zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Kinh Tế - Quản Lý

» Luật học

Tham vấn cộng đồng dân cư trong quá trình đánh giá tác động môi trường và những vấn đề đặt ra

Chia sẻ: ViDoha2711 ViDoha2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Báo xấu

63
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết phân tích lý luận và thực tiễn, đưa ra những định hướng sửa đổi, bổ sung một số quy định pháp luật, tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện tham vấn trong đánh giá tác động môi trường một cách thực chất và hiệu quả.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tham vấn cộng đồng dân cư trong quá trình đánh giá tác động môi trường và những vấn đề đặt ra

THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT THAM VẤN CỘNG ĐỒNG DÂN CƯ TRONG QUÁ TRÌNH ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA Trần Thị Sáu* * TS. Khoa Luật, Trường Đại học Kinh tế Đà Nẵng. Thông tin bài viết: Tóm tắt: Từ khóa: tham vấn, đánh giá tác động Tham vấn trong quá trình đánh giá tác động môi trường là hoạt môi trường, cộng đồng dân cư, Bảo vệ động có ý nghĩa quan trọng đặc biệt, không chỉ bảo đảm thực thi môi trường, dự án. quyền làm chủ của Nhân dân mà còn góp phần nâng cao hiệu quả Lịch sử bài viết: đánh giá tác động môi trường đối với các dự án đầu tư. Từ khi Nhận bài: 05/02/2018 chính thức được thực hiện năm 1993, sau khi Luật Bảo vệ môi trường năm 1993 được ban hành đến nay, hoạt động tham vấn Biên tập: 19/02/2018 bước đầu đã hỗ trợ tích cực cho quá trình đánh giá môi trường của Duyệt bài: 27/02/2018 các chủ đầu tư. Tuy vậy, nghiên cứu lý luận và từ thực tiễn thực thi cho thấy, quy định pháp luật về đối tượng, nội dung, quy trình tổ chức tham vấn còn nhiều nội dung chưa phù hợp. Bài viết phân tích lý luận và thực tiễn, đưa ra những định hướng sửa đổi, bổ sung một số quy định pháp luật, tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện tham vấn trong đánh giá tác động môi trường một cách thực chất và hiệu quả. Article Infomation: Abstract: Keywords: consultation, environmental Consultation in the process of environmental impact assessment impact assessment, community, is an activity meant especially important, not only to ensure the environmental protection, project. enforcement of the mastery of the People but also contribute to Article History: improving the effectiveness of environmental impact assessment Received: 05 Feb. 2018 for the project. Since officially been made in 1993, after the Edited: 19 Feb. 2018 Environmental Protection law in 1993 was enacted to date, consultation activities initially positive support for the process of Approved: 27 Feb. 2018 environmental assessment of the investor. However, theoretical studies and practical implementation of legal provisions show that many legal provisions on subjects, content, process held the consultation process are still not suitable. On the basis of analysis of theoretical and practical research released orientations modify and supplement some provisions of law, creating legal basis for the implementation of consultations in the environmental impact assessment in a real quality and efficiency. Số 6(358) T3/2018 41
