Thực trạng quản lý rừng tại huyện Định Hoá tỉnh Thái Nguyên

Phương Hữu Khiêm và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 88(12): 9 - 15<br /> <br /> THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỪNG TẠI HUYỆN ĐỊNH HÓA TỈNH THÁI NGUYÊN<br /> Phương Hữu Khiêm1,*, Đỗ Anh Tài1,<br /> Trần Văn Nguyện , Đinh Hồng Linh2, Nguyễn Đắc Dũng2<br /> 2<br /> <br /> 1<br /> <br /> Đại học Thái Nguyên, 2Trường ĐH Kinh tế & QTKD-ĐHTN<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Trong thời gian gần đây, quản lý rừng bền vững đã trở thành một nguyên tắc đối với quản lý kinh<br /> doanh rừng đồng thời cũng là một tiêu chuẩn mà quản lý kinh doanh rừng phải đạt tới. Huyện<br /> Định Hóa tỉnh Thái Nguyên, căn cứ địa cách mạng năm xưa, nơi mà diện tích rừng được đánh giá<br /> là nhiều nhất tỉnh Thái Nguyên, đất lâm nghiệp có rừng của huyện là 27.438ha; Hiện nay toàn bộ<br /> đất rừng cơ bản đã có chủ, được huyện, tỉnh giao. Đặc biệt là giao tới hộ đạt 22.850ha/39.061ha,<br /> giao cho Ban quản lý rừng đặc dụng được 10.059ha/39.061ha; giao cho Ban quản lý rừng phòng<br /> hộ được 2.064ha/39.061ha; còn lại UBND xã tự quản được 4.088ha/39.061ha, tỷ trọng giao đến hộ<br /> gia đình đạt gần 60%. Rừng đóng vai trò quan trọng đối với đời sống của người dân nơi đây, hàng<br /> năm việc khai thác các sản phẩm từ rừng góp phần khá lớn vào thu nhập của nhân dân, những lâm<br /> sản hàng đầu là gỗ, củi,..và các lâm sản phụ khác. Tuy nhiên việc quản lý rừng của địa phương vẫn<br /> còn những tồn tại, bất cập, tỷ lệ đói nghèo cao. Vì vậy bài viết này nhằm đi sâu phân tích thực<br /> trạng, nguyên nhân và đề xuất các giải pháp nhằm quản lý bền vững tài nguyên rừng cho mục tiêu<br /> bảo tồn cũng như sinh kế của người dân.<br /> Từ khóa: Bền vững, Định Hóa, Lâm sản, Quản lý rừng, Thực trạng.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ*<br /> Với trên 70% tổng diện tích tự nhiên và là nơi<br /> cư trú của ít nhất 1/3 dân số toàn quốc gia,<br /> vùng rừng núi Việt Nam giữ một vị trí quan<br /> trọng trong tiến trình phát triển của đất nước,<br /> nơi đã và đang thuộc diện quan tâm của chính<br /> phủ Việt Nam. Đây cũng là nơi sinh sống của<br /> đồng bào các dân tộc thiểu số với nguồn lợi<br /> và sinh kế phụ thuộc trực tiếp vào tài nguyên<br /> thiên nhiên trong đó chủ yếu là tài nguyên<br /> rừng và đất rừng.<br /> Định Hóa là một huyện miền núi nằm về phía<br /> Tây-Bắc của tỉnh Thái Nguyên, với dân số<br /> năm 2010 là 87.722 người, tổng diện tích đất<br /> tự nhiên là 51.351 ha, trong đó diện tích đất<br /> lâm nghiệp có rừng là 27.438 ha chiếm<br /> 53,68%, diện tích đất nông nghiệp chiếm một<br /> phần nhỏ trong tổng diện tích đất tự nhiên của<br /> huyện (21%). Tài nguyên rừng và đất lâm<br /> nghiệp đã và đang là nguồn sống quan trọng<br /> của người dân trong huyện do bởi diện tích<br /> đất nông nghiệp hạn chế.