THVC TRANG DOU SONG VAN HOA TINH THAN<br />
CUA CdNG NHAN TAI CAC KHU CONG NGHIEP,<br />
KHU CHE XUAT 6 VIET NAM HIEN NAY<br />
<br />
<br />
DINH QUANG H A I *<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
T rong thdi k^ dot mdi, d^y manh cong<br />
nghidp hda (CNH), hi$n dai h6a<br />
(HDH) vd hpi nhap qu6c td, vi trf vd vai tro<br />
doi v6i ddi sdng van hda tinh th^n cua cong<br />
nhdn. Qua dd th^y dUdc qua trinh van dgng<br />
vd trien vong phat triin ciia giai cd'p cdng<br />
cua giai cd'p cdng nhdn ngdy cdng trd nen nhan cl Vi§t Nam.<br />
quan trgng. Vi vdy, giai cd'p cong nhdn<br />
1. N^t m d i c u a giai c a p cdng nhfin Vi^t<br />
khong nhflng cSn diidc quan tdm nhlim<br />
Nam h i | n nay<br />
khong ngiing nang cao ddi sdng vdt chd't,<br />
md con c i n dUdc quan tam nhidu hdn nQa Nhu chiing ta da bidt, sy nghi$p doi m6i<br />
de nang cao ddi sdng vdn hoa tinh t h i n . todn dien dd't ny6c 6 Vi$t Nam do Dang<br />
Tuy nhien, thyc td trong thdi gian vCfa qua, Cgng san Vi§t Nam khdi xy6ng vd lanh dao<br />
nhiSm vu nang cao ddi song vat chd't vd van dygc bat dfiu tii Dai hgi Dang l^n thfi VI<br />
hoa tinh thdn cho cong nhkn cdn tdn tai (thang 12 nam 1986). Tii do ddn nay da trai<br />
qua nhieu yeu k6m vd bd't cdp. Nhidu vd'n qua hdn 25 nSm phdt trien, cong cuoc doi<br />
de ndi com, dypc coi Id nhQng vd'n de "rd't mdi da thu diidc nhidu thanh tiiu quan<br />
nong", gay nhidu biic xiic, khien dy ludn xa trgng. Tinh hinh kinh td - xa h6i cua Vi§t<br />
hdi quan tam vd doi hdi phai difdc giai Nam c6 nhidu chuydn bidn sdu sac, ndn<br />
quyet. kinh td da chuyin tCt cd chd quan ly hdnh<br />
chinh quan liSu bao cd'p sang cd che thi<br />
Dd hieu ro thyc tr^ng ddi song van hda<br />
tnicing dinh hifdng XHCN. D6i sShg cua<br />
tinh t h i n cua cong nhdn tai cdc khu cdng<br />
nhan dan tiing b\idc diidc ndng cao. Qua<br />
nghigp (KCN), khu che xuat (KCX) 6 Vi$t<br />
trinh CNH, HDH vd h6i nhftp kinh te thd<br />
Nam hien nay, chiing ta hay xem x6t ai^<br />
gidi da nang cao vi thd cua Vigt Nam tren<br />
phat tridn vd s6' lydng, chuydn bidn vd cd<br />
triicing qudc td, gitip cho Vi$t Nam thoat ra<br />
ca'u giai c^p, trinh do hgc vd'n, vi$c ldm vd<br />
khoi d6i nghdo, trci thdnh qu6c gia xud't<br />
thu nhdp thiic te cua ngifdi cdng nhdn,<br />
cung nhy sU tac dgng cua nhiSng ydu td d6 kh^u gao diing hdng thii hai tren the gidi.<br />
<br />
<br />
<br />
• PGS.TS. Vign Sii hoc<br />
Rghi&n cihi L|ch sfr. sg 1.2013<br />
<br />
<br />
Tinh hinh dd da ldm cho cd cd'u, trinh dg, nghidp trong khu viic ndy tang vd thu diigc<br />
vi^c ldm, thu nhdp vd ddi sdng ciia giai cd'p lgi nhudn cao, cd nhi^u ddng gop cho n i n<br />
cdng nhdn Vi$t Nam c6 sg chuyin bi^n. kinh tg". Nam 2003 cd 2.641 doanh nghi$p c6<br />
von d i u t a nUdc ngodi vdi 860 ngan cdng<br />
Triidc h^t Id sd" liigng cdng nhdn dd tfing<br />
nhdn, nftm 2008 c6 hdn 3.700 doanh nghif p<br />
l§n nhanh chdng. Triidc nftm 1986 d Vi$t<br />
dang ho^t d^ng, thu hiit 1,4 trieu cdng<br />
Nam c6 khoang 3,38 tri$u cflng nhdn, d^n<br />
nhdn, trong stf dd cd 1,1 triSu cdng nhan ldm<br />
ndm 2003 so' liigng cdng nhdn dd tdng len<br />
vi$c trong cdc doanh nghi$p cd 100% vflh<br />
6,6 tri§u ngifcJi, d^n ndm 2008 stf cflng nhfin<br />
d i u tu nudc ngodi (FDI) vd 0,3 tri$u- cdng<br />
trong cac doanh nghidp thu^c mgi thdnh<br />
nhdn trong cac doanh nghigp lien doanh vdi<br />
phSn kinh td" da Ign dd'n 9,5 tri^u ngiiSi,<br />
nUdc ngodi. Nam 2009 ao vdi nam 2003, so<br />
tang 30,5% so vdi nftm 2003 (1). Ng'u tfnh<br />
doanh nghi$p cd von d i u tii niidc ngodi tdng<br />
ca cdng nhdn Id nhiing ngiJcti khdng ldm<br />
40%, 80 cdng nhdn tang 62,7% (5).<br />
ndng nghidp nhU kinh doanh cd t h i , ngU<br />
ddn ddnh cd... thi so" liigng l§n dg'n 12,3 Nhu v^y, chi sau hdn 20 nam tig'n hdnh<br />
trieu ngiidi (2). ddi mdi, sd" lUdng va cd cfifu giai cd'p cdng<br />
Cd cd'u giai cd'p cong nhdn trong cac nhan trong cdc thdnh p h i n kinh te cl Vi§t<br />
thanh ph^n kinh te da thay ddi. Sfl* lUdng Nam cd nhieu thay dd'i so vdi trUdc. So"<br />
cdng nhan trong cac doanh nghidp nhd lugng doanh nghidp cung da thay ddi trong<br />
nUdc giam 15%, trong cac doanh nghiep cdc thdnh p h i n kinh t^. ddng chii J Id sd<br />
ngoai nhd niidc tdng 63%, trong cac doanh doanh nghidp nhd nUdc giam nhanh,<br />
nghidp c6 vd'n dau tif nUdc ngodi tang 68% nhUng cac doanh nghi$p thudc loai hinh<br />
(3). Theo thong ke nSm 1986, cl Vi$t Nam cd ndy l^i ndm giQ nhQng linh viic trgng yeii<br />
hdn 12.000 doanh nghiep nha nUdc, nhvfng cua n^n kinh tg" va mdt diem khdc bi$t<br />
den nam 1995 tien hdnh doi mdi vd s^p xep quan trgng nQa la trong khi tien hanh cd<br />
lai chi con 7.090 doanh nghidp, nam 2008 p h i n hda doanh nghiep da xud't hidn mot<br />
cdn 3.500 doanh nghi§p nhd nufdc, vdi 1,73 bd phdn cdng nhan c6 cd p h i n trong cdc<br />
trieu cdng nhan. Ngifdc lai, s6^ liTdng doanh doanh nghidp dUdc co p h i n hda.<br />
nghiep ngoai nhd niidc tang nhanh ca ve sd* Sd lugng doanh nghi$p vd cdng nhdn<br />
lUdng, quy mfl vd lUc liidng cong nhdn do thugc khu viic ngodi nhd nUdc tang nhanh,<br />
