Thực trạng và giải pháp phát triển thị trường trái phiếu chính phủ trong thời gian tới

TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ ĐẶC BIỆT 11. 2015<br /> <br /> <br /> <br /> THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN THỊ TRƢỜNG<br /> TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ TRONG THỜI GIAN TỚI<br /> Trịnh Thị Thùy1<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> <br /> Huy động vốn thông qua thị trường trái phiếu chính phủ (TPCP) thời gian qua đã<br /> đạt được những kết quả khả quan, là kênh huy động vốn quan trọng cho Ngân sách Nhà<br /> nước (NSNN) và cho đầu tư phát triển kinh tế. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động thị<br /> trường TPCP ở Việt Nam còn bộc lộ không ít hạn chế, chưa xứng với tiềm năng của nền<br /> kinh tế. Để khai thác có hiệu quả các nguồn vốn thông qua thị trường TPCP, đáp ứng nhu<br /> cầu về vốn cho NSNN và cho đầu tư phát triển, đòi hỏi thị trường TPCP phải ngày càng<br /> được củng cố, phát triển và hoàn thiện hơn nữa. Bài viết đi vào tìm hiểu thực trạng thị<br /> trường TPCP, những vấn đề còn tồn tại, nhằm đưa ra giải pháp phát triển thị trường<br /> TPCP trong thời gian tới.<br /> Từ khóa: Trái phiếu chính phủ<br /> <br /> 1. MỞ ĐẦU<br /> Ngày 24/9/2009, thị trƣờng TPCP đƣợc chính thức khai trƣơng và đi vào hoạt động.<br /> Đây là kết quả của nhiều năm chuẩn bị của Bộ Tài chính, NHNN, Ủy ban chứng khoán<br /> Nhà nƣớc, sàn giao dịch chứng khoán (SGDCK) Hà Nội và các đơn vị liên quan kể từ khi<br /> Đề án xây dựng thị trƣờng TPCP chuyên biệt đƣợc chính thức phê duyệt vào ngày<br /> 15/01/2008. Đến nay, thị trƣờng hoạt động đã đƣợc hơn 5 năm, thị trƣờng TPCP đã đạt<br /> nhiều kết quả đáng ghi nhận, trở thành kênh huy động quan trọng cho đầu tƣ phát triển,<br /> cung cấp công cụ chỉ báo để phục vụ điều hành kinh tế vĩ mô, đặc biệt là trong việc phối<br /> hợp điều hành chính sách tài chính - tiền tệ của Chính phủ, đồng thời góp phần củng cố<br /> hình ảnh và độ tín nhiệm của Việt Nam trên thị trƣờng tài chính quốc tế. Đặc biệt trong<br /> năm 2014, thị trƣờng TPCP tiếp tục ghi nhận những bƣớc tiến vƣợt bậc, khẳng định rõ vai<br /> trò là kênh huy động vốn quan trọng cho ngân sách nhà nƣớc. Trên thị trƣờng sơ cấp, tính<br /> đến ngày 31/12/2014, SGDCK Hà Nội đã tổ chức 228 phiên đấu thầu TPCP, huy động<br /> đƣợc hơn 240,8 nghìn tỷ đồng, tăng gần 24% so với năm 2013. Thị trƣờng thứ cấp TPCP<br /> có sự tăng trƣởng mạnh về quy mô niêm yết và giao dịch. Hiện thị trƣờng có 535 mã niêm<br /> yết với giá trị là 691 nghìn tỷ đồng, tăng 24% so với năm 2013, tƣơng đƣơng khoảng 19%<br /> GDP 2013. Mặc dù có sự phát triển vƣợt bậc nhƣng quy mô thị trƣờng TPCP vẫn chƣa<br /> xứng với tiềm năng của nền kinh tế, sản phẩm thì còn đơn điệu, thị phần trên thị trƣờng thì<br /> chủ yếu tập trung vào NHTM… Vì vậy, những giải pháp giúp thị trƣờng TPCP vƣợt qua<br /> những khó khăn và phát triển trong thời điểm hiện tại là rất cần thiết.