<br /> Do vậy hiểu được thực trạng quản lý rừng t ại<br /> huyện Định Hóa và đánh giá được những mặt<br /> tích cực và tồn tại, yếu kém trong công tác<br /> *<br /> <br /> Tel: 0945855085; Email: phuonghuukhiem@gmail.com<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> quản lý, là cơ sở khoa học đối với việc phát<br /> triển các giải pháp quản lý bền vững tài<br /> nguyên rừng và đất lâm nghiệp cho mục tiêu<br /> bảo tồn cũng như sinh kế của người dân.<br /> THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỪNG TẠI<br /> ĐỊNH HOÁ<br /> Huyện Định Hóa có thế mạnh về sản xuất lâm<br /> nghiệp, trong tổng số diện tích đất tự nhiên<br /> của huyện, thì đất lâm nghiệp có rừng là<br /> 27.438ha tương đương 53,68% tổng diện tích;<br /> đất nông nghiệp bằng 2/5 của đất lâm nghiệp<br /> (20,79% hay 10.625ha). Ngoài ra, huyện còn<br /> có một diện tích lớn đất chưa sử dụng (bao<br /> gồm cả sông suối và đất núi đá vôi) có tiềm<br /> năng mở rộng diện tích sản xuất nông, lâm<br /> nghiệp. Định hóa có hệ thực vật, đa dạng tuy<br /> nhiên số lượng cá thể giảm đáng kể trên 65%<br /> so với tài liệu năm 1990.<br /> Công tác quản lý rừng và đất quy hoạch<br /> cho lâm nghiệp:<br /> + Thống kê theo chủ quản lý tại bảng 1<br /> Đánh giá thực trạng lâm nghiệp của huyện<br /> Về công tác lãnh đạo của cấp ủy:<br /> Đã chấp hành chỉ thị của Ban thường vụ Tỉnh<br /> ủy chỉ đạo về việc quản lý bảo vệ rừng, phát<br /> triển rừng, quản lý lâm sản.<br /> 9<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Phương Hữu Khiêm và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 88(12): 9 - 15<br /> <br /> Bảng 1<br /> Loại đất<br /> Tổng cộng<br /> Đất có rừng<br /> Đất chưa có rừng<br /> <br /> Tổng DT<br /> <br /> Hộ GĐ<br /> 21.608<br /> 13.758<br /> 6.865<br /> <br /> 36.938<br /> 27.438<br /> 9.500<br /> <br /> Chủ quản lý<br /> UBND xã<br /> BQLRĐR<br /> 3.790<br /> 9.512<br /> 3.909<br /> 8.421<br /> 366<br /> 1.614<br /> <br /> BQLRPH<br /> 1.952<br /> 1.350<br /> 556<br /> <br /> (Nguồn theo dõi diễn biến Tài nguyên rừng - Chi cục kiểm lâm Thái Nguyên)<br /> <br /> Hiện trạng 3 loại rừng: Cho đến nay tại Định Hóa đã quy hoạch, phân loại quản lý được:<br /> Loại đất, loại rừng<br /> <br /> Tổng cộng<br /> <br /> Tổng diện tích đất lâm nghiệp (ha)<br /> 1. Đất có rừng (ha)<br /> Rừng tự nhiên<br /> Rừng trồng<br /> 2. Đất chưa có rừng (ha)<br /> -Đất trống (IA)<br /> -Đất trống cây bụi (IB)<br /> -Đất trồng cây rải rác (IC)<br /> - Núi đá cây bụi<br /> <br /> 36.938<br /> 27.438<br /> 19.020<br /> 8.418<br /> 9.500<br /> 639<br /> 3131<br /> 4169<br /> 1560<br /> <br /> Rừng đặc<br /> dụng<br /> 9.009<br /> 6.692<br /> 3.404<br /> 1.626<br /> 3.642<br /> 146<br /> 243<br /> 1.694<br /> 1.560<br /> <br /> Rừng phòng<br /> hộ<br /> 7.277<br /> 5.405<br /> 4.070<br /> 1.609<br /> 1.613<br /> 33<br /> 322<br /> 1.145<br /> 0<br /> <br /> Rừng sản<br /> xuất<br /> 20.653<br /> 15.341<br /> 11.546<br /> 5.183<br /> 4.245<br /> 18<br /> 2566<br /> 1.331<br /> 0<br /> <br /> (Nguồn viện điều tra quy hoạch rừng Tây Bắc bộ)<br /> <br /> Thể hiện sự thống nhất cao trong cấp ủy là đã có<br /> Nghị quyết chuyên đề của BCH huyện và tất cả<br /> các BCH Đảng ủy các xã, thị trấn. Đây là một<br /> điểm nổi bật thể hiện tính quyết tâm cao, coi việc<br /> quản lý bảo vệ rừng, phát triển rừng, quản lý lâm<br /> sản là một trong những thế mạnh hàng đầu của<br /> huyện trong phát triển ngành nông lâm nghiệp, là<br /> một trong những mũi nhọn trong phát triển kinh<br /> tế, xã hội và an ninh quốc phòng.<br /> Về công tác quản lý của chính quyền:<br /> Toàn bộ đất rừng và đất rừng cơ bản đã có chủ,<br /> được huyện, tỉnh giao. Đặc biệt là giao tới hộ đạt<br /> 22.850ha/39.061ha, giao cho Ban quản lý rừng<br /> đặc dụng được 10.059ha/39.061ha; giao cho Ban<br /> quản lý rừng phòng hộ được 2.064ha/39.061ha;<br /> còn lại UBND xã tự quản được 4.088ha/39.061ha.<br /> Tỷ trọng giao đến hộ gia đình đạt gần 60%, trong<br /> đó đa số rừng tự nhiên ở dạng "vườn rừng" là loại<br /> rừng đã được truyền từ đời này qua đời khác, một<br /> phần được giao theo chính sách giao đất giao rừng<br /> của nhà nước trong những năm qua (nghị định<br /> 02/1992/NĐ-CP).<br /> Về kết quả sản xuất, khai thác lâm sản:<br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> Khai thác các sản phẩm từ rừng là truyền thống<br /> của người dân nơi đây, đã góp phần khá lớn vào<br /> thu nhập của nhân dân trong khu vực, lâm sản<br /> hàng đầu là gỗ, củi.<br /> Ngoài khai thác để trao đổi hàng hóa, củi đốt còn<br /> làm nhà ở, theo số liệu thống kê: đã bán hàng năm<br /> trên 10.000m3 gỗ, 5.000ste củi, để làm nhà mỗi<br /> năm 140 -150 hộ tu sửa, làm mới nhà ở, bình<br /> quân 15m3/hộ ≈ 2.300m3/năm.<br /> Những loại lâm sản phụ được khai thác như: song,<br /> mây, vàu, tre, mai, hóp, ghẹ, cây thuốc… là rất<br /> lớn. Theo kết quả điều tra sản xuất lâm nghiệp<br /> năm 1995, 2000, 2005 cho thấy tổng thu nhập<br /> (GDP) từ rừng của người dân đem lại chiếm 5,7%<br /> - 6,0% - 6,2% và những số liệu trên cũng cho thấy<br /> việc khai thác quá mức đã làm cho tài nguyên suy<br /> giảm. Hiện huyện còn 24.792ha diện tích đất có<br /> rừng, có sản lượng trong đó rừng tự nhiên là<br /> 18.957ha, hầu hết là rừng nghèo kiệt, không còn<br /> rừng giàu, không còn rừng trung bình. Rừng trồng<br /> tăng lên 5.835ha trong đó rừng đặc dụng và rừng<br /> phòng hộ là 3.442ha, rừng sản xuất là 2.383ha.