T o h ng thú cho h c sinh qua vi c t ch c trò ch i trong gi h c L ch s đi v i h c sinh ơ
kh i 8, 9 t i tr ng Trung h c c s Nguy n Trãi. ườ ơ
I. PH N M ĐU
1. Lý do chon đ tài
Trong th i đi ngày nay khi công ngh thông ngày càng phát tri n m nh
thì vi c đi m i ph ng pháp d y h c nói chung và b môn l ch s nói riêng là ươ
v n đ c p bách và là m t yêu c u b t bu c đi v i giáo viên. Trong quá trình
đó các nhà giáo d c, các th y cô giáo đã không ng ng trăn tr , tìm tòi nh ng
cách d y m i nh m nâng cao ch t l ng d y h c nh m đáp ng yêu c u c a ượ
công cu c đi m i giáo d c. Hi u qu h c t p c a h c sinh là đi u mong
mu n c a t t c các th y cô giáo. Đ đt đc k t qu nh mong mu n thì ư ế ư
tr c h t giáo viên ph i đi m i ph ng pháp d y và h c sinh cũng ph i điướ ế ươ
m i ph ng pháp h c t p c a mình. Ph ng châm đi m i hi n nay là l y h c ươ ươ
sinh làm trung tâm, phát huy tính tích c c, sáng t o, ch đng c a h c sinh
trong vi c tìm hi u, ti p c n và lĩnh h i tri th c. V y làm th nào đ phát huy ế ế
tính tích c c, ch đng và sáng t o c a h c sinh trong d y và h c L ch s ?
Trong th c t d y và h c có r t nhi u ph ng pháp đc áp d ng nh ph ng ế ươ ượ ư ươ
pháp s d ng đ dùng tr c quan, ph ng pháp h ng d n h c sinh ghi nh s ươ ướ
ki n l ch s , n m v ng và s d ng sách giáo khoa, v bài t p, ti n hành công ế
tác ngo i khóa. Là giáo viên gi ng d y môn l ch s , trong quá trình gi ng d y
b n thân tôi nh n th y vi c t ch c trò ch i trong quá trình d y h c có s c h p ơ
d n kì l , nó không đn thu n là ph ng ti n gi i trí b ích mà qua đó giúp ơ ươ
h c sinh d hi u, d kh c sâu ki n th c, n m đc m t s kĩ năng quan tr ng ế ượ
nh kĩ năng giao ti p, kĩ năng v n đng nhanh nh n, khéo léo, kĩ năng h p tác,ư ế
kĩ năng làm vi c nhóm..vv đi u đc bi t h n là qua t ch c trò ch i s kích ơ ơ
thích h c sinh h c t p, các em s lĩnh h i tri th c m t cách d dàng, c ng c
ki n th c m t cách v ng vàng, t o đc ni m say mê và h ng thú trong giế ượ
h c l ch s . Đ góp ph n đi m i ph ng pháp d y h c nói chung, d y h c ươ
l ch s nói riêng, b n thân tôi đã ch n đ tài T o h ng thú cho h c sinh qua
vi c t ch c các trò ch i trong gi h c L ch s đi v i h c sinh kh i 8, 9 ơ
t i tr ng THCS Nguy n Trãi ườ ”. V i đ tài này b n thân tôi đã ti n hành ế
th c nghi m trong năm h c 2013-2014, 2014-2015 và cũng đc đng nghi p ượ
áp d ng trong các ti t d y đã mang l i hi u qu cao. Đng th i vi c th c hi n ế
đ tài này cũng t o s h ng thú cho h c sinh trong b môn l ch s , xóa b d n
d n nh ng t t ng ư ưở L ch s ch là môn h c ph trong h th ng các môn
h c, v trí c a môn L ch s không đc coi tr ng ượ vì th d n đn tình tr ngế ế
th y d y đi phó và trò cũng h c đi phó. V i đ tài này b n thân tôi mong
mu n s góp ph n giúp giáo viên b môn L ch s có đc gi d y t t h n, h c ượ ơ
sinh lĩnh h i ki n th c m t cách ch đng và nh nhàng h n và đi u quan ế ơ
tr ng h n là t o cho các em m t không khí tho i mái, h ng thú h n đi v i ơ ơ
môn h c này.
