Tổ chức và điều hành sản xuất trong xây dựng giao thông Phần 6

Chia sẻ: Danh Ngoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:29

Thêm vào BST

Báo xấu

53
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Các tổ chức phi chính phủ có thể kiểm được lợi nhuận từ phí đỗ xe, từ việc cho thuê chỗ buôn bán, quảng cáo, và gần đây là nhờ việc cho các công ty truyền thông lắp đặt cáp nổi trong đường hầm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tổ chức và điều hành sản xuất trong xây dựng giao thông Phần 6

4 3 2 11 8 5 5 2 5 4 1 6 2 0 0 13 1 3 6 3 3 5 3 1 0 10 7 7 H×nh 4.23 Bư c 3: Xác ñ nh th i gian th c hi n mong mu n ng n nh t ñ i v i t ng công vi c (c t 4) bi u 4.4. Bư c 4: Xác ñ nh th i gian rút ng n có th (c t 5 bi u 4.5) và chi phí tăng bình quân cho 1 ñơn v th i gian rút ng n (chi phí tăng t c bình quân). K t qu tính toán ñư c th hi n c t 8 bi u 4.5. Bư c 5: Xác ñ nh các phương án rút ng n th i gian thi công và tính toán chi phí tăng lên do vi c rút ng n. ð xác ñ nh phương án rút ng n th i gian thi công, chúng ta c n ñưa ra t t c các phương án rút ng n có th r i ch n phương án ñáp ng yêu c u v th i gian v i chi phí tăng lên do vi c rút ng n là nh nh t. Trong quá trình xác ñ nh phương án rút ng n th i gian thi công, c n chú ý nh ng ñi m sau ñây: - Vì th i gian thi công là chi u dài c a ñư ng găng nên các phương án rút ng n th i gian s t p trung vào các công vi c n m trên ñư ng găng. - Vì m c tiêu rút ng n là ñ m b o th i gian th c hi n mong mu n v i chi phí tăng lên cho vi c rút ng n nh nh t nên c n ưu tiên các công vi c có chi phí rút ng n (chi phí tăng t c) là nh nh t. 177
- m i phương án rút ng n th i gian thi công c n tính toán l i ñư ng găng và ki m tra l i ñi u ki n gi i h n th i gian th c hi n: Tg < [T] Bi u 4.5. Th i Th i Chi phí thi công Th i Chi phí gian thi gian thi (tri u ñ.) trong gian tăng lên công công ñi u ki n: Công rút cho m t trong ng n Th i Công vi c th c ng n ñơn v ñi u nh t gian thi hi n vi c có th th i gian Bình ki n (tháng) công trư c (th.) rút ng n thư ng BT ng n nh t (tháng) (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) 1-2 - 5 3 2 500 800 150 1-3 - 6 2 4 400 920 130 2-3 1-2 2 1 1 200 380 180 2-4 1-2 3 1 2 300 700 200 2-5 1-2 4 1 3 400 760 120 3-5 1-3;2-3 3 1 2 350 650 150 4-6 2-4 2 1 1 360 500 140 4-5 2-4 0 0 0 - - - 5-6 2-4;2-5; 3 2 1 420 540 120 3-5 Trong thí d trên, ta th y: Trên ñư ng găng: 1-2-3-5-6, có các kh năng rút ng n th i gian thi công c a các công vi c sau: 178
- Công vi c: 1-2 : th i gian rút ng n có th : 02 tháng; chi phí cho m t ñơn v rút ng n là: 150 tr. ñ ng/tháng. - Công vi c: 2-3 : th i gian rút ng n có th : 01 tháng; chi phí cho m t ñơn v rút ng n là: 180 tr. ñ ng/tháng. - Công vi c: 3-5: th i gian rút ng n có th : 02 tháng; chi phí cho m t ñơn v rút ng n là: 150 tr. ñ ng/tháng. - Công vi c: 5-6: th i gian rút ng n có th : 01 tháng; chi phí cho m t ñơn v rút ng n là: 120 tr. ñ ng/tháng. Công vi c có th rút ng n v i chi phí tăng lên nh nh t là công vi c: 5-6. c n ñư c ưu tiên khi rút ng n. Ta có phương án sau: Phương án 1: Gi s rút ng n công vi c:5-6 là: 01 tháng, công vi c 1-2 là: 2 tháng; ta có ñư ng găng sau khi rút ng n là 10 tháng, ñáp ng yêu c u ñ ra. Ki m tra ñư ng găng m i ta có: ñư ng găng m i xu t hi n là ñư ng 1-3- 5-6, v i Tg = 11 tháng. Như v y phương án này c n rút ng n công vi c 1-3 là 01 tháng. T ng chi phí tăng lên c a phương án này là: 120 . 1 + 150 . 2 + 130 . 1 =550 tri u ñ ng. B ng cách tương t ta có t h p các phương án ñư c th hi n trong bi u 4.6. Qua tính toán ta có: Chi phí tăng lên c a phương án 1: 550 tri u ñ ng Chi phí tăng lên c a phương án 2: 540 tri u ñ ng Chi phí tăng lên c a phương án 3: 570 tri u ñ ng Chi phí tăng lên c a phương án 4: 420 tri u ñ ng 179
Bư c 6: Ch n phương án: Phương án ñư c ch n là phương án ñáp ng ñư c yêu c u v ti n ñ v i chi phí tăng lên nh nh t. BiÓu 4.6. Phương Công vi c Th i gian Th i gian Chi phí T ng chi phí án rút ng n thi công tăng t c tăng t c (tháng) (tr. ñ ng) Tg (tháng) (tr.ñ./th.) (1) (2) (3) (4) (5) (6) 5-6 1 10 1 x120 1 550 1-2 2 2 x 150 1-3 1 1x 130 5-6 1 10 1 x 120 2 540 3-5 2 2 x 150 2-5 1 1 x 120 5-6 1 10 1 x 120 3 570 3-5 2 2 x 150 1-2 1 1 x 150 5-6 1 10 1 x 120 4 420 1-2 1 1 x 150 3-5 1 1 x 150 Trong thí d trên, phương án 4 là phương án ñư c ch n. T c là công vi c 5-6 rút ng n 01 tháng; công vi c 1-2 và công vi c 3-5 rút ng n 01 tháng v i chi phí tăng lên là: 420 tri u ñ ng. 180
