intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tìm hiểu về động cơ học tập của học sinh trường PTDTNT THPT tỉnh Trà Vinh

Chia sẻ: Nguyễn Biển | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:65

541
lượt xem
123
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Khi muốn tìm hiểu, nghiên cứu hoạt động của con người thì không thể không xét đến động cơ của hành động đó. Đã là hành động tâm lý thì phải có động cơ phù hợp. Không thể có một hành động nào mà không có động cơ, hành động “không có động cơ” không phải là hành động thiếu động cơ mà là hành động với một động cơ ẩn giấu về mặt chủ quan và về mặt khách quan. Có thể nói động cơ chính là bản chất của hành động, nó quy định hoạt động của con người....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tìm hiểu về động cơ học tập của học sinh trường PTDTNT THPT tỉnh Trà Vinh

  1. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 Tìm hiểu về động cơ học tập của học sinh trường PTDTNT THPT tỉnh Trà Vinh GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  2. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 MỤC LỤC NỘI DUNG TRANG MỞ ĐẦU 1 1. Tính cấp thiết củ a đề tài................................................................ ....... 1 2. Mục đích nghiên cứu ........................................................................... 2 3. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................... 2 4. Giả thuyết nghiên cứu.......................................................................... 2 5. Mục tiêu và n hiệm vụ nghiên cứu ........................................................ 3 5.1. Nghiên cứu lí luận ................................................................ ....... 3 5.2. Nghiên cứu thực tiễn ................................................................... 3 6. Khách thể và ph ạm vi nghiên cứu ........................................................ 3 6.1. Khách thể nghiên cứu .................................................................. 3 6.2. Phạm vi nghiên cứu ..................................................................... 3 7. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................... 3 8. Ý ngh ĩa lý luận và thực tiễn của đề tài ................................................. 4 8.1. Ý ngh ĩa lý lu ận ................................ ............................................ 4 8.2. Ý ngh ĩa thực tiễn ......................................................................... 5 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN .............................................................. 6 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề ................................ .................... 6 1.1.1. Nước ngoài............................................................................... 6 1.1.2. Trong nước............................................................................... 8 1.2. Các khái niệm cơ bản ................................................................ ....... 10 1.2.1. Khái niệm động cơ ................................................................... 10 1.2.2. Phân lo ại động cơ ..................................................................... 11 1.2.3. Khái niệm về động cơ học tập .................................................. 12 1.2.4. Đặc điểm động cơ học tập ........................................................ 13 1.2.5. Sự hình thành động cơ học tập ................................................. 14 1.2.6. Vai trò của động cơ đối với hoạt động học tập của học sinh ..... 16 1.3. Đặc điểm tâm sinh lý của học sinh THPT ......................................... 16 1.3.1. Vị trí, ý nghĩa của lứa tuổi của học sinh THPT ......................... 16 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  3. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 1.3.2. Các yếu tố ảnh h ưởng tới sự phát triển của học sinh THPT ...... 17 1.3.2.1. Đặc điểm về sự phát triển thể chất.................................... 17 1.3.2.2. Điều kiện sống và ho ạt động ............................................ 19 1.3.3. Hoạt động họ c tập và sự phát triển trí tuệ ................................ . 20 1.3.3.1 Đặc điểm hoạt động học tập .............................................. 20 1.3.3.2. Đặc điểm của sự phát triển trí tuệ ..................................... 22 CHƯƠNG 2 . K ẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................ ............. 