Nối tiếp nội dung phần 1, phần 2 cuốn sách trình bày cách nhân giống từ rễ, thân, lá… Cuốn sách giúp bà con nông dân có thêm tài liệu về các kỹ thuật nhân giống cây trồng, mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Tìm hiểu các kỹ thuật nhân giống cây trồng - Gieo hạt - Chiết cành - Giâm cành - Ghép cành (Tập 1): Phần 2
- Ch−¬ng II
NH¢N GIèNG Tõ H¹T GIèNG
Nh©n gièng c©y b»ng h¹t th−êng gÆp ë nhiÒu
gièng c©y trång, nhÊt lμ ®èi víi nghÒ trång rõng.
H¹t lμ kÕt qu¶ cña sù thô tinh gi÷a giao tö
®ùc vμ giao tö c¸i. H¹t thÓ hiÖn mét pha nghØ, nã
bao gåm ph«i, l¸ mÇm s¶n sinh c©y míi cã tÝnh
chÊt ®Æc tr−ng cña loμi.
H¹t ®ç quyªn Rhododendron 24 H¹t c¬m ch¸y
Sambucusnigra 10
C¸c h¹t
th−êng ®−îc
®ãng gãi trong
c¸c tói nhá.
Mét sè lo¹i h¹t
bÐ ®−îc bao
bäc trong c¸c H¹t méc lan
chÊt cã thÓ tù Magnolia M. grandiflora 2
ph©n t¸ch ®−îc khi gÆp Èm, dÔ gieo trång. H¹t
nhá nμy cã thÓ cè ®Þnh trªn mét d¶i giÊy dμi víi
43
- qu·ng c¸ch thÝch hîp, khi cÇn chØ vïi s©u 1cm
trong ®Êt.
1. THU L¦îM Vμ B¶O QU¶N H¹T
Mét c©y ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh giao phèi
gi÷a 2 c©y kh¸c nhau, gäi ®ã lμ c©y lai. Ta dïng kü
thuËt "lai F1" thùc hiÖn tõ hai dßng thuÇn hay
gièng æn ®Þnh cña loμi nμo ®ã, lai víi nhau cho
gièng lai F1. §Æc ®iÓm cña c¸c gièng lai nμy
th−êng cã søc sèng m¹nh h¬n c©y mÑ vμ cã ®Æc
tÝnh mong muèn (chiÒu cao, h×nh d¹ng, mμu s¾c).
NÕu ta lai c¸c gièng F1 víi nhau, c¸c gièng lai
thu ®−îc ë F2 kh«ng gièng víi gièng c©y ë F1, nã
thÓ hiÖn nhiÒu ®Æc tÝnh cña gièng mÑ nguyªn
chñng. ë F2 kh«ng cã ®Çy ®ñ c¸c ®Æc tÝnh mong
muèn cña F1. Do ®ã hμng n¨m cÇn tuyÓn chän c¸c
h¹t cña gièng F1.
1.1. Thu l−îm h¹t
Trõ mét sè h¹t ph¶i thu vμ gieo lóc cßn "xanh"
nh− lμ c©y giät s÷a (Galanthus nivalis) vμ c©y
ch©n ngçng (Anenome coronaria), cßn phÇn lín c¸c
h¹t cña c©y th©n cá ®−îc thu l−îm, t¸ch vμ sÊy
kh« råi b¶o qu¶n. Thu l−îm h¹t lóc ®· chÝn tr−íc
khi chóng ®−îc ph¸t t¸n. NhiÒu h¹t ®−îc n»m
trong qu¶ bÕ hay khi chÝn h¹t vÉn n»m kÝn trong
qu¶ tr−íc khi ph¸t t¸n. VÊn ®Ò chØ cßn lμ ph©n
t¸ch h¹t vμ ®em ph¬i d−íi ¸nh n¾ng mÆt trêi,
trong kh«ng khÝ kh« hay n¬i lμm kh«.
44
- §èi víi c©y h»ng n¨m, c¸c c©y sinh ra tõ h¹t
cã thÓ x¶y ra sù giao phÊn tù nhiªn t¹o nªn c¸c c¬
thÓ lai hay c©y kh¸c th−êng.
