Tài liệu ôn thi Hóa học: Phương pháp giải nhanh đề trắc nghiệm môn Hóa học

Tài li u ôn thi T t nghi p THPT và tuy n sinh<br /> <br /> i h c – Cao<br /> <br /> ng môn Hóa h c<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP GI I NHANH TR C NGHI M MÔN HOÁ H C<br /> <br /> I.<br /> <br /> Part: 1<br /> <br /> M T S KĨ NĂNG C N THI T KHI GI I TR C NGHI M ♣ Tái hi n ki n th c, hi u rõ có th gi i các câu h i tr c nghi m khách quan m c bi t. ♣ Xâu chu i các ki n th c ã h c làm t t các bài t p v n d ng m c cơ b n. ♣ Phân tích, so sánh, t ng h p làm các bài toán v n d ng m c cao. ♣ S d ng các công công tóan h c, các qui t c tính nhanh gi i các bài t p. ♣ Ph i h p các thao tác các kĩ năng h p lý gi i bài toán trong th i gian ng n nh t II. PHƯƠNG PHÁP GI I NHANH TR C NGHI M HÓA H C 1. M c bi t: tr l i các câu h i thu c m c này, òi h i h c sinh m t h th ng ki n th c ư c trang b y , hi u rõ ki n th c cơ b n trong chương trình tr l i. Ví d : Câu 1: Trong phòng thí nghi m, ngư i ta thư ng i u ch HNO3 t : A. NH3 và O2. C. NaNO3 và H2SO4 c. B. NaNO2 và H2SO4 c. D. NaNO3 và HCl c. Câu 2: Thành ph n chính c a phân bón nitrophotka là: A. NH4H2PO4, KNO3. C. (NH4)2HPO4, KNO3 B. (NH4)2HPO4, NH4H2PO4. D. A, B, C u sai. Trong 2 ví d trên, h c sinh c n bi t các ki n th c trên m i tr l i ư c vì v y c n n m v ng ki n th c trong sách giáo khoa Hóa h c l p 10, 11, 12. M T S VÍ D ÁP D NG Câu 1: M nh không úng là: A. CH3CH2COOCH=CH2 cùng dãy ng ng v i CH2=CHCOOCH3. B. CH3CH2COOCH=CH2 tác d ng v i dung d ch NaOH thu ư c an ehit và mu i. C. CH3CH2COOCH=CH2 tác d ng ư c v i dung d ch Br2. D. CH3CH2COOCH=CH2 có th trùng h p t o polime. Câu 2: ch ng minh trong phân t c a glucozơ có nhi u nhóm hi roxyl, ngư i ta cho dung d ch glucozơ ph n ng v i: A. kim lo i Na. B. AgNO3 trong dung d ch NH3, un nóng. C. Cu(OH)2 trong NaOH, un nóng. D. Cu(OH)2 nhi t thư ng. Câu 3: M t trong nh ng i m khác nhau c a protit so v i lipit và glucozơ là A. protit luôn ch a ch c hi roxyl. C. protit luôn ch a nitơ. B. protit luôn là ch t h u cơ no. D. protit có kh i lư ng phân t l n hơn. Câu 4: Dãy g m các ch t ư c dùng t ng h p cao su Buna-S là: A. CH2=CH-CH=CH2, lưu huỳnh. B. CH2=CH-CH=CH2, C6H5CH=CH2. C. CH2=C(CH3)-CH=CH2, C6H5CH=CH2. D. CH2=CH-CH=CH2, CH3-CH=CH2. Câu 5: Nilon–6,6 là m t lo i: A. tơ axetat. C. polieste. B. tơ poliamit. D. tơ visco. Câu 6: Phân t ư ng saccarozơ ư c c u t o t : Copyright © 2009 volcmttl@yahoo.com.vn<br /> 1<br /> <br /> Tài li u ôn thi T t nghi p THPT và tuy n sinh<br /> <br /> i h c – Cao<br /> <br /> ng môn Hóa h c<br /> <br /> 2. D<br /> <br /> D ♣<br /> <br /> A. 2 phân t α-glucopiranozơ b ng liên k t 1,4 glicôzit B. 1 phân t β-fructofuranzơ và 1 phân t α-glucopiranozơ b ng liên k t 1,2 glicôzit C. 1 phân t α-glucopiranzơ và m t phân t β-fructofuranozơ b ng liên k t 1,4 glicozit D. 2 phân t α-glucopiranozơ b ng