<br /> Từ thực tế giai đoạn từ năm 2006-2009 toàn<br /> huyện trồng được 3.880ha rừng, khai thác gỗ tròn<br /> đem bán 36.271m3; 15.500ste củi; 20.500.000 tấn,<br /> cốt tre, nứa, giá trị sản xuất lâm nghiệp (theo giá<br /> thực tế) 46.000 triệu đồng. Đây rõ ràng là đời<br /> 10<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Phương Hữu Khiêm và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> sống của người dân phụ thuộc rất nhiều vào rừng,<br /> vì vậy giải quyết nhu cầu lâm sản cho người dân<br /> địa phương khi quy hoạch rừng đặc dụng, rừng<br /> phòng hộ là vấn đề rất khó khăn và phức tạp, có<br /> tính đặc thù cao, song lại rất quan trọng; có tính<br /> chất quyết định tới nhiệm vụ khôi phục bảo tồn,<br /> tôn tạo cảnh quan sau này.<br /> Đánh giá chung về thành tựu đạt được trong<br /> những năm qua (giai đoạn từ năm 2000 trở lại<br /> đây)<br /> Đã cơ bản thoát khỏi tình trạng suy thoái rừng<br /> và bắt đầu bước vào giai đoạn phục hồi, rừng đã<br /> được bảo vệ, môi trường sinh thái được cải<br /> thiện.<br /> Độ che phủ rừng từ năm 2000 đã tăng liên tục và<br /> đã đạt được ≈ 55% (theo tiêu chí mới).<br /> Thông qua công tác tuyên truyền vận động mà<br /> nhận thức của người dân về nghề rừng đã được<br /> nâng lên rõ rệt.<br /> Các chương trình trồng rừng , bảo vệ rừng đã tạo<br /> việc làm cho hàng ngàn lao động , góp phần xóa<br /> đói giảm nghèo, ổn định đời sống nhân dân.<br /> Trình độ lãnh đạo, quản lý của cấp ủy, chính<br /> quyền, cơ quan chuyên quản đã từng bước nâng<br /> lên, có hiệu quả.<br /> Về tồn tại, yếu kém<br /> Công tác quy hoạch chậm, đã xác định quy mô<br /> rừng đặc dụng, rừng phòng hộ quá lớn so với rừng<br /> sản xuất, hạn chế khả năng cung cấp nông sản,<br /> chưa khai thác được khả năng hiệu quả của rừng.<br /> Mặc dù diện tích rừng tăng lên, nhưng chất lượng<br /> rừng vẫn suy giảm, cho thấy rừng tự nhiên chủ<br /> yếu là rừng phục hồi, rừng giàu và rừng trung<br /> bình không còn do khai thác quá mức, phát triển<br /> không bền vững.<br /> Hiện tượng khai thác rừng trái phép vẫn còn xảy<br /> ra tuy đã giảm nhiều.<br /> Kỹ năng canh tác kinh doanh, sử dụng rừng và đất<br /> rừng hiệu quả thấp.<br /> Chưa phát triển công nghiệp chế biến thành hàng<br /> hóa có giá trị cao, mới ở dạng bán sản phẩm hoàn<br /> chỉnh, nên chưa thu hút được người dân tự đầu tư<br /> cho trồng rừng sản xuất, còn ỷ lại hoặc chờ Nhà<br /> nước hỗ trợ.<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 88(12): 9 - 15<br /> <br /> Trên cùng một địa bàn huyện tồn tại 03 đơn vị:<br /> Kiểm lâm, Ban quản lý rừng đặc dụng, Ban quản<br /> lý rừng phòng hộ cùng hoạt động trên một địa<br /> bàn, cùng một nhiệm vụ chính là: quản lý bảo vệ<br /> rừng, phát triển rừng, quản lý lâm sản, dịch vụ<br /> phát triển rừng và quản lý lâm sản (vừa qua ngày<br /> 07/05/2010, đã sát nhập 03 đơn vị).<br /> Việc quy hoạch, giao đất giao rừng chưa cấp được<br /> giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa căm<br /> mốc phân rõ 3 loại rừng giao cho các chủ rừng<br /> quản lý.