(1). R¶i ®Òu c¸c (2). §Æt c¸c chïm (3). Treo bao giÊy
qu¶ nang lªn tê hoa: treo ®Çu ®ùng h¹t ë n¬i
giÊy ë ®¸y hép, xuèng phÝa d−íi tho¸ng. Tõng thêi
ph¬i kh« ngoµi tr−íc khi ®Æt gian, l¾c nhÑ bao
¸nh n¾ng cho chóng vµo bao ®Ó cho h¹t rông
®Õn lóc cã thÓ giÊy n©u x¸m ra
t¸ch h¹t ®−îc
1.2. B¶o qu¶n h¹t
NÕu h¹t b¶o qu¶n l©u ngμy, chÊt dù tr÷ sÏ bÞ
gi¶m sót, sù n¶y mÇm sÏ gi¶m. Ph¶i b¶o qu¶n h¹t
khi h¹t kh«, trong c¸c bao giÊy xªl«phan hay tói v¶i.
Gi÷ h¹t gièng ë n¬i m¸t trong kho hay tñ
l¹nh. NÕu sî sinh ra ®é Èm bÊt lîi, ®ùng h¹t gièng
trong c¸c tói polyetylen. NÕu ®· kh«, ®a sè h¹t cã
thÓ b¶o qu¶n trong 2-3 th¸ng v× h¹t vÉn gi÷ ®−îc
chÊt dù tr÷ hydrat cacbon. §èi víi h¹t chøa dÇu
vμ chÊt bÐo, thêi gian sèng ng¾n h¬n.
45
- ViÖc b¶o qu¶n tèt h¬n c¶ lμ b¶o ®¶m cho h¹t
cã mét ®é Èm nhÊt ®Þnh nh− khi h¹t ph¸t t¸n. Do
®ã cÊt c¸c h¹t ®ã trong c¸c tói polyetylen vμ ®Æt
c¸c bao ®ùng h¹t ®ã ë phÇn d−íi cña tñ l¹nh.
Riªng ®èi víi h¹t c¸c lo¹i hoa kh«ng dïng c¸c
bao polyetylen vμ c¸c lo¹i chÊt dÎo ®Ó ®ùng v×
chóng gi÷ ®é Èm nhÊt ®Þnh.
Thu l−îm c¸c h¹t bÐ cña c¸c lo¹i hoa khi hoa
kh« hoμn toμn vμ ®Æt trong bao giÊy hë ®Ó c¸c hoa
kh« kiÖt (4). Sau ®ã dïng tay lμm vì c¸c qu¶ nang
kh«. Dïng r©y ®Ó ph©n t¸ch riªng c¸c h¹t (5). CÊt
c¸c h¹t kh« ®ã trong c¸c bao v¶i hay bao giÊy. Ghi
dÊu cÈn thËn, ®Ó n¬i kh«, m¸t (6).
(4) (5) (6)
2. GIEO H¹T TRONG CHËU Vμ TRONG KHAY
Gióp cho h¹t n¶y mÇm h×nh thμnh c©y non,
tr−íc khi gieo vμo ®Êt ng©m h¹t vμo n−íc 12-24 giê.
46
- §Êt ph¶i cã ®é tho¸ng ®Çy ®ñ, gi÷ ®−îc ®é Èm, pH,
®Êt trung tÝnh, ®Çy ®ñ ph«tphat. Ta gäi ®ã lμ mét
"hçn hîp ®Ó gieo h¹t".
§æ ®Çy ®Êt vμo chËu, ®¶m b¶o ®Êt kh«ng cã
nhiÒu "lç khÝ". C¸c gãc vμ khe ë chËu ph¶i ®−îc
lÊp ®Çy ®Êt trång nh−ng kh«ng nÐn qu¸ chÆt.
Dïng mét chiÕc nÐn b»ng gç g¹t chç ®Êt
thõa, ®Ó ®Êt b»ng thμnh trªn cña khay, chËu.