<br /> <br /> 1<br /> CN. Giảng viên khoa KT-QTKD, Trường Đại học Hồng Đức<br /> <br /> <br /> 220<br />  TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ ĐẶC BIỆT 11. 2015<br /> <br /> <br /> <br /> 2. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU<br /> 2.1. Thực trạng thị trƣờng trái phiếu chính phủ trong thời gian qua<br /> 2.1.1. Thị trường sơ cấp trái phiếu chính phủ<br /> Hơn 5 năm hoạt động, đấu thầu TPCP đã trở thành kênh huy động vốn chính và hiệu<br /> quả cho NSNN, đáp ứng kịp thời yêu cầu thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội<br /> của đất nƣớc. Khối lƣợng TPCP huy động giai đoạn 2009 - 2014 tăng đều qua các năm.<br /> Tổng số vốn huy động đƣợc từ năm 2009 - 2014 cho ngân sách đã đạt đến con số 715,8<br /> nghìn tỷ đồng. Riêng năm 2014, đã huy động đƣợc 240,8 nghìn tỷ đồng, gấp 92 lần so với<br /> năm 2009, với lãi suất phát hành luôn thấp hơn khoảng 1 - 1,5%/năm so với lãi suất huy<br /> động của hệ thống NHTM, qua đó góp phần giảm chi phí vay cho NSNN.<br /> Biểu đồ 1. khối lƣợng vốn huy động qua đấu thầu TPCP 2009 - 2014<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> (Nguồn: Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội)<br /> 2.1.2. Thị trường TPCP thứ cấp<br /> 2.1.2.1. Về phương thức phát hành<br /> Phƣơng thức phát hành TPCP đã chuyển dịch dần từ bảo lãnh sang đấu thầu. Trƣớc<br /> năm 2010, TPCP đƣợc phát hành chủ yếu qua phƣơng thức bảo lãnh (chiếm trên 80% khối<br /> lƣợng phát hành). Từ năm 2011 đến nay, TPCP đƣợc phát hành chủ yếu bằng phƣơng thức<br /> đấu thầu (chiếm đến 95% khối lƣợng phát hành).<br /> 2.1.2.2. Về dư nợ thị trường trái phiếu và TPCP<br /> Về dư nợ thị trường trái phiếu: Trong giai đoạn 2009 - 2014, dƣ nợ thị trƣờng trái<br /> phiếu tăng từ 18,22% GDP lên 21,77% GDP. Năm 2009, dƣ nợ TTTP đạt 299.827 tỷ đồng,<br /> thì năm 2014 tăng lên 864.952 tỷ đồng, tăng 188,5% so với năm 2009. Quy mô thị trƣờng<br /> có sự tăng đều qua các năm.<br /> <br /> <br /> 221<br />  TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ ĐẶC BIỆT 11. 2015<br /> <br /> <br /> <br /> Về dư nợ thị trường TPCP: Giai đoạn 2009 - 2014, dƣ nợ thị trƣờng TPCP không<br /> ngừng tăng lên so với GDP. Nếu nhƣ năm 2009, dƣ nợ TPCP đạt 131.188 tỷ đồng bằng<br /> 7,97% GDP thì năm 2014 con số này đã tăng lên 549.991 tỷ đồng bằng 13,82% GDP. Dƣ<br /> nợ TPCP năm 2014 đã tăng 319,2% so với năm 2009 tƣơng ứng với 418.803 tỷ đồng. Còn<br /> so với năm 2013, dƣ nợ TPCP năm 2014 tăng tƣơng ứng với 113.169 tỷ đồng tăng 25,9%.<br /> Năm 2014 là năm dƣ nợ trái phiếu chính phủ tăng nhiều nhất trong 5 năm qua.