Thiết bị nuôi cấy vi sinh vật trên môi trường dinh dưỡng rắn_chương 9

Chia sẻ: Nguyễn Thị Giỏi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

632
lượt xem 178
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nuôi cấy vi sinh vật trên các môi trường tới thể hạt có nhiều ưu việc hơn so với nuôi cấy trên các môi trường dinh dưỡng lỏng.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thiết bị nuôi cấy vi sinh vật trên môi trường dinh dưỡng rắn_chương 9

Chæång 9 THIÃÚT BË NUÄI CÁÚY VI SINH VÁÛT TRÃN MÄI TRÆÅÌNG DINH DÆÅÎNG RÀÕN Nuäi cáúy vi sinh váût trãn caïc mäi træåìng tåi thãø haût coï nhiãöu æu viãûc hån so våïi nuäi cáúy trãn caïc mäi træåìng dinh dæåîng loíng. Nhæ täúc âäü täøng håüp cuía caïc enzim cao hån 5 ÷ 6 láön, ngoaìi ra canh træåìng nháûn âæåüc coï âäü áøm 40 ÷ 50% (trong canh træåìng loíng− 80 ÷ 95%), cho pheïp tiãút kiãûm âaïng kãø nguäön nàng læåüng sáúy. Tuy nhiãn âãún nay phæång phaïp nuäi cáúy vi sinh váût trãn caïc mäi træåìng dinh dæåîng ràõn chæa âæåüc æïng duûng räüng raîi trong cäng nghiãûp do chæa coï nhæîng thiãút bë tiãût truìng âæåüc cå khê hoaï âaïng tin cáûy. Hiãûu suáút vaì âäü hoaût hoaï cuía caïc cháút hoaût hoaï sinh hoüc, thåìi gian quaï trçnh nuäi cáúy chuí yãúu phuû thuäüc vaìo nhæîng yãúu täú sau: loaûi vi sinh váût, thaình pháön cáúu tæí cuía mäi træåìng dinh dæåîng, læåüng vaì cháút læåüng cuía nguyãn liãûu cáúy, nhiãût âäü nuäi cáúy, mæïc âäü thäøi khê cuía canh træåìng phaït triãøn, cæåìng âäü âaío träün, trao âäøi khäúi vaì trao âäøi nhiãût. Viãûc læûa choün daûng thiãút bë vaì nhæîng bäü phuû tråü âãø âaím baío táút caí nhæîng âoìiì hoíi cuía cäng nghãû coï yï nghéa quan troüng nháút. 9.1. PHÁN LOAÛI THIÃÚT BË NUÄI CÁÚY VI SINH VÁÛT TRÃN MÄI TRÆÅÌNG DINH DÆÅÎNG RÀÕN Âãø nuäi cáúy vi sinh váût trãn mäi træåìng dinh dæåîng ràõn, ngæåìi ta sæí duûng caïc loaûi thiãút bë coï kãút cáúu sau âáy: thiãút bë nuäi cáúy vi sinh váût trãn mäi træåìng ràõn daûng phoìng coï caïc khay âäüt läù nàòm ngang våïi kêch thæåïc 400×800 mm, thiãút bë âæåüc cå khê hoaï coï khay âæïng âäüt läù, thiãút bë âæåüc cå khê hoaï daûng ВИС−42Д, caïc thiãút bë bàng âai taïc âäüng chu kyì vaì liãn tuûc, täø maïy nhiãöu phiãún taïc âäüng liãn tuûc våïi sæû æïng duûng caïc maïy rung cuîng nhæ caïc thiãút bë daûng träúng quay. Nhæåüc âiãøm cuía caïc thiãút bë nuäi cáúy vi sinh váût trãn mäi træåìng ràõn daûng phoìng coï caïc khay nàòm ngang âäüt läù laì khäúi læåüng lao âäüng cho caïc cäng âoaûn quaï låïn, mæïc âäü cå khê hoaï cho caïc cäng âoaûn cäng nghãû tháúp vaì khäng traïnh khoíi sæû tiãúp xuïc cuía cäng nhán våïi canh træåìng cuía vi sinh váût. Tæì caïc kãút cáúu kãø trãn, trong cäng nghiãûp thæåìng ngæåìi ta æïng duûng caïc thiãút bë 173
âæåüc cå khê hoaï coï caïc cháûu âæåüc phán bäø âæïng, cuîng nhæ caïc thiãút bë daûng träúng quay vaì hçnh thaïp. Caïc thiãút bë daûng träúng quay vaì hçnh thaïp coï triãøn voüng täút âãø saín xuáút låïn. Sæû têch luyî mäüt læåüng låïn caïc phãú thaíi näng nghiãûp nhæ råm, voí bäng, voí haût hæåïng dæång, cuìi ngä, caïc phãú liãûu khi gia cäng khoai táy, cuí caíi âæåìng, cáy mêa... cho khaí nàng sæí duûng chuïng âãø thu nhán protein chàn nuäi, laì nguäön reí tiãön cho saín xuáút xenluloza vaì tinh bäüt. Tuy nhiãn âãø nuäi cáúy vi sinh váût våïi muûc âêch täøng håüp sinh hoüc protein khäng thãø sæí duûng caïc phoìng nuäi cáúy bçnh thæåìng, caïc phoìng naìy âæåüc sæí duûng âãø nuäi cáúy náúm mäúc trãn mäi træåìng dinh dæåîng ràõn coï chiãöu cao cuía låïp mäi træåìng khäng låïn hån 3 ÷ 5 cm. Caïc xê nghiãûp saín xuáút cháút cä âàûc chæïa protein vaì enzim thuäüc daûng saín xuáút låïn, cho nãn âäúi våïi nhæîng nhaì maïy nàng suáút 100 nghçn táún trong mäüt nàm âoìi hoíi 210 nghçn cháûu. ÅÍ mæïc nhæ thãú cáön phaíi sæí duûng caïc thiãút bë thoaí maîn caïc yãu cáöu sau: chiãöu cao cuía låïp mäi træåìng dinh dæåîng khäng nhoí hån 50 cm; khaí nàng taûo ra caïc âiãöu kiãûn tiãût truìng; sæû biãún âäøi sinh hoüc cuía caïc cháút dinh dæåîng trong nguyãn liãûu thaình protein laì cæûc âaûi. Caïc thiãút bë âãø saín xuáút caïc saín pháøm trãn coï thãø giaïn âoaûn hay liãn tuûc. Caïc thiãút bë taïc âäüng giaïn âoaûn thæåìng åí daûng hçnh träúng nàòm ngang, loaûi træì quaï trçnh nuäi cáúy vi sinh váût coï thãø thæûc hiãûn trêch ly caïc cháút hoaût hoaï sinh hoüc tæì canh træåìng nuäi cáúy. 9.2. CAÏC THIÃÚT BË NUÄI CÁÚY VI SINH VÁÛT TRÃN MÄI TRÆÅÌNG RÀÕN COÏ CAÏC KHAY ÂÄÜT LÄÙ NÀÒM NGANG Trong caïc âiãöu kiãûn saín xuáút âãø nuäi cáúy caïc giäúng náúm mäúc trãn bãö màût trong caïc khay, ngæåìi ta sæí duûng caïc phoìng tiãût truìng, säú læåüng caïc phoìng phuû thuäüc vaìo nàng suáút tênh theo canh træåìng náúm mäúc khä haìng ngaìy. Âãø âënh hæåïng thæåìng khi nàng suáút 1 táún/ngaìy cáön 3 ÷ 4 phoìng tiãût truìng. Âäúi våïi nhaì maïy coï nàng suáút 10 táún/ngaìy säú phoìng laì 30 ÷ 40. Phoìng tiãût truìng laì buäöng kên coï kêch thæåïc 10000×2800×2100 mm våïi hai cæía, mäüt cæía näúi våïi haình lang thaíi liãûu. Bãn trong phoìng coï ba âoaûn äúng thäng khê âãø naûp khäng khê âiãöu hoaì tæì mäüt hæåïng, coìn tæì hæåïng ngæåüc laûi- caïc äúng âãø thaíi khäng khê trong phoìng. Diãûn têch cuía phoìng âæåüc tênh cho 18 ÷ 20 giaìn coï khoaíng 9 ÷ 10 khay cho mäùi bãn, quy âäøi ra caïm khä laì 100 kg. Khoaíng caïch giæîa caïc giaìn 80 ÷100 mm, giæîa caïc giaìn coï khoaíng caïch räüng 1000 ÷ 1200 mm âãø âi laûi vaì caïch tæåìng 200 ÷ 300 mm. Caïc bäü âiãöu hoaì âäüc láûp âæåüc phán bäø trãn caïc phoìng tiãût truìng nhàòm âãø âáøy khäng khê coï nhiãût âäü 22 ÷ 320C, âäü áøm tæång âäúi 96 ÷ 98% vaìo phoìng. Khäng khê tuáön 174
