Tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện cơ giớ đường bộ

Chia sẻ: Hi Car Car | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

71
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ô nhiễm môi trường , tai nạn giang thông đã và đang trờ thành mối quan tâm hàng đầu trong những đô thị lớn ở khu vực Châu Á

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện cơ giớ đường bộ

Chöông 1 TIEÂU CHUAÅN AN TOAØN KYÕ THUAÄT VAØ BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG CUÛA PHÖÔNG TIEÄN CÔ GIÔÙI ÑÖÔØNG BOÄ ÑAËT VAÁN ÑEÀ: OÂ nhieãm moâi tröôøng, tai naïn giao thoâng ñaõ vaø ñang trôû thaønh moái quan taâm haøng ñaàu trong nhöõng ñoâ thò lôùn ôû khu vöïc Chaâu AÙ vaø treân toaøn theá giôùi. Taïi Vieät Nam, giao thoâng vaän taûi ñang laø moät trong nhöõng ngaønh kinh teá muõi nhoïn treân con ñöôøng coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc, beân caïnh coù nhöõng ñoùng goùp ñaùng keå cho xaõ hoäi thì vaán ñeà tai naïn giao thoâng vaø oâ nhieãm do giao thoâng gaây ra ñaõ vaø ñang laø vaán ñeà thôøi söï noùng boûng nhaát hieän nay. Maëc duø, ngaønh Caûnh saùt giao thoâng vaø Cuïc Ñaêng kieåm Vieät Nam ñaõ luoân coù nhöõng chính saùch caûi caùch môùi nhaèm naâng cao hieäu quaû quaûn lyù cuûa mình vaø ñeå phuïc vuï toát hôn cho lôïi ích cuûa ngöôøi daân, nhöng vôùi thöïc traïng nhö hieän nay soá ngöôøi cheát vì tai naïn giao thoâng vaø oâ nhieãm moâi tröôøng haèng naêm ñang ôû möùc raát cao treân 14.000 ngöôøi. Vì vaäy caàn phaûi coù nhöõng ñaùnh giaù kòp thôøi veà coâng taùc quaûn lyù töø caáp trung öông ñeán caáp cô sôû coù thaät söï toát hay chöa? Nhöõng tieâu chuaån hieän haønh coù coøn hôïp lyù hay khoâng? Caùn boä quaûn lyù coù thöïc hieän ñuùng theo ñöôøng loái, chính saùch cuûa nhaø nöôùc khoâng? Nghieäp vuï, chuyeân moân, trình ñoä cuûa caùn boä quaûn lyù coù theo kòp vôùi söï phaùt trieån hieän taïi cuûa xaõ hoäi hay khoâng? Caùc ñaêng kieåm vieân coù laøm ñuùng theo quy trình hay khoâng? CSGT coù thöïc hieän ñuùng chöùc traùch cuûa mình hay chöa trong khi ñoù tai naïn giao thoâng (do maát phanh, maát laùi, do quaù toác ñoä, quaù taûi,…), beänh taät do oâ nhieãm moâi tröôøng vaãn coøn ñoù vaø lieân tuïc taêng nhanh trong nhöõng naêm gaàn ñaây vaø ñeán giôø tai naïn giao thoâng ñaõ trôû thaønh moät ñaïi dòch. Chính vì theá taäp trung phaân tích vaøo nhöõng taùc nhaân aûnh höôûng nhieàu nhaát ñeán tai naïn giao thoâng vaø oâ nhieãm moâi tröôøng ñoù laø chaát löôïng cuûa phöông tieän (ñaëc bieät -1-
laø caùc tieâu chuaån phanh, tieâu chuaån oâ nhieãm moâi tröôøng) vaø tieâu chuaån veà con ngöôøi (caùn boä ngaønh ñaêng kieåm). Treân cô sôû ñoù laøm thöôùc ño giaù trò ñeå caùn boä ñaêng kieåm treân toaøn quoác thaáy ñöôïc nhöõng vaán naïn maø Vieät Nam ñang maéc phaûi, ñoàng thôøi moãi ngöôøi xaây döïng cho mình ñöôïc moät tieâu chí rieâng nhaèm naâng cao hôn nöõa chaát löôïng kieåm ñònh goùp phaàn baûo veä tính maïng, söùc khoûe cho ngöôøi daân vaø moâi tröôøng. I. QUY ÑÒNH CHUNG 1. Phaïm vi ñoái töôïng aùp duïng: - Kieåm tra ñònh kyø cho caùc loaïi oâtoâ, caùc loaïi phöông tieän ba baùnh coù laép ñoäng cô (coù hai baùnh ñoàng truïc) - Kieåm tra caùc phöông tieän noùi treân khi ñang tham gia giao thoâng treân ñöôøng coâng coäng vaø ñöôøng ñoâ thò. - Laøm caên cöù kyõ thuaät cho taát caû caùc Traïm Ñaêng Kieåm laøm nhieäm vuï kieåm ñònh an toaøn kyõ thuaät phöông tieän cô giôùi ñöôøng boä. - Laøm caên cöù cho caùc chuû phöông tieän vaø ngöôøi laùi nhaèm thöïc hieän ñaày ñuû yeâu caàu veà baûo döôõng, söûa chöõa ñeå phöông tieän luoân luoân ñaït ñöôïc nhöõng tieâu chuaån khi tham gia giao thoâng. 2. Quy ñònh chung veà kyõ thuaät vaø keát caáu cô baûn cuûa phöông tieän: - Nhöõng thay ñoåi veà keát caáu cuûa phöông tieän khoâng ñuùng vôùi thuû tuïc quy ñònh, noäi dung xeùt duyeät cuûa cô quan coù thaåm quyeàn thì phöông tieän seõ laø khoâng ñaït tieâu chuaån . - Chuû phöông tieän phaûi thöïc hieän ñaày ñuû nghóa vuï baûo döôõng, söûa chöõa ñeå baûo ñaûm phöông tieän luoân ñaït tieâu chuaån khi löu haønh. 3. Quy ñònh veà hoà sô phöông tieän: -2-
