Sự tác động của ngôn ngữ chát đến sự trong sáng của tiếng Việt: Nghiên cứu tại một số trường học Quảng Nam

Nguyễn Ngọc Chinh và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 117(03): 223 - 230<br /> <br /> SỰ TÁC ĐỘNG CỦA NGÔN NGỮ CHÁT ĐẾN SỰ TRONG SÁNG<br /> CỦA TIẾNG VIỆT: NGHIÊN CỨU TẠI MỘT SỐ TRƢỜNG HỌC QUẢNG NAM<br /> Nguyễn Ngọc Chinh*, Nguyễn Thi Phƣợng, Nguyễn Ngọc Nhật Minh<br /> Đại học Đà Nẵng<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Ngôn ngữ Chat hay gọi tắt là Ngôn ngữ chát, ngôn ngữ @ là ngôn ngữ đƣợc sinh ra từ các trang<br /> mạng xã hội, chat yahoo hoặc qua tin nhắn điện thoại mà đối tƣợng chủ yếu sử dụng là giới học<br /> sinh, sinh viên - lứa tuổi teen mà chúng ta vẫn quen gọi là 9X. Ngôn ngữ chát là một ngôn ngữ<br /> mới thể hiện sự sáng tạo, phá cách của giới trẻ tuy nhiên, việc lạm dụng, biến tƣớng ngôn ngữ với<br /> những ký hiệu lạ lẫm, từ ngữ phức tạp, khó hiểu đã gây ảnh hƣởng đến sự trong sáng của tiếng<br /> Việt làm mất bản sắc văn hóa của dân tộc. Nguy hại hơn là ngôn ngữ này không chỉ dừng lại ở môi<br /> trƣờng “ảo” mà còn ngày càng lan nhanh vào học đƣờng, gây tác động tiêu cực đến bộ phận bạn<br /> trẻ ngày nay. Bài báo này muốn nêu lên những vấn đề tồn tại trong Ngôn ngữ chát của 9X và<br /> những biện pháp can thiệp để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt tại một số trƣờng học tại tỉnh<br /> Quảng Nam.<br /> Từ khóa: ngôn ngữ chat; ngôn ngữ; tác động; văn hóa; sự trong sáng của tiếng Việt<br /> <br /> MỞ ĐẦU*<br /> Mỗi ngôn ngữ của một dân tộc là suối nguồn<br /> của văn hoá chuyên chở trong mình hồn đất,<br /> hồn quê. Trong quá trình phát triển, ngôn ngữ<br /> luôn luôn tiếp thu các yếu tố mới (từ mới,<br /> nghĩa mới) để phong phú, hoàn thiện thêm.<br /> Hiện nay, sự phát triển mạnh mẽ của Internet<br /> và điện thoại di động kéo theo sự bùng nổ của<br /> các mạng xã hội từ Chat room tới Blog,<br /> Facebook và Text Messengers, một ngôn ngữ<br /> mới đã ra đời - đó là ngôn ngữ chát hay còn<br /> gọi là ngôn ngữ online, ngôn ngữ SMS, ngôn<br /> ngữ @ .<br /> Ngôn ngữ chát đƣợc sử dụng rộng rãi, trở<br /> thành một trào lƣu của thế hệ các bạn trẻ sinh<br /> ra vào những năm 1990 trở đi mà ta quen gọi<br /> bằng một từ ngắn gọn là 9X. Sự phát triển<br /> mạnh mẽ của ngôn ngữ chát đặt ra câu hỏi về<br /> sự tác động của nó đến ngôn ngữ mẹ đẻ. Vấn<br /> đề này đã thu hút sự quan tâm chú ý của dƣ<br /> luận và đã có những ý kiến trái ngƣợc nhau.