Sau ®ã Ên vμ lμm ®Òu mÆt ®Êt trong chËu c¸ch
thμnh trªn cña chËu 1cm. Nh− vËy xem nh− ®Êt
gieo trång ®· ®−îc chuÈn bÞ ®Çy ®ñ. §èi víi c¸c
h¹t bÐ, ®ùng trong c¸c bao giÊy di chuyÓn lÇn
l−ît trªn bÒ mÆt ®Êt. Nªn trén vμo h¹t bÐ nμy
mét Ýt c¸t kh« mÞn ®Ó h¹t r¶i ®Òu. Khi l−îng h¹t
®· hÕt 1/2 th× chuyÓn h−íng gieo ®Ó l−îng h¹t r¶i
®Òu trªn mÆt ®Êt.
Sau ®ã phñ lªn líp h¹t ®· gieo mét Ýt ®Êt -
ph©n (b»ng mét chiÕc r©y cã lç 3mm) ®Ó h¹t ®−îc
phñ kÝn hÕt b»ng líp ®Êt ®ång ®Òu. Kh«ng ®−îc
phñ ®Êt qu¸ dμy. §¸nh dÊu vμ t−íi n−íc vμo c¸c
chËu, khay (t−íi d−íi d¹ng giät nhá) lμm cho n−íc
thÊm ®Òu vμo líp ®Êt gieo trång, kh«ng t−íi trùc
tiÕp 1 lÇn mμ t−íi nhiÒu l−ît. Sau cïng ®Ëy khay
chËu b»ng tÊm kÝnh, phñ líp kÝnh b»ng tê giÊy,
®Æt n¬i tèi vμ Êm, gi÷ ë nhiÖt ®é 21oC.
47
- (1). Ng©m c¸c h¹t (2). §æ ®Çy ®Êt (3). Ên ®Òu ®Êt ph©n
gièng cã kÝch th−íc ph©n vµo khay tíi ®¸y khay (dïng
lín vµo n−íc 12-24 cho ®Çy qu¸ ngãn tay Ên cho
giê tr−íc khi gieo thµnh khay ®Êt tíi ®Òu ®¸y
vµo ®Êt cña khay)
(4). G¹t ®Êt thõa b»ng (5). Ên nhÑ ®Êt (6). Gieo h¹t 1/2 sè
c¸i nÐn ph¼ng cho b»ng c¸i nÐn l−îng b»ng c¸ch di
®Êt ngang víi thµnh cho ®Êt c¸ch chuyÓn bao giÊy
khay thµnh chËu ®ùng h¹t trªn mÆt
1 cm ®Êt gieo trång
48
- (7). Gieo 1/2 sè (8). Phñ mét líp ®Êt (9). §¸nh dÊu khay
l−îng h¹t cßn l¹i ph©n lªn h¹t ®· h¹t gieo (tªn, lo¹i
theo h−íng th¼ng gieo. Dïng r©y c©y, ngµy gieo
gãc víi h−íng cho ®Êt ®Òu trªn h¹t)
gieo h¹t lÇn ®Çu mÆt líp ®Êt cña
khay
(10). T−íi n−íc trªn (11). Phñ tÊm kÝnh (12). §Æt mét tê
®Êt gieo h¹t b»ng ®Ó duy tr× ®é Èm giÊy trªn tÊm kÝnh
b×nh t−íi cã lç bÐ vµ nhiÖt ®é ®Ó h¹n chÕ c¸c
biÕn ®éng cña
nhiÖt ®é
49
- 3. Sù PH¸T TRIÓN C¢Y GIEO TRåNG
3.1. Sù n¶y mÇm
Khi mét h¹t n¶y C¸c l¸ mÇm
mÇm, ph«i ®· s¶n
sinh rÔ, l¸ (l¸ mÇm)
vμ c©y non. Trong
qu¸ tr×nh sinh
tr−ëng, vai trß cña
n−íc rÊt quan träng.
Ph«i ®· s¶n sinh c¸c
thμnh phÇn cña c©y;
chÊt dinh d−ìng
hydrat cacbon ®−îc
oxy ho¸ t¹o n¨ng l−îng cÇn thiÕt cho sinh tr−ëng.