Qua thí d trên, chúng ta th y dù bài toán ñơn gi n, s công vi c không nhi u song s phương án rút ng n th i gian thi công cũng r t l n. Vì v y c n phân tích lo i b nh ng phương án không có tính kh thi. C n ñ c bi t ưu tiên nh ng công vi c có chi phí tăng t c nh . 181
CHƯƠNG 5 PHƯƠNG PHÁP SO SÁNH VÀ ðÁNH GIÁ PHƯƠNG ÁN THI T K T CH C THI CÔNG XÂY D NG 5.1. M C ðÍCH, Ý NGHĨA SO SÁNH VÀ ðÁNH GIÁ PHƯƠNG ÁN THI T K T CH C THI CÔNG (TKTCTC) Chúng ta bi t r ng xây d ng là ngành s n xu t v t ch t. S n ph m c a ngành là nh ng công trình nhà c a, phân xư ng, ño n ñư ng, c u, c ng, ga, c ng... Khác v i các ngành s n xu t v t ch t khác, s n ph m xây d ng không ph i là lo i hàng hóa dùng ñ trao ñ i, mua ñi bán l i, có th bán th trư ng khác. Mà s n ph m xây d ng ñư c mua trư c v i giá ñ nh trư c. Chi phí t o ra s n ph m xây d ng (c u, ñư ng, nhà, c ng...) r t l n th i gian s d ng dài, vì v y ch t lư ng s n ph m xây d ng có ý nghĩa ñ n tu i th công trình và hi u qu v n ñ u tư. ð t o ra s n ph m xây d ng c n s d ng l c lư ng lao ñ ng, máy móc thi công v t li u r t l n. Ti t ki m hao phí lao ñ ng s ng và lao ñ ng quá kh có ý nghĩa l n ñ n gi m giá thành xây d ng. Vì nh ng ñ c ñi m cơ b n nêu trên ta th y r ng so sánh l a ch n phương án t ch c thi công và k thu t thi công là r t c n thi t và luôn luôn ñ t ra ñ i v i m i t ch c xây d ng và m i công trình. Quá trình s n xu t t o ra s n ph m xây d ng ñư c th c hi n ngoài tr i ph thu c vào nhi u nh ng y u t t nhiên (th i ti t, khí h u) và y u t xã h i (ti ng n, ñ m b o giao thông công c ng trong quá trình thi công...). Vì v y m t công trình giao thông có cùng thi t k k thu t như nhau nhưng do ñơn v thi công khác nhau ho c ñ a ñi m khác nhau thì phương án t ch c thi công cũng khác nhau. Do nh ng ñ c ñi m trên mà m c ñích c a vi c so sánh l a ch n phương án TKTCTC là: L a ch n phương án t ch c thi công h p lý phù h p v i m c ñích thi công xây d ng công trình và phù h p v i ñi u ki n thi công công trình (ñi u ki n t nhiên ñ a ñi m xây d ng, ñi u ki n c a t ch c thi công, ñi u ki n cung c p các ngu n l c cho thi công như: Cung c p v t li u, máy móc thi công, nhân l c. M t phương án t ch c thi công ñư c g i là h p lý khi ta xem xét phương án ñó m t cách toàn di n v các m t: k thu t, kinh t , ch t lư ng xây d ng, an toàn lao ñ ng trong thi công và các y u t xã h i khác như: ð m b o giao thông công c ng, môi trư ng, ti ng n... M t khác, m t phương án thi công không th g i là h p lý khi không ñáp ng m c ñích xây d ng công trình. Thí d : ñ i v i công trình qu c phòng ho c công trình ch ng thiên tai (lũ l t), c n thi công nhanh v i ch t lư ng t t, công trình văn hóa, ho c các công trình giao thông ñô th l n c n b n, ñ p, an toàn trong quá trình v n chuy n... ð i v i các công trình vùng núi xa xôi h o lánh c n b n v ng v.v... 122 • TC&§HSX
Xem xét ñánh giá phương án thi công s không ñ y ñ n u ta ch xem xét ñ n l i ích xã h i mà b qua l i ích c a t ch c xây d ng. Vì v y m t phương án thi công không th coi là h p lý khi không lưu ý ñ n l i ích và ñi u ki n c a ñơn v thi công. Nh ng ñi u ki n ñó là: ñi u ki n trang b k thu t thi công, kh năng huy ñ ng các ngu n l c, trình ñ cán b và tay ngh c a công nhân. 5.2. CÁC NGUYÊN T C SO SÁNH L A CH N PHƯƠNG ÁN TKTCTC ð ñáp ng m c ñích nêu trên, vi c so sánh l a ch n phương án thi t k t ch c thi công c n tuân th nh ng nguyên t c cơ b n sau ñây: a. Khi so sánh l a ch n phương án TKTCTC c n ph i ñưa ra t t c các phương án có th phù h p v i m c ñích xây d ng công trình, không ñư c b sót phương án. b. Phương pháp ñánh giá ph i phù h p v i yêu c u và m c ñích c a công trình thi công và giai ño n TKTCTC. c. Các phương án TKTCTC ñưa ra ñ so sánh l a ch n ph i ñ m b o yêu c u c a Ch ñ u tư v th i gian xây d ng và ch t lư ng xây d ng, ph i phù h p v i ñi u ki n m t b ng thi công và kh năng cung c p các ngu n l c cho thi công c a nhà th u xây d ng, ñ ng th i ph i tuân th quy trình thi công cũng như nh ng quy ñ nh v ñ m b o an toàn thi công, ñ m b o v sinh môi trư ng và các y u t xã h i khác. d. Ph i l y l i ích kinh t - xã h i là m c tiêu chính ñ so sánh l a ch n phương án thi công. L i ích trong xây d ng ph i xét toàn di n v các m t, l i ích c a t ch c xây d ng (l i ích kinh t ) và l i ích c a ngư i s d ng (l i ích xã h i). 5.3. PHƯƠNG PHÁP SO SÁNH VÀ CÁC CH TIÊU ðÁNH GIÁ PHƯƠNG ÁN THI T K T CH C THI CÔNG (TKTCTC) ð so sánh, ñánh giá các phương án t ch c thi công khác nhau, ngư i ta ph i xây d ng nên các tiêu chu n ñ so sánh. Các tiêu chu n ñ so sánh l a ch n phương án ñư c th hi n b ng m t hay nhi u ch tiêu. Khi so sánh phương án ngư i ta có th l y các ch tiêu so sánh làm hàm m c tiêu ñ so sánh, l a ch n. Tùy vào m c ñích, quy mô công trình mà ngư i ta có th s d ng các phương pháp khác nhau ñ so sánh l a ch n phương án t ch c thi công. Hi n nay có hai phương pháp cơ b n ñ so sánh l a ch n phương án TKTCTC, ñó là: a. Phương pháp s d ng m t ch tiêu chính ñ làm m c tiêu so sánh, các ch tiêu khác dùng làm ch tiêu so sánh b sung và thư ng ñư c th hi n dư i d ng ñi u ki n gi i h n. Theo phương pháp này, ñ so sánh l a ch n phương án thi t k t ch c thi công ngư i ta dùng m t ch tiêu kinh t k thu t t ng h p ñ so sánh. Các ch tiêu khác như: th i h n thi công, ch tiêu cân ñ i nh p nhàng trong thi công, an toàn cho ngư i lao ñ ng, b o v môi trư ng v.v... làm các ch tiêu b sung. b. Phương pháp s d ng nhi u ch tiêu làm hàm m c tiêu ñ so sánh l a ch n phương án. Trong m t s trư ng h p, khi so sánh các phương án TKTCTC t n t i nhi u ch tiêu ñ u mang tính ch t quan tr ng và có tính quy t ñ nh ñ n ch t lư ng c a phương án. TC&§HSX • 123
Khi ñó ngư i ta s l n lư t s d ng các ch tiêu này làm hàm m c tiêu ñ so sánh l a ch n phương án. N u các ch tiêu ñưa ra ñ so sánh có các ñơn v ño khác nhau thì có th tính g p vào m t ch tiêu duy nh t nh phương pháp tri t tiêu ñơn v ño. ð i v i các ch tiêu ñư c di n t b ng l i (m c ñ ñ m b o an toàn lao ñ ng, m c ñ góp ph n vào b o v tài nguyên, môi trư ng v.v...) thì có th lư ng hóa ñư c b ng cách cho ñi m. Phương pháp này g i là phương pháp so sánh ña m c tiêu. Phương pháp này có ưu ñi m là có th bi u di n ñư c nhi u ch tiêu thành m t ch tiêu duy nh t ñ x p h ng các phương án. Nhưng như c ñi m là d ph n nh trùng l p các chi phí, d che l p m t các ch tiêu ch y u, d mang tính ch quan khi cho ñi m. Hi n nay vi c so sánh l a ch n phương án TKTCTC thư ng ñư c s d ng h th ng các ch tiêu so sánh. Trong ñó l y các ch tiêu kinh t t ng h p làm ch tiêu chính, các ch tiêu còn l i dùng làm các ch tiêu b sung. Sau ñây ta nghiên c u n i dung và phương pháp tính toán t ng ch tiêu c th . 5.3.1. CH TIÊU KINH T T NG H P Ch tiêu kinh t t ng h p là ch tiêu ph n nh tương ñ i t ng h p các m t c a phương án và là ch tiêu có quy t ñ nh nh t ñ l a ch n phương án t ch c thi công. Ch tiêu này ñư c hình thành t v n ñ u tư cơ b n cho tài s n c ñ nh tham gia vào s n xu t xây d ng (có kèm theo v n lưu ñ ng c n thi t) và giá thành công tác xây l p c a t ch c xây d ng khi th c hi n phương án t ch c xây d ng ñang xét. Công th c t ng quát có d ng: Fk = Eh . Kk + Gk ⇒ min (5.1) Trong ñó: Gk: Chi phí thư ng xuyên cho công tác xây d ng công trình (ho c giá thành xây d ng công trình) c a phương án th (k). Eh: H s hi u qu tương ñ i v n s n xu t c a ñơn v thi công. Kk: V n s n xu t (bao g m v n c ñ nh và v n lưu ñ ng tham gia vào thi công xây d ng công trình (chi phí m t l n) c a phương án th (k). N u chi phí ñ u tư ñư c th c hi n nhi u l n, chi phí thư ng xuyên l i thay ñ i theo th i gian thì khi so sánh phương án ph i chuy n ñ i giá tr ñ ng ti n v cùng m t th i ñi m tính toán thông qua h s chuy n ñ i. Khi chuy n ñ i v năm ñ u xây d ng thì h s chuy n ñ i giá tr ñ ng ti n theo th i gian ñư c tính theo công th c sau: 1 ηt = (1 + r )t Trong ñó: t: Kho ng th i gian tính t năm tính toán v năm g c. r: Su t chi t kh u tính toán. Khi th i gian thi công tương ñ i l n. Công th c t ng quát trên tr thành: K k, t G k, t T T Fk = E h. .∑ +∑ → min (5.2) (1 + r) t (1 + r) t t =1 t =1 Trong ñó: T: Th i gian thi công công trình 124 • TC&§HSX