<br /> Trong phạm vi bài báo này, chúng tôi trình<br /> bày về những ảnh hƣởng tiêu cực của ngôn<br /> ngữ chát 9X và những biện pháp nhằm hạn<br /> chế những tiêu cực đó để giữ gìn sự trong<br /> sáng của tiếng Việt.<br /> *<br /> <br /> Email: nnchinh@ac.udn.vn<br /> <br /> Phạm vi và đối tƣợng nghiên cứu của bài báo<br /> là Ngôn ngữ chát của 140 học sinh, gồm:<br /> - 48 học sinh lớp 11C1 Trƣờng THPT Hoàng<br /> Diệu, Quản Nam;<br /> - 45 học sinh lớp 11A2 Trƣờng THPT<br /> Nguyễn Duy Hiệu, Quảng Nam;<br /> - 47 học sinh lớp 9.1 Trƣờng THCS Phan<br /> Thúc Duyện, Điện Thọ, Quảng Nam.<br /> THỰC TRẠNG VIỆC SỬ DỤNG NGÔN<br /> NGỮ CHÁT CỦA GIỚI TRẺ 9X<br /> Không chỉ là ngôn ngữ giao tiếp trên bàn<br /> phím, hiện nay ngôn ngữ chát đã trở thành<br /> hiện tƣợng xã hội có tốc độ “lây lan” khó<br /> kiểm soát trong cộng đồng các bạn trẻ 9X.<br /> Với tiêu chí “càng có khó hiểu càng tốt”, các<br /> bạn trẻ ra sức sáng tạo, gia cố để tạo dựng cho<br /> Ngôn ngữ chát 9X “một bƣớc tiến dài” so với<br /> ngôn ngữ truyền thống đến nỗi ngƣời lớn, kể<br /> cả những phụ huynh trẻ cũng khó lòng mà<br /> hiểu những gì con mình đang viết trên điện<br /> thoại hoặc máy tính.<br /> Ngôn ngữ chát 9X hình thành phổ biến bằng<br /> 6 cách sau:<br /> Dùng các loại tính từ, động từ, danh từ để<br /> nhấn mạnh hoặc với dụng ý nâng cao tính<br /> hài hƣớc cho cuộc giao tiếp của mình<br /> Khi giao tiếp hằng ngày cũng nhƣ giao tiếp<br /> online, giới trẻ hiện nay đã làm mới ngôn ngữ<br /> 223<br /> <br /> Nguyễn Ngọc Chinh và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 117(03): 223 - 230<br /> <br /> của mình bằng cách sử dụng các loại tính từ,<br /> động từ, danh từ để nhấn mạnh hoặc với dụng<br /> ý hài hƣớc. Ví dụ: Con bé đó ngon nhỉ, thấy<br /> mà no, con này chất đấy,...<br /> <br /> họ thể hiện dễ dàng các cung bậc tình cảm<br /> của mình. Các icon mà 9X thƣờng sử dụng<br /> nhƣ :) cƣời, :))))) rất buồn cƣời, >3 : yêu, >!<<br /> <br /> Cao siêu hơn, gần đây thế hệ 9X đã cải tiến<br /> và cho ra đời một loại ngôn ngữ còn gọi là<br /> mật mã @.<br /> Bảng giải mã nhƣ sau:<br /> A = Cl<br /> B = 3 hoặc ß (ß = Alt+225)<br /> C=(<br /> D = ])<br /> E=<br /> F_<br /> G = (¬ (¬ = Alt + 170)<br /> <br /> Y = ¥ (¥ = Alt+157)<br /> Một thông điệp yêu thƣơng đƣợc viết bằng<br /> ngôn ngữ nhƣ thế này thì không bậc phụ<br /> huynh nào có thể đọc và hiểu đƣợc: (º]\[ ¥ Eµ<br /> /v\E ]_Cl/v\. (º]\[ §E (º (¬Cl]\[(¬ †|º( (¬]º] ])E<br /> /v\E vµ] (Con yêu mẹ nhiều lắm, con sẽ cố<br /> gắng học giỏi để mẹ vui).