<br /> Nguyên nhân:<br /> Do sự gia tăng dân số và phát triển kinh tế mà nhu<br /> cầu lâm sản phục vụ cho sản xuất, cho đời sống<br /> ngày càng tăng. Chưa phân định được ranh giới<br /> các loại rừng, giữa thực địa và bản đồ gây khó<br /> khăn rất lớn cho công tác quản lý và người dân<br /> không chủ động trong việc sử dụng đất rừng.<br /> Chính sách hiện hành chưa thu hút được người<br /> dân làm rừng, suất đầu tư hỗ trợ thấp, người làm<br /> nghề rừng có thu nhập thấp hơn nhiều so với nghề<br /> khác. Nhà nước quy hoạch được rừng đặc dụng,<br /> rừng phòng hộ chưa có hỗ trợ đền bù nên không<br /> thể hướng dẫn người dân sử dụng, quản lý bảo vệ<br /> rừng đúng theo quy hoạch và quy chế quản lý<br /> rừng chung của Nhà nước, đã có một số vấn đề về<br /> chia sẻ lợi ích giữa chủ rừng và Nhà nước không<br /> hợp lý dẫn đến mất ổn định.<br /> Vốn đầu tư hàng năm cho lâm nghiệp còn ít,<br /> không tương xứng với yêu cầu phát triển.<br /> Công tác quản lý còn có sự chồng chéo, không rõ<br /> ràng nhiệm vụ giữa các cơ quan chức năng, giữa<br /> cấp và ngành.<br /> Đị a bàn quản lý rộng, dân có tỷ lệ nghèo quá cao ,<br /> trình độ dân trí thấp.<br /> Trình độ năng lực của cán bộ quản lý còn ở mức<br /> độ thấp, mặt khác điều kiện về vật chất , kỹ thuật<br /> chưa đáp ứng để thi hành, thừa hành.<br /> Xu hướng sử dụng đất được chuyển đổi một cách<br /> tự nhiên biến động khá mạnh , chuyển từ đất rừng<br /> sang đất nông nghiệp khôn g ngừng tăng, điều này<br /> ban đầu có thể thấy góp phần tăng thu nhập , đảm<br /> bảo được an ninh lương thực , nhưng hậu quả đã<br /> và đang cho thấy sự mất cân bằng sinh thái , nguy<br /> cơ thoái hóa đất trở nên trầm trọng , hạn hán , lũ<br /> lụt, xói mòn , lở đất… trở nên khốc liệt hơn . Vì<br /> 11<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Phương Hữu Khiêm và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> vậy với điều kiện tự nhiên vùng núi của Đị nh<br /> Hóa, diện tí ch trồng cây lương thực í t nên hạn chế<br /> phát triển ở mức như hiện nay , không nên mở<br /> rộng, nên ưu tiên đất chưa sử dụng vào t<br /> rồng<br /> rừng, trồng cây công nghiệp là hướng sử dụng đất<br /> đảm bảo bền vững của môi trường sinh thái và<br /> đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn.<br /> Một số bài học được rút ra:<br /> Về quy hoạch 3 loại rừng phải căn cứ từ thực tế<br /> cân đối: Quỹ đất và rừng , bảo đảm nhu cầu lâm<br /> sản cho đời sống kinh tế khu vực ; Đị a hì nh , đị a<br /> chất, lưu vực, tính đặc thù riêng biệt của khu vực ;<br /> Quy hoạch phải có sự tham gia của lãnh đạo , các<br /> nhà quản lý của địa phương sở tại ; Quy hoạch<br /> phải căn cứ từ quy hoạch tổng quan của tỉnh , của<br /> huyện, chiến lược phát triển kinh tế xã hội , an<br /> ninh quốc phòng của vùng , miền, đị a phương sở<br /> tại; Quy hoạch xong phải cắm mốc , phân đị nh<br /> ranh giới rõ ràng giữa b ản đồ và thực địa , giao<br /> quyền sử dụng đất và rừng cụ thể<br /> ; Quy hoạch<br /> xong phải có quy chế quản lý , tổ chức thực hiện<br /> theo quy hoạch , xử lý nghiêm những hành vi vi<br /> phạm quy chế theo luật định.