SKKN: Giải pháp sử dụng di sản trong dạy học Địa lí 12

SỞ GD&ĐT TỈNH BÀ RỊA ­ VŨNG TÀU<br /> TRƯỜNG THPT NGUYỄN DU<br /> ___________________<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> BÁO CÁO KẾT QUẢ SÁNG KIẾN<br /> CẤP CƠ SỞ PHỤC VỤ THI ĐUA KHEN THƯỞNG<br /> NĂM HỌC: 2016 ­ 2017<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> GIẢI PHÁP: SỬ DỤNG DI SẢN TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 12<br /> <br /> <br /> <br /> <br />                                TÁC GIẢ SÁNG KIẾN:<br /> Họ và tên: Dương Đình Hải – Cử nhân, giáo viên.<br />  CHÂU ĐỨC, 2017<br /> <br /> MỤC LỤC<br />                                                                                                                    Trang <br /> A. PHẦN MỞ ĐẦU.. .................................................................................. 2 <br />   1. Lý do chọn giải pháp............................................................................... 2          <br />   2. Mục đích, phương pháp nghiên cứu........................................................ 2<br />   3. Giới hạn giải pháp................................................................................... 2<br />   4. Các giả thuyết nghiên cứu....................................................................... 2<br />   5. Cơ sở lý luận và thực tiễn........................................................................ 3 <br />   5.1. Cơ sở lý luận......................................................................................... 3<br />   5.2. Cơ sở thực tiễn...................................................................................... 4<br />   6. Kế hoạch thực hiện..................................................................................  4<br /> B. NỘI DUNG............................................................................................... 5<br />   1.Thực trạng và mâu thuẫn........................................................................... 5<br />   2. Các biện pháp giải quyết vấn đề............................................................... 5<br />   2.1. Khái niệm về di sản............................................................................... 5<br />   2.2. Đặc điểm của di sản............................................................................... 5<br />   2.3. Phân loại di sản...................................................................................... 5<br />   2.4. Các hình thức dạy học sử dụng di sản trong môn Địa Lí 12.................. 6<br />   2.5. Nội dung giáo dục di sản trong dạy học Địa Lí 12................................. 7<br />   3. Sử dụng di sản trong dạy học một số bài Địa Lí 12................................... 8 <br />   4. Hiệu quả áp dụng...................................................................................... 17<br />   4.1. Đối với giáo viên................................................................................... 17<br />   4.2. Đối với học sinh ................................................................................... 17<br /> C. KẾT LUẬN.............................................................................................. 18<br /> <br /> 2<br />   1. Ý nghĩa của giải pháp............................................................................... 18<br />   2. Bài học, hướng phát triển......................................................................... 18<br />   3. Đề xuất, kiến nghị.................................................................................... 19<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> GIẢI PHÁP : SỬ DỤNG DI SẢN TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 12.<br /> <br /> A. PHẦN MỞ ĐẦU:<br />   1. LÝ DO CHỌN GIẢI PHÁP:<br />    ­ Di sản văn hóa Việt Nam là những giá trị kết tinh từ sự sáng tạo văn hóa của <br /> cộng đồng các dân tộc anh em, trải qua một quá trình lịch sử  lâu đời, được trao  <br /> truyền, kế thừa và sáng tạo từ nhiều thế hệ cho tới ngày nay là bức tranh đa dạng  <br /> văn hóa.<br />    ­ Di sản văn hóa Việt Nam là những giá trị sáng tạo từ việc học hỏi, giao lưu và  <br /> kế thừa từ các nền văn hóa và văn minh của nhân loại. Những giá trị đó là sự kết  <br /> hợp nhuần nhuyễn giữa văn hóa và văn minh của nhân loại với nền văn hóa bản  <br /> địa lâu đời của các dân tộc Việt Nam.<br />   ­ Di sản văn hóa Việt Nam, đặc biệt là di sản văn hóa phi vật thể  có sức sống  <br /> mạnh mẽ, đang được bảo tồn và phát huy trong đời sống cộng đồng các dân tộc  <br /> Việt Nam.<br />   ­ Để giúp học sinh có những hiểu biết về những giá trị  của di sản, qua đó giáo  <br /> dục học sinh ý thức giữ gìn, bảo vệ các di sản, đồng thời thúc đẩy việc đổi mới  <br /> phương pháp dạy học, thực hiện đa dạng hóa hình thức tổ chức dạy học, Bộ Giáo <br /> Dục và Đào Tạo đã phối hợp với Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch tổ chức triển  <br /> khai chương trình tập huấn “Sử dụng di sản trong dạy học ở trường phổ thông” ở <br /> các môn Lịch Sử, Địa Lí và Âm Nhạc. Bản thân tôi là một giáo viên Địa Lí nên rất  <br /> quan tâm đến vấn đề  này nên tôi đã chọn giải pháp “Sử  dụng di sản trong dạy <br /> học Địa Lí 12” để làm báo cáo sáng kiến.<br /> 2. MỤC ĐÍCH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:<br />    Sử dụng di sản trong dạy học là một trong những phương pháp dạy học mới,  <br /> tích cực, giúp cho quá trình học tập của học sinh trở nên hấp dẫn hơn, học sinh  <br /> hứng thú học tập và hiểu bài sâu sắc, phát triển tư duy độc lập sáng tạo, giáo dục <br /> tư  tưởng, đạo đức cho học sinh, học sinh hiểu sâu sắc hơn những giá trị  và ý <br /> nghĩa của di sản Việt Nam từ đó giáo dục tình yêu quê hương đất nước, lòng tự <br /> hào dân tộc cho học sinh.