hoaìn coï bäø sung 10% khäng khê saûch tæì bäü âiãöu hoaì chênh, caïc haình lang naûp vaì thaïo cuía caïc phoìng cáön phaíi caïch ly caïc phoìng bãn caûnh. Âiãöu âoï thæûc hiãûn âæåüc nhåì thäng gioï hai chiãöu khi trao âäøi khäng khê nhiãöu láön (âãún 8 láön) vaì nhåì laìm saûch khäng khê thaíi khoíi caïc baìo tæí. Viãûc nuäi cáúy giäúng trong caïc phoìng tiãût truìng âaî âæåüc sæí duûng trong caïc giai âoaûn âáöu cuía sæû phaït triãøn saín xuáút ra caïc chãú pháøm enzim. Nhæîng yï tæåíng âãø taûo ra caïc thiãút bë daûng cå khê hoaï coï caïc khay nàòm ngang khäng mang laûi kãút quaí täút vç täún nhiãöu kim loaûi vaì nàng suáút tháúp. 9.3. THIÃÚT BË COÏ CAÏC KHAY ÂÆÅÜC PHÁN BÄØ ÂÆÏNG Thiãút bë nuäi cáúy vi sinh váût trãn mäi træåìng dinh dæåîng ràõn kolovieva. Phoìng cuía thiãút bë naìy laì bäü chæïa hçnh häüp bàòng kim loaûi âæåüc cäú âënh trãn caïc truû nhåì hãû giàòng âaìn häöi. Nàõp láût âæåüc âoïng kên åí trãn thiãút bë, coìn åí dæåïi − âaïy láût. Bãn trong phoìng cæï khoaíng 50 mm bäú trê häüp âæïng tæåìng keïp âäüt läù, khäng khê âæåüc âáøy qua caïc häüp naìy. Caïc häúc cuía raînh âæïng (âæåüc taûo ra giæîa caïc häüp) laì nhæîng khay chæïa. Caïc khay coï âaïy màõt caïo nhàòm ngàn caín sæû vung vaîi mäi træåìng khi naûp. Phoìng âæåüc trang bë caïc khåïp näúi âãø naûp håi, næåïc vaì thaíi næåïc ngæng. Maïy rung âæåüc bàõt chàût vaìo phoìng âãø thaïo dåî canh træåìng náúm mäúc. Kiãøm tra vaì ghi nhiãût âäü âæåüc thæûc hiãûn nhåì nhiãût kãú tiãúp xuïc âàût taûi mäüt trong nhæîng raînh nuäi cáúy vaì näúi våïi bäü dáùn âäüng quaût, råle seî tæû âäüng tàõt vaì måí quaût. Nhæåüc âiãøm cuía loaûi naìy laì nàng suáút nhoí, biãún daûng caïc phoìng vaì thaíi canh træåìng nuäi cáúy náúm mäúc ra khoíi khay laì ráút khoï khàn, âäü kên khi thaíi khäng âaím baío vaì tiãu hao khäng khê âãø thaíi nhiãût sinh lyï låïn. Phoìng nuäi cáúy vi sinh váût trãn mäi træåìng dinh dæåîng ràõn coï caïc häüp thaïo âæåüc vaì dåî taíi bàòng tæû âäüng hoaï. Thiãút bë naìy laì sæû biãún daûng cuía thiãút bë kolovieva. Phoìng nuäi cáúy laì häöm kim loaûi, trong âoï âæåüc làõp caïc häüp âæïng coï thãø thaïo dåî häöm âæåüc. Phoìng âæåüc làõp trãn khung våïi caïc baïnh vaì coï thãø chuyãøn dëch theo caïc ray. Âãø cäú âënh åí mäüt vë trê xaïc âënh phoìng âæåüc trang bë chäút âënh vë. Khay âæåüc taûo nãn do hai baïn khay coï khåïp näúi åí pháön trãn cuía phoìng.Tay âoìn âiãöu chènh caïc táúm chàõn phuí pháön dæåïi cuía caïc khay. Thæûc hiãûn thäng gioï canh træåìng qua caïc raînh phán bäø khäng khê trong caïc khay. Cå cáúu âãø thaïo dåî (hçnh 9.1) canh træåìng nuäi cáúy ra khoíi khay âæåüc phán bäø trãn phoìng nuäi cáúy vaì gäöm nhæîng bäü pháûn coï liãn quan nhau âãø cäú âënh caïc khay 2; cå cáúu måí caïc khay âæåüc phán bäø tæång xæïng theo hai hæåïng cuía phoìng; cå cáúu âáøy phoìng âãún 175
táúm kim loaûi phàóng nàòm ngang 6 âæåüc keûp chàût bàòng caïc thanh näúi âæïng 7 âãø chuyãøn âäüng quay tënh tiãún. Caïc bäü pháûn âãø âënh vë caïc khung 2 gäöm hai truûc (coï caïc chäút) sàõp xãúp song song cán âäúi våïi truûc ngang cuía phoìng. Cå cáúu måí cuía caïc khay coï hai mám quay våïi caïc thanh truyãön, thanh ràng âæåüc keûp chàût trãn caïc thanh truyãön âæåüc phán bäø tæì hai hæåïng cuía phoìng vaì duìng âãø chuyãøn dëch phoìng. 10 9 Hçnh 9.1. Cå cáúu âãø thaïo dåî tæû âäüng canh træåìng náúm mäúc 7 trong caïc häüp ra khoíi phoìng: 6 1- Âæåìng ray; 2- Chäút âënh 5 vë; 3- Khung; 4- Truû âæïng; 4 5- Chäút; 6- Táúm kim loaûi 3 phàóng; 7- Thanh näúi; 8- Âãú cäüt; 9- Saìng; 10- Âéa xêch Táút caí caïc cå cáúu trãn âæåüc làõp chàût trãn saìng 9. Saìng tæûa trãn khung 3 nhåì âãú cäüt 8. Âäüng cå âiãûn laìm chuyãøn âäüng thiãút bë. Phoìng cuìng våïi canh træåìng nuäi cáúy chuyãøn dåìi theo âæåìng ray 1 âãø thaïo dåî vaì âæåüc âënh vë åí mäüt vë trê âaî âënh. Sau âoï duìng tay âoìn måí táúm chàõn cuía khay, coìn tay gaût måí khay âáöu theo tiãún trçnh thaïo dåî. Khi måí âäüng cå âiãûn, thanh ràng coï chäút 5 bàõt âáöu chuyãøn dëch, pháön dæåïi cuía næía khay dëch luìi ra. Sau âoï cå cáúu âáøy bàõt âáöu hoaût âäüng: táúm kim loaûi 6 haû xuäúng dæåïi, âáøy canh træåìng nuäi cáúy ra khoíi khay vaì âæåüc náng lãn. Khi táúm kim loaûi náng cao hån khay, saìng bàõt âáöu chuyãøn dëch theo khung 3 nhåì âãú cäüt 8 vaìo vë trê trãn khung tiãúp theo. Truû chäúng 4 cuìng våïi saìng chuyãøn dëch vaì khi taïc âäüng tåïi chäút, âæa âãún vuìng biãn, taûi âáy khay âæåüc thaïo dåî theo thæï tæû. Khi thiãút bë coï 7 phoìng nuäi cáúy coï thãø thu nháûn 1200 kg giäúng náúm mäúc trong mäüt ngaìy. Caïc phoìng nuäi cáúy âæåüc chãú taûo bàòng håüp kim nhäm, sæïc chæïa cuía chuïng − 500 kg, kêch thæåïc cå baín cuía phoìng 1600×1300×1020 mm, khäúi læåüng 771 kg. Dáy chuyãön tæû âäüng hoaï âãø nuäi cáúy giäúng náúm mäúc. Trãn cå såí caïc phoìng nuäi cáúy vi sinh váût trãn mäi træåìng ràõn coï caïc häüp thaïo då,î âaî thaío ra quaï trçnh làõp raïp vaì váûn haình dáy chuyãön cäng nghãû âãø nuäi cáúy bàòng cå khê hoaï vaì nháûn âæåüc nhæîng chãú pháøm enzim tinh khiãút coï cäng suáút 50 ÷100 táún/nàm, phuû thuäüc vaìo daûng chãú pháøm saín xuáút. 176