<br /> Về chí nh sách và áp dụng ch ính sách: Ngân sách<br /> lâm nghiệp ở đây chủ yếu từ nguồn ngân sách<br /> trung ương và số í t tài trợ của một số tổ chức phi<br /> chính phủ, nói chung suất đầu tư thấp, chưa tương<br /> xứng, khó thu hút thành phong trào , chưa tạo<br /> được cơ bản cho đời sống của người làm nghề<br /> rừng. Ở đây bài học sử dụng để có hiệu quả nguồn<br /> vốn đầu tư, hỗ trợ là quan trọng hơn cả , đó là các<br /> quy đị nh chi tiết cụ thể quản lý phải phân đị nh<br /> hợp lý , cơ chế điều hành quản lý kh oa học , tổ<br /> chức nuôi trồng phải kị p thời vụ , đối với vật nuôi<br /> trồng ưu tiên nơi khó khăn , xung yếu trước . Bộ<br /> máy quản lý và trình độ chuyên môn của từng cán<br /> bộ, bảo đảm đúng vị trí , quan hệ chặt chẽ , thống<br /> nhất, tập trung cao. Khi xây dựng dự án , thiết kế<br /> kỹ thuật phải chi tiết, chính xác, thi công đảm bảo<br /> đúng tiến độ và chất lượng ; thực hiện với ngồn<br /> vốn điều hành tập trung, khoa học, hợp lý thực tế ,<br /> có người dân tham gia . Mọi chế độ chính sách dự<br /> án phải được công bố , công khai , hướng dẫn áp<br /> dụng, hướng dẫn sử dụng rõ ràng, mạch lạc, thanh<br /> quyết toán kị p thời.<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 88(12): 9 - 15<br /> <br /> Về tổ chức bộ máy quản lý lâm nghiệp thống nhất<br /> trên cùng một đị a bàn nhằm tập trung lực lượng,<br /> tập trung lãnh đạo , tránh chồng chéo , gây bất<br /> cập, đông người nhưng vẫn yếu (kiểm lâm và 2<br /> ban QLR trước đây):<br /> Ban Quản lý rừng ATK mới chí nh thức hợp nhất<br /> ngày 07/05/2010 là khởi đầu của sự cải cách hành<br /> chính trong ngành ở một huyện miền núi Đị nh<br /> Hóa. Là mô hình đầu tiên ở Việt Nam có sự ứng<br /> dụng học hỏi ở một số nước đã thành công . Ban<br /> quản lý mới muốn thành công được , việc cốt lõi<br /> phải xây dựng một Chi bộ Đảng thực sự đoàn kết<br /> có tính chiến đấu cao, lãnh đạo cấp ủy thực sự hội<br /> tụ được trình độ lãnh đạo , quản lý, vững vàng tay<br /> lái cả trong nghiệp vụ với kinh nghiệm thực tiễn ,<br /> phát huy được năng lực của mọi cán bộ<br /> , đảng<br /> viên, CBCC, viên chức và cán bộ hợp đồng lao<br /> động.<br /> Phải huy động được trí tuệ tập thể cao nhất , xây<br /> dựng được Quy chế hoạt động cơ quan mới , sát<br /> thực, khả thi cao nhất , điều hành nhị p nhàng ,<br /> nghiêm túc nhất , có hiệu quả bằng các biện p háp<br /> kiểm tra tí ch cực.<br /> Tập trung khẩn trương nhanh nhất , trình UBND<br /> tỉnh được Quy chế , quản lý rừng ATK Định Hóa ,<br /> một chí nh sách , chế độ quản lý đặc thù hợp lý<br /> nhất, có hiệu quả nhất.