Thi t k trò ch i trong d y h c Toán l p 3ế ế ơ ạ ọ ớ
A. ĐT V N ĐẶ Ấ Ề
I. LÍ DO CH N Đ TÀIỌ Ề
1. C s lí lu nơ ở ậ
Toán h c l i là môn khoa h c t nhiên có tính lôgíc và tính chính xác cao, nóọ ạ ọ ự
là chìa khóa m ra s phát tri n c a các b khoa h c khác. Góp ph n b c đuở ự ể ủ ộ ọ ầ ướ ầ
phát tri n năng l c t duy, kh năng suy lu n h p lí và di n đt đúng (nói vàể ự ư ả ậ ợ ễ ạ
vi t) cách phát hi n và cách gi i quy t các v n đ đn gi n, g n gũi trong cu cế ệ ả ế ấ ề ơ ả ầ ộ
s ng, kích thích trí t ng t ng, gây h ng thú h c t p toán, góp ph n hình thànhố ưở ượ ứ ọ ậ ầ
b c đu ph ng pháp t h c và làm vi c có k ho ch, khoa h c, ch đng,ướ ầ ươ ự ọ ệ ế ạ ọ ủ ộ
linh ho t, sáng t o. Đ giúp h c sinh đt đc m c đích trên, giáo viên c nạ ạ ể ọ ạ ượ ụ ầ
thi t ph i có nhi u y u t , trong đó y u t quan tr ng là ph ng pháp d y h c. ế ả ề ế ố ế ố ọ ươ ạ ọ
N u giáo viên ch truy n đt, gi ng gi i theo các tài li u đã có s n trong Sáchế ỉ ề ạ ả ả ệ ẵ
giáo khoa, trong các sách h ng d n và thi t k bài gi ng m t cách d p khuôn,ướ ẫ ế ế ả ộ ậ
máy móc làm cho h c sinh h c t p m t cách th đng. N u ch d y h c nhọ ọ ậ ộ ụ ộ ế ỉ ạ ọ ư
v y thì vi c h c t p c a h c sinh s di n ra th t đn đi u, t nh t và k t quậ ệ ọ ậ ủ ọ ẽ ễ ậ ơ ệ ẻ ạ ế ả
h c t p s không cao. Nó là m t trong nh ng nguyên nhân gây ra c n tr vi cọ ậ ẽ ộ ữ ả ở ệ
đào t o các em thành nh ng con ng i năng đng, t tin, sáng t o s n sàng thíchạ ữ ườ ộ ự ạ ẵ
ng v i nh ng đi m i di n ra hàng ngày.ứ ớ ữ ổ ớ ễ
2.C s th c ti nơ ở ự ễ
Trong th c t , n i dung thay đi đòi h i ph ng pháp d y h c cũng đi m i.ự ế ộ ổ ỏ ươ ạ ọ ổ ớ
“Phát huy tính tích c c, ch đng sáng t o c a h c sinh trên c s khai thác tri tự ủ ộ ạ ủ ọ ơ ở ệ
đ các đc đi m tâm sinh lý c a h c sinh Ti u h c” là bi n pháp đi m iể ặ ể ủ ọ ể ọ ệ ổ ớ
ph ng pháp d y và ph ng pháp h c Ti u h c. Các em h c sinh Ti u h c,ươ ạ ươ ọ ở ể ọ ọ ể ọ
đc đi m n i b t là thích ch i h n thích h c, s nh n th c còn mang tính cặ ể ổ ậ ơ ơ ọ ự ậ ứ ụ
th . Do đó nên t ch c cho các em “H c mà ch i, ch i mà h c.” M t trongể ổ ứ ọ ơ ơ ọ ộ
nh ng bi n pháp ch y u đ đt đc m c đích trên là gây cho các em h c sinhữ ệ ủ ế ể ạ ượ ụ ọ