<br />    Nghiên cứu đề tài này thông qua việc dạy học gắn với các nội dung giáo dục di  <br /> sản ở một số bài học môn Địa Lí lớp 12.<br /> 3. GIỚI HẠN GIẢI PHÁP:<br /> 3<br />  Giải pháp được nghiên cứu và áp dụng trong phạm vi một số tiết dạy học ở môn <br /> Địa Lí lớp 12 có nội dung giáo dục di sản.<br /> 4. CÁC GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU:<br />  ­ Thực tế giảng dạy môn Địa Lí ở các trường THPT hiện nay, vấn đề nhận thức <br /> về  những giá trị  của di sản Việt Nam chưa được học sinh chú ý nhiều, một số <br /> học sinh có tư  tưởng học lệch, chỉ  học những môn chính để  thi đại học còn  <br /> những môn phụ thì xem nhẹ.<br /> ­ Nhận thức về vấn đề di sản của một số học sinh còn yếu, kiến thức về di sản  <br /> Việt Nam cũng rất quan trọng, chính vì vậy cần phải lồng ghép nội dung giáo dục <br /> di sản vào trong các bài học trên lớp và các hoạt động ngoại khóa để  học sinh  <br /> thấy được ý nghĩa của di sản, sự đa dạng trong nền văn hóa Việt Nam.<br /> <br /> 5. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN:<br />  5.1. Cơ sở lý luận.<br />    ­ Di sản là một nguồn nhận thức, một phương tiện trực quan quý giá trong dạy  <br /> học nói riêng, giáo dục nói chung. Di sản, đặc biệt là di sản văn hóa là sản phẩm  <br /> tinh thần vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học, được lưu truyền từ thế hệ <br /> này qua thế hệ khác.<br />    ­ Di sản văn hóa dù là vật thể hay phi vật thể đều có thể sử dụng trong quá trình <br /> giáo dục, dạy học dưới hình thức tạo môi trường, tạo công cụ  hoặc là nguồn <br /> cung cấp chất liệu để xây dựng nội dung dạy học, giáo dục.<br />   Trong điều kiện dạy học, giáo dục chung, đại cương và tài liệu lý luận dạy học <br /> bộ môn hầu như chưa đề cập đến điều kiện, phương tiện dạy học là các di sản.<br />    ­ Gần đây trong phong trào xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực, <br /> một trong những hoạt động được đặt ra là tổ chức cho học sinh tham gia chăm sóc <br /> các di sản, chủ yếu là các di sản mang tính lịch sử của địa phương. Việc khai thác <br /> các di sản văn hóa  ở  địa phương như  là nguồn tri thức, là phương tiện dạy học, <br /> giáo dục nhưng rất ít được quan tâm. Vì vậy vai trò, thế mạnh của những di sản  <br /> đa dạng ở địa phương còn ít được biết đến. Việc lồng ghép các nội dung giáo dục  <br /> di sản vào trong dạy học có rất nhiều ý nghĩa:<br />    ­ Góp phần đẩy mạnh, hướng dẫn hoạt động nhận thức của học sinh: Các di <br /> sản văn hóa khi được sử dụng trong dạy học sẽ góp phần nâng cao tính trực quan <br /> giúp người học mở  rộng khả  năng tiếp cận với đối tượng, hiện tượng liên qua  <br /> đến bài học tồn tại trong di sản. Tiếp cận với di sản, h ọc sinh s ử d ụng h ệ th ống  <br /> tín hiệu thứ nhất (sử dụng các giác quan như mắt ­ nhìn, tai ­ nghe, tay ­ sờ..) để <br /> thấy được, nghe được, cảm nhận được và qua đó tiếp thu những kiến thức cần <br /> thiết từ di sản.<br />  ­ Phát triển trí tuệ  học sinh: Trong quá trình học tập, trí tuệ  học sinh được phát <br /> triển nhờ sự tích cực hóa các mặt khác nhau của hoạt động tư duy, nhờ việc tạo <br /> ra những điều kiện thuận lợi cho sự phát triển khác nhau của hoạt động tâm lý (tri <br /> giác, biểu tượng, trí nhớ..). Cho học sinh tiếp cận di sản đúng mục đích, đúng lúc <br /> <br /> 4<br /> với những phương pháp dạy học phù hợp, với sự  hướng dẫn chi tiết mang tính <br /> định hướng, kích thích tư duy, giáo viên sẽ giúp học sinh phát triển khả năng quan <br /> sát, khả năng xử lý thông tin, khả năng phân tích, tổng hợp và so sánh, qua đó phát <br /> triển trí tuệ của các em.<br />    ­ Giáo dục nhân cách học sinh: Di sản văn hóa là một trong những phương tiện <br /> dạy học đa dạng và sống động nhất, ẩn chứa trong di sản là những giá trị lịch sử, <br /> văn hóa, khoa học, được lưu truyền từ  thế  hệ  này sang thế  hệ  khác nên có khả <br /> năng tác động mạnh tới tình cảm, đạo đức, tới việc hình thành nhân cách học  <br /> sinh. Khai thác được những giá trị ẩn chứa trong di sản, chuyển giao cho học sinh  <br /> để  các em cũng nhận thức được các giá trị  đó, giáo viên sẽ  giúp học sinh hình <br /> thành được một hệ  thống các quan điểm, các khái niệm về  nhận thức thế  giới  <br /> xung quanh, giúp các em nhận thức được bản chất và có cơ sở giải thích một cách <br /> khoa học các sự vật, hiện tượng liên quan đến di sản.<br />    ­ Góp phần phát triển một số  kỹ  năng sống  ở  học sinh: Để  tự  lực trong cuộc  <br /> sống, học tập và làm việc hiệu quả, học sinh rất cần kỹ năng sống. Dạy học với  <br /> di sản sẽ tạo điều kiện phát triển một số kỹ năng như:<br />   + Kĩ năng giao tiếp, lắng nghe tích cực.<br />   + Kĩ năng trình bày suy nghĩ ý tưởng, hợp tác, tư duy phê phán.<br />   + Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm, làm chủ bản thân, đạt mục tiêu.<br />   + Kĩ năng quản lí thời gian, tìm kiếm và xử lý thông tin.<br />   ­ Dạy học với di sản sẽ tạo điều kiện tổ  chức các hoạt động của giáo viên và  <br /> học sinh một cách hợp lí: Khi làm việc tại nơi có di sản, giáo viên và học sinh  <br /> phải gia tăng cường độ làm việc. Giáo viên không thuyết trình về các hiện tượng,  <br /> sự  vật cần tìm hiểu mà cần hướng dẫn học sinh tự  quan sát, thu thập thông tin, <br /> trao đổi trong nhóm để  xử  lý các thông tin, tìm hiểu về  di sản để  trình bày các <br /> hiểu biết của cá nhân hoặc nhóm. Môi trường làm việc thay đổi, đòi hỏi giáo viên <br /> phải có phương pháp dạy học, cách thức tổ  chức dạy học phù hợp, sao cho tập <br /> thể  học sinh được lôi cuốn vào công việc tìm hiểu, nghiên cứu di sản, đòi hỏi <br /> từng học sinh phải làm việc thực sự và phải biết hợp tác với bạn để  hoàn thành  <br /> nhiệm vụ được giao.<br />   5.2. Cơ sở thực tiễn.