sổ tay hướng dẫn lập kế hoạch/chương trình

Lập kế hoạch/chương trình Sổ tay hướng dẫn International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies Chiến lược 2020 …………………………………………………………………… Chiến lược 2020 nói lên quyết tâm chung của Hiệp hội Chữ thập đỏ Trăng lưỡi liềm đỏ Quốc tế (gọi tắt là Hiệp hội) trong việc cùng nhau tháo gỡ các thách thức lớn mà hoạt động nhân đạo sẽ phải đối mặt trong thập niên sắp tới. Được xây dựng dựa trên các nhu cầu và tình trạng dễ bị tổn thương của các cộng đồng mà Chữ thập đỏ-Trăng lưỡi liềm đỏ (CTĐ-TLLĐ) hỗ trợ cũng như dựa trên các quyền cơ bản và quyền tự do mà mọi người có quyền được hưởng, chiến lược này phục vụ cho tất cả những ai tin tưởng vào Chữ Thập Đỏ-Trăng Lưỡi Liềm Đỏ để xây dựng một thế giới hòa bình, tôn trọng phẩm giá của con người và nhân ái hơn. Trong thập kỷ tới, Hiệp hội sẽ tập trung đạt được các mục tiêu chiến lược sau đây: 1. Bảo vệ sự sống, bảo vệ sinh kế và nâng cao khả năng phục hồi từ khủng hoảng và thảm họa. 2. Thúc đẩy cuộc sống khỏe mạnh và an toàn 3. Thúc đẩy hòa nhập xã hội và một nền văn hóa hòa bình và phi bạo lực. …………………………………………………………………… ……………………………………………….. ……………………………………………….. Hiệp hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế, Geneva, 2010 P.O. Box 372 CH-1211 Geneva 19 Thụy Sĩ Điện thoại: +41 22 730 4222 Fax: +41 22 733 0395 E-mail: secretariat@ifrc.org Web site: http://www.ifrc.org Ảnh bìa: Hiệp hội Hiệp hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liểm đỏ quốc tế Mục lục Mục lục Giới thiệu 3 Phần I Phương pháp quản lý dự án/chương trình 4 1 Tập trung vào con người: Trách nhiệm đạo đức 5 2 Quản lý dựa vào kết quả 5 2.1 Chu trình dự án/chương trình 6 2.2 Công cụ và kỹ thuật 7 Phần II Lập kế hoạch là gì? 10 Cấp độ lập kế hoạch 11 3.1 Lập kế hoạch chiến lược 11 3.2 Lập kế hoạch hành động 12 3 Phần III Giai đoạn lập kế hoạch trong chu trình quản lý dự án/chương trình 14 4 4.1 4.2 4.3 Giai đoạn phân tích Phân tích tình hình và phân tích vấn đề Xây dựng mục tiêu Lựa chọn mục tiêu 15 15 22 23 5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 Giai đoạn thiết kế Xác định kết quả và mục tiêu Khung hợp lý Thiết kế mục tiêu Giả định và rủi ro Chỉ số Phương tiện kiểm chứng 27 27 27 29 31 35 38 6 6.1 6.2 6.3 Giai đoạn thực hiện Lịch hoạt động Lập kế hoạch ngân sách và nguồn lực Phân tích tính bền vững 42 42 44 46 Nhìn về phía trước: Giám sát và Lượng giá 48 7 1 Hiệp hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liểm đỏ quốc tế Phần một Phương pháp quản lý dự án/chương trình Biểu đồ Biểu đồ 1. Chu trình dự án/chương trình 6 Biểu đồ 2. Mỗi quan hệ giữa kế hoạch chiến lược và kế hoạch hành động của Hiệp hội 12 Biểu đồ 3. Phân tích bên liên quan (bảng so sánh) 18 Biểu đồ 4. Phân tích SWOT cho một Hội quốc gia 20 Biểu đồ 5. Cây vấn đề đơn giản 22 Biểu đồ 6. Cây mục tiêu 24 Biểu đồ 7. Lựa chọn mục tiêu 24 Biểu đồ 8. Bảng phân tích mục tiêu 25 Biểu đồ 9. Phân tích SWOT