zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Kinh Tế - Quản Lý

» Luật học

Thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng vô hiệu - một số bất cập và kiến nghị hoàn thiện

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Báo xấu

26
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sự vô hiệu của thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng là một chế định quan trọng trong chế độ tài sản của vợ chồng theo thoả thuận. Bài viết tập trung phân tích những vấn đề pháp lý có liên quan, từ đó làm sáng tỏ những bất cập và đưa ra một số kiến nghị.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng vô hiệu - một số bất cập và kiến nghị hoàn thiện

Soá 06/2020 - Naêm thöù möôøi laêm THOẢ THUẬN VỀ CHẾ ĐỘ TÀI SẢN CỦA VỢ CHỒNG VÔ HIỆU - MỘT SỐ BẤT CẬP VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN Ngô Thanh Hương1 Tóm tắt: Sự vô hiệu của thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng là một chế định quan trọng trong chế độ tài sản của vợ chồng theo thoả thuận. Đây là cơ sở pháp lý cần thiết để vợ, chồng, các thành viên gia đình và người thứ ba được đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm do có thoả thuận về chế độ tài sản vợ chồng. Hiện nay, pháp luật Việt Nam đã xây dựng một khung pháp lý tương đối hoàn chỉnh về vấn đề vô hiệu của thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng nhưng vẫn còn tồn tại những bất cập. Do đó, bài viết tập trung phân tích những vấn đề pháp lý có liên quan, từ đó làm sáng tỏ những bất cập và đưa ra một số kiến nghị. Từ khoá: Thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng vô hiệu, chế độ tài sản theo thoả thuận, thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng Nhận bài:14/04/2020; Hoàn thiện biên tập: 24/04/2020; Duyệt đăng: 12/06/2020. Abstract: The nullity of agreement of marital property regime is an important institution of matrimonial property regime under agreement. This is a legal basic for spouses, family members and third parties to be ensured their legal rights and interests which are violated by the agreement of marital property regime. Currently, Vietnamese law has regulated a relatively complete legal framework on the nullity of agreement of marital property regime but inadequacies are still found. Therefore, the article focuses on analyzing the revelant legal issues, thereby clarifying inadequacies and giving some opinions. Keywords: Nullity of agreement of marital property regime, matrimonial property regime under agreement, marital property agreement. Date of receipt: 14/04/2020; Date of revision: 24/04/2020; Date of Approval: 12/06/2020. 1. Xác định thoả thuận về chế độ tài sản Thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng có của vợ chồng bị vô hiệu bản chất pháp lý là giao dịch dân sự. Do vậy, lý Thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng thuyết về điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân hay còn gọi là “hôn ước” có ý nghĩa rất quan sự được áp dụng đối với thoả thuận về chế độ tài trọng trong chế định về chế độ tài sản của vợ sản của vợ chồng. Theo Điều 117 Bộ luật dân sự chồng. Hôn ước quy định các quyền và nghĩa vụ năm 2015, để giao dịch dân sự có hiệu lực thì của vợ chồng liên quan đến tài sản hay sản người tham gia giao dịch phải có năng lực pháp nghiệp của họ trong suốt thời kỳ hôn nhân. Khi luật, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao xác lập hôn ước, vợ chồng buộc phải tuân thủ các dịch dân sự được xác lập, chủ thể tham gia giao điều kiện do luật định về nội dung và hình thức. dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện, mục đích và nội Sự vi phạm các điều kiện có hiệu lực của hôn ước dung không vi phạm điều cấm của luật, trái đạo làm cho hôn ước bị vô hiệu. Pháp luật Việt Nam đức xã hội. Ngoài những điều kiện này thì giao hiện hành quy định hôn ước hay thoả thuận về dịch dân sự còn phải tuân thủ điều kiện về hình chế độ tài sản của vợ chồng bị vô hiệu nếu xảy ra thức trong trường hợp luật có quy định2. Như vậy, một trong các căn cứ như sau: thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng có hiệu Thứ nhất, không tuân thủ điều kiện có hiệu lực lực khi và chỉ khi đảm bảo các điều kiện sau: của giao dịch dân sự được quy định tại Bộ luật dân - Vợ, chồng phải có năng lực hành vi dân sự sự và các luật chuyên ngành khác có liên quan. phù hợp tại thời điểm xác lập thoả thuận về chế 1 Tiến sỹ, Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội. 2 Điều 117 Bộ luật dân sự năm 2015.
HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP độ tài sản của vợ chồng. Có nghĩa là, các bên xác về chế độ tài sản của vợ chồng không được trái lập thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng thuần phong mỹ tục, đạo đức xã hội. phải từ đủ 18 tuổi trở lên và không thuộc trường - Thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng hợp mất năng lực hành vi dân sự. Mặc dù, mục phải được lập thành văn bản và được công đích của thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chứng, chứng thực4. Thoả thuận chế độ tài sản chồng là xác lập các quyền và nghĩa vụ về tài sản vợ chồng có tính chất trọng thức, vì vậy pháp luật cho hai người là vợ chồng và pháp luật Việt Nam Việt Nam quy định thoả thuận này phải được lập quy định, độ tuổi kết hôn đối với nữ là từ đủ 18 thành văn bản và có ngày ký kết rõ ràng. Hôn tuổi trở lên và đối với nam là từ đủ 20 tuổi trở ước bằng miệng không thể được chấp nhận, kể cả lên (Điều 8 Luật hôn nhân và gia đình năm khi cả hai vợ chồng thừa nhận. Ngoài ra, thoả 2014). Tuy nhiên, các bên không cần phải đạt độ thuận này phải được công chứng hoặc chứng tuổi kết hôn khi xác lập thoả thuận về chế độ tài thực theo đúng quy định của pháp luật. Đồng sản của vợ chồng vì pháp luật quy định phải xác thời, mọi việc sửa đổi, bổ sung thoả thuận về chế lập thoả thuận trước khi kết hôn. độ tài sản của vợ chồng cũng phải được công - Vợ, chồng hoàn toàn tự nguyện trong việc chứng hoặc chứng thực thì mới có hiệu lực. xác lập thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng So sánh với pháp luật nước ngoài, Bộ nguyên một cách tự do, sáng suốt và không bị bất kỳ một tắc Luật gia đình Châu Âu quy định, thoả thuận áp lực nào. Vì vậy, nếu vợ, chồng hoặc cả hai vợ chế độ tài sản của vợ chồng phải được xác nhận chồng bị cưỡng ép, lừa dối hoặc nhầm lẫn thì bởi cơ quan công chứng hoặc các tổ chức có thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng không chức năng phù hợp, ghi rõ ngày lập và phải có có hiệu lực. Dưới góc độ so sánh pháp luật, nhằm chữ ký của cả hai vợ chồng5. Ngoài ra, cơ quan đảm bảo yếu tố về sự tự nguyện, Bộ nguyên tắc công chứng và tổ chức có chức năng phù hợp luật gia đình Châu Âu quy định, khi xác lập thoả phải tư vấn một cách công tâm, vô tư cho mỗi thuận về chế độ tài sản của vợ chồng thì vợ, bên vợ chồng; đảm bảo các bên hiểu rõ các hậu chồng có nghĩa vụ cung cấp thông tin về tài sản quả pháp lý của việc ký kết thoả thuận về chế độ và các khoản nợ của họ cho người còn lại3. tài sản của vợ chồng và đảm bảo các bên hoàn - Mục đích và nội dung của thoả thuận về chế toàn tự nguyện6. độ tài sản của vợ chồng không vi phạm điều cấm - Thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng của luật, không trái đạo đức xã hội. Theo quy phải được lập trước khi kết hôn. Luật hôn nhân định của pháp luật Việt Nam thì mục đích và nội và gia đình Việt Nam tại Điều 47 quy dung của thoả thuận về chế độ tài sản của vợ định:“Trong trường hợp hai bên kết hôn lựa chồng không được vi phạm các quy định về chọn chế độ tài sản theo thoả thuận thì thoả nguyên tắc chung của chế độ tài sản của vợ thuận này phải được lập trước khi kết hôn”. Điều chồng; các quyền và nghĩa vụ của vợ chồng trong kiện xác lập hôn ước trước khi kết hôn chỉ là hậu việc đáp ứng các nhu cầu thiết yếu của gia đình; quả của nguyên tắc “bất di bất dịch” của chế độ các quy định về giao dịch liên quan đến nhà ở là hôn sản7. Theo nguyên tắc này, nếu chấp nhận nơi ở duy nhất của vợ chồng hoặc quy định liên việc lập hôn ước sau khi làm hôn thú (sau khi kết quan đến giao dịch với người thứ ba ngay tình. hôn), tất nhiên sẽ đưa đến sự xáo trộn về phương Ngoài ra, theo nguyên tắc chung thì thoả thuận diện tâm lý và tài sản trong gia đình. Sự xáo trộn 3 Principle 4:12, Principles of European Family Law Regarding Property Relations Between spouses, published by the Organising Committee of the Commission on European Fmaily Law, p.123. 4 Điều 47 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014. 5 Principle 4:11, Principles of European Family Law Regarding Property Relations Between spouses, published by the Organising Committee of the Commission on European Fmaily Law, p.119. 6 Principle 4:13, Principles of European Family Law Regarding Property Relations Between spouses, published by the Organising Committee of the Commission on European Fmaily Law, p.126. 7 Dương Kiền, Giải thích Luật Giá thú – Tử hệ và tài sản cộng đồng, Nhà sách Khai Trí năm 1964.