<br /> Biểu đồ 2. Dƣ nợ TTTP và TPCP giai đoạn 2009 - 2014<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> (Nguồn: Bộ Tài chính)<br /> Biều đồ 3. Dƣ nợ TPCP so với GDP giai đoạn 2009 - 2014<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> (Nguồn: Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội)<br /> Trong năm 2014, thị trƣờng TPCP tiếp tục ghi nhận những bƣớc tiến vƣợt bậc,<br /> khẳng định rõ vai trò là kênh huy động vốn quan trọng cho ngân sách nhà nƣớc. Trên thị<br /> trƣờng sơ cấp, tính đến ngày 31/12, SGDCK Hà Nội đã tổ chức 228 phiên đấu thầu TPCP,<br /> huy động đƣợc hơn 241 nghìn tỷ đồng, tăng gần 24% so với năm 2013. Thị trƣờng thứ cấp<br /> TPCP có sự tăng trƣởng mạnh về quy mô niêm yết và giao dịch. Hiện thị trƣờng có 535 mã<br /> niêm yết với giá trị là 691 nghìn tỷ đồng, tăng 24% so với năm 2013, tƣơng đƣơng khoảng<br /> 19% GDP 2013.<br /> Về khối lượng phát hành: Khối lƣợng phát hành TPCP giai đoạn 2009 - 2014 tăng<br /> đều qua các năm. Khối lƣợng phát hành TPCP năm 2014 đạt 234.067 tỷ đồng, tăng 30% so<br /> <br /> <br /> 222<br />  TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ ĐẶC BIỆT 11. 2015<br /> <br /> <br /> <br /> với khối lƣợng phát hành năm 2013 và gấp 4 lần so với năm 2009. Khối lƣợng phát hành<br /> tăng mạnh nhất trong giai đoạn năm 2011 - 2012, năm 2011 khối lƣợng phát hành đạt<br /> 80.704 thì đến năm 2012 đạt mức 141.340 tỷ đồng, gấp 1,75 lần, tƣơng ứng với 60.636 tỷ<br /> đồng so với năm 2011. Khối lƣợng phát hành tăng nhƣ vậy là do tác động của cuộc khủng<br /> hoảng kinh tế, nợ xấu tăng cao và các NHTM đã tìm đến phƣơng thức đầu tƣ vào TPCP để<br /> đảm bảo hoạt động có hiệu quả.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> (Nguồn: Bộ Tài chính)<br /> Về lãi suất phát hành: Bộ Tài chính thực hiện điều hành lãi suất phát hành phù hợp<br /> với lãi suất của thị trƣờng. Giai đoạn 2009 - 2014, mặc dù khối lƣợng TPCP phát hành tăng<br /> nhƣng lãi suất TPCP có xu hƣớng giảm. Lãi suất phát hành trong năm 2014 liên tục giảm<br /> kể từ đầu năm và đã giảm khoảng 3 - 4,5%/năm so với năm 2009. Đặc biệt, từ năm 2012<br /> đến 2014, lãi suất phát hành TPCP đã giảm hoàn toàn tƣơng ứng với điều hành giảm lãi<br /> suất của NHNN. Do áp lực đầu tƣ, năm 2011, ngân sách phải huy động TPCP với lãi suất<br /> lên đến 11,9%/năm; năm 2012 lãi suất 10,03%/năm. Lãi suất huy động cao, thời gian huy<br /> động ngắn, nhƣng lại đầu tƣ dài hạn vừa rủi ro, vừa gây áp lực trả nợ hàng năm. Tuy nhiên,<br /> năm 2013, lãi suất huy động TPCP chỉ còn 7,96%/năm và năm 2014 tiếp tục giảm xuống<br /> còn 6,81%/năm. Đây là cơ hội lớn để cơ cấu lại nợ, tăng hiệu quả đầu tƣ từ nguồn vốn<br /> TPCP.<br /> Lãi suất huy động thấp thể hiện không chỉ ở việc huy động TPCP tại thị trƣờng vốn<br /> trong nƣớc mà còn ở các đợt phát hành TPCP trên thị trƣờng vốn quốc tế. Cụ thể với mức<br /> lãi suất cố định 4,8%/năm đối với 1 tỷ USD trái phiếu quốc tế do Bộ Tài chính phát hành<br /> thành công tháng 11/2014. Mức lãi suất này là mức thấp nhất trong các đợt phát hành từ<br /> trƣớc đến nay, so với 2 đợt năm 2005 là 7,15%/năm và năm 2010 là 6,755%/năm.