, t o đc không khí h c t p tíchợ ọ ứ ụ ạ ượ ọ ậ
c c, sôi n i h c sinh. B i nh Kh ng T đã t ng nói ự ổ ở ọ ở ư ổ ử ừ
“ Bi t mà h c, không b ng thích mà h c, thích mà h c không b ng vui mà h c”ế ọ ằ ọ ọ ằ ọ . T n iừ ộ
dung c a câu nói và th c t gi ng d y, tôi nh n th y ni m vui và s ham thích s là m tủ ự ế ả ạ ậ ấ ề ự ẽ ộ
đng l c l n giúp h c sinh v t qua khó khăn đ v n lên trong h c t p. Có th nói ộ ự ớ ọ ượ ể ươ ọ ậ ể ho tạ
đng kh i đng ộ ở ộ có vai trò nh tr i n m đ d n d t h c sinh b c vào bài h c m t cáchư ả ệ ể ẫ ắ ọ ướ ọ ộ
h ng thú, say mê.ứ
Hoạt động khởi động giúp chấm dứt các hoạt động của giờ học trước ho c nh ngặ ữ
trò ch i, cu c nói chuy n trong lúc ngh gi a gi ơ ộ ệ ỉ ữ ờ đ để ảm bảo rằng học sinh toàn tâm, toàn
ý, nhập thân, hiện diện với giáo viên ngay từ khoảnh khắc đầu tiên của giờ học. N u nhế ư
không có s t p trung chú ý thì quá trình h c t p nóiự ậ ọ ậ riêng và quá trình nh n th c nói chungậ ứ
s không có hi u qu .ẽ ệ ả
Hoạt động khởi động còn là công c đụ ể kiểm tra bài cũ. N u giáo viên t ch cế ổ ứ
ho t đng kh i đng hi u qu v i các trò ch i ki m tra bài cũ nh đu i hình b t ch ,ạ ộ ở ộ ệ ả ớ ơ ể ư ổ ắ ữ
tình yêu Đa lí..., khuy n khích các em h ng thú tham gia tr i nghi m sáng t o đu giị ế ứ ả ệ ạ ầ ờ
h c, không khí c a 5 phút kh i đng ki m tra bài cũ s r t sôi n i và n t ng.ọ ủ ở ộ ể ẽ ấ ổ ấ ượ
3
Nh ng hoữ ạt động khởi động giúp thu hẹp khoảng cách giữa giáo viên và học sinh
và giữa học sinh với nhau. Cả l p sớ ẽ giao ti p g n gũi,ế ầ g n k t nhau h n thông qua cácắ ế ơ
trò ch i, các ho t đng tr i nghi m.ơ ạ ộ ả ệ
Ngoài ra vi c sáng t o trong ho t đng kh i đng cũng đ tìm ra bi n pháp nh mệ ạ ạ ộ ở ộ ể ệ ằ
đm b o hi u qu và nâng cao ch t l ng trong d y h c Đa lí tr ng THPT. Đó cũng làả ả ệ ả ấ ượ ạ ọ ị ở ườ
h ng ti p c n giúp h c sinh m nh d n, t tin trong h c t p, là c s th c ti n, là n nướ ế ậ ọ ạ ạ ự ọ ậ ơ ở ự ễ ề
t ng cho vi c hình thành thói quen t t, hình thành nhân cách cho các em trong t ng lai. ả ệ ố ươ
Nh v y, hư ậ o t đng kh i đng ch là khâu nh , nh ng l i vào v trí m đu, cóạ ộ ở ộ ỉ ỏ ư ạ ở ị ở ầ
tác d ng đt n n móng và g n bó v i các ho t đng còn l i. V y nên, ng i d y khôngụ ặ ề ắ ớ ạ ộ ạ ậ ườ ạ
th b qua.ể ỏ
* Yêu c u c a ho t đng kh i đngầ ủ ạ ộ ở ộ
Th i gian lên l p ch gói g n trong vòng 45 phút, nên khi so n gi ng cũng nh ti nờ ớ ỉ ọ ạ ả ư ế
trình lên l p ng i d y th ng không đt s chú ý và công phu b c này. Thông th ng,ớ ườ ạ ườ ặ ự ở ướ ườ
ng i d y ch dành kho ng 5 phút đ d n vào bài m i (b ng nhi u cách). V y nên, yêuườ ạ ỉ ả ể ẫ ớ ằ ề ậ
c u đu tiên c a ho t đng kh i đng là c n ng n g n, súc tích, khái quát cao, l y ít d nầ ầ ủ ạ ộ ở ộ ầ ắ ọ ấ ẫ
nhi u ch không dài dòng, tùy ti n. N i dung ho t đng kh i đng c n khái quát, cô đngề ứ ệ ộ ạ ộ ở ộ ầ ọ
nh ng ph i phong phú. V ngôn ng thì c n trong sáng, tinh t , súc tích. ư ả ề ữ ầ ế
Th hai, tùy vào t ng bài d y mà giáo viên có th v n d ng và chú ý t ng yêu c uứ ừ ạ ể ậ ụ ừ ầ