Viet Nam chu triJdng phat triin kinh t^ chii ygii tdp trung cl cdc tinh, thanh phd cd<br />
nhi^u thanh ph£n. Nam 2003 cd 64.526 cdng nghiep vd dich vu phat triin. Ddi ngii<br />
doanh nghidp ngodi nhd niidc, vdi hdn 2,1 cdng nhdn trong cac doanh nghiep ngodi<br />
tri§u cdng nhan, d^n ndm 2009 da tang l§n nhd nUdc p h i n ldn ldm vide trong cdc<br />
g i n 300.000 doanh nghiep, vdi gin 6 trieu ngdnh san xud't, chg' bien xua't khiu, d^t<br />
cdng nhan lao dgng, chiira 61,5% tdng so' may, da giay, che bien thuy san, cac nganh<br />
cdng nhan ciia Viet Nam (4). dich vu thUdng mai.<br />
Trong khu vi^c kinh t^ cd vein d i u tu Cdng nhan lam vi§c trong cac doanh<br />
niidc ngodi, so" lugng doanh nghidp vd cdng nghi$p c6 vd'n d i u tU nUdc ngoai tang m^nh<br />
nhan tang len nhanh chdng, nha't Id thdi do sdlUdng doanh nghidp thudc khu vUc nay<br />
dilm tii sau thang 12-1987 khi Ludt d i u tii khdng ngiing tang qua tiing ndm. Song cdng<br />
niidc ngoai diigc ban hanh. So liigng doanh nhdn ldm vide trong khu viic kinh te ndy<br />
Thuc trang diii sd'ng v6n h6a..<br />
<br />
ciing gap khdng it khd khftn thaeh thiic md dd cd 820.000 cflng nhdn lao ddng trong cdc<br />
chung tfli se phan ti'ch rd hdn cl p h i n sau. doanh nghidp (8).<br />
2. SU! xudft h i e n c u a c&c k h u cong Trong cac KCN, KCX, cflng nhdn chu<br />
nghigp, k h u c h ^ xudft v ^ d i e u k i e n l a m ydu ldm vide trong cde doanh nghiep cd vdn<br />
vifc cua cong n h a n d i u tu nUdc ngodi vd khu vUc ngodi n h i<br />
Si^ phdt trien nhanh cua cdc doanh nUdc, p h i n ldn eac doanh nghidp dd ddu<br />
nghiep vd sd lUdng cflng nhdn ldm vide t^i san xud't cdc m^t hdng xud't k h i u theo ddn<br />
khu vUc ngoai nha nudc vd khu vi^c cd vdn d$t hdng tu cdc cdng ty nUde ngodi ndn c6<br />
d i u tu nUdc ngodi tdng ldn da d i n ddn si^ thu§n lgi hdn v l gid ca, ky thuSt, m i u ma<br />
hinh thdnh eac KCN, KCX tai cdc tinh vd hdng hda dam bao, song eung nhieu khi bt<br />
thdnh phd ldn nhU Thdnh phd H 6 Chf ddng bdi ph\i thudc thi trUdng ben ngodi<br />
Minh, D6ng Nai, Binh DuOng, Bd Ria hay c6 bidn d$ng, thidu ddn hdng gay khd<br />
Vung Tdu, Quang Nam, Dd Ning, Hd Ndi, khan trong vi$e tuyin dung cdng nhan vd<br />
Vinh Phue, Hai Phong, Quang Ninh... vdi qud trinh san xud't.<br />
si^ rab dau cd hieu qua eua KCX Tdn Thufln Cac KCN, KCX h i u hdt tdp trung d cac<br />
(Tp. Hd Chf Minh). Tfnh ddn cudi nftm trung tdm cflng nghi$p, cae tinh, thanh phd<br />
2010 5 Vidt Nam cd 250 KCN, KCX, trong ldn. Theo kdt qua nghien eiiu ciia Vidn<br />
dd c6 170 KCN, KCX da di vdo hoat dong, Cdng nhan vd Cdng dodn c6 gin 70% edng<br />
thu hiit 1,34 trieu lao ddng (6). nhan tdp trung tai 2 eum kinh te d d i u<br />
midn Bie vd d i u mien Nam. Tai nhiing ndi<br />
Cac KCN, KCX tap trung chu ydu 6 3 viing xa, kinh te ehdm phat trien c6 sd<br />
viing kinh td trong dilm midn Blc, miin lUdng cflng nhan it va chi co 5 mgt sd nganh<br />
Trung, mien Nam. Tai viing kinh te trgng dac thii nhu lam nghiep, cao su, ehe, ca<br />
dilm midn Bdc g6m Hd Ngi, Vinh Phiic, phe. Hg cd xu hUdng trci thanh cac ho cflng<br />
Hai Phdng, Hai DUdng, Quang Ninh, Bie nhan nflng nghiep nhdn khoan cua eac<br />
Ninh; Tai vung kinh td trgng dilm mien ndng, lam trUdng.<br />
Trung gdm Quang Nam, Dd Ning, Quang<br />
Ngai; Tai vung kinh te trgng dilm midn Su hinh thanh vd phat trien nhanh<br />
Nam gdm Dong Nai, Binh Dudng, Thanh KCN, KCX cl Vifct Nam trong thdi gian qua<br />
phdHd Chf Minh. da dat ra nhiing yeu ciu mdi ddi vdi ddi<br />
ngu cdng nhdn ca ve sd lUdng va ch*ft<br />
Theo thdng kd nam 2009 cd 1,63 tridu lUdng. Trong cac KCN, KCX cd hdn 20% sd<br />
cdng nhdn lam vide trong cdc lo^i hinh lUdng cflng ty sii dung edng nghe eao nen<br />
doanh nghiep thudc vung kinh td trgng doi hoi cdng nhan phai cd trinh do hgc vd'n<br />
diem mien Bac, 2,91 tridu cdng nhdn lam vd k j thudt tay nghe eao. Trong khi do da<br />
vi^c trong viing kinh td trong diem midn sd edng nhan cl Vidt Nam xud't than la ndng<br />
Nam, 0,26 tridu cflng nhdn lam vi^c trong dan tit cdc v i n g ndng thon va hgc sinh mdi<br />
cac loai hinh doanh nghidp thu^c vung tdt nghigp phd thong trung hoc dUdc cac<br />
kinh te trgng diem midn Trung (7). doanh nghidp tuyin dung vdo lam viec.<br />
Chi tinh ridng tai Ha Ndi da cd 12 KCN. P h i n ldn trong so hg chUa qua dao tao cd<br />
KCX tap trung, 23 cum edng nghidp, trdn he thdng, y thiie td chUc ky ludt, tae phong<br />
76.000 doanh nghidp. Tdng sd cdng nhan cdng nghiep con ban chd, sii am hiiu chinh<br />
vien chiic lao ddng la 1,5 tridu ngUdi, trong sach, phap lu^t, ;y thUe giac ngd giai ca'p,<br />
6 Rghian cliru Lich sdr. s61.2013<br />
<br />
giac ngg chfnh tri cdn thft'p, tinh t h i n tU nUdc ngodi, hoftc trong nhiing cflng viec doi<br />
giic vd ^ chf pha'n dd'u vUdn ldn chUa cao. hoi att dgng tieng Anh, tidng Trung, tidng<br />
Theo thdng kd nftm 2009, ty 1$ dang vien Nhdt, tidng Hdn Ifi nhflng ngdn ngQ cua cdc<br />
trong cdng nhdn chi chidm 15,5% sd ngUdi qudc gia cd nhidu cflng ty dang ldm ftn 6<br />
duge hdi, dodn vidn cdng dodn chidm 67,9%, Vi^t Nam hi$n nay.<br />
dodn vi@n thanh nidn chidm 24,2%. Trong Do han che vd trinh dfl hgc vft'n vd ky<br />