Trong công th c 5.1 và 5.2, thành ph n th nh t th hi n giá tr ñ ng v n s n xu t tham gia vào thi công công trình. 5.3.2. SO SÁNH L A CH N PHƯƠNG ÁN THI CÔNG THEO CH TIÊU KINH T T NG H P KHI TH I H N THI CÔNG GI NG NHAU a. So sánh l a ch n phươn án thi công theo ch tiêu kinh t t ng h p khi th i h n thi công gi ng nhau và nh hơn m t năm Khi các phương án thi công có th i gian thi công gi ng nhau (ho c tương t như nhau) và nh hơn m t năm, phương án ñư c ch n th a mãn hàm m c tiêu sau:  M Tci  Vl.Tck Fk = E h . ∑  + G k → min  T .Vi + T (5.3)   i =1 ni  n V i ñi u ki n: Tck < [T]; Trong ñó: Fk: Chi phí thi công c a phương án (k) ñang xét. i = 1 - M: S th t tài s n c ñ nh tham gia vào xây d ng. Tci: Th i gian tham gia vào s n xu t c a tài s n c ñ nh th (i) ch y u là máy móc thi t b thi công và nhà xư ng. Tni : Th i gian làm vi c trong năm theo ñ nh m c c a tài s n c ñ nh th (i). Vi: Giá tr c a tài s n c ñ nh th (i). Vl: Tr s bình quân v n lưu ñ ng trong su t th i gian thi công (ch y u là d tr v t li u). Tck: Th i gian thi công c a phương án (k) ñang xét. [T]: Th i h n thi công cho phép. Tn: Th i gian làm vi c trong năm theo ñ nh m c c a khu v c thi công. Gk: Chi phí công tác xây l p. Trong ñó bao g m chi phí v n chuy n c a tài s n c ñ nh ñ n công trư ng và các chi phí có liên quan ñ n xây d ng và khai thác các công trình t m ph c v thi công, các chi phí này ph i tính theo th c t c a phương án ñang xét không ñư c tính theo t l ñ nh s n theo quy ñ nh. b. So sánh l a ch n phươn án thi công theo ch tiêu kinh t t ng h p khi th i h n thi công gi ng nhau và l n hơn m t năm Khi các phương án thi công có th i gian thi công gi ng nhau (ho c tương t như nhau) và l n hơn m t năm, phương án ñư c ch n th a mãn hàm m c tiêu sau:  M t i = t Ci −1 Vi, t  Tck G Fk = E h  ∑ ∑ + Vl.Tck  + ∑ k, t t (5.4)  i =1 t = t (1 + r )ti  t =1 (1 + r )   i di V i ñi u ki n: Tck < [T] Trong ñó: Tck - Th i gian thi công c a phương án (k) ñang xét. M: S th t c a máy th (i) cu i cùng ñưa vào quá trình thi công; TC&§HSX • 125
Tdi: S hi u c a năm ñ u tiên ph i ñưa thêm tài s n c ñ nh th (i) vào quá trình thi công. TCi: S hi u c a năm cu i cùng ph i ñưa tài s n c ñ nh th (i) ra kh i quá trình thi công. Vi,t - Giá tr c a tài s n c ñ nh th (i) ñư c ñưa vào quá trình thi công năm th (t) ñang xét c a quá trình thi công. ti: - Là kho ng th i gian tính t th i ñi m b t ñ u xây d ng ñ n th i ñi m tính toán có ñưa thêm tài s n th (i) vào quá trình thi công. Gk,t: - Giá thành công tác xây l p năm th (t) c a phương án (k) ñang xét. V i: t =1,2,3, …Tck. r: Su t chi t kh u tính toán dùng ñ quy d n các chi phí b ra các th i ñi m khác nhau v cùng m t th i ñi m tính toán. Chú ý: Công th c trên, ñơn v th i gian tính toán là năm. Trong trư ng h p c n thi t có th tính theo ñơn v tháng, khi ñó các h s : Eh và r cũng ph i tính theo ñơn v tương ng. 5.3.3. SO SÁNH L A CH N PHƯƠNG ÁN THI CÔNG THEO CH TIÊU KINH T T NG H P KHI TH I H N THI CÔNG KHÁC NHAU Khi so sánh các phương án thi công có th i h n thi công chênh l ch nhau ñáng k thì các phương án so sánh ph i tính thêm giá tr ph n nh hư ng do rút ng n ho c kéo dài th i h n thi công so v i phương án g c. Khi ñó hàm m c tiêu ñ so sánh phương án thi công tính theo công th c (5.3 ho c 5.4) chuy n thành: Fk = Fk ± H k → min * (5.5) Trong ñó: F*k: Giá tr so sánh c a phương án (k) có xét ñ n y u t th i gian thi công so v i phương án g c. Hk: L i ích kinh t do rút ng n (ho c kéo dài) th i h n thi công so v i phương án g c. Hk ñư c tính theo công th c: H t = Hb + H s + H d - H p (5.6) Trong ñó: + Hb: L i ích kinh t ñem l i do gi m chi phí b t bi n (chi phí gián ti p c ñ nh) ph thu c vào th i gian thi công. Hb: ðư c xác ñ nh theo công th c:  T H b = B.1 − k  (5.7)  T  0 Trong ñó: B: - Chi phí gián ti p ph thu c vào th i gian thi công c a phương án g c có th i h n thi công T0. T0, Tk: - Th i h n thi công c a phương án g c và phương án so sánh (k). Chi phí gián ti p ph thu c vào th i gian thi công bao g m: - Chi phí ti n lương cho b máy qu n lý, 126 • TC&§HSX