<br /> Sự “biến tấu” đa dạng của Ngôn ngữ chát 9X<br /> đang khiến nó trở thành trào lƣu và thu hút<br /> đông đảo bạn trẻ. Trƣớc thứ ngôn ngữ không<br /> giống ai kiểu trên đang trở nên thông dụng<br /> hơn bao giờ hết trong giới trẻ, thì chúng ta<br /> cần tìm hiểu nguyên nhân và tìm biện pháp<br /> nhằm giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt.<br /> <br /> Bảng 1. Tần số sử dụng các dạng chát của HS 9X hiện nay<br /> STT<br /> Cách biến đổi<br /> 1 Dùng các loại tính từ, động từ, danh từ để nhấn mạnh hoặc với dụng ý hài<br /> hƣớc cho cuộc giao tiếp của mình<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 5<br /> 6<br /> <br /> 226<br /> <br /> Phép trừ - tiết kiệm thời gian<br /> Phép cộng –gia tăng cảm xúc<br /> Thay đổi chữ cái<br /> Ngôn ngữ “ba chỉ”<br /> Tiếng lóng – sức sáng tạo của 9X<br /> <br /> Tỷ lệ sử dụng<br /> 3,5%<br /> 39,4%<br /> 7,7%<br /> 21,9%<br /> 16,0%<br /> 11,5%<br /> <br /> Nguyễn Ngọc Chinh và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> NGUYÊN NHÂN SỰ PHÁT TRIỂN CỦA<br /> NGÔN NGỮ CHÁT 9X<br /> Chat 9X đang phát triển mạnh mẽ mà “công<br /> lao” thuộc về các bạn trẻ. Họ ra sức sáng tạo,<br /> gia cố để ngôn ngữ này ngày càng phát triển<br /> mạnh hơn với tiêu chí càng thích mắt, càng<br /> khó đọc, khó hiểu càng tốt. Những hiện tƣợng<br /> đó có những nguyên nhân khách quan và chủ<br /> quan của nó.<br /> Nguyên nhân khách quan<br /> Về mặt khách quan, ngôn ngữ là một hiện<br /> tƣợng xã hội đặc biệt đƣợc hình thành dựa<br /> trên những cơ sở xã hội nhất định. Từ khi đất<br /> nƣớc bắt đầu có của ăn của để và việc kết nối<br /> Internet, sử dụng điện thoại di dộng đang lan<br /> truyền từ thành thị đến nông thôn thì cũng là<br /> lúc tiếng Việt có thêm môi trƣờng để giao<br /> tiếp, sử dụng. Điều đó hình thành một cộng<br /> đồng cƣ dân mạng và kéo theo hình thành<br /> ngôn ngữ của cƣ dân mạng. Giới trẻ là những<br /> ngƣời tiên phong hƣởng ứng trào lƣu này.<br /> Ngôn ngữ chát ban đầu xuất hiện chỉ để các<br /> bạn giao tiếp online với mục đích để giao tiếp<br /> nhanh, gọn nhƣng dần dần đã lạm dụng và<br /> biến tƣớng. Em Phƣơng Trinh – Học sinh lớp<br /> 11A3 Trƣờng Nguyễn Duy Hiệu cho biết:<br /> “Chúng em sử dụng ngôn ngữ @ chủ yếu là<br /> để viết nhanh gọn và giải trí. Chat trên<br /> Facebook thấy ngôn ngữ này dùng nhiều nên<br /> tụi em cũng học theo rồi nghiện lúc nào<br /> không hay”.<br /> Thêm vào đó, trong xu thế hội nhập quốc tế,<br /> “xã hội ta có sự thay đổi từ xã hội bảo thủ<br /> sang xã hội cởi mở cùng với đó lối sống<br /> nhanh Phương Tây ào ạt tràn vào Việt<br /> Nam”.