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT 1. Pháp luật về tham vấn cộng đồng động môi trường còn có nhiều quy định thiếu dân cư trong quá trình đánh giá tác động cơ sở khoa học, chưa đồng bộ và chưa phù môi trường hợp với thực tiễn như quy định về đối tượng Đánh giá tác động môi trường là quá phải đánh giá tác động môi trường, quy định trình nghiên cứu, phân tích và dự báo tác về trách nhiệm của chủ dự án, trách nhiệm động tích cực và tiêu cực của dự án đối với của cơ quan và người có thẩm quyền thẩm môi trường và cộng đồng dân cư, trên cơ sở định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động đó xây dựng và thực thi các giải pháp nhằm môi trường, quy định về quá trình đánh giá phát huy mặt tích cực và phòng ngừa, giảm tác động môi trường... Trong đó, quy định về thiểu những tác động tiêu cực của dự án đến tham vấn cộng đồng dân cư trong quá trình môi trường tự nhiên và xã hội, bảo đảm sự đánh giá tác động môi trường vẫn còn nhiều vấn đề cần làm rõ và sửa đổi phù hợp. phát triển bền vững. Tham vấn là quá trình trao đổi, chia Việt Nam cũng như các nước trên sẻ, hỗ trợ giúp người cần tham vấn hiểu thế giới đã xác định đánh giá tác động môi rõ bản chất vấn đề, nắm vững những cách trường là biện pháp quan trọng nhằm bảo giải quyết và đưa ra phương án giải quyết vệ môi trường (BVMT) cũng như đời sống tối ưu. Tham vấn cộng đồng trong đánh giá dân cư và sử dụng pháp luật điều chỉnh các tác động môi trường là hoạt động của chủ quan hệ xã hội phát sinh trong quá trình đánh dự án, theo đó chủ dự án tiến hành trao đổi giá tác động môi trường, góp phần BVMT thông tin, lắng nghe trao đổi, tham khảo ý và đảm bảo quyền con người được sống kiến của cơ quan, tổ chức, cộng đồng dân cư trong môi trường trong lành. Những nội trong khu vực dự án có tác động trực tiếp về dung cơ bản của pháp luật về đánh giá tác báo cáo đánh giá tác động môi trường. Tham động môi trường được thể hiện trong Luật vấn cộng đồng dân cư là hoạt động không BVMT năm 2015 và các văn bản hướng dẫn thể thiếu trong quá trình đánh giá tác động thi hành bao gồm những quy định về đối môi trường. Một mặt, thể hiện chủ quyền tượng đánh giá tác động môi trường; trách Nhân dân, thực thi cơ chế dân biết, dân bàn, nhiệm của các chủ dự án đầu tư đối với việc dân kiểm tra, mặt khác, hoạt động này bảo đánh giá tác động môi trường; tổ chức đánh đảm việc đánh giá tác động môi trường giá tác động môi trường, tham vấn báo cáo khách quan, đúng đắn qua việc những người đánh giá tác động môi trường; thẩm quyền, dân nghiên cứu, xem xét và đưa ra những ý trình tự, thủ tục thẩm định và phê duyệt báo kiến về những nội dung trong báo cáo đánh cáo đánh giá tác động môi trường; xử phạt giá tác động môi trường. Hoạt động này là vi phạm về đánh giá tác động môi trường. yêu cầu quan trọng thể hiện ý kiến, sự đồng Trong thời gian qua, pháp luật về đánh giá tác thuận hay không đồng thuận của cộng đồng động môi trường đã thiết lập công cụ quản lý dân cư đối với việc đánh giá tác động môi môi trường, tạo cơ sở cho các cơ quan nhà trường của chủ dự án cũng như bổ sung nước đưa ra các quyết định đầu tư phù hợp những tác động tiêu cực, những giải pháp đồng thời tạo cơ hội gắn kết giữa Nhà nước, phù hợp mà báo cáo có thể chưa đề cập đến. doanh nghiệp và cộng đồng dân cư trong phát Mục đích của tham vấn là chủ đầu tư cung triển kinh tế và BVMT. Tuy nhiên, bên cạnh cấp thông tin về dự án, những tác động tích những mặt tích cực, pháp luật về đánh giá tác cực có khả năng xảy ra khi triển khai dự án, 42 Số 6(358) T3/2018
