Sự thay đổi mức độ ảnh hưởng của các triệu chứng viêm mũi dị ứng lên đời sống bệnh nhân sau điều trị

Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016<br /> <br /> <br /> SỰ THAY ĐỔI MỨC ĐỘ ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC TRIỆU CHỨNG<br /> VIÊM MŨI DỊ ỨNG LÊN ĐỜI SỐNG BỆNH NHÂN SAU ĐIỀU TRỊ<br /> Phạm Kiên Hữu*, Lương Ngọc Yến*<br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Viêm mũi dịứng là một trong những bệnh thường gặp ở chuyên khoa Tai Mũi Họng và Dị ứng<br /> trên thế giới cũng như ở nước ta. Viêm mũi dịứng không đe dọa tính mạng, nhưng nó làm tổn hại nặng nề lên<br /> nhiều khía cạnh khác nhau của cuộc sống cũng như gây ra gánh nặng rất lớn về chi phí điều trị. Do đó, chúng tôi<br /> tiến hành nghiên cứu này nhằm theo dõi sự thay đổi mức độ ảnh hưởng của các triệu chứng viêm mũi dị ứng lên<br /> đời sống của bệnh nhân.<br /> Mục tiêu: Đánh giá sự thay đổi mức độ ảnh hưởng của các triệu chứng viêm mũi dị ứng lên đời sống của<br /> bệnh nhân sau điều trị.<br /> Đối tượng -Phương pháp nghiên cứu: 40 bệnh nhân được chẩn đoán viêm mũi dị ứng tại Bệnh viện Đại<br /> học Y dươc Thành phố Hồ Chí Minh. Bệnh nhân được điều trị bằng thuốc không đặc hiệu. Bệnh nhân trả lời bộ<br /> câu hỏi “Chỉ số thương tật trong viêm mũi xoang” vào 2 thời điểm: lúc chẩn đoán và sau 2 tháng điều trị. Chúng<br /> tôi so sánh sự khác biệt về mức độ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân giữa 2 thời điểm.<br /> Kết quả: Mức độ ảnh hưởng của các triệu chứng viêm mũi dị ứng lên cuộc sống của bệnh nhân sau 2 tháng<br /> điều trị đã cải thiện đáng kể so với ban đầu.<br /> Kết luận: Qua nghiên cứu này, chúng tôi cho rằng: có thể dùng bộ câu hỏi “Chỉ số thương tật trong viêm<br /> mũi xoang” làm công cụ để đánh giá hiệu quả điều trị viêm mũi dị ứng.<br /> Từ khóa: viêm mũi dị ứng, “Chỉ số thương tật trong viêm mũi xoang”.<br /> ABSTRACT<br /> EVALUATION THE CHAGES IN IMPACT SYMPTOMS OF ALLERGIC RHINITIS THAT AFFECTED<br /> THE PATIENT’S QUALITY OF LIFE AFTER THERAPY<br /> Pham Kien Huu, Luong Ngoc Yen<br /> Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 20 - Supplement of No 1 - 2016: 24 - 28<br /> Allergic rhinitis is a common disease in Otorhinolaryngology and Allergology in the world and our country.<br /> Allergic rhinitis is not life threatening, but it made heavy losses on many different aspects of life as well as causing<br /> a huge burden on the cost of treatment. Therefore, we conducted this study to assess changes affecting level of<br /> symptoms of allergic rhinitis on patients’ lives.<br /> The title of research: The change of the impact level of Allergic rhinitis symptoms on patients’ lives after<br /> treatment.<br /> Background – Objectives: 40 patients were diagnosed with allergic rhinitis in University Medical Center.<br /> Method: Patients were treated with non-specific drugs. Patients answered the questionnaire "Rhinosinusitis<br /> Disability Index" in two times: at diagnosis and after 2 months of treatment. We compare the differences in the<br /> degree of influence on patients’ quality of life between 2 times.<br /> Results: The influence degree of allergic rhinitis symptoms on patients’ lives after 2 months of treatment<br /> were significantly improved from baseline.<br /> <br /> * Bộ môn Tai Mũi Họng ** Đại học Y dược TPHCM<br /> Tác giả liên lạc: BS. Lương Ngọc Yến, ĐT: 0903851569 Email: drphuchuu4@gmail.com<br /> <br /> 24 Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Conclusion: Through this research, we conclude that: May use the questionnaire "Rhinosinusitis Disability<br /> Index" as a tool to assess the effectiveness of treatment of allergic rhinitis.