Khi tieán haønh kieåm tra ñònh kyø, neáu thieáu moät trong nhöõng giaáy tôø quy ñònh döôùi ñaây khi xuaát trình cho caùc cô sôû kieåm ñònh kyõ thuaät phöông tieän seõ bò coi laø khoâng ñaït tieâu chuaån. - Giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù bieån soá cuûa phöông tieän. - Giaáy pheùp löu haønh ñang coù hieäu löïc (ñoái vôùi phöông tieän ñang söû duïng). - Hoà sô kyõ thuaät hôïp leä theo quy ñònh cuûa Boä Giao thoâng Vaän taûi neáu phöông tieän ñaõ hoaùn caûi. II. TIEÂU CHUAÅN AN TOAØN KYÕ THUAÄT CUÛA PHÖÔNG TIEÄN BA BAÙNH COÙ LAÉP ÑOÄNG CÔ VAØ CAÙC LOAÏI OÂTOÂ MAÙY KEÙO 1. Toång quaùt: a) Tieâu chuaån kieåm tra nhaän daïng: Bieån soá ñaêng kyù: - Moãi xe ñöôïc qui ñònh laép ñaët hai bieån soá. Caùc xe taûi vaø xe khaùch ngoaøi hai bieån soá treân ñeàu phaûi keû bieån soá treân thaønh xe. - Vò trí gaén bieån soá ñöôïc qui ñònh: bieån soá daøi laép ôû phía tröôùc, bieån soá ngaén laép ôû phía sau. - Bieån soá phaûi ñöôïc ñònh vò chaéc chaén, khoâng ñöôïc cong veânh, nöùt, gaãy. - Chaát löôïng, noäi dung vaø maøu sôn cuûa bieån soá theo qui ñònh soá 1549/C11 cuûa Toång cuïc Caûnh saùt nhaân daân - Boä Noäi vuï. Soá maùy, soá khung: - Ñuùng kyù hieäu vaø chöõ soá ghi trong giaáy chöùng nhaän ñaêng kyù bieån soá cuûa phöông tieän. - Caùc kyù töï naøy roõ raøng, deã ñoïc, deã xem vaø ñöôïc baûo toàn laâu daøi. Neáu coù daáu hieäu söûa chöõa yeâu caàu phaûi giaùm ñònh laïi. -3-
b) Thaân voû, buoàng laùi, thuøng beä: - Hình daùng vaø boá trí chung: ñuùng vôùi hoà sô kyõ thuaät. - Kích thöôùc giôùi haïn: khoâng vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp. - Lôùp sôn baûo veä coøn toát khoâng bò bong troùc. - Thaân voû, buoàng laùi, thuøng haøng: khoâng ñöôïc thuûng, raùch vaø phaûi ñònh vò chaéc chaén vôùi beä, khung xöông khoâng coù veát nöùt. - Saøn beä: ñònh vò chaéc chaén vôùi khung cuûa phöông tieän. Caùc daàm doïc vaø ngang khoâng ñöôïc muïc vôõ, gaãy hoaëc nöùt, ræ seùt. - Cöûa oâtoâ: phaûi ñoùng môû nheï nhaøng, khoaù cöûa khoâng töï môû. - Chaén buøn: ñaày ñuû, ñònh vò chaéc chaén, khoâng thuûng raùch. c) Maøu sôn: - Maøu sôn thöïc teá cuûa phöông tieän phaûi ñuùng vôùi maøu sôn ghi trong ñaêng kyù xe. - Chaát löôïng sôn coøn toát, khoâng bong troùc, long lôû. - Caùc maøu sôn trang trí khaùc khoâng ñöôïc vöôït quaù 50% maøu sôn ñaêng kyù. d) Khung, söôøn oâtoâ: - Khung xe ñuû soá löôïng, ñuùng thieát keá. Caùc thanh daàm, khung khoâng moái moït, thuûng, nöùt gaãy. - Khung xe ñöôïc baét chaët vôùi daàm moät caùch chaéc chaén. - Lôùp voû ngoaøi vaø trong ñöôïc baét chaët vôùi khung. e) Kính chaén gioù: - Kính chaén gioù phía tröôùc phaûi laø loaïi kính an toaøn ñuùng quy caùch, trong suoát, khoâng coù veát raïn nöùt. Khoâng cho trang trí, sôn hoaëc daùn giaáy che naéng treân kính laøm giaûm ñoä roõ, haïn cheá taàm nhìn vaø laøm sai leäch khi quan saùt muïc tieâu. -4-