<br /> Đẩy nhanh, đẩy mạnh tốc độ điều tr a, nghiên cứu<br /> xây dựng các dự án thành phần trong lĩ nh vực và<br /> đị nh kỳ phải kiểm điểm, đánh giá, kiểm tra tiến độ<br /> xây dựng, tổ chức thực hiện dự án, giải quyết phát<br /> sinh kị p thời.<br /> Xây dựng các mô hì nh quản lý ở cơ sở , xây dựng<br /> mô hì nh bảo vệ rừng , sử dụng rừng , nuôi trồng ,<br /> phục hồi, tôn tạo cảnh quan từ các nhóm hộ , cộng<br /> đồng làng (bản) làm nghề rừng, nông lâm kết hợp<br /> gắn liền với công tác khuyến nông, khuyến lâm để<br /> đúc rút kinh nghiệm và phát triển bền vững.<br /> Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, đơn<br /> vị, tổ chức cấp ủy chí nh quyền cơ sở<br /> , tổ chức<br /> chính trị xã hội ở địa phương tham gia vào công<br /> tác quản lý , chỉ đạo , tuyên truyền chế độ chí nh<br /> sách và pháp luật của Đảng và Nhà nước đến từng<br /> nhà và từng người dân , từng đối tượng quản lý ,<br /> trên các kênh hiện có , bằng những phương pháp<br /> lồng ghép đa dạng phong phú ; Tranh thủ mọi sự<br /> <br /> 12<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> Phương Hữu Khiêm và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> lãnh đạo, quản lý của các cơ qu an cấp trên và sự<br /> giúp đỡ về tri thức quản lý của các chuyên gia<br /> trong và ngoài nước về cả vật chất và tinh thần để<br /> nâng cao năng lực quản lý cho toàn thể can bộ<br /> ,<br /> nhân viên trong đơn vị để đáp ứng nhu cầu ngày<br /> càng cao của sự vận động và phát triển của kinh tế<br /> và xã hội.<br /> GIẢI PHÁP QUẢN LÝ RỪNG BỀN VỮNG<br /> TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ĐỊNH HOÁ<br /> Quan điểm bảo vệ và phát triển rừng tại Đị nh<br /> Hóa<br /> Giải quyết tốt mâu thuẫn giữa bảo tồn , tôn tạo ,<br /> phục hồi rừng đặc rụng, cảnh quan di tích lịch sử.<br /> Khai thác tiềm năng, nhân lực và nguồn lực khác<br /> tại chỗ, nhưng phải có sự đầu tư của Nhà nước<br /> thông qua cơ chế chính sách đặc thù về đất đai, hỗ<br /> trợ vốn ban đầu là khâu quyết định.<br /> Đảm bảo bình đẳng về lợi ích của các chủ rừng,<br /> người quản lý rừng phòng hộ, rừng đặc dụng được<br /> sự đầu tư của Nhà nước, hạn chế khai thác lâm<br /> sản, tuân thủ sự chỉ đạo, điều hành của một cơ<br /> quan có trách nhiệm.<br /> Mục tiêu<br /> Phục hồi, tôn tạo cảnh quan rừng, cây xanh vùng<br /> ATK Định Hoá góp phần quan trọng vào việc bảo<br /> vệ cảnh quan quần thể di tích lịch sử quốc gia<br /> Việt bắc. Bảo vệ sự đa dạng sinh học tài nguyên<br /> rừng, tăng cường tác dụng phòng hộ môi trường,<br /> đồng thời tăng khả năng cung cấp lâm sản cho nhu<br /> cầu tại chỗ và nguyên liệu cho công nghiệp, xây<br /> dựng.<br /> Đề xuất được chính sách ưu đãi để phát triển lâm<br /> nghiệp góp phần cùng với các ngành đầu tư phát<br /> triển toàn diện kinh tế, xã hội. Nâng cao đời sống<br /> vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc trong<br /> khu vực ATK Định Hoá.