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT những giải pháp giảm thiểu những tác động 4. Trong quá trình thực hiện đánh giá tiêu cực; dự báo những tác động tích cực của tác động môi trường, chủ dự án phải tiến dự án, đồng thời lắng nghe ý kiến, sự phân hành tham vấn Ủy ban nhân dân (UBND) tích, đánh giá của những đối tượng liên quan xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là về những tác động của dự án. Chất lượng UBND cấp xã) nơi thực hiện dự án, các tổ hoạt động tham vấn ảnh hưởng sâu sắc đến chức và cộng đồng dân cư chịu tác động trực chất lượng báo cáo đánh giá tác động môi tiếp bởi dự án; nghiên cứu, tiếp thu những ý trường. Tham vấn hiệu quả sẽ góp phần hoàn kiến khách quan, kiến nghị hợp lý của các thiện báo cáo đánh giá tác động môi trường, đối tượng liên quan được tham vấn để hạn làm cơ sở cho việc triển khai thực tế, qua đó chế thấp nhất tác động bất lợi của dự án đến hạn chế thấp nhất các tác động xấu đến môi môi trường tự nhiên đa dạng sinh học và sức trường và con người. Vì vậy, quy định đúng khỏe cộng đồng. đắn về tham vấn trong quá trình đánh giá tác 5. Việc tham vấn ý kiến của UBND động môi trường, xác định đúng và phù hợp cấp xã nơi thực hiện dự án và các tổ chức những chủ thể nào chịu tác động trực tiếp, chịu tác động trực tiếp bởi dự án thực hiện nội dung, quy trình tiến hành tham vấn là rất theo quy trình sau đây: quan trọng, nhằm bảo đảm việc đánh giá tác a) Chủ dự án gửi báo cáo đánh giá tác động môi trường khoa học, hiệu quả. động môi trường của dự án đến UBND cấp Về vấn đề này, Khoản 1, 2 Điều 21 xã nơi thực hiện dự án và các tổ chức chịu Luật BVMT năm 2015 quy định: tác động trực tiếp bởi dự án kèm theo văn 1. Tham vấn trong quá trình thực hiện bản đề nghị cho ý kiến; đánh giá tác động môi trường nhằm hoàn b) UBND cấp xã nơi thực hiện dự án thiện báo cáo đánh giá tác động môi trường, và các tổ chức chịu tác động trực tiếp bởi dự hạn chế thấp nhất các tác động xấu đến môi án có văn bản phản hồi trong thời hạn tối đa trường và con người, bảo đảm sự phát triển mười lăm ngày làm việc, kể từ ngày nhận bền vững của dự án. được văn bản của chủ dự án, hoặc không cần 2. Chủ dự án phải tổ chức tham vấn cơ có văn bản phản hồi trong trường hợp chấp quan, tổ chức, cộng đồng chịu tác động trực thuận việc thực hiện dự án. tiếp bởi dự án. 6. Việc tham vấn cộng đồng dân cư 3. Các dự án không phải thực hiện chịu tác động trực tiếp bởi dự án được tham vấn gồm: tiến hành dưới hình thức họp cộng đồng dân cư do chủ dự án và UBND cấp xã a) Phù hợp với quy hoạch của khu sản nơi thực hiện dự án đồng chủ trì với sự xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung đã được tham gia của những người đại diện cho phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi Ủy ban mặt trận Tổ quốc cấp xã, các tổ trường cho giai đoạn đầu tư xây dựng cơ sở chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội hạ tầng; nghề nghiệp, tổ dân phố, thôn, bản được b) Thuộc danh mục bí mật nhà nước. UBND cấp xã triệu tập. Ý kiến của các Khoản 4, 5, 6 Điều 12 Nghị định đại biểu tham dự cuộc họp phải được thể 18/2015/CP-NĐ ngày 14/12/2015 của hiện đầy đủ, trung thực trong biên bản Chính phủ nêu rõ: họp cộng đồng. Số 6(358) T3/2018 43
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT Thông tư số 27/2015/TT-BTNMT dự án triển khai là đối tượng chịu tác động ngày 29/5/2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trực tiếp. Điều này chưa sát với thực tế vì trường hướng dẫn thêm trường hợp dự án nhiều dự án đối tượng bị ảnh hưởng trực tiếp thuộc địa bàn từ hai xã trở lên, chủ dự án không chỉ trong phạm vi xã hoặc những xã được lựa chọn hình thức cuộc họp tham vấn liền kề mà tác động tới nhiều huyện, nhiều cộng đồng dân cư chịu tác động trực tiếp bởi tỉnh. Có