<br /> Keyword: Allergic rhinitis, the questionnaire "Rhinosinusitis Disability Index".<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ sống mức độ vừa - nặng: dùng kháng Histamin<br /> uống phối hợp Steroids nhỏ mũi.<br /> Viêm mũi dị ứng là một trong những bệnh<br /> thường gặp ở chuyên khoa Tai Mũi Họng và Dị Đánh giá sự thay đổi mức độ ảnh hưởng<br /> ứng trên thế giới cũng như ở nước ta.Theo Tổ của các triệu chứng viêm mũi dị ứng lên đời<br /> chức Y tế thế giới, bệnh dị ứng đã tăng lên gấp sống của bệnh nhân sau điều trị.<br /> đôi trong hơn 20 năm qua, đứng đầu là viêm Thời điểm đánh giá: sau 2 tháng điều trị liên tục.<br /> mũi dịứng và hen phế quản.Viêm mũi dị ứng Dựa vào sự thay đổi của triệu chứng cơ<br /> không đe dọa tính mạng, nhưng người bệnh năng và điểm của “Chỉ số thương tật trong<br /> phải chịu đựng trong nhiều năm, làm tổn hại viêm mũi xoang”.<br /> nặng nề lên nhiều khía cạnh khác của cuộc sống KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tai mũi<br /> Đặc điểm chung mẫu nghiên cứu<br /> họng và hô hấp khác … do đó làm tăng chi phí<br /> Trên 40 bệnh nhân viêm mũi dị ứng có 22<br /> điều trị cả trực tiếp lẫn gián tiếp. Với tỉ lệ mắc<br /> nữ, 18 nam. Trong đó, nhiều nhất là nhóm 16 –<br /> cao trong cộng đồng, viêm mũi dị ứng đòi hỏi<br /> 30 tuổi (40%) và nhóm 31 – 45 tuổi (35%).<br /> chi phí điều trị rất lớn và ngày càng tăng. Đó là<br /> một gánh nặng rất lớn đối với hệ thống y tế. Do Bảng 1: Phân bố đối tượng nghiên cứu theo giới<br /> Giới Số lượng Tỉ lệ (%)<br /> đó, những bệnh nhân viêm mũi dịứng cần có kế<br /> Nữ 22 55<br /> hoạch điều trị và kiểm soát tốt để có thể tăng Nam 18 45<br /> chất lượng cuộc sống và giảm chi phí điều trị.<br /> Bảng 2: Phân bố đối tượng nghiên cứu theo tuổi<br /> Chính vì thế, chúng tôi tiến hành thực hiện Nhóm tuổi Số lượng Tỉ lệ (%)<br /> nghiên cứu “Đánh giá sự thay đổi mức độ ảnh 16 – 30 16 40<br /> hưởng của các triệu chứng viêm mũi dị ứng lên 31 – 45 14 35<br /> đời sống của bệnh nhân sau điều trị”. 46 – 60 9 22,5<br /> > 60 1 2,5<br /> ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNG PHÁPNGHIÊNCỨU<br /> Bảng 3: Phân bố triệu chứng cơ năng<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Mức độ<br /> 40 bệnh nhân được chẩn đoán xác định viêm Triệu Nặng Trung bình Nhẹ Không<br /> mũi dị ứng, được điều trị không đặc hiệu. chứng<br /> Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ<br /> Thời gian nghiên cứu: từ 09/2015 đến 01/2016 lượng (%) lượng (%) lượng (%) lượng (%)<br /> Chảy mũi 26 65 11 27,5 2 5 1 2,5<br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> Nghẹt<br /> 11 2,5 22 55 6 15 1 2,5<br /> Thiết kế nghiên cứu mũi<br /> <br /> Nghiên cứu can thiệp theo dõi dọc, tự đối Ngứa mũi 11 27,5 20 50 5 12,5 4 10<br /> <br /> chứng. Hắt hơi 29 72,5 9 22,5 0 0 2 5<br /> <br /> Phương pháp và kỹ thuật áp dụng trong Bảng 4: thống kê các dị nguyên (Prick test)<br /> Dương tính Tỉ lệ (%)<br /> nghiên cứu phác đồ điều trị<br /> Dermatophagoides farini 16 40<br /> Viêm mũi dị ứng không hay ít ảnh hưởng Dermatophagoides pteronyssinus 17 42,5<br /> chất lượng cuộc sống: dùng kháng Histamin Blomia tropicalis 19 47,5<br /> uống. Storage mites 3 7,5<br /> Viêm mũi dị ứng ảnh hưởng chất lượng cuộc Alternaria alternate 0 0<br /> Aspergillus mix 1 2,5<br /> <br /> <br /> <br /> Tai Mũi Họng 25<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016<br /> <br /> Dương tính Tỉ lệ (%) Bảng 5: Phân bố “Chỉ số thương tật trong viêm<br /> Cladosporium mix 2 5 mũi xoang”<br /> Cat 3 7,5<br /> Triệu chứng viêm mũi dị Chỉ số thương tật trong<br /> Dog 1 2,5 ứng ảnh hưởng lên chất viêm mũi xoang (RSDI)<br /> Cockroach 4 10 lượng cuộc sống Số lượng Tỉ lệ (%)<br /> Hamster 1 2,5 Không (0 – 15đ) 19 47,5<br /> Cynodon dactylon 0 0 Mức độ nhẹ (16 – 40đ) 13 32,5<br /> Latex 1 2,5 Mức độ vừa (41 – 65đ) 8 20<br /> Dị nguyên thường gặp nhất là Blomia Mức độ nặng (66 – 90đ) 0 0<br /> tropicalis (47,5%), kế đến là Dermatophagoides Số bệnh nhân không bị ảnh hưởng chất<br /> pteronyssinus (42,5%) và Dermatophagoides farini lượng cuộc sống chiếm tỉ lệ cao nhất (47,5%),<br /> (40%). không có bênh nhân nào bị ảnh hưởng chất<br /> lượng cuộc sống trầm trọng.<br /> Hiệu quả điều trị<br /> Triệu chứng cơ năng<br /> Bảng 6: Sự cải thiên triện chứng cơ năng sau điều tri<br /> Mức độ<br /> <br /> Triệu chứng Nặng Trung bình Nhẹ Không<br /> Trước điều Sau điều Trước điều Sau điều Trước điều Sau điều Trước điều Sau điều<br /> trị trị trị trị trị trị trị trị<br /> Số lượng 26 11 11 6 2 10 1 13<br /> Chảy mũi<br /> Tỉ lệ (%) 65 27,5 27,5 15 5 25 2,5 32,5<br /> Số lượng 11 4 22 13 6 7 1 16<br /> Nghẹt mũi<br /> Tỉ lệ (%) 27,5 10 55 32,5 15 17,5 2,5 40<br /> Số lượng 11 6 20 7 5 9 4 18<br /> Ngứa mũi<br /> Tỉ lệ (%) 27,5 15 50 17,5 12,5 22,5 10 45<br /> Số lượng 29 11 9 5 0 11 2 13<br /> Hắt hơi<br /> Tỉ lệ (%) 72,5 27,5 22,5 12,5 0 27,5 5 32,5<br /> <br /> Chảy mũi cao nhất (50%), không triệu chứng chiếm tỉ lệ<br /> Trước điều trị: mức độ nặng chiếm tỉ lệ cao thấp nhất (10%).<br /> nhất (65%), không có triệu chứng chiếm tỉ lệ Sau điều trị: không triệu chứng chiếm tỉ lệ<br /> thấp nhất (2,5%). cao nhất (45%), mức độ nặng chiếm tỉ lệ thấp<br /> Sau điều trị: tuy chiếm tỉ lệ cao thứ 2 (27,5%) nhất (15%).<br /> nhưng số lượng bệnh nhân giảm nhiều, không Hắt hơi:<br /> triệu chứng chiếm tỉ lệ cao nhất. Trước điều trị: mức độ nặng chiếm tỉ lệ cao<br /> Nghẹt mũi nhất (72,5%), mức độ nhẹ chiếm tỉ lệ thấp nhất (0).<br /> Trước điều trị: mức độ trung bình chiếm tỉ lệ Sau điều trị: không triệu chứng chiếm tỉ lệ<br /> cao nhất (55%), thấp nhất là không có triệu cao nhất (32,5%), mức độ trung bình chiếm tỉ lệ<br /> chứng (2,5%). thấp nhất (12,5%).<br /> Sau điều trị: mức độ nhẹ chiếm tỉ lệ cao nhất Tóm lại, sau điều trị các triệu chứng cơ năng<br /> (40%), mức độ nặng chiếm tỉ lệ thấp nhất (10%). giảm đáng kể.<br /> Ngứa mũi:<br /> Trước điều trị: mức độ trung bình chiếm tỉ lệ<br /> <br /> <br /> 26 Chuyên Đề Tai Mũi Họng – Mắt<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 20 * Phụ bản của Số 1 * 2016 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Chất lượng cuộc sống lượng cuộc sống Số lượng Tỉ lệ (%)<br /> Không (0 – 15đ) 30 75<br /> Bảng 7: Phân bố “Chỉ số thương tật trong viêm<br /> Mức độ nhẹ (16 – 40đ) 10 25<br /> mũi xoang” sau điều trị Mức độ vừa (41 – 65đ) 0 0<br /> Triệu chứng viêm mũi dị Chỉ số thương tật trong Mức độ nặng (66 – 90đ) 0 0<br /> ứng ảnh hưởng lên chất viêm mũi xoang (RSDI)<br /> Bảng 8: Kết quả phép kiểm<br /> Paired Samples Test<br /> <br /> Paired Differences<br /> 95% Confidence Interval of<br /> Std. Std. Error the Difference Sig. (2-<br /> Mean Deviation Mean Lower Upper T df tailed)<br /> Pair 1 chat luong cuoc song 1 -<br /> chat luong cuoc song 2 11,375 9,388 1,484 8,373 14,377 7,663 39 .000<br /> <br /> t = 7,663 với độ tự do df = 39 ứng với mức ý nghĩa triệu chứng mệt mỏi, khó chịu, kém tập trung,<br /> 0,001 < 0,05 các triệu chứng ngoài mũi/mắt...điểm chất lượng<br /> Bác bỏ Ho. Vậy trung bình điểm chất lượng cuộc sống trung bình giảm 52% (p