cho chiến lược nâng cao năng lực cho cộng đồng 26 Biểu đồ 10. Chuỗi kết quả/cấp độ mục tiêu 27 Biểu đồ 11. Khung hợp lý: định nghĩa thuật ngữ 28 Biểu đồ 12. Kiểm tra "Nếu và Thì" 33 Biểu đồ 13. Hướng dẫn xác định giả định 34 Biểu đồ 14. Cấp độ mục tiêu và chỉ số (dự án về sinh kế) 36 Biểu đồ 15. Khung hợp lý cho dự án QLTH trong trường học và cộng đồng 40 Biều đồ 16. Lịch hoạt động (kế hoạch hoạt động) 43 Biểu đồ 17. Ví dụ về cấu trúc ngân sách 44 Biểu đồ 18. Chu trình dự án/chương trình (với Giám sát và Lượng giá được nhấn mạnh) 48 Biểu đồ 19. Cây vấn đề 53 Phụ lục Phụ lục 1 Hướng dẫn cách tạo "cây vấn đề" 51 Phụ lục 2 Hướng dẫn cách tạo và sử dụng cây mục tiêu 54 Phụ lục 3 Giải thích một số thuật ngữ 2 56 Hiệp hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liểm đỏ quốc tế Giới thiệu Giới thiệu ………………………………………………………………………………...... Mục đích của tài liệu hướng dẫn này là nhằm giới thiệu với người sử dụng phương pháp lập kế hoạch dự án/ chương trình của CTĐ-TLLĐ. Tài liệu mô tả các bước trong một chu trình lập kế hoạch theo “chu kỳ của một dự án/chương trình” theo phương pháp quản lý theo kết quả (QLTKQ). Tài liệu này cũng cho chúng ta một cái nhìn tổng quát về các hợp phần trong chu trình quản lý dự án theo kết quả và hướng dẫn cách thức lồng ghép và áp dụng phương pháp này vào thực tiễn. Ngoài ra, tài liệu hướng dẫn cũng nêu tóm tắt các bước chính của một chu kỳ dự án/chương trình (bao gồm đánh giá ban đầu, thực hiện, giám sát và đánh giá sau khi dự án/chương trình kết thúc) và cung cấp các tài liệu tham khảo chính của Hiệp hội liên quan đến các giai đoạn trong chu trình quản lý dự án. Tài liệu hướng dẫn này được xây dựng chủ yếu phục vụ cho các cán bộ quản lý dự án và chương trình của Hội Quốc gia (HQG) hoặc của Hiệp hội. Mặc dù tài liệu này được thiết kế chủ yếu dành cho cấp trung ương hội, nhưng các nguyên tắc cơ bản về hướng dẫn cách lập kế hoạch dự án/chương trình được nêu trong tài liệu này có thể áp dụng ở bất kỳ cấp nào. Tài liệu hướng dẫn này dựa trên hai tài liệu của Phong trào CTĐ-TLLĐ Quốc tế gồm Quy trình Lập kế hoạch Dự án của Hiệp hội (2002) và Quản lý dự án/chương trình của Ban An ninh Kinh tế Ủy ban Quốc tế Chữ thập đỏ: Phương pháp tiếp cận theo kết quả (2008). Hai tài liệu này đều có cách tiếp cận rất giống với cách tiếp cận của tài liệu hướng dẫn này. Hiệp hội đã xây dựng tài liệu hướng dẫn này nhằm đáp ứng nhu cầu cụ thể cho việc quản lý dự án/chương trình trong tổ chức. Các nội dung trong tài liệu này chỉ mang tính hướng dẫn. Do vậy, khi áp dụng cần có cách hiểu chung về quản lý dự án/chương trình và linh hoạt theo bối cảnh cụ thể. Tài liệu này sẽ được chỉnh sửa định kỳ dựa vào các bài học kinh nghiệm thu được trong quá trình sử dụng. Mọi câu hỏi thắc mắc hoặc ý kiến phản hồi của quý vị có thể gửi đến địa chỉ email: secretariat@ifrc.org hoặc Hòm thư 372, CH1211 Giơ-ne-vơ 19, Thụy Sỹ kèm theo chú thích cho Ban thực hiện và giải trình. 3