sống - nxb văn học

Mục Lục<br /> Ngoài lề<br /> Phần 1<br /> Phần 2<br /> Phần 3<br /> Phần Kết<br /> <br /> Ngoài lề:<br /> - Sống được giải Mười cuốn sách hay của Thời báo Trung quốc (Đài Loan),<br /> giải Mười cuốn sách hay của tạp chí “Bác ích” (Hồng Kông) và giải thưởng Văn<br /> học Gelin thân kapo của Ý.<br /> - Tác phẩm này đã được Trương Nghệ Mưu dựng thành phim cùng tên.<br /> - Ngoài Sống hiện Dư Hoa còn có tiểu thuyết Huynh Đệ đã được dịch ra<br /> tiếng Việt nhưng chỉ mới được tập 1 và “Chuyện Hứa Tam Quan bán máu”.<br /> - Đánh máy hoàn thành lúc 9h55’ ngày 23 tháng 7 năm 2006 bởi Cao Đăng<br /> Lưu và Hồ Lê Tuấn Anh<br /> Ebook miễn phí tại : www.Sachvui.Com<br /> <br /> Phần 1<br /> Lúc còn trẻ hơn bây giờ mười tuổi, tôi được giao cho một nghề rong chơi<br /> nhàn lắm: Về các vùng quê thu thập cao dao dân gian. Cả mùa hè năm ấy, tôi<br /> như một con chim sẻ bay tung tăng, rong ruổi trên đồng quê thôn xóm ăm ắp<br /> tiếng ve sầu và ánh nắng. Tôi thích uống nước trà có vị đắng của nông dân. Họ<br /> để thùng nước trà ở dưới bong cây bên bờ ruộng. Tôi cứ việc cầm cái bát bám<br /> cáu trà đen nhẻm múc nước uống tự nhiên, lại còn rót đầy một bình toong của<br /> mình, nói với cánh đàn ông trên ruộng dăm ba câu vớ vẩn, rồi đi thẳng trong<br /> tiếng cười khúc khích vì tôi của các cô gái. Tôi đã từng nói chuyện với một ông<br /> già coi ruộng dưa cả một buổi chiều. Đây là lần tôi được ăn dưa nhiều nhất trong<br /> đời. Khi tôi đứng lên chào tạm biệt, đột nhiên phát hiện mình bước đi khó khăn<br /> như người đàn bà chửa. Sau đó, tôi ngồi ở ngưỡng cửa với một người phụ nữ đã<br /> lên chức bà nội. Bà vừa bện giày cỏ, vừa hát cho tôi nghe bà “Tháng mười mang<br /> thai”. Tôi thích nhất là vào lúc chiều tối, ngồi trước nhà nông dân, nhìn họ té<br /> nước giếng lên sân cho bụi khỏi bay lên, ánh nắng cuối ngày lung lay nhè nhẹ<br /> trên ngọn cây; tôi cầm cái quạt họ đưa cho, nếm miếng dưa nén của họ mằn mặn<br /> như muối, nhìn cô gái nào đó, nghe mấy bà già kể chuyện ngày xửa ngày xưa.<br /> Mùa hè ấy suýt nữa tôi còn lao vào một chuyện tình. Tôi gặp một cô thôn nữ<br /> xinh xinh thinh thích, mãi bây giờ khuôn mặt trái xoan bánh mật của cô ấy vẫn<br /> còn lấp lánh trước mắt tôi. Lúc tôi gặp chô ấy, thì cô ấy đang xắn ống quần ngồi<br /> trên bãi cỏ xanh bên bờ song, tay cầm một cái roi tre, chăn đàn vịt béo mùm<br /> mĩm. Cô gái mười sáu mười bảy tuổi này đã e thẹn nói chuyện với tôi suốt một<br /> buổi chiều nóng nực. Tôi nhìn cô ấy len lén bỏ ống quần xuống, giấu chẽ ngón<br /> chân đi đất của mình vào lùm cỏ. Chiều hôm ấy tôi tán dóc lắm, rêu rao kế hoạc<br /> sẽ đưa cô ấy đi chơi ở các nơi như thế nào. Cô ấy vừa ngạc nhiên vừa mừng. Lúc<br /> đang cơn say sưa, quả là tôi cũng đã nói những câu thật long. Có điều ở bên cô<br /> ấy, chỉ cảm thấy thâm tâm mình vui vẻ, chứ không suy nghĩ say này sẽ ra sao.<br /> Nhưng sau đó, ba người anh trai lực lưỡng khỏe như trâu của cô ấy đi đến, tôi<br /> mới giật nảy người, cảm thấy mình nên vĩnh biệt cô gái đáng yêu này; nếu<br /> không, tôi sẽ chẳng thể tránh khỏi việc lấy cô ấy làm vợ.<br /> Tôi bỏ đi với dáng dấp thế này: Đầu đội mũ lá rộng vành, chân đi dép lê, một<br /> cái khăn mặt giắt vào thắt lưng da ở đằng sau như cái đuôi đập vào mông. Tôi há<br /> to mồm ngáp một cái, bước tản mạn trên con đường mòn. Đôi dép lê của tôi cứ<br /> lạch bạch lạch bạch, hất tung bụi đường, y như cảnh lúc bánh xe lăn qua.