intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sở hữu ruộng đất ở tỉnh Nam Định từ năm 1919 đến năm 1945

Chia sẻ: Đặng Thị Tràn | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

47
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết Sở hữu ruộng đất ở tỉnh Nam Định từ năm 1919 đến năm 1945 cho thấy, Nam định là một trong số ít tỉnh có ruộng đất công nhiều hơn ruộng đất tư trong thời phong kiến. Nhìn chung Nam Định vẫn là địa phương điển hình của sở hữu ruộng đất vừa và nhỏ. Thực tế này được duy trì trong những năm đầu của thời kỳ thực dân Pháp đô hộ,... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sở hữu ruộng đất ở tỉnh Nam Định từ năm 1919 đến năm 1945

sd HUU RUONG OAT 6 TINH NAM OjNH<br /> Tir NAM 1919 DEN NAM 1945<br /> DirONG VAN KHOA'<br /> <br /> N<br /> <br /> am Dinh la mdt tinh ven bien<br /> thudc chau tho sdng Hdng. Vi tri<br /> dia ly kha thuan ldi, la cifa ngd, ddng thdi<br /> ciing la trung tam cua chau tho, da't dai<br /> mau mS, dan efl ddng due... ndi day da<br /> tflng la mot trong nhflng dia ban trong<br /> diem khai thac thupc dia eua thUc dan<br /> Phap. Ndng nghidp la nganh kinh te' quan<br /> trpng cua tinh, ndng dan chie'm ty le ldn<br /> trong ed ca'u dan cU. D i u the' ki XIX, theo<br /> Phan Huy Chu, vao eudl thdi Gia Long,<br /> Nam Dinh la 1 trong 2 tinh cd rudng da't<br /> edng nhieu hdn tfl "... duy ehi cd tra'n Sdn<br /> Nam Ha la cd nhieu rupng dat cdng, dat<br /> bai cdng... Cdn eac xfl khac thi eae hang<br /> rupng cdng khdng cd may" (1). Sau Hidp<br /> Udc Pa-td-nd't (1884), Viet Nam trd thanh<br /> thudc dia, thue dan Phap van thue thi<br /> chinh sach duy tri rupng dat cdng nhfl thdi<br /> Nguyin. Tuy vky, hien tfldng "bie'n cong vi<br /> tu" ngay cang phd bid'n, qua trinh dien chu<br /> hda phat trie'n. Chie'n tranh the' gidi thfl<br /> Nhat ke't thuc, tinh hinh sd hflu rudng dat<br /> b tinh Nam Dinh ed sfl chuyen bie'n manh<br /> me.<br /> 1. R u o n g d a t cong l a n g xa n g a y<br /> c a n g bi t h u h e p<br /> Nhin bao quat ehung ca Bac Ky nam<br /> 1932, rupng cdng chie'm ty le kha khiem td'n<br /> * TS. TrUdng Dai hoc Su pham Ha Noi<br /> <br /> Bang 1: Phan bo ruong dat a Bile KJ nam 1932 (2)<br /> Ruung cong<br /> (ha)<br /> <br /> TjilS<br /> <br /> Ruunglu<br /> <br /> Tyle(%)<br /> <br /> (%)<br /> <br /> 261.269<br /> <br /> 23<br /> <br /> (lia)<br /> 866.131<br /> <br /> 77<br /> <br /> so vdi rudng tfl. Tinh toan tfl sd lieu cua<br /> Hang-ry cho chung ta tha'y, rupng cdng chi<br /> chie'm 23%, nhflng rudng tU chid'm tdi 77%<br /> (xem bang 1).<br /> Nam Dinh la mdt trong so' it cac tinh 5<br /> Bac Ky cd nhieu rupng cdng ke tfl thdi nha<br /> Nguydn. Thdi ky nay, rudng da't edng van<br /> dupe duy tri d mflc eao. Cu the, dien tich<br /> rupng lang cd the canh tac dfldc vao nam<br /> 1932 la 135.163 mdu, so'bd hoang khdng<br /> ca'y dfldc la 3.842 mau (xem bang 2).