- Kính chaén gioù phía sau vaø beân söôøn xe khoâng nöùt vôõ, ñuû gioaêng ñeäm, ñònh vò chaéc chaén, ñieàu chænh deã daøng. f) Göông quan saùt phía sau: - Ñuû, ñuùng quy caùch, khoâng coù veát raïn nöùt, cho hình aûnh roõ raøng. - Quan saùt ñöôïc ít nhaát ôû khoaûng caùch 20m phía sau, roäng 4m. g) Gheá ngöôøi laùi vaø gheá haønh khaùch: Ñònh vò ñuùng vò trí, chaéc chaén, coù kích thöôùc toái thieåu ñaït TCVN 4145- 85. h) Ñoä kín khít cuûa heä thoáng nhieân lieäu vaø boâi trôn: - Khoâng roø ræ thaønh gioït. - Thuøng nhieân lieäu ñònh vò ñuùng, chaéc chaén, naép phaûi kín. i) Caùc toång thaønh cuûa heä thoáng truyeàn löïc: - Caùc toång thaønh ñuùng vôùi hoà sô kyõ thuaät, laép gheùp ñuùng, ñuû caùc chi tieát keïp chaët vaø phoøng loûng. Khoâng roø ræ chaát loûng thaønh gioït vaø khoâng roø ræ khí neùn. - Ly hôïp ñoùng nheï nhaøng, caét döùt khoaùt. Baøn ñaïp ly hôïp phaûi coù haønh trình töï do theo qui ñònh cuûa nhaø saûn xuaát. - Hoäp soá khoâng nhaûy soá, khoâng bieán daïng, khoâng nöùt. - Truïc caùc ñaêng khoâng bieán daïng, nöùt, ñuû caùc chi tieát keïp chaët vaø phoøng loûng. Ñoä rô cuûa then hoa vaø caùc truïc chöõ thaäp naèm trong giôùi haïn cho pheùp. - Caàu xe khoâng bieán daïng, khoâng nöùt. j) Xaêm, loáp, baùnh xe: Theo TCVN 5601 vaø TCVN 5602-1999 - Vaønh: ñuùng kieåu loaïi, khoâng bieán daïng, khoâng raïn nöùt. -5-
- Moayô: quay trôn, khoâng boù keït, khoâng coù ñoä rô doïc truïc vaø höôùng kính. - Loáp: ñuùng côõ, ñuû soá löôïng, ñuû aùp suaát, khoâng phoàng roäp, khoâng nöùt vôõ tôùi lôùp vaûi. Caùc baùnh daãn höôùng phaûi ñoàng ñeàu veà chieàu cao hoa loáp, khoâng söû duïng loáp ñaép. Chieàu cao hoa loáp coøn laïi cuûa caùc baùnh daãn höôùng khoâng nhoû hôn: + OÂ toâ con : 1,6mm + OÂ toâ khaùch : 2,0mm + OÂ toâ taûi : 1,0mm k) Heä thoáng treo: - Ñuùng vôùi hoà sô kyõ thuaät. Ñaày ñuû caùc chi tieát, ñònh vò ñuùng nhö thieát keá cuûa nhaø cheá taïo. - Caùc giaûm chaán khoâng roø ræ, caùc chuïp buïi vaø caùc ñeäm baïc cao su ñaàu treân vaø döôùi khoâng nöùt vôõ, hoaït ñoäng toát. l) Ñoàng hoà toác ñoä: Sai soá ñoàng hoà toác ñoä cuûa phöông tieän so vôùi ñoàng hoà chuaån khi kieåm tra ôû toác ñoä 40km/h, khoâng lôùn hôn 10%. 2. Heä thoáng laùi: a) Voâ laêng laùi: - Ñuùng kieåu loaïi, khoâng nöùt vôõ, vaø ñöôïc baét chaët vôùi truïc laùi. - Khoâng cho pheùp söû duïng taám boïc tay laùi coù chieàu daøy quaù lôùn vaø khoâng ñöôïc gaén chaët vaøo vaønh tay laùi. Ñöôøng kính ngoaøi cuûa vaønh tay laùi coù taám boïc khoâng vöôït quaù 40mm. - Voâ laêng laùi khoâng coù ñoä rô doïc truïc, khoâng coù ñoä rô höôùng kính. - Ñoä rô cuûa vaønh voâ laêng laùi khoâng ñöôïc vöôït quaù: -6-
OÂtoâ con, oâtoâ khaùch ñeán 12 choå, oâtoâ taûi troïng ñeán 1500 Kg: 100 OÂtoâ khaùch: 200 OÂtoâ taûi coù taûi troïng lôùn hôn 1500Kg: 250 - Khoâng coù söï khaùc bieät lôùn giöõa löïc laùi traùi vaø löïc laùi phaûi, giöõa tyû soá truyeàn töông öùng traùi vaø phaûi cuûa goùc laùi baùnh daãn höôùng. b) Truïc laùi: - Ñuùng kieåu loaïi, ñònh vò ñuùng, khoâng coù ñoä rô doïc truïc, khoâng coù ñoä rô ngang. - Khoâng söû duïng caùc boä phaän ñaõ qua söûa chöõa baèng nhieät, haøn, ñeäm loùt. c) Cô caáu laùi: - Ñuùng kieåu loaïi, khoâng chaûy daàu, ñònh vò ñuùng, ñuû chi tieát keïp chaët vaø phoøng loûng. - Khoâng coù bieåu hieän chaûy daàu ñaùng keå (chaát loûng chaûy thaønh gioït). d) Thanh vaø ñoøn daãn ñoäng laùi: Khoâng bieán daïng, khoâng coù veát nöùt, ñuû caùc chi tieát keïp chaët vaø phoøng loûng. e) Caùc khôùp caàu vaø khôùp chuyeån höôùng: - Ñònh vò chaéc chaén, ñuû chi tieát phoøng loûng, khoâng rô. - Khoâng coù tieáng keâu khi laéc voâ laêng laùi. f) Ngoãng quay laùi: - Khoâng coù bieåu hieän hö hoûng. - Khoâng coù ñoä rô giöõa baïc vaø truïc, caùc choát ñònh vò chaéc chaén. - Khoâng söû duïng caùc boä phaän ñaõ qua söûa chöõa baèng nhieät, haøn, ñeäm loùt. g) Baùnh xe daãn höôùng khi tay laùi thaúng: -7-