Do ®ã ®Ó cho sù n¶y mÇm ®−îc tèt, ®Êt ph¶i
tho¸ng khÝ.
Nhê cã n−íc bªn trong h¹t mμ c¸c ph¶n øng
ho¸ häc ®· diÔn ra, do ®ã ®Êt gieo trång ph¶i ®−îc
duy tr× mét l−îng n−íc nhÊt ®Þnh. Sù n¶y mÇm sÏ
®−îc xóc tiÕn khi nhiÖt ®é cao, ph¶n øng ho¸ häc
sÏ nhanh chãng diÔn ra. Trong thùc tÕ, nÕu nÒn
®Êt gieo trång Êm, sù n¶y mÇm sÏ thuËn lîi. Tuy
vËy c¸c ph¶n øng ho¸ häc trong ph¹m vi sinh häc,
sù t¨ng nhiÖt ®é chØ cã ý nghÜa trong mét giíi h¹n.
Th−êng nhiÖt ®é 21oC lμ cã ý nghÜa ®¸ng kÓ ®èi víi
®a sè sù n¶y mÇm cña h¹t.
50
- Muèn duy tr× ®é Èm vμ nhiÖt ®é thÝch hîp cho
sù n¶y mÇm th−êng che phñ c¸c khay, chËu gieo
trång b»ng tÊm kÝnh, n−íc sÏ ng−ng tô ë bÒ mÆt
tÊm kÝnh vμ r¬i xuèng nÒn ®Êt. Tr¸nh c¸c biÕn
®éng nhiÖt, ta phñ lªn tÊm kÝnh mét tê giÊy.
Khi c©y ®· b¾t ®Çu mäc ®Òu, lÊy tÊm kÝnh vμ
t−íi phun n−íc th−êng xuyªn cho c©y vμ ®Ó c©y ë
n¬i cã ¸nh s¸ng, nh−ng tr¸nh n¬i qu¸ s¸ng lμm
ch¸y c©y.
Ngoμi ra phun captan hay chÊt diÖt nÊm chøa
Cu. NÕu cÇn l−u gi÷ c©y non mét thêi gian trong
khay, chËu, ph¶i t−íi thªm dung dÞch ph©n bãn v×
phÇn lín ®Êt - ph©n gieo trång chØ chøa ph«tphat.
(1). Bá tÊm kÝnh vµ (2). T−íi phun n−íc (3). T−íi cho c©y
tê giÊy che phñ ®Òu trªn c©y non non dung dÞch
khi c©y non xuÊt nh−ng kh«ng qu¸ diÖt nÊm ®Ó trõ
hiÖn vµ ®Æt n¬i −ít ®Êt trång nÊm bÖnh
s¸ng
51
- 3.2. CÊy trång c©y non
LÊy c©y non tõ khay ®em trång vμo chËu v−ên −¬m.