<br />   ­ Thực tế, các hoạt động gắn kết giữa di sản, bảo tàng với hoạt động giáo dục <br /> lâu nay cũng đã được triển khai thông qua các hoạt động ngoại khóa, tham quan, <br /> đặc biệt là qua phong trào xây dựng “ Trường học thân thiện, học sinh tích cực”  <br /> đã được triển khai rộng rãi trong những năm gần đây trên cả  nước. Song theo  <br /> trung tâm nghiên cứu và phát huy giá trị di sản văn hóa (CCH) thuộc hội di sản văn  <br /> hóa, hiện nay công tác giáo dục di sản trong nhà trường còn nhỏ  lẻ, chưa được  <br /> tiến hành một cách bài bản và thường xuyên.<br />   ­ Những hoạt động giáo dục di sản cho thế hệ trẻ cũng đã được ngành giáo dục <br /> và toàn xã hội quan tâm, tuy nhiên hoạt động giáo dục di sản chưa thu hút được sự <br /> quan tâm đầy đủ của các cấp quản lí, của các ngành, các nhà trường và của toàn <br /> <br /> 5<br /> xã hội. Các nội dung giáo dục di sản chưa được vận dụng linh hoạt vào đặc điểm <br /> của từng địa phương, tiềm năng của di sản địa phương chưa được phát huy.<br />   ­ Việc phối hợp các lực lượng giáo dục di sản cũng chưa chặt chẽ, cơ chế và sự <br /> vận hành phối hợp chưa thực sự  hiệu quả. Vì vậy, để  việc giáo dục di sản cho  <br /> thế hệ trẻ phát huy hết hiệu quả của nó, cần phải tăng cường lồng ghép các nội  <br /> dung giáo dục di sản vào trong hoạt động dạy học, đặc biệt là các môn học như <br /> Địa Lí, Lịch Sử, Văn Học hay Âm Nhạc vv.<br /> 6. KẾ HOẠCH THỰC HIỆN:<br />    Giải pháp bắt đầu được tìm hiểu và thực hiện từ năm học 2013 ­ 2014 khi Bộ <br /> Giáo Dục và Đào Tạo phối hợp với Bộ Văn Hóa, Thể  Thao và Du Lịch tổ  chức  <br /> triển khai chương trình tập huấn “Sử  dụng di sản trong dạy học  ở  trường phổ <br /> thông” ở các môn Lịch Sử, Địa Lí và Âm Nhạc. Sở Giáo dục đào tạo tỉnh Bà Rịa ­  <br /> Vũng Tàu cũng đã triển khai lớp tập huấn này cho giáo viên các môn Lịch Sử, Địa <br /> Lí và Âm Nhạc trong tỉnh.<br />   * Các bước thực hiện giải pháp:<br />   ­ Sau khi được Sở Giáo Dục triển khai chương trình tập huấn “Sử dụng di sản  <br /> trong dạy học ở trường phổ thông”.<br />   ­ Tìm hiểu thực tế dạy học của trường, của bộ môn, thực tế hiểu biết kiến thức  <br /> về các loại di sản và ý nghĩa của di sản trong quá trình học tập của học sinh.<br />   ­ Thực trạng vấn đề giáo dục di sản ở trường THPT Nguyễn Du.<br />   ­ Sưu tầm các tài liệu liên quan đến đề tài, giải pháp.<br />   ­ Thống kê, khảo sát kết quả áp dụng giải pháp này.<br />    ­ Tiến hành các phương pháp thực hiện đề  tài (Thiết kế  giáo án, hoạt động  <br /> ngoại khóa).<br /> B. NỘI DUNG: <br />  1. THỰC TRẠNG VÀ MÂU THUẪN:<br />   ­ Trong các tiết dạy học môn Địa Lí, đặc biệt là ở lớp 12, giáo viên chỉ mới trang  <br /> bị  cho học sinh các nội dung cơ  bản cần tìm hiểu đối với Địa Lí Việt Nam chứ <br /> chưa đi sâu vào việc giúp học sinh hiểu kĩ, sâu sắc về các loại di sản ở Việt Nam  <br /> cũng như ý nghĩa của các danh lam thắng cảnh, các di tích lịch sử, các giá trị văn  <br /> hóa của dân tộc.<br />    ­ Sau khi thực hiện giải pháp này, áp dụng các phương pháp, hình thức giáo dục  <br /> di sản khác nhau sẽ giúp học sinh có được những kiến thức sâu hơn, cụ  thể  hơn <br /> về giá trị di sản của Việt Nam, từ đó giáo dục cho học sinh biết giữ gìn, bảo vệ,  <br /> quảng bá và phát huy các giá trị  di sản của Việt Nam, từ đó hình thành tình yêu <br /> quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc cho thế hệ trẻ. Chính vì vậy giáo dục di  <br /> sản là một nội dung không thể thiếu trong giai đoạn hiện nay.<br /> 2. CÁC BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:<br />  2.1.  Khái niệm về di sản.<br />    Di sản văn hóa Việt Nam bao gồm di sản văn hóa phi vật thể và di sản văn hóa  <br /> vật thể (bao gồm cả di sản văn hóa và di sản thiên nhiên) và sản phẩm tinh thần, <br /> 6<br /> vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học được lưu truyền từ thế hệ này sang <br /> thế hệ khác.<br />  2.2. Đặc điểm của di sản văn hóa Việt Nam.<br />   ­ Di sản văn hóa Việt Nam là những giá trị  kết tinh từ sự sáng tạo văn hóa của <br /> cộng đồng 54 dân tộc anh em, trải qua một quá trình lịch sử  lâu đời, được trao <br /> truyền kế thừa và sáng tạo từ nhiều thế hệ cho tới ngày nay.<br />   ­ Di sản văn hóa Việt Nam là bức tranh đa dạng văn hóa, là tài sản quý giá của  <br /> cộng đồng các dân tộc Việt Nam và là một bộ phận của di sản văn hóa nhân loại, <br /> có vai trò to lớn trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước của nhân dân ta.<br />    ­ Di sản văn hóa Việt Nam là những giá trị sáng tạo từ việc học hỏi, giao lưu và  <br /> kế thừa từ các nền văn hóa và văn minh của nhân loại với nền văn hóa bản địa lâu <br /> đời của các dân tộc Việt Nam.<br />    ­ Di sản văn hóa Việt Nam, đặc biệt là di sản văn hóa phi vật thể có sức sống  <br /> mạnh mẽ, đang được bảo tồn và phát huy trong đời sống cộng đồng các dân tộc  <br /> Việt Nam, nhà nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam bảo vệ và phát huy <br /> giá trị di sản thông qua luật di sản văn hóa được quốc hội thông qua năm 2001 và <br /> sửa đổi năm 2009.<br /> 2.3. Phân loại di sản.<br />   Di sản văn hóa Việt Nam được chia thành hai loại : Di sản văn hóa vật thể và di <br /> sản văn hóa phi vật thể.<br />    2.3.1. Di sản văn hóa vật thể: Là sản phẩm có giá trị  vật chất, giá trị  lịch sử,  <br /> văn hóa, khoa học bao gồm di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ <br /> vật quốc gia.<br />  Di sản văn hóa vật thể bao gồm:<br />   ­ Di tích lịch sử ­ văn hóa là công trình xây dựng, địa điểm và các di vật, cổ vật,  <br /> bảo vật quốc gia thuộc công trình, địa điểm đó có giá trị  lịch sử, văn hóa, giáo  <br /> dục.<br />    ­ Danh lam thắng cảnh còn gọi là di sản thiên nhiên là cảnh quan thiên nhiên <br /> hoặc địa điểm có sự  kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên với công trình kiến trúc  <br /> có giá trị thẩm mỹ, khoa học.