- Chi phí qu n lý xe máy thi công, - Chi phí ñi n nư c cho sinh ho t c a công nhân viên, chi phí thuê m t b ng ñ ch a v t li u, v.v. … Các kho n chi phí trên ñư c xác ñ nh d a vào th ng kê, kinh nghi m. + Hs: L i ích kinh t ñem l i do s m ñưa công trình vào khai thác. Chú ý: - Trong trư ng h p ñơn v thi công ñ ng th i là ch s h u công trình thì HS ñư c xác ñ nh theo công th c 5.8a ho c 5.8b: Hs = E. G. (T0 - Tk) (5.8a) Trong ñó: G: - Giá tr công trình xây d ng. E: - H s hi u qu ñ u tư. Trong trư ng h p có th xác ñ nh ñư c m c lãi bình quân năm (L) khi ñưa công trình vào khai thác thì hi u l i ích t ñem l i do s m ñưa công trình vào s d ng ñư c xác ñ nh theo công th c: Hs = L. (T0 - Tk) (5.8b) - Trong trư ng h p ñơn v thi công là ñơn v nh n th u xay d ng thì HS ch là kho n ti n thư ng mà ñơn v thi công nh n ñư c c a Ch ñ u tư trích ra t kho n l i ích thu ñư c do s m ñưa công trình vào khai thác. + Hd: L i ích kinh t ñem l i do gi m b t thi t h i ñ ng v n s n xu t nh rút ng n th i gian xây d ng. Hd = EVSX. (V0. T0 - Vk. Tk) (5.9) V1' + V2' + V3' + ...Vn' V0 ; V1 = n Trong ñó: V’1; V’2; V’3... V’n: S c ng tích lũy v n ñ u tư b ra ñ xây d ng công trình cu i các kỳ tính toán (tháng ho c quý) trong năm. n: S th i kỳ (tháng ho c quý) ñã c ng tích lũy. + HP: Chi phí ñ u tư tăng thêm ñ rút ng n th i gian xây d ng. Nh ng chi phí ñó là: - Chi phí xây d ng các công trình như (nhà làm vi c, nhà xư ng, c u t m, ñư ng t m), tr c ti p ph c v thi công. - Chi phí xây d ng các công trình t m không tr c ti p cho thi công như: Khi s lư ng công nhân tr c ti p tăng lên thì c n ph i xây d ng thêm lán tr i ho c các công trình ph c v nhu c u sinh ho t c a công nhân. Chú ý: Nh ng công trình k trên n u khi k t thúc th i h n xây d ng mà nó còn th i h n s d ng thì ph i gi m ñi ph n giá tr ñào th i (n u có). 5.3.4. CÁC CH TIÊU PH DÙNG ð ðÁNH GIÁ PHƯƠNG ÁN THI T K T CH C THI CÔNG 1. Ch tiêu s d ng cân ñ i, nh p nhàng các ngu n l c cho thi công TC&§HSX • 127
ch tiêu này nh m ñánh s s d ng cân ñ i v nguyên v t li u máy móc thi công, nhân l c cho thi công. Công th c t ng quát: A K cd = 1 − (5.10) Y Trong ñó: Kcd: H s cân ñ i nh p nhàng. A: Tr s bình quân m c chênh l ch v s d ng tài nguyên th c t so v i m c ñ s d ng nh p nhàng tuy t ñ i và ñư c xác ñ nh theo công th c: ∑e −Y i A= n ei : Nhu c u ngu n l c t i th i ñi m (i) n: S th i ñi m có s chênh l ch. Y: Nhu c u s d ng tài nguyên theo m c ñ cân ñ i nh p nhàng lý tư ng (tuy t ñ i). M c ñ s d ng cân ñ i nh p nhàng lý tư ng là m c ñ s d ng lo i tài nguyên nào ñó (v t li u xây d ng) trong su t th i kỳ thi công không thay ñ i. M c ñ s d ng nh p nhàng tuy t ñ i ñư c xác ñ nh b ng t ng nhu c u lo i tài nguyên nào ñó cho thi công chia cho th i gian thi công. Khi h s nh p nhàng Kcd t 0,5 0,75 thì ñư c coi là phương án thi công có m c ñ ñi u hòa tài nguyên tương ñ i nh p nhàng. 2. Các ch tiêu có liên quan ñ n s d ng nguyên v t li u a. Chi phí nguyên v t li u và k t c u theo các phương án thi công. Ch tiêu này ch tính cho m t s nguyên v t li u ch y u và k t c u ch y u ho c quý, hi m, ñ c bi t ñ i v i các nguyên v t li u ch u nh hư ng nhi u c a các gi i pháp k thu t thi công. b. M c ñ chi phí ñi u hòa tài nguyên Ch tiêu này ñư c ñánh giá b ng h s ñi u hòa tài nguyên : R δ = tb (5.11) R max Rtb: - M c chi phí tài nguyên bình quân trong su t t i kỳ thi công. Rmax: - M c chi phí tài nguyên th i ñi m l n nh t. Ngoài ra trong m t s trư ng h p còn xét thêm nh ng ch tiêu như: - M c hao h t v t li u, - S lư ng v t li u d tr trung bình, - M c ñ s d ng v t li u ñ a phương. 128 • TC&§HSX
3. Các ch tiêu liên quan ñ n s d ng máy móc thi t b thi công và tài s n c ñ nh khác a. T l chi phí máy thi công trong giá thành d toán: KMTC = CMTC / Zdt (5.12) b. H s cơ gi i hóa công tác: Kcg = QM / Q (5.13) c. H s cơ gi i hóa cho lao ñ ng: Kld = NM / N (5.14) Trong ñó: CMTC: Chi phí máy thi công. Zdt: Giá thành d toán. QM : Kh i lư ng (ho c giá tr ) công tác xây l p do máy th c hi n. Q : T ng kh i lư ng (giá tr ) công tác xây l p toàn b . NM; N: T ng s ngày công lao ñ ng khâu cơ gi i hóa và t ng s ngày công lao ñ ng toàn b . d. H s trang b cơ gi i cho công tác xây l p: Kxl = GM / Gxl (5.15) GM: Giá tr bình quân năm c a máy móc thi t b tham gia thi công. Gxl: T ng giá tr công tác xây l p hoàn thành trong năm. e. M c trang b cơ gi i cho lao ñ ng: Klñ = GM / N (5.16) h. Hi u su t s d ng v n c ñ nh: Hv = Gxl / Vcñ (5.17) Vcñ: Giá tr bình quân v n c ñ nh tham gia vào quá trình thi công. 4. Các ch tiêu s d ng lao ñ ng: a. T ng chi phí ngày công xây l p. b. Năng su t lao ñ ng bình quân m t ngày công tính b ng giá tr . c. T l chi phí ti n lương công nhân trong giá thành xây l p. d. H s s d ng lao ñ ng theo th i gian và theo năng su t, ch tiêu này có th ch tính cho m t s công vi c ch y u. Căn c vào năng su t lao ñ ng d ki n theo phương án t ch c thi công và ñ nh m c lao ñ ng. 5. Các ch tiêu ñánh giá phương án công trình t m và t ng m t b ng thi công Bao g m: - T ng chi phí cho công trình t m và t l c a chi phí này trong giá tr công tác xây l p công trình. TC&§HSX • 129