Ñoä tröôït ngang cuûa baùnh xe daãn höôùng: ôû vò trí tay laùi thaúng ñoä tröôït ngang khoâng lôùn hôn 5mm/m khi thöû treân baêng thöû. h) Trôï löïc laùi: - Khoâng coù hieän töôïng chaûy daàu ñaùng keå (chaát loûng chaûy thaønh gioït). - Daây curoa khoâng bò chuøng hoaëc hö hoûng. - Khoâng söû duïng caùc boä phaän ñaõ qua söûa chöõa baèng nhieät, haøn, ñeäm loùt. i) Phöông tieän 3 baùnh coù moät baùnh daãn höôùng: - Khoâng coù ñoä rô doïc truïc, ñieàu khieån laùi nheï nhaøng. - Caøng laùi caân ñoái, khoâng nöùt gaõy. - Giaûm chaán treân caøng laùi hoaït ñoäng toát. 3. Heä thoáng phanh a) Baøn ñaïp: - Baøn ñaïp phaûi ñöôïc ñònh vò chaéc chaén, ñuû beàn khi hoaït ñoäng. Caùc moái laép gheùp khoâng bò hö hoûng khi chòu rung ñoäng, va chaïm, tieáp xuùc. - Trò soá chieàu cao cuûa baøn ñaïp phanh, haønh trình töï do vaø haønh trình toaøn boä cuûa baøn ñaïp phanh phaûi naèm trong giôùi haïn quy ñònh cuûa nhaø saûn xuaát. - Nhöõng tröôøng hôïp sau ñöôïc xem khoâng ñaït yeâu caàu: o Baøn ñaïp phanh khoâng coù haønh trình töï do. o Baøn ñaïp phanh khoâng coù khe hôû töông ñoái vôùi saøn xe… b) Phanh tay: - Caàn ñieàu khieån phanh tay phaûi ñuùng vò trí, chaéc chaén. - Sau khi keùo phanh tay, buoâng ra thì caàn ñieàu khieån phanh tay phaûi giöõ nguyeân vò trí. -8-
- Nhöõng tröôøng hôïp sau ñöôïc xem khoâng ñaït yeâu caàu: caàn phanh khoâng coù haønh trình töï do, cô caáu haõm cuûa caàn phanh khoâng hoaït ñoäng hoaëc coù daáu hieäu hö hoûng… c) Caùc chi tieát daãn ñoäng phanh: Daãn ñoäng phanh cô khí: - Caùc thanh caùp khoâng coù veát nöùt, daáu veát bieán daïng, ñuû beàn vaø laép ñaët chaéc chaén, ñuùng thieát keá cuûa nhaø saûn xuaát. - Nhöõng oáng daãn vaø caùp phanh cuûa heä thoáng khoâng ñöôïc tieáp xuùc vôùi caùc chi tieát chuyeån ñoäng nhö: thanh keùo, oáng xaû, loáp. Daãn ñoäng phanh baèng moâi chaát: - Caùc oáng daãn daàu hoaëc khí khoâng ñöôïc raïn nöùt, ñònh vò chaéc chaén, ñuùng vò trí vaø ñuùng thieát keá nhaø saûn xuaát. Khoâng ñöôïc roø ræ daàu phanh hoaëc khí neùn trong heä thoáng. - Nhöõng oáng meàm khoâng ñöôïc xoaén quaù nhieàu vaøo nhau. - Bình chöùa khí neùn ñònh vò ñuùng, keïp chaët, van an toaøn ñaày ñuû vaø hoaït ñoäng toát. - Ñoái vôùi phanh khí, khi heä thoáng ñaõ ñuû aùp suaát quy ñònh, neáu maùy neùn ngöøng laøm vieäc trong thôøi gian 30 phuùt thì söï giaûm aùp do roø ræ khí neùn khoâng vöôït quaù 0,5 Kg/cm2. Trôï löïc phanh: Ñuùng theo hoà sô kyõ thuaät, kín khít, hoaït ñoäng toát. d) Hieäu quaû toaøn boä cuûa phanh chính: Khi thöû treân ñöôøng ñöôïc ñaùnh giaù baèng moät trong hai chæ tieâu: Quaõng ñöôøng phanh Sp (m) hoaëc gia toác chaäm daàn Jpmax (m/s2). Cheá ñoä thöû phanh nguoäi (nhieät ñoä troáng phanh khoâng lôùn hôn 100oC) ôû khoâng taûi, toác ñoä 30km/h theo quy ñònh cuûa TCVN 5658-1999 nhö sau: -9-
Nhoùm 1 o OÂ toâ con, oâtoâ cuøng loaïi: Sp khoâng lôùn hôn 7,2 m Jpmax khoâng nhoû hôn 5,8 m/s2 Nhoùm 2 o OÂ toâ taûi troïng löôïng toaøn boä: khoâng lôùn hôn 8000Kg, oâtoâ khaùch coù toång chieàu daøi khoâng lôùn hôn 7,5m Sp khoâng lôùn hôn 9,5m Jpmax khoâng nhoû hôn 5,0m/s2 Nhoùm 3 o OÂ toâ hoaëc ñoaøn oâtoâ coù troïng löôïng toaøn boä lôùn hôn 8000Kg, oâtoâ khaùch coù toång chieàu daøi khoâng lôùn hôn 7,5m Sp khoâng lôùn 11,0m Jpmax khoâng nhoû hôn 4,2m/s2 Ñieàu kieän thöû: Treân maët ñöôøng beâ toâng nhöïa hoaëc beâ toâng xi maêng baèng phaúng vaø khoâ (heä soá baùm ϕ khoâng nhoû hôn 0,6). Khi phanh, quõy ñaïo chuyeån ñoäng cuûa oâtoâ khoâng leäch quaù 8o hoaëc khoâng leäch khoûi haønh lang 3,5 m. e) Hieäu quaû phanh tay: Döøng ñöôïc ôû ñoä doác 23% ñoái vôùi oâtoâ con, ôû ñoä doác 31% ñoái vôùi oâtoâ khaùch vaø oâtoâ taûi. - 10 -