25 2.1. Sơ lược về trường PTDTNT THPT tỉnh Trà Vinh............................. 25 2.2. Những vấn đề về động cơ học tập củ a học sinh trường PTDTNT THPT tỉnh Trà Vinh ................................ ................................ 27 2.2.1. Nhận thức của học sinh về mục đích học tập ............................ 28 2.2.2. Thứ bậc động cơ học tập của học sinh ...................................... 33 2.2.3. Tương quan về động cơ học tập giữa học sinh các khối 10, 11, 12 ............................................................... 34 2.2.4. Tương quan động cơ học tập giữa học sinh nam và học sinh nữ .............................................................. 36 2.2.5. Hoạt động định hướng động cơ học tập cho học sinh trong nhà trường ................................................................................ 38 2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến động cơ học tập của học sinh................... 41 2.3.1. Thái độ học tập......................................................................... 41 2.3.2. Sở thích - năng lực ................................................................... 42 2.3.2.1. Sở th ích ................................ ............................................ 42 2.3.2.2. Năng lực .......................................................................... 43 2.3.3. Hứng thú - Nhu cầu bản thân ................................ .................... 45 2.3.4. Đặc điểm học sinh dân tộc nội trú ............................................ 47 2.3.4.1. Về mặt sinh lý .................................................................. 47 2.3.4.2. Đặc điểm tâm lý ............................................................... 47 2.3.5. Gia đình .................................................................................. 48 2.3.6. Bạn b è ...................................................................................... 50 2.3.7. Giáo viên .................................................................................. 53 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  4. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 2.3.7.1. Nhận thức của giáo viên về vai trò của phương pháp giảng dạy với động cơ học tập của học sinh ............. 53 2.3.7.2. Thái độ của học sinh đối với việc tổ chức giảng dạy của giáo viên ................................ ................................ 56 2.3.8. Văn hóa - xã hội ................................................................ ....... 58 CHƯƠNG 3 . KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................... 62 3.1. Kết luận ...................................................................................... 62 3.2. Kiến nghị ................................................................ .................... 62 GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  5. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 BẢNG PHÂN CÔNG CÔNG VIỆC THỰC TẬP NỘI DUNG THỜI GIAN, PHỤ TRÁCH CÔNG ĐỐI TƯỢNG NGÀY CÔNG VIỆC THAM GIA TÁC ĐỊA ĐIỂM PHỐI HỢP Trao đổi về kế Các Thực 13h45 - 16h00 * BGH nhà hoạch thực tập tại tại trường trường, các Giáo Nguyễn Thị tập sinh trường PTDTNT viên chủ nhiệm Biển -nhóm trong đoàn PTDTNT - trưởng 21/02/2011 - THPT tỉnh Trà THPT tỉnh các lớp 10B, thực tập Vinh trong 2 tu ần Trà Vinh 10D, 11C và 11D từ ngày cùng tất cả các 20/02/2011 đến Giáo viên trong trường 06/03/2011 * Giáo viên hướng dẫn đoàn thực tập và các Thực tập sinh Từ ngày * 15 phút đầu Tất cả học sinh Các thực tập Công tác sinh Giáo viên giờ (từ 6h15 22/02/2011 hoạt của các lớp 10B, chủ nhiệm sinh trong đến 6h30 ) đến ngày chủ nhiệm lớp đoàn thực tập của các lớp 10D, 11C, 11D, * Các tiết 5 các học sinh sinh được chia đều 05/03/2011 10B, 10D, của ngày th ứ 7 ho ạt theo lớp cho 11C và các tiết các lớp 10B, m ình và 11D trống (từ 10D, 11C, 10h15 đến 11D 11h05) Sinh ho ạt tại phòng học của các lớp chủ nhiệm GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  6. