Tham khảo tài liệu 'sự phát dục thành thục của tuyến sinh dục các loài cá nuôi', nông - lâm - ngư, lâm nghiệp phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Sự phát dục thành thục của tuyến sinh dục các loài cá nuôi
- Chương 2: Sự phát dục thành thục của tuyến
sinh dục các loài cá nuôi
- I. Các thời kỳ phát triển của tế bào trứng
I. tr
** Thời kỳ sinh sản (tăng sinh)
** Thời kỳ sinh trưởng
** Thời kỳ thành thục
1. THỜI KỲ TĂNG SINH
* Các noãn nguyên bào phát sinh từ tế bào sinh d ục nguyên th ủy
phân chia liên tục, theo cấp số nhân hình thành nên các noãn
nguyên bào.
• Đường kính noãn nguyên bào 9,62 ± 0,5µm. Tỷ lệ đ ường kính
nhân/noãn nguyên bào = 58,47%.
2- Thời kỳ sinh trưởng
2.1. Thời kỳ phôi tơ
Thời kỳ tế tơ
Thời kỳ liên kết
Thời kỳ hậu tơ
Thời kỳ song tơ
- 2.2. Thời kỳ sinh trưởng nhỏ
2.2.
* Thời kỳ thơ ấu
- Đường kính tế bào trứng 24-28µm. Nguyên sinh ch ất tăng
NST trong nhân tiêu tan, 2-8 hạch nhân.
Nhân chiếm tỷ lệ lớn. Màng trứng mỏng. Buồng trứng giai đoạn I
* Thời kỳ một lớp follicle
Đường kính trứng: 189-240µm. Hình thành 1 lớp follicle
NSC tiếp tục tăng, dạng mạng lưới. Buồng trứng ở giai đoạn II
giai
Ảnh hưởng bởi yếu tố sinh thái
2.3.Thời kỳ sinh trưởng lớn (thời kỳ dinh dưỡng)
Thời kỳ này tích lũy Prôtid & Lipid.
Dinh dưỡng không hoàn toàn đồng hóa thành NSC.
* Thời kỳ bắt đầu tích lũy
Hình thành lớp Follicle thứ 2, hình thành vành phóng x ạ
Tích lũy noãn hoàng
Đường kính trứng 500µm
Buồng trứng ở giai đoạn III
- 2.3.Thời kỳ sinh trưởng lớn (thời kỳ dinh dưỡng)
2.3.Th
Thời kỳ tích lũy noãn hoàng hoàn toàn
Noãn bào tích lũy đầy đủ noãn hoàng
Kích thước noãn bào đạt tối đa, đối với cá trắm cỏ, mè tr ắng,
cá trôi đường kính đạt 1100 - 1300µm.
Thời gian nuôi vỗ lúc này tháng 2 – 3.
Thời ký này có thể kéo dài 1 – 2 tháng (3)
Buồng trứng ở giai đoạn IV (a,b,c)– thành thục
- 3. Thời kỳ thành thục
3.
Xảy ra quá trình cực hóa tế bào (bắt đầu bằng sự lỏng lẻo của
noãn bào).Noãn hoàng kết thành khối đi về cực th ực v ật, nhân đi
về cực động vật.Noãn bào sơ cấp phân chia lần 1 (giảm nhiễm)
cho 1 noãn bào thứ cấp và 1 thể cực (cực cầu), NST giảm 1/2,
(từ 2n NST còn n NST).Thể cực có kích thức nh ỏ, có 1 lớp m ỏng
NSC, không có ý nghĩa trong sinh sản.
Lần phân chia 2 (giảm phân nguyên nhiễm): noãn bào th ứ c ấp
phân chia cho 1 trứng thành thục và 1 thể cực; Th ể c ực 1 phân
chia làm đôi cho 2 thể cực mới.
Quá trình thành thục của tế bào trứng: Nang trứng tiết
Progesteron + hormone sinh dục liên quan tạo ra h ỗn h ợp làm
rách màng follicle, trứng rụng trong buồng tr ứng.
- • Khi noãn bào chuyển sang pha chín, noãn hoàng thành
một khối đồng nhất, noãn bào có khả năng phân bào gi ảm
nhiễm dưới tác dụng của KDT ngoại sinh.
