Chương 8. Thấu hiểu tiếp thị qua thiết bị<br />
di động<br />
CAM KẾT ĐẦU CHƯƠNG<br />
Khi đọc đến cuối chương này, bạn sẽ có câu trả lời cho các câu<br />
hỏi sau:<br />
Tiếp thị di động là gì?<br />
Tiếp thị di động có tiềm năng như thế nào?<br />
Tôi có thể làm gì để xây dựng một chiến dịch tiếp thị di động?<br />
Tiếp thị di động có thể mang lại lợi ích gì cho doanh nghiệp của tôi?<br />
Những lời khuyên hàng đầu để xây dựng một chiến dịch tiếp thị di động thành công<br />
là gì?<br />
Vai trò của các ứng dụng di động trong một thế giới ngày càng phổ biến hoạt động<br />
tiếp thị di động là gì?<br />
Các ứng dụng dựa trên địa điểm và game di động có vai trò quan trọng đến mức nào?<br />
Các vấn đề về quyền riêng tư xung quanh thiết bị di động là gì?<br />
Di động – Quy mô thị trường và tốc độ tăng trưởng<br />
Tháng 11 năm 2009, Hiệp hội Tiếp thị Di động cập nhật định nghĩa về tiếp thị qua thiết bị<br />
di động như sau:<br />
Tiếp thị di động là một tập hợp các hoạt động cho phép các tổ chức giao tiếp và thu hút<br />
người xem một cách tương tác và phù hợp thông qua thiết bị hoặc mạng di động bất kỳ.<br />
Trong suốt thập kỷ qua, tiếp thị di động từ một thuật ngữ quảng cáo rộng đã trở thành một<br />
thuật ngữ đề cập đến một loại hình tiếp thị cụ thể hơn. Từng được sử dụng để nói đến bất<br />
kỳ hình thức tiếp thị nào sử dụng phương tiện di động (chẳng hạn như bảng quảng cáo di<br />
động, các triển lãm và quảng cáo ngoài trời có thể di chuyển khác), nhưng ngày nay “tiếp<br />
thị di động” đề cập đến một hình thức hoàn toàn khác của quảng cáo: Tiếp cận để kết nối<br />
và tương tác với người dùng thông qua các thiết bị di động điện tử mà họ sử dụng.<br />
Cũng như các hình thức tiếp thị trực tuyến khác, tiếp thị di động có rất nhiều dạng thức<br />
khác nhau và đã phát triển rất nhanh chóng trong một thời gian tương đối ngắn mà động<br />
<br />
lực của nó là sự mong mỏi của người tiêu dùng về một giải pháp giúp họ thu xếp cuộc<br />
sống siêu kết nối hiện tại. Khi đời sống con người trở nên chung nhất hơn, toàn cầu hơn và<br />
linh động hơn, sức hấp dẫn của tính chất “luôn kết nối” của thiết bị di động càng trở nên<br />
mạnh mẽ hơn.<br />
Theo một nghiên cứu của Gartner được công bố vào tháng 1 năm 2013, các khoản chi cho<br />
quảng cáo qua di động trên toàn thế giới đạt mức 11,4 tỷ đô-la trong năm 2013 và có thể<br />
đạt mức 24,5 tỷ đô-la vào năm 2016. Andrew Frank, phó Chủ tịch Nghiên cứu của Gartner<br />
cho biết: “Điện thoại thông minh và máy tính bảng đã mở rộng thị trường cho quảng cáo<br />
di động ở ngày càng nhiều khu vực địa lý khi số người dùng dành thời gian sử dụng các<br />
thiết bị này tăng thêm. Thị trường này vì thế sẽ trở nên dễ phân khúc và nhắm mục tiêu<br />
hơn, từ đó thúc đẩy mức tăng chi cho quảng cáo di động đối với các thương hiệu và các<br />
nhà quảng cáo.”<br />
Gartner cho rằng sự gia tăng của việc sử dụng điện thoại thông minh và máy tính bảng di<br />
động là động lực chính dẫn đến sự tăng trưởng trong ngân sách dành cho quảng cáo di<br />
động và dù đa số người dùng thiết bị di động hiện không sở hữu điện thoại thông minh,<br />
nhưng cục diện sẽ thay đổi trong những năm tới. Vào tháng 2 năm 2013, Liên minh Viễn<br />