- T l di n tích chi m ñ t c a công trình t m so v i di n tích chung c a khu ñ t xây d ng. T l này càng bé càng t t v i ñi u ki n v n ñ m b o ñi u ki n bình thư ng cho thi công. - T ng s ti t ki m chi phí cho công trình t m nh t n d ng các nhà c a có s n, ñư ng xá có s n, cũng như ti t ki m nh l i d ng các công trình xây d ng vĩnh vi n cho m c ñích ph c v cho thi công trư c m t. - Trình ñ ti n b c a công trình t m th hi n m c áp d ng các lo i công trình t m ki u l p ghép và s d ng luân chuy n, cũng như m c áp d ng các phương ti n cơ gi i ñ làm công trình t m (các toa xe lưu ñ ng). - Chi phí cho ñư ng t m, ñư ng ng và ñư ng dây ñi n ph c v thi công tính theo ti n và s Km/ha ñ t xây d ng và m t nghìn ñ ng xây l p. - Kh i lư ng các công tác có liên quan ñ n xây d ng công trình t m, trang thi t b trên công trư ng thi công tính cho m t nghìn ñ ng xây l p. - S h p lý c a các dòng v n chuy n trên m t b ng thi công. - M c ñ t n d ng các công trình hi n có và công trình xây d ng vĩnh c u cho m c ñích ph c v thi công. 6. Các ch tiêu ñánh giá t ng ti n ñ thi công Khi ñánh giá t ng ti n ñ thi công c n chú ý ñ n các ch tiêu sau ñây: - Phân tích ch tiêu th i gian xây d ng toàn b công trình, th i gian cho công tác chu n b , th i gian xây d ng công trình chính, th i gian ñưa các h ng m c công trình vào ho t ñ ng t ng ph n theo các ñ t, th i gian cho công tác l p ñ t thi t b , th i gian cho công tác trang trí hoàn thi n, ch y th và bàn giao. - Các ch tiêu ñ c trưng cho hi u qu kinh t c a vi c s m ñưa công trình vào s d ng t ng ph n, do chia ñ t xây d ng h p lý, do rút ng n th i gian xây d ng so v i ñ nh m c v.v... - Thi t h i do ñ ng v n ñ u tư xây d ng cơ b n d dang. - Bi u ñ phát tri n v n ñ u tư xây d ng cơ b n ñư c th c hi n và m c th c hi n v n ñ u tư xây d ng công trình tính theo ti n ñ thi công. Ch tiêu sau cùng cũng có th ñư c tính b ng t l % gi a v n ñ u tư ñã ñư c th c hi n m t th i ñi m nào ñó và t ng v n ñ u tư xây d ng công trình. N u cư ng ñ b v n l n ngay t giai ño n xây d ng ñ u tiên và sau ñó gi m d n giai ño n gi a và giai ño n cu i xây d ng công trình thì thư ng gây nên thi t h i do ñ ng v n ñ u tư cơ b n l n nh t. N u cư ng ñ b v n bé nh t giai ño n ñ u và l n d n hai giai ño n ti p theo, thì thi t h i do ñ ng v n ñ u tư xây d ng cơ b n bé nh t, nhưng l i thư ng không phù h p v i quá trình xây d ng theo quan ñi m trình t công ngh và làm cho giai ño n cu i có kh i lư ng công tác quá l n, không ñ m b o tính nh p nhàng c a s n xu t xây d ng. 130 • TC&§HSX
N u b v n nhi u nh t giai ño n gi a, còn giai ño n ñ u và cu i thì ít hơn. Như v y, s h p lý, tuy thi t h i do ñ ng v n ñ u tư xây d ng cơ b n không ph i là bé nh t. - Ch tiêu ñưa các công trình vào ho t ñ ng và s d ng trung gian các th i kỳ (quý, năm) n m trong th i gian xây d ng công trình. Ch tiêu ñưa các công trình vào s d ng trung gian ñư c tính b ng t s gi a giá tr d toán các h ng m c công trình ñã ñưa vào s d ng k t lúc b t ñ u thi công ñ n th i ñi m trung gian ñang xét và t ng giá tr d toán c a toàn b công trình (theo %). - Bi u ñ công tác g i ñ u c a các th i kỳ n m trong th i h n xây d ng chung. Ch tiêu công tác g i ñ u (t c là s v n ñ u tư cơ b n d dang t i thi u c n thi t ñ ñ m b o cho quá trình thi công ñư c liên t c) là hi u s gi a ch tiêu m c th c hi n v n ñ u tư xây d ng công trình và m c ñưa công trình vào ho t ñ ng trung gian như ñã nói trên. - M c ñ áp d ng phương pháp thi công dây chuy n, ñư c tính b ng t s gi a kh i lư ng công tác ñư c th c hi n b ng phương pháp thi công dây chuy n trong t ng kh i lư ng công tác c a công trình ñang xét (có th tính b ng giá tr ). - Các ch tiêu ñ c trưng cho s d ng m t cách ñi u hòa nhân l c, xe máy thi công và v t tư. - M c ti t ki m do kh c ph c ñư c nh hư ng c a th i ti t, do các bi n pháp thi t k ti n ñ thi công h p lý ñem l i. 7. Các ch tiêu khác - Chi phí cho ph c v ñ i s ng công nhân tham gia xây d ng công trình, chi phí cho các bi n pháp an toàn lao ñ ng và an toàn k thu t, chi phí cho b o v môi trư ng, ñ t nông nghi p. Câu h i chương 5 1. M c ñích, ý nghĩa so sánh và ñánh giá phương án thi t k t ch c thi công (TKTCTC)? 