thể dễ nhận thấy qua các dự án nhiệt dự án theo từng xã hoặc liên xã. điện, dự án nhà máy sản xuất thép, lọc dầu, 2. Những vấn đề đặt ra từ thực tiễn khai thác khoáng sản, dự án thủy điện… Tìm thực thi pháp luật về tham vấn cộng đồng hiểu các dự án thủy điện cho thấy, hầu hết trong quá trình đánh giá tác động môi trường dự án này thường gây ra tình trạng mất rừng, Nghiên cứu các quy định pháp luật ảnh hưởng sâu sắc đến chế độ nước hạ lưu hiện hành và từ thực tiễn thực hiện pháp và đa dạng sinh học. Nghiên cứu của Phạm luật về tham vấn trong quá trình đánh giá tác Thị Thu Hà, Trường Đại học Bách khoa Hà động môi trường, cho thấy có một số vấn đề Nội chỉ rõ một số hồ thuỷ điện còn làm suy cần được quan tâm làm rõ: giảm, cạn kiệt dòng chảy ở lưu vực sông và Thứ nhất, về đối tượng chịu tác động chuyển nước sang lưu vực khác như hồ thuỷ của dự án. Về vấn đề này, Luật BVMT điện An Khê - Kanak chuyển nước sông Ba năm 2015, Nghị định 18/2015/CP-NĐ của sang sông Kone, thủy điện thượng Kon Tum Chính phủ quy định còn chung chung, bởi chuyển nước từ nhánh sông Dak Bla thuộc lẽ không thể xác định được cụ thể “cơ quan, lưu vực sông Sêsan sang lưu vực sông Trà tổ chức, cộng đồng chịu tác động trực tiếp Khúc. Một số công trình thuỷ điện khác như bởi dự án” là những đối tượng nào, những Dak Mi 4, Phước Hoà, Nậm Chiến... đều ai là đối tượng “chịu tác động trực tiếp” và chuyển gần như toàn bộ lượng nước sau khi mức độ tác động như thế nào được gọi là phát điện sang lưu vực khác2. Theo UBND trực tiếp. Tác động trực tiếp là những ảnh thành phố Đà Nẵng, việc xây dựng Nhà máy hưởng trực diện làm biến đổi các yếu tố tự thuỷ điện Đắk Mi 4 tại Quảng Nam đã cắt nhiên và xã hội. Đó là những biến đổi hiện dòng Đắk Mi - chiếm 1/3 lưu vực dòng Vu hữu có thể nhận diện ngay sau khi1 có sự Gia, nhưng chiếm 50% lưu lượng nước của tác động. Sự tác động trực tiếp diễn ra trong dòng sông lớn này nhưng không trả về dòng không gian, theo thời gian và mức độ nào cũ mà đổ về sông Thu Bồn gây ảnh hưởng còn tùy thuộc vào từng dự án. Vì vậy, khi nghiêm trọng đến hạ lưu sông Vu Gia. Dòng pháp luật không nêu rõ những tiêu chí xác sông này cung cấp nước cho gần 10.000 định những đối tượng cụ thể chịu tác động ha nông nghiệp, công nghiệp và nước sinh trực tiếp bởi dự án đã dẫn đến việc các chủ hoạt cho 1,7 triệu dân thành phố Đà Nẵng dự án mặc định những cơ quan, tổ chức, và 2 huyện Đại Lộc và Điện Bàn của Quảng cộng đồng trên địa bàn xã hoặc liên xã mà Nam3. Tuy nhiên, thực tế việc tham vấn cộng 1 TS. Phạm Thị Thu Hà, Tổng quan lợi ích và ảnh hưởng của công trình thủy điện, http://nangluongvietnam.vn/news/vn/ an-ninh-nang-luong-va-moi-truong/tong-quan-loi-ich-va-anh-huong-cua-cong-trinh-thuy-dien-(ky-2).html, truy cập ngày 10/01/2018 2 TS. Phạm Thị Thu Hà, Tổng quan lợi ích và ảnh hưởng của công trình thủy điện, tlđd. 3 Tlđd. 44 Số 6(358) T3/2018
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT đồng của các dự án thủy điện đối với các đối vấn ý kiến của UBND xã và Ủy ban Mặt tượng bị ảnh hưởng chỉ giới hạn trong địa trận Tổ quốc xã Phúc Trạch và Sơn Trạch, bàn dự án nên đã không dự báo những tác mặc dù trên thực tế dự án ảnh hưởng không động tiêu cực của dự án đến môi trường, sản nhỏ đến môi trường sống của người dân. xuất, sinh hoạt của người dân vùng hạ du. Thứ hai, phạm vi các đối tượng được Một số dự án lớn như Dự án Nhà máy gang tham vấn. Theo quy định, việc tham vấn thép của Công ty trách nhiệm hữu hạn gang tiến hành đối với chính quyền địa phương