(1). L¾c thµnh (2). T¸ch c¸c c©y (3). T¸ch hoµn toµn c©y
khay ®Ó t¸ch non b»ng c¸c non cã l¸ mÇm ®Çy ®ñ
rêi ®Êt trång cã giÇm trång c©y vµ n©ng lªn nhÑ
c©y non nhµng
(4). Mét tay gi÷ c©y non, (5). §Æt chiÕc (6). T−íi n−íc cho
mét tay dïng giÇm giÇm vµo lç c©y non sau khi
khoÐt lç cÊy c©y non. gi÷ rÔ c©y ®· cÊy xong. §Æt
§Æt c©y c¸ch mÆt ®Êt vµ lÊp ®Êt khay c©y ë n¬i
6-10mm ë khay trång ph©n Êm (21oC)
c©y
52
- (7). Phñ c¸c khay (8). N©ng n¾p (9). T−íi b»ng vßi cã lç
trång c©y b»ng ®Ëy t¹o cho nhá ®Ó chËu c©y ®−îc
mét tÊm phñ dµy, c©y non Èm. Thªm vµo chÊt
b¶o vÖ c©y non ®−îc cøng diÖt nÊm vµ dung dÞch
kh«ng bÞ l¹nh vµ r¾n, tho¸ng ph©n bãn vµo n−íc
gi¸ rÐt khÝ t−íi
Sau khi cÊy c©y non, ph¶i hç trî cho c©y tiÕp
tôc ph¸t triÓn, v−ît qua ®−îc nhiÖt ®é thÊp vμ c¸c
biÕn chuyÓn nhiÖt ®é bÊt th−êng. Ta gäi ®ã lμ c¸ch
lμm cho "cøng c©y". Bëi v× c¸c c©y non mäc trong
m«i tr−êng ®−îc b¶o vÖ trong suèt thêi kú ®Çu khi
®em cÊy c©y sÏ ph¶i tr¶i qua nh÷ng bÊt lîi cña bªn
ngoμi, ®a sè c©y lóc nμy kh«ng ®−îc khoÎ, l¹i cã thÓ
chÞu sù tÊn c«ng cña nÊm bÖnh. MÆt kh¸c c©y ph¶i
kÐo dμi ra v−¬n tíi ¸nh s¸ng.
Nhu cÇu n−íc ë c¸c loμi kh¸c nhau ë trªn mét
®Þa ®iÓm vμ thêi gian gieo trång.
Mét biÖn ph¸p tÝch cùc lμ kh«ng cÊy ngay c¸c
c©y gièng, mμ ®Ó n¬i m¸t, tèt nhÊt lμ trong mét
khung l¹nh ®−îc che phñ cÈn thËn. Sau mét thêi
53
- gian, më hÐ n¾p ®Ëy, c©y ®−îc tho¸ng khÝ c¶ ngμy
lÉn ®ªm. GÆp ngμy nãng Êm, bá hoμn toμn n¾p ®Ëy.
Chó ý lμ d−íi - 4oC, c©y sÏ bÞ tæn h¹i do l¹nh,
trong tr−êng hîp ®ã ph¶i che phñ b»ng c¸c tÊm
che b»ng sîi hay lo¹i c©y nhÑ vμ lμm thμnh tÊm
dμy ®Ó chèng l¹nh cho c©y non.
Ch¨m sãc vμ t−íi c©y, kh«ng ®Ó ®Êt qu¸ Èm
hay qu¸ kh«. Trong m«i tr−êng Èm, nÊm ph¸t triÓn
m¹nh ph¸ huû rÔ c©y. NÕu ®Ó c©y gièng ë mËt ®é
qu¸ dμy dÔ g©y h¹i cho l¸.
Phun ®Òu dung dÞch diÖt nÊm mèc (nh−
captan hay dung dÞch diÖt nÊm ®Æc tr−ng).
CÇn quan t©m tíi dinh d−ìng cho c©y non.
Trong m«i tr−êng cÊy c©y míi vμi tuÇn lÔ c©y cßn
®ãi thøc ¨n. Kh«ng ®−îc cung cÊp qu¸ møc c¸c
lo¹i ph©n, nªn dïng dung dÞch ph©n bãn c©y dÔ
hÊp thô.
4. GIEO TRåNG C¸C LO¹I C¢Y MäC
TR£N NóI
Gieo trång c¸c lo¹i c©y cã h¹t lín (hay mäc
trªn nói ®åi) nh− c¸c c©y phong th¶o (Pulsatilla),
c©y hoa lËt (Cyclamen neapolitanum), c©y b¸o xu©n
(Primula) c©y long ®ëm (Gentiana)... lμ c¸c c©y
thÝch hîp khi gieo t−¬i bëi khi c¸c h¹t lo¹i hoa nμy
kh« dÔ mÊt toμn bé kh¶ n¨ng sèng.
Th«ng th−êng ng−êi ta gieo c¸c h¹t c©y hoa
nμy vμo c¸c chËu thÊp. Víi mét sè l−îng lín gieo
54
- vμo c¸c chËu lín hay c¸c khay cã ®ñ chç cho c©y
gieo trång.