Dáy chuyãön gäöm caïc cäng âoaûn: chuáøn bë mäi træåìng dinh dæåîng, nuäi cáúy, trêch ly, làõng , taïch vaì sáúy, tiãu chuáøn hoaï vaì goïi chãú pháøm. Giai âoaûn quan troüng nháút cuía dáy chuyãön laì chuáøn bë mäi træåìng dinh dæåîng vaì nuäi cáúy giäúng náúm mäúc, gäöm hai bàng chuyãön cäng nghãû âäüc láûp nhau (hçnh 9.2). Hçnh 9.2. Cäng âoaûn nuäi cáúy giäúng trãn bãö màût: 1- Voìng troìn quay; 2- Cå cáúu âáøy; 3- Thiãút bë san; 4- Raînh naûp liãûu; 5- Baìn naûp liãûu ; 6- Bäü tiãût truìng caïc phoìng nuäi cáúy; 7- Cå cáúu âáøy; 8- Ræía caïc phoìng; 9- Baìn dåî liãûu; 10- Phoìng nuäi cáúy; 10- Bäü ra khåïp cuäúi cuìng; 12- Bàng taíi; 13- Phoìng nuäi cáúy mäi træåìng ràõn; 14- Buläng gheïp; 15- Âæåìng ray Trong mäùi bàng chuyãön âãöu coï bäü tiãût truìng, näöi khuáúy träün, 9 phoìng nuäi cáúy trãn mäi træåìng ràõn åí trong âæåìng háöm kên våïi hãû âæåìng ray 15 âãø chuyãøn dëch liãn tuûc caïc phoìng tæì cäng âoaûn cäng nghãû naìy âãún caïc âoaûn cäng nghãû khaïc. Váûn chuyãøn caïm vaì baî cuí caíi vaìo thuìng chæïa bàòng khê neïn, räöi cho qua vêt taíi vaìo mäüt trong nhæîng näöi tiãût truìng. Sau khi naûp vaìo näöi tiãût truìng mäüt læåüng næåïc vaì dung dëch amoni sunfat nháút âënh räöi träün âãöu vaì tiãún haình tiãût truìng mäi træåìng åí chãú âäü tæû âäüng. Sau âoï mäi træåìng âæåüc âæa vaìo thiãút bë khuáúy träün tiãût truìng. Næåïc âãø laìm áøm mäi træåìng vaì huyãön phuì âaî âæåüc âäöng hoaï våïi læåüng 0,1 ÷ 0,8% so våïi khäúi læåüng cuía mäi træåìng dinh dæåîng cho vaìo thiãút bë khuáúy träün trãn. Sau khi khuáúy träün trong voìng 3 ÷ 5 phuït, cæía nàõp cuía maïy träün tæû âäüng måí ra vaì roït mäi træåìng vaìo caïc häüp thaïo dåî âæåüc trong phoìng 13 dæåïi maïy träün trãn baìn naûp liãûu 5 cuía giai âoaûn nuäi. Mäi træåìng vaìo phoìng tiãût truìng qua raînh måí di âäüng coï daûng hçnh noïn, raînh phán bäú mäi træåìng vaìo 28 häüp. Sæû âáöm chàût caïc mäi træåìng trong caïc låïp xaíy 177
ra khi phoìng dao âäüng, sau âoï theo âæåìng ray tæû âäüng chuyãøn vaìo âæåìng háöm cuía phoìng nuäi cáúy 10. Cäng âoaûn nuäi cáúy âæåüc trang bë hai phoìng nuäi cáúy 10 song song nhau, coï 9 vë trê thäøi khê, hai bäü pháûn naûp liãûu 3 vaì 4, bäü pháûn thaïo liãûu 9, nghiãön giäúng, ræía 8 vaì tiãût truìng phoìng 6. Táút caí caïc bäü pháûn naìy näúi nhau båíi caïc âæåìng ray 15 coï voìng troìn quay 1 vaì båíi caïc hãû thäúng váûn chuyãøn nàm bàng taíi xêch vaì cå cáúu âáøy bàòng thuyí læûc 2. Viãûc váûn chuyãøn caïc phoìng tæì bäü pháûn naìy sang bäü pháûn khaïc âãöu tiãún haình bàòng tæû âäüng. Âæåìng háöm cuía phoìng nuäi cáúy âæåüc chia ra laìm ba âoaûn: âoaûn âáöu âæåüc phán bäú liãn tuûc cho 6 phoìng nuäi vi sinh váût trãn mäi træåìng ràõn säú 13, âoaûn thæï hai cho hai phoìng vaì âoaûn thæï ba cho mäüt phoìng. Caïc âoaûn trong phoìng nuäi âæåüc âoïng kên bàòng caïc cæía khê âäüng hoüc coï caïc táúm âãûm caosu. Mäùi âoaûn âæåüc trang bë hai äúng khuãúch taïn phán bäø ngæåüc nhau. Caïc calorife vaì caïc quaût theo hãû tuáön hoaìn kheïp kên. Cæï khoaíng 3 h thç cho phoìng nuäi cáúy âaî âæåüc naûp liãûu vaìo âæåìng háöm, coìn phoìng træåïc âoï thç tæû âäüng chuyãøn dëch âãún âoaûn tiãúp theo. Cho nãn coï 9 phoìng nuäi vi sinh váût trãn mäi træåìng ràõn âæåüc âæa vaìo âæåìng háöm cuía phoìng nuäi. ÅÍ caïc âoaûn âáöu vaìo thåìi kyì cuía caïc pha tiãön phaït, khi xaíy ra sæû náøy máöm baìo tæí (thåìi gian tæì 16 ÷18 h) trong phoìng phaíi giæî åí nhiãût âäü 33 ÷ 350C. Vaìo thåìi kyì phaït triãøn (thåìi gian 16 h) cæåìng âäü cuía doìng khäng khê âæåüc tàng lãn nhàòm baío âaím thaíi nhiãût vaì thaíi caïc saín pháøm chuyãøn hoaï taûo khê khi giæî nhiãût âäü cuía mäi træåìng 35 ÷ 360C. ÅÍ âoaûn thæï ba nuäi trong giai âoaûn têch luyî enzim, duìng hãû thäúng gioï âæåüc tênh âãún âãø giæî nhiãût âäü täúi æu 32 ÷ 340C. Nhiãût âäü cuía khäng khê trong mäùi âoaûn âæåüc âiãöu chènh tæû âäüng theo chæång trçnh âaî cho. Khi kãút thuïc chu trçnh nuäi, cå cáúu 7 âáøy phoìng 13 ra khoíi âæåìng háöm vaì âæa âãún baìn thaïo dåî 9. Måí cå cáúu chuyãøn dëch phoìng âãún baìn thaïo dåî vaì xaíy ra sæû chuyãøn dëch cuía phoìng âãún mäüt khoaíng caïch bàòng chiãöu räüng cuía häüp. Khi âoï tay âoìn cuía âaïy häüp vaì tay âoìn thaïo dåî häüp tæû quay troìn, vaì cå cáúu âáøy seî âáøy canh træåìng nuäi cáúy tæì häüp âãún bäü nghiãön âáöu tiãn. Sau khi dåî taíi, phoìng nuäi cáúy chuyãøn âäüng theo âæåìng ray âãún bäü pháûn ræía, räöi vaìo bäü tiãût truìng. Bäü tiãût truìng laì xylanh nàòm ngang coï hai nàõp måí ngæåüc chiãöu. Caïc nàõp âæåüc âáûy kên nhåì bäü eïp thuyí læûc. Sau khi tiãût truìng phoìng âæåüc laìm laûnh, sáúy bàòng khäng khê tiãût truìng vaì tæû âäüng âæa âãún baìn naûp liãûu, sau âoï chu trçnh cäng nghãû âæåüc làûp laûi. Dáy chuyãön cäng nghãû tæû âäüng hoaï laìm tàng mæïc âäü cäng nghãû vaì giäúng saín xuáút, laìm giaím thaíi buûi vaì baìo tæí. Tuy nhiãn noï chiãúm diãûn têch låïn âãø làõp âàût hãû váûn chuyãøn vaì caïc phoìng nuäi cáúy, täún nàng læåüng vaì kim loaûi, nàng suáút tháúp. 9.4. THIÃÚT BË NUÄI CÁÚY GIÄÚNG BÀÒNG PHÆÅNG PHAÏP TÉNH - ÂÄÜNG 178