<br /> Về cơ cấu nhà đầu tư: Cơ cấu nhà đầu tƣ TPCP chƣa có chuyển biến, tập trung chủ<br /> yếu vào các NHTM (chiếm khoảng 87% khối lƣợng trái phiếu đang niêm yết). TTTP trong<br /> nƣớc vẫn chƣa thực sự thu hút đƣợc các nhà đầu tƣ nƣớc ngoài (chỉ chiếm 13,33% khối<br /> lƣợng trái phiếu đang niêm yết) và các tổ chức tài chính khác tham gia đầu tƣ dài hạn trên<br /> <br /> <br /> 223<br />  TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ ĐẶC BIỆT 11. 2015<br /> <br /> <br /> <br /> thị trƣờng. Các NHTM tham gia đầu tƣ vào thị trƣờng TPCP chỉ trong điều kiện thanh<br /> khoản tốt, dừ thừa về vốn khả dụng, tín dụng đang ứ đọng.<br /> Tính thanh khoản: Thanh khoản thị trƣờng TPCP thứ cấp đã chuyển biến tích cực<br /> trong năm 2013 và tiếp tục duy trì trong năm 2014. Trong năm 2013, khối lƣợng giao dịch<br /> bình quân khoảng 1.600 tỷ đồng/ngày và duy trì ở mức 2.200 - 2.400 tỷ đồng/ngày trong<br /> 6 tháng đầu năm 2014. Trƣớc đó, trong năm 2013, KBNN đã tổ chức 4 đợt hoán đổi trái<br /> phiếu và đã hợp nhất đƣợc 15 mã trái phiếu.<br /> Từ năm 2009 giá trị giao dịch bình quân theo phiên đã tăng gấp 7,5 lần từ 365 tỷ<br /> đồng/phiên lên 2.734 tỷ đồng/phiên cuối năm 2014. Tỷ lệ doanh số giao dịch thứ cấp so<br /> với giá trị TPCP đang lƣu hành tăng gấp 2,6 lần trong vòng 5 năm vừa qua. Sự tăng trƣởng<br /> ấn tƣợng này một phần nhờ khối lƣợng TPCP niêm yết trên Trung tâm giao dịch chứng<br /> khoán tăng dần ở quy mô từng mã TPCP với tất cả các kỳ hạn. Giá trị niêm yết TPCP năm<br /> 2014 đạt 691.206 tỷ đồng, tăng gấp 4,4 lần so với năm 2009, tƣơng đƣơng 17,55% GDP.<br /> Đây là một dấu hiệu đáng mừng bởi số lƣợng TPCP đƣợc tiêu chuẩn hóa đã tăng lên, tạo<br /> điều kiện cho các nhà đầu tƣ trên thị trƣờng trong việc mua bán.<br /> Biểu đồ 6. Quy mô niêm yết TPCP 2009 - 2014<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> (Nguồn: Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội)<br /> Về kỳ hạn phát hành: Năm 2014, TPCP khá thành công về kỳ hạn phát hành và lãi<br /> suất huy động vốn cho đầu tƣ phát triển và đảo nợ. Cụ thể, kỳ hạn phát hành TPCP bình<br /> quân đạt 4,95 năm, tăng 1,74 năm so với năm 2013 với mức lãi suất giảm tƣơng đối mạnh<br /> (giảm từ 1% - 2,5%) so với mặt bằng lãi suất năm 2013. Trên thị trƣờng TPCP, bên cạnh<br /> các kỳ hạn ngắn từ dƣới 5 năm, đã có kỳ hạn trung và dài hạn: 5 năm, 10 năm, 15 năm.<br /> Đáng chú ý, tỷ trọng TPCP phát hành kỳ hạn dài từ 5 năm trở lên có xu hƣớng tăng, chiếm<br /> đến 44,5% tổng khối lƣợng TPCP phát hành trong năm 2014. Đây cũng là thị trƣờng hỗ trợ<br /> <br /> <br /> 224<br />  TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ ĐẶC BIỆT 11. 2015<br /> <br /> <br /> <br /> tăng cƣờng luân chuyển vốn trong nền kinh tế, là công cụ để hệ thống các NHTM sử dụng<br /> để cân đối dòng tiền khi sử dụng nguồn vốn nhàn rỗi để đầu tƣ vào TPCP, gia tăng hiệu<br /> quả hoạt động.