intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tình hình mắc bệnh và đặc điểm viêm bờ mi do ký sinh trùng Demodex

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

5
lượt xem
0
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết trình bày việc tìm hiểu tình hình, các yếu tố liên quan viêm bờ mi do ký sinh trùng Demodex; Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh nhân viêm bờ mi do Demodex. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu tiến cứu, thử nghiệm lâm sàng không đối chứng trên 33 bệnh nhân (48 mắt) có viêm bờ mi dương tính với Demodex tại khoa khám bệnh cận lâm sàng bệnh viện Mắt Nghệ An trong thời gian từ tháng 3 năm 2019 đến tháng 10 năm 2019.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tình hình mắc bệnh và đặc điểm viêm bờ mi do ký sinh trùng Demodex

  1. CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KỶ NIỆM 60 NĂM TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA VINH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TÌNH HÌNH MẮC BỆNH VÀ ĐẶC ĐIỂM VIÊM BỜ MI DO KÝ SINH TRÙNG DEMODEX Văn Thị Lan Phương*, Ngô Thị Huyền Thảo* TÓM TẮT 7 tính Demodex với biểu hiện lâm sàng khá phức Mục tiêu: 1, Tìm hiểu tình hình, các yếu tố tạp và hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. liên quan viêm bờ mi do ký sinh trùng Demodex. Từ khóa: viêm bờ mi, Demodex, bệnh viện 2, Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh Mắt Nghệ An nhân viêm bờ mi do Demodex Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: SUMMARY nghiên cứu tiến cứu, thử nghiệm lâm sàng không DISEASE SITUATION AND đối chứng trên 33 bệnh nhân (48 mắt) có viêm bờ CHARACTERISTICS OF DEMODEX mi dương tính với Demodex tại khoa khám bệnh PARASITIC BLEPHARITIS cận lâm sàng bệnh viện Mắt Nghệ An trong thời Purpose: 1, Find out the situation and factors gian từ tháng 3 năm 2019 đến tháng 10 năm 2019 related to Demodex parasitic blepharitis. 2, Kết quả: 33 bệnh nhân gồm 11 bệnh nhân Clinical and subclinical features of Demodex nam, 22 bệnh nhân nữ. tuổi từ 30 đến trên 60 blepharitis patients tuổi. Tỉ lệ bệnh viêm bờ mi do Demodex theo địa Subjects and research methods: a dư: nông thôn chiếm 54,55%; thành thị chiếm prospective study, an uncontrolled clinical trial 36,36%. Tỉ lệ bệnh viêm bờ mi do Demodex ảnh on 33 patients (48 eyes) with Demodex-positive hưởng của của các yếu tố môi trường: khói bụi blepharitis at the subclinical department of Nghe chiếm 45,45%; hóa chất chiếm 24,24% và nguồn An Eye Hospital during the period. period from nước ô nhiễm chiếm 12,12%. Tỉ lệ bệnh viêm bờ March 2019 to October 2019 disease situation do Demodex có dùng các yếu tố kích thích gặp and characteristics of Demodex parasitic hầu hết ở nữ giới chiếm 40,91%. 100% bệnh blepharitis nhân có triệu chứng ngứa mi và gàu mi, Đặc Results: 33 patients, including 11 male điểm lông mi rụng chiếm tỷ lệ 100%. Biến chứng patients, 22 female patients. age from 30 to over có thể gặp khô mắt chiếm 25% và tổn thương 60 years old. The rate of blepharitis caused by trên giác mạc, kết mạc chiếm 37,5%. Số lượng Demodex according to geographic location: Demodex trên tiêu bản: 10 The rate of blepharitis caused by Demodex was Demodex/ tiêu bản: 16,67%. influenced by environmental factors: smoke and Kết luận: viêm bờ mi do Demodex là bệnh dust accounted for 45.45%; chemicals accounted thường gặp ở bệnh nhân đến khám, chỉ trong 7 for 24.24% and polluted water accounted for tháng đã có 33 bệnh nhân có viêm bờ mi dương 12.12%. The rate of blepharitis caused by Demodex using stimulants was found mostly in *Bệnh viện Mắt Nghệ An women, accounting for 40.91%. 100% of patients Chịu trách nhiệm chính: Văn Thị Lan Phương had symptoms of itchy eyelashes and dandruff. Email: lanphuongvm@gmail.com The percentage of eyelashes that fall out is Ngày nhận bài: 11.8.2020 100%. Complications can be dry eyes accounting Ngày phản biện khoa học: 15.8.2020 for 25% and damage on the cornea, the Ngày duyệt bài: 30.9.2020 48