<br /> Một hôm sau buổi trưa, tôi đến dưới một cây cành lá sum suê, bỏ mũ lá<br /> xuống, rút chiếc khăn mặt đằng sau lau mồ hôi trên mặt. Tôi đưa mắt nhìn bốn<br /> phía, lúc đó các cánh đồng đã hái hết bông, có mấy người đàn bà khăn tay đội<br /> <br /> đầu đang nhổ cây bông trong ruộng, họ chốc chốc lại rung người rũ sạch bùn đất<br /> ở rễ cây. Đằng sau tôi là một cái ao, ánh nắng dát vàng lên mặt nước. Tôi ngồi<br /> dựa vào gốc cây nhìn ra ao. Tôi lục trong ba lô của mình, đang do dự trước mấy<br /> cuốn sách cùng tụt ra một lúc, thì rơi ra một bức thư; tôi liền cho hết sách vào<br /> trong ba lô, cầm bức thư bố tôi gửi mà tôi nhận được trước khi đi công tác. Bố<br /> tôi chỉ viết có hai câu như thế này: “Nhận được thư của con, bố mẹ vui vẻ cả một<br /> ngày. Nhưng lúc đó bố mẹ con đều còn trẻ, dễ xúc động”. Bố tôi châm biếm một<br /> cách có thiện chí, làm cho tôi cảm thấy hết sức vui vẻ khi đọc lại. Đã hơn một<br /> năm tôi không gửi thư về nhà; sau khi đọc bức thư này, tôi vẫn cảm thấy không<br /> có việc gì đáng kể để viết thư nói với bố mẹ. Tôi bỏ thư vào ba lô và nhanh<br /> chóng quên bố mẹ. Tôi cảm thấy mình buồn ngủ, liền nằm trên bãi cỏ xanh dưới<br /> bóng cây, úp chiếc mũ lá lên mặt, gối chiếc ba lô vào đầu, nhắm mắt lại.<br /> Trên con đường đi vào giấc ngủ, khi màn đêm buông xuống, tôi nhìn thấy bố<br /> mẹ mình ngồi trong chăn trên giường, chiếc radio kiểu cũ để ở nóc tủ đầu<br /> giường phủ một tấm vải lụa có hình vẽ lá tre. Bố mẹ tôi bàn luận về tôi với một<br /> giọng như khi bàn luận về chiếc máy radio. Trên mặt bố mẹ tôi nở nụ cười nhàn<br /> nhạt. Cảnh tượng này khiến tôi bừng tỉnh, tôi mở mắt, cảm thấy ánh nắng lọt qua<br /> kẽ lá và khe nan mũ chiếu vào mình.<br /> Trẻ hơn bây giờ mười tuổi, tôi nằm giữa bãi cỏ và lá cây ngủ liền hai tiếng<br /> đồng hồ. Trong lúc nằm ngủ, có mấy con kiến bò lên chân; tuy ngủ say tôi vẫn<br /> búng trúng những con kiến ấy. Sau đó hình như tôi đã đến gần bờ sông, một ông<br /> già chống bè nứa từ xa quát lanh lảnh. Tôi giật mình ngồi dậy, nhìn thấy một ông<br /> già đang dạy bảo con trâu già ở thửa ruộng bên cạnh.<br /> Có lẽ con trâu già cày ruộng đã thấm mệt, nó cứ cúi gằm đầu xuống đứng ì<br /> tại chỗ. Ông già lưng trần cầm cày ở đằng sau, hình như bất bình trước thái độ lì<br /> lợm của con trâu. Tôi nghe rõ cái giọng sang sảng của ông nói với nó:<br /> - Làm thân con trâu thì phải kéo cày, làm thân con chó thì phải giữ nhà, làm<br /> ông hòa thượng thì phải đi xin của bố thí, làm thân con gà sống thì phải gáy<br /> sáng, làm thân đàn bà thì phải dệt cửi. Thử hỏi có con trâu nào không phải kéo<br /> cày? Cái lý này có từ ngày xửa ngày xưa. Đi! Đi nào!<br /> Sau khi nghe ông già nói vậy, hình như con trâu già mệt mỏi đã biết sai. Nó<br /> ngẩng đầu kéo cái cày đi lên phía trước.<br /> Tôi thấy lưng ông già đen thủi đen thui như lưng trâu. Hai cái mạng sống già<br /> nua lật từng luống đất của thửa ruộng khô cứng lên kêu sần sật, trông như những<br /> con sóng nổi lên trên mặt nước. Tiếp theo đó, tôi nghe giọng ông già hát khan<br /> khan thô thô mà hết sức cảm động. Ông hát một bài ca dao cổ, đầu tiên là một<br /> chuỗi lời dân í a í ơi, sau đó là hai câu:<br /> Hoàng để cho ta làm con rể.<br /> Đường xa vời vợi ta không đi.<br /> <br />