Âäúi våïi caïc âiãöu kiãûn saín xuáút låïn thç cäng suáút âån vë cuía thiãút bë cáön phaíi tàng âaïng kãø. Ngoaìi ra cuîng cáön phaíi taûo ra caïc thiãút bë cäú âënh nhàòm âaím baío âäü kên cuía táút caí caïc cäng âoaûn cäng nghãû, giaím diãûn têch vaì khäúi læåüng riãng. Phæång phaïp nuäi cáúy chuíng náúm mäúc trãn bãö màût ténh - âäüng læûc hoüc laì åí chäø mäi træåìng åí traûng thaïi báút âäüng (traûng thaïi ténh), coìn sau âoï chëu sæû chuyãøn âäüng tuáön hoaìn cæåîng bæïc, laìm tåi vaì chuyãøn âaío (caïc âiãöu kiãûn âäüng læûc hoüc). Våïi phæång phaïp naìy khäng thãø sæí duûng caïc khay âæåüc vç mäi træåìng seî bë âäø ra ngoaìi. Mäi træåìng dinh dæåîng âaî tiãût truìng âæåüc träün våïi giäúng vi sinh váût âæa vaìo giaìn bàng taíi âáöu tiãn cuía phoìng nuäi cáúy. Khäng khê âæåüc pha träün så bäü våïi håi næåïc baío hoaì hay laì khäng khê âæåüc âiãöu hoaì âáøy vaìo phoìng. Læåüng khäng khê vaì håi næåïc âæåüc tênh toaïn sao cho trong vuìng ténh coï nhiãût âäü cuía häùn håüp håi- khäng khê 32 ÷ 350C, coìn âäü áøm tæång âäúi- 96 ÷ 98%. Thåìi gian giæî mäi træåìng cáúy trãn giaìn âæåüc xaïc âënh trãn cå såí phuû thuäüc vaìo säú saìng trong phoìng. Khi âoï thåìi gian chung cuía giäúng phaït triãøn trong táút caí caïc giaìn cán bàòng thåìi gian chung cuía quaï trçnh nuäi cáúy giäúng (tæì 24 âãún 48h). Qua nhæîng khoaíng thåìi gian nhæ nhau, saín pháøm âæåüc chuyãøn bàòng cå khê tæì giaìn trãn xuäúng giaìn dæåïi kãú cáûn. Caïc giaìn åí trãn âæåüc sæí duûng cho pha nuäi cáúy âáöu tiãn, caïc giaìn giæîa cho pha thæï hai vaì caïc giaìn dæåïi cho pha thæï ba. Cho nãn mäi træåìng dinh dæåîng âaî âæåüc cáúy, khi chuyãøn tæì giaìn naìy sang giaìn khaïc xaíy ra táút caí caïc giai âoaûn phaït triãøn. Viãûc naûp caïc lä mäi træåìng dinh dæåîng måïi lãn giaìn trãn cuìng cuía phoìng våïi khoaíng bàòng thåìi gian coï màût cuía mäi træåìng trãn mäùi giaìn cuía phoìng. Phæång phaïp nhæ thãú cho pheïp sæí duûng täúi âa thãø têch hæîu êch cuía phoìng, cho pheïp tàng cæåìng quaï trçnh vaì laìm dãù daìng âiãöu kiãûn lao âäüng. Khi chuyãøn tæì giaìn naìy sang giaìn khaïc mäi træåìng âæåüc laìm tåi nhàòm tàng cæåìng caïc quaï trçnh thäng gioï, thaíi caïc saín pháøm chuyãøn hoïa taûo ra khê vaì nháûn âæåüc giäúng coï hoaût hoaï cao. Caïc âiãöu kiãûn trao âäøi nhiãût cuîng âæåüc täút hån, cho pheïp giaím tiãu hao khäng khê âãø thaíi nhiãût sinh lyï. Viãûc nuäi cáúy caïc giäúng vi sinh váût bàòng phæång phaïp ténh - âäüng coï khaí nàng tiãún haình trong caïc thiãút bë daûng bàng taíi vaì caïc daûng khaïc. Thiãút bë nuäi cáúy vi sinh váût trãn mäi træåìng ràõn daûng ВИС-42-Д. Cå cáúu bãn trong thiãút bë tæång tæû nhæ kãút cáúu maïy sáúy daûng ВИС-42-Д vaì coï táút caí caïc bäü pháûn phuû: calorife, quaût, xyclon vaì äúng thäng khê, cuîng nhæ cå cáúu âãø láût caïc giaìn trong phoìng vaì âãø laìm kên kháu naûp mäi træåìng âãún giaìn âáöu tiãn. Loì sáúy tæû âäüng taïc duûng liãn tuûc ВИС-42-Д gäöm coï phoìng sáúy, hai calorife, ba quaût vaì ba xyclon (xem hçnh 9.3). 179
Thiãút bë (hçnh 9.3) gäöm phoìng sáúy 7, hai calorife 4, ba quaût 1 vaì 12 vaì 3 xyclon 2. Phoìng coï khung kim loaûi 11 âæåüc boüc bàòng sàõt laï vaì âæåüc bao phuí låïp caïch nhiãût. Bãn trong phoìng phán bäø 20 giaìn nàòm ngang cäú âënh, khoaíng caïch giæîa caïc giaìn theo chiãöu cao 120 mm. Mäùi giaìn coï 16 baín riãng biãût 8 våïi kêch thæåïc 120×60 mm., caïc baín tæû âäüng quay mäüt goïc 900 trong khoaíng thåìi gian âaî cho. Khäng khê thaíi Khäng Vuìng I Vuìng II Vuìng III khê vaìo Saín pháøm æåït Khäng khê vaìo Saín pháøm khä Hçnh 9.3. Loì sáúy daûng âæïng ВИС-42-Д 180
Khi âoï saín pháøm âæåüc thaïo xuäúng caïc giaìn dæåïi coìn caïc giaìn láût âæåüc quay vãö vë trê nàòm ngang ban âáöu. Nhåì caïc táúm ngàn bãn trong maì phoìng 7 âæåüc chia ra laìm ba pháön nhàòm cho pheïp sæí duûng håüp lyï sæû phán bäø taïc nhán nhiãût theo caïc vuìng sáúy. Trong vuìng âáöu åí pháön trãn cuía phoìng âæåüc phán bäø 6 giaìn, trong vuìng thæï hai åí pháön giæîa - 8 giaìn vaì trong vuìng thæï ba åí vuìng dæåïi- 6 giaìn. ÅÍ pháön sæåìn phêa træåïc cuía phoìng coï caïc cæía 9 näúi våïi âæåìng vaìo tæû do. Caïc âæåìng thäng gioï tæì hai quaût 12, calorife 4 vaì âæåìng ra cuía taïc nhán nhiãût tåïi quaût huït 1 (quaût huït thæ ba) vaì tåïi caïc xyclon 2 âãöu âæåüc gàõn åí pháön sæåìn phêa sau. Så âäö quay caïc baín cuía giaìn âæåüc tênh âãún sao cho toaìn bäü thåìi gian sáúy laì 5 ÷ 10 phuït. Saín pháøm æåït âaî âæåüc nghiãön cho liãn tuûc qua thuìng chæïa vaìo thiãút bë naûp liãûu vaì âæåüc tæû âäüng raíi âãöu thaình låïp nàòm åí giaìn trãn cuía pháön sáúy. Båm ly tám 12 huït khäng khê qua bäü loüc thä 14 vaì loüc tinh 13 räöi âáøy vaìo phoìng sáúy qua calorife 4, taûi âáy khäng khê âæåüc âun noïng âãún 85 ÷ 900C. Tæì giaìn cuäúi cuìng saín pháøm thä âæåüc naûp vaìo thuìng chæïa 10. Khi âi qua cuìng hæåïng våïi váût liãûu sáúy trãn caïc giaìn 6, khäng khê âæåüc hæåïng theo kãnh chuyãøn tiãúp giæîa caïc giaìn laìm thay âäøi hæåïng chuyãøn âäüng (ngæåüc chiãöu) vaì sau âoï thaíi ra ngoaìi. Nhiãût âäü khäng khê sau khi qua calorife trong caïc vuìng âæåüc kiãøm tra bàòng nhiãût kãú 3. Duìng áøm kãú 5 âãø âo âäü áøm cuía khäng khê vaìo phoìng. Quaût 12 âáøy khäng khê vaìo vuìng phêa dæåïi cuía maïng sáúy våïi nhiãût âäü 60 ÷ 700C nhàòm sáúy thãm saín pháøm âãún haìm áøm 10 ÷ 12%. Quaût xaí håi 1 huït khäng khê thaíi qua caïc xyclon 2 vaì âæåüc thaíi vaìo khê quyãøn, coìn caïc haût cuía váût liãûu sáúy âæåüc taïch ra vaì theo mæïc âäü têch luyî maì thaíi ra ngoaìi theo chu kç. Træåïc khi thaíi khäng khê vaìo khê quyãøn cáön phaíi laìm saûch trong caïc bäü loüc thä 14 vaì loüc tinh 13. Våïi muûc âêch thêch nghi cho maïy sáúy duìng âãø nuäi cáúy chuíng náúm mäúc, khäng khê âæåüc huït theo äúng thäng gioï âæåüc âàût cao hån säúng maïi thiãút bë khoaíng 4 ÷ 5 m, âæåüc loüc qua bäü loüc thä, loüc vi khuáøn vaì âæåüc hoaì láùn våïi håi næåïc baío hoaì trong äúng thäng gioï âãø âaût âæåüc caïc thäng säú cäng nghãû quy âënh (nhiãût âäü 32 ÷ 330C vaì âäü áøm tæång âäúi 96 ÷ 98%). Sæí duûng caïc bäü loüc vi khuáøn âãø laìm saûch khäng khê thaíi vi khuáøn . Vaìo thåìi gian tiãût truìng maïy sáúy thç bäü loüc naìy ngæìng hoaût âäüng. Trong táút caí ba giai âoaûn, åí chäø vaìo vaì ra cuía khäng khê âãöu âàût caïc nhiãût kãú tæû ghi âãø kiãøm tra nhiãût âäü vaì âäü áøm cuía khäng khê vaì mäi træåìng. Naûp mäi træåìng dinh dæåîng âaî âæåüc tiãût truìng lãn giaìn trãn cuìng cuía phoìng phaíi âæåüc bët kên. Bàng taíi váûn chuyãøn phán bäø mäi træåìng theo giaìn. 181