thông Quốc tế (ITU) ước tính có 6,8 tỷ thuê bao di động trên toàn thế giới, tương đương<br />
với 96% dân số toàn cầu. Dù phần lớn các thiết bị cầm tay được cái gọi là “thiết bị di động<br />
thông thường” (không phải điện thoại thông minh), nhưng doanh số của điện thoại thông<br />
minh đã vượt qua điện thoại thông thường lần đầu tiên vào năm 2013 và dự kiến sẽ tiếp<br />
tục gia tăng nhanh chóng.<br />
Một nghiên cứu của Portio từ năm 2012 cho biết có tổng số 7,8 nghìn tỷ tin nhắn SMS<br />
được gửi đi vào năm 2011. Portio ước tính rằng tin nhắn SMS sẽ đạt đỉnh 8,3 nghìn tỷ tin<br />
nhắn hàng năm vào năm 2015.<br />
Trong khi đó, lưu lượng tin nhắn OTT (over-the-top88) từ các ứng dụng như WhatsApp,<br />
Facebook Messenger và Apple iMessage đang gia tăng theo cấp số nhân. Portio dự đoán<br />
lưu lượng tin nhắn OTT tích lũy sẽ vượt quá con số 100 nghìn tỷ tin nhắn từ năm 2013<br />
đến năm 2017. Một con số lớn khủng khiếp.<br />
Portio khẳng định: “Tin nhắn vẫn là ông hoàng – đó là điều mà chúng tôi muốn làm rõ ở<br />
đây. Tin nhắn vẫn chiếm ưu thế trong tổng doanh thu phi thoại trên toàn thế giới.” Các dự<br />
đoán ước tính rằng các dịch vụ nhắn tin di động sẽ tạo ra 1,17 nghìn tỷ đô-la doanh thu<br />
dịch vụ trên toàn thế giới trong giai đoạn 5 năm từ 2013-2017.<br />
Một nghiên cứu khác do Ovum thực hiện trong tháng 11 năm 2013, cho thấy vào năm<br />
<br />
2018, lưu lượng tin nhắn ứng dụng đến cá nhân (A2P) sẽ đạt mức 2,19 nghìn tỷ tin nhắn.<br />
Tin nhắn A2P là gì? Nó chỉ đơn giản là các tin nhắn được gửi tự động từ một ứng dụng<br />
chứ không phải là một người. Nó được sử dụng rộng rãi trong các dịch vụ tài chính quảng<br />
cáo, tiếp thị, quản trị kinh doanh, bán vé, bình chọn truyền hình, v.v… Khi nhà mạng gửi<br />
một tin nhắn đến điện thoại của bạn để nói rằng hóa đơn mới nhất của bạn đã có sẵn trên<br />
trực tuyến, hoặc thẻ tín dụng của bạn cạn tiền… đó là một tin nhắn A2P.<br />
Nhưng điều đó có nghĩa gì nếu đứng từ góc độ tiếp thị di động?<br />
Bất chấp mọi vồ vập xung quanh phương thức tiếp cận di động, tìm kiếm, ứng dụng, điện<br />
thoại thông minh, máy tính bảng, các dịch vụ dựa trên địa điểm và mọi thứ khác… lúc<br />
này, ít nhất, tin nhắn cũng vẫn đang giữ vị trí trọng tâm trong ngành công nghiệp tiếp thị<br />
di động. Nhưng mọi thứ thay đổi nhanh chóng và sự thay đổi này ở địa hạt tiếp thị di động<br />
còn diễn ra với tốc độ gấp rút hơn nhiều so với bất kỳ hình thức tiếp thị số nào khác – và<br />
các nhà tiếp thị trên toàn thế giới sẽ phải rất nỗ lực để chuẩn bị cho một tương lai trong đó<br />
hoạt động truy cập thông tin và dịch vụ trực tuyến bị chi phối bởi các thiết bị di động.<br />
Sự gia tăng ổn định của thiết bị di động đã trở thành sự kiện chính trong lĩnh vực tiếp thị<br />
số trong những năm gần đây. Tất nhiên, thiết bị di động đã và đang được coi là “triển vọng<br />
lớn” trong tương lai, song với sự tăng trưởng không ngừng về tỷ lệ người dùng điện thoại<br />
thông minh (tăng hơn 30% mỗi năm), sự hội tụ của điện toán di động, những cải thiện<br />
trong chất lượng kết nối và sự phát triển của đám mây, thiết bị di động cuối cùng cũng<br />
đang từng bước hiện thực hóa triển vọng của mình.<br />
Việc sử dụng Internet bằng di động đang gia tăng với tỷ lệ gấp 8 lần mức tăng trưởng của<br />