Soá 06/2020 - Naêm thöù möôøi laêm đó không phải chỉ có hậu quả tai hại đối với gia theo quy định của Bộ luật dân sự. Tuy nhiên, đối đình mà còn đối với người đệ tam nữa, cho nên với các giao dịch liên quan đến tài khoản ngân hôn ước bao giờ cũng phải làm trước hôn thú”8. hàng, tài khoản chứng khoán, động sản khác mà Tóm lại, thoả thuận về chế độ tài sản vợ theo quy định của pháp luật không phải đăng ký chồng bị vô hiệu nếu vi phạm một trong các điều quyền sở hữu và vợ, chồng đã cung cấp thông tin kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự. liên quan đến thoả thuận về chế độ tài sản của vợ Thứ hai, thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng nhưng bên thứ ba vẫn xác lập, thực hiện chồng bị vô hiệu nếu vi phạm nguyên tắc chung giao dịch trái với thông tin đó; hoặc vợ, chồng trong chế độ tài sản vợ chồng; quyền được đảm đã công khai thoả thuận theo quy định của pháp bảo về chỗ ở của vợ chồng; quyền và lợi ích hợp luật có liên quan đến việc chiếm hữu, sử dụng, pháp người thứ ba ngay tình. định đoạt tài sản và người thứ ba biết nhưng vẫn Trước tiên, thoả thuận về chế độ tài sản của xác lập giao dịch trái với thoả thuận của vợ vợ chồng phải được xác lập dựa trên cơ sở tuân chồng thì người thứ ba không được coi là ngay thủ các nguyên tắc chung của chế độ tài sản vợ tình và không được bảo vệ. chồng. Theo đó, thoả thuận về chế độ tài sản của Ngoài ra, theo quy định của pháp luật Việt vợ chồng bị vô hiệu nếu không đảm bảo quyền Nam thì việc xác lập, thực hiện, chấm dứt các bình đẳng của vợ chồng liên quan đến việc tạo giao dịch liên quan đến nhà là nơi ở duy nhất của lập, chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung vợ chồng buộc phải có sự thoả thuận của vợ hoặc vi phạm nghĩa vụ của vợ, chồng trong việc chồng. Nếu nhà ở thuộc sở hữu riêng của vợ hoặc đáp ứng nhu cầu thiết yếu cho gia đình hoặc vi chồng thì chủ sở hữu có quyền xác lập, thực hiện, phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người thứ chấm dứt giao dịch liên quan đến tài sản đó ba ngay tình. nhưng phải bảo đảm chỗ ở cho vợ chồng. Vì vậy, Theo đó, pháp luật Việt Nam quy định vợ, nếu nội dung của thoả thuận về chế độ tài sản của chồng phải có nghĩa vụ cung cấp thông tin liên vợ chồng cho phép một bên được định đoạt nhà quan đến thoả thuận về chế độ tài sản của vợ ở là nơi ở duy nhất của vợ chồng dẫn đến vợ, chồng khi xác lập, thực hiện giao dịch với người chồng không có chỗ ở hoặc không đảm bảo chỗ thứ ba9. Trong các giao dịch với một bên vợ hoặc ở tối thiểu về diện tích, điều kiện sinh hoạt, an chồng, người thứ ba thường ở vào vị trí yếu thế toàn, vệ sinh môi trường theo quy định của pháp vì không có thông tin đầy đủ và hầu hết pháp luật luật về nhà ở thì thoả thuận này bị vô hiệu. không buộc các bên phải biết về tình trạng hôn Thứ ba, nội dung thoả thuận vi phạm nghiêm nhân của nhau. Vì vậy, thoả thuận về chế độ tài trọng quyền được cấp dưỡng, quyền được thừa sản vợ chồng chỉ có hiệu lực đối kháng với người kế; quyền, lợi ích hợp pháp khác của cha mẹ con thứ ba nếu vợ, chồng thực hiện nghĩa vụ cung và thành viên khác của gia đình. Thoả thuận về cấp các thông tin liên quan đến thoả thuận về chế chế độ tài sản của vợ chồng bị vô hiệu nếu thoả độ tài sản của vợ chồng. Ngoài ra, hiện nay pháp thuận đó nhằm trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng luật không có quy định cụ thể về hình thức cung hoặc để tước bỏ quyền thừa kế của những người cấp các thông tin liên quan đến thoả thuận về chế thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di độ tài sản của vợ chồng cho người thứ ba nên suy chúc hoặc vi phạm các quyền, lợi ích hợp pháp ra nó có thể được thực hiện bằng lời nói, văn bản của cha mẹ con và các thành viên khác trong gia hoặc các hình thức khác. Nếu vợ, chồng vi phạm đình được pháp luật quy định. nghĩa vụ “cung cấp thông tin” thì người thứ ba 2. Quyền yêu cầu tuyên bố thoả thuận về được coi là ngay tình và được bảo vệ quyền lợi chế độ tài sản vợ chồng vô hiệu 8 Vũ Văn Hiên, Chế độ tài sản trong gia đình Việt Nam – Tập I, Nxb Bộ Quốc gia Giáo dục năm 1960, tr.30. 9 Điều 16 Nghị định số 126/2014/NĐ-CP ngày 31/12/2014 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật hôn nhân và gia đình.
HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP Pháp luật Việt Nam quy định người có quyền Thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng yêu cầu tuyên bố thoả thuận về chế độ tài sản của được lập để quy định hậu quả của hôn nhân về vợ chồng bao gồm: (i) vợ, chồng hoặc (ii) người bị phương diện tài sản. Do đó, hiệu lực của thoả xâm phạm, người giám hộ của người có quyền và thuận về chế độ tài sản của vợ chồng phụ thuộc lợi ích bị xâm phạm do có thoả thuận về chế độ tài vào hiệu lực của hôn nhân. Luật hôn nhân và gia sản của vợ chồng10. Đồng thời, tuyên bố thoả thuận đình Việt Nam năm 2014 quy định: “Thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng bị vô hiệu phải được về chế độ tài sản của vợ chồng có hiệu lực kể từ thực hiện dưới sự giám sát tư pháp, tức là Toà án khi kết hôn”. Trái lại, hậu quả của thoả thuận về là cơ quan giải quyết yêu cầu tuyên bố thoả thuận chế độ tài sản bị vô hiệu thì không làm cho hôn về chế độ tài sản của vợ chồng bị vô hiệu. nhân vô hiệu, kể cả trong trường hợp nếu vợ Thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng do chồng trước khi kết hôn có ý định coi thoả thuận chính vợ chồng xác lập nên với tư cách là các bên về chế độ tài sản của vợ chồng là điều kiện để trong thoả thuận thì theo yêu cầu của một bên vợ, xác lập quan hệ hôn nhân. Bởi lẽ, thoả thuận về chồng hoặc cả hai vợ chồng, Toà án giải quyết yêu chế độ tài sản vợ chồng không phải là điều kiện cầu tuyên bố thoả thuận về chế độ tài sản của vợ kết hôn cũng như căn cứ huỷ kết hôn trái pháp chồng vô hiệu. Mặt khác, hiệu lực của thoả thuận luật theo pháp luật Việt Nam. về chế độ tài sản của vợ chồng không chỉ ảnh Hai là, về quan hệ tài sản của vợ chồng kể từ hưởng tới vợ, chồng mà còn ảnh hưởng đến các khi kết hôn đến thời điểm thoả thuận về chế độ thành viên gia đình và người thứ ba. Vì vậy, nhằm tài sản của vợ chồng bị Toà án tuyên bố vô hiệu. bảo vệ lợi ích của các thành viên gia đình và lợi Về lý thuyết, sự vi phạm các điều kiện có ích của người thứ ba do hiệu lực của thoả thuận về hiệu lực dẫn tới hậu quả là thoả thuận về chế độ chế độ tài sản của vợ chồng gây ra thì chính người tài sản của vợ chồng bị tuyên bố vô hiệu. Hiệu bị xâm phạm hoặc người giám hộ của họ có quyền lực của sự vô hiệu hồi tố đến quá khứ. Tức là, vợ yêu cầu Toà án tuyên bố thoả thuận về chế độ tài chồng được coi như chưa xác lập thoả thuận về sản của vợ chồng bị vô hiệu. Thoả thuận về chế độ chế độ tài sản của vợ chồng. Tuy nhiên, có sự tài sản của vợ chồng vi phạm các quy định của phân biệt giữa thoả thuận về chế độ tài sản của vợ pháp luật thì thoả thuận đó bị tuyên bố vô hiệu. chồng bị tuyên bố vô hiệu toàn bộ với vô hiệu Tuỳ thuộc vào từng nguyên nhân mà thoả thuận một phần. Nếu thoả thuận về chế độ tài sản của về chế độ tài sản của vợ, chồng có thể bị vô hiệu vợ chồng bị vô hiệu toàn bộ thì vợ chồng rơi vào một phần hoặc toàn bộ. tình trạng lấy nhau mà không lập thoả thuận về 3. Hậu quả pháp lý của thoả thuận về chế chế độ tài sản của vợ chồng. Vì vậy, chế độ tài độ tài sản vợ chồng vô hiệu sản của vợ chồng theo luật định sẽ được áp dụng Khi xem xét hậu quả pháp lý của thoả thuận cho quan hệ tài sản của vợ chồng kể từ khi kết về chế độ tài sản của vợ chồng vô hiệu chúng ta hôn đến khi bị Toà án tuyên bố thoả thuận về chế cần xem xét những hậu quả về các phương diện độ tài sản của vợ chồng vô hiệu. Nói cách khác, như sau: (1) Hiệu lực của thoả thuận về chế độ tài việc xác định tài sản chung, tài sản riêng của vợ sản của vợ chồng vô hiệu và hiệu lực của hôn chồng hay các quyền và nghĩa vụ về tài sản của nhân; (2) Quan hệ tài sản của vợ chồng kể từ khi vợ chồng được dựa trên các quy định của chế độ kết hôn tới thời điểm Toà án tuyên thoả thuận về tài sản theo luật định. Mặt khác, nếu thoả thuận chế độ tài sản của vợ chồng bị vô hiệu; (3) Quyền về chế độ tài sản của vợ chồng bị vô hiệu một lựa chọn lại chế độ tài sản của vợ chồng. phần thì chỉ phần nội dung vô hiệu mới áp dụng Một là, về hiệu lực của hôn nhân khi Toà án các quy định tương của chế độ tài sản theo luật tuyên bố thoả thuận về chế độ tài sản của vợ định và các nội dung không bị vô hiệu vẫn có chồng vô hiệu. hiệu lực. 10 Khoản 1 Điều 5 Thông tư liên tịch số 01/2016/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BTP ngày 06/01/2016 hướng dẫn thi hành một số quy định của Luật hôn nhân và gia đình.