<br /> Sd lieu bang 2 cho biet, Nam Dinh la<br /> tinh cd dien tieh rudng cdng ldn nha't Bac<br /> Ky. Nguyen nhan: sd' rudng cdng lang xa tt(<br /> trflde da ldn; qua trinh khai hoang la'n bien<br /> dflpe day manh. Nam 1923, theo Nghi dinh<br /> 7-12-1923 da cd 11 ddn dien, tong dien tich<br /> la 1.289,52 ha dUde nhUdng cho cae lang<br /> ciia huyen Hai Hau va phii Xuan TrUdng dl<br /> dap de ngan man, khai kh^n bai boi vdi<br /> nhflng dig"u kien dfldc quy dinh vd" doi<br /> tfldng nhUdng da't (la cae lang ven bi^n) vS<br /> sd hflu rudng da't (dd't da kh^n dUdc dung<br /> <br /> 5A hiiru rudng dat 6 Hnh Ram Binh...<br /> Bang 2: Ruong cdng Isng xa ciia Nam Dinh va mot sd tinh nam 1932 (3)<br /> TT<br /> I<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> 7<br /> 8<br /> 9<br /> 10<br /> 11<br /> 12<br /> 13<br /> 14<br /> 15<br /> 16<br /> 17<br /> 18<br /> <br /> Tinh<br /> Bac Giang<br /> Bdc Ninh<br /> Hii Dflng<br /> Hai Duong<br /> Ha Nam<br /> Himg van<br /> Kitfn An<br /> Nam Dinh<br /> Ninh Blnh<br /> Phiic Yen<br /> Phd Tho<br /> Ouang Yiti<br /> SonTav<br /> Thdi Binh<br /> Thiii Nguyen<br /> Tuyen Quang<br /> Vinh Yen<br /> Yen Bai<br /> <br /> Dien tich mong lang (mSu)<br /> Canh tac duoc<br /> Bo hoang<br /> 13.004<br /> 1.972<br /> 3.'i.302<br /> 2.942<br /> 59.395<br /> 6.933<br /> 54.849<br /> 6.299<br /> .*i8.615<br /> 11383<br /> 42.912<br /> 1.864<br /> 28.714<br /> 7.375<br /> 135.163<br /> 3.842<br /> 48.998<br /> 5.249<br /> 13.505<br /> 1.263<br /> 9.851<br /> 6.782<br /> 3.983<br /> 1.386<br /> 12.149<br /> 4.235<br /> 106.881<br /> 6 860<br /> 11.705<br /> 547<br /> 320<br /> 5.844<br /> 11.339<br /> 2,608<br /> 1.680<br /> <br /> Bang 3: Phan bo cong dien a Nam Djnh vao nam 1932 (4)<br /> Ten Phil, huven<br /> Xuan Tru6ng<br /> True Ninh<br /> •i-Yen<br /> MvL6c<br /> Hiii Hau<br /> VuBiin<br /> Phonii Doanh<br /> <br /> di \km da't cdng lang xa dUdi hinh thflc<br /> phan chia cho dan dinh va "bdn thdn dien<br /> thd'") (5).<br /> Tuy nhieu rupng cdng, nhifng sfl phan<br /> bd gifla cac huyen khdng ddng ddu, khoang<br /> each kha xa nhau gifla huyen ed edng die'n<br /> nhid'u nha't vdi huydn ed it nha't (khoang 9<br /> iSn). Cac huyen cd nhieu cdng dien nha't la<br /> Xuan Trfldng, Trflc Ninh, Nghia Hung. Cae<br /> huyen ed ft cdng dien nha't la Phong Doanh,<br /> Vy Ban, Hai Hau (xem bang 3).<br /> Mdt sd' nha nghien cflu cho rang, b<br /> nhflng mien da't dfldc khai pha sdm tfl<br /> nhi^u the ky trfldc, cdng dien edng thd da<br /> trai qua qua trinh giai the lau dai va<br /> nhfldng Uu the' eho ehe dp tfl hflu ve rudng<br /> da't. Nhin vao bang 3 chung ta thay dung<br /> <br /> Dien (ich (ni^u)<br /> 39.984<br /> 22.541<br /> 17,422<br /> 11,898<br /> 11.839<br /> 10..345<br /> 9.324<br /> 5.668<br /> 4,927<br /> <br /> vdi mdt sd huyen nhfl: Vu Ban (dUdc cho la<br /> ndi cd xUa nha't eua Nam Dinh), Phong<br /> Doanh, nhUng lai khdng dung vdi huydn<br /> Hai Hau. Hai Hau la mdt huyen giap bien,<br /> mpt sd' tdng, xa dfldc hinh thanh tfl cdng<br /> cudc khai hoang ciia Nguydn Cdng Trfl thdi<br /> Nguyen. Sau nay, cac quan lai, nha giau<br /> cung tfl dflng ra chieu dan tiep tuc khdn<br /> hoang md rdng vflng da't a'y. Tuy nhien,<br /> cdng dien 6 day lai xep vao nhflng huyen<br /> tha'p nha't tinh. Tai sao lai cd sfl khae bidt<br /> nay so vdi eac dia phfldng khac trong ea<br /> nfldc? Ddn cii nhfl huyen Tien Hai (Thai<br /> Binh), cung la huyen mdi ra ddi tfl thdi<br /> Nguyin, edng dien d day lai nhieu nha't<br /> tinh (Tien Hai: 19.841 mau; Kien Xfldng:<br /> 16.967... Phu Dife: 2090 (6). Tim hieu mdt<br /> <br /> Hghien ciru hich sit, so 8.2014<br /> sd' hd sd lflu trfl ve ddn dien b Nam Dinh<br /> ehung tdi thay, nhflng ndi cd ddn dien cua<br /> ngfldi Phap la ndi ed cdng dien khdng ldn.