Sáng ki n kinh nghi mế - Giáo viên: Nguy n Th Tài - THCS Nguy n Trãi 1
T o h ng thú cho h c sinh qua vi c t ch c trò ch i trong gi h c L ch s đi v i h c sinh ơ
kh i 8, 9 t i tr ng Trung h c c s Nguy n Trãi. ườ ơ
2. M c tiêu, nhi m v c a đ tài.
- Giúp h c sinh có ý th c h c t p đi v i b môn l ch s .
- Giúp h c sinh có đc kĩ năng phân tích đánh giá, nh n bi t các s ki n l ch ượ ế
s .
- T o cho h c sinh có s h ng thú, thích h c t p đi v i b môn L ch s .
- Góp ph n th c hi n vi c nâng cao ch t l ng gi ng d y và h c t p đi v i ượ
b môn L ch s .
3. Đi t ng nghiên c u. ượ
- Các trò ch i trong gi h c L ch sơ
- Đi t ng tham gia các trò ch i: ượ ơ H c sinh kh i 8,9 Tr ng THCS Nguy n ườ
Trãi.
4. Gi i h n ph m vi nghiên c u.
Đ th c hi n đc đ tài này, b n thân tôi đã nghiên c u m t s bài h c ượ
trong ch ng trình L ch s Kh i 8,9.ươ
Th i gian nghiên c u: Năm h c 2013-2014, 2014-2015.
5. Ph ng pháp nghiên c u.ươ
- Ph ng pháp nghiên c u lý lu n.ươ
- Ph ng pháp s d ng đ dùng tr c quan.ươ
- Ph ng pháp đi u tra, quan sát.ươ
- Ph ng pháp th c nghi m.ươ
II. PH N N I DUNG
1.C s lý lu n.ơ
Trong quá trình d y- h c nói chung và d y h c b môn L ch s nói riêng
tr ng THCS thì vi c t ch c các trò ch i cho h c sinh đóng vai trò quan tr ngườ ơ
nh ng ít khi giáo viên chú ý. “ưT ch c trò ch i trong gi h c L ch s cho ơ
h c sinh đc s d ng đ c ng c bài h c, áp d ng đ d y các bài ôn t p,ượ
s k t, t ng k t m t bài ho c m t ch ng, bài t p l ch s hay hay t ch cơ ế ế ươ
ngo i khóa và có tác d ng thi t th c đi v i h c sinh. T ch c trò ch i cho ế ơ
h c sinh không nh m m c đích cung c p ki n th c m i cho h c sinh mà nh m ế
c ng c ki n th c cũ, h th ng hóa, khái quát hóa ki n th c đã h c, rèn luy n ế ế
cho h c sinh kĩ năng t duy, phân tích t ng h p. D a vào ki n th c c b n v ư ế ơ
các s ki n, các m t ho t đng chính c a t ng giai đo n hay quá trình l ch s
đã bi t, giáo viên thi t k và t ch c trò ch i trong d y h c l ch s nên h ngế ế ế ơ ướ
d n h c sinh phân tích n m v ng b n ch t nhi u m i quan h , gi i thích sâu
h n nh ng khái ni m ph c t p đã đc hình thành. Vì v y khi ti n hành giáoơ ượ ế
viên ph i c n th n sâu s c v nhi m v giáo d ng, giáo d c, n i dung và ưỡ
cách th c ti n hành. ế
Sáng ki n kinh nghi mế - Giáo viên: Nguy n Th Tài - THCS Nguy n Trãi 2