Soá 06/2020 - Naêm thöù möôøi laêm Ba là, về quyền lựa chọn lại chế độ tài sản sản theo thoả thuận. Tuy nhiên, đối với phần nội của vợ chồng. dung của thoả thuận về chế độ tài sản của vợ Theo pháp luật Việt Nam thì vợ chồng có chồng bị Toà án tuyên bố vô hiệu thì mặc nhiên quyền lựa chọn áp dụng chế độ tài sản theo luật sẽ bị áp dụng các quy định của chế độ tài sản theo định hoặc chế độ tài sản theo thoả thuận11. Tuy luật định sau khi Toà án tuyên bố vô hiệu. nhiên, nếu thoả thuận về chế độ tài sản của vợ 4. Một số bất cập của pháp luật về thoả chồng bị Toà án tuyên bố vô hiệu toàn bộ thì vợ thuận chế độ tài sản của vợ chồng vô hiệu và chồng không còn quyền lựa chọn lại chế độ tài kiến nghị sản của vợ chồng. Điều đó có nghĩa, dù mong So với Luật hôn nhân và gia đình năm 1959, muốn hay không mong muốn thì vợ chồng buộc năm 1986 và năm 2000 thì thoả thuận về chế độ phải theo và áp dụng chế độ tài sản theo luật định tài sản của vợ chồng là một chế định mới của kể từ khi Toà án tuyên bố thoả thuận về chế độ tài Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thể hiện sự sản của vợ chồng vô hiệu đến khi chấm dứt quan tiến bộ về lập pháp của Nhà nước ta. Tuy nhiên, hệ hôn nhân. Nguyên nhân bởi, theo luật Việt pháp luật về thoả thuận về chế độ tài sản của vợ Nam thì nếu vợ chồng lựa chọn chế độ tài sản chồng vô hiệu còn tồn tại một số bất cập. Chúng theo thoả thuận thì thoả thuận này phải được lập tôi sẽ phân tích những bất cập và đưa ra một số trước khi kết hôn. Điều kiện lập trước khi kết hôn kiến nghị như sau: là điều kiện có hiệu lực của thoả thuận về chế độ Một là, về căn cứ vô hiệu thoả thuận về chế tài sản của vợ chồng. Như vậy, mặc dù trước khi độ tài sản của vợ chồng tại Điều 50 của Luật hôn kết hôn ý chí của vợ chồng là lựa chọn chế độ tài nhân và gia đình không quy định trường hợp vô sản theo thoả thuận nhưng do thoả thuận về chế hiệu do huỷ kết hôn trái pháp luật là chưa hợp lý. độ tài sản của vợ chồng bị vô hiệu nên vợ chồng Thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng không thể xác lập lại chế độ tài sản theo thoả được xác lập để quy định hậu quả của hôn nhân thuận kể cả khi hai vợ chồng cùng đồng ý. về phương diện tài sản. Do đó, hiệu lực của thoả Mặt khác, nếu thoả thuận về chế độ tài sản thuận về chế độ tài sản của vợ chồng phụ thuộc của vợ chồng bị vô hiệu một phần thì không làm vào hiệu lực của hôn nhân. Nếu hôn nhân vô hiệu thay đổi chế độ tài sản của vợ chồng. Chế độ tài thì đương nhiên thoả thuận về chế độ tài sản của sản được áp dụng cho vợ chồng vẫn là chế độ tài vợ chồng cũng bị vô hiệu. Sự vô hiệu này là vô sản theo thoả thuận. Theo pháp luật Việt Nam, hiệu toàn bộ. về nguyên tắc thì vợ chồng không thể thoả thuận Theo pháp luật Việt Nam, hậu quả của vi để chuyển từ chế độ tài sản theo luật định sang phạm điều kiện kết hôn làm cho hôn nhân bị vô chế độ tài sản theo thoả thuận do thoả thuận về hiệu và bị tuyên huỷ kết hôn trái pháp luật. Tuy chế độ tài sản của vợ chồng phải được lập trước nhiên, Điều 50 Luật hôn nhân và gia đình năm khi kết hôn. Tuy nhiên, trong trường hợp chế độ 2014 quy định các căn cứ vô hiệu của thoả thuận tài sản của vợ chồng theo thoả thuận được áp chế độ tài sản của vợ chồng lại không đề cập tới dụng thì trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng có vô hiệu do việc huỷ kết hôn trái pháp luật. Mặt quyền sửa đổi, bổ sung một phần hoặc toàn bộ khác, Khoản 3 Điều 12 Luật hôn nhân và gia nội dung của chế độ tài sản đó hoặc áp dụng chế đình năm 2014 quy định hậu quả về tài sản giữa độ tài sản theo luật định (điểm b Khoản 1 Điều 6 các bên bị huỷ kết hôn trái pháp luật được giải Thông tư số 01/2016/TTLT ngày 06/01/2016 quyết như trường hợp nam, nữ chung sống với hướng dẫn thi hành một số quy định của Luật nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn. hôn nhân và gia đình). Suy diễn ra, thoả thuận về Tức là, quan hệ tài sản của các bên kết hôn trái chế độ tài sản của vợ chồng bị vô hiệu một phần pháp luật được giải quyết theo thoả thuận của các thì vợ chồng có thể thoả thuận để áp dụng chế độ bên. Nếu các bên không thoả thuận được thì giải tài sản theo luật định hoặc giữ nguyên chế độ tài quyết theo quy định của Bộ luật dân sự và các 11 Khoản 1 Điều 28 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014.
HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP quy định khác của pháp luật có liên quan. Đồng năm 2014 căn cứ vô hiệu thoả thuận về chế độ tài thời việc giải quyết quan hệ tài sản phải đảm bảo sản của vợ chồng do việc huỷ kết hôn trái pháp quyền, lợi ích hợp pháp của phụ nữ và con; công luật. Ngoài ra, Toà án nhân dân tối cao cần có việc nội trợ và công việc khác có liên quan để hướng dẫn cụ thể liên quan đến hậu quả về tài duy trì đời sống chung được coi như lao động có sản do huỷ kết hôn trái pháp luật mà một hoặc cả thu nhập. hai bên ngay tình theo hướng công nhận hiệu lực Có thể thấy, quy định của Việt Nam về hậu của thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng quả về tài sản của huỷ kết hôn trái pháp luật chưa đến thời điểm hôn nhân bị huỷ đối với bên ngay có sự phân biệt giữa trường hợp huỷ kết hôn trái tình nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp pháp luật có thoả thuận về chế độ tài sản của vợ của họ. chồng với trường hợp không có thoả thuận về Hai là, về hiệu lực của thoả thuận về chế độ chế độ tài sản của vợ chồng. Đồng thời, không có tài sản của vợ chồng do vi phạm điều kiện công sự phân biệt giữa hậu quả về tài sản của huỷ kết chứng, chứng thực còn bất cập. hôn trái pháp luật do các bên ngay tình với không Theo quy định tại Điều 129 Bộ luật dân sự ngay tình. năm 2015 về giao dịch dân sự được xác lập bằng Liên quan đến hậu quả pháp lý của vô hiệu do văn bản nhưng vi phạm quy định bắt buộc về hôn nhân vô hiệu (huỷ kết hôn trái pháp luật), công chứng, chứng thực mà một bên hoặc cả hai pháp luật Pháp có sự phân biệt giữa trường hợp bên đã thực hiện 2/3 nghĩa vụ trong giao dịch thì hôn nhân vô hiệu do một hoặc cả hai bên kết hôn theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Toà án ra ngay tình với trường hợp không ngay tình. Điều quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó. 201 Bộ luật dân sự Pháp quy định:“Hôn nhân bị Vấn đề đặt ra, nếu vợ chồng đã không công tuyên bố vô hiệu vẫn phát sinh hiệu lực đối với vợ chứng, chứng thực thoả thuận về chế độ tài sản chồng nếu hôn nhân đó được xác lập ngay tình. của vợ chồng nhưng các bên đã thực hiện 2/3 Nếu chỉ một trong hai vợ chồng ngay tình thì việc nghĩa vụ thì có công nhận hiệu lực của thoả thuận kết hôn chỉ phát sinh hiệu lực đối với người ấy”12. về chế độ tài sản của vợ chồng. Hiện nay có các Như vậy, nếu việc huỷ hôn nhân do lỗi của cả hai cách tiếp cận khác nhau liên quan đến vấn đề bên kết hôn thì sự huỷ bỏ này có hiệu lực hồi tố, này. Cách tiếp cận thứ nhất cho rằng, về lý nếu các bên có xác lập hôn ước thì hôn ước không thuyết, bản chất của thoả thuận về chế độ tài sản có giá trị pháp lý. Ngược lại, nếu một hoặc cả hai của vợ chồng là một giao dịch dân sự nên có thể bên đều ngay tình thì hôn ước có hiệu lực từ thời áp dụng quy định tại Điều 129 Bộ luật dân sự điểm kết hôn đến thời điểm hôn nhân bị huỷ bỏ. năm 2015 đối với thoả thuận về chế độ tài sản Tức là, một hoặc cả hai bên ngay tình được hưởng của vợ chồng. Cách tiếp cận ngược lại, nếu thoả các lợi ích được quy định trong hôn ước cho tới thuận về chế độ tài sản của vợ chồng vi phạm khi hôn nhân bị huỷ. Mặt khác, chúng ta cũng thấy điều kiện công chứng, chứng thực thì cần tuyên hướng giải quyết tương tự như trên tại Điều 36, bố thoả thuận đó vô hiệu. Việc chưa có hướng Luật hôn nhân và gia đình dưới thời kỳ chính dẫn cụ thể về hiệu lực của thoả thuận về chế độ quyền Ngô Đình Diệm:“Sự thanh toán tài sản của tài sản vợ chồng do vi phạm điều kiện công vợ chồng mà hôn thú bị tuyên bố vô hiệu làm như chứng, chứng thực có thể dẫn tới sự thiếu thống vợ chồng không hề bao giờ có kết hôn với nhau. nhất trong giải quyết tranh chấp phát sinh. Tuy nhiên, hôn thú bị tuyên bố vô hiệu, vẫn có hiệu Như vậy, để tránh việc áp dụng pháp luật lực về dân sự đối với con và đối với người vợ hay không đồng nhất thì cần có hướng dẫn đối với người chồng hoặc cả hai nếu họ ngay tình”13. trường hợp thoả thuận về chế độ tài sản của vợ Từ những phân tích trên cho thấy, cần bổ chồng vi phạm quy định về công chứng, chứng sung thêm tại Điều 50 Luật hôn nhân và gia đình thực. Theo quan điểm của chúng tôi, không áp 12 Điều 201 Bộ luật dân sự Pháp. 13 Điều 36 Luật hôn nhân và gia đình ngày 02/01/1959.
