Tỉ lệ các bệnh da và một số yếu tố liên quan trên bệnh nhân đái tháo đường typ II điều trị tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh

Chia sẻ: ViNasa2711 ViNasa2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tỉ lệ các bệnh da và một số yếu tố liên quan trên bệnh nhân đái tháo đường typ II điều trị tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 23 * Số 1 * 2019 Nghiên cứu Y học TỈ LỆ CÁC BỆNH DA VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN TRÊN BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TYP II ĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP. HỒ CHÍ MINH Huỳnh Công Tuấn*, Lê Thái Vân Thanh* TÓM TẮT Mở đầu: Đái tháo đường (ĐTĐ) là bệnh lý chuyển hoá thường gặp với tỉ lệ tử vong cao liên quan đến biến chứng của tăng đường huyết. Tỉ lệ bệnh nhân ĐTĐ có ít nhất một biểu hiện da là 30-91%(17). Thương tổn da có thể là dấu hiệu đầu tiên của ĐTĐ. Vì vậy, hiểu rõ về biểu hiện da có thể giúp chẩn đoán sớm và quản lý ĐTĐ. Hiện tại, chưa có dữ liệu về tỉ lệ các bệnh lý da và các yếu tố liên quan trên bệnh nhân ĐTĐ tại Việt Nam. Mục tiêu: Xác định tỉ lệ các bệnh da và một số yếu tố liên quan trên bệnh nhân ĐTĐ típII. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Cắt ngang mô tả. Ghi nhận dịch tễ, lâm sàng bệnh da và cận lâm sàng trên 216 bệnh nhân ĐTĐ típ II đến khám tại Phòng khám Nội tiết Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, từ 01/09/2017 đến 28/02/2018. Kết quả: 78,2% bệnh nhân có ít nhất 1 bệnh về da. Mụn lồi có cuốngthường gặp nhất (40,7%), kế tiếp là dát sẩn hồng ban (33,8%). Tỉ lệ khô da và u hạt vòng liên quan với rối loạn lipid máu. Tỉ lệ mụn lồi có cuống liên hệ với thời gian bệnh. Kết luận: Thay đổi da có mối liên hệ mật thiết với ĐTĐ và chịu tác động của một số yếu tố như rối loạn lipid máu, thời gian mắc bệnh. Từ khóa: biểu hiện da, đái tháo đường ABSTRACT PREVALENCE AND ASSOCIATED FACTORS OF SKIN DISEASES IN PATIENTS WITH DIABETES MELLITUS TYPE II AT UNIVERSITY MEDICAL CENTER, HO CHI MINH CITY Huynh Cong Tuan, Le Thai Van Thanh * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Vol. 23 - No 1- 2019: 91-98 Background: Diabetes mellitus (DM) is a metabolic disorder and relates to greater risk of death due to hyperglycemia. 30% to 91% of the DM patients had at least one skin disorder(16). Cutaneous manifestations may be the first presenting signs of diabetes mellitus. Thus, better understanding of skin disorders in DM patients may help in the early diagnosis and management of DM. Currently, there is no data about prevalence and related factors of dermatoses in Vietnamese patients with DM. Objective: To determine the prevalence and associated factors of cutaneous manifestations in patients with DM type II. Methods: We conducted a cross-sectional study of 216 patients with DM at Endocrinology Clinic at University Medical Center, Ho Chi Minh City. The epidemiological, clinical profile and laboratory examinations of patients were recorded. Results: Of the patients, 78.2% had at least one skin disorder. The most frequently diagnosed skin disease was skin tag (40.7%), followed by erythematous maculopapular rash (33.8%). Xerosis and granuloma annular associated significantly with dyslipidemia in DM. Skin tag related to duration of disease. Conclusions: Skin manifestations associates closely with DM and depends on some factors including * Bộ môn Da Liễu, ĐH Y Dược TP. Hồ Chí Minh Tác giả liên lạc: TS. BS. Lê Thái Vân Thanh ĐT: 0903774310 Email:lethaivanthanh@ump.edu.vn 91 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 23 * Số 1 * 2019 dyslipidemia, duration of disease. Keywords: Dermatoses, diabetes mellitus. ĐẶT VẤN ĐỀ ĐỐITƯỢNG–PHƯƠNG PHÁP NGHIÊNCỨU Đái tháo đường (ĐTĐ) thuộc nhóm bệnh lý Đối tượng nghiên cứu chuyển hoá, đặc trưng bởi tăng đường huyết do Bệnh nhân bị bệnh Đái tháo đường típ II đến sự khiếm khuyết tiết insulin và/hoặc sự suy khám tại Phòng khám Nội tiết của Bệnh viện Đại giảm hoạt tính insulin. Năm 2014, có 8,5% người học Y Dược TP.HCM, cơ sở 1, từ 1/9/2017 – từ 18 tuổi trở lên mắc bệnh ĐTĐ(18). Tăng đường 28/02/2018. huyết không kiểm soát có thể gây ra các biến Tiêu chuẩn nhận vào chứng cấp tính, và về lâu dài gây tổn thương, rối Bệnh nhân được chẩn đoán bệnh Đái tháo loạn và suy giảm chức năng nhiều cơ quan trong đường típ II và đang được theo dõi. cơ thể, đặc biệt là thần kinh và mạch máu. Tại Tuổi từ 18 tuổi trở lên. Việt Nam, theo ước tính của WHO, năm 2008 có Bệnh nhân đồng ý tham gia nghiên cứu. khoảng 17.000 người chết vì các biến chứng của Phương pháp nghiên cứu bệnh ĐTĐ. Theo nhiều nghiên cứu khác nhau, có từ 30% đến 91% bệnh nhân tiểu đường mắc ít Thiết kế nghiên cứu nhất 1 bệnh lí về da(14). Sinh bệnh học của các Mô tả cắt ngang. biểu hiện da trên bệnh nhân ĐTĐ là đa yếu tố và Cỡ mẫu phát sinh từ bất thường chuyển hóa đường, xơ z 12  /2 p (1  p ) n  vữa động mạch, bệnh mạch máu nhỏ, thoái hóa d 2 tế bào thần kinh và suy giảm miễn dịch. Bệnh da Theo tác giả Sasmaz, báo cáo tỉ lệ bệnh da trên bệnh nhân ĐTĐ có thể được phân thành trên bệnh nhân ĐTĐ típ 2 là 85,4%(16). bốn loại: (1) nhiễm trùng da do vi khuẩn và vi Với: n: cỡ mẫu cần cho nghiên cứu, đơn vị tính là người nấm, (2) bất thường da do biến chứng của ĐTĐ, α: mức độ ý nghĩa (α=0,05) (3) các bệnh da liên quan với bệnh ĐTĐ và (4) Z=1,96 (trị số phân phối chuẩn với độ tin cậy 95%). biến chứng da do điều trị ĐTĐ. p: tỉ lệ ước tính (p=0,85). Trên thực tế, các tổn thương da có thể là dấu d: sai số tối đa cho phép của