<br /> Giải pháp phát triển tài nguyên rừng<br /> Nhóm giải pháp về kinh tế<br /> + Hỗ trợ kinh tế: Với định mức hỗ trợ cho người<br /> dân tham gia chăm sóc, bảo vệ rừng như hiện nay<br /> còn là quá thấp, theo như kết quả tính toán mức<br /> thu nhập/hộ của các hộ không tham gia quản lý<br /> rừng chênh lệch cao hơn so với các hộ có tham<br /> gia quản lý rừng gần 2 lần hộ. Trong khi diện tích<br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> 88(12): 9 - 15<br /> <br /> đất lâm nghiệp của các hộ khu vực quản lý rừng<br /> gấp hơn 5 lần so với các hộ khác. Như vậy<br /> địnhmức hỗ trợ hiện nay cũng cần phải có nhữn tỷ<br /> lệ tương ứng tức là mức hỗ trợ phải gấp 10 lần<br /> như hiện nay tương đương với<br /> 1 triệu<br /> đồng/ha/năm mới có thể đáp ứng được một phần<br /> mong đợi và khuyến khích người dân tham gia<br /> chăm sóc, bảo vệ rừng.<br /> + Hỗ trợ vốn để phát triển ngành nghề, tăng thu<br /> nhập, giảm thời gian nông nhàn, giảm áp lực vào<br /> rừng: Hỗ trợ vốn để phát triển một số ngành nghề<br /> tiểu thủ công nghiệp đang có tiềm năng ở địa<br /> phương như gây trồng và chế biến dược liệu, song<br /> mây, dệt thổ cẩm, nuôi ong, chế biến nông sản...<br /> Việc phát triển những ngành nghề phụ nhằm giúp<br /> người dân phát triển kinh tế và ổn định xã hội ở<br /> địa phương nhưng không gâp sức ép lên các<br /> nguồn lực tự nhiên của khu vực.<br /> + Đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng: Đặc biệt là hệ<br /> thống giao thông đến các bản, làng, hệ thống<br /> trường học và mạng lưới điện được xác định là<br /> một trong những giải pháp quan trọng nâng cao<br /> dân trí, tăng cường trao đổi kinh tế, văn hóa, nhờ<br /> đó nâng cao được năng lực quản lý các nguồn tài<br /> nguyên, trong đó có quản lý bảo vệ và phát triển<br /> rừng.<br /> + Đầu tư cho phát triển kinh doanh tổng hợp<br /> nghề rừng với diện tích rừng sản xuất: Đầu tư để<br /> kinh doanh lâm nghiệp tổng hợp gồm cả gỗ, lâm<br /> sản ngoài gỗ cũng như phát triển chế biến lâm sản<br /> để nâng cao hiệu quả kinh tế của kinh doanh rừng,<br /> tạo ra sức hấp dẫn kinh tế cho cộng đồng tham gia<br /> vào bảo vệ và phát triển rừng.<br /> + Đầu tư phát triển thêm những diện tích rừng có<br /> giá trị kinh tế và sinh thái cao ở đất chưa sử<br /> dụng: Theo quy hoạch phát triển rừng trên địa bàn<br /> huyện cần đầu tư để phục hồi rừng trên những<br /> diện tích chưa sử dụng đây là một trong những biện<br /> pháp vừa nâng cao thu nhập của người dân vừa phát<br /> triển rừng.<br /> + Trú trọng đầu tư cho phát triển các hoạt động<br /> lồng ghép được mục tiêu bảo tồn rừng với mục<br /> tiêu phát triển kinh tế: Cần đầu tư cho khai thác<br /> những tiềm năng du lịch sinh thái dựa vào các<br /> sinh cảnh của khu vực rừng ATK. Nếu quản lý tốt<br /> chúng sẽ tạo ra những nguồn thu đáng kể để cải<br /> 13<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br />