Soá 06/2020 - Naêm thöù möôøi laêm dụng quy định tại Điều 129 Bộ luật dân sự năm chồng có quyền thoả thuận để lựa chọn lại một 2015 về công nhận hiệu lực của giao dịch dân sự chế độ tài sản phù hợp để duy trì và bảo đảm thực mặc dù có vi phạm điều kiện công chứng, chứng hiện trong suốt thời kỳ hôn nhân. Trong khi đó thực nếu các bên đã thực hiện 2/3 nghĩa vụ đối theo pháp luật Việt Nam, trong thời kỳ hôn nhân với thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng. vợ chồng chỉ có quyền sửa đổi, bổ sung thoả Bởi lẽ, quy định tại Điều 129 của Bộ luật dân sự thuận về chế độ tài sản vợ chồng (Điều 49 Luật năm 2015 đưa ra ngoại lệ với mục đích bảo vệ hôn nhân và gia đình năm 2014). Việc thay đổi bên yếu thế trong các giao dịch (mà chủ yếu là chế độ tài sản của vợ chồng không được chấp các giao dịch chuyển nhượng bất động sản). nhận bởi pháp luật quy định thoả thuận về chế Trong khi đó, thoả thuận về chế độ tài sản của vợ độ tài sản của vợ chồng phải được lập trước khi chồng vô hiệu chỉ dẫn tới hệ quả vợ chồng áp kết hôn. dụng chế độ tài sản theo luật định. Việc không Theo quan điểm của chúng tôi, quy định của công nhận hiệu lực đảm bảo tính chất răn đe, giáo Bộ nguyên tắc Luật gia đình Châu Âu hợp lý hơn dục đối với vợ chồng trong việc phải tuân thủ so với quy định của Việt Nam bởi những lý do sau: điều kiện hình thức khi xác lập thoả thuận về chế Thứ nhất, tương tự như trong quan hệ hợp độ tài sản của vợ chồng của Luật hôn nhân và gia đồng thì các bên trong hợp đồng phải có tư cách đình. Hơn nữa, thực tế để chứng minh điều kiện chủ thể. Có thể hiểu rằng việc ghi nhận thoả thực hiện 2/3 nghĩa vụ trong thoả thuận về chế thuận về lựa chọn chế độ tài sản trước khi kết hôn độ tài sản của vợ chồng là điều khó có thể xác chỉ có ý nghĩa công nhận cho các bên sắp kết hôn định được. Vì vậy, theo chúng tôi, Toà án nhân (chưa thực sự có tư cách vợ chồng) được xác lập dân tối cao cũng cần có hướng dẫn cụ thể về vấn thoả thuận về chế độ tài sản của hai người là vợ đề này để tránh các quan điểm khác nhau khi giải chồng. Điều này có ý nghĩa trong một số hoàn quyết tranh chấp phát sinh. cảnh cụ thể như sản nghiệp của vợ, chồng quá Ba là, quy định thoả thuận về chế độ tài sản lớn và họ không mong muốn những hậu quả về của vợ chồng phải được lập trước khi kết hôn và phương diện tài sản do hiệu lực của hôn nhân gây nếu vợ chồng xác lập thoả thuận về chế độ tài sản ra; vợ, chồng muốn bảo toàn tài sản mà những của vợ chồng sau khi kết hôn thì thoả thuận đó vô tài sản này đang được sử dụng phục vụ cho hoạt hiệu là không phù hợp. động lao động, sản xuất và nghề nghiệp của họ Thực tế phát sinh các trường hợp thoả thuận hoặc vợ, chồng đang thực hiện các nghĩa vụ về về chế độ tài sản của vợ chồng bị Toà án tuyên bố tài sản15. Trái lại, thông thường chỉ sau khi kết vô hiệu nhưng vợ chồng vẫn mong muốn xác lập hôn, chính thức bước vào cuộc sống chung thì vợ lại thoả thuận. Tuy nhiên, vì pháp luật quy định chồng mới có nhận thức đầy đủ và có nhu cầu việc lập thoả thuận về chế độ tài sản của vợ xác lập chế độ tài sản của vợ chồng phù hợp với chồng phải được thực hiện trước khi kết hôn nên tình trạng, hoàn cảnh của vợ chồng. vợ chồng không thể xác lập lại thoả thuận về chế Thứ hai, xuất phát từ quyền của chủ sở hữu độ tài sản của vợ chồng. tài sản thì pháp luật phải công nhận hiệu lực của So sánh với pháp luật nước ngoài, theo Bộ thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng kể cả nguyên tắc Luật gia đình Châu Âu liên quan đến trước và sau khi kết hôn. Vì vậy, trong trường tài sản vợ chồng thì trong thời kỳ hôn nhân vợ hợp thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng bị chồng có thể sửa đổi chế độ tài sản vợ chồng tuyên bố vô hiệu thì trước khi kết hôn ý chí của hoặc thậm chí thay đổi nó bằng một chế độ vợ chồng chính là lựa chọn chế độ tài sản theo khác14. Điều này có nghĩa, sau khi kết hôn thì vợ thoả thuận. 14 Principle 4:10, Principles of European Family Law Regarding Property Relations Between spouses, published by the Organising Committee of the Commission on European Fmaily Law, p.99. 15 Ngô Thanh Hương, Chế độ hôn sản pháp định: Một số bất cập và kiến nghị hoàn thiện, Tạp chí Nghiên cứu lập pháp, số 9 (385)/Kỳ 1, tháng 5/2019, tr.56.
HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP Thứ ba, thoả thuận về chế độ tài sản của vợ Family Law Regarding Property Relations chồng phải được lập trước khi kết hôn chủ yếu Between spouses, published by the Organising được lập luận với lý do rằng việc cho phép lập Committee of the Commission on European thoả thuận về chế độ tài sản của vợ chồng sau khi Fmaily Law, p.119. kết hôn sẽ có hại đối với vợ, chồng và người thứ 3. Principle 4:13, Principles of European ba. Tuy nhiên, có thể dễ dàng bảo vệ quyền, lợi Family Law Regarding Property Relations ích hợp pháp của những người này bằng chính Between spouses, published by the Organising chế tài huỷ hay tuyên bố hôn ước (thoả thuận về Committee of the Commission on European chế độ tài sản của vợ chồng) bị vô hiệu. Fmaily Law, p.126. Như vậy, pháp luật Việt Nam cần thiết phải bổ 4. Dương Kiền, Giải thích Luật Giá thú – Tử sung quy định tại Điều 49 Luật hôn nhân và gia hệ và tài sản cộng đồng, Nhà sách Khai Trí năm đình năm 2014 như sau: “trong thời kỳ hôn nhân 1964. vợ chồng có quyền sửa đổi, bổ sung hoặc thay đổi 5. Vũ Văn Hiên, Chế độ tài sản trong gia chế độ tài sản của vợ chồng”. Từ đó, việc lập thoả đình Việt Nam – Tập I, Nhà xuất bản Bộ Quốc thuận về chế độ tài sản của vợ chồng sau khi kết gia Giáo dục năm 1960, tr.30. hôn không còn là căn cứ vô hiệu của thoả thuận về 6. Principle 4:10, Principles of European chế độ tài sản của vợ chồng./. Family Law Regarding Property Relations TÀI LIỆU THAM KHẢO Between spouses, published by the Organising 1. Principle 4:12, Principles of European Committee of the Commission on European Family Law Regarding Property Relations Fmaily Law, p.99. Between spouses, published by the Organising 7. Ngô Thanh Hương, Chế độ hôn sản pháp Committee of the Commission on European định: Một số bất cập và kiến nghị hoàn thiện, Fmaily Law, p.123. Tạp chí Nghiên cứu lập pháp, số 9 (385)/Kỳ 1, 2. Principle 4:11, Principles of European tháng 5/2019, tr.56. GIẢI THỂ DOANH NGHIỆP Ở VIỆT NAM - THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC THI (Tiếp theo trang 24) TÀI LIỆU THAM KHẢO nghiep-giai-the-9-thang-2018-tang-manh- 1. TS. Nguyễn Thị Dung, Thực trạng pháp 20181012151450821.htm. luật về giải thể doanh nghiệp một số đánh giá và 5. Phòng Công nghiệp thương mại Việt Nam kiến nghị hoàn thiện, Tạp chí Luật học số (VCCI), Báo cáo dòng chảy pháp luật kinh 10/2012. doanh 2018. 2. Lĩnh Hồng, Nợ bảo hiểm xã hội xử lý sao 6. Sở Kế hoạch đầu tư Thành phố Hồ Chí nếu doanh nghiệp giải thể?, Báo Tuổi trẻ Online. Minh, Mẫu Quyết định giải thể doanh nghiệp https://tuoitre.vn/no-bao-hiem-xa-hoi-xu-ly- được cung cấp www.dpi.hochiminhcity.gov.vn › sao-neu-doanh-nghiep-giai-the-1314954.htm HoatDongAnh. 3. Nguyễn Thị Diễm Hương, Pháp luật về 7. Trung tâm thông tin và dự báo kinh tế- xã giải thể doanh nghiệp: Thực trạng và kiến nghị, hội quốc gia, Tình hình doanh nghiệp và kinh tế Tạp chí công thương tháng 07/2016. ngành Quý I/2019 http://ncif.gov.vn/Pages/ 4. Kiều Linh, Vì sao số lượng doanh nghiệp NewsDetail.aspx?newid=21435. giải thể 09 tháng năm 2018 tăng mạnh?, Thời 8. Website công bố Luật của Nhật Bản báo Kinh tế Việt Nam điện tử. http://www.japaneselawtranslation.go.jp/law/de http://vneconomy.vn/vi-sao-so-luong-doanh- tail/?id=3206&vm=04&re=02.

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.