cac doanh nghidp ngodi nhd nUdc vd doanh nftng nghd nghidp, cflng nhan trong ede<br />
nghi$p cd vdn d i u tU nUdc ngodi p h i n ldn KCN, KCX thudng Id lao dgng gian ddn,<br />
khdng cd td chiic Dang, td chufc cdng dodn ldm cflng vi$e ft ddi hdi hdm lUdng chdt<br />
vd Dodn thanh nidn cung ft. Vf dg ci tinh xdm cao, ndn thudng c6 thu nh^lp thfi'p.<br />
Hai Dudng chi cd 8,4% doanh nghidp tU Hdn nQa c i c didu kidn vd nhd cl khd khfin,<br />
nhfin vd 2,1% doanh nghidp cd vdn d i u tU chd dd chfnh sach cua nhidu dia phUdng,<br />
nudc ngodi cd chi bO Dang (9). doanh nghidp chUa thdng thoang, ehUa tao<br />
Tuy nhien, d m^t sd doanh nghidp, vi dy didu kidn cho cflng nhfin, md chi chii trgng<br />
nhu Resort Furama (Dd Ndng), Cdng ty ddn lgi nhudn, ndn da anh hudng tnic tidp<br />
Trdch nhi$m hiiu han Seancom Vi^t Nam cl ddn ddi sdng vdt ehfi't vd ddi sdng vfin hda<br />
Khu edng nghidp Sdng T h i n 1 (Binh tinh t h i n ciia cflng nhfin, nhfi't Id cdng<br />
DUdng), Cdng ty Trdeh nhidm hiiu ban nhfin trong cfic KCN, KCX, gay ra nhQng<br />
MTV Binh DUdng tai Thu^n An (Binh rdo can lam han chd kha nftng va nhu ciu<br />
DUdng), Cdng ty cd p h i n chd bidn hdng chfnh dang cua cdng nhfin dUdc hUcing thu<br />
xua't k h i u C i u Tre tai Tdn Phii (Thanh nhQng gia tri vfin hda tinh t h i n .<br />
phd Hd Chf Minh)... hoat ddng ciia ehi bg 3. T h i i c t r a n g dcfi sd'ng v a n h o a tinh<br />
Dang va Dodn thanh nidn 6 day rd't tdt, cd t h a n c u a c o n g n h a n t r o n g cac khu<br />
nhidu ddng g6p cho sU ldn manh cua doanh cong nghiep, k h u che x u a t hidn nay<br />
nghidp. Trong nam 2009, ehiing tdi da tidn hdnh<br />
G i n day sd cdng nhan cd nguydn vgng khao sat dieu tra thiic td tren dia ban 6<br />
vd pha'n ddu vao Dang tang hdn trUdc. tinh vfi thdnh phdcd nhidu KCN, KCX tfip<br />
Ndm 2009, cdc cd'p edng dodn da gidi thi§u trung thuOc 3 midn Bie, Trung, Nam Id<br />
137.742 dodn vidn cflng dodn de chi bfl Thdnh p h d H d Ngi, Vinh Phue, Hai Phdng,<br />
Dang xem xdt, da c6 32.997 ngUdi dUdc kdt Dd Ning, Binh DUdng vfi Thdnh phd Ho<br />
nap Dang. Song dd v i n Id con sd qua nho Chf Minh n h i m Ifim ro thuc trang ddi sdng<br />
bd so vdi tong sd cdng nhdn trong eac loai van hda tinh t h i n cua edng nhfin tai eac<br />
hinh doanh nghidp. KCN, KCX Cl Viet Nam hign nay. Tai ddy,<br />
Didu dang lUu ^ hdn Id trinh do vfin hda chiing toi da tidn hfinh didu tra 30 doanh<br />
eua cdng nhan thfi'p. Theo kdt qua didu tra nghidp, 6 khu lUu trii cdng nhan, cae khu<br />
nfim 1985, ty Id cdng nhfin cd trinh dd nhd trg tU nhfin 5 ben ngofii KCN. Chiing<br />
trung hgc phd thdng Id 42,5%, nfim 2000 Id tdi da dieu tra phong vfi'n triic tidp vfi<br />
62,2%, nfim 2005 Id 69,3% (10). Trinh do thdng qua phidu hoi doi vdi 1.400 cdng<br />
chuydn mdn tay nghd vd tac phong cflng nhfin tren tdng sd 29.562 edng nhfin dang<br />
nghidp cua cflng nhfin chUa cao, nh^t Id lam vide trong cac thfinh p h i n kinh td<br />
trinh do ngoai ngfl rd't han che, nen thudng thugc doanh nghiep nhd nUdc, doanh<br />
gap khd khftn trong khi lam vide vdi ddi tac nghidp ngofii nhfi nude, doanh nghiep c6<br />
Thire trang d6i sdng van h6a..<br />
<br />
vdn d i u tu nUdc ngoai. Doi tugng phdng "hfing xa xi" cdn rfi't xa vcfi vdi cudc sdng<br />
vdn Ifi cac cfin bd lanh d^o doanh nghidp, hfing ngfiy cua ngUdi cdng nhfin.<br />
can bfl cflng dofin quan ly KCN, KCX, cfin Phfin tfch efie sd Ii$u thdng ke tii kdt qua<br />
bfl cflng dofin cd sd, Bf thu chi bO, chi dofin didu tra khao sfit eua chung tdi trong nfim<br />
(ndu cd), tniflng bfl phfin san xufi't tn^e tidp 2009 dfi phan finh khfi chfin thiic vd thUc<br />
vfi cdng nhfin, lao ddng.<br />
tr^ng cua cdng nhfin tai cfic KCN, KCX<br />
Ndi dung didu tra khao sfit t^p trung hi$n nay. Tren tdng sd 29.562 cdng nhfin<br />
chu ydu vfio cfic vfi'n dd nhU nh^n thQc v l dugc didu tra khao sfit cho thfiy:<br />
chfnh tri xa hdi, vi^c Ifim, thu nhfip, trinh<br />
- Vi trinh do hgc vdn:<br />
d§ vfin hda, chuydn mdn nghidp vy, tay<br />
nghd, didu ki$n Ifim vide, ddi sdng vfit ehfi't + Sd ngUcii khdng bidt chQ: 84 ngUdi,<br />
vfi ddi sdng vfin hda tinh t h i n ciia cflng chiem 0,28%<br />
nhfin. Qua dd, tim hiiu tam tU nguydn + Sd ngUdi ed trinh dg tiiu hgc: 5.102<br />
vgng vfi nfim b i t nhiing vfi'n de dang gfiy ngudi, chidm 10,5%<br />
nhidu bUc xiic trong cflng nhfin tai cfic + Sd ngucli cd trinh dfl trung hgc cd sd:<br />
KCN, KCX d Vidt Nam hi$n nay. 12.919 ngUcfi, chidm 43,7%<br />
Kdt qua didu tra nghidn cQu da cho thdy + Sd ngudi cd trinh do trung hgc phd<br />
thuc trang ddi sdng vfin hda tinh t h i n edng thdng: 13.457 ngudi, chidm 45,5%.<br />
nhfin tai efic KCN, KCX cl Vidt Nam hi§n - Vi trinh do chuyen mdn nghiip vu:<br />
nay Ifi m$t biic tranh da mdu sfic, vdi + Sd ngUdi ehUa qua ddo tao: 838 ngudi,<br />
nhQng mang mau sfie sang vfi tfli dan xen chidm 2,8%<br />
Ifin nhau, khdng ddng ddu, vQa tdt, vQa xfi'u<br />
+ Sd ngudi dUdc dfio t?o tai doanh<br />
giQa cfic doanh nghidp, giQa efie KCN, KCX<br />
nghi$p: 21.228 ngUdi, chiem 72%<br />
vfi giQa cfic dia phUdng vdi nhau. T^i<br />
nhQng ndi dUde lanh dao doanh nghidp vfi + Sd cong nhfin ky thufit: 2.820 ngUdi,<br />