T o h ng thú cho h c sinh qua vi c t ch c trò ch i trong gi h c L ch s đi v i h c sinh ơ
kh i 8, 9 t i tr ng Trung h c c s Nguy n Trãi. ườ ơ
T ch c các trò ch i trong d y h c L ch s là y u t quan tr ng đ nâng ơ ế
cao ch t l ng ki n th c c a h c sinh, hình thành cho các em nhi u hi u bi t ượ ế ế
khoa h c v l ch s và tính quy lu t c a s phát tri n xã h i, b i d ng và rèn ưỡ
luy n kĩ năng thông qua vi c h c b môn L ch s , đng th i là “món ăn tinh
th n” c vũ và thúc đy các em h c t p. Bác H chúng ta đã t ng nói: “Dân ta
ph i bi t s ta. Cho t ng g c tích n c nhà Vi t Nam” ế ườ ướ Đó là l i căn d n
và cũng là tâm huy t c a Bác luôn mong mu n th h tr không ch hi u L chế ế
s mà còn ph i “t ng” hi u sâu s c L ch s truy n th ng c a ông cha ta. Tuy ườ
nhiên vi c d y và h c b môn L ch s tr ng ph thông c a n c ta hi n ườ ướ
nay ch a đáp ng đc yêu c u c a ng i h c, cũng nh ch a làm tròn tráchư ượ ườ ư ư
nhi m c a m t b môn t ng ch ng nh đn gi n nh ng r t quan tr ng đi ưở ư ơ ư
v i h c sinh. Trong quá trình gi ng d y giáo viên ch a m nh d n trong vi c ư
đi m i ph ng pháp d y h c chính vì v y mà gi h c luôn c ng nh c, khô ươ
khan. Giáo viên luôn có tâm lí làm sao cho h t đc n i dung bài h c, ch aế ượ ư
h ng h c sinh đn vi c ch đng h c t p mà h c sinh ti p thu ki n th c m tướ ế ế ế
cách th đng. Giáo viên cũng không dám m nh d n t ch c trò ch i trong d y ơ
h c L ch s ho c trong các ti t bài t p L ch s ho c n u có thì hi u qu ch a ế ế ư
cao. Chính vì v y mà trong nh ng năm g n đây ch t l ng b môn L ch s r t ượ
th p.
2. Th c tr ng
2.1. Thu n l i, khó khăn:
* Thu n l i: Trong quá trình th c hi n đ tài này cũng có nhi u thu n l i nh ư
đa s h c sinh r t thích thú, tham gia h c t p m t cách hăng say và sôi n i,
bi t nh n đnh, phân tích, h th ng các s ki n l ch s , xâu chu i các s ki nế
l ch s m t cách logic có h th ng. Đc bi t v i vi c t ch c các trò ch i này ơ
h c sinh đã gi i t a đc tâm lý căng th ng trong gi h c, đc bi t h n n a là ượ ơ
hi n nay v i s phát tri n m nh m c a công ngh thông tin thì vi c t ch c
trò ch i ô ch này trong ti t h c có s d ng hình nh minh h a làm cho các emơ ế
h c sinh ngày càng thích thú.
Ban lãnh đo nhà tr ng, t tr ng chuyên môn cũng nh đa s các đng ườ ưở ư
nghi p cũng đã h tr , giúp đ t o đi u ki n cho b n thân tôi và h c sinh d y
và h c đt hi u qu cao nh t.