[2,tr75]. . Đây trở thành một trong<br /> những nguyên nhân khiến Ngôn ngữ chát 9X<br /> phát triển bởi nó thoả mãn yêu cầu của các<br /> bạn trẻ là nhanh, gọn, tiết kiệm thời gian nhờ<br /> cách viết tắt tối đa các ký tự. Bên cạnh đó, sự<br /> lạm dụng tiếng nƣớc ngoài trên một số<br /> phƣơng tiện truyền thông cũng đã ảnh hƣởng<br /> nhiều đến các bạn trẻ. Thời gian gần đây,<br /> những từ phiên dịch kiểu nhƣ đa zi năng (đa<br /> năng), dzì zai (DJ), đớp liu xi (WC), măn – nỳ<br /> <br /> 117(03): 223 - 230<br /> <br /> (money) hay những từ tiếng Anh nhƣ level,<br /> troll, FC (viết tắt của từ Fan Cup) …. xuất<br /> hiện khá nhiều trên các tờ báo nổi tiếng dành<br /> cho học sinh – sinh viên nhƣ Hoa học trò,<br /> Sinh viên, 2!. Điều này có tác động không<br /> nhỏ đến các bạn trẻ. Bên cạnh việc Việt hoá<br /> đƣợc nhiều cái hay, cái đẹp của những tiếng<br /> nói, chữ nƣớc ngoài thì việc sử dụng ngôn<br /> ngữ nhƣ vậy đã làm cho sự trong sáng của<br /> tiếng Việt bị ảnh hƣởng. Phải chăng những tờ<br /> báo này cũng đã uốn mình theo xu hƣớng của<br /> một bộ phận giới trẻ để rồi quên mất nhiệm<br /> vụ định hình ngôn ngữ cho giới trẻ.<br /> Nguyên nhân chủ quan<br /> Ngoài những nguyên nhân khách quan trên,<br /> sự phát triển của Ngôn ngữ chát 9X còn do<br /> nhu cầu của các bạn trẻ. Thế hệ 9X là thế hệ<br /> của pro, kute, của những phong trào mau<br /> “hot” chóng tàn. Các bạn luôn muốn tìm tòi<br /> sự khác biệt, mới lạ, tƣ duy cần phải tạo nên<br /> sự khác biệt đã ăn sâu vào giới trẻ hiện nay.<br /> Họ muốn khẳng định mình trƣớc ngƣời lớn,<br /> để ngƣời lớn phải tôn trọng. Đa số các ý kiến<br /> khảo sát của các bạn trẻ đều cho rằng việc sử<br /> dụng ngôn ngữ @ trong giao tiếp sẽ thể hiện<br /> đƣợc cá tính và sức sáng tạo của mình. “Viết<br /> như vậy đâu có gì là sai, vừa nhanh lại hiệu<br /> quả chỉ cần không đưa vào bài kiểm tra là<br /> được”. Bạn Ngọc Nhi – Học sinh lớp 9<br /> trƣờng Phan Thúc Duyện cho biết. Hơn nữa<br /> việc sử dụng ngôn ngữ đặc biệt này của các<br /> bạn còn giúp các bạn đảm bảo yếu tố bí mật<br /> trong nội dung giao tiếp với các vị phụ huynh.<br /> Với các bạn trẻ ở 3 trƣờng ở Quảng Nam<br /> đƣợc khảo sát thì Chát ngữ 9X mang dấu ấn<br /> thổ ngữ. Đây là do ảnh hƣởng của lời ăn tiếng<br /> nói hằng ngày của các em.<br /> HẬU QUẢ<br /> Ngôn ngữ của một dân tộc là ngôn ngữ đa bản<br /> sắc, đặc trƣng cho văn hoá của một đất nƣớc<br /> nên dân tộc ta từ trƣớc đến nay vẫn luôn quan<br /> niện bảo vệ ngôn ngữ cũng nhƣ bảo vệ tầm<br /> vóc văn hoá của dân tộc.<br /> Ngôn ngữ chát 9X là một hiện tƣợng ngôn<br /> ngữ mới hình thành nhƣng đang phát triển với<br /> 227<br /> <br />