§a sè c¸c lo¹i c©y nμy kh«ng chÞu ®−îc ®é Èm
cao. Th−êng gieo vμo mïa ®«ng nªn chÞu nhiÒu
biÕn ®éng vÒ thêi tiÕt. Ph¶i chän lo¹i ®Êt - ph©n
gieo trång cã sù tho¸t n−íc nhanh: gåm c¸c phÇn
b»ng nhau: than bïn, c¸t vμ ®Êt mμu s¸t trïng
céng thªm 6g supephotphat, 30g v«i cho 10 lÝt ®Êt
ph©n; trén kü.
Hçn hîp ®Êt ph©n nμy ®−îc nÐn nhÑ nhμng tíi
®¸y chËu vμ ®−îc lμm ph¼ng b»ng mét c¸i nÐn sao
cho bÒ mÆt ®Êt ph©n thÊp h¬n thμnh chËu. Tr−êng
hîp h¹t nhá (nh− Ramunda myconi) ph¶i trén vμo
c¸t kh« mÞn vμ gieo ®Òu trªn mÆt ®Êt víi tói h¹t
gièng gÇn ngay mÆt ®Êt. Gieo 1/2 sè l−îng h¹t,
sau ®ã chuyÓn h−íng gieo 1/2 cßn l¹i. Tr−êng hîp
h¹t lín (nh− h¹t lËt - Cyclamen neapolitanum), ta
gieo tõng h¹t, nÐn b»ng mét c¸i nÐn gç sau ®ã phñ
c¸t vμ san ®Òu. Nhê líp c¸t nμy b¶o vÖ h¹t suèt
mïa ®«ng vμ lμm tho¸t n−íc bÒ mÆt, ng¨n c¶n sù
sinh s¶n cña rªu, t¶o vμ dÔ dμng nhæ c¸c cá d¹i.
§¸nh dÊu, t−íi vμ ®Æt chËu vμo mét vÞ trÝ
thÝch hîp. §Ó bªn ngoμi trêi suèt mïa ®«ng, h¹t
duy tr× ngñ bÞ ¶nh h−ëng bëi h¹t Èm. H¹t sÏ n¶y
mÇm vμo mïa xu©n vμ c©y non cã thÓ ®em cÊy
tr−íc mïa thu hay mïa xu©n n¨m sau. Th−êng
xuyªn t−íi dung dÞch ph©n bãn theo kho¶ng thêi
gian x¸c ®Þnh.
55
- ChuÈn bÞ ®Êt trång:
(1). Chän chËu dÔ (2). G¹t phÇn ®Êt (3). NÐn líp ®Êt mÆt
tho¸t n−íc. §æ thõa cho b»ng ®Ó líp ®Êt c¸ch
®Êt vµ nÐn ®Òu thµnh chËu thµnh chËu 1 cm
(4). Gieo tõng h¹t (5). NÐn cho h¹t (6). Phñ lªn h¹t mét
lín b»ng tay víi n»m ®Òu nhau líp sái nhá, ®Ó
kho¶ng c¸ch trªn mÆt ®Êt tay thÊp gÇn s¸t
b»ng nhau (b»ng c¸i nÐn gç) mÆt ®Êt
56
- (7). G¹t líp sái thõa (8). T−íi n−íc vµ (9). Th−êng xuyªn
®Ó b»ng mÆt ®Æt chËu ra ngoµi t−íi ph©n láng
chËu. Ghi nh·n trêi ë n¬i tho¸t (dung dÞch ph©n
n−íc bãn) khi h¹t n¶y
mÇm
5. GIEO TRåNG C¢Y PH¸T TRIÓN HμNG LO¹T
§ã lμ ph−¬ng ph¸p t−¬ng ®èi ®¬n gi¶n ®Ó t¹o
ra sù në hoa ®ång lo¹t m¹nh mÏ vμ c©y non thu
ho¹ch cïng mét lóc; tèc ®é n¶y mÇm nh− nhau, sù
sinh tr−ëng cña c©y non, c¸c c©y cÊy cïng mét
lóc... Tuú theo sè l−îng h¹t, ta gieo h¹t trªn chËu,
khay thÊp. C¸c h¹t n¶y mÇm nhanh khi nhiÖt ®é
t¨ng cao.