<br /> Về hệ thống thành viên: Hệ thống thành viên trên thị trƣờng thứ cấp từ 29 thành viên<br /> ban đầu trong năm 2009, đến năm 2014 hệ thống thành viên đã tăng lên 55 thành viên,<br /> trong đó có 27 công ty chứng khoán và 28 ngân hàng thƣơng mại với tỷ trọng tham gia chủ<br /> yếu của khối NHTM (chiếm 55,5% giá trị giao dịch toàn thị trƣờng).<br /> 2.2. Những khó khăn, tồn tại của thị trƣờng trái phiếu chính phủ trong thời<br /> gian qua<br /> Mặc dù thị trƣờng TPCP những năm qua đã đạt đƣợc nhiều kết quả tích cực, là kênh<br /> huy động vốn quan trọng cho đầu tƣ phát triển. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động thị<br /> trƣờng vẫn còn tồn tại một số hạn chế nhƣ sau:<br /> Thứ nhất, quy mô của thị trường trái phiếu Chính phủ nhìn chung chưa xứng với<br /> tiềm năng kinh tế. Đó là quy mô và thanh khoản vẫn ở mức thấp so với thị trƣờng TPCP<br /> của các nƣớc trong khu vực. Trong cấu trúc tổng thể của thị trƣờng tài chính nƣớc ta, thị<br /> trƣờng TPCP vẫn chiếm thị phần khá khiêm tốn so với thị trƣờng cổ phiếu và hoạt động tín<br /> dụng của các ngân hàng thƣơng mại.<br /> Thứ hai, sản phẩm trái phiếu Chính phủ phát hành còn đơn điệu. Tuy công tác phát<br /> hành đã có nhiều cải tiến về phƣơng thức, lịch biểu, kỳ hạn, truyền thông cũng nhƣ việc<br /> hoán đổi trái phiếu bƣớc đầu đƣợc thực hiện hiệu quả,… nhƣng sản phẩm TPCP phát hành<br /> vẫn còn khá đơn điệu, chƣa đa dạng về loại hình trái phiếu nói chung và cấu trúc lãi suất<br /> phát hành nói riêng. Và kỳ hạn của các loại TPCP chủ yếu ở mức ngắn, thiếu những kỳ hạn<br /> trung, dài hạn khiến điều hành ngân sách dễ bị động.<br /> Thứ ba, thị phần trên thị trường TPCP chủ yếu tập trung vào các NHTM. Hệ thống<br /> các nhà đầu tƣ chủ yếu tập trung vào các NHTM, chƣa có các quỹ đầu tƣ, các công ty bảo<br /> hiểm, hay công ty tài chính tham gia thị trƣờng. Khối lƣợng huy động giai đoạn 2009 -<br /> 2014 chƣa thực sự bền vững, do TPCP huy động chủ yếu có kỳ hạn ngắn, trong khi số vốn<br /> đó lại đem đi đầu tƣ dài hạn. Trong trƣờng hợp tín dụng khởi sắc, tốc độ tăng trƣởng tín<br /> dụng tăng cao, lãi suất quay đầu tăng trở lại sẽ dẫn tới các ngân hàng tập trung nguồn vốn<br /> cho hoạt động tín dụng dẫn tới “hiệu ứng lấn át” giảm việc đầu tƣ và kinh doanh TPCP.<br /> Thứ tư, quyền lợi và nghĩa vụ của các thành viên đấu thầu vẫn chưa cân đối. Nhìn<br /> chung, các thành viên đấu thầu đều tham gia rất tích cực, nên góp phần phát triển thị<br /> trƣờng. Tuy nhiên, hiện các quyền lợi và nghĩa vụ của thành viên đấu thầu TPCP vẫn chƣa<br /> cân đối, vì chƣa có hệ thống hỗ trợ thanh khoản cho thành viên do điều kiện về pháp lý, cơ<br /> sở hạ tầng chƣa đủ để triển khai.<br /> Thứ năm, cơ cấu thị trường chưa hoàn chỉnh, thị trường phái sinh chưa được thiết<br /> lập. Thị trƣờng TPCP chƣa đƣợc hỗ trợ nhiều cơ chế phòng ngừa rủi ro, chƣa thực sự giúp<br /> các thành viên tìm kiếm đối tác dễ dàng khi có nhu cầu; cơ chế thanh toán bù trừ giao dịch<br /> trái phiếu còn nhiều hạn chế; cơ cấu thành viên thị trƣờng chƣa đa dạng.