<br /> Cu the, ddn dien cua Ma-ron (didn tich ldn<br /> nha't tinh), thudc dia ban Hai Hau, ben<br /> eanh do cdn ed ddn dien cua Vu Ngpc<br /> Hoanh... Cac ddn dien khac cua Dupont,<br /> Gobert, Daurelle, Dourrgoin Meiffre nam<br /> rai rac b cac huyen Vu Ban, My Loc...<br /> (ngoai thanh Nam Dinh) (7). Vi the', sU tap<br /> trung rupng da't vao tay mdt sd' dien ehii<br /> ngfldi Phap va Viet la mot trong nhflng tac<br /> nhan d i n de'n edng dien b Hai Hau va mdt<br /> sd' huyen khac giam manh.<br /> Tfl ke't qua nghien cflu cua Hang-ry cho<br /> ta bie't, tong so' dien tich rupng ciia Nam<br /> Dinh thdi ky nay la 124.900 ha (8), dien<br /> tich rudng cdng lang xa la 51.483 ha (so'<br /> lidu tinh toan tfl cac bieu tren). Do vay, ty<br /> 1^ rudng cdng tfl phan bo' nhfl sau:<br /> Bang 4: Phan bo ruong cong va tU<br /> 6-Nam Dinh nam 1932<br /> Ruong cong<br /> <br /> Tyle<br /> <br /> Ruong tu<br /> <br /> Tyle<br /> <br /> (ha)<br /> <br /> (%)<br /> <br /> (ha)<br /> <br /> (%)<br /> <br /> 51.483<br /> <br /> 41<br /> <br /> 73.417<br /> <br /> 59<br /> <br /> Nhfl vay, mac du ty le rudng da't cdng<br /> cao hon so vdi trung -binh chung toan xfl,<br /> eao nha't so vdi cae tinh eiia BSc Ky (xem<br /> them cac bang tren), nhflng so vdi thdi gian<br /> cud'i the ki XIX, dau the ki XX, rudng cdng<br /> b Nam Dinh da hi rupng tfl la'n at. Nguyen<br /> nhan ciia hien trang nay la:<br /> Thit nhdt, tfl ban Phap ra sflc chie'm<br /> doat rupng da't cdng (liic dau ehinh quyen<br /> thflc dan gpi la rupng da't hoang vo chu) va<br /> bien thanh sd hflu tfl nhan. Sfl ra dpi 5 ddn<br /> dien cua ngUdi Phap b Nam Dinh trfldc<br /> Chien tranh the gidi thfl Nha't da minh<br /> chflng cho dieu dd.<br /> <br /> Thit hai, ngfldi nong dan khdng cd dig"u<br /> kien de gifl ph^n rudng da't cdng da nhan.<br /> Thti ba, qua trinh kh^n hoang, nhfldng<br /> da't dupe day manh, rupng tu khdng ngflng<br /> dfldc md rdng.<br /> Tdi nam 1939, tinh trang ma't da't, thie'u<br /> da't canh tac cua ngUdi ndng dan Nam Dinh<br /> trd thanh phd hien. Theo Lotzer et Worses<br /> "cd 1.400.000 dan thi 900.000 ngUdi thid'u<br /> da't, sd'ng bang thu nhap eiia dfldi 1 mlu<br /> rudng va san ph^m thu cdng hay tien cong<br /> lam thue. Dai bd phfin trong so' 900.000<br /> ngfldi dd sd'ng vdi mflc khdng qua 3 ddng nfSi<br /> mdi thang cho ca gia dinh 5 mieng an" (9),<br /> Nam 1940, phat xit Nhat nhay vao Ddng<br /> Dfldng ca'u kd't cflng thflc dan Phap thdng tri,<br /> bdc lot tan bao nhan dan ta, tinh trang thieu<br /> gao, thie'u da!t eanh tac cang trd nen tram<br /> trpng hdn. Theo Sd ban mudi thdi Nhat - Phap<br /> ghi lai, b thdn Ddng Cdi, xa Nam Giang,<br /> huyen Nam Ninh (nay la huyen Nam Trifc,<br /> Nam