  2. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 495 - THÁNG 10 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 conjunctiva accounts for 37.5%. Amount of sinh vật này, chúng tôi tiến hành nghiên cứu Demodex per template: 10 ký sinh trùng Demodex tại bệnh viện Mắt Demodex / template: 16.67%. Nghệ An ” Conclusion: Demodex blepharitis is a common disease in patients who came to the II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU examination, in just 7 months, there were 33 2.1 Đối tượng nghiên cứu patients with Demodex-positive blepharitis with Những bệnh nhân đã được khám, chẩn quite complex clinical manifestations and currently no treatment specific. đoán và điều trị viêm bờ mi do ký sinh trùng Keywords: blepharitis, Demodex, Nghe An Demodex tại khoa Khám bệnh- cận lâm sàng Eye Hospital của Bệnh viện Mắt Nghệ An trong thời gian từ tháng 3 năm 2019 đến tháng 10 năm 2019 I. ĐẶT VẤN ĐỀ 2.1.1 Tiêu chuẩn lựa chọn Viêm bờ mi là viêm của một phần trước - Bệnh nhân được chẩn đoán viêm bờ mi mi, một trong những bệnh phổ biến, có thể do Demodex với các triệu chứng: gặp ở cả nam và nữ, các lứa tuổi và dân tộc + Lâm sàng: các triệu chứng điển hình khác nhau. Bệnh gây ra các triệu chứng khó viêm bờ mi. chịu như kích ứng mắt và mi mắt, cảm giác + Cận lâm sàng: soi tươi phát hiện ký sinh nóng rát, ngứa, chảy nước mắt, đỏ mắt, sợ trùng Demodex các mức độ ánh sáng,… do diễn biến thường âm thầm, - Bệnh nhân đồng ý tham gia nghiên cứu. các triệu chứng thường nhẹ nên nhiều khi 2.1.2 Tiêu chuẩn loại trừ: bệnh nhân ít để ý và thầy thuốc dễ bỏ qua, - Bệnh nhân rối loạn tâm thần, bệnh nhân điều trị không triệt để bệnh hay tái phát[1]. đang mắc các bệnh toàn thân nặng: cao huyết Những nghiên cứu của các tác giả khác nhau áp, tim mạch,đái tháo đường... về viêm bờ mi nói chung và viêm bờ mi do 2.2. Phương pháp nghiên cứu Demodex nói riêng đã đề cập đến bệnh cảnh 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu của viêm bờ mi do Demodex khá thường Nghiên cứu tiến cứu không có đối chứng gặp, biểu hiện lâm sàng có nhiều điểm chung Bệnh nhân được khám, chẩn đoán, điều trị với viêm bờ mi do các nguyên nhân khác. và được theo dõi sau điều trị Tuy nhiên đặc điểm viêm bờ mi do Demodex 2.2.2. Cỡ mẫu có những đặc thù riêng, chẩn đoán và điều trị Cỡ mẫu nghiên cứu là số bệnh nhân đã cũng có những điểm cần được phân biệt với được khám, chẩn đoán và điều trị viêm bờ mi các nguyên nhân viêm bờ mi khác. do ký sinh trùng Demodex Ở Việt Nam, cho đến nay có rất ít đề tài 2.2.3. Các tiêu chí đánh giá nghiên cứu về bệnh viêm bờ mi do * Đánh giá về các đặc điểm lâm sàng của Demodex. Gần đây số lượng bệnh nhân đến viêm bờ mi do demodex: khám vì bị viêm bờ mi do Demodex ngày Triệu chứng cơ năng: đánh giá theo 3 mức càng tăng. độ: nhẹ, vừa và nặng [6],[7] Để góp phần làm rõ căn nguyên và những + Ngứa: ngứa ở mi mắt (ngứa thỉnh yếu tố ảnh hưởng đến bệnh, từ đó đưa ra thoảng (nhẹ), thường xuyên (vừa) và ngứa hướng điều trị ngăn chặn sự tấn công của vi không chịu được (nặng). 49