chinh quydn dia phUdng quan tam chii ^, chidm 9,5%<br />
t£io didu ki$n thuan ldi, danh thdi gian vfi I- Sd cfin bfl trung cdp; 2.167 ngUdi,<br />
kinh phf thi ndi dd td chQc tdt cfic ho^t chidm 7,3%<br />
dgng phue vu nhu ciu vfin hda tinh t h i n vfi + Sd can b0 trinh dfl cao ding: 890<br />
efic ho^t d§ng vui chdi giai trf cua cflng ngUcfi, chidm 3,0%<br />
nhfin. Ngugc l^i, tai nhQng ndi khdng dUgc + Sd can bd trinh dd d^i hgc vfi tren dai<br />
lanh dao doanh nghiep va efie efi^p cd t h i m hoe: 1.679 ngUdi, chidm 5,6% (11).<br />
quydn quan tfim, mfi b dd chi coi trgng lgi Cfic kdt qua khao sfit cho thfi'y chi cd<br />
nhufin, ho^t d$ng cua cfic doan t h i , nhfi't Ifi cdng nhfin trong cac doanh nghidp nha<br />
edng dofin khdng manh vfi ed hi$u qua thi h nUde dUdc dfio tgo tUdng ddi cd ban, con dai<br />
nhQng ndi dd hoat ddng van hda tinh t h i n da sd cdng nhan do trinh dO hgc vfi'n thdp,<br />
phue vv cho cdng nhfin rfi't han chd, ft td khdng dUdc dfio tao nghd cd ban ndn hg<br />
ehQe, hoac td chQe chieu Id, mang tfnh hinh thudng Ifim vigc trong cfic doanh nghidp<br />
thQc. Tai nhQng ndi nay vide hUdng th\i ngofii nhfi nUdc, Ifim hfing gia eong cho<br />
nhQng gia tri van hda tinh t h i n ddi vdi nudc ngoai trong ede ngfinh chd bidn hang<br />
edng nhfin le ra phai Ifi mdt nhu eiu bQc xudt khiu, ddt may, da gifiy, chd bidn thuy<br />
thidt, thi l^i bi quan nidm nhU m$t thQ san, cfic ngfinh dich vii thUdng m?i... Trong<br />
Rghifln eihi Ljch aJr. s g 1.2013<br />
<br />
sd cdc cdng nhfin dugc khao sfit cd ddn 755 4 tri^u ddng/thdng, Ifim vi^c tii 8 - 12<br />
ngu6i chUa hd trai qua dfio t^o t^ii cfic cd sd gid/ngfiy, cflng nhfin rfi't yen tam lam vi$c<br />
dfio t^o, trong sd hg cd 94% dugc dfio t^o t^i t§ii cdng ty, khdng c6 tinh tr^ng "nhay vigc"<br />
doanh nghidp tQ 1 - 3 thfing sau khi dugc (13). Tfnh chung trong nfim 2009 ca nUdc eo<br />
tuydn d\ing. Dd Ifi hinh thiic dfio t^o nghd 83% cdng nhfin cd vide Ifim dn dinh, 12%<br />
rfi't phd bidn trong cfic doanh nghidp hi@n khflng cd vi$c Ifim dn dinh, 2,7% thidu vi§c<br />
nay. Do dd ad cdng nhgn e6 tay nghd bfic Ifim (14).<br />
cao chidm ty 1§ rfi't thfi'p. Trong tdng sd 900 Thvic t d c u a tinh trang thu nhfip thfi'p vfi<br />
cdng nhfin tra ldi phidu hoi, ed tdi 680 cdng khdng dam bao, cdng nhfin thidu vide Ifim<br />
nhfin bfic 1- 3, sd cdng nhfin b§e 4 chidm hofic khdng ed vi^c Ifim dn dinh Ifim cho ddi<br />
8,4%, bfic 6 - 7 chidm 3,2% (12). Do trinh dd sdng vdt ehfi't vfi vfin hda tinh t h i n cua<br />
vfi nftng li^c h^n chd ndn p h i n dflng cflng cdng nhfin trong cfic KCN, KCX gfip rfi't<br />
nhfin trong cfic KCN, KCX chi jfim cfic vi0e nhidu khd khfin. P h i n ldn eong nhfin ldm<br />
ddn gian, thu nhfip khflng eao, binh qufin vi$c trong doanh nghidp ngofii nhfi nUdc<br />
khoing 2 tri^u d6ng/thfing (theo thdi gifi ddu phai thud nhfi d vdi gifi cao so vdi thu<br />
nfim 2009). nhfip vfi di$n tfch 6 rfi't chfit hgp, thudng<br />
chi 3mVngUdi, khdng cd hdp, cdng trinh<br />
Trong cfic doanh nghiep cd vdn d i u tU<br />
phu ridng bidt, p h i n ldn Ifi nhfi xfiy tam,<br />
nUdc ngoai, thu nhfip eua cdng nhfin cao<br />
hoftc cai tao lai.<br />
hdn so vdi cac doanh nghiep tU nhfin ngofii<br />
nhfi nUdc. NhUng do khung hoang kinh td Su phat triin nhanh cua eac KCN, KCX,<br />
tfii chi'nh the' gidi vfi do sii quan l^ kdm eua trong khi cfic dja phUdng vfi doanh nghidp<br />
mflt sd doanh nghidp d i n ddn tinh trang lai thidu cdng tfic quy hoach tong t h i , thidu<br />
san xufi't khflng on dinh, bi efit xdn ddn xfiy diing cd sd ha tang, khdng chii y xfiy<br />
hfing, nhieu doanh nghiep phai ddng ciia nhfi lUu tru cho cdng nhfin nen thidu nhfi d<br />
vfio eudi nfim 2008, d i u nfim 2009, nhidu t r i m trgng. Sdcdng nhfin dUdc thud nhfi do<br />
cdng nhan bi sa thai, nghi vigc khong Nhfi nudc hoftc doanh nghidp xay dat ty 1?<br />
iUdng, hoac ehi hudng 50% lUdng nhU Cflng tQ 2 - 7%. Vf dg 6 Hfi Ndi cfl 12 KCN vdi<br />
ty Keyshinge Toys 100% vd'n Dfii Loan tai 400 doanh nghidp vfi 81.986 cdng nhan lao<br />
KCN Hda Khanh (Dfi Nfing) cd 3 cdng ty d0ng, nhUng Hfi Ngi mdi xfiy dUdc 1 khu<br />
con. Nfim 2008 cd 12.000 cdng nhfin, ddn nhfi d x5 hgi cho cflng nhan tai xa Kim<br />
thfing 9-2009 ehi cdn 8.500 eong nhan; tai Chung (Dflng Anh) vdi 6 ddn nguyen, 96<br />
Cdng ty Nissel khi xay ra khung hoang tfii phdng vdi 2.486 giudng, chi dap Qng mdt<br />
chfnh the gidi da quydt dinh cho 1.000 cdng p h i n nho so vdi nhu c i u (15).<br />
nhfin nghi viee khdng lUdng, sau dd Cdng T^i Thfinh phd Hd Chf Minh, Ddng Nai,<br />
ty phai bdi thuSng tien do phd hgp dong vdi Binh DUdng cd sdlUdng cdng nhan nhfip eU<br />
edng nhfin. rfi't dflng. P h i n ldn hg den tii cfic tinh midn<br />
NhUng cung c6 doanh nghidp ft chiu anh Bie, midn Trung vfi mien Tfiy Nam Bg. Ho<br />
hu5ng ciia khung hoang, lam fin cd ldi nhU phai thue nhfi trg eiia dan d ngofii KCN vdi<br />
Cdng ty VSrP-Wondes Full H 100% von didu kign hdt sQc chfit choi thidu tien nghi.<br />
Nhfit Ban tai KCN Vidt Nam - Singapore Moi phdng trg tQ 7,5 - 12m^, cfl tQ 2 - 4 cflng<br />
(Binh DUdng) cd 1.000 cflng nhan, sdlUdng nhfin d ehung. Vdi dieu kien sinh hoat nhU<br />