<br />   ­ Di vật là hiện tượng được lưu truyền lại, có giá trị  văn hóa, khoa học.<br />   ­ Cổ vật là hiện tượng được lưu truyền lại, có giá trị tiêu biểu lịch sử, văn hóa,  <br /> khoa học có từ một trăm năm tuổi trở lên.<br />    ­ Bảo vật quốc gia là hiện tượng được lưu truyền lại, có giá trị  đặc biệt quý  <br /> hiếm tiêu biểu của đất nước về lịch sử, văn hóa, khoa học.<br />  2.3.2. Di sản văn hóa phi vật thể: Là sản phẩm tinh thần gắn với cộng đồng <br /> hoặc cá nhân, vật thể  là không gian văn hóa liên quan, có giá trị  lịch sử, văn hóa, <br /> khoa học, thể  hiện bản sắc của cộng đồng, không ngừng được tái tạo và được  <br /> lưu truyền từ  thế  hệ  này sang thế  hệ  khác bằng truyền miệng, truyền nghề  và  <br /> các hình thức khác.<br />  Di sản văn hóa phi vật thể gồm: <br /> 7<br />   ­ Tiếng nói, chữ viết của các dân tộc Việt Nam: Ngữ văn dân gian, bao gồm sử <br /> thi, ca dao, dân ca, tục ngữ, hò, vè, câu đố, truyện cổ tích, truyện cười, truyện ngụ <br /> ngôn, hát ru và các biểu đạt khác được chuyển tải bằng lời nói hoặc ghi chép <br /> bằng chữ viết.<br />    ­ Nghệ  thuật trình diễn dân gian, bao gồm âm nhạc, múa, hát, sân khấu và các <br /> hình thức trình diễn dân gian khác.<br />   ­ Tập quán xã hội, lễ hội truyền thống, nghề thủ công truyền thống.<br />  2.4. Các hình thức dạy học sử dụng di sản trong môn Địa Lí lớp 12.<br />    Để  tiến hành dạy học lồng ghép nội dung giáo dục di sản trong chương trình <br /> trung học phổ thông nói chung và môn Địa Lí nói riêng có rất nhiều hình thức tổ <br /> chức khác nhau, trong đó một số hình thức thường được sử dụng như:<br />    * Lồng ghép vào nội dung một bài học trên lớp: Đây là hình thức khá phổ <br /> biến, nội dung về  di sản sẽ  được giáo viên đưa vào bài học một cách tự  nhiên <br /> nhằm góp phần tăng sự hứng thú trong học tập của học sinh đồng thời giúp khắc  <br /> sâu hơn nội dung bài học.<br />    * Lồng ghép dạy học theo chủ  đề  Địa Lí địa phương:  Nội dung sách giáo <br /> khoa Địa lí 12 có 2 tiết cuối cùng dành cho phần Địa Lí địa phương, đồng thời  <br /> trong chương trình dạy học Địa lí địa phương, Sở  Giáo Dục cũng đã hướng dẫn <br /> các trường xây dựng phân phối chương trình có lồng ghép các tiết dạy Địa Lí địa  <br /> phương tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu theo các chủ đề  trong chương trình Địa Lí 12. Đây <br /> là thuận lợi lớn cho việc xây dựng kế  hoạch, nội dung bài dạy hướng về  di sản  <br /> của địa phương tỉnh Bà Rịa ­ Vũng Tàu.<br />   * Dạy học ngoài thực địa: Có thể tiến hành bài học ngoại khóa cho học sinh về <br /> di sản của địa phương bằng cách cho học sinh trải nghiệm thực tế ngay tại nơi có <br /> di sản. Bài học tại thực địa có ý nghĩa rất lớn đối với học sinh về  cả  mặt kiến  <br /> thức ­ kĩ năng và thái độ, bởi vì ngoài thực địa, nơi có di sản là những dấu vết của <br /> quá khứ  còn sót lại để  bổ  sung, cụ  thể  hóa những kiến thức mà các em đang <br /> nghiên cứu. <br /> <br />     Nó giúp các em phát triển trí tưởng tượng, đa dạng hóa hoạt động nhận thức,  <br /> gây hứng thú học tập bộ môn.<br />   Tiến hành dạy học ngoài thực địa là phương thức thực hiện dạy học gắn với đời <br /> sống, có tác dụng nâng cao hiểu biết về  kiến thức môn học, về  văn hóa ­ giáo  <br /> dục, lòng yêu quê hương đất nước.<br />   * Tổ  chức dạy học theo dự  án:  Hình thức này giúp rèn luyện năng lực giải <br /> quyết vấn đề  cho học sinh, năng lực làm việc theo nhóm. Giáo viên rà soát nội  <br /> dung chương trình, lựa chọn nội dung tích hợp di sản cho phù hợp rồi tiến hành <br /> xây dựng kế  hoạch dự  án dạy học, đặc biệt cần lưu ý liên hệ  với thực tế  đời  <br /> sống, xã hội để lựa chọn chủ đề tích hợp cho hợp lí.<br /> <br /> <br /> <br /> 8<br />  * Sử  dụng di sản để  tổ  chức các hoạt động ngoại khóa khác : Giáo viên có <br /> thể khai thác các nội dung tích hợp di sản thông qua các hoạt động ngoại khóa của <br /> học sinh như thi kể chuyện về di sản, thi tìm hiểu về di sản, làm tập san..<br />  * Dạy học thông qua các phương tiện truyền thông, đa phương tiện:  Giáo <br /> viên có thể sử dụng các phương tiện dạy học trực quan trong quá trình sử dụng di  <br /> sản trong dạy học như: Tranh  ảnh, mô hình, video.. để tăng hứng thú học tập của  <br /> học sinh, đồng thời giúp học sinh dễ tiếp cận, tiếp thu các kiến thức bài học.<br />  2.5. Nội dung giáo dục di sản trong dạy học môn Địa Lí lớp 12.<br />    Môn Địa Lí 12 có những kiến thức về đặc điểm tự nhiên, dân cư và kinh tế xã  <br /> hội của Việt Nam. Những kiến thức rất thực tế, gần gũi với học sinh nên việc  <br /> tích hợp giáo dục di sản trong dạy và học rất khả quan, thuận lợi và mang nhiều ý <br /> nghĩa.<br />   ­ Trong phần Địa Lí tự nhiên: Sách giáo khoa cung cấp cho học sinh những kiến  <br /> thức khái quát nhất về đặc điểm tự nhiên Việt Nam như vị trí địa lí, phạm vi lãnh <br /> thổ, đất nước nhiều đồi núi, thiên nhiên chịu  ảnh hưởng sâu sắc của biển, thiên <br /> nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa hay thiên nhiên phân hóa đa dạng.<br />    Có rất nhiều bài, nhiều nội dung nhỏ giáo viên có thể tích hợp dạy học di sản <br /> trong đó để  kích thích hứng thú tìm hiểu, nghe giảng và cung cấp thêm nhưng  <br /> kiến thức thực tế cho các em.<br />  Ví dụ: Trong bài 8: “Thiên nhiên chịu ảnh hưởng sâu sắc của biển” mục 2 phần  <br /> b <br /> “Địa hình và các hệ sinh thái ven biển”, giáo viên có thể tích hợp thêm những kiến <br /> thức về di sản thiên nhiên thế giới như Vịnh Hạ Long (năm được công nhận, tiêu <br /> chí công nhận, giới thiệu vẻ  đẹp của vịnh..) để  khắc sâu thêm những kiến thức  <br /> về đa dạng địa hình ven biển nước ta.