<br /> <br /> <br /> 225<br />  TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ ĐẶC BIỆT 11. 2015<br /> <br /> <br /> <br /> 2.3. Giải pháp phát triển thị trƣờng trái phiếu chính phủ trong thời gian tới<br /> Thứ nhất, để có được thị trường TPCP phát triển cần tiếp tục tái cơ cấu hoạt động<br /> của thị trường TPCP. Bộ Tài chính phải tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành liên quan trình<br /> Chính phủ hoàn thiện khuôn khổ pháp lý đồng bộ về phát hành, quản lý sử dụng, đánh giá<br /> hiệu quả sử dụng nguồn vốn TPCP cùng với cơ chế chính sách liên quan để tại điều kiện<br /> cho thị trƣờng TPCP phát triển và phát huy hiệu quả.<br /> Thứ hai, tiếp tục phát triển sản phẩm, công cụ giao dịch mới. Cần phối hợp triển<br /> khai các sản phẩm, công cụ giao dịch mới đồng bộ trên cả thị trƣờng sơ cấp, thị trƣờng thứ<br /> cấp giao ngay, kỳ hạn và thị trƣờng phái sinh nhƣ When-issued, bộ sản phẩm Repo; Hỗ trợ<br /> các NHTM và CTCK, gắn kết rõ hơn trách nhiệm và quyền lợi của thành viên đấu thầu<br /> trên thị trƣờng sơ cấp và thứ cấp.<br /> Thứ ba, cần đa dạng hóa loại hình nhà đầu tư. Để thị trƣờng trái phiếu không quá<br /> phụ thuộc vào nguồn vốn của hệ thống NHTM nhƣ hiện nay, thì trong thời gian tới Bộ Tài<br /> chính cần phối hợp với các cơ quan chức năng, các tổ chức, các tổ chức cung cấp dịch vụ<br /> thị trƣờng triển khai các biện pháp để đa dạng hóa loại hình nhà đầu tƣ nhƣ: phát triển hệ<br /> thống quỹ đầu tƣ chứng khoán, quỹ hƣu trí tự nguyện, nhằm hình thành cơ sở nhà đầu tƣ<br /> vốn dài hạn trên thị trƣờng TPCP.<br /> Thứ tư, cần có các quy định pháp lý nhằm ưu tiên quyền lợi đối với các thành viên<br /> đấu thầu trên thị trường TPCP. Để có hệ thống hỗ trợ thanh khoản cho các thành viên<br /> tham gia thị trƣờng TPCP, qua đó khuyến khích các thành viên đấu thầu TPCP tham gia thị<br /> trƣờng tích cực hơn, Bộ Tài chính cần hoàn thiện, sửa đổi các quy định pháp lý theo hƣớng<br /> áp dụng các quyền lợi ƣu tiên đối với các thành viên tham gia tích cực trên thị trƣờng nhƣ:<br /> đƣợc ƣu tiên lựa chọn làm tổ chức bảo lãnh chính; cho phép đăng ký mua thêm trái phiếu<br /> ngay sau mỗi phiên đấu thầu TPCP, các thành viên tham gia tích cực trên thị trƣờng đƣợc<br /> phép mua thêm khối lƣợng TPCP ở một mức nhất định, tùy theo khối lƣợng trúng thầu của<br /> từng thành viên tại phiên đấu thầu đó…<br /> Thứ năm, hoàn thiện các cơ sở pháp lý, công nghệ để đưa vào các sản phẩm phái<br /> sinh TPCP như Bond Index, Bond Forward, Bond Option, Cross repos currency.... Bộ Tài<br /> chính cần xem xét và phối hợp với Hiệp hội thị trƣờng trái phiếu Việt Nam (VBMA) thực<br /> hiện cơ chế thí điểm cho phép một số thành viên tạo lập thị trƣờng thực hiện giao dịch với<br /> nhau một số các sản phẩm phái sinh nêu trên trên cơ sở tự nguyện. Trên thực tế tổng kết từ<br /> cơ chế thí điểm này, hoàn thiện và bổ sung để áp dụng cho toàn thị trƣờng.