2. Nguyên t c so sánh l a ch n và ñánh giá phương án TKTCTC? 3. Phương pháp so sánh và các ch tiêu ñánh giá phương án TKTCTC? 4. So sánh l a ch n phương án thi công theo ch tiêu kinh t t ng h p khi th i h n thi công gi ng nhau? 5. Phương pháp so sánh l a ch n phương án thi công theo ch tiêu kinh t t ng h p khi th i h n thi công khác nhau? TC&§HSX • 131
6. Các ch tiêu ph dùng ñ ñánh giá phương án thi t k t ch c thi công? 132 • TC&§HSX
CHƯƠNG 6 T CH C CÔNG TÁC CHU N B CHO XÂY D NG 6.1. Ý NGHĨA VÀ N I DUNG CÔNG TÁC CHU N B Ý nghĩa công tác chu n b trong xây d ng Công tác xây d ng công trình giao thông ch có th b t ñ u ñư c khi công tác chu n b v t ch c và k thu t ñã hoàn thành. Công tác chu n b t t s ñ m b o thi công liên t c nh p nhàng b o ñ m ñư c ti n ñ thi công. Ch t lư ng công trình ñư c ñ m b o, rút ng n th i gian thi công, h giá thành công trình. N i dung công tác chu n b trong xây d ng Công tác chu n b trong xây d ng ñư c th c hi n hai giai ño n: a. Giai ño n ñ u: Công tác chu n b giai ño n này do bên Ch ñ u th c hi n, n i dung g m: - L p thi t k k thu t, thi t k t ch c xây d ng (thi t k t ch c thi công ch ñ o) và d toán công trình. - Gi i quy t các v n ñ cung c p nguyên v t li u, bán thành ph m, c u ki n. Xác ñ nh v trí, quy mô, công su t các xí nghi p s n xu t ph tr ph c v thi công. - L a ch n ñơn v thi công (l a ch n ñơn v nh n th u chính và ñơn v th u ph ) thông qua ch ñ nh th u ho c t ch c ñ u th u và ký k t h p ñ ng xây d ng. - Làm các th t c ñ n bù và di chuy n nhà c a, m m và các công trình trong ph m vi công trư ng xây d ng. v.v... b. Giai ño n hai: Công tác chu n b giai ño n này do bên nh n th u th c hi n, n m trong th i gian thi công công trình. N i dung g m: - D n d p m t b ng thi công xây d ng công trình chính và các cơ s s n xu t khác như: ch t cây, ñào g c, d b các công trình ki n trúc cũ. v.v... - Xây d ng các công trình t m như: nhà , nhà làm vi c, nhà xư ng, kho tàng, c u ñư ng t m, ñ t các thi t b thông tin. - Chu n b các cơ s cung c p năng lư ng như: ñi n, hơi, nư c. - Chu n b máy móc, phương ti n v n chuy n, phương ti n s a ch a. - Chu n b l c lư ng cán b , công nhân xây d ng và s a ch a cơ khí, v n t i. - L p thi t k t ch c thi công chi ti t, l p k ho ch thi công. - Thi t k m t b ng t ng th xây d ng công trình thư ng bao g m các b ph n chính sau ñây: 132 • TC&ðHSX
+ Khu v c xây d ng công trình vĩnh c u. + Các xư ng gia công ph tr . + Kho bãi ñ ch a v t li u. + Khu v c làm vi c c a b ph n qu n lý. + Khu v c nhà c a cán b , công nhân viên. 6.2. CÔNG TÁC CHU N B NHÀ T M 6.2.1. YÊU C U NHÀ T M ð ñáp ng yêu c u thi công xây d ng, nhà t m cho xây d ng ph i ñ m b o yêu c u sau: - ðáp ng yêu c u k thu t v ñ b n, an toàn, ñáp ng theo yêu c u s d ng c a t ng lo i nhà t m. - ð i v i nhà và sinh ho t ph i ñ m b o thu n ti n cho s d ng khai thác, thu n ti n cho làm vi c, sinh ho t. - Th i gian s d ng nhà t m ph i ñáp ng v i th i gian thi công công trình. - V trí xây d ng nhà t m không làm nh hư ng ñ n quá trình thi công xây d ng. - Chi phí xây d ng nhà t m ph i nh nh t. 6.2.2. CÁC LO I NHÀ T M Nhà t m ph c v cho thi công g m: - Nhà cho cán b , công nhân viên. - Nhà ngh trên công trư ng - Nhà ăn, b nh xá, câu l c b , nhà v sinh. - Nhà làm vi c c a b máy qu n lý. - Nhà kho các lo i. - Nhà xư ng các lo i. Trong thi t k t ch c thi công c n xác ñ nh s lư ng nhà c a và di n tích c n xây d ng nhà c a t m th i. S lư ng và di n tích xây d ng ph thu c vào kh i lư ng công trình, ñi u ki n ñ a phương và m t b ng nơi thi công, tiêu chu n ñ nh m c quy ñ nh. 6.2.3. XÁC ð NH NHU C U NHÀ T M Nhu c u nhà t m trên công trư ng ñư c xác ñ nh b ng t ng nhu c u các lo i nhà t m: Nhà cho cán b công nhân viên, nhà ngh trên công trư ng, nhà làm vi c c a b máy qu n lý, các lo i nhà t m khác (nhà kho, nhà xư ng các lo i, nhà ăn, câu l c b , nhà v sinh…). a. Nhu c u nhà t m cho cán b công nhân viên trên công trư ng Nhu c u nhà t m cho cán b , công nhân viên trên công trư ng ph thu c vào s lư ng cán b công nhân viên có nhu c u nhà t m trên công trư ng và ñ nh m c (hay tiêu chu n) xây d ng nhà t m cho m t cán b , công nhân viên. TC&ðHSX • 133