<br />    Nói về sự đa dạng và giàu có của các hệ sinh thái ven biển, giáo viên giới thiệu,  <br /> đồng thời hướng dẫn cho học sinh tìm trên Atlat các khu dự  trữ  sinh quyển thế <br /> giới của Việt Nam.<br />    Trong bài 10 “ Thiên nhiên nhiệt đới  ẩm gió mùa” tiết 2 mục 2 phần a “ Địa <br /> hình”, khi giảng về biểu hiện xâm thực mạnh ở vùng đồi núi với kết quả là hình <br /> thành các dạng địa hình Caxtơ, giáo viên liên hệ  với vườn quốc gia Phong Nha ­  <br /> Kẻ  Bàng hay di sản thế giới mới được công nhận là quần thể  danh thắng Tràng <br /> An ­ Ninh Bình.<br />   Những học sinh đã được đến, được tận mắt trải nghiệm sẽ giúp giáo viên mô tả <br /> lại đặc điểm các dạng địa hình Caxtơ  cho các học sinh khác trong lớp, từ  đó sẽ <br /> tạo ra bầu không khí học tập sôi nổi, tích cực trong lớp, giúp học sinh khắc sâu <br /> được kiến thức bài học.<br />    ­ Trong phần Địa Lí các ngành kinh tế:  Có bài rất thích hợp cho việc sử dụng di  <br /> sản trong dạy học đó là bài 31 “ Vấn đề phát triển thương mại và du lịch” bài này <br /> có phần du lịch có thể cho tích hợp rất nhiều di sản. Từ các di sản thiên nhiên thế <br /> giới <br /> <br /> 9<br /> (Vịnh Hạ Long, Phong Nha Kẻ Bàng), các di sản văn hóa thế giới (Thánh Địa Mỹ <br /> Sơn, Hoàng Thành Thăng Long, Thành Nhà Hồ, Phố Cổ Hội An, quần thể di tích <br /> Cố  Đô Huế) cho đến các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh nổi tiếng của đất <br /> nước, của địa phương đều có thể  đưa vào bài giảng một cách tự  nhiên, dễ  hiểu <br /> giúp cho học sinh nhận thức rõ hơn về tiềm năng phát triển du lịch của đất nước  <br /> cũng như địa phương mình.<br />    ­ Trong phần Địa Lí các vùng kinh tế: Khi dạy đến mỗi vùng, giáo viên có thể <br /> liên hệ đến các di sản nổi bật của vùng để  học sinh có thể  hiểu sâu sắc hơn về <br /> đặc điểm của mỗi vùng kinh tế mà các em được tìm hiểu.<br />   ­ Đối với phần Địa Lí địa phương: Đây là phần nội dung mở nên giáo viên có rất <br /> nhiều phương pháp, hình thức để tích hợp việc sử dụng di sản trong dạy học như <br /> dạy học trên lớp, dạy học ngoài thực địa nơi có di sản hay dạy học theo dự án.<br />     Bên cạnh tạo hứng thú trong học tập cho học sinh, việc sử  dụng di sản trong <br /> dạy học phần Địa Lí địa phương sẽ giúp các em có thêm kiến thức về văn hóa, xã <br /> hội địa phương nơi mình sinh sống, từ đó giáo dục tình yêu quê hương đất nước <br /> và lòng tự hào dân tộc.<br /> 3. Sử dụng di sản trong một số bài dạy học Địa lí lớp 12:<br /> <br /> THIẾT KẾ TIẾT DẠY CÓ NỘI DUNG GIÁO DỤC DI SẢN:<br /> * Môn : Địa Lí 12<br /> * Bài 31:   Vấn đề phát triển thương mại, du lịch.<br /> 1). Mục tiêu:<br />  1.1). Kiến thức: <br />   ­ Biết được các loại tài nguyên du lịch chính ở nước ta.<br />   ­ Hiểu và trình bày được tình hình phát triển ngành du lịch, sự  phân bố  của các <br /> trung tâm du lịch chính, mối quan hệ  giữa phát triển du lịch với bảo vệ  môi  <br /> trường.<br />   ­ Phân tích được tình hình phát triển và sự thay đổi trong cơ cấu của nội thương,  <br /> ngoại thương.<br />    ­ Phân tích được các loại tài nguyên du lịch  ở  nước ta: Tài nguyên du lịch tự <br /> nhiên, du lịch nhân văn.<br />   ­ Phân tích được mối quan hệ giữa việc gìn giữ, phục hồi và phát huy các di sản <br /> đối với phát triển du lịch.<br />  1.2). Kỹ năng:<br />   ­ Phân tích biểu đồ, số liệu thống kê về các ngành nội thương, ngoại thương, du <br /> lịch.<br />   ­ Sử dụng bản đồ, Atlat để nhận biết và phân tích sự phân bố của các trung tâm  <br /> du lịch và thương mại.<br />   ­ Nhận biết một số di sản thông qua tranh ảnh, quan sát nhận xét di sản qua tài  <br /> liệu, qua thực tế.<br /> <br /> 10<br />  1.3). Thái độ:<br />    ­ Giáo dục học sinh tình yêu quê hương, đất nước, lòng tự hào dân tộc thông qua <br /> các di sản tự nhiên và di sản nhân văn. Từ đó học sinh có những hành động để giữ <br /> gìn di sản của địa phương và của đất nước.<br />  1.4) Định hướng năng lực hình thành cho học sinh:<br />     ­ Năng lực tự học, giải quyết vấn đề.<br />     ­ Năng lực sáng tạo, giao tiếp, hợp tác, hội nhập.<br />     ­ Năng lực sử dụng công nghệ thông tin, truyền thông.<br />     ­ Năng lực sử dụng ngôn ngữ.<br /> 2). Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:<br />  2.1). Giáo viên:<br />    ­ Tranh ảnh, thông tin về một số điểm du lịch của đất nước.<br />    ­ Biểu đồ hoạt động thương mại, bản đồ du lịch.<br />    ­ Hình ảnh về danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, văn hóa nghệ thuật.<br />    ­ Video giới thiệu một số di sản.<br />  2.2). Học sinh:<br />    ­ Sách vở, đồ dùng học tập, Atlat Địa Lí Việt Nam, sưu tầm một số tranh  ảnh, <br /> tư liệu, hiện vật là những di sản ở địa phương hoặc một số di sản mà học sinh đã <br /> biết.<br /> 3). Phương pháp:<br />    Trực quan, gợi mở, giải quyết vấn đề, thuyết trình, thảo luận, phát vấn.<br /> 4). Tổ chức hoạt động dạy học:<br />  4.1) Ổn định lớp.<br />  4.2). Kiểm tra bài cũ.<br />  4.3). Tiến trình dạy học.<br />  * Hoạt động 1: Tìm hiểu hoạt động nội thương<br /> Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh<br /> Bước 1:   Gv cung cấp thông tin, hình  *   Chú   ý   lắng   nghe,   quan   sát,   liên   hệ <br /> ảnh về  hoạt động nội thương trước kia  thực tế để rút ra nhận xét về hoạt động <br /> và hiện nay để  học sinh thấy được sự  nội thương.<br /> thay đổi của hoạt động nội thương. ­ Ghi lại những ý chính.<br /> ­   Rút   ra   nhận   xét   về   sự   thay   đổi   của <br /> hoạt   động   nội   thương   từ   sau   đổi   mới <br /> đến nay. * Quan sát, suy nghĩ để trả lời câu hỏi.<br /> Bước 2:  Gv yêu cầu học sinh dựa vào <br /> hình 31.1 (sgk), cho biết nội thương đã <br /> thu hút sự quan tâm của thành phần kinh  ­ Lắng nghe, phản hồi, ghi lại những ý <br /> tế nào ?  chính.<br /> <br /> <br /> 11<br /> Nhận xét sự  thay đổi về cơ cấu của các <br /> thành phần kinh tế.