<br /> <br /> 3. KẾT LUẬN<br /> Thị trƣờng TPCP trong thời gian qua đã những sự thay đổi mạnh mẽ về chất và<br /> lƣợng. Toàn bộ TPCP phát hành qua kênh đấu thầu và bảo lãnh đều đƣợc thực hiện niêm<br /> yết và giao dịch trên thị trƣờng TPCP chuyên biệt theo quy định. Quy mô thị trƣờng đƣợc<br /> mở rộng, chất lƣợng thanh khoản dần đƣợc cải thiện. Tuy nhiên, trong thời gian qua sự<br /> phát triển của thị trƣờng TPCP vẫn chƣa tƣơng xứng với tiềm năng vốn có của nó. Bài báo<br /> <br /> <br /> 226<br />  TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ ĐẶC BIỆT 11. 2015<br /> <br /> <br /> <br /> đã đánh giá thực trạng thị trƣờng TPCP trong thời gian qua, đồng thời chỉ ra đƣợc những<br /> khó khăn, tồn tại của thị trƣờng TPCP, từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển thị<br /> trƣờng trong thời gian tới.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> [1] Báo cáo năm 2013, 2014 của Hiệp hội thị trường trái phiếu chính phủ (VAMA).<br /> [2] Báo cáo tổng kết 5 năm của thị trường TPCP của Bộ Tài chính, giai đoạn 2009 -<br /> 2014.<br /> [3] Báo cáo tổng kết giao dịch thị trường TPCP năm 2014, Sở Giao dịch Chứng khoán<br /> Hà Nội.<br /> [4] Chiến lược phát triển thị trường TPCP đến năm 2020, Quyết định số 261/QĐ-BTC<br /> của Bộ Tài chính.<br /> [5] Lê Thị Tuấn Nghĩa, Trần Huy Tùng (2014), “Đặc điểm của thị trường trái phiếu<br /> chính phủ Việt Nam giai đoạn 2011 - 2014 và một số khuyến nghị”, Tạp chí Ngân<br /> hàng, số 24, tr.39-43.<br /> [6] Lƣu Tuấn Anh (2014), “Một số giải pháp phát triển thị trường trái phiếu chính phủ<br /> Việt Nam”, Tạp chí Thị trƣờng tài chính tiền tệ, số 16, tr.26-27.<br /> [7] Nguyễn Cao Hoàng (2014), “Ngân hàng thương mại đầu tư mua trái phiếu chính phủ và<br /> giải quyết vấn đề nợ công”, Tạp chí Thị trƣờng tài chính tiền tệ; số 8, tr.16-19.<br /> <br /> STATUS AND SOLUTIONS TO DEVELOP THE GOVERNMENT<br /> BOND MARKET IN COMING TIME<br /> Trinh Thi Thuy<br /> <br /> ASBTRACT<br /> <br /> Capital mobilization through government bond market over time have achieved<br /> satisfactory results, it is a important capital mobilization channel for State budget and for<br /> investment in economic development. However, in the course of operation the Government<br /> bond market in Vietnam also reveal restrictives, inconsistent with the potential of the<br /> economy. To the effective exploitation of resources through the government bond market,<br /> meet the needs of capital for State budget and for investment and development, requires the<br /> Government bond market is increasingly being consolidated developed and perfected over<br /> again. The article explores the reality of government bond market, the problem still<br /> exists,from which give some solutions in order to develop the government bond market in<br /> the coming time.<br /> Keywords: Government bond<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 227<br />