riêng. Trong đó, có nh ng yêu c u sau mà ng i d y c n l u ý:ữ ầ ườ ạ ầ ư
Làm n i b t tính mũi nh n c a bài d y. Vì v y, giáo viên khi thi t k ho t đngổ ậ ọ ủ ạ ậ ế ế ạ ộ
kh i đng ph i có ch n l c v ngôn ng , làm sao đ l i g n mà ý sâu ch không nên dàiở ộ ả ọ ọ ề ữ ể ờ ọ ứ
dòng, vòng vo t o cho h c sinh c m giác d hi u, h ng thú h a h n m t ti t d y h p d n,ạ ọ ả ễ ể ứ ứ ẹ ộ ế ạ ấ ẫ
hi u qu .ệ ả
Làm n i b t tính quan h gi a các ph n, gi a n i dung bài h c.ổ ậ ệ ữ ầ ữ ộ ọ
Làm n i b t tính thú v c a ho t đng d y h c.ổ ậ ị ủ ạ ộ ạ ọ
Làm n i b t tính đn gi n, d hi u c a ngôn ng .ổ ậ ơ ả ễ ể ủ ữ
Làm n i b t tính khái quát t p trung, nâng cao g i ý.ổ ậ ậ ợ
4
B i v y, ho t đng kh i đng mang yêu c u r t cao, đòi h i ng i d y khôngở ậ ạ ộ ở ộ ầ ấ ỏ ườ ạ
đc máy móc, khô khan mà ph i linh đng, k t h p nhi u bi n pháp sinh đng, nhi u ýượ ả ộ ế ợ ề ệ ộ ề
t ng sáng t o.ưở ạ
7.1.1.2. C s th c ti nơ ở ự ễ
a.Th c tr ng ho t đng kh i đng trong d y h cự ạ ạ ộ ở ộ ạ ọ
Tr c nh ng đnh h ng đi m i c a Đng, nhà n c và c a ngành v d y h c ướ ữ ị ướ ổ ớ ủ ả ướ ủ ề ạ ọ
phát huy tính tích c c và sáng t o c a h c sinh; c b n giáo viên tr ng THPT ự ạ ủ ọ ơ ả ườ Nguy n ễ
Vi t Xuânế nói chung và giáo viên Đa lí nói riêng đã có tinh th n đi m i ph ng pháp d y ị ầ ổ ớ ươ ạ
h c theo h ng l y h c sinh làm trung tâm, phát huy tính tích c c c a các em. ọ ướ ấ ọ ự ủ
Tuy nhiên s quan tâm đi m i ch a nhi u, ch a th c s đi vào chi uự ổ ớ ư ề ư ự ự ề
sâu; đôi khi còn qua loa, hình th c. ứHi n nay nhi u gi h c trên l p giáo viênệ ề ờ ọ ớ
còn g p khó khăn khi t ch c các ho t đng kh i đng, c th là: ặ ổ ứ ạ ộ ở ộ ụ ể
- Trong các ti t d y, đôi khi giáo viên b qua ph n kh i đng bài h c màế ạ ỏ ầ ở ộ ọ
đi
th ng vào n i dung bài.ẳ ộ
- Giáo viên khi thi t k k ho ch d y h c th ng ch làm theo hình th cế ế ế ạ ạ ọ ườ ỉ ứ
gi i thi u qua m t chút đ vào bài, nh v y s ti t ki m đc nhi u th iớ ệ ộ ể ư ậ ẽ ế ệ ượ ề ờ
gian dành cho ho t đng khai thác ki n th c m i, không lo l ng nhi u v v nạ ộ ế ứ ớ ắ ề ề ấ
đ thi u th i gian, cháy giáo án… do đó ti t h c t ng đi khô khan, thiên về ế ờ ế ọ ươ ố ề
lý thuy t và gi ng gi i mà thi u đi s h p tác tích c c c a h c sinh; ngay tế ả ả ế ự ợ ự ủ ọ ừ
b c vào bài h c sinh đã có tâm lý th đng ch giáo viên d n d t n i dungướ ọ ụ ộ ờ ẫ ắ ộ
và truy n th m t chi u, t đó s khó t o tâm lý đ các em s n sàng th cề ụ ộ ề ừ ẽ ạ ể ẵ ự
hi n nhi m v m t cách tích c c các ho t đng ti p theo c a bài h c.ệ ệ ụ ộ ự ở ạ ộ ế ủ ọ
- Ch a l a ch n các n i dung phù h p v i kh năng c a h c sinh.ư ự ọ ộ ợ ớ ả ủ ọ
- H c sinh ch a tích c c hăng hái trong h c t p.ọ ư ự ọ ậ Tâm lý c a h c sinh nhìnủ ọ
chung không quan tâm và h ng thú nhi u v i môn Đa lí; khi vào ti t h c thìứ ề ớ ị ế ọ
quá trình d n d t và đnh h ng bài h c c a giáo viên còn khô khan, ch a t oẫ ắ ị ướ ọ ủ ư ạ
đc s h ng thú đ thu hút các em vào bài h c; vi c truy n th ki n th cượ ự ứ ể ọ ệ ề ụ ế ứ
5