<br /> ­ Gọi hs trả  lời, nhận xét, chuẩn kiến <br /> thức. * Chú ý quan sát để  nhận ra các trung <br /> Bước 3: Sử dụng bản đồ và Atlat Địa Lí  tâm thương mại.<br /> Việt   Nam,   cho   học   sinh   nhận   biết   và <br /> phân tích sự  phân bố  của các trung tâm <br /> thương mại.<br /> * Hoạt động 2: Tìm hiểu hoạt động ngoại thương.<br /> Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh<br /> Bước 1: Yêu cầu học sinh dựa vào hình  ­ Cá nhân học sinh dựa vào biểu đồ  và <br /> 31.2 và 31.3 (sgk): Nhận xét về  sự  thay  hiểu biết thực tế, suy nghĩ và trả lời.<br /> đổi   cơ   cấu   và   giải   thích   về   tình   hình <br /> xuất nhập khẩu của nước ta.<br /> <br /> Bước   2:  Gọi   hs   trả   lời,   chuẩn   kiến   ­   Hs   trả   lời   câu   hỏi,   ghi   lại   những   ý <br /> thức. chính<br /> <br /> Bước 3:  Gv yêu cầu hs đọc sgk và qua  ­ Trả lời câu hỏi<br /> các biểu đồ hãy cho biết: <br />  ­ Các mặt hàng xuất khẩu của nước ta <br /> và thị trường xuất khẩu chủ yếu ?<br /> ­ Các mặt hàng nhập khẩu, thị  trường  <br /> nhập khẩu chủ yếu ?<br /> <br /> Bước 4: Gọi hs trả lời.<br /> ­ Cho hs liên hệ  với các mặt hàng xuất   ­ Vận dụng kiến thức  đã học liên hệ <br /> khẩu tiểu thủ công nghiệp ở một số địa  thực tế.<br /> phương (hàng mây tre đan, lụa,..) ­ Đưa ra những giải pháp để gìn giữ và <br /> Yêu cầu hs đề xuất những giải pháp để  phát triển làng nghề truyền thống.<br /> giữ   gìn   và   phát   triển   các   làng   nghề <br /> truyền thống này.<br /> ­ Gv đặt câu hỏi phát vấn: Tại sao mặt <br /> hàng xuất khẩu là hàng chế biến ở nước  <br /> ta còn tương đối thấp và tăng chậm ? ­ Trả lời câu hỏi, ghi lại những ý chính.<br /> ­ Tại sao các mặt hàng nhập khẩu chủ <br /> yếu   của   nước   ta   là   nguyên   liệu   và   tư <br /> liệu sản xuất ?<br /> <br /> <br /> * Hoạt động 3: Tìm hiểu về hoạt động du lịch:<br /> 12<br />  Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh<br /> Bước 1: Chia nhóm học sinh ­  Ổn định nhóm, bầu nhóm trưởng, thư <br /> ký<br /> Bước   2:  Yêu   cầu   các   nhóm   dựa   vào <br /> kiến thức sgk, Atlat Địa Lí Việt Nam, tư  ­ Học sinh nhận nhiệm vụ, phân công <br /> liệu đã chuẩn bị  và hiểu biết thực tế,  làm việc nhóm.<br /> hãy:<br /> ­ Chứng minh nước ta có tài nguyên du  ­ Các nhóm thảo luận, trao đổi<br /> lịch rất đa dạng và phong phú.<br /> ­ Chia tài nguyên du lịch nhận biết được <br /> qua Atlat Địa Lí Việt Nam thành 2 nhóm <br /> tài   nguyên   du   lịch   tự   nhiên   và   du   lịch <br /> nhân văn.<br /> ­   Các   tài   nguyên   để   phát   triển   du   lịch <br /> trên có được coi là di sản không ? Tại <br /> Sao ?<br /> ­ Liên hệ  với các di sản  ở  địa phương <br /> để có thể phát triển du lịch ?<br /> ­ Việc phát triển du lịch có ý nghĩa như <br /> thế nào đối với việc giữ gìn các di sản ?<br /> <br /> Bước 3: Quan sát, hỗ trợ các nhóm ­ Đại diện nhóm trả  lời các câu hỏi gv <br /> đã đưa ra.<br /> Bước 4:  Gọi các nhóm trình bày, nhận  ­ Các nhóm khác chú ý lắng nghe, nhận <br /> xét bổ sung, ghi lại ý chính.<br /> xét bổ sung.<br /> * Nước ta có nhiều tiềm năng để  phát <br /> Gv   cung   cấp   thêm   một   số   hình   ảnh, <br /> triển du lịch.<br /> thông tin về một số điểm du lịch ở Việt <br /> ­ Tài nguyên du lịch tự  nhiên: Địa hình <br /> Nam.<br /> (nhiều bãi biển, hang động đẹp, hai di <br /> sản thiên nhiên thế  giới), nguồn nước,  <br /> sinh  vật  (nhiều vườn  quốc gia,  nhiều  <br /> loài động vật, thủy hải sản), khí hậu đa <br /> dạng và có sự phân hóa.<br /> ­ Tài nguyên du lịch nhân văn đa dạng: <br /> Nhiều di tích, di sản văn hóa thế  giới, <br /> lễ hội, làng nghề, phong tục tập quán..<br /> ­ Phát triển du lịch góp phần vào việc <br /> bảo vệ môi trường, bảo tồn các di sản.<br /> ­ Quan sát và trả lời câu hỏi.<br /> <br /> <br /> 13<br />  ­ Trả lời câu hỏi, ghi lại những ý chính.<br /> Bước   5:  Gv   yêu   cầu   hs   dựa   vào   hình <br /> 31.6   (sgk)   nhận   xét   thực   trạng   hoạt <br /> động du lịch ở nước ta.<br /> Bước   6:  Gọi   hs   trả   lời,   nhận   xét   và <br /> chuẩn kiến thức.<br /> Bước 7:  Yêu cầu hs dựa vào Atlat và <br /> sgk xác định các vùng du lịch  ở nước ta, <br /> các trung tâm du lịch lớn của nước ta ?<br /> Gọi hs trả  lời, nhận xét và chuẩn kiến <br /> thức.<br /> <br /> 5). Tổng kết và hướng dẫn học tập.<br />   5.1). Tổng kết: Gv tổng kết khái quát các nội dung về hoạt động thương mại và <br /> tài nguyên du lịch.<br />   5.2). Hướng dẫn học tập: <br /> <br />    Học sinh có thể vận dụng kiến thức từ thực tế như đi chợ, đi siêu thị mua sắm  <br /> để  tìm hiểu hoạt động nội thương. Tìm hiểu nguồn gốc, xuất xứ  một số  mặt  <br /> hàng mà gia đình đang sử dụng để hiểu thêm về  hoạt động nội thương và ngoại <br /> thương.<br /> Vận dụng các kiến thức thực tế về tài nguyên du lịch ở địa phương.           <br />  * Trong phần Địa Lí các vùng kinh tế, khi dạy học giáo viên có thể tích hợp giáo <br /> dục di sản bằng việc cho học sinh tìm hiểu về những di sản của từng vùng trong <br /> phần khái quát chung, giới thiệu các di sản của vùng đó, ý nghĩa của di sản.<br /> <br /> Ví dụ: Bài 35: Vấn đề phát triển kinh tế ­ xã hội ở Bắc Trung Bộ.<br /> 1). Mục tiêu:<br />  1.1). Kiến thức: <br />    ­ Hiểu được Bắc Trung Bộ  là vùng lãnh thổ  tương đối giàu tài nguyên thiên <br /> nhiên, có khả năng phát triển kinh tế nhiều ngành nhưng đây là vùng hay chịu ảnh <br /> hưởng của thiên tai.<br />   ­ Biết được thực trạng và triển vọng phát triển cơ cấu kinh tế nông ­ lâm ­ ngư <br /> nghiệp, sự phát triển công nghiệp và cơ  sở hạ tầng của vùng.<br />   ­ Biết được các di sản thiên nhiên và di sản văn hóa của vùng Bắc Trung Bộ, ý  <br /> nghĩa của nó đối với sự phát triển kinh tế ­ xã hội của vùng.<br />  1.2). Kỹ năng:<br />    ­ Phân tích biểu đồ, số liệu thống kê.