Nhiãût âäü âæåüc thiãút láûp åí vuìng hai vaì vuìng ba 27 ÷ 290C. Cho nãn sau thåìi gian chuyãøn dëch cuía mäi træåìng âaî âæåüc cáúy theo táút caí caïc giaìn thç sæû phaït triãøn giäúng náúm mäúc vaì sæû têch luyî caïc enzim âæåüc kãút thuïc. Mäi træåìng nuäi cáúy náúm mäúc ra khoíi giaìn dæåïi cuìng räöi vaìo bäü chæïa, sau âoï âem nghiãön vaì sáúy. 24 ÷ 27 kg mäi træåìng tênh quy ra caïm khä naûp vaìo giaìn dæåïi cuía phoìng, vaì sau mäüt ngaìy coï thãø nuäi âãún 300 kg canh træåìng náúm mäúc. Trong 1 m3 phoìng ВИС-42-Д coï thãø naûp 41 kg caïm khä − råìi. Khäúi læåüng riãng cuía canh træåìng náúm mäúc tæì 1 m3 diãûn têch phoìng âæåüc tàng lãn tæì 12 âãún 61 kg/ngaìy. Khi kãút thuïc nuäi cáúy phaíi ræía phoìng thiãút bë bàòng næåïc noïng vaì tiãût truìng bàòng khäng khê âæåüc âun noïng âãún 120 ÷ 1300C. Thiãút bë nuäi cáúy vi sinh váût trãn mäi træåìng dinh dæåîng ràõn kiãøu bàng âai. Thiãút bë daûng KCK (hçnh 9.4) laì tuí kim loaûi, bãn trong coï 4 ÷ 5 nhaïnh bàng taíi váûn chuyãøn daûng læåïi, âæåüc chãú taûo bàòng theïp khäng gè våïi caïc màõt læåïi 2×1,5 mm vaì âæåüc càng ra trãn hai tang quay. Kêch thæåïc cuía caïc bàng váûn chuyãøn phuû thuäüc vaìo daûng maïy sáúy. Mäùi bàng taíi hoàûc laì coï häüp täúc âäü riãng hoàûc laì duìng chung mäüt häüp täúc âäü. Häüp täúc âäü thay âäøi täúc âäü cuía bàng taíi tæì 0,14 âãún 1,0 m/ph. Trãn caïc bàng taíi váûn chuyãøn coï caïc thanh nhàòm phán bäø âäöng âãöu låïp mäi træåìng dinh dæåîng coï chiãöu cao tæì 30 âãún 100 mm. Âãø laìm tåi mäi træåìng, phêa trãn bàng taíi làõp âàût caïc truûc coï caïc caïnh hçnh kim, âæåüc quay cuìng hæåïng våïi bàng taíi. Viãûc laìm tåi âæåüc tiãún haình khi chuyãøn taíi mäi træåìng tæì bàng taíi trãn xuäúng bàng taíi dæåïi. Dæåïi caïc nhaïnh khäng taíi cuía bàng taíi váûn chuyãøn âàût caïc bäü laìm saûch. Caïc truûc cuía bäü laìm saûch coï caïc caïnh âênh chàût caïc thanh caosu, quay ngæåüc hæåïng chuyãøn âäüng cuía bàng taíi. Trong khäng gian giæîa caïc nhaïnh cuía bàng taíi làõp âàût caïc calorife håi næåïc. Âäúi våïi mäùi báûc táöng calorife cuía caïc vuìng nuäi cáúy thæï nháút vaì thæï hai âãöu coï caïc thuìng âàûc biãût âãø chuáøn bë næåïc noïng vaì coï duûng cuû âiãöu chènh vaì kiãøm tra nhiãût âäü. Nhiãût âäü næåïc âæa vaìo calorife dæåïi caïc nhaïnh mäüt vaì hai cuía bàng taíi 35 ÷ 400C, dæåïi caïc nhaïnh ba vaì bäún − 26 ÷ 300C. Caïc calorife cuía caïc nhaïnh bàng taíi 5 coï thãø âæåüc âun noïng bàòng næåïc noïng thaíi ra tæì caïc nhaïnh trãn. Caïc calorife âãöu coï khåïp näúi âãø cung cáúp håi næåïc cáön thiãút cho viãûc âun noïng khi ræía, sáúy vaì tiãût truìng. Coï ba vuìng âæåüc taûo ra trong phoìng nuäi cáúy: vuìng trãn coï nhiãût âäü mäi træåìng 32 ÷ 350C, vuìng giæîa coï nhiãût âäü 300C, åí vuìng naìy xaíy ra thaíi nhiãût sinh lyï vaì vuìng dæåïi coï nhiãût âäü 280C. Thiãút bë cáön kên hoaìn toaìn vaì âæåüc làõp trong phoìng caïch ly. Trãn thiãút bë làõp äúng huït gioï coï chiãöu cao 5 ÷10 m âãø cung cáúp vaì thaíi khäng khê. Trãn âæåìng cáúp vaì huït cáön làõp âàût caïc bäü loüc âãø laìm saûch khäng khê khoíi vi khuáøn. 182
Duìng bàng chuyãön nghiãng âoïng kên hoàûc laì duìng äúng tæû chaíy tæì näöi tiãût truìng âàût trãn thiãút bë âãø chuyãøn mäi træåìng dinh dæåîng âaî âæåüc tiãût truìng âãún bàng taíi trãn cuìng. Læåüng khäng khê cáön âãún 1000 m3 cho 1 táún canh træåìng náúm mäúc. Sau khi naûp mäi træåìng dinh dæåîng âaî âæåüc cáúy giäúng vaìo nhaïnh trãn cuía bàng taíi váûn chuyãøn, tàõt bäü dáùn âäüng bàng taíi vaì mäi træåìng âæåüc giæî trong thåìi gian 9 h. Sau âoï noï âæåüc váûn chuyãøn âãún nhaïnh tiãúp theo cuía bàng taíi, âäöng thåìi våïi viãûc laìm tåi khäúi mäi træåìng vaì cuîng âæåüc giæî laûi trong 9 h. Vaìo thåìi gian naìy lä mäi træåìng måïi âæåüc âäø vaìo nhaïnh trãn. Cho nãn cæï qua 9 h mäi træåìng âæåüc chuyãøn xuäúng nhaïnh dæåïi vaì qua 36 h thaïo canh træåìng náúm mäúc åí daûng thaình pháøm. Hçnh 9.4. Thiãút bë nuäi cáúy vi sinh váût trãn mäi træåìng dinh dæåîng ràõn kiãøu bàng âai: 1- Quaût; 2- Bäü loüc daûng peca; 3- Loüc vi khuáøn; 4- Maïy âiãöu hoaì; 5- Phoìng nuäi cáúy; 6- Bàng læåïi; 7- Bäü laìm tåi; 8- Calorife; 9- Khäng khê; 10- Thiãút bë tiãût truìng; 11- ÄÚng chaíy; 12- Bàng chuyãön Khi kãút thuïc chu trçnh nuäi cáúy, ræía täø håüp nuäi cáúy bàòng næåïc noïng vaì tiãût truìng bàòng khäng khê noïng åí nhiãût âäü 120 ÷ 1300C trong voìng 2 ÷3 h, sau âoï làûp laûi chu trçnh cäng nghãû. Coï thãø naûp liãûu 600 ÷ 700 kg mäi træåìng dinh dæåîng (270 ÷ 300 kg tênh chuyãøn âäøi ra caïm tåi daûng khä) våïi chiãöu cao cuía låïp mäi træåìng 50 mm trãn mäüt nhaïnh bàng taíi cuía maïy sáúy. 183
