Xác định tỉ lệ đột biến HER2 trong carcinôm tuyến dạ dày

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> XÁC ĐỊNH TỈ LỆ ĐỘT BIẾN HER2 TRONG CARCINÔM TUYẾN DẠ DÀY<br /> Đoàn Trọng Nghĩa*, Thái Anh Tú**, Bùi Chí Viết*,**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Tổng quan: HER2 là một dấu ấn sinh học quan trọng trong ung thư dạ dày. Tỉ lệ đột biến HER2 rất khác<br /> nhau qua nhiều nghiên cứu trên thế giới, cho thấy tỉ lệ này có thể chịu sự ảnh hưởng của yếu tố chủng tộc. Do đó,<br /> việc xác định tỉ lệ này ở bệnh nhân ung thư dạ dày ở Việt Nam là rất cần thiết.<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Xác định tỉ lệ đột biến HER2 trong những bệnh nhân carcinôm tuyến dạ dày được<br /> phẫu thuật và các yếu tố liên quan đến tình trạng đột biến HER2.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Báo cáo hàng loạt ca.<br /> Kết quả: Trong 70 trường hợp, tỉ lệ IHC (+) và FISH (+) đều là 12,9%. Tỉ lệ tương hợp giữa kết quả IHC và<br /> FISH là 98,47% với hệ sô қ=0,932 (p=0,000). Tỉ lệ khuếch đại gen HER2 ở bệnh nhân không thể phẫu thuật triệt<br /> để và phẫu thuật triệt để lần lượt là 50% và 10,6% (p=0,022); bướu ở tâm vị và các vị trí khác lần lượt là 66,7%<br /> và 10,4% (p=0,042); dạng ruột và các dạng mô học khác lần lượt là 22,7% và 8,33% (p=0,045).<br /> Kết luận:Tỉ lệ biểu hiện quá mức protein HER2 và khuếch đại gen HER2 trong 70 trường hợp carcinôm<br /> tuyến dạ dày đều là 12,9%. Tình trạng khuếch đại gen HER2 liên quan có ý nghĩa với ba yếu tố là: không thể<br /> phẫu thuật triệt để, bướu ở tâm vị và carcinôm tuyến dạng ruột.<br /> Từ khóa: Carcinôm tuyến dạ dày, biểu hiện quá mức protein HER2, khuếch đại gen HER2.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> DETECT THE RATE OF HER2 MUTATIONS IN GASTRIC ADENOCARCINOMA<br /> Doan Trong Nghia, Thai Anh Tu, Bui Chi Viet<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 19 - Supplement of No 1 - 2015: 273 - 280<br /> Background: HER2 is an important biomarker in gastric cancer. A relatively large variation was found in<br /> the rate of HER2 positivity between the individual studies. This showed that the race maybe play a critical role.<br /> Therefore, detecting the rate of HER2 mutations in Vietnamese gastric cancer is very important.<br /> Objective: To detect the rate of HER2 positivity in operated gastric adenocarcinoma as well as the factors<br /> which affect this rate.<br /> Study methods: Case series study.<br /> Results: The rate of IHC(+) and FISH (+) were 12.9% equally. Concordance between IHC and FISH was<br /> 98.47% (қ=0.932, p=0.000). The rate of FISH (+) in indefinite surgery patient and definite surgery were 50% và<br /> 10.6% (p=0.022), respectively; in cardiac tumor and other location were 66.7% và 10.4% (p=0.042), in intestinal<br /> type and other types were 22.7% và 8.33% (p=0.045).<br /> Conclusions: The rate of HER2 positivity was 12.9%. HER2 positivity status was correlated with indefinite<br /> surgery, location in cardiac and intestinal type.<br /> Keywords: Gastric adenocarcinoma, HER2 protein overexpression, HER2 gene amplification.<br /> <br /> **<br /> * ĐH Y Dược Tp.Hồ Chí Minh<br /> Bệnh viện Ung Bướu Tp. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: BS. Đoàn Trọng Nghĩa<br /> ĐT: 01682600823<br /> Email: nghiadoan1986@gmail.com<br /> <br /> Ngoại Tổng Quát<br /> <br /> 273<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Ung thư dạ dày là một trong những ung thư<br /> rất thường gặp trên thế giới. Theo Globocan<br /> 2012, ở Việt Nam, ung thư dạ dày xếp hàng thứ 3<br /> trong các loại ung thư thường gặp nhất ở cả hai<br /> giới với xuất độ và tử suất chuẩn theo tuổi lần<br /> lượt là 23,6/100.000 dân và 21,9/100.000 dân(21).<br /> Hiện nay, phẫu trị vẫn là phương pháp điều trị<br /> có hiệu quả nhất đối với ung thư dạ dày ở giai<br /> đoạn sớm. Tuy nhiên ở Việt Nam đa số bệnh<br /> nhân thường nhập viện trong giai đoạn muộn.<br /> Theo một tổng kết tại bệnh viện Ung Bướu<br /> thành phố Hồ Chí Minh năm 2011, 61,4% bệnh<br /> nhân ung thư dạ dày nhập viện ở giai đoạn III,<br /> IV. Do đó, hiệu quả điều trị loại bệnh lý này vẫn<br /> còn khá thấp.<br /> Ngày nay liệu pháp nhắm trúng đích đang<br /> được nghiên cứu rộng rãi trên thế giới và hứa<br /> hẹn sẽ mở ra một kỷ nguyên mới trong việc điều<br /> trị ung thư dạ dày. Nhưng nhược điểm lớn nhất<br /> của liệu pháp này là chi phí cao và chỉ có hiệu<br /> quả với một nhóm bệnh nhân được chọn lọc kỹ<br /> lưỡng với những đặc tính sinh học cụ thể. Trong<br /> đó, HER2 trong ung thư dạ dày là đích phân tử<br /> đã được nghiên cứu nhiều trên thế giới nhưng ở<br /> Việt Nam vẫn còn khá ít nghiên cứu về vấn đề<br /> này. Do đó, chúng tôi nghiên cứu đề tài này<br /> nhằm xác định tỉ lệ biển hiện quá mức và khuếch<br /> đại gen HER2 trong ung thư dạ dày. Từ đó đặt<br /> nền tảng ban đầu cho những nghiên cứu sau này<br /> về việc áp dụng liệu pháp nhắm trúng đích<br /> trong ung thư dạ dày. Nghiên cứu gồm hai mục<br /> tiêu sau đây:<br /> 1. Xác định tỉ lệ biểu hiện quá mức hoặc khuếch<br /> đại gen HER2 trong carcinôm tuyến dạ dày.<br /> 2. Xác định các yếu tố liên quan đến tình<br /> trạng khuếch đại gen HER2 trong carcinôm<br /> tuyến dạ dày.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG–PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Tiêu chuẩn chọn lựa<br /> Bệnh nhân ung thư dạ dày ở tất cả giai đoạn<br /> <br /> 274<br /> <br /> được điều trị tại khoa Ngoại 2 bệnh viện ung<br /> bướu Tp.HCM.<br /> <br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Kết quả giải phẫu bệnh không phải là<br /> carcinôm tuyến dạ dày.<br /> Bệnh nhân đã được điều trị trước đó.<br /> Không thể lấy mẫu tiến hành làm xét nghiệm<br /> HER2 đúng qui trình đã được đề xuất.<br /> <br /> Quy trình lấy mẫu bệnh phẩm<br /> Bệnh phẩm sau khi được đưa ra khỏi bệnh<br /> nhân sẽ lập tức được tiến hành cắt lọc:<br /> Khối bướu trong dạ dày: cắt ít nhất 4 mẫu,<br /> mỗi mẫu kích thước khoảng 1x1x1 cm.<br /> Mẫu mô sinh thiết khác: lấy trọn mẫu (gồm<br /> 6-8 mẫu).<br /> Sau cắt lọc, các mẫu sẽ được cố định trong<br /> formol trung tính 10%.<br /> Thời gian từ lúc thắt động mạch vị trái cho<br /> đến khi bệnh phẩm được cố định là 10% tế bào bướu.<br /> 3+ (dương tính): toàn bộ màng tế bào bướu<br /> bắt màu cường độ mạnh thấy ở >10% tế bào bướu.<br /> Tất cả các trường hợp đều được thực hiện xét<br /> nghiệm FISH để có kết quả sau cùng về tình<br /> <br /> Chuyên Đề Ngoại Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> trạng HER2 của tế bào ung thư. Kết quả FISH<br /> được đánh giá như sau:<br /> HER2/CEP17 ≥2: FISH dương tính, nghĩa là<br /> có khuếch đại gen HER2.<br /> HER2/CEP 17