thép Hưng Nghiệp Formosa được triển khai là UBND cấp xã nơi thực hiện dự án, các tại khu kinh tế Vũng Áng thuộc tỉnh Hà Tĩnh tổ chức chịu tác động trực tiếp bởi dự án song quá trình xây dựng và vận hành của nhà gồm Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp xã, các máy lại tác động trực tiếp đến ít nhất 4 tỉnh tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội miền Trung, trong đó tác động sâu sắc nhất nghề nghiệp trên địa bàn và cộng đồng dân là tỉnh Quảng Bình. Theo dòng hải lưu từ cư chịu tác động trực tiếp bởi dự án. Cộng Bắc vào Nam, các chất xả thải ra từ nhà máy đồng dân cư là tập hợp những người cùng cư Formosa tràn ồ ạt vào vùng biển Quảng Bình trú trong một khu vực địa lý có chung những nên vùng biển Quảng Bình gánh chịu hậu đặc điểm lịch sử, văn hóa, chung những lợi quả nặng nề nhất. Nếu quá trình đánh giá tác ích cơ bản và được tổ chức dưới hình thức động môi trường chính quyền và Nhân dân tổ dân phố, thôn, bản. Quy định như trên các tỉnh lân cận được tham vấn và có những là cần thiết nhưng không đủ, bởi lẽ thông phương án chủ động phòng ngừa thì khi sự thường đánh giá tác động môi trường là hoạt cố môi trường xảy ra, các địa phương sẽ có động có tính chuyên môn kỹ thuật cao, đòi những biện pháp chủ động xử lý, khắc phục hỏi phải có kiến thức chuyên sâu, song đối hậu quả, hạn chế thiệt hại cho Nhân dân. với chính quyền cấp xã và những người dân Việc không quy định rõ đối tượng chịu bình thường thì rất khó để họ hiểu toàn diện, tác động trực tiếp bởi dự án còn dẫn đến tình sâu sắc nội dung báo cáo đánh giá tác động trạng một số chủ đầu tư không tham vấn đối môi trường cũng như những vấn đề thực tế với Dự án nằm trong đất thuộc sự quản lý của dự án, những tác động mà dự án sẽ gây của chủ đầu tư. Có thể thấy điều này qua ra đối với môi trường và cuộc sống người dự án Khu phức hợp Du lịch sinh thái và dân. Điều này đòi hỏi trong thành phần được Vui chơi thể thao dưới nước của Công ty cổ tham vấn phải có các chuyên gia, các nhà phần Phù Sa Đỏ4, chủ đầu tư không lấy ý khoa học, các nhà nghiên cứu chuyên môn kiến của người dân với lý do khu vực dự và những tổ chức, cá nhân quan tâm đến án nằm trong khu đất thuộc sự quản lý của dự án. Nhất là đối với dự án có ảnh hưởng Ban quản lý Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ sâu sắc đến môi trường như dự án sản xuất Bàng thuộc tỉnh Quảng Bình, cũng là chủ gang thép, dự án thủy điện, nhiệt điện, dự án đầu tư của dự án, và cho rằng, khu vực thực khai thác khoáng sản, dự án cáp treo... Đơn hiện dự án cách xa khu dân cư nên không lấy cử như nếu xây dựng cáp treo Phong Nha - ý kiến tham vấn của người dân mà chỉ tham Kẻ Bàng ở Quảng Bình để dự báo tác động 4 Công ty cổ phần Thương mại và du lịch Phù Sa Đỏ, Báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án Khu phức hợp du lịch sinh thái và vui chơi dưới nước thôn Chày Lập xã Phúc Trạch và thôn Trằm Mé xã Sơn Trạch, huyện Bố Trạch, tr.139. Số 6(358) T3/2018 45
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT môi trường phải căn cứ vào những thông tin người có trách nhiệm quản lý, BVMT và bảo khoa học như thông tin về đối tượng gây tác đảm sự phát triển mọi mặt đời sống xã hội động, đối tượng bị tác động, sức tải của môi ở địa phương, góp phần hoàn thiện các biện trường sinh học... trong khi chính quyền xã, pháp phát huy mặt tích cực và giảm thiểu tác những người dân bình thường khó biết được động xấu đến môi trường và con người. Đây còn bao nhiêu loài mới phát hiện, bao nhiêu không chỉ là hình thức thể hiện sự chấp nhận loài chưa rõ về tập tục sinh sống, các môi hay không chấp nhận việc thực hiện dự án trường thay thế cho chúng phải như thế nào, mà còn thể hiện trọng trách của cả chủ đầu do đó cần phải có sự tham vấn phản biện từ tư và cơ quan, tổ chức trên địa bàn đối với sự các hiệp hội khoa học, các nhà khoa học có phát triển của địa phương và đời sống dân cư nhiều năm gắn bó ở khu vực Phong Nha - qua việc thể hiện ý kiến, đưa ra những phân Kẻ Bàng. tích, lập luận để xem xét tính xác thực, độ tin cậy của những thông tin cũng như tính Thứ ba, về quy trình tham vấn. Nghị khả thi của các giải pháp phát huy những yếu định số 18/2015/NĐ-CP của Chính phủ chia tố tích cực, khắc phục các tác động tiêu cực quy trình tham vấn thành hai trường hợp. của dự án đến môi trường và dân cư. Vì vậy, Đối với tham vấn chính quyền địa phương quy định “trong trường hợp chấp thuận việc cấp xã và các tổ chức, chủ dự án gửi báo thực hiện dự án” thì không cần phản hồi dễ cáo đánh giá tác động môi trường của dự dẫn đến việc tham vấn mang tính hình thức án kèm theo văn bản đề nghị cho ý kiến. do không ràng buộc trách nhiệm của cả chủ UBND cấp xã và các tổ chức phải có văn dự án lẫn chính quyền địa phương và các tổ bản phản hồi trong thời hạn tối đa mười lăm chức liên quan trong quá trình tham vấn. ngày hoặc không cần phản hồi trong trường Hai là, đối với tham vấn cộng đồng hợp chấp thuận việc thực hiện dự án. Đối dân cư, công việc này thuộc trách nhiệm của với cộng đồng dân cư, tham vấn được tiến chủ dự án nên UBND cấp xã không thể tham hành dưới hình thức họp cộng đồng dân cư gia đồng chủ trì mà chỉ tham gia hỗ trợ, tạo do chủ dự án và UBND cấp xã đồng chủ trì điều kiện cho chủ đầu tư tiến hành tham vấn. với sự tham gia của những người đại diện Sở dĩ như vậy vì UBND cũng là đối tượng cho Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp xã, các tổ được tham vấn, đồng thời là cơ quan hành chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội nghề chính nhà nước, là đại diện cho cộng đồng nghiệp, tổ dân phố, thôn, bản được UBND dân cư. Quy định hiện hành cũng sẽ không cấp xã triệu tập. Trong trường hợp dự án mang lại kết quả tối ưu cho buổi tham vấn vì thuộc địa bàn từ hai xã trở lên, chủ dự án người dân sẽ cảm nhận đằng sau chủ đầu tư được lựa chọn hình thức cuộc họp tham vấn là chính quyền địa phương. Hơn nữa, trong cộng đồng dân cư chịu tác động trực tiếp bởi mối quan hệ này, cộng đồng dân cư là những dự án theo từng xã hoặc liên xã. Thực tiễn người mà chủ dự án mong muốn được lắng thực hiện cho thấy: nghe những ý kiến, những phản biện của họ Một là, tham vấn đối với cơ quan, tổ để có những thông tin đầy đủ, chính xác làm chức trên địa bàn là công việc của chủ đầu cơ sở đánh giá tác động môi trường đúng đắn tư nhằm tham khảo ý kiến của những người nhất nên cộng đồng dân cư phải được chủ dự am hiểu về đặc điểm tự nhiên, xã hội của án mời chứ không phải “được UBND cấp xã khu vực thực hiện dự án và cũng là những triệu tập” theo kiểu mệnh lệnh hành chính. 46 Số 6(358) T3/2018
