Tiêu điểm trên thảo
nguyên Alberta
Bang Alberta chỉ có 3,2 triệu dân. Từ cuối thế kỷ 20, việc phát
minh ra kỹ nghệ lọc dầu mới đã làm Alberta nhanh chóng trở
thành ngôi sao mới của nền kinh tế Liên Bang.
Từ sân bay quốc tế chạy xe khoảng 30 phút về hướng Bắc theo quốc
lộ 2, giữa đồng cỏ mênh mông, bên cạnh dòng sông North
Saskatchewan, một thành phố bỗng dưng xuất hiện như phép màu
trong thần thoại với đặc trưng kiến trúc là những tòa nhà cao tầng có
vách kính màu xanh để tận thu ánh nắng. Đó là Edmonton, thành phố
lớn thứ 5 Canada và là thủ phủ của bang Alberta.
Đô thị quốc tế nằm sát vùng hoang mạc phía Bắc
Edmonton là cửa ngõ thông ra vùng Bắc Cực rộng lớn, là thành phố
lớn cuối cùng nằm ở tận cùng phương bắc Canada cũng như Bắc Mỹ.
Từ đó trở về bắc, tất cả là băng giá và khô hanh, tạo nên nửa hoang
mạc vùng Cực.
Trước khi phát hiện ra dầu mỏ, nơi đây hoang vắng dấu chân người,
phải đi 500km nữa mới gặp điểm dân cư. Edmonton có nhiều thứ
mang đẳng cấp quốc tế, trong đó có trung tâm thương mại và giải trí
lớn nhất thế giới: Thương xá Tây Edmonton. Thương xá không chỉ
lớn, bao trùm 48 cụm đường phố, mà còn rất độc đáo về kiến trúc. Tại
đây có 800 gian hàng, hơn 100 nhà hàng, 19 rạp chiếu bóng, 1 khách
sạn 5 sao, casino Ngân Hà, công viên nước, sân trượt băng, hồ cá heo,
công viên biển...Tất cả đều đặt trong kiến trúc vòm kính bảo ôn nên
mặc dù ngoài trời băng giá, trong thương xá vẫn ấm như mùa xuân.
Đặc biệt, tại đây còn có khu công viên nước diện tích 2 hecta, nhiệt độ
nước được thường xuyên duy trì 30 độ C, tạo sóng nhân tạo, điều
khiển bằng computer. Đây là công viên nước trong nhà lớn nhất thế
giới. Dạo chơi trong thương xá, tôi cảm thấy như đi trong một
Edmonton thu nhỏ, ngay cả khu phố người Hoa cũng nằm gọn trong
Thương xá đó.
Công viên Pháo đài Edmonton là công viên văn hoá - lịch sử lớn nhất
Canada, mô phỏng những kiến trúc và thành luỹ năm 1864, tái hiện
trang sử hào hùng về cuộc chinh phục thảo nguyên Bắc Mỹ của cao
bồi miền Tây.
Hoang mạc đang tỉnh giấc
Từ năm 1948 người ta đã phát hiện ra dầu mỏ ở bang Alberta nhưng
chưa đủ điều kiện để thực hiện giấc mộng làm giàu nhờ vàng đen. Khi
giá dầu trên thế giới tăng cao, nền kinh tế Alberta như được tiêm một
liều dopping, trong nhiều năm, GDP liên tục tăng trưởng với tốc độ
7%/năm, đứng đầu toàn Liên Bang.
Tiếng máy sập sình suốt ngày đêm của 26 mỏ dầu đã đánh thức vùng
hoang mạc đang chìm sâu trong giấc nồng.
Canada là nước nổi tiếng về sưu cao thuế nặng, chỉ có Alberta là bang
duy nhất không đánh thuế tiêu thụ với người tiêu dùng, người Alberta
nộp thuế bình quân thấp hơn 20% so với các bang khác. Người
Alberta cũng có trình độ học thức cao nhất: 48% viên chức có bằng
đại học. Edmonton là thành phố dễ kiếm việc làm nhất Canada và có
số công ty ngang bằng với Torônt, thành phố lớn nhất Canada. Tất cả
đều do dầu mỏ ban tặng. Tất cả cũng cho thấy khoa học kỹ thuật đã
trở thành sức sản xuất trực tiếp và đầu tư giáo dục là cách đầu tư hiệu
quả nhất.
Nền kinh tế Alberta phát triển không phải chỉ nhờ dầu mỏ, dầu mỏ chỉ
chiếm 22% trong nền kinh tế quốc dân. Các ngành khác như kim loại
màu, điện tử, tin học, khoa học mũi nhọn, đặc biệt là nông nghiệp và
du lịch đều rất phát triển. Nhưng người dân nơi đây đã dùng dầu mỏ
làm đòn bẩy thúc đẩy cả nền kinh tế cất cánh.
Trước đây, 80% dầu mỏ Alberta được xuất sang Hoa Kỳ. Nay thì đã
khác, Trung Quốc đã mua đứt 45% giếng dầu ở Alberta và đã đạt
được thoả thuận về việc xây đường ống dẫn dầu từ Alberta đến cảng
Vancouver với chính phủ Canada.
Xuyên qua Đại thảo nguyên
Địa hình Alberta gồm 4 phần: Hoang mạc miền Bắc, đồng cỏ vùng
Đông nam, rừng phía Nam và miền núi phía Tây bắc. Đồng cỏ Alberta
là một phần của Đại thảo nguyên, chiếm đến 20% diện tích Canada,
bao phủ bang Alberta, Manitoba và Sasketchwan, là kho thịt và giỏ
bánh mì của Canada. Từ Edmonton, đi theo quốc lộ 2 xuống phía
Nam là bước vào Đại thảo nguyên mênh mông bát ngát. Bầu trời thảo
nguyên cao lồng lộng, cực kỳ trong xanh, được gọi là bầu trời quyến
rũ nhất thế giới, là một trong bảy kỳ quan mới được bình chọn của
Canada. Cảnh mặt trời mọc và lặn ở đây tuyệt đẹp, không hề thấy ở
nơi khác. Và đôi lúc, về đêm, ở đây có bắc cực quang. Do đất đai màu
mỡ và khí hậu ôn hoà, phần lớn đồng cỏ đã được khai khẩn thành
cánh đồng lúa mì với trình độ cơ giới hoá cao. Trên cánh đồng lúa mì
mênh mông đó có những nhà kho rải rác không chỉ để bảo quản nông
sản mà còn đảm trách luôn các công đoạn sau thu hoạch.
Ngôi sao của thảo nguyên
Vượt 500km Đại thảo nguyên, tôi đến Calgary (có biệt hiệu là thành
phố Cowboy), thành phố lớn thứ hai của bang Alberta. Calgary nằm ở
trung tâm Đại thảo nguyên, là một thành phố phát triển nhờ dầu mỏ,
nổi danh thế giới vì đã đăng cai Olympic mùa Đông năm 1986. Ngày
nay, cuộc sống người Calgary đã sung túc nhưng để tỏ rõ họ không
quên gốc, hàng năm vào tháng 7, họ đều tổ chức lễ hội Mục đồng, gợi
lại cảnh xa xưa tổ tiên họ từng tung vó ngựa khai phá Đại thảo
nguyên. Người Alberta tự hào rằng họ có giống bò thịt ngon nhất thế
giới. Quả là danh bất hư truyền, tôi đã được ăn miếng beefsteak ngon
chưa từng thấy, vừa ngọt đậm vừa mềm, như hòa quyện với hương vị
đồng cỏ.