§Êt trång lo¹i than bïn kh«ng thÝch hîp v× cho
mét ®é Èm qu¸ møc g©y t¸c h¹i cho h¹t, c¶n trë sù
ph¸t triÓn cña c©y non, t¹o ®iÒu kiÖn cho nÊm mèc
ph¸t triÓn vμ sù ph¸ ho¹i cña loμi ruåi ®en.
NhiÒu c©y sinh tr−ëng hμng lo¹t nh− c©y lé
biªn (Lobelia) hay c©y thu h¶i ®−êng (Begonia
57
- semperflorens) cã h¹t rÊt bÐ, khã gieo ®Òu. Ph¶i
trén lÉn h¹t víi Ýt c¸t kh« mÞn ®Ó gieo ®Òu trªn
mÆt ®Êt. Kh«ng ph¶i phñ ®Êt sau khi gieo h¹t.
§Ó tay s¸t mÆt ®Êt, r¾c h¹t ®Òu sau ®ã chØ r¾c
Ýt ®Êt ®Òu vμ máng. §¸nh dÊu vμ t−íi n−íc b»ng
vßi phun cã lç bÐ nhá. Thªm vμo n−íc ®ã chÊt diÖt
nÊm (captan), ®Ëy miÕng kÝnh lªn ®Ó gi÷ Èm. §Æt
n¬i Êm (21oC) ®Ó kÝch thÝch n¶y mÇm, gÇn n¬i cã
¸nh s¸ng ®Ó kÝch thÝch sinh tr−ëng. Ýt l©u sau më
n¾p kÝnh ra ®Ó tr¸nh kh«ng ®Ó ®é Èm cao, nÊm dÔ
ph¸t triÓn.
Gi÷ nhiÖt ®é cao cã thÓ cho phÐp thóc ®Èy sù
sinh tr−ëng cña c©y non cho ®Õn khi ®em c©y cÊy
n¬i kh¸c.
(1). Trén c¸c h¹t (2). R¶i ®Òu hçn hîp (3). R©y mét líp ®Êt
bÐ vµo c¸t kh«, c¸t vµ h¹t gièng víi mét l−îng võa
mÞn ®Ó dÔ gieo thµnh líp máng ph¶i ®Ó lµm líp
(gi÷ tay gÇn s¸t phñ ®Òu
®Êt)
58
- (4). §¸nh dÊu chËu (5). T−íi dung (6). Phñ tÊm kÝnh vµ
(tªn c©y, ngµy dÞch chÊt diÖt ®Æt n¬i Êm (21oC)
gieo) nÊm
(7). LÊy tÊm kÝnh ra khi c©y non h×nh (8). CÊy c¸c c©y non vµo
thµnh, ®Æt chËu ngoµi s¸ng chËu riªng lín h¬n
6. GIEO TRåNG C¸C C¢Y TH¢N TH¶O
§a sè c©y th©n th¶o khoÎ vμ ph¸t t¸n h¹t vμo
mïa hÌ vμ mïa thu. C¸c h¹t h×nh thμnh kh«ng
qua thêi gian nghØ mμ ®ßi hái mét thêi gian l¹nh
nhÊt ®Þnh. Ph¶i gieo h¹t vμo mïa thu hay mïa
®«ng trong chËu ®Ó ngoμi nhμ ë vμ h¹t sÏ n¶y
mÇm vμo mïa xu©n.
59
- C©y th©n th¶o nμy në hoa sím vμo mïa xu©n,
ph¸t t¸n h¹t vμo mïa hÌ.
Mét vμi c©y th©n th¶o vμ ®Æc biÖt mét sè c©y
hä ®Ëu (nh− Lupin) cã vá rÊt cøng, ng¨n c¶n sù
n¶y mÇm cho ®Õn khi vá ph©n huû hoμn toμn ®Ó
h¹t hÊp thô n−íc. §Ó kÝch thÝch sù n¶y mÇm cña
c¸c c©y nμy ph¶i dïng l−ìi dao c¹o c¾t vá hay l¨n
h¹t trªn giÊy nh¸m cho vá máng ra cã thÓ hÊp
thô n−íc.