cdng nhan khd on dinh, mQc thu nhfip tQ 3 vfiy khflng t h i dam bao an tofin v$ sinh,<br />
Thuc trang dcri sdng van hda..<br />
<br />
anh hudng khflng nhd tdi loi sdng vfi sQe cflng nhfin mudn dUdc nghi ngdi d l bQ l^i<br />
khde ciia cflng nhfin. sQe khde. Hg t i m giftt, nfi'u ftn, rdi di ngii.<br />
Chfnh tQ cugc sdng khfl khftn vdi ddng Hiu hdt edng nhfin cd rdt it thdi gian dfinh<br />
lUdng it di vfi trong didu kidn gia sinh hoat cho cac hoat d^ng vui chdi giai trf. Ty Id<br />
tfing Ifim eho cudc sdng cua cflng nhfin rfi't cflng nhfin tham gia sinh ho^t vfin hda tinh<br />
khd khfin vfi't va. Cho dQ nhQng cflng nhfin t h i n dil ft hay nhidu vdi cfic mQc dO khde<br />
dugc phdng vfi'n tra ldi "tam hfii ldng vdi nhau cung chi chidm khoang 70%. (theo kdt<br />
cudc sdng hidn tai", nhUng ro rfing mgt qua khao sat didu tra nftm 2009).<br />
thyc td la cuflc sdng ciia hg qufi chfit vfit. Khi cfic KCN, KCX ra ddi vfi di vfio boat<br />
Bdi h i u hdt cfic chu doanh nghiep ehi quan ddng ngfiy cfing nhidu, nhung efic dia<br />
tfim ddn ldi nhufin. Nhidu cd sd phue vi^ vui phUdng vfi doanh nghi$p l^i khdng thiic sU<br />
chdi giai trf vfi nhieu cdng trinh cdng cgng quan tfim xfiy dUng ed sd ha t i n g vfi cdng<br />
da chuyen sang hach toan kinh doanh, Ifi'y trinh phiic ldi tfip thi. 6 h i u hdt cac KCN,<br />
thu bQ chi, nen h i u hdt cfic hoat ddng ph\ic KCX cfic didu ki$n phi^c vu sinh hoat vfin<br />
vu nhu cau vui ehdi giai trf ddu phai tra hda cho cdng nhfin nhu nhfi vfin hda, sfin<br />
tien le phf. Trong khi ddng lUdng cdng t h i thao, thu vi$n, cdng vien, ndi vui ehdi<br />
nhfin qufi eo hep, ehu ydu phai dfinh chi tra giai trf, hfli hgp sau gid Ifim vide thidu<br />
cho sinh boat hfing ngay, ngofii ra cdn phai nhidu so vdi nhu eiu. Cfic cd sd bdnh vidn,<br />
tidt kiem tOng ddng lUdng ft di de giii ve trUdng hoc, chd bua, nha tre, nhfi mfiu gifio<br />
que giup gia dinh. ddu d xa hoac qua tai, xud'ng cap, ehd xfiy<br />
diing.<br />
Thdi gian vfi cudng do lao ddng cua edng<br />
nhan rfi't eao, thudng tQ 10 - 12 gid/ngay, ed Theo tim hidu cua Minh Lufin bfio<br />
khi ldm 14 gid/ngay neu cd su thda thufin Thanh NUn, cuoi nfim 2011, Ban quan ly<br />
giQa cflng nhan vdi ngUdi sii dung lao dong. cae khu ehe xufi't - cdng nghiep da trinh<br />
Thudng Ifi cflng nhfin tu nguydn do doanh UBND Thanh phd Hd Chf Minh ve quy dfi't<br />
nghiep den han tra hfing gia cflng eho nudc de xfiy dtfng trudng m i m non tai 6 khu ehe<br />
ngofii va do doanh nghiep bd tri bQa fin xufi't - cdng nghiep. Ngfiy 17-4-2012, UBND<br />
chidu rai§n phi vfi ap dung cd chd tra lUdng Thfinh phfl' da ddng y vfi yeu eiu cfic sd<br />
theo san p h i m vdi dinh mUe eao, ndn edng ngfinh phd'i hdp thUc hi$n. Tuy nhien khi<br />
nhfin ed Ifim them gid de ed them tidn, va thuc hidn lai phfit sinh nhidu vUdng mie tQ<br />
lai vd nha tro cung khflng c6 gi vui chdi. quy dinh, thii tuc nhU viee quy hoach dfi't<br />
Sau gid Ifim vide tai cdng ty, h i u hdt de xay diing KCN khdng quy dinh h^ng<br />
<br />
Bang 1: Ty Ie cdng n h a n t h a m gia sinh hoat van h6a tinh than (16)<br />
Dan VI tinh: %<br />
^^~--.,_^^ Dia b&n Tyl« Tp. Ho Vinh Binh DU N i n g Hii Noi Hai<br />
chung Chi Phiic DUdng Phong<br />
Miic do ^"'•~~~-.... Minh<br />
Thuflng xuyen 12,0 7,0 17,1 16.9 13,1 9,9 8,8<br />
Thinh thoang 58.4 61,3 57,2 66,7 61,8 51,7 61,4<br />
KhSng tham gia 28,2 31,3 24.3 26,9 24,4 33,5 29,8<br />
Khdng CO V kien 1,4 0,4 1,4 0,6 0,7 5,0 0,0<br />
10 Rghian cihi Ljch sJr. sg 1.2013<br />
<br />
<br />
muc h? t i n g xa h^i. Do dd vi^c xfiy di^ng d l cd thdm thu nhfip.<br />
cfic trudng m i m non gfip nhidu khd khftn. Ddi vdi nhQng cdng nhfin tham gia cfic<br />
Ddn cijt KCN Sfii Gdn - Linh Trung I c6 quy sinh ho?it vftn hda t m h t h i n ddu dfinh mflt<br />
dfi't 3.000m2 d l trdng cfiy xanh. Ndu Ifiy khoan tidn trong thu nhfip hfing thang<br />
p h i n dfi't nfiy d l xdy trUdng m i m non thi phi^c vv cho cfic nhu e i u vftn hda vfi giai tri<br />
l^i khflng d i p Qng duge m^t dd cfiy xanh nhu di$n thoai, mua sach bfio, tham quan<br />
hfii hda theo quy d^nh (17). du ljch, xem truydn hinh...<br />
6 n g Nguydn Tfi'n Dinh cho bidt: "Mdi Phfin tich bang 2 cho thfiy sd tidn cflng<br />
KCN, KCX ft nhfi't cd vfii ngfin, nhidu n h i t nhdn chi cho cfic hoat ddng vfin hda tinh<br />
gin 100.000 cdng nhfin. Lfim phdp tfnh ddn t h i n rfi't thdp, p h i n ldn chi mQc tQ 50.000 -<br />
gian chi 1/4 hofie 1/5 trong sd dd sinh dS thi lOO.OOOd (chidm tQ 23 - 50,7%). mQc chi<br />
Ifi'y dfiu trudng cho con em hgc. Nhu ciu rfi't trfln 200.000d/thfing chidm ty 1$ rdt nhd (tQ<br />
ldn nhUng vi§c xfiy di^ng trudng m i m non 2,5 - 9,8%).<br />
tai cfic KCN, KCX con vUdng mic, nhiflu Do didu ki$n thdi gian vfi thu nhfip rfing<br />
khd" (18). budc ndn da sd cdng nhfin tham gia boat<br />
Cfic hinh thQc sinh ho^t vfin hda tinh dflng vfin hda tinh t h i n ngofii gid lfim d<br />
t h i n ciia cflng nhfin cQng bj phfin tan bdi cdng ty vfi thudng do ddn vi td chQc, hofie<br />
dieu ki§n thu nhfip vfi IQa tudi. NhOng tQng nhdm dQng ra td chQc. Trung binh<br />
ngUdi khdng tham gia sinh hoat vfin hda thdi gian danh cho cfic ho^t dgng vftn hfla<br />