f) Hieäu quaû cuûa phanh chính vaø phanh tay khi thöû treân baêng thöû quy ñònh nhö sau: - Cheá ñoä thöû: Phöông tieän khoâng taûi. - Hieäu quaû an toaøn: khoâng nhoû hôn 50% troïng löôïng phöông tieän. - Sai leäch treân moät truïc: khoâng lôùn hôn 8% - Phanh tay: khoâng nhoû hôn 22% troïng löôïng phöông tieän ñoái vôùi oâtoâ con, khoâng nhoû hôn 30% troïng löôïng phöông tieän ñoái vôùi oâtoâ khaùch vaø oâtoâ taûi. 4. Heä thoáng chieáu saùng vaø tín hieäu a) Ñeøn chieáu saùng phía tröôùc: - Phaûi ñoàng boä, phaûi ñuû soá löôïng, ñuû daõi saùng xa vaø gaàn, ñònh vò ñuùng, khoâng nöùt vôõ - Cöôøng ñoä chieáu saùng cuûa moät ñeøn: khoâng nhoû hôn 10.000(cd) quan saùt baèng maét nhaän thaáy aùnh saùng maøu traéng. - Tia phaûn chieáu ngoaøi bieân phía treân vaø phía döôùi chuøm aùnh saùng theo maët phaúng doïc taïo thaønh goùc ñoái vôùi ñöôøng taâm cuûa chuøm tia khoâng nhoû hôn 3o (cho pheùp chuyeån ñoåi xaùc ñònh theo ñôn vò chieàu daøi), hoaëc daõi saùng xa (pha) khoâng nhoû hôn 100m, roäng 4m, daõi saùng gaàn (coát) khoâng nhoû hôn 50m. - Tia phaûn chieáu ngoaøi bieân phía treân cuûa chuøm saùng: song song vôùi maët phaúng chuyeån ñoäng cuûa phöông tieän. b) Caùc ñeøn tín hieäu: - Phaûi ñoàng boä, ñuû soá löôïng, ñuùng vò trí, ñònh vò chaéc chaén. Caùc tieâu chuaån khaùc ñöôïc quy ñònh nhö sau: - 11 -
Loaïi ñeøn Vò trí Maøu Cöôøng ñoä (cd) Ñeøn tín hieäu xin ñöôøng Tröôùc Vaøng 80 – 700 Sau Vaøng 40 – 400 Ñeøn tín hieäu kích thöôùc Tröôùc Traéng 2 – 60 Sau Ñoû 1 – 12 Ñeøn tín hieäu phanh Sau Ñoû 20 – 100 Ñeøn soi bieån soá Sau Traéng 2 – 60 - Taàn soá nhaùy cuûa ñeøn xin ñöôøng: töø 60 –120 laàn/phuùt hoaëc töø 1 – 2Hz. Thôøi gian chaäm taùc duïng cuûa ñeøn tín hieäu reõ (töø khi baät coâng taéc ñeán khi nhaáp nhaùy laàn ñaàu tieân) khoâng lôùn hôn 3(sec). - Quan saùt baèng maét: phaûi nhaän bieát ñöôïc tín hieäu roõ raøng ôû khoaûng caùch 20m ñoái vôùi ñeøn phanh, ñeøn xin ñöôøng vaø 10m ñoái vôùi ñeøn tín hieäu kích thöôùc vaø ñeøn soi bieån soá trong ñieàu kieän ngoaøi trôøi naéng. c) Gaït nöôùc: - Ñuû soá löôïng trong hoà sô kyõ thuaät, ñònh vò, ñuùng, hoaït ñoäng toát. Dieän tích queùt khoâng nhoû hôn 2/3 dieän tích kính chaén gioù phía tröôùc. - Phaûi trang bò boä phaän phun nöôùc röûa kính chaén gioù. - Taàn soá lôùn nhaát cuûa gaït nöôùc khi kính öôùt khoâng nhoû hôn 35 haønh trình keùp/phuùt vaø taàn soá gaït nöôùc khoâng phuï thuoäc vaøo toác ñoä ñoäng cô. d) Coøi ñieän: - AÂm löôïng ño ôû khoaûng caùch 2m tính töø ñaàu xe, cao 1,2m khoâng nhoû hôn 90 dB(A), vaø khoâng lôùn hôn 115 dB(A). - OÂtoâ keùo mooùc hoaëc sô mi rô mooùc phaûi ñuû hai coøi coù taàn soá khaùc nhau. III. TIEÂU CHUAÅN BAÛO VEÄ MOÂI TRÖÔØNG - 12 -
1. Ñoái vôùi caùc phöông tieän cô giôùi ñöôøng boä Tieâu chuaån khí thaûi vaø tieáng oàn cho caùc phöông tieän cô giôùi ñöôøng boä môùi (aùp duïng cho phöông tieän môùi nhaäp khaåu, laép raùp hoaëc saûn xuaát trong nöôùc) coù theå aùp duïng caùc tieâu chuaån quy ñònh cuï theå: a) Tieâu chuaån khí thaûi cho caùc phöông tieän giao thoâng ñöôøng boä coù ñoäng cô: Löôïng phaùt khí thaûi trung bình cuûa cacbon moânoâxít vaø löôïng phaùt khí thaûi trung bình cuûa hoãn hôïp hidroâ cacbon vaø nitô oâxít töø 3 laàn thöû cuûa moät oâtoâ phaûi nhoû hôn caùc giôùi haïn phaùt khí thaûi ñaõ cho vôùi oâtoâ ñoù (ñöôïc cho trong baûng sau). Ñoái vôùi hoãn hôïp hidroâ cacbon vaø nitô oâxít: - Tieâu chuaån A laø giôùi haïn cho caùc oâtoâ chôû ngöôøi khoâng quaù 6 choå ngoài. - Tieâu chuaån B laø giôùi haïn cho caùc oâtoâ chôû ngöôøi quaù 6 choå ngoài vaø oâtoâ taûi. Khoái löôïng chuaån (R) cuûa CO HC + NOx oâtoâ (Kg) Tieâu chuaån A Tieâu chuaån B RW