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 (Nhóm trưởng Các giáo Bắt đầu Tham gia dự giờ * Tiết 2 từ Tất cả các học dự giờ các tiết học ở các 7h20 đ ến 8h10 sinh của các lớp viên bộ môn và lớp của 2 khối 10 dự giờ các lớp có Thực tập sinh của các môn vào ngày 2 nhóm phó ) 22/02/2011 và 11 với các 10A, 10B, 10D dự giờ Các thực tập học có Thực và kết thúc môn học khác * Tiết 3 từ tập sinh dự sinh trong 8h30 đ ến 9h15 đoàn thực tập giờ vào ngày nhau dự giờ các lớp 28/02/2011 10B, 10C, 10D, 11A, 11B, 11C và 11D 25/02/2011 Chương trình Được tổ chức Tất cả các học * Đoàn Nhóm Giáo Giáo dục giới vào lúc 15h00 sinh nữ của cả 3 dục giới tính trường (Trưởng nhóm * Các Thực tính với chủ đề: đến 17h00 tại khối 10, 11 - Trần tập sinh nhà và 12 “Bạn biết gì về Đa Năng của trong đoàn Thanh Thái) cơ thể mình” trường thực tập 26/02/2011 Chương trình Được tổ chức Tất cả các học Ban sinh hoạt * Đoàn (Trưởng ban - sinh hoạt ngoại sinh của cả 3 trường vào lúc 19h00 khóa (vui chơi, Bùi Thị đến 20h30 tại khối 10, 11 và 12 * Các Thực sinh hoạt tập thể) sân bóng của tập sinh Trang) trường trong đoàn thực tập 28/02/2011 Chương trình Được tổ chức Toàn bộ học sinh * Đoàn Nhóm Giáo dục kỹ năng vào lúc 14h00 khối 10 Kỹ năng sống trường (Trưởng sống với đến 15h30 tại * Các thực nhóm-Phạm chủ đề: “ Kỹ nhà Đa Năng tập sinh Mỹ Lành) của trư ờng trong đoàn năng thực tập lắng nghe” GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  7. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 (Nhóm trưởng Mở phòng Công tác trực * Thời gian: từ Tất cả học sinh Nhà trường Tham vấn phòng Tham vấn thứ 2 đến thứ 7 trong trường có hỗ trợ và và bắt đầu trong tuần: nhu cầu đều có tâm lý, phòng 2 nhóm phó ) phòng Tham trực từ đọc sách báo cho Buổi sáng từ th ể đến để được Các thực tập vấn và các học sinh 7h30 đ ến Tham vấn, đọc thiết bị để ngày sinh trong 11h00, buổi sách báo cũng đoàn thực tập 22/02/2011 trang trí và kết thúc chiều từ 13h30 như gửi và nhận được chia ra phòng đến 17h00 thư Tham vấn thành những vào ngày * Tham vấn tại nhóm nhỏ và 04/03/2011 văn phòng thay nhau trực Đoàn trường và trả lời thư Tham vấn của các em 04/03/2011 Chương trình Được tổ chức * Mỗi lớp chọn 2 Ban văn ngh ệ * Đoàn (Trưởng ban- biểu diễn thời người biểu diễn trường vào lúc 19h00 Nguyễn Thị trang với chủ đề: đến 21h00 tại th ời trang * Các thực nhà Đa Năng * Các Thực tập tập sinh Xuân Hoa) “Đêm hội thời của trư ờng sinh trong đoàn trong đoàn trang Rộn ràng thực tập thực tập sắc xuân” * Tất cả các học sinh trong trường 05/03/2011 Báo cáo kết quả Buổi báo cáo BGH nhà trường, Nguyễn Thị Giáo viên các hoạt động được tổ chức Bí thư và phó Bí Biển -nhóm hướng dẫn trưởng phối hợp cùng thư Đoàn trường, đoàn thực vào lúc 8h00 nhà trường trong đến ……..tại các Giáo viên chủ Trần Thanh tập và các 2 tuần và kết quả phòng họp của nhiệm của 4 lớp Thực tập Thái-nhóm của b ài Nghiên trường có Thực tập sinh phó sinh cứu chủ nhiệm khoa học mà * Giáo viên nhóm thực tập hướng dẫn đoàn GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  8. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 nghiên cứu tại thực tập và 12 trường PTDTNT- Thực tập sinh THPT tỉnh Trà Vinh BẢNG BÁO CÁO CÔNG VIỆC THỰC TẬP NỘI DUNG THỜI GIAN, THÀNH VIÊN KẾT QUẢ NGÀY CÔNG VIỆC THỰC HIỆN ĐỊA ĐIỂM ĐẠT ĐƯỢC Nghe báo cáo của 14h00 - 16h00 tại Các Thực tập sinh Nắm bắt được một số vấn đề cơ Sở Giáo dục - Đào Sở giáo dục - Đào bản về tình hình Giáo dục tại địa 20/02/2011 tạo tỉnh Trà Vinh tạo tỉnh Trà Vinh phương. Trao đổi về kế 13h45 - 16h00 tại Nguyễn Thị Biển - Nắm bắt được một số vấn đề cơ nhóm trưởng hoạch thực tập tại trường PTDTNT - bản về tình hình giáo dục tại trường PTDTNT - THPT tỉnh trường PTDTNT-THPT tỉnh Trà THPT tỉnh Trà Trà Vinh Vinh Vinh trong 2 tu ần 21/02/2011 từ ngày 20/02/2011 đến 06/03/2011 Từ ngày * 15 phút đầu giờ Các thực tập sinh * Các Thực tập sinh lên lớp với Công tác (từ 6h15 đến 6h30) trong đoàn thực tập tinh thần trách nhiệm cao 22/02/2011 sinh hoạt đến ngày * Các tiết 5 của được chia đều cho * Thực tập sinh đã có sự quan tâm chủ nhiệm lớp ngày thứ 7 và các các lớp 10B, 10D, đến các học sinh 05/03/2011 tiết trống (từ 10h15 * Tạo được sự thân thiện, gần gũi 11C, 11D đến 11h05) giữa các Thực tập sinh với học Sinh hoạt tại ph òng sinh học của các lớp * Học sinh tham gia tích cực vào chủ nhiệm các hoạt động GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  9. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 * Học sinh đón nhận đư ợc nhiều niềm vui, sự khích lệ từ các Thực tập sinh (Nhóm trưởng và Bắt đầu * Tiết 2 từ 7h20 * Các Thực tập sinh tham gia dự Tham gia dự giờ dự giờ các tiết học ở các đến 8h10 dự giờ giờ các tiết học đầy đủ, đúng giờ 2 nhóm phó ) lớp của 2 khối 10 các lớp 10A, 10B Các thực tập sinh * Nhận thấy được một số khác vào ngày và 11 với các môn trong đoàn thực tập biệt trong thái độ, ý thức học tập 22/02/2011 và 10D và kết thúc học khác nhau * Tiết 3 từ 8h30 của học sinh đến 9h15 dự giờ * Học hỏi được các phương pháp vào ngày các lớp 10B, 10C, giảng dạy, phong cách đứng lớp 28/02/2011 của các Giáo viên 10D, 11A, 11B, * Nhận biết một số biểu hiện Tâm 11C và 11D lý học sinh Chương trình Giáo Được tổ chức vào Nhóm Giáo dục * Các Thực tập sinh có sự chuẩn Ngày đ ến giới tính (Trưởng dục giới tính với lúc 15h00 bị chu đáo, đầy đủ từ hình thức 25/02/2011 nhóm - Trần chủ đề: 17h00 tại nhà đến nội dung của từng phần, tinh Đa Năng của Thanh Thái) thần trách nhiệm cao “Bạn biết gì về trường * Biết phân bổ thời gian hợp lý, cơ thể mình” năng động trong tổ chức, thực hiện, hăng say, nhiệt tình * Học sinh tham gia buổi học tích cực, sôi nổi Chương trình sinh Được tổ chức vào Ban sinh hoạt * Các Thực tập sinh tích cực và Ngày (Trưởng ban - hoạt ngoại khóa lúc 19h00 đ ến trách nhiệm từ khâu chuẩn bị đến 26/02/2011 (vui chơi, sinh Bùi Thị Trang ) 20h30 tại sân bóng khâu tổ chức thực hiện hoạt tập thể) của trường * Năng động, hăng say trong các trò chơi * Tạo được niềm vui cho học sinh, tinh thần đoàn kết giữa các thực tập sinh và học sinh GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  10. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 Chương trình Giáo Được tổ chức vào * Tất cả các Thực tập sinh cùng Ngày Nhóm dục kỹ năng sống lúc 14h00 đ ến Kỹ năng sống nhau cộng tác để chuẩn bị cho 28/02/2011 (Trưởng nhóm - với chủ đề: 15h30 tại nhà Đa chương trình Phạm Mỹ Lành) Năng của trường * Nhóm đ ã sáng tạo trong việc “Kỹ năng đưa ra những hoạt động, trò chơi lắng nghe” lồng vào nội dung b ài học * Chương trình diễn ra tốt đẹp theo như dự kiến nhóm đưa ra * Học sinh nhận được những kiến thức liên quan đ ến kỹ năng lắng nghe (Nhóm trưởng và Mở phòng * Thời gian: từ thứ * Các thực tập sinh đúng giờ trong Công tác trực Tham vấn 2 đến thứ 7 trong ngày trực của m ình 2 nhóm phó ) phòng Tham vấn và bắt đầu tâm lý, phòng đọc tu ần: Buổi sáng từ Các thực tập sinh * Sẵn sàng và cởi mở khi tiếp xúc trực từ sách báo cho học 7h30 đến 11h00, trong đoàn thực tập và tham vấn cho học sinh buổi chiều từ 13h30 được chia ra th ành * Đã sắp xếp thời gian để trả lời ngày sinh đến 17h00 nh ững nhóm nhỏ thư cho học sinh 22/02/2011 và kết thúc * Tham vấn tại văn và thay nhau trực * Học sinh nhận được niềm vui, phòng Đoàn trường và trả lời thư Tham tinh thần thoải mái, niềm tin và vào ngày vấn của các em sức mạnh để bước tiếp con đư ờng 04/03/2011 của m ình sau nh ững khúc mắc khó xử trong đời sống * Học sinh được định hướng để tự giải qu yết những khó khăn của mình trong học tập cũng như trong cuộc sống Chương trình biểu Được tổ chức vào Ban văn ngh ệ * Ban văn nghệ cùng với các Ngày (Trưởng ban- diễn thời trang với lúc 19h00 đ ến Thực tập sinh đã chuẩn bị chu đáo 04/03/2011 Nguyễn Thị chủ đề: “ Đêm hội 21h00 tại nhà Đa từ việc triển khai đến thực hiện kế Năng của trường hoạch Xuân Hoa) thời trang Rộn * Triển khai và sắp xếp duyệt ràng sắc xuân” GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  11. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 trước các tiết mục văn nghệ * Sắp xếp liên hệ trước sự hỗ trợ của Đoàn trường * Đêm văn nghệ đ ã tạo đư ợc không khí vui tươi, sôi nổi và hào hứng qua các tiết mục biểu diễn thời trang giữa các khối lớp * Chương trình đ ã tạo được sự tham gia của tất cả các lớp. Đồng thời, các tiết mục thời trang còn thể hiện sự sáng tạo và phong cách độc đáo của từng khối lớp Báo cáo kết quả Buổi báo cáo đ ược Nguyễn Thị Biển - * Nhóm trư ởng và nhóm phó phối Ngày nhóm trưởng các hoạt động phối tổ chức vào lúc hợp với các nhóm nhỏ, các ban để 05/03/2011 hợp cùng nhà 8h00 đến ……..tại Trần Thanh Thái- tổng hợp và làm bài báo cáo trường trong 2 phòng họp của * Nhóm trư ởng gửi Giấy mời đến nhóm phó tuần thực tập và trường BGH nhà trường, Đoàn trường và kết quả b ài các Giáo viên chủ nhiệm của các Nghiên cứu lớp có Thực tập sinh chủ nhiệm khoa học mà * Tiến hành báo cáo kết quả các nhóm thực tập đã hoạt động phối hợp cùng nhà nghiên cứu tại trường và kết quả bài nghiên cứu trường khoa học m à nhóm th ực tập đã thực hiện nghiên cứu tại trường GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  12. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÌ MINH SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH TRÀ VINH TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN TRƯỜNG PTDTNT - THPT TỈNH TRÀ VINH KHOA GIÁO DỤC - - -oOo- - - - - -oOo- - - ĐÁNH GIÁ CHÉO GIỮA CÁC SINH VIÊN TRONG NHÓM Tiêu chí Ý thức tổ chức Mức độ đóng góp K ết quả và hiệu STT kỷ luật (3 điểm) quả thực hiện đánh giá cho nhóm (3 điểm) Sinh viên công việc được g iao (4 điểm) 1 3 3 4 Nguyễn Thị Biển 2 3 3 4 Nguyễn Thị Chi 3 3 3 4 Cao Thành Công 4 3 3 4 Nguyễn Thị Duyên 5 3 3 4 Phan Minh Hải 6 3 3 4 Nguyễn Thị Xuân Hoa 7 3 3 4 Nguyễn Hải Linh 8 3 3 4 Phạm Mỹ Lành 9 3 3 4 Hồ Ngọc Linh 10 3 3 4 Trần Thanh Thái 11 3 3 4 Lê Thị Thanh Trâm 12 3 3 4 Bùi Thị Trang GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  13. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Theo “Chương trình phát triển của Liên Hợp Quốc”, giáo dục và đào tạo là một trong năm nhân tố “phát năng” của phát triển nguồn nhân lực (giáo dục và đào tạo, sức khỏe và dinh dưỡng, môi trường, việc làm và giải phóng con ng ười), trong đó giáo dục và đào tạo là cơ sở của tất cả các nhân tố khác. Ở Việt Nam, Đảng và Nhà nước đ ã khẳng định vai trò quan trọng của giáo dục và đào tạo đối với sự phát triển đất nước trong giai đoạn hiện na y. Văn kiện Đại hội Đảng Cộng Sản Việt Nam lần thứ VIII đã xác định: “Cùng với khoa học công nghệ, giáo dục là quốc sách hàng đầu”. Nghị quyết Đại hội Đảng toàn qu ốc lần thứ IX khẳng định: “Phát triển giáo dục và đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hóa và hiện đại hóa, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững”. Định hướng xây dựng xã hội công bằng, văn minh trong đó trước hết là thực hiện công bằng xã hội trong giáo dục là một trong những tư tưởng chủ đạo của chiến lược phát triển giáo dục nước ta trong thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa. Thời đại ngày nay, sự phát triển của nền khoa học công nghệ làm biến đổi về chất toàn bộ đời sống xã hội. Tại hội nghị bộ trưởng giáo dục Á - Âu lần 2 năm 2009, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng kh ẳng định Việt Nam luôn coi giáo dục là quốc sách h àng đầu và một trong những yêu cầu đặt ra cho n ền giáo dục Việt Nam là sự phát triển tương xứng về chất lượng giáo dục giữa các vùng, miền. Một quốc gia có nền kinh tế phát triển vững mạnh khi và ch ỉ khi quốc gia ấy có một đội ngũ nhân lực dồi dào và trình độ dân trí không ngừng được nâng cao. Chính vì thế, học sinh có vai trò to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Để đảm nhận trọng trách của mình, trước hết người học ph ải học tập thật tốt và học tập là hoạt động cơ bản nhất của học sinh - sinh viên. Và chất lượng học tập chịu tác động bởi nhiều yếu tố. Trong đó, động cơ học tập là một trong những yếu tố quan trọng nh ất h ình thành thái độ học tập tích cực cho học sinh. Việc nghiên cứu “Tìm hiểu về động cơ học tập của học sinh trường PTDTNT THPT tỉnh Trà Vinh” giúp chúng tôi thấy được tình hình học tập hiện nay cũng như những yếu tố ảnh hưởng đến động cơ học tập từ đó có những đề xuất, kiến nghị lên nhà trường để tăng cường các chính sách hỗ trợ cho các em học sinh trường PTDTNT THPT tỉnh Trà Vinh nói riêng và cho các trư ờng DTNT nói chung nhằm nâng cao chất lượng dạy và học trong trường góp phần đ ào tạo đội ngũ tri thức trong thời hiện đại. 2. Mục đích nghiên cứu GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  14. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 Bước đầu tìm hiểu thực trạng về động cơ học tập và các yếu tố ảnh hưởng đến động cơ học tập chủ yếu của học sinh trường PTDTNT THPT Tỉnh Trà Vinh. Từ đó, đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm hình thành và phát triển động cơ học tập đúng đắn cho học sinh. Qua việc nghiên cứu động cơ học tập của học sinh trường, chúng tôi muốn đưa ra một số kết luận giúp cho nh à trường có những kế hoạch, ph ương pháp giáo dục phù hợp cũng như những hoạt động ngoại khó a thu hút học sinh tham gia. Trên cơ sở đó vừa nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, vừa thúc đẩy học sinh học tập nhờ xây dựng được hệ thống động cơ học tập đúng đắn. 3. Đối tượng nghiên cứu Tìm hiểu động cơ học tập của học sinh THPT trư ờng PTDTNT THPT tỉnh Trà Vinh: Nhận thức, định hướng và các yếu tố ảnh hưởng đến động cơ học tập. Tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến động cơ học tập của học sinh THPT trường PTDTNT THPT tỉnh Trà Vinh. 4. Giả thuyết nghiên cứu Các học sinh đ ã xác đ ịnh được động cơ học tập của m ình. Các động cơ học tập đều rất đa dạng. Học sinh có hứng thú trong môn học hơn nếu giáo viên có phương pháp dạy hay. 5. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Nghiên cứu lí luận: Khái quát các vấn đề lí luận của đề tài. Đặc điểm tâm sinh lí của học sinh THPT nói chung và Dân tộc nội trú nói riêng. Vài nét sơ lược về địa bàn nghiên cứu. 5.2. Nghiên cứu thực tiễn Tìm hiểu động cơ học tập của học sinh; về thứ bậc động cơ học tập; mối tương quan về động cơ học tập giữa học sinh 3 khối 10, 11, 12; giữa học sinh nam và nữ. Tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến động cơ học tập của học sinh THPT. Kiến nghị một số biện pháp nhằm hình thành và phát triển động cơ học tập đúng đắn cho học sinh PTDTNT THPT tỉnh Trà Vinh. GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  15. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 6. Khách thể và phạm vi nghiên cứu 6.1. Khách thể nghiên cứu Với đề tài nghiên cứu về động cơ học tập của học sinh trường PTDTNT THPT tỉnh Trà Vinh, chúng tôi đ ã tiến h ành phát b ảng hỏi cho 30 giáo viên và 233 học sinh THPT về các vấn đề liên quan đ ến động cơ h ọc tập của học sinh. Phỏng vấn sâu 24 học sinh và 6 giáo viên của trường PTDTNT THPT tỉnh Trà Vinh. 6.2. Phạm vi nghiên cứu Trong đề tài của chúng tôi đề cập đến một số vấn đề về động cơ học tập của học sinh: Nhận thức của học sinh về tầm quan trọng của việc học, những yếu tố ảnh hưởng đến động cơ học tập của các em học sinh trư ờng PTDTNT THPT tỉnh Trà Vinh. 7. Phương pháp nghiên cứu Đề tài chúng tôi sẽ sử dụng phối hợp hệ thống các phương pháp sau: 7 .1. Phương pháp nghiên cứu, phân tích và tổng hợp các tài liệu liên quan đến đề tài Sưu tầm chọn lọc và nghiên cứu các tài liệu sách báo, tạp chí, luận văn liên quan đến vấn đề động cơ học tập của học sinh. 7 .2. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi Bảng hỏi được đưa ra dư ới dạng phiếu khảo sát ý kiến gồm 27câu. Các dạng câu hỏi: câu hỏi đóng và câu hỏ i mở. Thang đo được sử dụng trong bảng hỏi gồm: Thang đo định danh, thang đo khoảng cách và thang đo thứ bậc. 7 .3. Phương pháp phỏng vấn sâu Phỏng vấn sâu 24 học sinh đại diện 3 khối lớp 10, 11, 12 và 6 giáo viên đại diện cho các tổ chuyên môn trường PTDTNT THPT tỉnh Trà Vinh về những vấn đề cơ bản của đề tài. Các cuộc phỏng vấn trên được ghi băng và được gỡ ra th ành các biên bản phỏng vấn. Kết quả được sử dụng phối hợp với các dữ kiện định lượng khi phân tích các vấn đề. 7 .4. Phương pháp xử lý thông tin Các thông tin tư liệu được tổng hợp theo các chủ đề để trình bầy khái quát về lịch sử nghiên cứu và cơ sở lý luận của đề tài. Các thông tin đ ịnh tính được lọc theo các chủ đề dưới dạng trích dẫn báo cáo hoặc trích dẫn bảng gỡ băng phỏng vấn sâu cá nhân. Kết quả được xử lý theo phương pháp phân tích nội dung. Trong khi phân tích, các trích dẫn được sử dụng kết hợp với số liệu thống kê định lượng. GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  16. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 Các thông tin định lượng: các sự kiện điều tra bằng bảng hỏi được xử lý bằng chương trình SPSS, sử dụng chủ yếu phương pháp thống kê: Tính tần số và phần trăm (%) cũng như tương quan chéo giữa biến độc lập và biến phụ thuộc kèm theo kiểm định chi – bình phương (chi – square) khi điều kiện về dữ liệu cho phép. Tính trung bình, độ lệch chuẩn và kiểm nghiệm ý nghĩa sự kh ác biệt giữa các trung bình đ iểm số b ằng kiểm định T - test. 8. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài 8.1. Ý nghĩa lí luận Đề tài góp ph ần làm sáng tỏ quan điểm, nhận thức về động cơ và động cơ học tập của giáo viên và học sinh THPT. Đề tài làm tài liệu tham khảo cho các thầy cô, các sinh viên khi nghiên cứu vấn đề n ày. Rút ra những nhận thức, hiểu biết, cơ sở lý luận về động cơ học tập. 8.2. Ý nghĩa thực tiễn Cung cấp thêm kiến thức về động cơ học tập giúp cho học sinh trường PTDTNT THPT tỉnh Trà Vinh nh ận thức, hiểu biết đúng đắn về động cơ học tập giúp cho quá trình học tập đạt kết quả tốt. Cung cấp thêm thông tin về động cơ học tập của học sinh giúp các nhà giáo dục và giáo viên của trường tìm ra những giải pháp hợp lý giúp các em học tập tốt hơn. GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  17. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Nước ngoài Năm 1918 hai nhà tâm lý học người Mỹ, W.I.Thomas và F.Znaniecki là những người đầu tiên đưa ra và sử dụng khái niệm về thái độ thông qua những nghiên cứu của m ình về nông dân Ba Lan. Năm 1934, La Piere đã đưa ra một thí nghiệm gây kinh ngạc, khi ông đã ch ứng minh một điều là những gì chúng ta nói và những gì chúng ta làm (tức là thái độ và hành vi của cá nhân trong cùng một trường hợp) đôi khi lại rất khác nhau (nghịch lý La Piere). Kết luận của La Piere đã làm cho các nhà tâm lý học phương Tây hoài nghi, từ đó làm giảm bớt sự quan tâm của họ đối với các vấn đề về thái độ. Sau đó cùng với tác động của cuộc chiến tranh thế giới thứ hai, các nhà nghiên cứu về thái độ giảm đi nhiều. Chỉ sau khi chiến tranh kết thúc, việc nghiên cứu về thái độ mới thực sự được quan tâm. Năm 1957, có một nghiên cứu đã lý giải tại sao “Hành vi lại ảnh hưởng tới thái độ của con người” là “thuyết bất đồng nhận thức” của Leon Festinger. Ngoài các vấn đề được đề cập trên, các nhà tâm lý học phương Tây còn nghiên cứu, xem xét nhiều khía cạnh khác của thái độ, nhất là các vấn đề về vai trò, chức năng, cấu trúc, như các nghiên cứu của M.Rokeach (1968), T.M.Ostrom (1969), U.J.Mc.Guire (1969) và J.R.Rempell (1988). Đến năm 1972, cũng có một học thuyết nghiên cứu về mối quan hệ giữa thái độ và hành vi của con người. Đó là thuyết “Tự nhận thức” của Daryl Bem. Hai học thuyết của Leon Festinger và Daryl Bem đ ã có ảnh hưởng khá lớn tới các nghiên cứu sau n ày. Không những thế các nhà nghiên cứu cũng đưa ra phương pháp nghiên cứu hình thành, thay đổi thái độ như phương pháp “đường ống GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  18. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 giả vờ” cho phép đo các thái độ của con người do Edward Jones và Harold Sigall (1971) đ ề ra cùng “kỹ thuật lấn từng bước một” của Janathan Freedman và Scott Fraer (1966). Như vậy, có thể thấy rằng trong suốt thời kỳ từ đầu thế kỉ XX cho đến nay, ở phương Tây, đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về thái độ và cùng với nó cũng xuất hiện nhiều phương pháp nghiên cứu mới về hiện tượng tâm lý đặc biệt này. Trong nghiên cứu tâm lý học giáo dục phương Tây, các tác giả thường coi thái độ học tập là một trong những nhân tố đóng vai trò là động cơ thúc đẩy tính tích cực của học sinh với giáo viên, với môn học, cũng như thái đ ộ trong từng giai đoạn học tập. Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu đó lại dựa vào “Thuyết hành vi” đề cao vai trò của các yếu tố do con người tạo nên, như thưởng, ph ạt m à không chú ý nhiều đến các yếu tố môi trường, chủ thể trong việc h ình thành tri th ức, kĩ năng. Ở Cộng hòa dân chủ Đức trước đây cũng đ ã có một số công trình nghiên cứu tiêu biểu về thái độ do một số nh à tâm lý học xã hội như V.Nayze, M.Phovec…tiến hành. Ngoài những vấn đề đ ược nghiên cứu một cách truyền thống, th ì các nhà tâm lý họ c Đức còn đề cập đến nhiều vấn đề khác như các cơ ch ế h ình thành thái độ, sự định h ình thái độ (cơ ch ế bắt chư ớc, luyện tập, hướng dẫn) do H.Hiebsch và M.Worwerg thực hiện. Trong lĩnh vực kinh tế, một số công trình nghiên cứu đ ã xem thái độ như là một thành tố của năng suất tập thể. Trong tâm lý học dạy học ở Liên Xô cũ, thái độ học tập không được nghiên cứu riêng rẽ mà lồng vào trong nghiên cứu động cơ, hứng thú học tập. Có thể kể đến các tác giả tiêu biểu đã có các công trình nghiên cứu về động cơ học tập của học sinh là: L.I.Bozovick (1951) nghiên cứu động cơ, thái độ học tập của học sinh nhỏ. Động cơ h ọc tập của học sinh theo L.I.Bozovick có một số biểu hiện: trẻ học vì cái gì, cái gì thúc đẩy trẻ học tập và tất cả những kích thích đối với hoạt động học tập của các em. A.K.Marcova (1983) nghiên cứu hình thành động cơ học tập của học sinh. Machikhina và đồng tác giả nghiên cứu quan hệ giữa động cơ và thái độ học tập của học sinh. A.I.Kovaliov (1987) nghiên cứu động cơ lựa chọn nghề nghiệp của học sinh, sinh viên… Các nhà nghiên cứu Xô Viết đã xác định hoạt động học tập đư ợc chi phối bởi động cơ học tập. Động cơ học tập có ba nguồn gốc: nguồn gốc cá nhân (hứng thú, ham muốn, tâm thế, thái độ, niềm tin, thế giới quan, quan niệm về bản thân, thái độ với xã hội, ý thức tự ho àn thiện, sự thoả m ãn nhu cầu, lý tưởng sống); nguồn gốc bên trong (nhu cầu), nguồn gốc bên ngoài (đòi hỏi, mong đợi của xã hội, điều kiện khách quan). Các yếu tố n ày nếu được gắn liền với hoạt động học tập hoặc với GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  19. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 các thành phần của nó (kết quả, mục đích, quá trình ), sẽ trở thành động cơ học tập. Động cơ học tập được chia làm hai lo ại: Động cơ bên ngoài (thưởng, phạt đe doạ, đòi hỏi, áp lực nhóm) và động cơ bên trong (hứng thú đối với tri thức, sự tò mò, ham muốn nâng cao trình độ). Vì vậy có thể thấy thái độ học tập là một trong những cơ sở hình thành động cơ học tập. Trong lĩnh hội tri thức thì khả năng tập trung, phân phối chú ý, tâm thế, thái độ là các nhân tố quan trọng bậc nhất. 1.1.2. Trong nước Khi nghiên cứu thành tựu của tâm lý học thế giới và thực tiễn tâm lý học nước nhà, các nhà tâm lý học Việt Nam đã xác định một số quan niệm cơ bản về vị trí, vai trò của thái độ trong quá trình thực hiện hoạt động giảng dạy và hoạt động học tập. Mục tiêu của giáo dục là hình thành ở người học có đầy đủ tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, có văn hoá, có thái độ ứng xử hài hoà với môi trường sống, trong quá trình học tập và với bản thân mình. Thái độ là một trong những mục đích hàng đ ầu của dạy học bên cạnh việc cung cấp tri thức, rèn luyện kĩ năng, kĩ xảo. Thái độ học tập là một trong những biểu hiện của động cơ học tập. Sự h ình thành động cơ học tập của học sinh chịu sự chi phối của nhiều nhân tố trong đó có quan niệm, thái độ của gia đ ình đối với việc học tập của con cái, thái độ, sự đánh giá của xã hộ i đối với việc học tập nói chung và thành tích h ọc tập nói riêng. Từ những quan niệm cũng như thực tiễn về việc nghiên cứu thái độ, động cơ học tập tại n ước ta, đã có một số đề tài liên quan đến vấn đề này của học sinh, sinh viên đã được nghiên cứu: Tính tích cực nhận thức như là thái độ. Những khó khăn chủ quan cũng như khách quan kìm hãm tính tích cực học tập của sinh viên. Thực trạng động cơ học tập, các nguyên nhân ảnh hưởng đến tính tích cực học tập của sinh viên. Quan hệ giữa tự đánh giá của học sinh với thái độ học tập và động cơ học tập. Vấn đề kích thích tính tích cực học tập của sinh viên. Trong tạp chí dạy và học ngày nay (số 1-3, 7-8/ 2005), Trần Thiên Thu có bài viết “Đi tìm nguyên nhân học sinh chán học”, bài viết có đề cập những nguyên nhân khiến học sinh chán học, đó là chương trình quá nặng, các hoạt động dồn nén không chỉ làm cho học sinh mệt mỏi m à còn làm chúng không thể xử lý tốt, thậm chí không đủ thời gian để kịp làm bài ho ặc tiêu hóa kiến thức thu được, cha mẹ muốn con đạt điểm cao nhưng lại quên rằng chúng có đủ khả năng, đủ sức hay không. GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
  20. Báo cáo thực tập Tâm lý giáo dục - Nhóm 1 Năm 2009, n ghiên cứu của Trung tâm đánh giá và kiểm định chất lượng giáo dục TP.HCM được thực hiện ở 4 thành phố lớn: TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng và Cần Th ơ, với 981 học sinh phổ thông, 322 sinh viên cao đ ẳng và 697 sinh viên đại học. Kết quả nghiên cứu cho thấy đ ộng cơ học tập của học sinh, sinh viên không đúng đ ã dẫn đến hiện tượng quá tải, quá thiên về lý thuyết như hiện nay. Trong tạp chí giáo dục số 246 kỳ 2 tháng 9/2010, TS. Phan Thị Tố Oanh và Trần Thị Ngọc Anh có nghiên cứu về thái độ học tập môn giáo dục công dân của học sinh trư ờng THPT tại Phan Thiết (Bình Thu ận), qua khảo sát có hai nguyên nhân chính ảnh hưởng đến động cơ học tập của học sinh là phương pháp giảng dạy của giáo viên và khả năng nhận thức của học sinh. Từ đó đưa ra giải pháp: học sinh cần được hướng dẫn về ph ương pháp học tập, giáo dục ý thức cho học sinh tự vươn lên Nhìn chung ở Việt Nam, các công trình nghiên cứu thái độ, đ ộng cơ học tập của học sinh, sinh viên còn chưa được triển khai rộng, mới chỉ đạt được một số kết quả b ước đầu như xác định vai trò vị trí của thái độ học tập trong việc hình thành động cơ học tập, nghiên cứu thái độ học tập của sinh viên thông qua nghiên cứu động cơ học tập, tính tích cực học tập, hứng thú học tập, định hướng giá trị. Các nh à nghiên cứu đ ã cố gắng tìm những chỉ báo chi tiết về thái độ học tập song còn có nh ững khía cạnh chưa có sự thống nhất từ những vấn đề chung như đ ịnh nghĩa, cấu trúc của thái độ học tập cho đến việc xác định các chỉ báo cụ thể. 1.2. Các khái niệm cơ bản 1.2.1. Khái niệm động cơ Ý tưởng nghiên cứu động cơ hoạt động của con người đã tồn tại rất lâu trong lịch sử tâm lý học và có nhiều cách lý giải khác nhau về động cơ. Theo thuyết phân tâm học: Động lực thúc đẩy hoạt động của con người là vô thức. Nguồn gốc vô thức là những bản năng nguyên thủy mang tính sinh vật và nh ấn mạnh vai trò của các xung năng tính dục. Theo thuyết h ành vi: Với mô hình "kích thích - phản ứng ", coi kích thích là nguồn gốc tạo ra ph ản ứng hay gọi là động cơ. Theo J. Piaget: Động cơ là tất cả các yếu tố thúc đẩy cá thể hoạt động nhằm đáp ứng nhu cầu và định hướng cho hoạt động đó. GVHD: Th.S Nguyễn Thị Anh Thư
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2