* Khó khăn: Bên c nh nh ng thu n l i có đc trong quá trình th c hi n đ ư
tài này thì b n thân tôi còn g p ph i m t s khó khăn nh t đnh đó là ý th c
h c t p c a m t s h c sinh còn h n ch , các em ch a quan tâm đn vi c h c ế ư ế
t p c a mình, vi c n m ki n th c c b n đi v i các em đã khó, vi c h th ng ế ơ
l i toàn b ki n th c đã h c, phân tích t ng h p các s ki n đ tìm ra l i gi i ế
đáp cho các s ki n l ch s l i còn khó h n. Bên c n đó m t s h c sinh là ơ
Sáng ki n kinh nghi mế - Giáo viên: Nguy n Th Tài - THCS Nguy n Trãi 3
T o h ng thú cho h c sinh qua vi c t ch c trò ch i trong gi h c L ch s đi v i h c sinh ơ
kh i 8, 9 t i tr ng Trung h c c s Nguy n Trãi. ườ ơ
đng bào dân t c thi u s , vi c ti p thu ki n th c c a các em cũng còn h n ế ế
ch .ế
H th ng máy chi u đ ph c v cho vi c d y h c c a tr ng còn ít nên ế ườ
vi c t ch c th ng xuyên còn h n ch , đôi khi ch ng chéo v i các giáo viên ườ ế
khác nên cũng khó khăn. Do đó vi c cho h c sinh ti p c n th ng xuyên v i ế ườ
công ngh thông tin còn h n ch . ế
2.2. Thành công, h n ch . ế
* Thành công: V n d ng đ tài này vào vi c gi ng d y l ch s t i tr ng ườ
THCS Nguy n Trãi b n thân tôi đã có nh ng thành công nh t đnh, h c sinh gi
đây đã bi t phân tích, h th ng hóa, xâu chu i các s ki n l ch s m t cách cóế
h th ng, khoa h c và chính xác ch không ph i là ti p nh n m t cách máy ế
móc nh tr c đây. Đi v i h c sinh kh i 8 và 9 thì vi c t ch c trò ch i nàyư ướ ơ
các em ti p c n nhanh h n, các em h c sinh đã m nh d n h n và ch đngế ơ ơ
h n.ơ
* H n ch : ế Hi n nay đi đa s các em h c sinh cho r ng b môn l ch s ch là
m t môn h c ph , các em ch c n h c t t nh ng môn nh Toán, Văn, Ti ng ư ế
Anh hay Lí, Hóa là đc, còn nh ng môn h c nh Đa lí, L ch s hay GDCD làượ ư
môn h c ph nên không c n h c nhi u, không c n tìm tòi h c h i th m chí
không thèm đc sách n a. Vì v y các em còn xem nh đi v i vi c h c b
môn này. Do đó k t qu h c t p cũng nh s hi u bi t c a các em v l ch sế ư ế
ch a cao.Và th c t hi n nay chúng ta cũng đã th y rõ trong kì thi T t nghi pư ế
trung h c ph thông qu c gia trong nh ng năm v a qua có r t ít thí sinh thi môn
L ch s , th m chí c tr ng g n 1000 h c sinh mà ch duy nh t có 3 h c sinh ườ
thi môn s và m t h i đng thi 26 ng i giám th ph c v cho m t thí sinh… ườ
vv
Đi v i b môn L ch s thì s ti t h c trên tu n ít nên đ t ch c trò ch i ế ơ
cho các em r t khó, ch có th l ng vào ti t h c, ti t bài t p ho c là c ng c ế ế
bài h c sau m i ti t h c là ch y u, do đó không ph i l p nào cũng đc v n ế ế ượ
d ng.
M t s h c sinh ch a m nh d n trong vi c phát bi u ý ki n c a mình ư ế
tr c t p th , các em còn e dè, s s t do đó cũng là h n ch c a đ tài.ướ ế
2.3. M t m nh, m t y u. ế
* M t m nh: Đ tài này áp d ng r t th c t và đt hi u qu cao, góp ph n ế
xóa đi t t ng chán h c đi v i h c sinh, v i hình th c ch i mà h c, h c màư ưở ơ
ch i. T đó giúp các em có ý th c và m nh d n h n trong h c t p.ơ ơ
* M t y u ế : Đi t ng h c sinh đa d ng, không ph i em nào cũng có đc kĩ ượ ượ
năng phân tích, h th ng các s ki n, m t s em còn lúng túng, m t s em đã
hi u v n đ nh ng không m nh d n, còn e dè không m nh d n trong vi c t ư
nguy n tham gia trò ch i. ơ
Sáng ki n kinh nghi mế - Giáo viên: Nguy n Th Tài - THCS Nguy n Trãi 4
T o h ng thú cho h c sinh qua vi c t ch c trò ch i trong gi h c L ch s đi v i h c sinh ơ
kh i 8, 9 t i tr ng Trung h c c s Nguy n Trãi. ườ ơ
2.4. Các nguyên nhân, y u t tác đng:ế
Đ tài này thành công cũng nh ý th c h c t p t t c a đi đa s các em
h c sinh, các em đã ti p thu và v n d ng nó m t cách nhanh chóng, hi u qu . ế
Đc s h tr t đng nghi p, t chuyên môn và ban lãnh đo nhàượ
tr ng b n thân tôi đã có đi u ki n t t nh t đ th c hi n đ tài đc bi t làườ
vi c s d ng công ngh thông tin trong d y h c giúp h c sinh ti p thu ki n ế ế
th c m t cách ch đng, linh ho t và sáng t o.