liên k t 1,6 glicôzit Câu 7: Hai khoáng v t chính c a photpho là: A. photphorit và apatit. C. apatit và cacnalit. D. photphat và photphua. B. Photphorit và photphat. Câu 8: Khi t cháy NH3 trong khí clo, khói tr ng sinh ra chính là: A. N2. B. NH4Cl. C. HCl. D. NCl3. Câu 9: nh n bi t ion nitrat ta dùng h n h p Cu và: A. H2SO4. C. H3PO4. D. NaNO3. B. HNO3. Câu 10: Khi i t trí sang ph i trong m t chu kì, bán kính nguyên t c a m t nguyên t : A. tăng d n do s Z tăng d n nên án ng không gian c a các electron gi m. B. gi m d n do l c hút tĩnh i n gi a v electron và h t nhân tăng d n. C. tăng t kim lo i n á kim, r i gi m t á kim n phi kim. D. không bi n i tu n hoàn. M c hi u và áp d ng: ng 1: D a vào s proton, nơtron, electron xác nh nguyên t , ơn ch t, h p ch t. Ví d 1: Nguyên t nguyên t X có t ng s proton, nơtron, electron là 52. Bi t X là m t ng v b n. V y X là: A. Cl. B. S. C. Ar. D. P. Hư ng d n: Bài làm chi ti t: Theo ta có: PX + NX + EX = 52 => 2PX + NX = 52. Do X là ng v b n nên ta có: PX ≤ NX ≤ 1,52PX => PX ≤ 52 – 2PX ≤ 1,52PX => 3PX ≤ 52 ≤ 3,52PX => 14,8 ≤ PX ≤ 17,3 Do PX nguyên dương nên: PX = 15, 16, 17 u là nh ng nguyên t thu c chu kì 3, hơn n a vì X là ng v b n nên PX ≤ 52 – 2PX ≤ 1,2PX => 16,3 ≤ PX ≤ 17,3 => PX = 17. X là 17Cl35 Clo Nh n xét: N u n m rõ phương pháp này ta có th gi i nhanh: 52 : 3,5 ≤ PX ≤ 52 : 3 và suy ra X chu kì 3. Áp d ng: 52 : 3,2 ≤ PX ≤ 52 : 3 tìm nhanh X (*) M t cách g n úng, do 2PX + NX = 52 nên có th tính P trung bình xác nh X thu c chu kì nào. T ó áp d ng: PX ≤ NX ≤ 1,52PX hay PX ≤ NX ≤ 1,2PX ng 2: Xác nh nhanh Công th c phân t , Công th c ơn gi n Ki n th c c n n m v ng. t cháy a mol h p ch t h u c A (C, O, N) thu ư c x mol CO2, y mol H2O và z mol N2. nCO2 x 2nH2O 2y 2nN2 2z = ; S nguyên t H = = ; S nguyên t N = = . S nguyên t C = a a a nA nA nA nCO2 nCO2 nH O x x x T l C/H = = ; T l C/N = = ; T l H/N = 2 = . 2nH2O 2y 2nN2 2z nN 2 y Các ví d minh h a m c ph thông: Câu 1: un nóng h n h p 2 rư u ơn ch c A, B có s nguyên t C g p ôi nhau v i 1 axit t o ra m t h n h p este trong ó có este E. E không tác d ng v i Na. t cháy 1 mol E c n 5 mol oxi , t o ra 5 mol CO2 và 4 mol H2O. 2 rư u trên là : A. CH3OH và C2H5OH. C. CH3OH và C3H7OH. B. C2H5OH và C4H9OH. D. C4H9OH và C2H5OH. Hư ng d n Trong E, S C = 5, S H = 8. Axit ít nh t có 2 C. S nguyên t Cacbon trong hai rư u ph i là 1 và 2. Ch n áp án A. Câu 2: t cháy hoàn toàn m t amin ơn ch c chưa no có m t liên k t pi m ch cacbon ta thu ư c CO2 và H2O theo t l mol nH2O : nCO2 = 9 : 8 . V y công th c phân t c a amin là:<br /> 2<br /> <br /> ♣<br /> <br /> Copyright © 2009 volcmttl@yahoo.com.vn<br /> <br /> Tài li u ôn thi T t nghi p THPT và tuy n sinh<br /> <br /> i h c – Cao<br /> <br /> ng môn Hóa h c<br /> <br /> A. C3H6N B. C4H9N C. C4H8N D. C3H7N Hư ng d n T l C/H = 8/18 = 4/9. Ch n áp án B. Câu 3: t cháy m t 1 mol rư u