NOx: Caùc Oxit nitô - Taát caû loaïi xe moâ toâ, xe hai baùnh gaén maùy phaûi ñaûm baûo möùc xaû khoùi khoâng vöôït quaù caùc giaù trò sau: HC : 5,0 g/km CO : < 12,0 g/km b) Möùc gaây oàn cuûa ñoäng cô vaø coøi khoâng ñöôïc vöôït quaù möùc oàn cho pheùp nhö sau: Loaïi xe Möùc oàn cho pheùp (Dba) Caùc loaïi xe hai baùnh ñoäng cô döôùi 125cc 79 Caùc loaïi moâ toâ coù ñoäng cô treân 125cc vaø caùc loaïi xe 3 83 baùnh coù ñoäng cô Caùc loaïi oâtoâ döôùi 12 choã ngoài 83 OÂtoâ taûi coù troïng taûi nhoû 84 OÂtoâ taûi vaø oâtoâ khaùch coù ñoäng cô döôùi 10.000cc 87 OÂtoâ taûi vaø oâtoâ khaùch coù ñoäng cô treân 10.000cc 89 2. Ñoái vôùi caùc phöông tieän cô giôùi ñöôøng boä ñaõ söû duïng a) Khí thaûi: - Ñoái vôùi ñoäng cô xaêng, chæ xaùc ñònh CO, tieâu chuaån: khoâng lôùn hôn 6%. - Ñoái vôùi ñoäng cô Diesel chæ xaùc ñònh ñoä khoùi, tieâu chuaån: khoâng lôùn hôn 50%. b) Tieáng oàn: Khoâng lôùn hôn 92 Dba. - 14 -
IV. CHU KYØ KIEÅM ÑÒNH KYÕ THUAÄT PHÖÔNG TIEÄN CÔ GIÔÙI ÑÖÔØNG BOÄ QUY ÑÒNH NHÖ SAU Chu kyø ñaàu (ñoái vôùi Chu kyø ñònh kyø (ñoái vôùi Loaïi phöông tieän phöông tieän môùi) phöông tieän ñaõ söû duïng (thaùng) hoaëc hoaùn ñoåi) (thaùng) OÂtoâ taûi troïng taûi ñeán 5000Kg: Nhoùm 1: 24 12 Nhoùm 2: 18 6 OÂtoâ taûi troïng taûi > 5000Kg: Nhoùm 1: 24 12 Nhoùm 2: 18 12 OÂtoâ nhoû hôn 10 choã ngoài (keå caû ngöôøi laùi) Nhoùm 1: o Coù kinh doanh vaän taûi 24 12 o Khoâng kinh doanh vaän 30 18 taûi OÂtoâ khaùch töø 10 choã ngoài trôû leân (keå caû ngöôøi laùi): Nhoùm 1: o Coù kinh doanh vaän taûi 18 6 o Khoâng kinh doanh vaän 24 12 taûi Nhoùm 2: 12 6 - 15 -
o Coù kinh doanh vaän taûi 18 12 o Khoâng kinh doanh vaän taûi Phöông tieän ba baùnh coù ñoäng cô: Nhoùm 1: o Coù kinh doanh vaän taûi 24 12 o Khoâng kinh doanh vaän 30 24 taûi Nhoùm 2: 18 6 o Coù kinh doanh vaän taûi 24 12 o Khoâng kinh doanh vaän taûi Taát caû caùc loaïi phöông tieän ñaõ söû duïng hôn 7 naêm 6 Nhoùm 1: Do nöôùc ngoaøi saûn xuaát (keå caû lieân doanh vôùi nöôùc ngoaøi saûn xuaát, laép raùp taïi Vieät Nam). Nhoùm 2: Saûn xuaát, laép raùp, hoaùn caûi taïi VN. Kieåm tra an toaøn kyõ thuaät vaø baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi oâtoâ khaùch coù thôøi gian söû duïng töø 15 naêm trôû leân vaø oâtoâ taûi coù thôøi gian söû duïng töø 20 naêm trôû leân: Taát caû oâtoâ khaùch (bao goàm oâtoâ chôû ngöôøi treân 9 choå ngoài keå caû ngöôøi laùi) coù thôøi gian tính töø naêm saûn xuaát töø 15 naêm trôû leân, vaø oâtoâ taûi caùc loaïi (bao goàm oâtoâ taûi, taûi chuyeân duøng) coù thôøi gian söû duïng töø 20 naêm trôû leân phaûi ñöôïc kieåm tra an toaøn kyõ thuaät vaø baûo veä moâi tröôøng giöõa kyø, sau 3 thaùng keå töø laàn kieåm ñònh tröôùc ñoù. o Neáu ñaït tieâu chuaån seõ ñöôïc caáp tieáp Giaáy chöùng nhaän vaø Tem kieåm ñònh coù thôøi haïn 3 thaùng. - 16 -
o Neáu khoâng ñaït tieâu chuaån, phöông tieän ñöôïc pheùp söûa chöõa, khaéc phuïc ñeå kieåm tra laïi. o Neáu laàn kieåm tra thöù hai phöông tieän vaãn khoâng thoûa maõn tieâu chuaån thì seõ khoâng ñöôïc pheùp baûo döôõng, söûa chöõa ñeå tham gia giao thoâng nöõa. V. BÖÙC TRANH TOAØN CAÛNH VEÀ TAI NAÏN GIAO THOÂNG Theo baùo caùo cuûa Toå chöùc Y teá theá giôùi (WHO) tai naïn giao thoâng laø “keû saùt nhaân taøn baïo nhaát”, hôn caû caên beänh theá kyû HIV/AIDS, nhaát laø ñoái vôùi thanh thieáu nieân trong ñoä tuoåi 15 -19. Caùc vuï tai naïn giao thoâng ñöôøng boä moãi naêm cöôùp ñi sinh maïng cuûa gaàn 1,2 trieäu ngöôøi treân theá giôùi vaø laøm bò thöông haøng chuïc trieäu ngöôøi. Trong ñoù, coù 40% laø thanh nieân