h ng thú h c t p, t o ni m tin, ni m vui b ng cách lôi cu n các em vào nh ngứ ọ ậ ạ ề ề ằ ố ữ
trò ch i toán h c h p d n phù h p v i trình đ nh n th c, đc đi m l a tu iơ ọ ấ ẫ ợ ớ ộ ậ ứ ặ ể ứ ổ
c a các em đc bi t là các em nh ng l p đu c p.ủ ặ ệ ữ ớ ầ ấ
B n thân là m t giáo viên Ti u h c tôi nh n th y r ng mu n d y t tả ộ ể ọ ậ ấ ằ ố ạ ố
ch ng trình toán 3, không nh ng ng i giáo viên ph i n m v ng n i dungươ ữ ườ ả ắ ữ ộ
ch ng trình mà còn ph i luôn tìm tòi, năng đng, sáng t o đ v n d ng linhươ ả ộ ạ ể ậ ụ
ho t nh ng ph ng pháp, hình th c t ch c phù h p nh m nâng cao hi u quạ ữ ươ ứ ổ ứ ợ ằ ệ ả
d y và h c.ạ ọ
Xu t phát t th c t gi ng d y, nên trong năm h c 2018 – 2019 nàyấ ừ ự ế ả ạ ọ tôi đã
ch n và nghiên c u đ tài: “ọ ứ ề Thi t k trò ch i trong d y h c Toán l p 3ế ế ơ ạ ọ ớ ” và áp
d ng vào th c t l p mình đang d y.ụ ự ế ớ ạ
II. ĐI T NG VÀ PH M VI NGHIÊN C UỐ ƯỢ Ạ Ứ
1. Đi t ng nghiên c u ố ượ ứ :
H c sinh l p 3D , năm h c 2018 – 2019.ọ ớ ọ
2. Ph m vi nghiên c u:ạ ứ
1
Thi t k trò ch i trong d y h c Toán l p 3ế ế ơ ạ ọ ớ
M t s trò ch i giúp h c sinh l p 3 có h ng thú trong h c t pộ ố ơ ọ ớ ứ ọ ậ
III. TH I GIAN NGHIÊN C UỜ Ứ
T tháng 9 năm 2018 đn h t tháng 3 năm 2019.ừ ế ế
VI. PH NG PHÁP NGHIÊN C UƯƠ Ứ
1. Ph ng pháp nghiên c u lý lu n.ươ ứ ậ
2. Ph ng pháp nghiên c u b ng đi u tra, quan sát.ươ ứ ằ ề
3. Ph ng pháp th c nghi m.ươ ự ệ
4. Ph ng pháp t ng k t kinh nghi m.ươ ổ ế ệ
2
Thi t k trò ch i trong d y h c Toán l p 3ế ế ơ ạ ọ ớ
B. GI I QUY T V N ĐẢ Ế Ấ Ề
I. NH NG N I DUNG LÝ LU N LIÊN QUAN ĐN V N Đ NGHIÊNỮ Ộ Ậ Ế Ấ Ề
C UỨ
1. Quy lu t nh n th c c a h c sinh Ti u h c.ậ ậ ứ ủ ọ ể ọ
Nhìn chung h c sinh Ti u h c vi c nh n th c m t v n đ nào đó th ngọ ở ể ọ ệ ậ ứ ộ ấ ề ườ
b chi ph i r t nhi u t các y u t và ho t đng bên ngoài. các l p d i sị ố ấ ề ừ ế ố ạ ộ Ở ớ ướ ự
tri giác c a các em mang tính tr c giác, ch ng h n nh tri giác v th i gian: th iủ ự ẳ ạ ư ề ờ ờ
gian nh b kéo dài khi h c sinh không b ho t đng nào lôi cu n, b rút ng n khiư ị ọ ị ạ ộ ố ị ắ
b lôi cu n vào các ho t đng h p d n và mãi v sau s tri giác c a h c sinhị ố ạ ộ ấ ẫ ề ự ủ ọ