9.5. THIÃÚT BË NUÄI CÁÚY VI SINH VÁÛT TRÃN MÄI TRÆÅÌNG RÀÕN DAÛNG RUNG Caïc thiãút bë âæåüc sæí duûng trong cäng nghiãûp âãöu âæåüc dæûa trãn phæång phaïp âäüng læûc hoüc âãø nuäi cáúy canh træåìng náúm mäúc trong låïp rung âäüng liãn tuûc. Baín cháút cuía phæång phaïp laì åí chäø: trong quaï trçnh nuäi cáúy mäi træåìng dinh dæåîng åí trong bäü pháûn váûn chuyãøn coï nhæîng tênh cháút âàûc træng (tråí nãn linh âäüng hån, hãû säú ma saït giaím vaì sæïc caín giaím xuäúng). Xung læåüng dao âäüng seî truyãön cho låïp mäi træåìng âang váûn chuyãøn vaì mäi træåìng chuyãøn sang traûng thaïi lå læíng. Chãú âäü váûn chuyãøn bàòng phæång phaïp rung âæåüc âàûc træng båíi sæû âäøi måïi liãn tuûc låïp bãö màût :mäi træåìng tiãúp xuïc våïi bãö màût cuía bäü pháûn taíi váût, sau âoï råìi khoíi bãö màût, qua mäüt khoaíng thåìi gian noï laûi råi xuäúng, cuäúi cuìng bë chuyãøn dëch maûnh. Mäùi mäüt tiãøu pháön cuía mäi træåìng bë chuyãøn âäüng liãn tuûc trong voìng 36 h, khi âoï nhæîng tiãøu pháön riãng reî nhoí nháút âæåüc thäøi maûnh laìm cho bãö màût hoaût hoaï cuía mäi træåìng tàng lãn haìng ngaìn láön so våïi phæång phaïp nuäi cáúy ténh trong khay. Nhiãût sinh lyï do vi sinh váût taïch ra trong quaï trinh phaït triãøn läga âæåüc thoaït ra ngoaìi, do âoï tiãu hao khäng khê âiãöu hoaì giaím xuäúng tæì 20.000 âãún 500 m3 cho mäüt táún canh træåìng. ÆÏng duûng phæång phaïp rung cho pheïp tàng cæåìng caïc quaï trçnh trao âäøi nhiãût, trao âäø khäúi vaì täøng håüp vi sinh, cho pheïp cå khê hoaï táút caí caïc cäng âoaûn, cho pheïp tàng âäü hoaût hoaï cuía giäúng vaì täø chæïc quaï trçnh coï kãút quaí cao. Thiãút bë rung coï thãø åí daûng âæïng hay nàòm ngang. Thiãút bë rung daûng vêt taïc âäüng liãn tuûc coï nàng suáút 3,5 táún/ngaìy (hçnh 9.5) gäöm näöi tiãût truìng daûng rung vaì bäún bàng taíi rung âæåüc phuí kên daûng maïng 7. Ba bàng taíi âáöu tæång æïng våïi caïc vuìng phaït triãøn thæï nháút, thæï hai vaì thæï ba laì pháön nuäi cáúy trong thiãút bë, coìn bàng taíi thæï tæ duìng âãø sáúy canh træåìng. Mäùi bàng taíi rung âæåüc trang bë bäü dáùn âäüng âäüc láûp våïi maïy rung báút cán âäúi. Mäi træåìng âaî âæåüc sáúy tæì näöi tiãût truìng rung 3 vaìo maïng nháûn 6 cuía bàng taíi rung thæï nháút vaì dæåïi aính hæåíng cuía xung læåüng rung truyãön cho maïng, âæåüc chuyãøn dåìi tæì dæåïi lãn trãn. Tæì maïng trãn cuía bàng taíi rung âáöu tiãn, mäi træåìng theo maïng vaìo äúng nháûn åí dæåïi cuía bàng taíi rung. Bàng taíi rung thæï hai vãö kãút cáúu khaïc våïi bàng taíi rung thæï nháút chè åí chäø: caïc maïng cuía noï âæåüc trang bë aïo næåïc âãø dáùn håi thoaït ra vaìo thåìi kyì phaït triãøn läga cuía vi sinh váût. Khäng khê âiãöu hoaì âæåüc âáøy vaìo bàng taíi rung thæï hai âãø dáùn caïc saín pháøm taûo ra trong quaï trçnh hoaût âäüng säúng cuía vi sinh váût. Tæì maïng trãn cuía bàng taíi rung thæï hai, mäi træåìng theo äúng vaìo maïng nháûn åí dæåïi cuía bàng taíi rung thæï ba, cå cáúu cuía bàng taíi rung thæï ba tæång tæû nhæ bàng taíi rung ban âáöu. 184
Täúc âäü chuyãøn âäüng cuía mäi træåìng theo maïng cuía bàng taíi rung 2÷3 mm/s, coìn âæåìng kênh vaì säú vêt cuía táút caí caïc bàng taíi rung âæåüc tênh sao cho mäi træåìng âæåüc chuyãøn âäüng liãn tuûc trong thåìi gian cuía táút caí caïc quaï trçnh phaït triãøn. Tæì maïng trãn cuía bàng taíi rung thæï 3 canh træåìng cuía náúm mäúc âæåüc nuäi cáúy theo äúng vaìo maïng nháûn åí dæåïi cuía bàng taíi thæï bäún räöi âæa âi sáúy. Kãút cáúu cuía bàng taíi rung naìy giäúng nhæ bàng taíi thæï hai, nhæng naûp næåïc coï nhiãût âäü 700C vaìo aïo cuía maïng vaì cáúp bäø sung khäng khê coï nhiãût âäü 70 ÷ 800C. Canh træåìng nuäi cáúy náúm mäúc sau khi sáúy âæåüc dåî taíi, coìn khäng khê sau khi laìm saûch vi khuáøn âæåüc âæa ra ngoaìi khê quyãøn. Maïy âiãöu hoaì naûp khäng khê tiãût truìng âãø thäng gioï våïi mäüt læåüng 500 ÷1800 m3 cho mäüt táún canh træåìng. Hçnh 9.5. Thiãút bë nuäi cáúy tæû âäüng hoaï daûng vêt taïc âäüng liãn tuûc: 1- Khung thuìng chæïa; 2- Thuìng chæïa caïm; 3- Näöi tiãût truìng rung; 4- Dáùn âäüng rung; 5- Näöi tiãût truìng; 6- Âoaûn äúng naûp mäi træåìng dinh dæåîng âaî âæåüc tiãût truìng; 7- Bàng taíi rung daûng vêt; 8- Dáùn âäüng; 9- ÄÚng naûp mäi træåìng âãún bàng rung thæï hai; 10- ÄÚng naûp mäi træåìng âãún bàng rung thæï ba; 11- ÄÚng naûp mäi træåìng âãún bàng rung thæï tæ Âàûc tênh kyî thuáût cuía thiãút bë rung âãø nuäi cáúy vi sinh váût trãn mäi træåìng ràõn daûng vêt: Nàng suáút tênh theo thaình pháøm canh træåìng, táún/ngaìy (khi thåìi gian phaït triãøn 36 h): 3,5 Goïc náng cuía maïng vêt (theo âæåìng kênh trung bçnh): 504’ 185
Bæåïc maïng, mm: 219,2 Âæåìng kênh maïng, mm: ngoaìi: 2000 trong: 1000 trung bçnh: 1500 Chiãöu räüng maïng: 120 Chiãöu cao maïng, mm: 500 Táön säú dao âäüng, Hz: tæì 5 âãún 26 Biãn âäü dao âäüng, mm: 5 Goïc hæåïng dao âäüng: 87 1 ; 890 30’ 0 ’ Cäng suáút âäüng cå, kW: 28 ÷ 40 Kêch thæåïc cå baín, mm: 5100×8000×7200 Khäúi læåüng, kg: 16.000 9.6. THIÃÚT BË DAÛNG THAÏP Thiãút bë âãø nuäi cáúy vi sinh váût voí âæïng. Thiãút bë daûng thaïp âãø nuäi cáúy vi sinh váût (hçnh 9.6) gäöm voí âæïng 15 âæåüc chia ra laìm 6 khoang våïi caïc caïnh hæåïng tám coï voìi phun khäng khê 6 âæåüc làõp trãn truûc räùng 13 vaì våïi caïc táúm âäüt läù 16 âæåüc gaï trãn caïc truûc quay 2. Thiãút bë coï äúng xoàõn laìm laûnh 5, äúng goïp âãø naûp khäng khê tiãût truìng 4 vaì äúng goïp âãø thaíi khê 7. ÅÍ pháön trãn cuía dung læåüng coï cæía naûp liãûu 14, coìn pháön dæåïi coï cæía âãø