SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
SÁNG KIẾN
SỬ DỤNG MỘT SỐ KỸ THUẬT DẠY HỌC TÍCH
CỰC VÀO BÀI “CHUYỂN ĐỘNG NÉM” VẬT LÝ
LỚP 10 BỘ SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC VÀ CUỘC
SỐNG CHƯƠNG TRÌNH GDPT 2018
Lĩnh vực/Môn: PPDH/Vật lý
(các phim, ảnh, sản phẩm phần mềm)
Năm học 2023 – 2024
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT KIM LIÊN
SÁNG KIẾN
SỬ DỤNG MỘT SỐ KỸ THUẬT DẠY HỌC TÍCH
CỰC VÀO BÀI “CHUYỂN ĐỘNG NÉM” VẬT LÝ
LỚP 10 BỘ SÁCH KẾT NỐI TRI THỨC VÀ CUỘC
SỐNG CHƯƠNG TRÌNH GDPT 2018
Lĩnh vực/Môn: PPDH/Vật lý
Tên tác giả:
1.Hoàng Mạnh Thắng – TTCM – GV Vật
2.Phạm Thị Hồng Liên – GV Vật lý
3.Nguyễn Cảnh Huy – GV Vật lý
Đơn vị công tác: Trường THPT Kim Liên
(các phim, ảnh, sản phẩm phần mềm)
Năm học 2023 – 2024
MỤC LỤC
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ........................................................................................ 1
1. lý do chọn đề tài .............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 1
3. Đối tượng nghiên cứu ...................................................................................... 2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 2
5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 2
6. Đóng góp mới của đề tài ................................................................................. 3
PHẦN II: NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .................................................................. 3
Chương 1. Cơ sở lý luận...................................................................................... 3
1.1 Nội dung kiến thức bài “Chuyển động ném” .............................................. 3
1.2. Khái niệmmột số k thuật dạy học tích cực đã ứng dụng ..................... 4
1.3. Nội dung chương trình GDPT 2018 .......................................................... 5
Chương 2. Thực trạng giảng dạy môn Vật lý 10 tại trường THPT Kim Liên ....... 6
2.1. Tình trạng các giải pháp cũ đá áp dụng trong giảng dạy môn Vật lý 10 ..... 6
2.2. Khảo sát thái độ và năng lực của học sinh ................................................. 6
Chương 3: Sử dụng một số k thuật dạy học tích cực vào bài “Chuyển động
ném” Vật lý lớp 10 .............................................................................................. 7
3.1. Giải pháp 1: Ứng dụng kỹ thuật phân tích video và tình huống giúp học
sinh nâng cao năng lực khám phá tự nhiên ....................................................... 8
3.2. Giải pháp 2: Vận dụng k thuật KWL nhằm định hướng học sinh học tập
chủ động, tích cực .......................................................................................... 10
3.3. Giải pháp 3: Vận dụng k thuật mảnh ghép kết hợp thí nghiệm thực tiễn
nhằm thúc đẩy năng lực giao tiếp và hợp tác nhóm ........................................ 12
3.4. Giải pháp 4: Vận dụng k thuật trò chơi giúp học sinh học tập sáng tạo,
năng động ...................................................................................................... 17
Chương 4: Đánh giá kết quả thực hiện đề tài ..................................................... 19
PHẦN III: KẾT LUẬN ........................................................................................ 21
1. Tổng kết quá trình thực hiện nghiên cứu .................................................... 21
2. Ý nghĩa đóng góp của đề tài ....................................................................... 22
3. Khả năng áp dụng và nhân rộng của đề tài ................................................. 23
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 24
PHỤ LỤC ............................................................................................................ 25
PHẦN I: ĐẶT VẤN Đ
1. Lý do chọn đề tài
Môn Vật lý 10 không chỉ là một môn học của chương trình giáo dục phổ thông,
mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giúp học sinh phát triển các kỹ năng
quan trọng cho thành công trong cuộc sống nhiều lĩnh vực khác nhau, đặc biệt
về tư duy sáng tạo và tư duy logic. Chúng ta đều biết rằng, các kiến thức cơ bản về
mt số nguyên tắc tự nhiên các hiện tượng xung quanh hàng ngày được giải
thích bởi Vật Lý, giúp học sinh thấu hiểu sâu sắc về sự kết nối giữa các sự kiện
tình huống trong cuộc sống. Vật cũng đóng góp đáng kể vào việc hình thành
duy khoa học logic của học sinh. Khi tiếp cận các vấn đề phức tạp sử dụng
phương pháp phân tích dựa trên số liệu, học sinh sẽ hội phát triển khả năng
duy theo hệ thống phân tích thông tin một cách logic nhất. Một khía cạnh
quan trọng khác của môn Vật việc tạo hội cho sự phát triển năng lực sáng
tạo của học sinh. Thông qua việc thử nghiệm, phân tích, và giải quyết các bài toán
phức tạp, học sinh được khuyến khích để nghĩ thể hiện quan điểm nhân đề
xuất các giải pháp sáng tạo khác nhau để giải quyết vấn đề.