tinh t h i n tra ldi do khdng cd dia dilm td tinh t h i n tQ 1 - 1,5 gid/ngfiy, chu ydu Ifi<br />
chQe sinh hoat vfin hda (so nfiy chidm 30%), xem vd tuydn, nghe nh^c.<br />
do khflng cd ngUdi td chQc (31,8%), tham MQc chi vfi hudng t h u cfic hoat dgng vfin<br />
gia khflng dem lai ldi ich ^ (8,5%), khflng hfla tinh t h i n cd sQ khfic nhau giQa cae<br />
ed thdi gian d l tham gia sinh hoat (3,2%), nhdm cdng nhfin vdi nhau. Nhiing cflng<br />
edn lai 26,1% tra ldi vi eac 1^ do khac (19). nhan c6 trinh d$ dai hgc, cao d i n g chi eho<br />
P h i n ldn cdng nhfin neu 1^ do khdng cd dign thoai tQ 200.000 300.000d/thdng,<br />
tidn, do dia dilm sinh boat vfin hda tinh chidm 25,6%, chi cho tham quan du lich<br />
t h i n khflng phQ hdp, do thdi quen ludi chidm 25%, chi cho internet, truydn hinh<br />
tham gia, ndn giai phap ddn gian mfi hg cfip chidm 10%, chi cho xem phim, ca nhac<br />
thudng lUa chgn Id lfim them ca, them gid mQc tren 300.000d/thfing, chidm 10%.<br />
<br />
Bitng 2: Kinh phi chi cho cfic sinh ho^t vfin h 6 a t i n h t h i n (20)<br />
<br />
Ban vi tinh: %<br />
~^ . - ^ J l i i c chi Dudi TifSO.000 TCI 100.000 Ttt 150.000 Tif 200.000 TrSn<br />
K h o & n c h i -—~^ 60.000d - 100.000d •150.000d -200.000d •300.a00d 300.000d<br />
Dign thoai 12,6 60.7 9,2 20,5 4,6 2.5<br />
Tham quan du lich 27,2 40.4 2,3 14,3 6,0 9.8<br />
Xem pliim, ca 62,6 33,0 2,2 7,0 1,9 3,3<br />
nhac<br />
Mua sitch, bao 64,4 23,0 3,6 4,2 2,3 2,6<br />
Intemet, truyen 47,2 34,0 4,6 7,4 4,0 2,9<br />
hinh ciip<br />
The due the thao 38,2 37.3 7,5 10,8 2,1 4,1<br />
Thyc frang dcri sdng van h6a...<br />
<br />
<br />
<br />
Bdng 3: MQc dd t h a m gia ho^t ddng ngofii gid ciia cong nhfin nhU sau (21)<br />
Dctn vi tinh:'<br />
" —--._ Mufc do Thiidng xuyen Thinh tho&ng Khdng t h a m<br />
Noi dunK -__ gia<br />
Xem vo tuy§'n 63,2 43,0 2,1<br />
Doc sach, bao 25,1 53,2 12,7<br />
Doc tM li^u chuySn mon 11,3 28,6 42,6<br />
Thi duo th^ thao 14,3 33,5 33,8<br />
Nghe dM, nh^c 36,2 40,8 11,7<br />
Cham sdc gia dinh, con cM 45,1 14,3 27,7<br />
Xem phim, ngh§ thu^t 6,1 31,3 41,6<br />
Mua sam 17,7 63,4 11,2<br />
Tham quan du lich 5,1 41,7 86,9<br />
Internet 9,9 27,4 48,0<br />
Choi games, ccf b^i .3,8 22,2 56,0<br />
Dign tho^i, vi§'t thU 29,7 49,5 13,8<br />
Di chiia, nha thO 10,2 42,5 32,5<br />
Uong ca phe, giai khat 9,3 61,5 26,9<br />
<br />
Nhdm cflng nhfin lao ddng phd thdng chi doanh nghiflp ldn v i n to chQc cho cdng<br />
cho efie ty Id tUdng Qng tren Ifi 20%, 9,7%, nhfin di tham quan du lich ngfin ngfiy, cd<br />
8,7%, 2,6%. Rieng sd tidn cflng nhfin chi khi cfich xa edng ty tfli hfing trfim km.<br />
mua saeh, bao, tap chf rfi't thfi'p, thudng chi Hinh thQc boat ddng the due t h i thao<br />
dudi lOO.OOOd/thfing. dUdc cflng nhfin ua thfch vfi phfl bidn nhfi't<br />
Ngofii gid lfim vide tai cdng ty, trd vd nhfi Ifi di bd « khdng cin dau tu nhidu, va lai<br />
hofie nhfi thud trg, hoat ddng vfin hda tinh didu ki$n khdng gian, mdi trUdng cung dd<br />
t h i n eua cflng nhfin thUdng la xem vfl thuc hi^n nhu dudng phd, via he, cdng vidn,<br />
tuydn, chfim sdc gia dinh, con cfii, nghe sfin sinh hoat tfip the cdng ddng. Ngoai ra<br />
nhac, goi didn thoai, nhfin tin cho ban be, cdng nhan cdn tham gia mflt sd giai bdng<br />
vidt thu eho ngUdi thfin. Viec tranh thu da, bdng chuydn, ciu ldng... do Cdng dofin<br />
thdi gian hgc them vfi doe cfic tfii lieu hay Dofin thanh nien ciia doanh nghidp<br />
chuyen mdn de nang cao tay nghe it dUdc hay KCN to chQc. Cfic hinh thQc khac dQ<br />
edng nhfin quan tam. edng nhan mudn tham gia eung khflng cd<br />
dieu kien thUc hidn. Ket qua dilu tra cho<br />
Cdng nhan rfi't it cd didu kidn tham<br />
bidt cd 24,9% thfch chdi ciu ldng, 9,4%<br />
quan du lich, thfim cfic bao tfing, xem phim<br />
thich chdi bdng chuyen, 22,7% thich chdi<br />
tai rap, bilu dien nghfl thufit, ca nhac ndi<br />
bdng dfi, 5,0% thich chdi bdng bfin, 3,5%<br />
edng cflng. Hau hdt cac hoat ddng ngofii gid<br />
thich tfip t h i hinh, 49,1% thfch di bd (22).<br />
lam viec, tham gia cae sinh boat vfin hda<br />
tinh t h i n cua cflng nhfin thudng quanh Vd sd thich eiia cdng nhfin dfli vdi cfic<br />
q u i n trong khu nha lUu tru, nhfi trg, nhfi loai hinh sinh hoat vfin hda, cd 38,1% thfch<br />
ban bd. Ndu doanh nghidp khdng td chQc di tham gia vfi hudng thu vfin nghd, 34%<br />
tham quan tfip the thi cflng nhan khdng thfch boat ddng t h i thao, nhUng didu dang<br />
t h i tu td chQc dUdc. Hang nfim m§t sd budn Ifi chi cfl 17,4% cdng nhan d do tudi 18<br />
12 Rghlfin curu Ljeh si. sfl 1.2013<br />
<br />
thich lo^i hinh nfiy, cdn dd tudi tQ 19 - 24 Theo cflng nhfin, khi c6 thu nhfip cao, dn<br />
tud'i cd ty 1$ thfi'p; ddi vdi hinh thflc tham dinh, thi ban thfin cdng nhfin sd cd nhu ciu<br />
quan du lich cd 54% cdng nhfin tQ 18 - 20 hudng thy vfi se ti^ bidt sfip xdp, to' chQc cac<br />
tudi thich tham quan du lich, nhUng cd sinh ho^t vfin hda cho minh.<br />
66,7% cdng nhfin cd trinh d^ vfi thu nhfip Qua cfic sd lidu thdng k§ bang 4 cho<br />
cao thfch tham quan du ljch (23). thdy cfic cd ad Dang, Ifinh dao doanh<br />