döôùi 25 tuoåi vaø haøng trieäu ngöôøi khaùc bò chaán thöông vaø thöông taät suoát ñôøi. Khoaûng 85% caùc tai naïn ñoù xaûy ra ôû caùc nöôùc coù thu nhaäp thaáp vaø trung bình. Öôùc tính moãi naêm thieät haïi töø tai naïn giao thoâng treân toaøn caàu do toån thaát vaät chaát, chi phí y teá vaø caùc chi phí khaùc leân ñeán 518 tyû USD. Coøn ôû Vieät Nam tình traïng tai naïn giao thoâng ñaõ trôû thaønh moät ñaïi dòch, theo soá lieäu thoáng keâ cuûa UÛy ban An toaøn giao thoâng quoác gia trong naêm 2006 vôùi daân soá 84 trieäu ngöôøi thì Vieät Nam coù ñeán 12.990 ngöôøi cheát vaø treân 11.000 ngöôøi bò thöông vì tai naïn giao thoâng. Bình quaân moãi ngaøy coù ñeán 36 ngöôøi cheát vì tai naïn giao thoâng, chieám tæ leä töû vong vì tai naïn giao thoâng cao nhaát theá giôùi. Trong ñoù Haø Noäi coù khoaûng 500 ngöôøi cheát vaø con soá naøy ôû thaønh phoá HCM leân tôùi 1.019 ngöôøi. Vaø khoâng döøng laïi ôû ñoù tai naïn giao thoâng lieân tuïc taêng nhanh tính ñeán heát thaùng 06/2007 treân ñòa baøn caû nöôùc ñaõ xaûy ra 7.668 vuï TNGT laøm cheát 6.910 ngöôøi, bò thöông 5917 ngöôøi. So vôùi 6 thaùng ñaàu naêm 2006 taêng 86 vuï (chieám 1,1%), laøm 464 ngöôøi cheát (chieám 7,2%), 49 ngöôøi bò thöông (chieám 0,6%). Trong ñoù soá vuï tai naïn giao thoâng ñaëc bieät nghieâm troïng xaûy ra 95 vuï, laøm 270 ngöôøi cheát, 328 ngöôøi bò thöông. So vôùi naêm 2006 taêng 29 vuï (43,9%), 75 ngöôøi cheát (38,5%), 48 ngöôøi bò thöông (17,1%). Ñieàu ñaùng chuù yù laø ñeán thôøi ñieåm naøy coù 38/64 ñòa phöông coù soá ngöôøi cheát do tai naïn giao thoâng taêng vaø chöa hoaøn thaønh ñöôïc chæ tieâu maø chính phuû giao. Töø ñaây ta thaáy raèng, nhöõng maët quaûn lyù giao - 17 -
thoâng phöông tieän chöa thaät söï chaët cheõ. Vaãn coøn treân 50% soá ñòa phöông chöa ñaït chæ tieâu maø chính phuû ñeà ra. Vì vaäy maø tai naïn giao thoâng vaãn ngaøy moät traàm troïng hôn. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây löôïng xe cô giôùi ôû Vieät nam taêng ñaùng keå bình quaân 10% ñoái vôùi oâ toâ vaø 20% ñoái vôùi xe maùy. Caû nöôùc hieän coù treân 19,5 trieäu xe maùy vaø hôn 700 nghìn oâ toâ. Ñi keøm vôùi söï gia taêng quaù nhanh ñoù laø nhöõng baát caäp, nhöõng haïn cheá cuûa heä thoáng ñöôøng saù, heä thoáng quaûn lyù giao thoâng vaø cuûa caùc chuûng loaïi xe, beân caïnh nhöõng chieác xe hieän ñaïi ñaûm baûo nhöõng quy ñònh chung veà tieâu chuaån kyõ thuaät nhöng ñöôïc baùn vôùi giaù cao laø nhöõng chieác xe chieác xe cuõ kyõ khoâng ñaûm baûo an toaøn kyõ thuaät nhöng vaãn ñöôïc pheùp löu thoâng treân ñöôøng. Ñoù laø nhöõng nguyeân nhaân chính gaây haïi tröïc tieáp leân söùc khoûe con ngöôøi vaø tai naïn giao thoâng. 1. HIEÄN TRAÏNG OÂ NHIEÃM DO KHÍ THAÛI 1.1. Taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh Taïi TP.HCM naïn oâ nhieãm khoâng khí taïi nhöõng khu vöïc troïng ñieåm vaøo giôø cao ñieåm laø cöïc kyø nghieâm troïng. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây soá löôïng xe cô giôùi ôû thaønh phoá taêng ñaùng keå. Hieän thaønh phoá coù khoaûng 3 trieäu xe maùy vaø gaàn 200 nghìn oâ toâ caùc loaïi, taêng bình quaân ñoái vôùi oâ toâ khoaûng 15%, vaø khoaûng 25% ñoái vôùi xe maùy. (Theo öôùc tính soá löôïng xe töø caùc tænh löu thoâng vaøo thaønh phoá baèng soá löôïng xe töø thaønh phoá ñi ra caùc tænh). Ñieàu ñoù laøm toång löôïng khí ñoäc phaùt thaûi cuûa phöông tieän taêng leân nhanh choùng. Theo thoáng keâ trung bình moãi naêm moät oâ toâ söû duïng khoaûng 1000 lít nhieân lieäu, xe maùy khoaûng 350 lít nhieân lieäu (bình quaân moät oâtoâ töông ñöông vôùi ba xe maùy) vaø cöù 1000 lít nhieân lieäu thì moãi naêm thaûi ra 291kg CO; 33,2kg HC; 11,3kg NOX; 0.9kg SO2; 0.4kg aldehid; 0.3kg buïi. Nhö vaäy vôùi dieän tích laø 2096,2km2 thì trung bình 1km2 ôû thaønh phoá moãi ngaøy phaûi höùng chòu moät löôïng 457kg CO; 53kg HC; 18kg NOX; 1,4kg SO2; 0,47kg buïi vaø moät soá chaát oâ nhieãm khaùc. Ñaây chæ laø soá lieäu treân cô sôû lyù thuyeát nhöng thöïc teá taïi moät soá khu vöïc troïng ñieåm coù maät ñoä xe taäp trung cao hôn vaø vaøo nhöõng giôø cao ñieåm thì möùc ñoä oâ nhieãm coøn naëng hôn raát nhieàu - 18 -