m i d n d n đc hoàn thi n thông qua các ho t đng nh n th c.ớ ầ ầ ượ ệ ạ ộ ậ ứ
S chú ý ch đnh còn chi m u th h c sinh Ti u h c, s chú ý này ch aự ủ ị ế ư ế ở ọ ể ọ ự ư
b n v ng nh t là đi v i các đi t ng ít thay đi.ề ữ ấ ố ớ ố ượ ổ
Do thi u kh năng t ng h p, s chú ý c a h c sinh còn phân tán vào các ho tế ả ổ ợ ự ủ ọ ạ
đng khác, s phân tích còn kém nên d b lôi cu n vào cái tr c quan n i c m.ộ ự ễ ị ố ự ộ ả
Trí nh tr c quan - hình t ng và trí nh máy móc phát tri n h n trí nh lôgic,ớ ự ượ ớ ể ơ ớ
trí nh máy móc cũng d dàng h n đi v i trí nh logic, hi n t ng hình nh cớ ễ ơ ố ớ ớ ệ ượ ả ụ
th d nh h n là câu ch tr u t ng, khô khan.ể ễ ớ ơ ữ ừ ượ
Trí nh t ng t ng tuy có phát tri n nh ng còn t n m n, ít có t ch c vàớ ưở ượ ể ư ả ạ ổ ứ
còn ch u tác đng nhi u c a h ng thú kinh nghi m s ng và m u hình đã bi t.ị ộ ề ủ ứ ệ ố ẫ ế
M c dù l a tu i h c sinh Ti u h c có nhi u s thay đi h n b cặ ở ứ ổ ọ ể ọ ề ự ổ ơ ở ậ
M m non nh ng nh ng ham mu n vui ch i v n còn chi m u th , tuy nhiên nóầ ư ữ ố ơ ẫ ế ư ế
có b chi ph i b i nh ng ho t đng h c t p. V i nh ng đc đi m nêu trên thìị ố ở ữ ạ ộ ọ ậ ớ ữ ặ ể
trong quá trình d y h c c n ph i t ch c m t lo i hình ho t đng sao cho nóạ ọ ầ ả ổ ứ ộ ạ ạ ộ
phù h p v i đc đi m l a tu i c a h c sinh Ti u h c. Trong các lo i hình ho tợ ớ ặ ể ứ ổ ủ ọ ể ọ ạ ạ
đng đã đc v n d ng trong d y và h c thì lo i hình ho t đng “H c màộ ượ ậ ụ ạ ọ ạ ạ ộ ọ
ch i, ch i mà h c” nó đã đáp ng đc nh ng yêu c u nêu trên. Ngoài ra v iơ ơ ọ ứ ượ ữ ầ ớ
lo i hình này là huy đng t duy t ng h p trên c s ki n th c c b n và ng cạ ộ ư ổ ợ ơ ở ế ứ ơ ả ượ
l i thông qua trò ch i các ki n th c c b n đc c ng c m t cách hoàn thi nạ ơ ế ứ ơ ả ượ ủ ố ộ ệ
h n. Đó là m t trong nh ng nguyên lý d y h c. Nguyên lý này đi v i Ti u h cơ ộ ữ ạ ọ ố ớ ể ọ
đã đc các nhà Giáo d c ch ng minh.ượ ụ ứ
Qua các thông tin đi chúng: Phát thanh - truy n hình, báo chí mà đc bi t làạ ề ặ ệ
báo Thi u niên - Nhi đng và Toán h c tu i th đã đ c p đn lo i hình nêu trênế ồ ọ ổ ơ ề ậ ế ạ
khá sinh đng và thu đc nhi u k t qu cao trong d y h c. Đi m i ph ngộ ượ ề ế ả ạ ọ ổ ớ ươ
3
Thi t k trò ch i trong d y h c Toán l p 3ế ế ơ ạ ọ ớ