thaïo canh træåìng âaî phaït triãøn 1. Pháön giæîa cuía dung læåüng xaíy ra thåìi kyì phaït triãøn läga cuía vi sinh váût keìm theo taïch nhiãût nãn âæåüc trang bë aïo laûnh 17. Bäü dáùn âäüng qua baïnh ràng 12 laìm cho truûc 13 quay. Naûp mäi træåìng tiãût truìng âaî âæåüc cáúy giäúng qua cæía 14 vaìo thiãút bë tiãût truìng så bäü. Mäi træåìng âæåüc phán bäø âãöu trãn diãûn têch caïc táúm âäüt läù 16 cuía khoang âáöu tiãn nhåì caïc caïnh 6 làõp trãn truûc theo chiãöu cao cuía thiãút bë. Khi kãút thuïc pha âáöu cuía quaï trçnh (qua 6 h) caïc táúm âäüt läù chuyãøn vaìo vë trê âæïng. Mäi træåìng råi vaìo khoang hai vaì caïc caïnh seî gaût thaình låïp âãöu trãn bãö màût cuía caïc táúm âäüt läù. Lä mäi træåìng måïi laûi âæåüc naûp vaìo khoang âáöu tiãn âaî âæåüc giaíi phoïng. Qua 6 h, mäi træåìng tæì khoang hai âæåüc thaïo vaìo khoang 3, coìn tæì khoang âáöu vaìo khoang hai. Mäüt láön næîa khoang âáöu laûi âæåüc naûp âáöy. Cho nãn táút caí 6 khoang cuía thiãút bë âæåüc naûp âáöy. Qua 36 h sau khi naûp mäi træåìng vaìo khoang âáöu, dåî canh træåìng vaì âæa gia cäng tiãúp theo. Quaï trçnh xaíy ra mäüt caïch liãn tuûc. Trong tiãún trçnh nuäi cáúy, khäng khê âæåüc âæa vaìo thiãút bë âãø vi sinh váût hä háúp. Duìng næåïc trong ruäüt xoàõn 5 vaì trong caïc aïo næåïc 17 âãø thaíi nhiãût sinh hoüc do vi sinh 186
váût thaíi ra. Viãûc naûp nhiãût vaìo khoang trãn chæïa mäi træåìng måïi âæåüc thæûc hiãûn bàòng phæång phaïp thäøi khäng khê áøm âæåüc âun noïng åí khoang nàòm dæåïi qua låïp mäi træåìng. Khi cáön thiãút thç naûp khäng khê tiãût truìng qua truûc 13 vaì caïc caïnh 6 vaìo thiãút bë âãø taûo doìng räúi. Tiãût truìng thiãút bë åí aïp suáút 0,3 MPa trong voìng 1,5 ÷ 2 h. Khi nuäi cáúy giäúng trong thiãút bë kên vaì khi thäng khê qua caïc táúm âäüt läù, doìng khê trong mäi træåìng seî gáy ra sæû giaím aïp suáút vaì kãút cáúu räùng cuía mäi træåìng dinh dæåîng. Sæû chuyãøn âäüng cuía khê trong træåìng håüp naìy khäng phaíi xaíy ra doüc bãö màût cuía låïp mäi træåìng maì noï lan räüng trong khàõp thãø têch, kãút quaí laì taûo nãn chãú âäü thäøi khäúi coï khaí nàng trao âäøi khäúi vaì trao âäøi nhiãût bàòng âäúi læu vaì khuãúch taïn theo khàõp chiãöu cao cuía canh træåìng phaït triãøn. Khäng khê tiãût truìng 10 Khäng khê thaíi Næåïc Næåïc Khäng khê tiãût truìng Håi Hçnh 9.6. Thiãút bë âãø nuäi cáúy vi sinh váût trong låïp mäi træåìng coï chiãöu cao 300 mm: 187 1- Cæía thaïo liãûu; 2- Caïc truûc quay; 3- Gäúi tæûa; 4- ÄÚng goïp âãø naûp khäng khê tiãût truìng; 5- ÄÚng xoàõn laìm laûnh; 6- Caïnh truûc; 7- ÄÚng goïp âãø thaïo khäng khê thaíi; 8- Nàõp ; 9- Khåïp näúi âãø càõm aïp kãú; 10- Khåïp näúi; 11- ÄÚng thoaït khê; 12- Baïnh dáùn
ÆÏng duûng phæång phaïp thäøi khäúi mäi træåìng dinh dæåîng cho pheïp tàng chiãöu cao cuía låïp canh træåìng khoaíng 10 láön hay låïn hån vaì taûo ra nhæîng âiãöu kiãûn âãø æïng duûng thiãút bë nuäi cáúy sáu. Tàng chiãöu cao cuía låïp mäi træåìng tæì 20 ÷ 40 âãún 300 ÷ 500 mm laì mäüt trong nhæîng hæåïng chênh âãø tàng nàng suáút thiãút bë cäng nghãû, khaïc våïi caïc daûng thiãút bë âaî âæåüc nãu trãn, táút caí caïc quaï trçnh vaì cäng âoaûn cäng nghãû âæåüc cå khê hoaï, loaûi træì sæû tiãúp xuïc cuía cäng nhán thao taïc våïi canh træåìng vaì caïc saín pháøm chuyãøn hoaï cuía chuïng. Trong quaï trçnh nuäi cáúy, nhiãût âäü, âäü áøm mäi træåìng vaì khäng khê, säú voìng quay cuía maïy khuáúy, haìm læåüng CO2 vaì O2 trong pha khê laì nhæîng thäng säú cáön âiãöu chènh. Thiãút bë âãø nuäi cáúy liãn tuûc caïc chuíng náúm mäúc Loaûi thiãút bë naìy âaím baío khuáúy träün vaì laìm tåi táút caí bãö daìy cuía mäi træåìng trong quaï trçnh nuäi cáúy, ngàn ngæìa khä raïo cuía caïc låïp bãn trãn, cuîng nhæ tàng cæåìng quaï trçnh. Thiãút bë âãø nuäi cáúy náúm mäúc (hçnh 9.7) gäöm thuìng chæïa mäi træåìng 1, thuìng âãø chuáøn bë váût liãûu cáúy 6, näöi tiãût truìng 2, cå cáúu âãø laìm laûnh vaì laìm áøm mäi træåìng 3, cå cáúu âãø cáúy giäúng 4 vaì thiãút bë âãø nuäi cáúy 5. Thiãút bë âãø nuäi cáúy (hçnh 9.8) coï daûng thaïp âæåüc ngàn bàòng nhæîng âoaû n äú n g tän våï i nàõ p hçnh cáöu 1 vaì âaïy noïn 6 coï 188
äø chàûn. Trong pháön trung tám cuía thaïp coï vêt taíi 3 vaì truûc. Caïc voìng xoàõn äúc cuía truûc laì nhæîng voìng giaïn âoaû n vaì trong caï c khoaí n g giæîa chuïng ngæåìi ta làõp âàût caïc chäút ngæåüc 4 âãø nghiãön canh træåìng âaî âæåüc nuäi cáúy. Mäi træåìng tiãût truìng âaî âæåüc Naûp mäi træåìng âaî cáúy giäúng náúm mäúc cho vaìo âoaûn âæåüc cáúy giäúng äúng trãn vaìo thåìi gian hoaût âäüng cuía thiãút bë. Táúm ngæåüc ngàn caín sæû quay cuía mäi træåìng vaì hæåïng tåïi vêt taíi, âæåìng xoàõn äúc trãn cuía vêt taíi âæåüc måí räüng hån. Thåìi gian mäi træåìng åí vuìng trãn cuía thaïp khoaíng 12 h. Mäi træåìng tæì vuìng âáöu vaìo vuìng thæï hai, taûi âáy xaíy ra sæû phaït triãøn läga cuía giäúng cáúy vaì taïch nhiãût. Thaíi nhiãût tæì canh træåìng âæåüc thæûc hiãûn qua bãö màût vêt taíi, cho nãn phaíi naûp taïc nhán laûnh vaìo truûc räùng vaì vaìo caïc âæåìng xoàõn. Âoaûn äúng tän trãn âæåüc trang bë táúm âäúi 2 âãø chuyãøn mäi træåìng âãún vêt taíi 3. Caïc âoaûn äúng åí giæîa laì nhæîng tæåìng keïp, tæåìng bãn trong âæåüc âäüt läù, coìn caïc tæåìng bãn ngoaìi coï caïc cæía 5 vaì khåïp näúi 7 âãø naûp khäng khê. Caïc âoaün äúng âæåüc näúi laûi nhåì caïc màût bêch. Dáùn âäüng vêt taíi âæåüc thæûc hiãûn qua bäü truyãön âäüng 8 làõp trãn nàõp thaïp. Trong quaï trçnh giäúng phaït Thaïo canh træåìng triãøn, mäi træåìng âæåüc khuáúy träün Hçnh 9.8. Thiãút bë âãø nuäi cáúy vi sinh váût 189