* Vào cuối giai đoạn IV noãn bào ở prophase I của giảm
phân. Đối với các loài cá nuôi không đẻ trứng được trong ao
thì thời điểm này cần tiêm chất kích thích cho sinh s ản.
Thời kỳ thành thục:
** Trứng chín và rụng vào xoan buồng trứng, ch ờ phóng
thích ra ngoài môi trường nước.Buồng trứng ở giai đoạn V
** Buồng trứng ở giai đoạn VI: trong buồng trứng không còn
trứng đã chín muồi sinh dục
- CẤU TẠO CỦA NANG TRỨNG
(Barnabé, 1993)
- II. CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN CỦA BUỒNG TRỨNG
CẤU TẠO:
• Là một đôi, hình túi hợp
lại thành ống trước khi đổ
ra lỗ sinh dục, do mô liên
kết và cơ trơn tạo thành.
• Trên vách buồng trứng có
các vách ngang là nơi
phát sinh tế bào trứng.
• Chia làm 6 giai đoạn căn
cứ trên hình dạng, màu
sắc của trứng và buồng
trứng.
- Sự phát triển buồng trứng của cá bao gồm 6 giai đoạn:
phát
Giai đoạn I:
Xuất hiện ở cá thành thục tuyến sinh dục lần đầu.
Noãn sào là đôi dạng sợi mãnh, màu trắng, nằm sát lưng
Trên lát cắt mô học, trứng sắp xếp không có quy tắc, đường
kính trứng 10 - 80µm
TB trứng có nhân chiếm phần lớn noãn bào ( 50%)
Không thấy mạch máu phân bố
2. Giai đoạn II:
Cá đã đẻ 1 lần hoặc nhiều lần: Noãn sào dẹp, màu xám nh ạt
Cá
hoặc trong suốt, mạch máu phân bố màu hồng.
Cá thành thục lần đầu: mạch máu không phát tri ển, đ ầu bu ồng
trứng có mạch máu màu hồng.
Mắt thường không thấy có tế bào trứng riêng biệt, đường kính
tế bào trứng 90 - 200µm.
Đối với cá đã sinh sản một lần trở lên trong buồng tr ứng có th ể
có trứng giai đoạn III, IV.
- 3. Giai đoạn III:
3.
Kích thước buồng trứng tăng, buồng trứng màu xanh s ẫm ho ặc
màu trắng nhạt. Tế bào trứng có thể nhìn bằng m ắt th ường,
đường kính trưungs 250 - 500µm
Mạch máu đã thấy rõ trên bề mặt buồng trứng.
Trứng bắt đầu tích lũy noãn hoàng.
Gặp điều kiện môi trường không thích hợp, cá không phát triển
buồng trứng.
4. Giai đoạn IV:
Buồng trứng tăng nhanh về kích thước, chiếm 2/3 xoang c ơ th ể,
Bu
hệ số thành thục 15 – 22%.
Buồng trứng có màu vàng hoặc màu xanh. Trứng r ời, đường kính
trứng 800 - 1500µm.
Cá đẻ nhiều lần trong năm trong buồng trứng có trứng giai đo ạn
III, IV
Cá đẻ 1 lần/năm trứng thành thục chứa đầy noãn hoàng
- 5. Giai đoạn V:
5.
Buồng trứng mềm, các mạch máu xung huyết.
Trứng rụng trong buồng trứng
Xuất hiện thể vàng trong buồng trứng
Đối với cá đẻ nhiều lần trong năm, ngoài các trứng r ụng còn
có trứng giai đoạn II, III
6. Giai đoạn VI :
Buồng trứng giảm kích thước, dẹp, bề mặt có các mạch máu
màu nâu, hoặc đỏ tím
Cá đẻ 1 lần/năm, Trong buồng trứng có các màng follicle, th ể
vàng, một ít trứng đã rụng nhưng không thóat ra kh ỏi bu ồng
trứng, tất cả sẽ thoái hóa và trở về buông trứng ở giai đo ạn 2.
̀
Thời gian thoái hóa 30 – 45 ngày.(to)
Cá đẻ nhiều lần trong năm: sau khi đẻ, buồng trứng còn tr ứng
giai đoạn II, IV, thời gian thoái hóa tuy thuộc số lần đẻ/năm,
̀
sau đó buồng trứng về giai đoạn III.