ước tính (d=0,05). hiệu đầu tiên của bệnh ĐTĐ, chẳng hạn như Kết quả n= 196. bệnh lý da nhiễm trùng (viêm quầng, nhiễm Phương pháp tiến hành nấm móng nặng). Do đó, việc phát hiện các biểu Chọn mẫu: chọn bệnh ngẫu nhiên 2 buổi hiện da có thể gợi ý các bác sĩ lâm sàng tiến đến sáng trong tuần. tầm soát, chẩn đoán bệnh ĐTĐ để quản lý và Giải thích về mục tiêu, cách thức tiến hành điều trị bệnh ĐTĐ cũng như các biểu hiện da nghiên cứu và người tham gia ký vào biên bản một cách hiệu quả. Theo hiểu biết của chúng tôi đồng ý tham gia nghiên cứu. hiện nay chưa có nghiên cứu về các bệnh da trên Người thực hiện nghiên cứu và cộng tác viên bệnh nhân ĐTĐ và các yếu tố liên quan tại Việt thu thập các thông tin về dịch tễ, tiền căn, bệnh Nam. Do đó, chúng tôi tiến hành thực hiện đề sử, khám lâm sàng, ghi nhận các xét nghiệm tài: “Xác định tỉ lệ các bệnh da và một số yếu tố đường huyết, HbA1C, nồng độ lipid máu. liên quan trên bệnh nhân ĐTĐ típ II điều trị tại Chẩn đoán bệnh da qua khám lâm sàng bởi bệnh viện đại học Y Dược thành phố Hồ Chí bác sĩ chuyên khoa da liễu. Minh” nhằm cung cấp các dữ liệu liên quan Chẩn đoán đái tháo đường bởi bác sĩ chuyên bệnh da trên bệnh nhân ĐTĐ típ II. khoa nội tiết, theo tiêu chuẩn của Hiệp hội Đái 92 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 23 * Số 1 * 2019 Nghiên cứu Y học tháo đường Hoa kỳ (ADA) năm 2017. Tỉ lệ các bệnh da trên bệnh nhân ĐTĐ Giá trị đường huyết là đường huyết đói Mụn lồi có cuống chiếm đa số trong các được đo trước điều trị và tại thời điểm lấy mẫu. biểu hiện hiện da ở bệnh nhân ĐTĐ (40,7%) Kiểm soát đường huyết là biến nhị giá với 2 (Bảng 1). giá trị có HbA1c7% chiếm đến 64,9%. áp và nhóm huyết áp bình thường (p=0,015) Trong 44 bệnh nhân làm xét nghiệm cholesterol (Bảng 6). có 97,7% bệnh nhân có lượng cholesterol trong Bệnh mụn lồi có cuống có mối liên quan với máu cao hơn 200 mg/dl. Lượng cholesterol trung thời gian mắc bệnh ĐTĐ (p=0,026) (Bảng 7). bình là 246,91 ± 28,1 mg/dl, với chỉ số lớn nhất là Nghiên cứu không thấy liên quan có ý nghĩa 320 mg/dl và nhỏ nhất là 185 mg/dl. thống kê giữa tỉ lệ mắc bệnh da và HbA1C (Bảng 8). 93 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 23 * Số 1 * 2019 Bảng 2: Mối liên quan giữa tỉ lệ mắc bệnh da và giới tính trên bệnh nhân ĐTĐ Nam Nữ Bệnh lý P* Tần số Tỉ lệ (%) Tần số Tỉ lệ (%) Mụn lồi có cuống 38 49,4 50 36 0,055* Dát sẩn hồng ban 36 46,8 37 26,6 0,003* Khô da 22 28,6 47 33,8 0,625* Chứng gai đen 27 35,1 38 27,3 0,236* Dày sừng tiết bã 27 35,1 18 12,9 0,000** Mụn trứng cá 22 28,6 22 15,8 0,063** Dày sừng nang lông 15 19,5 17 12,2 0,151** Vàng móng 9 11,7 21 15,1 0,486** U hạt vòng 9 11,7 16 11,5 0,969** * Phép kiểm 2 ** Phép kiểm chính xác Fisher Bảng 3: Mối liên quan giữa tỉ lệ mắc