Mét sè c©y th©n th¶o kh¸c nh− c©y hoa loa kÌn
(Lilium longiflorum), hoa mÉu ®¬n (Paeonia) th×
ng−îc l¹i, cã thêi gian ngñ nªn lμm chËm sù xuÊt
hiÖn c©y non. NÕu ta gieo h¹t vμo mïa ®«ng hay ®«ng
xu©n, c¸c h¹t n¶y mÇm ngay khi nhiÖt ®é cao, nh−ng
chØ cho rÔ ngay cßn th©n ph¶i tr¶i qua l¹nh mïa ®«ng
míi ph¸t triÓn. Cã nghÜa lμ c©y non xuÊt hiÖn vμo
mïa xu©n n¨m sau. Cho nªn c¸c c©y nμy cÇn chó ý
kh«ng nªn lo¹i bá c¸c c©y non lo¹i nμy v× mïa xu©n
®Çu tiªn sau khi gieo míi xuÊt hiÖn c©y non.
C¸ch gieo h¹t c©y th©n th¶o: Gieo h¹t trong
c¸c chËu, khay thÊp. Dïng ®Êt mμu nÕu cÇn ®Ó
thêi gian l©u v× c©y mäc chËm; cßn ®Ó c©y mäc
mÇm vμo mïa xu©n, th× dïng ®Êt than bïn.
§èi víi h¹t lín, gieo tõng h¹t c¸ch ®Òu nhau.
Ngoμi ra cã thÓ gieo kiÓu tung ®Òu. Sau khi gieo,
nÐn c¸c h¹t ®Ó chóng n»m s©u vμo trong ®Êt, sau ®ã
phñ c¸t lªn (nÕu ®Ó qua ®«ng) hay ®Êt (nÕu h¹t n¶y
mÇm nhanh). §¸nh dÊu chËu vμ t−íi. NÕu cÇn l¹nh
60
- th× ®Æt khay chËu ra ngoμi trêi n¬i tho¸t n−íc, nÕu
kh«ng th× ®Æt chËu trong m«i tr−êng Êm (21oC). §«i
khi c©y non kh¸ lín ®em cÊy ra chËu kh¸c.
(1). §æ ®Êt vµo (2). NÐn ®Êt ®Ó mÆt (3). Gieo h¹t ®Òu
khay, Ên nhÑ vµ ®Êt c¸ch thµnh nhau b»ng tay
g¹t ®Êt thõa cho khay 1cm (h¹t lín) hay tung
®Òu mÆt ®Êt h¹t (h¹t bÐ)
(4). Ên nhÑ c¸c h¹t (5). Phñ c¸t to (hay (6). G¹t c¸t (®Êt)
n»m s©u vµo ®Êt ®Êt) lªn mÆt ®Êt thõa ®Ó ®Êt b»ng
(dïng c¸i nÐn tuú theo yªu cÇu thµnh khay
®Êt)
61
- (7). §¸nh dÊu, t−íi (8). Phun thuèc trõ (9). CÊy c¸c c©y
n−íc, ®Æt khay nÊm cho c©y non non vµo chËu
vµo chç tho¸t tõ khi c©y mäc riªng ngay khi
n−íc khái mÆt ®Êt c©y ®· kh¸ lín
7. C¢Y D¦¥NG XØ
L¸ d−¬ng xØ cã c¸c æ mang bµo tö ë mÆt d−íi
Lo¹i d−¬ng xØ nh©n gièng b»ng bμo tö. Khi bμo
tö ph¸t t¸n vμ n¶y mÇm, nã s¶n sinh ra nguyªn
t¶n lμ mét c¬ quan h÷u tÝnh. Nã cã d¹ng qu¶ tim,
nhá, mμu xanh mang c¬ quan sinh s¶n u vμ s.
Sau khi thô tinh sÏ cho c©y d−¬ng xØ.
62
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