  3. CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KỶ NIỆM 60 NĂM TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA VINH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN + Đau nhức: đau rát (nhẹ), ấn có đau nhẹ thấy có nhiều đốm tổn thương bắt màu trên (vừa) và đau nhức nhiều (nặng). giác mạc. Ngoài ra, bệnh nhân còn các triệu chứng Đánh giá khô mắt bằng test BUT (thời như: cộm mi, mỏi mi,.. gian phá vỡ màng phim nước mắt). Kết quả: Triệu chứng thực thể: đánh giá theo 3 nam * Độ 2: vừa, mao mạch màu hồng sẫm, có - Cơ địa: suy giảm miễn dịch, tiền sử dị các vùng đỏ khu trú ở bờ mi ứng, điều kiện vệ sinh, công việc... * Độ 3: nặng, mao mạch đỏ sẫm, lan toả * Xét nghiệm vi sinh: dọc bờ mi - Xét nghiệm Demodex: + Gàu hình trụ ở chân lông mi là dấu hiệu Bệnh phẩm được lấy là sợi lông mi trên chỉ điểm. bờ mi 2 mắt, hoặc vảy của da mi sau đó soi * Độ 1: dưới 1/3 số chân lông mi có vảy tươi trực tiếp với dung dịch Nacl 9 ‰ hoặc hoặc tiết tố bám dung dịch KOH 20% * Độ 2: từ 1/3 đến 2/3 số chân lông mi có Kết quả tìm thấy ký sinh trùng Demodex vảy hoặc tiết tố bám theo các mức độ (+), (++), (+++) * Độ 3: trên 2/3 số chân lông mi có vảy 2.2.4. Phương pháp xử lí thống kê: Theo hoặc tiết tố bám phương pháp thống kê y học + Rối loạn lông mi: Rụng lông mi, nang lông mi, lông mi mọc sai vị trí, lông quặm, III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU lông xiêu, loét mi, chắp lẹo. Dựa theo kết quả thăm khám lâm sàng và + Khô mắt: việc đánh giá khô mắt dựa cận lâm sàng, tổng số 33 bệnh nhân viêm bờ vào các triệu chứng cơ năng do tổn thương mi do Demodex thì có 48 mắt dương tính với bề mặt nhãn cầu và khô mắt Demodex (chiếm tỷ lệ 72,73%), số mắt còn Đánh giá tổn thương bề mặt nhãn cầu dựa lại âm tính với Demodex là 18 mắt (chiếm vào phương pháp nhuộm Fluorescein kết quả 27,27%) 3.1 Đặc điểm phân bố bệnh nhân Hình 1: phân bố bệnh nhân theo tuổi 50
  4. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 495 - THÁNG 10 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 Tuổi của nhóm tham gia nghiên cứu phân ra thành 4 nhóm chính. Tỷ lệ từng nhóm như sau: < 30 tuổi chiếm 3,03%, từ 30-45 tuổi chiếm nhiều nhất 57,58% , từ 45-60 tuổi chiếm 30,3% và
  5. CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KỶ NIỆM 60 NĂM TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y KHOA VINH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN 3.2 Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng Bảng 3. Triệu chứng cơ năng và thực thể Mức độ Triệu chứng Tổng số Không Nhẹ Vừa Nặng Ngứa mi 0 24 16 8 48 Đau nhức 35 12 1 0 48 Gàu mi 0 23 21 4 48 Cương tụ mi 9 27 7 5 48 Các triệu chứng thường gặp viêm bờ mi do Demodex gồm ngứa mi, đau nhức , gàu mi, cương tụ mi, trong đó ngứa mi mức độ nhẹ có 24/48 mắt chiếm 50%, mức độ vừa có 16/48 mắt chiếm 33,33%, mức độ nặng có 8/48 mắt chiếm 16,67%. Có 35/48 mắt không đau nhức chiếm 72,92%, đau mức độ nhẹ có 12/48 mắt chiếm 25%, mức độ nặng có 1/48 mắt chiếm 2,08%. Gàu mi mức độ nhẹ có 23/48 mắt chiếm 47,92%, mức độ vừa 21/48 mắt chiếm 43,75%, mức độ nặng có 4/48 mắt chiếm 8,33%. Có 9/48 mắt không cương tụ mi chiếm 18,75%, cương tụ mi mức độ nhẹ có 27/48 mắt chiếm 56,25%, mức độ vừa có 7/48 mắt chiếm 14,58%, mức độ nặng có 5/48 mắt chiếm 10,42%. Bảng 4. Đặc điểm tình trạng lông mi và bờ mi Dấu hiệu lâm sàng Số mắt Tỷ lệ Lông mi mọc bất thường 14 29,17% Rụng lông mi 48 100% Chắp, lẹo 7 14,58% Loét bờ mi 5 10,42% Lông quặm 26 54,17% Tổng số 48 100% Trên lâm sàng các dấu hiệu lông mi và mi trước chiếm tỷ lệ khác nhau: rụng lông mi chiếm 100%, lông quặm 54,17%, lông mi mọc bất thường 29,17%, chắp lẹo 14,58% và loét bờ mi 10,42%. Như vậy, đa số bệnh nhân sẽ có dấu hiệu rụng lông mi. Bảng 5. Xét nghiệm soi tươi tìm Demodex trên bờ mi Kết quả Demodex Số mắt Tỷ lệ Độ 1 (+) 24 50% Độ 2 (++) 16 33,33% Độ 3 (+++) 8 16,67% Tổng số 48 100% Số lượng Demodex trên tiêu bản: 10 Demodex/ tiêu bản: 16,67%. phân bố bệnh nhân theo tuổi. IV. BÀN LUẬN Tuổi của nhóm tham gia nghiên cứu được 4.1 Đặc điểm phân bố bệnh nhân phân thành 3 nhóm, trong đó nhóm tuổi từ 52