<br />    ­ Sử dụng bản đồ, Atlat để nhận biết vị trí, các di sản của vùng Bắc Trung Bộ.<br /> 1.3). Thái độ:<br /> 14<br />    ­ Giáo dục học sinh tình yêu quê hương, đất nước, tự hào dân tộc thông qua các  <br /> di sản tự nhiên và di sản nhân văn. Từ đó có những hành động để giữ gìn di sản  <br /> của địa phương và của đất nước.<br />  1.4) Định hướng năng lực hình thành cho học sinh:<br />    ­ Năng lực tự học, giải quyết vấn đề.<br />    ­ Năng lực sáng tạo, giao tiếp, hợp tác, hội nhập.<br />    ­ Năng lực sử dụng công nghệ thông tin, truyền thông.<br />    ­ Năng lực sử dụng ngôn ngữ.<br /> 2). Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:<br />  2.1). Giáo viên:<br />    ­ Tranh ảnh, thông tin về một số điểm du lịch, di sản của vùng Bắc Trung Bộ.<br />    ­ Video giới thiệu một số di sản của vùng Bắc Trung Bộ.<br />  2.2). Học sinh:<br />    ­ Sách vở, đồ dùng học tập, Atlat Địa Lí Việt Nam, sưu tầm một số tranh  ảnh, <br /> tư liệu liên quan đến bài học.<br /> 3). Phương pháp:<br />   Trực quan, gợi mở, giải quyết vấn đề, thuyết trình, thảo luận, phát vấn.<br /> 4). Tổ chức hoạt động dạy học:<br />  4.1) Ổn định lớp.<br />  4.2). Kiểm tra bài cũ.<br />  4.3). Tiến trình dạy học.<br /> <br />  Dạy mục: Khái quát chung về vùng Bắc Trung Bộ.<br /> Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh<br /> Bài 35: Vấn đề  phát triển kinh tế  ­  <br /> xã hội ở Bắc Trung Bộ ­ Hs quan sát và trả lời.<br /> 1. Khái quát chung.<br />  ­ Gv: Cho hs quan sát Atlat Địa Lí Việt <br /> Nam và sgk trả lời các câu hỏi sau:<br /> ­   Xác   định   vị   trí   địa   lí   của   vùng   Bắc  ­   Xác   định   các   điểm   du   lịch,   danh   lam <br /> Trung Bộ ? thắng cảnh, các di sản thiên nhiên và di <br /> ­ Ở vùng Bắc Trung Bộ có những điểm  sản văn hóa của vùng.<br /> du lịch nào, có di sản thiên nhiên và di <br /> sản văn hóa nào đã được thế  giới công  ­ Nêu ý nghĩa của các loại di sản đó.<br /> nhận ? ­ Liên hệ trách nhiệm bản thân trong việc <br /> ­ Những di sản đó có ý nghĩa như  thế  bảo vệ di sản của vùng.<br /> nào đối với sự  phát triển kinh tế  ­ xã <br /> hội của vùng ? ­ Ghi lại những ý chính.<br /> ­ Em phải làm gì để  góp phần gìn giữ <br /> bảo vệ các di sản này ?<br /> <br /> 15<br /> ­ Gv nhận xét, kết luận, chuyển qua nội <br /> dung học tập khác.<br /> * DẠY HỌC ĐỊA LÍ ĐỊA PHƯƠNG TỈNH BÀ RỊA ­ VŨNG TÀU.<br />     Đối với các nội dung dạy học Địa Lí địa phương, hiện nay Sở  Giáo Dục tỉnh <br /> cũng đã hướng  dẫn các trường  đưa  các chủ   đề  Địa Lí  địa phương  vào trong  <br /> chương trình, qua đó giúp học sinh hiểu biết về những đặc điểm tự nhiên, kinh tế <br /> ­ xã hội của tỉnh Bà Rịa ­ Vũng Tàu. <br />    Trong nội dung này giáo viên có thể kết hợp với môn Lịch Sử, lồng ghép các nội <br /> dung giáo dục di sản  ở  địa phương thông qua các hoạt động dạy học bằng các  <br /> hình thức khác nhau để học sinh hiểu biết về những giá trị di sản của địa phương. <br />    Giáo dục di sản có thể lồng ghép vào nội dung dạy học trên lớp hay tiến hành <br /> tại địa điểm có di sản.<br /> Ví dụ:   Dạy học tiến hành tại địa điểm có di sản.<br />                (Kết hợp môn Địa Lí và Lịch Sử)<br />   ­ Đối tượng: Học sinh lớp 12<br />   ­ Nội dung: Tìm hiểu về một di tích lịch sử tại địa phương.<br />    ­ Địa điểm: Tìm hiểu về  di tích lịch sử  Chiến Thắng Bình Giã  ở  huyện Châu <br /> Đức.<br />   ­ Thời gian: 1 buổi.<br /> 1). Mục tiêu của bài học:<br />   Tổ chức cho học sinh tham quan, tìm hiểu về di tích Chiến Thắng Bình Giã. <br />   Qua buổi tham quan tìm hiểu giúp cho học sinh:<br />    ­ Biết được những đặc điểm, ý nghĩa lịch sử  của chiến thắng Bình Giã trong  <br /> đấu tranh chống giặc ngoại xâm của cha ông ta.<br />   ­ Có ý thức giữ gìn, phát huy những giá trị di sản văn hóa, di tích lịch sử văn hóa <br /> của dân tộc. <br />   ­ Phát triển khả năng tự nghiên cứu, thực hành và làm việc nhóm.<br /> 2). Yêu cầu kiến thức, kĩ năng, thái độ.<br /> 2.1). Kiến thức:<br />   ­ Biết được đặc điểm của chiến thắng Bình Giã.<br />   ­ Hiểu được ý nghĩa lịch sử của chiến thắng Bình Giã.<br /> 2.2). Kĩ năng:<br />   ­ Tìm kiếm và xử lí thông tin thông qua học tập tại thực địa.<br />   ­ Liên hệ kiến thức đã học với thực tế.<br /> 2.3). Thái độ: Có ý thức trân trọng, giữ gìn các giá trị văn hóa, lịch sử, lòng tự hào  <br /> dân tộc và ý thức noi gương các bậc tiền nhân của dân tộc.<br /> 3). Tổ chức các hoạt động dạy học:<br />  3.1) Chuẩn bị của giáo viên:<br />   a. Tiền trạm các địa điểm dạy học tại thực địa.<br /> <br /> <br /> 16<br />    ­ Liên hệ với chính quyền địa phương, cơ quan quản lí di tích chiến thắng Bình <br /> Giã tại huyện Châu Đức.<br />    ­ Tìm hiểu các yêu cầu, quy định của cơ quan quản lí di tích và làm các thủ tục <br /> cần thiết (an ninh an toàn cho học sinh khi đến tìm hiểu di tích).<br />   b. Chuẩn bị thiết bị dạy học.<br />    ­ Chuẩn bị tư liệu, các thiết bị cần thiết khác.<br />    ­ Xác định địa điểm di tích và những nơi học sinh quan sát, tìm hiểu.<br />    ­ Các tài liệu liên quan khác: Phiếu khảo sát, sơ đồ địa điểm thực hành.<br /> 3.2). Tổ chức dạy học tại thực địa.<br />  a. Chuẩn bị trước khi dạy học tại thực địa:<br />    ­ Gv phổ biến nội dung tham quan, học tập cho học sinh sắp tới. <br />      ­ Giao nhiệm vụ  cho học sinh tự  sưu tầm thông tin, hiện vật, tranh  ảnh liên <br /> quan đến nội dung học tập.<br />    ­ Học sinh đưa ra những câu hỏi cần tìm hiểu liên quan đến di sản.<br />    <br />     * Phiếu khảo sát (Các câu hỏi khảo sát trước khi tham quan)<br />  Câu 1. Ở huyện Châu Đức tỉnh Bà Rịa ­ Vũng Tàu có di tích lịch sử nào liên quan <br /> đến cuộc chiến tranh chống Mỹ xâm lược ?<br />  Câu 2.  Đặc điểm của tượng đài chiến thắng Bình Giã ?<br />  Câu 3.  Hãy cho biết ý nghĩa của di tích lịch sử này ? <br />  Câu 4. Tại sao cần phải giữ gìn, bảo vệ di tích lịch sử này ?