Nhin ehung, ddi sdng vfin hda tinh t h i n nghidp vfi cdng dofin cd sd da c6 si^ quan<br />
ciia edng nhfin tai cfic KCN, KCX bUdc d i u tfim ddn ddi sdng vfin hfla tinh t h i n ciia<br />
cd tidn bO, cfic nhu ciu sinh ho^t vfi hudng cflng nhfin d cfic mQc dg khfic nhau. Dfli<br />
thu vfin hfla cua cdng nhfin dft dUdc nfing vdi chinh quydn ndi eU t n i da thUc hi$n<br />
cao hdn trUdc, nhUng edn bi rfing bu^c vfi vi§c n h i c nhd edng nhfin vd ndi fin chdn d,<br />
chi phoi bdi nhidu ydu td nhU thu nhfip dam bao v$ sinh, an ninh trfit ti^, giQp<br />
thfi'p, ft thdi gian ranh r6i, thdi quen lUdi cflng nhfin cd cu0c sdng dn dinh, cung cfl'p<br />
tham gia sinh bout tfip t h i , cfich thQc td cfic thflng tin vfi quy dinh ciia dia phUdng<br />
chQc chua thufin tidn vfi ddng b$. qua loa truydn thanh vfi bang tin ndi bg<br />
<br />
B i n g 4: MQc do q u a n tfim cua cfic cfii^p chinh quyen vfi d o a n h nghidp (24)<br />
- ^ ^ ^ Mftc d§ C6 Khong Chiia Khdng<br />
Noi d u n g ^—-~^.,^ q u a n t&ia q u a n tfim CO t^ cht^c tra ldi<br />
Chi b^ Dang tai doanh<br />
nghi€p 612 43,8% 260 17,9% 487 34.9% 47 3,4%<br />
Ngudi sit difng lao dong<br />
1.012 72,3% 347 24,8% 40 2,9%<br />
Chinh quy^n ndi cu tru<br />
816 60,8% 607 36,2% 41 2,9%<br />
Cong doSn cd s6 1.053 76,4% 266 19,0% 48 3,4% 31 2,2%<br />
<br />
Ddi sdng vfin hda tinh t h i n eua cdng khu dfin cU, hudng d i n sinh boat cgng<br />
nhan da bUdc d i u dugc lanh dao cae doanh ddng, dgng vien, t^o didu kidn cho cflng<br />
nghigp, chi bd Dang, Cdng dofin, Dofin nhfin d nhfi trg trong sinh hoat hfing ngfiy.<br />
thanh nien vfi chfnh quydn dia phUdng, Vd nhQng ndi dung nfiy cfic dia phUdng d<br />
KCN quan tfim nen cdng nhfin t^m hfii long Vinh Phiic, Hai Phdng thi^c hign tdt hdn<br />
vdi ddi sdng vftn hda tinh t h i n hi^n nay eua cfic dia phUdng d Thfinh phd Hd Chf Minh,<br />
hg. Tuy nhien, trdn thUe te vin edn nhidu Hfi Ngi, Dfi Nfing. Ngofii ra, tgi cfic dia<br />
han chd vfi bfi't cfip cin phai dUde quan tfim phUdng cdng nhfin con dUdc hudng thu cfic<br />
giai quyet trong thdi gian tdi. Khi dUdc phdng thidt chd vfin hda khfic nhU nhfi tre, nhfi<br />
vfi'n, cd 64,1% cflng nhfin tra ldi "tam hfii m i u gifio, trudng hgc cac cfi'p, nhfi vfin hda<br />
long", 31,3% tra ldi "khdng hfii long", 2,4% tra cum dfin eU, ndi sinh hoat vfin hda cgng<br />
ldi "khdng quan tam" vfi 2,3?'6 khdng cfl f kidn ddng, cdng vidn, khudn vien d l tfip t h i due<br />
gi vd ddi sdng vftn hda tinh thin. NhUng h i u the thao va di bd, mfic dQ vfin edn nhidu<br />
het cflng nhan ddu mong mudn ddi sdng vfit ba't cfip n h u da neu d p h i n tren.<br />
cha't vfi tinh t h i n dUdc cai thidn tdt hdn, Theo nghien cQu cua Vidn Cdng nhfin vfi<br />
trudc hdt Ifi sU quan tfim cua doanh nghiep Cflng dofin, vai trd cua cfic cfi'p cong dofin<br />
vfi cflng dofin cung nhU chfnh quyen sd tai. tai cfic doanh nghidp va trong KCN, KCX<br />
Thuc Irtmg d6t song vfln hda...<br />
<br />
ngfiy cfing dUdc nang cao hdn. Cflng dofin tinh t h i n cua cdng nhfin, nhfi't Ifi cflng<br />
da tham gia nhidu boat dflng thidt thi^c gflp nhfin tgi cfic KCN, KCX.<br />
p h i n cai thi^n ddi sdng vfin hda tinh t h i n Da ddn Idc, ndu khong mudn nfli Ifi da<br />
ciia cflng nhfin. Nfim 2010 cfic cfi'p cdng qufi mugn, cfic dia phUdng, cfic cdp, cfic<br />
dofin da td chQc nhidu hogt d$ng tuydn ngfinh, efie doanh nghidp vfi chfnh ban<br />
truydn, gifio dgc, vfiri hda the thao nhfin thfin ngUdi eong nhan cin phai vfio cudc<br />
dip cfic sQ ki$n chfnh trj, ngoai giao, hch<br />
ngay di sdm thay ddi nhfin thQc, cfich nghi,<br />
sQ, vfin hda cua dfi't nUdc da thu hiit dflng<br />
cfich lfim vfi sdm dUa ra thUc hidn nhQng<br />
dao cdng nhfin tham gia d nhidu dia<br />
giai phfip mang tinh ddng bd di cdng nhan<br />
phUdng. Vi du d Binh Dinh t l chQc cu^c thi<br />
trong cfic KCN, KCX dugc tham gia vfi<br />
Tidng hfit hay Karaoke l i n thQ 11-2010,<br />
hudng thu nhQng gifi tri vfin hda tinh thin,<br />
Thai Nguydn td chQc giai ciu long - bdng<br />
giUp cdng nhfin hda nhip vdi cu^c song hidn<br />
bfin tofin tinh l i n thQ II, Thfinh phdHd Chf<br />
tai dang ddi thay nhanh chdng ciia dfi't<br />
Minh td chQc "Ngfiy hdi cdng nhfin", Hai<br />
nUdc.<br />
Phong td chQc T u i n 1§ vfin hda the thao l i n<br />
thQ 16, Hfi Ndi td chQc 4 ddm li&n hoan vfin D I ed thd nang cao ddi sdng vfin hda<br />
nghd, giao lUu "Hat cho cflng nhan nghe, tinh t h i n cua cflng nhan trong cfic KCN,<br />
nghe cdng nhan hfit" tai cfic KCN, diem KCX hidn nay, trUdc hdt cin giai quydt<br />
cdng nghidp tfip trung, Ninh Binh t l chQc nhQng vfi'n dd edt ldi la nang cao ddi sdng<br />
41 cudc giao lUu ddi thoai vdi cflng nhan d vfit ehfi't cho cdng nhan. Cu the Ifi giai<br />
cfic doanh nghiep. quydt tdt cfic vfi'n dd ve lao ddng, viec lam,<br />
vfi'n dd tidn lUdng, nhfi d vfi cfic vfi^n de an<br />
4. Nhulng giai p h a p hitdc d i u d e sinh xa hdi khac. Bdi vfi'n dd lao dflng, vide<br />
nfing cao ddi sd'ng vfin h o a t i n h t h i n lam ludn la vfi'n de quan tara hfing diu.<br />
c u a c o n g nhfin t a i cfic k h u cong Chinh sich viee lfim cin phai hUdng vfio<br />