máy tính để bàn 10 năm trước đây. Hơn một nửa các kết nối Internet mới hiện nay có<br />
nguồn gốc từ các thiết bị di động. Chúng ta đang ở tâm của một cuộc lột xác cơ bản trong<br />
cách mà mọi người tiếp cận thông tin và dịch vụ khi hầu hết các nhà tiếp thị vẫn đang<br />
quay cuồng sau cuộc đổi mới gần đây nhất.<br />
Đừng rung hồi chuông báo tử cho máy tính để bàn và máy tính xách tay bởi đối với nhiều<br />
điều (như việc viết cuốn sách này chẳng hạn), một chiếc máy tính “đúng nghĩa” vẫn là lựa<br />
chọn tốt hơn so với một thiết bị di động. Nhưng rõ ràng phạm vi tiện ích của chúng đang<br />
giảm dần và khi mọi người quen với việc sử dụng các thiết bị bỏ túi của họ, họ sẽ sử dụng<br />
máy tính ít hơn.<br />
Và người tiêu dùng không chỉ sử dụng các thiết bị di động để kết nối Internet thường<br />
xuyên hơn, mà họ còn sử dụng nhiều thiết bị khác nhau với các kích cỡ khác nhau nữa,<br />
trong đó chủ yếu là điện thoại thông minh và máy tính bảng.<br />
<br />
Với tư cách chuyên gia tiếp thị, chúng ta cần phải thích ứng với sự thay đổi về công nghệ<br />
truyền thông và tìm hiểu thêm về cách thu hút người xem thông qua các phương tiện họ<br />
đang dùng, đồng thời tối ưu hóa trải nghiệm của họ – dù họ chọn hình thức kết nối nào đi<br />
chăng nữa.<br />
Thiết bị di động – Web 2.0<br />
Việc ứng dụng rộng rãi các thiết bị di động có thể truy cập Internet cho phép người dùng<br />
truy cập các thông tin và dịch vụ kịp thời, dù họ có đang ở địa điểm nào chăng nữa. Họ có<br />
thể tương tác với mạng lưới các liên lạc trực tuyến và chia sẻ kinh nghiệm, hình ảnh cũng<br />
như nội dung bất cứ lúc nào, bất cứ nơi nào và trong bất cứ điều kiện nào. Việc làm này<br />
cần đến sự thay đổi mô hình mang tên Web 2.0 tương tác và nâng tầm lên một cấp độ hoàn<br />
toàn mới.<br />
Với thiết bị di động, bạn phải cung cấp nội dung cá nhân hóa, phù hợp và thú vị, tham gia<br />
vào cuộc trò chuyện hai chiều thay vì chuyển tải thông tin một chiều, đồng thời thực sự<br />
lắng nghe cũng như giao tiếp với khách hàng của bạn. Khi tiếp cận thiết bị di động của<br />
một người, về cơ bản bạn đã được tiếp xúc với không gian cá nhân của người đó – và bản<br />
thân điều này truyền tải cảm giác về sự tức thời và thân mật. Đó là một sự kết hợp mạnh<br />
mẽ đối với nhà tiếp thị, nhưng cũng đi kèm với rất nhiều trách nhiệm. Đó là một vị trí rất<br />
dễ khiến bạn đi quá quyền hạn và những ảnh hưởng tiềm năng đến danh tiếng thương hiệu<br />
của bạn sẽ rất lớn.<br />
Từ quan điểm của người dùng, nếu bạn cung cấp nội dung mang tính tiếp thị đến các thiết<br />
bị di động cá nhân của họ, thì bạn phải khiến họ “ngạc nhiên”. Hãy mang lại cho họ một<br />
trải nghiệm người dùng hoàn hảo, hiệu quả và thuận tiện, đồng thời tôn trọng sự riêng tư<br />
và sở thích cá nhân của họ. Nội dung bạn cung cấp phải phù hợp, hữu ích và thú vị. Cũng<br />
giống như phần còn lại của tiếp thị số, thời đại dùng thiết bị di động làm phương tiện<br />
truyền thông một chiều đang dần đi đến hồi kết.<br />
Chúng ta đang bước vào thế hệ tiếp theo của thiết bị di động và đã đến lúc tham gia vào<br />
tương tác hai chiều!<br />
Tiếp thị di động – một kênh thay đổi cuộc chơi hay chỉ là một đường dẫn khác?<br />