Cán b , công nhân viên trên công trư ng là nh ng ngư i lao ñ ng c a doanh nghi p trên công trư ng. ð xác ñ nh nhu c u nhà cho cán b , công nhân viên trên công trư ng, c n chia s cán b , công nhân viên trên công trư ng ra làm các nhóm theo tiêu chu n xây d ng nhà t m trên công trư ng. S cán b , công nhân viên trên công trư ng có th chia thành các nhóm như sau: Nhóm A: Nhóm công nhân tr c ti p bao g m: - Công nhân tr c ti p trong s n xu t chính: Là nh ng ngư i tr c ti p tham gia vào quá trình s n xu t xây l p trên công trư ng. - Công nhân tr c ti p trong s n xu t ph tr và s n xu t ph : Là nh ng ngư i lao ñ ng tr c ti p trong s n xu t ph và ph tr trên công trư ng (n u có) như s n xu t c u ki n bê tông, s n xu t v t li u xây d ng … - Công nhân tr c ti p khác: Là nh ng ngư i lao ñ ng c a doanh nghi p trên công trư ng không thu c hai lo i trên như: công nhân ho t ñ ng d ch v , ph c v nhà ăn, lái xe, công nhân ph c v công c ng … Nhóm B: Cán b qu n lý Bao g m nh ng ngư i làm công tác qu n lý trên công trư ng như: Ban ch huy công trư ng và các nhân viên c a các phòng qu n lý ch c năng: - Nhân viên k thu t: Là nh ng ngư i tr c ti p làm công tác hư ng d n và giám sát k thu t trên công trư ng. - Nhân viên qu n lý kinh t : Là các nhân viên c a các phòng qu n lý ch c năng như tài v , k ho ch, v t tư k thu t… - Nhân viên hành chính: Là nh ng ngư i làm công tác qu n lý hành chính và nhân viên ph c v , b o v trên công trư ng. - Xác ñ nh nhu c u nhà t m cho nhóm A (nhóm công nhân tr c ti p) SA = D A . d A (6.1) Trong ñó: SA: Nhu c u nhà t m cho công nhân nhóm A. dA: ð nh m c (ho c tiêu chu n) xây d ng nhà t m cho m t công nhân tr c ti p. DA: Nhu c u s công nhân tr c ti p l n nh t thu c nhóm A trên công trư ng. DA = DA1+ DA2 Trong ñó: DA1: Nhu c u s công nhân tr c ti p l n nh t trong s n xu t xây l p chính. 134 • TC&ðHSX
DA2: Nhu c u s công nhân tr c ti p l n nh t trong s n xu t ph và ph tr . Cách xác ñ nh DA1: D a vào k ho ch ti n ñ thi công và k ho ch nhu c u s d ng s công nhân xây l p th i ñi m l n nh t trên công trư ng. Trong trư ng h p không có k ho ch nhu c u s d ng lao ñ ng trên công trư ng ta có th xác ñ nh s công nhân này như sau: Q A = Max (6.2) W Trong ñó: QMax: Kh i lư ng công tác xây l p th i ñi m l n nh t trong quá trình thi công (có th tính b ng giá tr ). W: Năng su t lao ñ ng bình quân ngày c a m t công nhân xây l p. (Tính b ng giá tr có xét ñ n ñi u ki n khu v c thi công). Cách xác ñ nh DA2: Tương t như cách xác ñ nh DA1; - Xác ñ nh nhu c u nhà t m cho nhóm B (Cán b qu n lý) S B = DB . d B (6.3) Trong ñó: SB: Nhu c u nhà t m cho kh i cán b qu n lý trên công trư ng dB: ð nh m c (ho c tiêu chu n) xây d ng nhà t m cho m t cán b qu n lý trên công trư ng. DB: Nhu c u s cán b qu n lý l n nh t trên công trư ng. ð xác ñ nh s cán b qu n lý trên công trư ng ph i d a vào phương án t ch c b máy qu n lý trên công trư ng. b. Nhu c u nhà làm vi c c a b ph n qu n lý trên công trư ng và các nhà t m khác Nhu c u nhà làm vi c c a b ph n qu n lý, nhà ngh t m trên công trư ng, nhà ăn, b nh xá, câu l c b , nhà v sinh, nhà kho, nhà xư ng các lo i … ph i xác ñ nh b ng phương pháp tính toán tr c ti p, t c là: D a vào phương án thi t k m t b ng công trư ng, tài li u thi t k nhà làm vi c, nhà kho, nhà xư ng và các lo i nhà t m khác ñ xác ñ nh nhu c u xây d ng nhà t m. 6.2.4.CÁC PHƯƠNG ÁN XÂY D NG NHÀ T M Các phương án nhà t m ph i ñáp ng yêu c u s d ng ñ i v i t ng lo i nhà t m như ñã nêu trên. Tùy thu c vào ñi u ki n c th nơi xây d ng công trình và th i gian thi công công trình mà ta có th có các phương án nhà t m như sau: - T n d ng thuê nhà c a nhân dân g n khu v c xây d ng. - Nhà lưu ñ ng. - Xây d ng nhà t m b ng v t li u ñ a phương như tranh, tre, n a, lá … - Nhà t m l p ghép b ng v t li u nh . - Nhà vĩnh c u, s d ng ñ làm vi c cho b máy qu n lý và nhà , sau th i gian thi công thì chuy n như ng l i cho ñơn v khác s d ng. TC&ðHSX • 135