nghidp, k h u c h e xua't tidp tuc phfit huy tiem nfing lao ddng,<br />
Cd t h i khfing dinh ring, ket qua cua khuydn khfch cfic linh vUc, cfic nganh nghd,<br />
hdn 25 nam ddi mdi vQa qua da giup eho khuydn khfch ngUdi cd vdn, cd ky thufit va<br />
giai cfi'p edng nhan Vi^t Nam phat huy cflng nghd, cd trinh do quan ly tham gia<br />
dUde vai trd vfi ed nhidu ddng gdp quan d i u tu vao san xufi't kinh doanh d l tao ra<br />
trgng vfio sU nghiep xay dUng, bao vd vfi nhieu vide lfim mdi, thu hut them lao ddng,<br />
phat triin dfi't nUdc. Tuy nhien, trUdc gdp p h i n thuc diy sU phfit trien ciia giai<br />
nhQng ydu ciu phat trien mdi ciia dfi't nUdc cfi'p cdng nhan.<br />
hidn nay, giai cfi'p cdng nhfin vin chUa dip Chinh sfich tidn lUdng, tien cdng ed y<br />
Qng duge yeu ciu ddi hdi ve sd lUgng vfi nghia vd cung quan trong d l dam bao ddi<br />
cha't lUdng, nhfi't la vd cd cS'u, trinh do hoc sdng cho ngudi cdng nhfin vfi gia dinh. Cin<br />
vfi'n, chuydn mdn, ngoai ngQ, ky nfing nghd phai ddi mdi quy dinh vd xfiy dUng thang<br />
nghidp, ky lufit lao ddng va ^ thQc vUdn len bang lUdng phu hdp dl cflng nhan trong cfic<br />
cdn nhidu ydu kem cin khfic phue, NhQng doanh nghidp dUdc nfing lUdng theo dinh<br />
ydu kdm do cua cdng nhan ddu b i t ngudn kj^. Khuydn khich doanh nghiep nang mQc<br />
vfi cd lidn quan trUc tidp ddn vi^c cai thien lUdng ed ban ldn tUdng dUdng vdi thu nhfip<br />
vfi nfing cao ddi sd'ng vfit ehdt vfi vfin hda cua cdng nhfin de hg nfing eao ddi song vfit<br />
Rghian cQu Ljch sQ. sO 1-2013<br />
<br />
<br />
chit, kich thfch ddi sdng vfin hda tinh t h i n , dam bao dfinh ddt cho tfii dinh cU. C i n d i u<br />
dugc ddng bao hilm x5 hgi vfi bao hilm y td tu cd chgn lgc vfi iQa chgn ddi tfic d i u tu,<br />
d mQc cao hdn d l tfing mQc hudng thg khi khflng nhfi't thidt phai d i u tU bflng mgi gifi<br />
nghi hUu. Chi phi tidn cflng, tidn lUdng cho rdi d l lai hfiu qua xfi'u cho mdi trudng, xa<br />
cflng nhfin phai tfnh ca trugt gifi, di dfli giai h$i vfi ngUdi lao dQng.<br />
quydt vfi'n dd tidn lUdng vdi tidn thudng. C i n tdng kdt vfi nhfin rgng mfl hinh tdt<br />
H 6 trg cho cdng nhfin hgc tfip nfing cao vd cfic hinh thQc sinh hogt vfin hfla tinh<br />
tay nghd, mua bao h i l m thfin t h i 24/24 t h i n cua cdng nhfin tai cfic KCN, KCX<br />
gid cho cdng nhfin. Cflng nhfin phai dugc Cling nhu cfic hogt dgng vfin hda tirA t h i n<br />
hudng lgi tUdng Qng vdi thfinh qua vfi ndi cdng ddng dfin cU cd ddng cdng nhfin<br />
nfing sufi't lao ddng cua doanh nghidp. sinh sdng. Tfing eUdng vai trd quan 1^ nhfi<br />
Bdn canh vide xfiy dUng nhQng thda Qdc nUdc vd lao ddng, vi^c lfim, kiim tra gifira<br />
lao ddng trong cfic doanh nghi$p, c i n xfiy sfit thUc hidn d i u tU vfi vfin hfinh trang<br />
dung nhQng bfl thda Udc lao dflng tfip t h i thidt bi bao dam didu kign lfim vide cho<br />
thf dilm trong cac KCN, KCX d l tgo cflng nhfin ngfiy cfing tdt hdn.<br />
khung phfip ly^ cho cfic doanh nghi$p Cfic td chQc Dang, Cflng dofin, Dofin<br />
trong cac KCN, KCX..<br />
thanh nidn, hdi nghd nghidp cin quan tfim<br />
Nhfi nUdc, cac dia phUdng vfi doanh phdi hdp td chQc cfic hogt dgng vfin hda vfin<br />
nghiep cin quan tfim vfi dfinh mflt p h i n nghd, giao iQu giQa cfic doanh nghiep vfi coi<br />
ngan sfich de xay dUng nhfi d cho cdng nhan, dd Ifi trfich nhi$m chfnh vfi Ifi ngi dung<br />
d i u tu xay dUng eac khu lUu t n i hofin ehinh quan trgng trong hoat ddng cua doanh<br />
eho cflng nhan trong cfic KCN, KCX di kdm nghidp. Cfic doanh nghidp trong KCN, KCX<br />
theo dd Ifi cfic dich vu cin thidt khdng t h i c i n cd bang tin ngi bd dinh kj^ vdi nhiing<br />
thidu Ifi nhfi tre, nha mfiu gifio, trUdng hgc, ndi dung ddn gian, thidt thQc, phfit hfinh<br />
chg, trgm xfi, khu sinh hogt vfin hfla, h$ r^ng rai ddn tfin tay cdng nhfin, cfl bang tin<br />
thdng thdng tin, ndi sinh hoat cua cfic to vfi loa truydn thanh, cd chUdng trinh hfit<br />
chQc Dang, Cflng doan, thanh nien, phu theo ydu ciu, giao lUu vfin hda vfin nghd<br />
nQ... Ta't ca cfic thidt chd dfl cin bd tri gin luc nghi giai lao giQa ca trong trUdng hdp<br />
ndi lfim viec cua cdng nhfin. TrUdc m i t ein edng nhfin khdng ed thdi gian vfi tidn bac de<br />
khuydn khfch doanh nghiep ho trg tidn thud tham gia thUdng xuydn cfic boat dgng vfin<br />
nhfi cho cflng nhan ngoai tinh. hfla tinh t h i n . Mgi hoat dgng cin phai<br />
Cfic dia phUdng, doanh nghigp cin thfin hudng tdi muc dich ngfiy cfing nfing cao hdn<br />
trgng trong d i u tU, dieu ehinh quy hoach ddi sdng vfit c h i t vfi ddi sdng vfin hfla tinh<br />
xfiy dQng cae KCN, KCX theo hUdng giam t h i n cho cflng nhan tai cac KCN, KCX<br />
dfi^t xfiy dUng nhfi xUdng, tfing dfi't xfiy nhfi trong thdi k^ d i y mgnh CNH, HDH vfi hfli<br />
luu trU cho cdng nhan vfi hg t i n g xfi hgi. nhfip qudc td.<br />
Thue trang ddii sdng vfln h6a..<br />
<br />
CHU THICH<br />
<br />
(1). Tdng cvc T h ^ n g kd: NiSn gidm thd'ng ki (10). D$ng NgQC Tfing (chu bifln): Xdy dying giai<br />
ndm 2009. Nxb. ThS^ng k6, Hfi N^i, 2010, tr. cip cdng nhdn Viit Nam giai doqn 2011-2020.<br />
142. Nxb. Lao dflng. H i N^i, 2010, tr, 107.<br />
(2). Vi§n Sik hoc: Xdy dtfng vi phat triin ddi (11). T i n g h