bệnh da và hút thuốc lá trên bệnh nhân ĐTĐ Hút thuốc lá Không hút thuốc lá Bệnh lý P Tần số Tỉ lệ (%) Tần số Tỉ lệ (%) Mụn lồi có cuống 19 54,3 69 38,1 0,075* Dát sẩn hồng ban 21 60,0 52 28,7 0,000** Khô da 14 40,0 55 30,4 0,47* Chứng gai đen 16 45,7 49 27,1 0,028** Dày sừng tiết bã 15 42,9 30 16,6 0,000** Mụn trứng cá 12 34,3 32 17,7 0,056** Dày sừng nang lông 8 22,9 24 13,3 0,143** Vàng móng 5 14,3 25 13,8 0,941** U hạt vòng 8 22,9 17 9,4 0,023** * Phép kiểm 2 ** Phép kiểm chính xác Fisher Bảng 4:Mối liên quan giữa tỉ lệ mắc bệnh da và rối loạn lipid máu trên bệnh nhân ĐTĐ Bình thường Rối loạn lipid Bệnh lý P Tần số Tỉ lệ (%) Tần số Tỉ lệ (%) Mụn lồi có cuống 0 0 22 51,2 0,312** Dát sẩn hồng ban 0 0 12 27,9 0,536** Khô da 0 0 38 88,4 0,000** Chứng gai đen 0 0 14 32,6 0,49** Dày sừng tiết bã 0 0 7 16,3 0,66** Mụn trứng cá 0 0 8 18,6 0,067** Dày sừng nang lông 1 100 39 90,7 0,749** Vàng móng 1 100 38 88,4 0,717** U hạt vòng 1 100 6 14,0 0,020** ** Phép kiểm chính xác Fisher Bảng 5: Mối liên quan giữa tỉ lệ mắc bệnh da và BMI trên bệnh nhân ĐTĐ Bệnh lý BMI bình thường BMI bất thường P Tần số Tỉ lệ (%) Tần số Tỉ lệ (%) Mụn lồi có cuống 56 43,8 32 36,4 0,278* Dát sẩn hồng ban 42 32,8 31 35,2 0,712** Khô da 48 37,5 21 23,9 0,07** Chứng gai đen 38 29,7 27 30,7 0,876** Dày sừng tiết bã 32 25,0 13 14,8 0,069** Mụn trứng cá 31 24,2 13 14,8 0,229** Dày sừng nang lông 17 13,3 15 17,0 0,444** Vàng móng 23 18,0 7 8,0 0,037** U hạt vòng 16 12,5 9 10,2 0,608** * Phép kiểm 2 ** Phép kiểm chính xác Fisher 94 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 23 * Số 1 * 2019 Nghiên cứu Y học Bảng 6: Mối liên quan giữa tỉ lệ mắc bệnh da và tăng huyết áp trên bệnh nhân ĐTĐ Bệnh lý Tăng huyết áp Bình thường P Tần số Tỉ lệ (%) Tần số Tỉ lệ (%) Mụn lồi có cuống 15 37,5 73 41,5 0,644* Dát sẩn hồng ban 14 35,0 59 33,5 0,858* Khô da 9 22,5 60 34,1 0,334** Chứng gai đen 11 27,5 54 30,7 0,692** Dày sừng tiết bã 7 17,5 38 21,6 0,565** Mụn trứng cá 10 25,0 34 19,3 0,7** Dày sừng nang lông 1 2,5 31 17,6 0,015** Vàng móng 5 12,5 25 14,2 0,778** U hạt vòng 5 12,5 20 11,4 0,839** * Phép kiểm 2 ** Phép kiểm chính xác Fisher Bảng 7. Mối liên quan giữa tỉ lệ mắc bệnh da và thời gian mắc bệnh trên bệnh nhân ĐTĐ Bệnh lý Dưới 1 năm Trên 1 năm P Tần số Tỉ lệ (%) Tần số Tỉ lệ (%) Mụn lồi có cuống 6 21,4 82 43,6 0,026** Dát sẩn hồng ban 13 46,4 60 31,9 0,130* Khô da 7 25,0 62 33,0 0,682** Chứng gai đen 6 21,4 59 31,4 0,284** Dày sừng tiết bã 4 14,3 41 21,8 0,360** Mụn trứng cá 7 25,0 37 19,7 0,705** Dày sừng nang lông 5 17,9 27 14,4 0,627** Vàng móng 6 21,4 24 12,8 0,216** U hạt vòng 5 17,9 20 10,6 0,265** * Phép kiểm 2 ** Phép kiểm chính xác Fisher Bảng 8: Mối liên quan giữa tỉ lệ mắc bệnh da và HbA1C trên bệnh nhân ĐTĐ HbA1C