pháp d y h c là đa ph ng pháp d y h c m i vào nhà tr ng trên c s phátạ ọ ư ươ ạ ọ ớ ườ ơ ở
huy m t tích c c c a ph ng pháp truy n th ng đ nâng cao ch t l ng d yặ ự ủ ươ ề ố ể ấ ượ ạ
h c, nâng cao hi u qu giáo d c. ọ ệ ả ụ
V i s phát tri n c a xã h i ngày càng đi lên, đc bi t là s phát tri n c aớ ự ể ủ ộ ặ ệ ự ể ủ
khoa h c - k thu t thì giáo d c, đc bi t là giáo d c Ti u h c, c n ph i th cọ ỹ ậ ụ ặ ệ ụ ể ọ ầ ả ự
hi n đi m i toàn di n và đng b đ chu n b h c v n c s và kh năngệ ổ ớ ệ ồ ộ ể ẩ ị ọ ấ ơ ở ả
thích ng ch đng, sáng t o cho nh ng ng i lao đng trong đi u ki n côngứ ủ ộ ạ ữ ườ ộ ề ệ
nghi p hoá - hi n đi hoá đt n c Vi t Nam đu th k XXI (th k c aệ ệ ạ ấ ướ ệ ầ ế ỷ ế ỷ ủ
Công ngh thông tin).ệ
Đng tr c s phát tri n đó c a xã h i, t t c các n c trên th gi i trongứ ướ ự ể ủ ộ ấ ả ướ ế ớ
đó có Vi t Nam đã th c hi n cu c cách m ng v ph ng pháp d y h c. Theoệ ự ệ ộ ạ ề ươ ạ ọ
kinh
nghi m nhi u n c trên th gi i ch ra r ng: “Cu c cách m ng v ph ng phápệ ề ướ ế ớ ỉ ằ ộ ạ ề ươ
(đi m i ph ng pháp d y h c) s đem l i b m t m i, s c s ng m i cho giáoổ ớ ươ ạ ọ ẽ ạ ộ ặ ớ ứ ố ớ
d c trong xã h i hi n đi”. H n n a các b c h c càng th p, vai trò c aụ ộ ệ ạ ơ ữ ở ậ ọ ấ ủ
ph ng pháp càng quan tr ng, đc bi t Ti u h c là b c h c n n t ng bao g mươ ọ ặ ệ ể ọ ậ ọ ề ả ồ
nhi u h c sinh.ề ọ
Nh n th c đc t m quan tr ng c a ph ng pháp d y h c Ti u h c, tậ ứ ượ ầ ọ ủ ươ ạ ọ ở ể ọ ừ
năm 1991 trung tâm nghiên c u n i dung và ph ng pháp ph thông thu c vi nứ ộ ươ ổ ộ ệ
khoa h c giáo d c đã ph i h p v i nhi u c quan c a B Giáo d c và Đào t o,ọ ụ ố ợ ớ ề ơ ủ ộ ụ ạ
nhi u S Giáo d c và Đào t o trong c n c t ch c nghiên c u đ tài “Điề ở ụ ạ ả ướ ổ ứ ứ ề ổ
m i ph ng pháp d y h c”. V i k t qu nghiên c u ban đu đc th nghi mớ ươ ạ ọ ớ ế ả ứ ầ ượ ử ệ
m t s vùng và t t c các giáo viên Ti u h c khi v n d ng ph ng pháp điở ộ ố ấ ả ể ọ ậ ụ ươ ổ
m i trong d y h c đu xác nh n tính hi u qu c a các gi i pháp và có tính khớ ạ ọ ề ậ ệ ả ủ ả ả
thi r t cao. Đn nay vi c v n d ng đi m i ph ng pháp trong d y h c đãấ ế ệ ậ ụ ổ ớ ươ ạ ọ
đc ban hành r ng rãi trong c n c và ch c ch n nó s đem l i nhi u h aượ ộ ả ướ ắ ắ ẽ ạ ề ứ