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT Ba là, các quy định pháp luật hiện 3. Kiến nghị hành cũng chưa quy định cụ thể sẽ tiến hành Nghiên cứu cho thấy, các quy định tham vấn ở mức độ nào, ai là đại diện cho hiện hành về tham vấn trong quá trình đánh Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp xã, các tổ giá tác động môi trường chỉ phù hợp với chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội nghề các dự án nhỏ, sự tác động đến môi trường nghiệp, tổ dân phố, thôn, bản. Điều này dễ tự nhiên và xã hội không nhiều. Do vậy, để dẫn đến nội dung không tập trung vào tham bảo đảm việc tham vấn có hiệu quả, đặc vấn điều kiện tự nhiên, xã hội, dân cư khu biệt là đối với các dự án lớn, ảnh hưởng vực và đánh giá, dự báo tác động của dự án sâu sắc đến môi trường, dân cư và sự phát đến môi trường cũng như sản xuất, sinh sống của dân cư. Đồng thời những người am hiểu, triển bền vững, làm cơ sở đánh giá tác động có trách nhiệm với cộng đồng, có khả năng môi trường chính xác, khoa học, đồng thời phân tích, dự báo có thể không được mời tạo sự đồng thuận trong cộng đồng dân cư, do không được chọn làm đại diện cho cộng pháp luật cần sửa đổi, bổ sung một số quy đồng dân cư. Bên cạnh đó, pháp luật cũng định về tham vấn. Cần quy định rõ những không quy định buộc chủ đầu tư gửi báo cáo đối tượng chịu tác động trực tiếp từ dự án. đánh giá tác động môi trường cho cộng đồng Với những dự án lớn, thuộc thẩm quyền phê dân cư nghiên cứu trước khi tổ chức họp dân duyệt của Bộ Tài nguyên và Môi trường, đối cư nên sẽ rất khó cho người dân trong việc tượng chịu tác động trực tiếp phải tính đến đưa ra ý kiến của mình. cấp huyện, tỉnh, bao gồm liên huyện, liên Thứ tư, pháp luật chưa quy định trách tỉnh. Việc xác định phạm vi về không gian nhiệm của chủ dự án đối với các ý kiến của của đánh giá tác động môi trường là vùng các đối tượng được tham vấn. Pháp luật xem xét, đánh giá hiện trạng, tác động môi chỉ yêu cầu chủ dự án nghiên cứu, tiếp thu trường và không bị giới hạn bởi ranh giới những ý kiến khách quan, kiến nghị hợp lý hành chính của dự án. Phạm vi đối tượng của các đối tượng liên quan được tham vấn. được tham vấn về báo cáo đánh giá tác động Trường hợp cơ quan, tổ chức trên địa bàn môi trường không chỉ có chính quyền cấp xã không đồng ý với các tác động tiêu cực xã, tổ chức xã hội, cộng đồng dân cư mà còn cũng như giải pháp giảm thiểu các tác động tham vấn các chuyên gia, các nhà khoa học tiêu cực của dự án thì pháp luật chưa đưa ra chuyên ngành, nhà nghiên cứu, các trường hướng giải quyết. Đối với ý kiến của cộng đại học nhằm đảm bảo tính khách quan, đồng dân cư, pháp luật quy định thêm là khoa học và toàn diện. Cho phép các tổ phải được thể hiện đầy đủ, trung thực trong chức, cá nhân quan tâm đến dự án và sự phát biên bản họp cộng đồng, nhưng lại không có ràng buộc trách nhiệm nào đối với chủ dự triển bền vững của địa phương được tham án sau tham vấn, đặc biệt trong trường hợp gia tham vấn. Những người đại diện cho tổ Nhân dân có ý kiến phản biện hoặc phân tích dân phố, thôn, bản phải là những người am trái chiều đối với báo cáo đánh giá tác động hiểu đặc điểm tự nhiên địa bàn thực hiện dự môi trường. Vì vậy, các chủ dự án sau tham án, có những kiến thức nhất định về lĩnh vực vấn chỉ đưa ra những lời tiếp thu và cam kết ngành nghề dự án triển khai. Trong trường chung chung. Quy định này dễ dẫn đến việc hợp không có ai đáp ứng được yêu cầu đó, chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tham vấn một cộng đồng dân cư có quyền được mời người cách chiếu lệ. có đủ điều kiện để tham gia tham vấn. Số 6(358) T3/2018 47