Dinh) co gan 1400 nhan kh^u, 260 xu^t<br /> dinh. Rupng eay phan 16n tap trung trong tay<br /> dia chii. Mdi xuat dinh chi dUpc 10 thfl6c<br /> rupng cdng bai boi (tfldng dUdng khoang 0,6<br /> sao). Mpt sd'ngUdi trdng vao may thudc ruor^<br /> khdng du sd'ng mdi bd di lam thud, hpc dfldc<br /> nghe ren ve lang md Id ren nong cu... Tuy<br /> vay, dudi che' do thflc dan phong kidn, ngflcJi<br /> thd tai ba van thie'u cdm rach ao... Thd Dong<br /> Coi phan thi chet ddi, ph^n thi phieu bat khap<br /> ndi. Gia dinh nhflng thd thu cdng nay vin<br /> phai sd'ng bam vao rupng dait. Nhflng rupng<br /> da't da It lai mat mua ludn, thoc gao ngay<br /> cang khan hiem do Nhat, Phap vd vet va len<br /> gia vi lam phat, nen nan ddi dien ra ra't tram<br /> trpng (10).<br /> Nan ddi nam 1945 da cfldp di eua Nam<br /> Dinh 212.218 ngfldi (11). Rieng xa Nghia<br /> Hflng, toan xa ed 241 hd cd ngUdi che't ddi, c6<br /> 1468 ngUdi chd't ddi, trong do cd 82 gia dinh<br /> . chet he't hoac ehi cdn sd'ng 1 ngudi. Dien hinh<br /> <br /> 56 hiru mong dgt 6 rinh Ram Dinh...<br /> nhu gia (finh eac dng: Lulin, Diem, Thdng,<br /> Chd, Dam, Lidm, Kim, Lap... (12).<br /> Nhu vky, sau Chien tranh the gidi l l n<br /> thfl Hai, rudng da't cdng lang xa b tinh Nam<br /> Dinh ngay cang bi thu hep, rudng da't tfl<br /> ngay cang l^n at rudng dat edng. Thflc te'<br /> nay cung ddng nghia vdi tinh trang b^n<br /> cung boa ngay cang sSu sac 5 nhflng ngfldi<br /> ndng dan tinh Nam Dinh.<br /> 2. S u t a p t r u n g r u o n g da't, sd hiJu<br /> ldn p h a t t r i d n<br /> Trflde Chien tranh the gidi lan thfl<br /> Nhat, sd hflu ldn bat dau xua't hien b Nam<br /> Dinh. Nhflng, ve" cd ban mdi dflng lai b 6<br /> ddn die"n cua ngudi Phap (chie'm 2648 ha)<br /> <br /> va 1 ddn dien eua ngUdi Viet, Vu Ngpc<br /> Hoanh (828 ha). The' chie'n I ket thue, thflc<br /> dan Phap day manh khai thae thudc dia d<br /> Viet Nam, ndng nghiep la linh vflc hang dau<br /> dflpe ehinh quyen thflc dan Uu tien ddu tfl.<br /> Qua trinh khan hoang va nhfldng da't b Bac<br /> Ky eung dflpe day manh. Do'i tfldng nhfldng<br /> da't, lap ddn dien khdng gidi han d ngfldi<br /> Phap ma md rpng ra ca Viet kieu Phap va<br /> ngfldi Viet. Nghi dinh 23-7-1930, cho phep<br /> ngfldi Viet dupe xin nhupng da't bai ven bien<br /> de Idp ra cae nhdm dan cfl mdi la'y tfl sd' dan<br /> dfl thfla d nhflng lang ven bien.<br /> Theo ke't qua nghien cflu cua Hang-ry<br /> nam 1932, b Nam Dinh so' chu da't sd hflu<br /> <br /> Bang 5: Co cau so hihi ruong dat a Nam Dinh va cac linh Mc Ky nam 1932 (13)<br /> Tinh<br /> Bie Giung<br /> Tv le (%)<br /> Biic Ninh<br /> T*ie(%)<br /> HaDAng<br /> _TJ \i 1%)<br /> HUI Duong<br /> Tv \& [%)<br /> HiiNjm<br /> Tjlfi(%)<br /> Himg Yen<br /> Tvie(%i<br /> Ki£n An<br /> Tvie(%)<br /> Nam Dinh<br /> _Tyle(%)<br /> Ninli BMIII<br /> TVILM%)<br /> <br /> Phuc Yen<br /> Phu Till)<br /> QuJng Yfin<br /> Tyle(%t<br /> Son Tfly<br /> Tvie(%l<br /> Thai Binh<br /> Tvlt(%)<br /> Thdi Nguyen<br /> TvieCJfc)<br /> Tuyin Quiing<br /> Tylt{%)<br /> Vinh Yin<br /> Tv l i 1%}<br /> Yin Bui<br /> T
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2