Sự tương giao của các đồthị<br />
<br />
I – Lý thuyết:<br />
1) Sự tương giao của hai đồ thị:<br />
Hoành độ giao điểm của 2 đồ thị hàm số<br />
phương trình:<br />
<br />
và<br />
<br />
là nghiệm của<br />
<br />
Từ đó suy ra số giao điểm của hai đồ thị đã cho bằng số nghiệm của phương<br />
trình<br />
.<br />
<br />
2) Đường thẳng với hệ số góc:<br />
<br />
Hệ số góc của đường thẳng là tang của góc tạo bởi phần đường thẳng phía trên<br />
và chiều dương trục<br />
<br />
Đường thẳng<br />
<br />
có hệ số góc là .<br />
<br />
Đường thẳng có song song hoặc trùng với trục<br />
<br />
thì có hệ số góc bằng 0.<br />
<br />
Đường thẳng có song song hoặc trùng với trục<br />
<br />
thì không có hệ số góc.<br />
<br />
Đường thẳng đi qua<br />
.<br />
<br />
và có hệ số góc<br />
<br />
thì có phương trình<br />
<br />
Hai đường thẳng song song có cùng hệ số góc.<br />
<br />
Hai đường thẳng vuông góc có tích hệ số góc bằng<br />
<br />
.<br />
<br />
3) Định lý Bézout và lược đồ Horner:<br />
<br />
Đa<br />
<br />
Số<br />
<br />
thức<br />
<br />
bậc<br />
<br />
là<br />
<br />
biểu<br />
<br />
được gọi là nghiệm của đa thức<br />
<br />
Định lý Bézout: Nếu<br />
cho:<br />
<br />
là một nghiệm của<br />
<br />
thức<br />
<br />
có<br />
<br />
dạng<br />
<br />
nếu<br />
<br />
thì tồn tại đa thức<br />
<br />
sao<br />
<br />
Lược đồ Horner dùng để chia đa thức<br />
<br />
cho đa thức<br />
…<br />
…<br />
<br />
Khi đó:<br />
<br />
Đặc biệt, khi<br />
<br />
là nghiệm của<br />
<br />
4) Tam thức bậc hai:<br />
a) Định lí Viète:<br />
Nếu<br />
có hai nghiệm<br />
<br />
thì<br />
<br />
thì<br />
<br />
.<br />
b) Nhận xét:<br />
*<br />
có hai nghiệm trái dấu khi và chỉ khi<br />
<br />
*<br />
<br />
có hai nghiệm dương khi và chỉ khi<br />
<br />
*<br />
<br />
có hai nghiệm âm khi và chỉ khi:<br />
<br />
*<br />
<br />
có hai nghiệm phân biệt cùng lớn hơn<br />
<br />
khi và chỉ khi:<br />
<br />
*<br />
<br />
có hai nghiệm phân biệt cùng nhỏ hơn<br />
<br />
khi và chỉ khi:<br />
<br />
*<br />
<br />
có hai nghiệm phân biệt,<br />
<br />
khi và chỉ khi:<br />
<br />
{<br />
<br />
II – Các dạng toán thường gặp<br />
1. Tìm điều kiện của tham số để đồ thị và 1 đường thẳng cắt nhau thỏa mãn<br />
một số tính chất nhất định<br />
<br />
Trong đề thi ĐH một số năm gần đây, thường có câu phụ của bài toán khảo sát,<br />
<br />
yêu cầu tìm điều kiện của tham số để đồ thị và 1 đường thẳng cắt nhau thỏa mãn<br />
một số tính chất nhất định. Đối với các bài toán ấy, cách làm chung là ta xét<br />
phương trình<br />
, biến đổi nó về dạng bậc hai và sử dụng định lý Viète. Ta hãy<br />
bắt đầu với 1 ví dụ đơn giản<br />
Ví dụ 1.1. Xác định<br />
để đồ thị<br />
cắt trục<br />
tại 3 điểm phân biệt.<br />
Giải<br />
Hoành độ giao điểm của đồ thị<br />
<br />
của hàm số<br />
<br />
và trục<br />
<br />
là nghiệm của phương trình :<br />
<br />
.<br />
Đồ thị<br />
<br />
và trục<br />
cắt nhau tại 3 điểm phân biệt khi và chỉ khi phương trình<br />
có hai nghiệm phân biệt khác 1. Điều này tương đương với:<br />
<br />
{<br />
<br />
Ví dụ 1.2. Cho hàm số<br />
có đồ thị<br />
.<br />
a) Khảo sát sự biến thiên và vẽ đồ thị hàm số.<br />
b) Gọi là đường thẳng đi qua<br />
và có hệ số góc bằng<br />
cắt<br />
Giải<br />
<br />
tại 3 điểm phân biệt.<br />
<br />
. Tìm<br />
<br />
để<br />
<br />