A thu ư c 4 mol H2O. A là: A. CH3OH. C. C3H5OH. B. C2H4(OH)2. D. C3H6(OH)2. Hư ng d n: Chú ý S nguyên t H = 2nH2O/nHCHC. áp án. D. ♣ M c i h c: Câu 1: H n h p E g m 3 este a ch c c a axit oxalic và hai rư u ơn ch c, no, m ch h , ng ng k ti p. Th c hi n ph n ng xà phòng hóa hoàn toàn 4,8 gam h n h p E b ng dung d ch xút v a thì th y ã dùng h t 19,48 ml dung d ch NaOH 11% (có kh i lư ng riêng 1,12 g/ml). Công th c c a hai rư u t o nên h n h p E là: A. CH3OH, C2H5OH. C. C5H11OH, C6H13OH. B. C4H9OH, C5H11OH. D. C2H5OH, C3H7OH. Câu 2: H p ch t A là m t α − aminoaxit m ch không nhánh. Cho 0,01 mol A tác d ng v a v i 80 ml dung d ch HCl 0,125M, sau ó em cô c n thu ư c 1,835 gam mu i. M t khác, trung hòa 2,94 gam A b ng m t lư ng v a dung d ch NaOH, sau khi cô c n s n ph m thì thu ư c 3,82 gam mu i. CTCT c a A là: A. HOOC–CH2–CH(NH2)–COOH C. H2N–CH2–CH2–CH(NH2)–COOH B. CH3OCO–CH2–CH(NH2)–COOH D. HOOC–CH2–CH2–CH(NH2)–COOH D ng 3: Áp d ng h th ng cơ s lý thuy t gi i m t s câu tr c nghi m. i v i d ng này, c n n m rõ sơ liên h gi a các ơn ch t, h p ch t vô cơ, h u cơ, hii u rõ vai trò các ch t tham gia ph n ng và n m cơ ch ph n ng, b n ch t c a t ng ch t trong ph n ng. V n d ng linh ho t ki n th c hóa h c. Câu 1: Khi cho Cu tác d ng v i dung d ch ch a H2SO4 loãng và NaNO3, vai trò c a NaNO3 trong ph n ng là: A. ch t xúc tác. C. ch t oxi hoá. B. ch t kh . D. môi trư ng. Câu 2: H n h p X ch a Na2O, NH4Cl, NaHCO3 và BaCl2 có s mol m i ch t u b ng nhau. Cho h n h p X vào H2O (dư), un nóng, dung d ch thu ư c ch a A. NaCl, NaOH, BaCl2. C. NaCl, NaOH. B. NaCl. D. NaCl, NaHCO3, NH4Cl, BaCl2. Câu 3: Trong các dung d ch: HNO3, NaCl, Na2SO4, Ca(OH)2, KHSO4, Mg(NO3)2, dãy g m các ch t u tác d ng ư c v i dung d ch Ba(HCO3)2 là: A. HNO3, NaCl, Na2SO4. B. HNO3, Ca(OH)2, KHSO4, Na2SO4. C. NaCl, Na2SO4, Ca(OH)2. D. HNO3, Ca(OH)2, KHSO4, Mg(NO3)2. Câu 4: Cho t ng ch t: Fe, FeO, Fe(OH)2, Fe(OH)3, Fe3O4, Fe2O3, Fe(NO3)2, Fe(NO3)3, FeSO4, Fe2(SO4)3, FeCO3 l n lư t ph n ng v i HNO3 c, nóng. S ph n ng thu c lo i ph n ng oxi hoá kh là: A. 8. B. 5. C. 7. D. 6. Câu 5: T ng h s cân b ng c a ph n ng: Au + NaCN + H2O + O2 → Na[Au(CN)2] + NaOH là: A. 25. B. 41. C. 23. D. 16. D ng 4: S d ng các phương pháp b o toàn: Kh i lư ng, i n tích, s mol electron, s kh i, s Z,... ây là m t trong nh ng phương pháp chính gi i các bài toán hóa h c. Khi áp d ng phương pháp này, c n áp d ng t ng h p các nh lu t, quy t c: ♣ nh lu t b o toàn kh i lư ng. ♣ B o toàn s mol nguyên t . ♣ Qui t c tăng gi m kh i lư ng. ♣ nh lu t b o toàn s mol electron ♣ Các bài toán quy v 100 Copyright © 2009 volcmttl@yahoo.com.vn<br /> 3<br /> <br /> Tài li u ôn thi T t nghi p THPT và tuy n sinh<br /> <br /> i h c – Cao<br /> <br /> ng môn Hóa h c<br /> <br /> ♣<br /> <br /> Các quy t c bi n lu n<br /> <br /> i v i bài toán có ch t dư, bài toán tính hi u su t.