h n trong t ng lai.ẹ ươ
V y b n ch t c a đi m i ph ng pháp d y h c là đi m i các hình th c tậ ả ấ ủ ổ ớ ươ ạ ọ ổ ớ ứ ổ
ch c d y h c c ng v i các ho t đng h p lý c a th y và trò trong m i m t n iứ ạ ọ ộ ớ ạ ộ ợ ủ ầ ỗ ộ ộ
dung (m i m t đn v ki n th c) trong quá trình d y - h c.ỗ ộ ơ ị ế ứ ạ ọ
2. Trò ch i trong gi h c toán:ơ ờ ọ
a. Quan ni m v trò ch i toán h c:ệ ề ơ ọ
- Trò ch i toán h c là trò ch i trong đó có ch a m t y u t toán h c nào đó.ơ ọ ơ ứ ộ ế ố ọ
- Trò ch i toán h c có th phân theo s l ng ng i tham gia ch i:ơ ọ ể ố ượ ườ ơ
+ Trò ch i t p th .ơ ậ ể
+ Trò ch i cá nhân.ơ
- Trò ch i có th là trò ch i v n đng, có th là trò ch i trí tu , cũng có thơ ể ơ ậ ộ ể ơ ệ ể
k t h p c trò ch i v n đng và trò ch i trí tu .ế ợ ả ơ ậ ộ ơ ệ
Vì trò ch i toán h c mang đy đ các đc đi m c a các trò ch i, nh ngơ ọ ầ ủ ặ ể ủ ơ ư
chúng ta c n phân bi t trò ch i toán h c và trò ch i phi toán h c. Trò ch i toánầ ệ ơ ọ ơ ọ ơ
h c là trò ch i ít nhi u có t ch c trong đó m t y u t ki n th c toán h c nàoọ ơ ề ổ ứ ộ ế ố ế ứ ọ
đó còn trò ch i phi toán h c thì không ch a m t y u t toán h c nào trong tròơ ọ ứ ộ ế ố ọ
4
Thi t k trò ch i trong d y h c Toán l p 3ế ế ơ ạ ọ ớ
ch i. M c đ trò ch i s đc nâng d n theo t ng l p, theo m c đ ki n th c.ơ ứ ộ ơ ẽ ượ ầ ừ ớ ứ ộ ế ứ
Càng lên l p trên tính trí tu ph i cao h n. Trong nhà tr ng trò ch i toán h cớ ệ ả ơ ườ ơ ọ
có th t ch c nh m t ho t đng d y h c toán. C s tâm lý và sinh lý kh ngể ổ ứ ư ộ ạ ộ ạ ọ ơ ở ẳ
đnh ho t đng d y toán h c d i d ng trò ch i toán h c r t phù h p v i l aị ạ ộ ạ ọ ướ ạ ơ ọ ấ ợ ớ ứ
tu i h c sinh Ti u h c. Th c t cũng cho th y hình th c t ch c trò ch i toánổ ọ ể ọ ự ế ấ ứ ổ ứ ơ
h c đc h c sinh h ng ng tích c c và tham gia có hi u qu cao.ọ ượ ọ ưở ứ ự ệ ả
- Xét v m c đích ph c v d y h c nói chung trò ch i toán h c có th là:ề ụ ụ ụ ạ ọ ơ ọ ể
+ Trò ch i nh m d n d t hình thành tri th c m i.ơ ằ ẫ ắ ứ ớ
+ Trò ch i nh m c ng c ki n th c, rèn luy n k năng ơ ằ ủ ố ế ứ ệ ỹ
+ Trò ch i nh m ôn t p, rèn luy n t duy trong gi ngo i khoá.ơ ằ ậ ệ ư ờ ạ
- N u phân lo i trò ch i theo các m ch ki n th c toán Ti u h c ta có:ế ạ ơ ạ ế ứ ở ể ọ