Bộ sách "Kết nối tri thức và cuộc sống" theo chương trình Giáo dục Phổ thông
2018 đã đặt ra mục tiêu phát triển năng lực cho học sinh thông qua việc làm chủ
kiến thức, vận dụng hiệu quả vào thực tế, tự chủ tự học suốt đời. Để đáp ng
những mục tiêu này, sự cần thiết trong việc áp dụng các kỹ thuật dạy học không
thể bỏ qua. Trong ngữ cảnh y, việc sử dụng một số kthuật dạy học tích cực
trong bài "Chuyển động ném" cấp độ lớp 10 trở nên cực kquan trọng. Với yêu
cầu đổi mới giáo dục 2018, mục tiêu giáo dục chung giđây không chỉ truyền
đạt kiến thức mà còn là phát triển các k năng và tư duy cho học sinh. Các kỹ thuật
dạy học tích cực, đặc biệt việc ứng dụng trong bài "Chuyển động ném" sẽ giúp
học sinh không chỉ nắm vững kiến thức bản mà còn rèn luyện những năng lực
quan trọng nnăng lực khám phá, năng lực tư duy sáng tạo, hợp c nhóm k
năng thực hành.
"Bài Chuyển động ném" nằm trong chương II về Động học, đóng vai trò quan
trọng làm nền tảng cho sự tiếp thu kiến thức phức tạp hơn các cấp độ sau. Nếu
chỉ áp dụng các biện pháp truyền thống, học sinh có thể chỉ học qua loa để làm bài
tập mà không hiểu rõ về ng dụng thực tế. Do đó, tích hợp các k thuật dạy học
tích cực là cần thiết để giúp học sinh không chỉ nắm bắt kiến thức mà còn biết ứng
dụng vào đời sống hàng ngày và thực tế.
Chính những sở trên, tôi đã quyết định thực hiện đề tài “Sử dụng kỹ
thuật dạy học tích cực vào bài "Chuyển động ném" của Vật lớp 10", nghiên
cứu không chỉ phản ánh sự nhận thức của giáo viên về tầm quan trọng của môn
học còn thể hiện cam kết đối với quá trình đổi mới giáo dục. Hy vọng rằng
thông qua nghiên cứu y, tôi thể đề xuất những phương pháp giảng dạy hiệu
quả, giúp học sinh phát triển toàn diện về cả tri thức lẫn năng lực phẩm chất.
2. Mục đích nghiên cứu
Mục đích của nghiên cứu là tìm hiểu đánh giá hiệu quả của việc áp dụng k
thuật dạy học tích cực trong bài "Chuyển động ném" của môn Vật lớp 10 theo
chương trình Giáo dục Phổ thông 2018. Nghiên cứu nhằm xác định cách các kỹ
thuật này hỗ trợ học sinh m chủ kiến thức, phát triển k năng sáng tạo, khả
năng ứng dụng kiến thức vào thực tế, từ đó cung cấp thông tin hữu ích cho giáo
viên và nhà trường, đồng thời đề xuất phương tiện giáo dục để tối ưu hóa quá trình
giảng dạy và học tập phân môn Vật Lý. Nghiên cứu cũng hướng đến việc góp phần
vào đổi mới giáo dục, tạo ra tiềm năng trong việc áp dụng k thuật giảng dạy tích
cực trong môi trường học đường.
3. Đối tượng nghiên cứu
Một số giải pháp sử dụng một số kthuật dạy học tích cực vào bài “Chuyển
động némVật lý lớp 10 bộ sách kết nối tri thức và cuộc sống chương trình GDPT
2018
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nhiệm vụ của nghiên cứu này tiến hành một phân tích một cách chi tiết
sâu sắc về việc áp dụng kỹ thuật dạy học tích cực trong môn Vật lý lớp 10, đặc biệt
trong bài "Chuyển động ném," theo chương trình GDPT 2018. Tôi sẽ đánh giá
cụ thể hiệu quả của các kỹ thuật này thông qua sự tiến bộ của học sinh về khả năng
tiếp thu kiến thức một số năng lực phẩm chất quan trọng. Cụ thể, nghiên cứu sẽ
tập trung đo lường stiến triển của học sinh từ việc áp dụng k thuật dạy học tích
cực, đánh giá mức độ tham gia và tương tác trong quá trình học tập, cũng như phản
hồi của học sinh về sự hấp dẫn ý nghĩa của bài học. Qua đó, tôi sẽ xác định
những khó khăn tiềm năng có thể xuất hiện khi tích hợp k thuật dạy học tích
cực trong môi trường giáo dục hiện nay.
Đồng thời, nghiên cứu cũng nhấn mạnh vào việc đề xuất các phương tiện giáo
dục, phương pháp giảng dạy, hoạch định chương trình học phù hợp để hỗ trợ
quá trình tích hợp k thuật dạy học tích cực, nhằm giúp giáo viên và học sinh cùng
nhau chủ động khám phá ng dụng kiến thức Vật một cách sáng tạo hiệu
quả.
5. Phương pháp nghiên cứu
Dưới đây một số phương pháp nghiên cứu tôi đã sử dụng trong quá trình
thực hiện:
+ Phương pháp quan sát: Tiến hành quan sát trực tiếp trong lớp học để đánh giá
sự ơng tác giữa giáo viên học sinh trong quá trình áp dụng kthuật dạy học
tích cực.
+ Phương pháp khảo sát và phỏng vấn:
- Thực hiện các cuộc khảo sát để đo ờng stiến bộ trong một số năng lực, ý
kiến của học sinh về sự hiu quả và nội dung bài học.