- III. SỰ THOÁI HÓA VÀ HẤP THỤ BUỒNG TRỨNG CÁ NUÔI
1. SỰ THOÁI HÓA TRƯỚC KHI ĐẺ TRỨNG (thành
thục nhưng không đẻ)
• Các noãn bào đã thành thục, các noãn bào đang tích lũy v ật
chất sinh dưỡng (noãn hoàng) do không đủ điều kiện nên
ngừng phát triển và thoái hóa.
• Nguyên nhân: môi trường không phù hợp –nhiệt độ cao
>35oC trong 1 tuần
• Hiện tượng: xuât hiện trứng màu nâu, trắng đục và r ữa nát,
xuất hiện thể vàng.
• Màng thượng bì follicle tăng cao, màng phóng xạ bị thoái
hóa, nhân vỡ, follicle xâm nhập vào bên trong, noãn hoàng b ị
thoái hóa
• Tất cả biến thành dịch lỏng và được cơ thể hấp thụ tr ở lại
qua các mao mạch máu.
- 2. Sự thoái hóa sau khi đẻ trứng
2.
Tuyến sinh dục của cá sau khi tham gia sinh sản, trong đó
Tuy
gồm: màng follicle, thể vàng, có thể có trứng đã rụng nh ưng
không được đẻ.
Cá đẻ nhiều lần trong năm: trong đó còn có trứng giai đo ạn II,
III, IV
Cá đẻ 1 lần trong năm, trong buồng trứng có th ể có tr ứng giai
đoạn II hoặc II, III. Thoái hóa về giai đoạn II
Quá trình thoái hóa trong thời gian 1 – 1,5 tháng. Cơ chê ́ thoái
hóa tương tự như ở trường hợp thứ nhất.
- IV. Quá trình phát triển của tinh bào
1. Thời kỳ tăng sinh
• Các nguyên tinh bào nằm trên thành TSD đực phân chia
thành các nhóm nguyên tinh bào nh ỏ h ơn.
2. Thời kỳ sinh trưởng
• Tế bào sinh dục cấp 1 lớn lên về kích thước, chuẩn bị cho
quá trình phân chia giảm nhiễm
- 3. Thời kỳ chín
Th
Các tinh bào cấp 1 phân chia 2 lần. Lần phân chia 1 cho 2 tinh
Các
bào cấp II; lần phân chia 2 cho 4 tinh t ử.
Các tinh tử có n NST đơn. Kích thước nh ỏ.
4. Thời kỳ trưởng thành
4. Th
Các tinh tử biến thái thành các tinh trùng hoàn thi ện.
Trong các bào nang chứa các tế bào tinh cùng giai đoạn. Tinh
trùng cá Chép đường kính phần đầu 1,5 - 5µm, dài 15µm.
- V. CẤU TẠO CỦA TINH SÀO & PHÂN CHIA CÁC
GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN CUẢ TINH SÀO
• Cấu tạo: là đôi hình ống nằm sát xương sống, tinh sào
thành thục màu trắng, trong có chứa nhiều
ampulla(túi,ống) trong ampulla chứa nhiều tinh bào cùng
giai đoạn, các tinh bào tách biệt nhau bởi các follicle.
• CÁC GIAI ĐOẠN PHÁT TRIỂN
1. Giai đoạn I
Là đôi sợi nhỏ, bên trong chứa các nguyên tinh bào ưa
kiềm, đường kính 16µm, nhân 9µm
- Giai đoạn II:
Giai
Tinh sào nhỏ. Màu trắng nhạt, mạch máu phân bố trên b ề
mặt không rõ ràng
Giai đoạn III:
Tinh sào hình que, lớn lên về kích thước, chứa các tinh s ơ c ấp
Giai đoạn IV:
Kích thước to, màu trắng đục hoặc trắng sữa, có các tinh bào
sơ cấp, tinh bào thứ cấp và tinh trùng, vuốt có tinh đ ặc
Giai đoạn V:
Chứa đầy các tinh trùng chín muồi, vuốt nhẹ có tinh, màu
trắng đục
Giai đoạnVI:
Tinh nang giảm kích thước, bề mặt có hiện t ượng xung huy ết,
sau đó trở về giai đoạn IV
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