laàn. Keát quaû ño taïi ba traïm quan traéc oâ nhieãm ñaët ôû voøng xoay Haøng Xanh, voøng xoay Phuù Laâm vaø ngaõ tö Ñinh Tieân Hoaøng - Ñieän Bieân Phuû, cho thaáy noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm taïi caùc traïm ñeàu vöôït tieâu chuaån cho pheùp ñeán vaøi laàn vaø cao nhaát laø taïi voøng xoay Phuù Laâm. Sau ñaây laø keát quaû thöïc teá do Sôû Khoa hoïc coâng ngheä moâi tröôøng TP.HCM ño ñöôïc naêm 2006 taïi voøng xoay Phuù Laâm vaø thôøi ñieåm ño laø vaøo khoaûng 16 giôø Baûng 1.1 Noàng ñoä oâ nhieãm cuûa caùc chaát Ñôn vò: mg/m3 Chaát oâ Giaù trò ño ñöôïc Vöôït möùc cho Theo TCVN Theo nhieãm (mg/m3) pheùp (laàn) 5937-1995 WHO SO2 0,61- 1,28 1,22 – 2,56 0,5 0,35 CO 60,2 – 88,6 1,5 – 2,47 40 30 NOX 0,58 – 0,82 1,45 – 2,05 0,4 0,4 Buïi(PM) 67,5 – 109 2,25 – 3,63 30 20 HC 6,34 – 11,8 1,26 – 2,36 5 3 Maët khaùc theo quaû ño ñaïc cuûa chi cuïc baûo veä moâi tröôøng thaønh phoá trong naêm 2006 noàng ñoä cuûa caùc chaát oâ nhieãm nhö benzen ñaõ taêng töø 1,1 – 2 laàn vaø toluene töø 1 – 1,6 laàn so vôùi naêm 2005. 2.1. Taïi Haø Noäi Töông töï nhö TP.HCM, trong naêm 2006 vôùi soá löôïng khoaûng 1,7 trieäu xe maùy vaø 120 nghìn oâ toâ caùc loaïi treân dieän tích laø 921km2, so vôùi thaønh phoá HCM thì maät ñoä soá löôïng phöông tieän taïi Haø Noäi cao gaáp 1,2 laàn. Chính vì vaäy möùc ñoä oâ nhieãm khoâng khí do khí thaûi xe cô giôùi gaây ra caøng traàm troïng hôn so vôùi TP.HCM. Cuï theå moãi ngaøy treân dieän tích laø 1km2 thì thaønh phaàn khí thaûi thaûi ra ngoaøi khoâng khí seõ coù laø - 19 -
588,639kg CO; 67,16kg HC vaø NOX laø 22,85kg; 1,28kg SO2; 0,60kg buïi vaø moät soá chaát oâ nhieãm khaùc. Sau ñaây laø caùc soá lieäu thöïc teá ño ñöôïc taïi moät soá giao loä chính treân ñöôøng phoá Haø Noäi ñaàu naêm 2006 (soá lieäu do Sôû KHCNMT thaønh phoá HCM cung caáp) Baûng 2.1. Noàng ñoä oâ nhieãm cuûa caùc chaát Ñôn vò: mg/m3 Chaát oâ Giaù trò ño Vöôït möùc cho Theo TCVN Theo nhieãm ñöôïc(mg/m3) pheùp (laàn) 5937-1995 WHO SO2 0.55 –1 1,1 – 2 0,5 0,35 CO 45 – 86,2 1,12 – 2,15 40 30 NOX 0,604 – 0,88 1,51 – 2.2 0,4 0,4 Buïi(PM) 81,9 – 130 2,73 – 4,33 30 20 HC 11 – 15 2,2 – 3 5 3 Töø nhöõng keát quaû thöïc teá neâu treân ta thaáy ñöôïc naïn oâ nhieãm moâi tröôøng raát laø traàm troïng. Chaát oâ nhieãm NOX, SO2 coù trò soá raát cao vaø töông ñöông nhö caùc chaát CO, HC maø chöa ñöïôc kieåm soaùt cuï theå vaø chaët cheõ. Vì vaäy caàn phaûi raø soaùt laïi tieâu chuaån kieåm tra hai chaát oâ nhieãm treân. 2. NHÖÕNG AÛNH HÖÔÛNG CUÛA TAI NAÏN GIAO THOÂNG VAØ OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG ÑEÁN AN SINH XAÕ HOÄI 2.1. Tai naïn giao thoâng ÔÛ nöôùc ta tình traïng thanh thieáu nieân söû duïng xe maùy ñang ngaøy caøng taêng vaø trôû thaønh moät thaûm hoïa ñoái vôùi söùc khoûe coäng ñoàng. Chæ tính rieâng tình traïng tai naïn giao thoâng vaøo caáp cöùu taïi Beänh vieän Chôï Raãy TP.HCM naêm 2006 coù toång coäng 17.525 beänh nhaân, trong ñoù coù 974 treû em döôùi 15tuoåi, moå caáp cöùu 1981 ngöôøi vaø töû vong laø 153 ngöôøi. Tuy nhieân, trong 6 thaùng ñaàu naêm 2007 thaønh phoá laïi xaûy ra 684 - 20 -