Tiếp thị qua thiết bị di động vẫn là tiếp thị trên Internet, mà mạng thì vẫn là mạng, cho dù<br />
thiết bị mà bạn sử dụng để truy cập nó là gì đi chăng nữa. Truyền thông xã hội vẫn là<br />
truyền thông xã hội, cho dù thiết bị mà bạn sử dụng để chia sẻ nội dung là gì; mạng toàn<br />
cầu vẫn là mạng toàn cầu, cho dù bạn đang truy cập một phiên bản được tối ưu hóa cho di<br />
động hay một phiên bản máy tính để bàn lỗi thời; e-mail vẫn là e-mail cho dù bạn chọn<br />
<br />
thông điệp nào.<br />
Đó là tin tốt… điều đó có nghĩa rằng tất cả các thông tin bạn đã đọc từ đầu cuốn sách này<br />
đến giờ, nhìn chung, cũng được áp dụng cho hoạt động tiếp thị qua các thiết bị di động!<br />
Những điểm khác biệt thực sự đối với tiếp thị di động ngày nay là tính tức thời của việc<br />
tiếp cận thông tin và dịch vụ mọi lúc mọi nơi, chức năng bổ sung được tạo nên bởi những<br />
phần cứng trong các thiết bị di động hiện đại (như các cảm biến GPS, cảm biến chuyển<br />
động và màn hình cảm ứng), cũng như cách thức những chức năng này kết hợp với nhau<br />
để làm thay đổi nhận thức, kỳ vọng của người sử dụng và cuối cùng là tiện ích tiềm năng<br />
của thông điệp tiếp thị của bạn.<br />
Như với tất cả mọi thứ khác trong thế giới số, yếu tố con người trong tiếp thị di động<br />
khiến nó trở nên vô cùng mạnh mẽ, công nghệ chỉ là trung gian giúp kết nối của con người<br />
xảy ra theo những cách mới và thú vị hơn. Hẳn bạn còn nhớ ở phần đầu cuốn sách, chúng<br />
tôi có nói rằng tiếp thị số không liên quan đến việc tìm hiểu về công nghệ, mà là tìm hiểu<br />
về con người. Vâng, tiếp thị di động cũng vậy đấy bạn ạ!<br />
Thiết bị di động hiệu quả bởi nó khiến cuộc sống con người trở nên dễ dàng hơn, nó là<br />
thiết bị cầm tay, dễ mua, luôn hoạt động và cho phép mọi người truy cập thông tin – thứ<br />
mà ai cũng cần. Nó ở trong túi của chúng ta, là thứ cuối cùng mà nhiều người kiểm tra<br />
trước khi đi ngủ và cũng là thứ đầu tiên chúng ta tìm kiếm khi tỉnh dậy.<br />
Nếu bạn hiểu mọi người – đặc biệt là khách hàng của bạn – và cách họ đưa các thiết bị di<br />
động vào cuộc sống của họ, thì lúc đó bạn sẽ biết cách làm thế nào để tiếp cận với họ trên<br />
nền tảng Internet di động. Việc hiện thực hóa nó chỉ là vấn đề hậu cần.<br />
“Đi và bán” đã là quá khứ, chào mừng các bạn đến với thế giới của “tiện ích và giải<br />
trí”<br />
Một ví dụ tuyệt vời về việc một thương hiệu tận dụng tối đa được khía cạnh “tiện ích và<br />
giải trí”của thiết bị di động là “Dịch vụ Thức dậy cùng Axe” (Axe Wake-Up Service), một<br />
chiến dịch hoạt động tại thủ đô tiếp thị di động của thế giới: Nhật Bản.<br />
Nghiên cứu cho thấy 70% nam thanh niên đô thị của Nhật Bản (thị trường mục tiêu của<br />
thương hiệu này) sử dụng điện thoại di động làm đồng hồ báo thức. Tất cả những gì Axe –<br />
một hãng sản xuất nước hoa khử mùi cho nam giới – làm là xây dựng một chiến dịch xung<br />
quanh thói quen này (xem Hình 8.1).<br />
Axe ra mắt một dịch vụ cho phép người dùng truy cập vào Axe trực tuyến, nhập số điện<br />
thoại của họ và cài đặt thời gian báo thức. Một phụ nữ trẻ, hấp dẫn sau đó sẽ thực hiện<br />
cuộc gọi đánh thức, thậm chí còn bằng cả video nếu khách hàng muốn. Đương nhiên,<br />
<br />