THÛÅC TIÏÎN PHAÁP LUÊÅT Không những thế, để việc tham vấn đồng sống trong môi trường đó, do vậy, cộng trở thành hoạt động có ý nghĩa, góp phần đồng dân cư có quyền được biết một cách nâng cao chất lượng đánh giá tác động môi đầy đủ về dự án chuẩn bị được triển khai ở trường, pháp luật cần mở rộng phạm vi nơi mình sinh sống và đưa ra những ý kiến, tham vấn, theo đó không chỉ tham vấn kết những kinh nghiệm thực tiễn về đất đai, thổ quả đánh giá tác động môi trường mà tham nhưỡng, giúp phát hiện những nguy cơ tiềm vấn cả quá trình và biện pháp thực hiện đánh ẩn về mặt môi trường mà dự án gây ra. Chủ giá tác động môi trường. Công tác tham vấn dự án có trách nhiệm trực tiếp giải trình đối cộng đồng cần được tiến hành nhiều lần (tối với những ý kiến đóng góp của Nhân dân và thiểu là hai lần) đối với nhóm các dự án quy trong trường hợp những ý kiến phản biện, mô lớn, nhạy cảm về môi trường. Điều này phân tích có căn cứ, chủ dự án cần nghiên xuất phát từ đặc điểm tham vấn báo cáo cứu, đánh giá và có những điều chỉnh phù đánh giá là công việc cần kiến thức ở trình hợp. Sự điều chỉnh này phải được cơ quan, độ chuyên sâu, thuộc nhiều ngành khoa học tổ chức và cộng đồng dân cư thông qua trước tự nhiên, xã hội và công nghệ, có khối lượng khi chủ dự án hoàn thành báo cáo đánh giá lớn, nội dung đa ngành, đa dạng, đòi hỏi thời tác động môi trường. Nếu cuối cùng, ý kiến gian, nhân lực, kinh phí, phương thức làm những đối tượng được tham vấn và chủ dự việc rất khác nhau đối với từng loại dự án. án không thống nhất được với nhau thì mời Mục đích của tham vấn không nhằm phản cơ quan thẩm định độc lập thẩm định, xem đối dự án mà giúp nhà đầu tư thu thập thông xét. Kinh phí cho hoạt động này do chủ dự tin từ nhiều bên, giảm rủi ro cho dự án đầu án và Nhà nước, trên cơ sở hỗ trợ cho người tư của họ, đồng thời BVMT tốt nhất. Pháp dân, chi trả. Cơ chế này bảo đảm nâng cao luật cũng xác định rõ trách nhiệm của chủ dự trách nhiệm của chủ dự án đồng thời nâng án trong việc tham vấn, thời gian, quy trình cao ý thức trách nhiệm của Nhân dân và bảo cụ thể nhằm bảo đảm việc tham vấn được đảm việc tham vấn hiệu quả. thực hiện thực chất và hiệu quả. Xây dựng cơ chế làm việc độc lập cho các chuyên gia, Tham vấn trong quá trình thực hiện các nhà khoa học và những người được mời đánh giá môi trường không chỉ là công cụ tham vấn. Lần tham vấn thứ nhất thực hiện để hoàn thiện báo cáo đánh giá tác động môi trước khi tiến hành đánh giá tác động môi trường, qua đó BVMT và sự phát triển bền trường, chủ dự án trực tiếp trình bày cụ thể vững của quốc gia, mà còn là sự thể hiện dân về dự án, về quá trình tiến hành đánh giá tác chủ xã hội thông qua các quyền như tiếp cận động môi trường, dự báo ban đầu về những thông tin về môi trường, quyền tham gia vào tác động của dự án đến môi trường và dân các công việc chung của cộng đồng. Với tầm cư để chính quyền địa phương và Nhân dân quan trọng đặc biệt của hoạt động tham vấn nắm rõ về dự án và nghiên cứu, tìm hiểu về đòi hỏi hoạt động này phải được thực hiện dự án, về các tác động của dự án. Lần tham một cách nghiêm túc, theo quy trình chặt chẽ vấn thứ hai tiến hành sau khi lập xong báo nhằm bảo đảm các dự báo được chủ dự án cáo đánh giá tác động môi trường và bắt đưa ra dựa trên cơ sở khoa học và các biện buộc chủ dự án phải gửi báo cáo đánh giá pháp phòng ngừa, xử lý được đề xuất, thực tác động môi trường cho cộng đồng dân cư hiện là các phương án tối ưu. Bảo đảm thực nghiên cứu trước khi tiến hành cuộc họp. Vì thi điều này cũng là bảo đảm trên thực tế bất cứ sự ô nhiễm, suy thoái hay sự cố môi quyền con người được sống trong môi trường trường nào xảy ra thì đối tượng phải gánh trong lành theo quy định của Hiến pháp chịu những thiệt hại đầu tiên chính là cộng năm 2013 48 Số 6(358) T3/2018

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.