  6. TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 495 - THÁNG 10 - SỐ ĐẶC BIỆT - 2020 30-60 chiếm ưu thế 87,88%.. Nhóm tuổi từ nghiệm thì 100% có gàu mi. Có thể nói ngứa 30-60 là độ tuổi lao động tiếp xúc nhiều với mi và gàu mi là hai triệu chứng điển hình và những điều kiện dễ bị viêm bờ mi như khói thường gặp nhất trong viêm bờ mi do bụi, hóa chất, môi trường ô nhiễm… Nữ giới Demodex. Ngoài ra trên một số bệnh nhân chiếm tỉ lệ cao hơn trong tổng số mắc bệnh chúng tôi có thêm triệu chứng đau và cương (66,67%). Với độ tuổi từ 30-60 tuổi mà đa số tụ mi. Điều này phù hợp với tổn thương do lại là nữ, đây có thể là nguyên nhân dẫn đến Demodex gây nên [6,7]. sự rối loạn chuyển hóa các chất trong tuyến Đa số bệnh nhân có đặc điểm rụng lông bờ mi gây tình trạng viêm mạn tính, tạo cơ mi 100%. Điều này phù hợp với đặc điểm hội cho Demodex ký sinh và phát triển, sự bệnh viêm bờ mi do Demodex, Demodex phân bố này cho thấy yếu tố liên quan như thường tập trung ở vị trí nang lông, làm tổn mỹ phẩm, các phương pháp làm đẹp: nối thương lỗ chân lông và làm rụng lông mi. mi,..có ảnh hưởng tới bệnh. Ngoài ra viêm do Demodex có thể gây lông Đặc điểm bệnh nhân theo nghề nghiệp và mi mọc lệch, mọc bất thường [5,6]. môi trường: : Tỉ lệ mắc bệnh gặp nhiều ở Trong nghiên cứu này, chúng tôi phân nhóm làm nghề nông dân( 42,42%) và công thành 3 nhóm số lượng Demodex với tỉ lệ nhân (30,30%). Theo chúng tôi sự phân bố như sau: 10 Demodex/ về viêm bờ mi và môi trường làm việc. Môi tiêu bản: 16,67%. Trên một đơn vị lông mi trường làm việc của người nông dân và công tại vị trí nang lông tuyến bã , sẽ có trung nhân tiếp xúc thường xuyên với khói, bụi, bình 2 Demodex tập trung. Điều này phù hợp đất, bùn. Theo các nghiên cứu Demodex có với các triệu chứng viêm bờ mi cũng như các thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp hoặc có thể mức độ nặng nhẹ mà chúng tôi thống kê do bụi có chứa trứng bám vào mi mắt, hoặc trong phần kết quả.. đồ dùng chung. Chính vì vậy đối tượng nông dân, công nhân là những người lao động V. KẾT LUẬN chân tay, điều kiện làm việc và sống còn Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy viêm nhiều khó khăn nên dễ bị viêm bờ mi do bờ mi do demodex do nhiều yếu tố liên quan Demodex hơn các đối tượng khác [2,3,4,5] như tuổi, giới, nghề nghiệp, môi trường gây 4.2 Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng: nên, trong đó phần lớn bệnh nhân là nông Theo nghiên cứu của chúng tôi tất cả bệnh dân và công nhân thường xuyên chịu ảnh nhân dương tính với Demodex đều có triệu hưởng của môi trường khói bụi, hầu hết bệnh chứng ngứa mi và gàu mi. Điều này phù hợp nhân thường than phiền về các triệu chứng với đặc điểm của bệnh viêm bờ mi do ngứa mi và gàu mi là chủ yếu. Demodex, đây cũng là lý do phổ biến khi bệnh nhân đến khám. Hầu hết bệnh nhân bị TÀI LIỆU THAM KHẢO viêm bờ mi do Demodex luôn than phiền về 1. Đỗ N.H. (2011), Nhãn khoa tập 2, Nhà xuất tình trạng ngứa mi, có trường hợp ngứa mức bản Y học. độ nặng làm cho bệnh nhân phải dụi mắt, chà 2. Kamran Hosseini, Linda B. Bourque, Ron xát nhiều lần lên bờ mi và dẫn đến tình trạng D. Hays. Development and evaluation of a loét mi. Những bệnh nhân này khi xét measure of patient-reported symptoms of 53
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2