2.5. Phân tích, đánh giá các v n đ v th c tr ng mà đ tài đã đt ra.
* Th c tr ng h c t p b môn L ch s hi n nay tr ng ph thông: ườ B
môn L ch s tr ng ph thông v i nhi m v cung c p kh i l ng ki n th c ườ ượ ế
t ng đi phong phú v l ch s th gi i và l ch s dân t c c n đt ra yêu c uươ ế
cao m i th c hi n đc nhi m v đó, m t khác do đc tr ng c a b môn l ch ượ ư
s nó gây ra nhi u khó khăn cho quá trình nh n th c c a các em h c sinh. Vì
đi t ng l ch s là quá kh đã di n ra, không th tái hi n, không th “tr c ượ
quan sinh đng”, cũng không th tr c ti p quan sát đc. L ch s đc ph n ế ư ượ
ánh qua các ngu n s li u, v n đ đt ra là làm sao đ các em nh n th c đc ượ
l ch s m t cách chính xác, chân th c nh nó đã t n t i. Ch t l ng d y h c ư ượ
môn L ch s hi n nay đt ra v n đ c n suy nghĩ, s l ng h c sinh yêu thích ượ
môn L ch s r t ít. Nhi u ph huynh, h c sinh coi L ch s là môn h c “ph ”,
nh n th c c a các em v môn L ch s sai l ch, các em không nh ho c nh
không chính xác th i gian, đa đi m, tính ch t c a các s ki n và hi n t ng ượ
l ch s .
Trong nh ng năm g n đây, ch t l ng b môn l ch s r t th p.Theo tôi ượ
nguyên nhân c a nh ng tình tr ng trên có th đc xác đnh: ượ
+ M t là trình đ giáo viên ch a đu và th t s không ph i giáo viên nào cũng ư
tâm huy t v i ngh nghi p. Đi u này nh h ng không nh đn quá trìnhế ưở ế
gi ng d y và ch t l ng giáo d c nói chung và b môn l ch s nói riêng. ượ
+ Hai là: Giáo viên ch a m nh d n trong quá trình đi m i ph ng ph ngư ươ ươ
pháp d y h c.
+ Ba là: Trang thi t b ph c v cho gi ng d y b môn nhà tr ng còn thi u,ế ườ ế
không đ l c đ, b n đ. ượ
+ B n là: Giáo viên ch a bám sát chu n ki n th c kĩ năng b môn do B ban ư ế
hành.
Đi v i h c sinh ý th c h c t p môn s ch a cao, đa ph n các em ch a xác ư ư
đnh rõ ràng m c tiêu h c t p, ch a th c s c g ng trong h c t p và làm bài ư
t p, đang còn đi phó, ch a dám m nh d n khi giáo viên yêu c u tr l i câu ư
h i, ch l c đ, b n đ. Đc bi t quan ni m ăn sâu trong ti m th c c a ph ượ
huynh và h c sinh môn s ch là môn h c ph , không quan tr ng nên có thái đ
th v i l ch s d n đn m t th c t đau lòng là h c sinh bi t l ch s th gi i ơ ế ế ế ế
Sáng ki n kinh nghi mế - Giáo viên: Nguy n Th Tài - THCS Nguy n Trãi 5