+ Trò ch i có n i dung s h c và y u t đi s .ơ ộ ố ọ ế ố ạ ố
+ Trò ch i có n i dung v đi l ng và đo đi l ng.ơ ộ ề ạ ượ ạ ượ
+ Trò ch i có n i dung hình h c.ơ ộ ọ
+ Trò ch i có n i dung y u t th ng kê.ơ ộ ế ố ố
+ Trò ch i rèn luy n, ng d ng k năng gi i toán.ơ ệ ứ ụ ỹ ả
b. Chu n b t ch c m t trò ch i toán h c:ẩ ị ổ ứ ộ ơ ọ
Căn c vào n i dung, ki n th c, trình đ h c sinh và đi u ki n hi n có. Giáoứ ộ ế ứ ộ ọ ề ệ ệ
viên l a ch n n i dung đ t ch c thành trò ch i đa vào d y h c nh m t ho tự ọ ộ ể ổ ứ ơ ư ạ ọ ư ộ ạ
đng toán. Giáo viên ph i đc bi t chú ý xác đnh đc rõ m c đích h c t p c aộ ả ặ ệ ị ượ ụ ọ ậ ủ
trò ch i.ơ
Các b c chu n b và ti n hành trò ch i:ướ ẩ ị ế ơ
+ Chu n b : Giáo viên chu n b nh ng đ dùng d ng c c n thi t có thẩ ị ẩ ị ữ ồ ụ ụ ầ ế ể
giao cho h c sinh nh ng d ng c d ki m.ọ ữ ụ ụ ễ ế
+ Công b lu t ch i: Giáo viên ph i gi i thích cách ch i, trong đó nêu rõố ậ ơ ả ả ơ
nh ng ai tr c ti p ch i, ai c đng, ai đánh giá (ng i đánh giá không nh t thi tữ ự ế ơ ổ ộ ườ ấ ế
ph i là giáo viên), ch i nh th nào, ch i trong th i gian bao lâu, ph n th ng làả ơ ư ế ơ ờ ầ ưở
gì? Chú ý ch n hình th c ng n g n, d dàng, d gi i thích cách ch i, không nênọ ứ ắ ọ ễ ễ ả ơ
gi i thích dài dòng h c sinh m t h ng thú ngay t đu khi tham gia ch i.ả ọ ấ ứ ừ ầ ơ
+ Ti n hành: Dù tr c ti p hay gián ti p t t c h c sinh c a l p đu ph i ế ự ế ế ấ ả ọ ủ ớ ề ả
tham gia vào trò ch i, giáo viên theo dõi và giúp đ h c sinh tháo g nh ng ơ ỡ ọ ỡ ữ
v ng m c n u c n.ướ ắ ế ầ
+ Nh n xét: Giáo viên nh n xét khuy n khích h c sinh (có th phát quà ậ ậ ế ọ ể
nh bút, th c, truy n tranh, gi y, v …).ư ướ ệ ấ ở
c. Ý nghĩa tác d ng c a trò ch i toán h c:ụ ủ ơ ọ
H c sinh Ti u h c luôn hi u đng, ham ch i, thích cái m i l , nh ng l iọ ể ọ ế ộ ơ ớ ạ ư ạ
chóng chán. Đi v i tr trò ch i là phát hi n m i, kích thích tính tò mò, mu nố ớ ẻ ơ ệ ớ ố
tìm hi u khám phá. Do v y quan đi m “Thông qua ho t đng vui ch i đ ti nể ậ ể ạ ộ ơ ể ế
hành ho t đng h c t p” r t phù h p v i nhà tr ng Ti u h c.ạ ộ ọ ậ ấ ợ ớ ườ ể ọ
Trong quá trình d y toán Ti u h c, s d ng trò ch i h c t p có nhi u tácạ ở ể ọ ử ụ ơ ọ ậ ề
d ng nh :ụ ư
5