<br /> <br /> S D NG NH LU T B O TOÀN S MOL ELECTRON Ki n th c c n n m Trong các h oxi hóa kh : T ng s mol electron ch t kh cho = t ng s mol electron ch t oxi hóa nh n. a. Kim lo i tác d ng v i HNO3 (t o s n ph m kh N+x): S mol electron trao i g p bao nhiêu l n s mol i n tích c a anion t o mu i thì s mol c a anion t o mu i g p b y nhiêu l n s mol c a N+x n NO3- t o mu i = nNO2 + 3nNO + 8nN2O + 10nN2. n HNO3 ph n ng = 2nNO2 + 4nNO + 10nN2O + 12nN2. m mu i = m kim lo i + m g c nitrat t o mu i. b. Kim lo i tác d ng v i H2SO4 (t o s n ph m kh là S+x) S mol electron trao i g p bao nhiêu l n s mol i n tích c a anion t o mu i thì s mol c a anion t o mu i g p b y nhiêu l ns mol c a S+x. n SO42- t o mu i = n SO2 + 3 nS + 4 nH2S. n H2SO4 ph n ng = 2 nSO2 + 4 nS + 5 nH2S. Qui t c chung: S mol electron trao i g p bao nhiêu l n s mol i n tích c a anion t o mu i thì s mol c a anion t o mu i g p b y nhiêu l n s mol c a ch t có s oxi hóa +x S D NG QUY T C TĂNG GI M KH I LƯ NG Ví d 1: ( tuy n sinh kh i B 2009) Nhúng m t thanh s t n ng 100 gam vào 100 ml dung d ch h n h p g m Cu(NO3)2 0,2M và AgNO3 0,2M. Sau m t th i gian l y thanh kim lo i ra, r a s ch làm khô cân ư c 101,72 gam (gi thi t các kim lo i t o thành u bám h t vào thanh s t). Kh i lư ng s t ã ph n ng là: A. 1,40 gam. B. 2,16 gam. C. 0,84 gam. D. 1,72 gam. Hư ng d n: Bài gi i chi ti t: Do kh năng oxi hóa c a Ag+ > Cu2+ nên khi cho Fe vào h n h p dung d ch trên thì Ag+ b Fe kh trư c n h t thì Cu2+ m i b kh . Fe + 2Ag+ → Fe2+ + 2Ag (1) a 2a a 2a Fe + Cu2+ → Fe2+ + Cu (2) b b b b N u Fe thi u và Ag+ dư (không x y ra (2)) thì: → Fe3+ + Ag (3) Fe2+ + Ag+ Nh n th y: mthanh s t tăng lên = mAg sinh ra + mCu sinh ra – mFe ã ph n ng Do nFe = 100 : 56 là dư nhi u so v i Ag+ và Cu2+ nên x y ra (1), (2) V y 108.2a + 64b – (56a + 56b) = 101,72 – 100 = 1,72 gam N u không x y ra (2) thì a = 0,01075 mol => 2a = 0,0215 > 0,02 (s mol AgNO3) vô lí V y x y ra (2) nên b = 0,015 mol => mFe ã ph n ng = 0,025.56 = 1,40 gam ( áp án A) Nh n xét: N u theo các thao tác trên thì s không th i gian cho m t câu tr c nghi m là 1’48’’ vì v y c n áp d ng phương pháp tăng gi m kh i lư ng: mthanh s t tăng lên = mAg sinh ra + mCu sinh ra – mFe ã ph n ng => (108.2 –56)a + (64 – 56)b = 1,72 v i a = 0,02 : 2 = 0,01 => b = 0,015 => mFe ã ph n ng = 1,40 gam. Ví d 2: Ngâm m t thanh s t có kh i lư ng m gam vào V ml dung d ch CuSO4 1,5M, sau khi ph n ng x y ra hoàn toàn em cân th y kh i lương thanh s t n ng m + 1,2 gam g m 2 kim lo i. Bi t kim lo i bám hoàn toàn vào thanh s t. Giá tr c a V là: A. 0,1. B. 100. C. 150. D. 0,15. Hư ng d n: ∆m = 1,2 gam = (64 – 56)nFe ph n ng = 8 nFe ph n ng => nFe ph n ng = 0,15 mol => V = 0,15 : 1,5 = 0,1 lit = 100 ml => phương án B BÀI T P MINH HO Copyright © 2009 volcmttl@yahoo.com.vn<br /> 4<br /> <br /> Tài li u ôn thi T t nghi p THPT và tuy n sinh<br /> <br /> i h c – Cao<br /> <br /> ng môn Hóa h c<br /> <br /> Câu 1: Hòa tan m gam h n h p X g m Fe và Cu trong dung d ch HNO3, k t thúc ph n ng thu ư c 0,1 mol NO và 0,15 mol NO2. S mol HNO3 c tham gia ph n ng là: A. 0,3 mol. B. 0,4 mol. C. 0,7 mol. D. 0,35 mol. Hư ng d n D a vào m i quan h gi a s mol HNO3 phn ng v i s electron trao i và s nguyên t Nitơ trong s n ph m kh ta có: n HNO3 = 4n NO + 2 n NO2 = 0,7 mol. áp án: C. Câu 2: Hòa tan hoàn tòan 2,52 gam h n h p Mg và Al b ng dung d ch HCl thu ư c 2,688 lít khí ( ktc). Cũng lư ng h n h p này n u hòa tan hoàn toàn b ng H2SO4 c, nóng thu ư c 0,04 mol m t s n ph m duy nh t ch a S. S n ph m kh ó là: A. SO3. B. H2S. C. SO2. D. S Hư ng d n Dùng m i quan h : ne kim lo i như ng = H+ nh n = ne S+6 nh n. 0,04 (6-x) = 0,24 => x = 0. S n ph m kh là S. áp án D. Câu 3: Hòa tan hòan tòan 12 gam h n h p Fe và Cu (s mol hai kim lo i b ng nhau) b ng dung d ch HNO3 dư thu ư c V lít ( ktc) h n h p X (g m hai khí NO và NO2) và dung d ch Y ch ch a hai mu i và axit dư. T kh i hi c a X i v i H2 b ng 19. Giá tr c a V là A. 3,36. B. 2,24. C. 4,48. D. 5,60. Hư ng d n Dùng nh lu t b o toàn s mol electron. 3nFe + 2nCu = 3 nNO + 2 nNO2. M = 19 nên hai khí có s mol b ng nhau. áp án. D. Câu 4: Tr n m gam Al v i h n h p CuO và Fe2O3 r i ti n hành ph n ng nhi t nhôm, sau m t th i gian ư c h n h p ch t r n A. Hòa tan h t a trong dung d ch HNO3 thu ư c 0,03 mol NO2 và 0,02 mol NO. Giá tr c a m là: A. 0,27 gam. B. 0,54 gam. C. 0,81 gam. D. 1,08 gam. Hư ng d n Chú ý: trong h này Al là ch t kh , HNO3 là ch t oxi hóa. Dùng nh lu t b o toàn s mol electron: 3nAl = nNO2 + 3 nNO. Tìm ra m = 0,81 gam. áp án C. Câu 5: Hòa tan 5,04 gam h n h p 3 kim lo i X, Y, Z có hóa tr không i trong 100 ml dung d ch HNO3 xM thu ư c m gam mu i, 0,02 mol NO2 và 0,005 mol N2O. Giá tr c a x và m l n lư t là A. 0,9 M và 8,76 gam. C. 0,9M và 7,82 gam. B. 0,45 m và 8,72 gam. D. 0,5 M và 2,78 gam. Hư ng d n n HNO3 = 0,02.2 + 0,005.10 = 0,09 mol. X = 0,9M. m = 5,04 + (0,02 + 0,005.8)62 = 8,76 gam. áp án A ÁP D NG T NG H P CÁC PHƯƠNG PHÁP Câu 1: Hòa tan 2,29 gam h n h p hai kim lo i Ba và Na vào nư c ư c dung d ch A và 6,72 lít khí ( ktc). Thêm t t dung d ch FeCl3 vào dung d ch A cho n dư. L c k t t a, r a s ch, s y khô và nung n kh i lư ng không i ư c m gam ch t r n. Giá tr c a m là A. 1,6 gam. B. 3,2 gam. C. 4,8 gam. D. 6,4 gam. Hư ng d n D a vào m i quan h v s mol gi a Fe2O3, Fe(OH)3, OH- và H2 d dàng suy ra: S mol Fe2O3 = 1/3 nH2 = 0,01 mol. M = 1,6 gam. áp án A. Câu 2: Hòa tan hoàn toàn 2,81 gam h n h p Fe2O3, MgO và ZnO trong 500 ml dung d ch H2SO4 0,1 M v a . Sau phn ng cô c n dung d ch, kh i lư ng mu i khan thu ư c là A. 4,81 gam. B. 5,81 gam. C. 3,81 gam. D. 6,81 gam. Hư ng d n Chú ý : nO2- = nSO42- M = 2,81 + (96 - 18).0,05 = 6,81 gam. áp án D.<br /> <br /> Copyright © 2009 volcmttl@yahoo.com.vn<br /> <br /> 5<br /> <br />