<br />  Câu 5.  Em hãy đưa ra một vài giải pháp để bảo vệ di tích lịch sử này? <br />               Em phải làm gì để góp phần bảo vệ và phát huy ý nghĩa của các di sản ở <br /> địa phương mình ?<br /> b. Thảo luận trước khi đến thực địa (1 tiết học):<br />   * Nội dung: <br />   ­ Gv sử dụng thời gian của tiết sinh hoạt hoặc tiết hoạt động ngoài giờ  lên lớp <br /> cho học sinh thảo luận.<br />    ­ Giới thiệu tóm tắt về  địa điểm học tập, các nội dung phải tìm hiểu tại thực <br /> địa.<br /> <br /> <br />    ­ Phương pháp tham quan, học tập, những quy định khi tham quan học tập,  <br /> những tài liệu và vật dụng mang theo để  phục vụ  việc học, gợi ý những tư  liệu  <br /> liên quan để học sinh tìm hiểu trước.<br />   ­ Kế hoạch cụ thể trước, trong và sau khi đến thực địa: <br />    * Trước khi đến thực địa: Mỗi học sinh cần tìm hiểu thêm về  thông tin, địa <br /> điểm học tập, làm việc nhóm để  chia sẻ, trao đổi thông tin đã sưu tầm theo chủ <br /> đề.<br />    * Trong quá trình học tập, nghiên cứu tại thực địa:  Khảo sát, điền đầy đủ <br /> các thông tin vào mẫu phiếu theo nội dung bài học.<br /> 17<br />   * Sau khi tham quan học tập: Các nhóm sẽ hoàn thành nhiệm vụ được giao để <br /> thuyết trình nội dung của nhóm.<br />  * Yêu cầu đối với học sinh:<br />   ­ Biết được những thông tin cơ bản nhất về địa điểm sẽ  học tập (đường đi, sơ <br /> đồ, các thông tin khác..).<br />   ­ Hiểu chủ đề mình sẽ nghiêm cứu, tìm hiểu, biết nhiệm vụ cần thực hiện là gì.<br />   ­ Các nhóm làm việc để phân công trách nhiệm: Nhóm trưởng điều hành chung,  <br /> thư  kí nhóm tổng hợp các ý kiến của các thành viên, phân công các thành viên  <br /> trong nhóm mang theo những vật dụng cần thiết để phục vụ cho việc học tập.<br />  c. Tiến trình hoạt động:<br /> Nội dung Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh<br /> ­   Giới   thiệu   về  ­   Giới   thiệu   sơ   lược   về   địa   điểm <br /> di   tích   lịch   sử  thực địa (sơ đồ, bản đồ, đường đi..). Xem và nêu câu hỏi<br /> chiến   thắng  ­ Nhắc lại chủ  đề  sẽ  học tập, tìm <br /> Bình Giã. hiểu.<br /> ­  Chia   sẻ,   thảo  ­ Một vài học sinh nêu những hiểu  ­ Các nhóm làm việc:<br /> luận tại lớp chủ  biết về di tích.  Bầu nhóm trưởng, thư kí, <br /> đề   sẽ   tìm   hiểu  ­ Phân chia nhóm (4 nhóm). phân công công việc cho <br /> tại di tích chiến  ­   Yêu   cầu   hs   giới   thiệu   những   tài  các thành viên.<br /> thắng Bình Giã. liệu đã sưu tầm liên quan đến nội <br /> dung học tập.<br /> ­ Hướng dẫn hs cách trả  lời các câu <br /> hỏi trong phiếu khảo sát, học tập.<br /> ­ Nguyên tắc khi  ­ Gv đưa ra các quy định cho hs khi  ­ Hs tiếp thu<br /> nghiên   cứu   tại  tham quan tại di tích<br /> thực địa<br /> ­  Phương   pháp  ­ Gv hướng dẫn hs phương pháp tìm  ­ Hs tiếp thu và thảo luận, <br /> tìm   kiếm   thông  hiểu   thông   tin   liên   quan   đến   nội  phân công trong nhóm.<br /> tin tại di tích dung cần học tập.<br /> ­ Thông báo về  thời gian, địa điểm, <br /> các tài liệu, tư trang cần mang theo.<br />  4). Học tập tại thực địa:<br />   a. Nội dung:<br />    ­ Tìm hiểu về  đặc điểm của di tích, lịch sử  của di tích (năm xây dựng, hoàn <br /> thành..), tại sao lại có di tích này..<br />   ­ Tìm hiểu về ý nghĩa lịch sử của di tích, tác động của di tích với địa phương.<br />  b. Yêu cầu đối với học sinh:<br />    ­ Học được phương pháp phân tích, thống kê, làm việc nhóm.<br />    ­ Hiểu được giá trị lịch sử, văn hóa của di tích đối với địa phương và cả nước.<br />  c. Tiến trình của hoạt động:<br /> Nội dung Hoạt động gv và hướng dẫn viên Hoạt động của học sinh<br /> 18<br />  ­   Chuẩn   bị   vào  Nhắc nhở  hs về  những quy định tại  Hs chấp hành nghiêm các <br /> địa điểm di tích. di tích khi học tập: nội quy tại di tích.<br /> ­ Đi lại, ghi chép, quan sát, giữ  gìn <br /> môi trường..<br /> ­   Hỗ   trợ   lẫn   nhau   trong   quá   trình <br /> học.<br /> ­ Các quy định khác: Thời gian...<br /> ­  Tìm   hiểu  ­ Gv phát phiếu khảo sát 2 cho hs. ­ Cá nhân học sinh tự  tìm <br /> những   nội   dung  ­ Hướng dẫn cách thực hiện. hiểu   những   thông   tin   để <br /> liên quan đến di  ­ Người hướng dẫn giới thiệu về di  điền   vào   phiếu,   trả   lời <br /> tích chiến thắng  tích. câu hỏi.<br /> Bình Giã<br /> ­  Nhận xét buổi  ­ Gv nhận xét buổi học tại di tích. ­   Nắm   rõ   nhiệm   vụ, <br /> học ­ Hướng dẫn các nhóm viết báo cáo  chuẩn   bị   nội   dung   thu <br /> thu hoạch, thuyết trình báo cáo sản  hoạch, báo cáo.<br /> phẩm nhóm.<br /> 5). Tổ chức báo cáo kết quả nghiên cứu:<br />  5.1) Nội dung:<br />  ­ Các nhóm hoàn thành báo cáo theo nhóm (ngoài giờ lên lớp).<br />  ­ Tổ chức cho các nhóm báo cáo kết quả (1 tiết trong nội dung Địa Lí và Lịch Sử <br /> địa phương).<br />  5.2) Yêu cầu đối với học sinh:<br />  Sau khi học xong nội dung này học sinh phải đáp ứng được các yêu cầu sau đây:<br />   ­ Biết tự trình bày sản phẩm bài thu hoạch của mình bằng nhiều hình thức khác <br /> nhau.<br />   ­ Biết trình bày cảm xúc của mình thông qua thuyết trình.<br />  5.3) Tiến trình hoạt động:<br /> Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS<br /> ­   Chuẩn   bị   bài  ­   Hướng   dẫn   hs   chuẩn   bị   bài   thu  ­ Chuẩn bị bài báo cáo.<br /> báo cáo. hoạch để báo cáo.<br /> <br /> ­  Xem,   nghe   và  ­ Tổ  chức cho các nhóm tự  báo cáo  ­ Báo cáo các nội dung đã <br /> đánh giá. bài thu hoạch trước lớp. được tìm hiểu, nhận xét, <br /> ­ Cho hs tự  đưa ra nhận xét, góp ý  phản biện các nhóm khác.<br /> kiến giữa các nhóm.<br /> ­ Tổng kết, đánh  ­ Tổng kết nội dung học tập của hs<br /> giá chung.<br /> <br />   <br /> * Phiếu khảo sát 2:<br />   Câu 1. Vị trí của di tích Chiến Thắng Bình Giã ?<br /> 19<br />   Câu 2. Lịch sử di tích ?<br />   Câu 3