mäüt säú láön bàòng caïc chäút ngæåüc vaì âæåü c thäø i khäng khê tiãû t truì n g âaî âæåüc âiãöu hoaì qua caïc tæåìng bãn trong âäüt läù cuía caïc âoaûn äúng giæîa thaïp. Thåìi gian quaï trçnh nuäi cáúy trong vuìng thæï hai 14 h. Canh træåìng âaî âæåüc nuäi cáúy cho vaìo pháön dæåïi cuía thaïp. Taûi âáy xaíy ra sæû têch luyî protein vaì caïc enzim. Quaï trçnh keïo daìi 8 ÷12 h. Sau âoï khäúi canh træåìng âæåüc nghiãön nhåì caïc chäút ngæåüc vaì âæa âãún cäng âoaûn tiãúp theo. Täúc âäü chuyãøn âäüng cuía khäúi canh træåìng åí bãn trong thaïp âæåüc xaïc âënh båíi thåìi gian nuäi cáúy giäúng. Thiãút bë âãø nuäi cáúy vi sinh váût daûng baín moíng. Thiãút bë (hçnh 9.9) laì bçnh xilanh 4 âæåüc phán chia thaình caïc lä 6, 9,10 nhåì caïc baín âäüt läù 8. Caïc baín âäüt läù âæåüc làõp chàût trãn caïc truûc quay 7. Trong mäùi lä coï cå cáúu âaío träün, âæåüc làõp chàût trãn truûc räùng dáùn âäüng 3. Cå cáúu chuyãøn âaío laì nhæîng hãû dao 14 vaì 13 âæåüc làõp cäú âënh trãn caïc bãö màût ngang vaì âæïng, chuïng âæåüc gàõn chàût trãn caïc táúm dáùn hæåïng 15. Caïc dao räùng nàòm ngang åí dæåïi coï caïc läù, coìn caïc dao åí trãn âæåüc gàõn chàût trãn caïc táúm dáùn hæåïng coï raînh nhàòm taûo khaí nàng âiãöu chènh chiãöu cao. Caïc dao âæïng 13 âæåüc âënh vë trãn caïc truûc dáùn hæåïng 12 mäüt caïch tæû do våïi muûc âêch nhàòm tiãúp xuïc våïi tæåìng thiãút bë khi chuïng quay. Naûp mäi træåìng âaî âæåüc cáúy b) 190 Thaïo saín pháøm
Pháön dæåïi cuía thiãút bë coï bäü chuyãøn âaío 11 âæåüc gàõn chàût trãn truûc ngang. Thiãút bë âæåüc trang bë caïc aïo trao âäøi nhiãût 1, caïc cæía 5 âãø naûp mäi træåìng dinh dæåîng vaì thaïo thaình pháøm. Naûp mäi træåìng dinh dæåîng âaî cáúy vaì tiãût truìng vaìo lä âáöu cuía thiãút bë qua cæía 5 vaì måí dáùn âäüng cuía cå cáúu âaío träün. Khi âoï mäi træåìng âæåüc träün âãöu vaì âæåüc phán bäø khàõp diãûn têch cuía táúm âäüt läù 8. Khi cå cáúu âaío träün hoaût âäüng dæåïi taïc âäüng cuía mäi træåìng, caïc dao eïp mäi træåìng vaìo tæåìng cuía thiãút bë vaì naûo mäi træåìng bë dênh vaìo tæåìng. Kãút thuïc pha nuäi cáúy âáöu tiãn, táúm 8 quay laìm cho canh træåìng råi xuäúng lä thæï hai vaì âæåüc phán bäø trãn caïc táúm âäüt läù nhåì cå cáúu chuyãøn âaío. Cho nãn caïc lä coìn laûi cuía thiãút bë âæåüc naûp âáöy. Qua 36-48 h sau khi maïy bàõt âáöu hoaût âäüng thaïo thaình pháøm qua pháön noïn cuía dung læåüng nhåì bäü chuyãøn âäøi. Trong quaï trçnh nuäi cáúy, khäng khê âãø thaíi nhiãût vaì cung cáúp oxy âæåüc âáøy vaìo thiãút bë qua khåïp näúi 2 nàòm dæåïi mäùi lä. Trong mäùi lä viãûc chuyãøn âäøi âæåüc tiãún haình mäüt caïch giaïn âoaûn. Âäöng thåìi cæåìng âäü chuyãøn âaío âæåüc læûa choün täúi æu cho giai âoaûn phaït triãøn. Khaí nàng thay âäøi chiãöu cao phán bäú cuía dao nàòm ngang phêa trãn laìm cho kãút cáúu cuía thiãút bë tråí nãn linh âäüng vaì cho pheïp tàng nàng suáút so våïi nhæîng thiãút bë khaïc. 9.7. THIÃÚT BË NUÄI CÁÚY VI SINH VÁÛT TRÃN MÄI TRÆÅÌNG RÀÕN DAÛNG THUÌNG QUAY Thiãút bë nuäi cáúy bàòng cå khê hoaï cuía Haîng Valerschein (Myî). Loaûi naìy laì thiãút bë nàòm ngang daûng thuìng quay coï âæåìng kênh 2100 vaì chiãöu daìi 5200 mm. Trãn bãö màût cuía noï âæåüc phán bäø caïc âai tæûa, baïnh ràng bë âäüng vaì caïc cæía âãø naûp vaì thaïo (hçnh 9.10). Caïc âai tæûa âæåüc âënh vë trãn khung moïng nãön. Bäü dáùn âäüng laìm chuyãøn âäüng baïnh ràng bë âäüng. Bäü dáùn âäüng gäöm häüp giaím täúc hai cáúp vaì âäüng cå hai täúc âäü våïi cäng suáút 15 kW, säú voìng quay cuía truûc 960 ÷ 1800 voìng/phuït. Caïc âæåìng äúng dáùn khäng khê vaì næåïc âæåüc bäú trê åí caïc âaïy elip. Quaût 14 âáøy khäng khê våïi læåüng 2000 m3/h vaìo thiãút bë qua äúng khuãúch taïn nhàòm âaím baío phán bäø doìng theo chu vi thuìng quay. Hãû thäøi khê âæåüc âoïng kên båíi âæåìng äúng 8 vaì xyclon 7 âãø 191
laìm saûch khäng khê vaì taïch buûi. Bãn trong voí 1 coï giaìn âãø phán bäø mäi træåìng. Naûp mäi træåìng dinh dæåîng tiãût truìng våïi mäüt læåüng 2000 kg vaìo thuìng quay vaì nuäi cáúy canh træåìng åí säú voìng quay 1 voìng/phuït, thäøi khäng khê coï âäü áøm cao vaì âiãöu chènh nhiãût âäü cuía noï phuì håüp våïi sæû phaït triãøn cuía giäúng. Thuìng quay laìm chuyãøn âaío mäi træåìng, laìm tàng trao âäøi nhiãût vaì trao âäøi khäúi, nhåì âoï maì bãö daìy cuía låïp mäi træåìng coï thãø âaût 200 mm. Hçnh 9.10. Thiãút bë âãø nuäi cáúy chuíng náúm mäúc daûng thuìng quay cuía Haîng Valerschein: 1- Voí; 2- Cæía ; 3- ÄÚng goïp; 4- Baïnh ràng; 5- Âai tæûa; 6- Bäü laìm tåi; 7- Xyclon; 8- Âæåìng äúng thaíi khäng khê; 9- ÄÚng khuãúch taïn khäng khê; 10- Dáùn âäüng; 11- Khåïp näúi; 12- Bãû tæûa; 13- ÄÚng dáùn khäng khê; 14- Quaût Thiãút bë âãø nuäi cáúy vi sinh váût- saín pháøm täøng håüp sinh hoüc protein. Våïi muûc âêch âån giaín hoaï kãút cáúu, tàng cæåìng quaï trçnh âaío träün vaì thäøi mäi træåìng cuîng nhæ âãø laìm täút hån caïc âiãöu kiãûn nuäi cáúy vi sinh váût, trãn caïc tæåìng cuía thuìng quay âæåüc âënh vë caïc caïnh âaìn häöi. Âáöu äúng thoaït håi âæåüc bäú trê bãn trong thiãút bë. Noï âæåüc phán nhaïnh vaì âäöng thåìi duìng âãø thaïo canh træåìng nuäi cáúy. Thiãút bë âãø nuäi cáúy vi sinh váût (hçnh 9.11) âæåüc thãø hiãûn åí daûng quay xung quanh truûc nàòm ngang cuía thuìng 1, coï cæía naûp liãûu 5 vaì hai ngoîng truûc räùng 6. 192